Kasuwapangan
Bahag Ang Buntot Sa Sabah »
Amerikanisasyon Ni Juan
May 16, 2008 by plumaatpapel ni Rogelio L. Ordonez (Kolum)
NAKATUTUWANG makakita ng mga Pilipino — bagaman matagal nang mga mamamayan ng ibang mga bansa saanmang panig ng mundo — na hindi pa rin nakalilimot sa ugat ng kanilang lahi, sabik na sabik na makakita at makipag-usap sa sariling wika sa sinumang kalahi at, higit sa lahat, nangungulila sa bansang napilitang layasan dahil sa napakasamang kalagayang pangkabuhayan at panlipunan bunga ng tiwaling gobyernong lumilitaw na instrumento lamang ng pagsasamantala at inhustisya ng mga kapitalista’t asendero, ng bastardong mga pulitiko, at ng ilang mga taong naglulublob sa impluwensiya, kapangyarihan at pribilehiyo.
Nakasusuka naman, sa kabilang banda, ang ilang Pilipinong mamamayang Amerikano na ngayon na nagpipilit na maging mas Amerikano kaysa tunay na mga Amerikano. Kung totoo man o pagbibiro lamang ang lumabas sa Internet, may titulong “Filipino Names = U.S. Citizens” na pinagbatayan ng artikulo ng isang Matthew Sutherland sa London Observer, nagpalit ng pangalan ang naturang mga Pilipino nang maging mga mamamayan na ng Estados Unidos bago naganap ang Setyembre 11 pagkadurog ng Twin Towers sa New York. Malinaw na tandisan na nilang ikinahihiya ang pagiging Pilipino na kahit palitan pa ang kanilang mga pangalan, hindi naman maikakaila ng kanilang mga mukha na sila’y Pilipino. Higit sa lahat, pinutol na nila ang anumang ugat na mag-uugnay sa dati nilang bansa — wika man, kultura o kaugalian.
Nagbibiro man o hindi si Sutherland, sinalaula ng naturang mga Pinoy-Amerikano hindi lamang ang kanilang buong lahi kundi maging ang buo nilang pagkatao sa sinadya nilang pagpapalit ng pangalan upang maitago ang talagang pinagmulan. Halimbawa, ayon kay Sutherland (at sinadyang gawing katawatawa), naging Frank Porter ang Francisco Portero, naging George Bush ang Gregorio Madawag, Tom Cruise ang Tomas Cruz, Tiger Woods ang Leon Mangubat, Remington Steel ang Remigio Batungbacal, Ben Hur ang Bienvenido Jurado, Johnnie Walker ang Juanito Lumacad, Roger Moore ang Rogelio Dagdagan, Victoria Secret ang Victoria Malihim. at marami pang mga pangalang lubusang ikahihiya ng isang tunay na Pilipino.
Sabagay, maging sa sariling bansa, tuloy ang Amerikanisasyon ni Juan lalo na sa antas ng mayayaman at elitista, at hindi nga lamang sa pangalan kundi maging sa wika, kultura at kaugalian bunga ng napakatinding impluwensiya ng Amerika at pagiging labis na maka-Amerikano ng pambansang liderato. Kung sa panahon ng kolonyalismong Kastila, “ikinulong ang mga Pilipino sa kumbento sa mahigit na 300 taon, 50 taon naman silang ikinulong sa Hollywood” sa panahon ng pananakop ng mga Amerikano, ayon na rin sa mananalaysay na si Stanley Karnow. Higit pang masama, nakakulong pa rin tayo magpahanggang ngayon sa ekonomiya man o pulitika, kalayaan man o kasarinlan ng bansa sa poder ng Amerika.
