Romaraog, Rochele S. W1-5R 26

“Amigo: Pagsusuri sa Palabas”

Simula pa lamang noong nasa mataas tayong paaralan ay naituro na sa atin ang pagdating ng iba’t ibang mga dayuhang sumakop sa ating bansa. Nanguna nga sa mga ito ay ang mga Espanyol at ang sumunod ay ang mga Amerikano. Sinasabing ipinagbili raw ng mga Espanyol ang Pilipinas sa mga Amerikano at isinuko naman tayo ni Emilio Aguinaldo sa kanila. Ipinasaksi ng palabas na ito sa mga manunood ang bahagi ng isang pangyayaring hindi naituro sa atin sa panahon ng ating pag-aaral ng Kasaysayan tungkol sa pagdating ng mga Amerikano sa ating kapuluan.

Lahat ng mga pangyayari sa palabas na Amigo ay naganap sa Pilipinas. Sa simula ay ipinakita ang isang karaniwang sinaunang pamayanang Pilipino. Ang bawat baryo ay pinamumunuan ng isang kabesa na tumatayong lider at tagapamagitan sa kanyang mga nasasakupan. Bilang isang pinuno, tungkulin niya ring siguraduhin ang kapayapaan sa kanyang pamayanan at kaligtasan ng kanyang mga mamamayan. Naisasagawa ang mga ito nang maayos ngunit sa pagdating ng mga Amerikano ay maraming pagbabago ang naganap. Ipinakita rin sa palabas ang pagkakaroon ng isang prayle sa bayan. Nang dumating ang mga Amerikano, ang prayleng ito ang nagsilbing tagapagsalin ng wikang Ingles sa wikang Filipino upang magkaintindihan ang mga dayuhang Amerikano at ang mga Pilipino.

Ang pagdating ng mga Amerikano sa kanilang bayan ay hindi agad natanggap ng mga Pilipino dahil nangangahulugan ito ng panibagong pagkakatali sa mga dayuhang mananakop. Ang kanilang kabesa ay ginampanan pa rin ang kanyang mga tungkulin. Nadagdagan pa ito dahil kailangan niyang patunguhan nang mabuti ang mga dayuhan nang hindi binabalewala ang mga daing ng kanyang mga mamamayan lalo na ng mga rebelde. Maraming ipinatupad na patakaran ang mga Amerikano na ikinasakal ng mga Pilipino. Ang kanilang mga kagustuhan din ang nasunod tulad na lamang ng pagsunog nila ng taniman at palayan ng mga Pilipino na pinagkukunan ng mga ani na nagsisilbing kanilang pangsuntento sa pang-araw-araw na pamumuhay at ang pagpatay sa kanilang mga kalabaw. Ang mga ginawang ito ng mga Amerikano ang lalong nagpaalab ng galit ng mga rebelde kaya naman binalak nilang pagtangkaan ang mga dayuhang ito. Maraming isinagawang hakbang ang mga rebeldeng ito, tulad na lamang ng pagpatay sa mga Tsino at binalak din nilang patayin ang kabesa dahil pumapanig diumano ito sa mga Amerikano at nagiging tau-tauhan at daan sa pagpapatupad ng mga patakaran at kagustuhan ng mga mananakop. Ang mga krimeng ito ay sinisi sa kabesa na naging dahilan ng kanyang pagkakakulong na nagbunga ng kanyang pagkakabitay at kamatayan.

Isang masaklap na trahedya nga ang binunga ng mga kaganapang ito. Nakakalungkot mang isipin ngunit ipinakita ng palabas na ito kung paano tayo inapi ng mga dayuhang nanakop sa ating kapuluan. Ang kanilang mga pangakong napapako, mga dahilang baluktot, mga patakarang hindi makatarungan – ito marahil ang mga dahilan kung bakit ang ating mga ninunong Pilipino ay hindi payapang namuhay noong mga panahong laganap ang kolonyalismo sa buong mundo. Ngunit marami mang hindi mabubuting naidulot ang mga pangyayaring ito, masasabi rin nating mayroon itong naidulot na maganda sa ating mga Pilipino. Ito ay ang pagkabuhay ng ating nasyonalismo at pagkagising mula sa mahabang pagkakahimbing sa piling ng mga dayuhang ito. Dahil sa kanilang pagsakal sa atin sa mga panahon ng ating pananahimik ay natuto tayong sumigaw at ipaglaban ang ating mga karapatan at kagustuhang makawala sa pagkakatali natin sa kanila.