Sa obserbasyon nga ni Sutherland, maging sa sarili nating bayan, itinatakwil na rin natin ang tatak-Pilipino at pinipilit ng bagong henerasyon na maging tunog-dayuhan ang kanilang mga pangalan, gaya ng Precious, Lovely, Honey, Apple, Orange at Pepsi, Sugar, Ginger at Milky. Pinahihirapan naman ng iba ang baybay o ispeling tulad ng Jeanette o Suzette, Jay-Anne o Marie-Anne, Cathleen o Jocelyn. Ang iba’y katunog daw ng “doorbell” gaya ng Dingdong, Bingbong, Bingbing, Tingting o Bongbong. Para hindi magtunog Pinoy, nakahibangan din ang dinodobleng pangalan, halimbawa’y Jon-jon, Mai-mai, Jay-jay, Len-len, Let-let o Pek-pek.
Sa bagay na ito, hinangaan namin si Svetlana Taraskova habang ilang umagang umiinom kami ng tsang vanilla sa Russian Tea House sa gilid ng Glendale Galleria. Serbidora siya roon, tagapunas ng mesa, tagatapon ng naupos na mga sigarilyo sa sinisera. Bagaman tulad siya ng maraming migranteng Pilipinong parang layak na ipinadpad ng hangin sa Amerika, ikinararangal pa rin niya ang pagiging Ruso kahit malagim ang sinapit ng kanyang mga ninuno sa panahon ng paghahari ng mga Romanov — nina Tsar Nicholas at Tsarina Alexandra. Mga magsasaka’t manggagawa ang kanyang mga ninuno, biktima rin ng inhustisya’t pagsasamantala ng uring naghahari, ngunit nakiisa sa mga kauri at nakilahok sa 1917 Rebolusyong Bolshevik doon. Ang ilan sa kanyang angkan ay pinugutan ng ulo ng mga sundalo ng Tsar, pinagulong na parang mga bola sa maniyebeng lansangan ng Moscow, tinadtad ng mga punglo ang iba, tulad din marahil ng ginagawa ng mga militar ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo sa Mindanaw at Mindoro o sa iba pang panig ng nagdaralitang bansa laban sa mulat at nagpoprotestang uring maralita at kakaning-itik.
Dekada ’80 nang itaboy ng hangin sa Amerika si Svetlana Taraskova sa pamamagitan ng isang tiyo na mamamayang Amerikano na. Kahit 22 taon na sa Estados Unidos, lumalangoy pa rin sa malalim niyang mga mata ang pangungulila sa pag-ulan ng niyebe sa matulaing mga lugar sa Rusya. Hinding-hindi siya nalamon ng Amerikanisasyon at malalim pa ring nakabaon sa puso niya’t kamalayan ang kinagisnang wika, ugali, tradisyon at kultura.Di gaya ni Svetlana Taraskova ang maraming Juan at Juana na ngayo’y mga John at Jhoanna sa bituka ng Amerika. http://plumaatpapel.wordpress.com/2008/05/16/amerikanisasyon-ni-juan/ monday, November 29, 2010
Epekto ng globalisasyon sa kultura ng ating bayan

Una sa lahat, mas pinili kong isulat ang blog na ito gamit ang sarili kong wika upang mas maipahayag ko ang mahahalagang kaisipang Pilipino na nabuo ko mula sa aking mga pananaliksik. Ang mga kaisipang ito ay mahirap na isulat sa wikang dayuhan sapagkat maaaring maiba ang pagkakaintindi ng mga ito.
Nais kong ibahagi ngayon ang isa sa mga tago sa ating ulirat na epekto ng globalisasyon. Totoo na ang globalisasyon ay nagbukas ng isang daan para sa ating bansa na makaahon kahit papaano mula sa pagkakabaon ng ating ekonomiya lalo na noong panahon ni Marcos. Subalit marami itong hininging kapalit. Isa sa gusto kong bigyang pokus ay ang epekto ng globalisasyon sa sistemang industriyal at edukasyon na siyang bingiyang daan ng panukalang batas noon tungkol sa wika.
Batid natin na ang bansa natin ay nabubuo ng mga dayuhang industriya at ang mga industriyang ito ay siyang isa sa mga pangunahing pinagkukunan natin n gating kabuhayan. At upang makapasok tayo o makakuha tayo ng ating trabaho sa mga kompanya o industriyang ito, kinakailangan nating umayon sa mga patakaran at makibagay sa galaw ng sistema nila. Isa sa pangunahing hinahanap nila ay ang mga mangagagawa na marunong magsalita ng inggles sapagkat ang mga amo nila ay pawang mga dayuhan. Kung kayat, may mga isinabatas noon sa administrasyong Arroyo na gawing medyum ng panturo ang wikang Inggles. Ano nga ba ang epekto nito sa atin?
Tinalakay sa “The Miseducation of the Filipinos” ni Profesor Renato Constantino at “Nanganganib na nga ba ang Sikolohiyang Pilipino dahil sa Wikang Inggles?” ni Dr. Virgilio Enriquez. Katulad ng punto ni Prof. Lumbrera, Ipinupunto ni Prof. Constantino at maging ni Dr. Enriquez sa kanilang mga sulatin na ang wika ay ginagamit upang baguhin ang ating kamalayan at ito’y nagaganap at magaganap sa sistemang pang edukasyon ng mga tao.[1] Matapos ang pananakop ng mga Kastila sa ating wika, ang pananakop naman ng Amerikano’y paggamit ng kanilang wika sa edukasyon o pagkatuto ng mga Pilipino. Sinabi ni Constantino sa kanyang sulatin na, “The molding of men’s mind is the best means of conquest. Education, therefore, serves as a weapon in wars of colonial conquest.” Ang pananaw ng mga Amerikano’y masasabi nating buhay pa rin sa ating sosyedad hanggang ngayon. Hindi pa rin nawawala dahil patuloy pa rin nating ginagamit bilang medyum ng pagtuturo sa kahit na saan mang paaralan. Mukha ngang nagkakatotoo ang mga nasabi ni Prof. Constantino gaya ng “Young minds has to be shaped to conform to American ideas” at “Education served to attract the people to the new masters and at the same time to dilute their nationalism which had just succeeded in overthrowing a foreign power”. Sinasabi rin ng mga Amerikano noon na ang ginawa nilang “educational system” ay upang palayain tayo sa katangahan at pagiging ignorante. Gagamitin raw ang wikang ingles pangturo upang palayuin na tayo sa ating nakaraan. Ang nakaraan nga bang tinutukoy nila na dapat nating limutin ay ang nakaraan sa pananakop ng Espanya o nakaraan kung saan tayo ang namumuno sa ating sariling lupain at tayo ang mas nakakaalam sa kung ano ang dapat nating gawin upang mamuhay dahil tayo ay tao at likas sa ating umayon sa galaw at pangangailangan ng ating sosyedad? Sa konklusyon, nais ko pa ring gamitin ang sinabi ni prof. Constantino: “As long as feelings of resistance remain in the hearts of the vanquished, no conqueror is secure. Education must both be seen not as an aquisition of information but as the making of man so that he may function affectively and usefully within his own society”. Ang wika natin ay proteksyon at kapangyarihan nating mga Pilipino. Dahil sa edukasyon nalaman natin ang problemang ito ng ating bayan. Obligasyon na nating ituwid ang mga binaluktot ng mga dayuhang mananakop dahil wala na sila. Masisimulan natin ito sa paggamit at pagiging hindi dayuhan sa ating sariling wika.
Sana mula rin sa mga nalakap na mga pagaaral, nawa’y kahit kultura na lang natin ang ating isagip sa mga panahon ngayon na nagpapaubaya tayo sa mga dayuhan pagdating sa pamamalakad ng ating ekonomiya.
Lumbrera, B. (2003). Ang wika ay kasangkapan ng may kapangyarihan: Ang wika bilang instrumentong politikal. Panayam, seryeng Filipinolohiya. De La Salle University – Manila.

Constantino, R. (1970). The miseducation of the Filipino. Journal of contemporary Asia. Vol. 1, no.1.

Enriquez, V. (1981). Nanganganib nga ba ang Sikolohiyang Pilipino dahil sa wikang Ingles?
Ulat ng ikalabindalawang seminar sa Sikolohiya ng wika. pp. 21 – 26. UP Diliman, Quezon, City.s
http://ladywoodpusher07.blogspot.com/2010/11/epekto-ng-globalisasyon-sa-kultura-ng.html