Ano ang sabayang pagbigkas?

Ang SABAYANG PAGBIGKAS ay masining na pagpapakahulugan o interpretasyon sa anumang anyo ng panitikan sa pamamagitan ng sabayang pagbabasa ng malakas ng isang koro o pangkat. Ito ay isang matimbang o maindayog na pangkatang tinig na nagpapahayag ng isang uri ng kaisipang matinig at madamdamin. Nagtataglay ito ng kaisahan at kagandahang halos katulad ng kahulugang pangkoro sa musika,isang pamamaraan ng masining na pagbigkas sa pamamagitan ng sama-sama,magkakatugma,magkakabagay at magkakatugong-tinig,isang tuloy-tuloy na aliw-iw ng mga salita. Ang koro ay nagtataglay ng iba’t ibang uri ng tinig. Pinagsasanib-sanib ang mga ito ayon sa wasto nilang tunog, himig, puwersa at lakas na siyang nagbibigay ng kariktan. Sinisabing ang higit na pinakamabisang pamukaw/panghikayat ng damdamin ng tao ay yaong nakatitigatig ng lahat ng pandama-nakikita, naririnig at nadarama. Taglay ng Sabayang Pagbigkas ang lahat ng sangkap na ito kung kaya mabisa at mabunga ang nagiging epekto nito sa mga manonood/tagapakinig,gayon din naman sa mga bumibigkas/koro.
(Andrade,1993)

Ayon din kay Andrade,ang pakikilahok sa Sabayang Pagbigkas ay nagdudulot sa mga mag-aaral ng mga sumusunod: 1. Ito ay mabisang paraan ng pagkatuto ng wika. 2. Ito ay mabisang pamaraan sa paglinang at isang panghikayat sa pagkakaroon ng kabatiran at lubod sa pagpapaunlad ng panitikan. 3. Ito’y isang pangunahing pagsasanay sa talumpati ,pagbigkas ng isahan,pagpapakahulugan at pag-arte sa tanghalan. 4. Naglalaan ito ng malawak na pagkalugod sa sining. 5. Nakatutulong ito sa pagtamo ng pag-unawa sa lipunan bunga ng isang gawaing pangkatan,pakikiisa at pakikibagay. 6. Isa itong panimulang kasanayan sa mahusay at mabisang paraan ng pakikipagtalastasan.

Ayon naman kay vAbad(1996),ang sabayang pagbigkas ay isang kawili-wiling paraan ng pagpapahalaga sa panitikan sa pamamagitan ng pagsasanib-sanib ng mga tinig ng koro ayon sa wasto nilang tunog,puwersa at lakas. Taglay nito ang mabisang panghikayat o pamukaw sa damdamin dahil sa natitigatig nito ang paningin, pandinig at pandama ng tao.

Maaaring ang bigkasin ng pangkat ay isang tula, sanaysay, talumpati, o alamat. Tulad ng dula at talumpati, ito ay may galaw o aksyon ng mga bumibigkas upang maliwanag na mailarawan ang nais na ipahiwatig ng binigkas. Ang galaw o aksyon ay maaaring sa anyo ng sayaw at awit. Madalas tuloy, kapag ang tula ang siyang sinasamahan ng sayaw at awit, ito ay tinatawag na tulasawit ( tula, sayaw at awit).

Mga Mungkahing Paraan sa Paghahanda ng Panabayang Pagbigkas

1. Piliin ang akda (maaaring tula, sanaysay, talumpati, o alamat) na angkop sa pampanitikang pagpapahalaga ng bata: sa damdamin, kaisipan, kaugalian.

2. Pagpangkat-pangkatin ang klase ayon sa tinig: babae-soprano, kontraalto, alto; lalaki-tenor, baho (bass).

3. Basahin nang malakas at pabigkas ang akda. Bigyan ng pansin ang mga kamalian sa pagbigkas at iwasto ang mga ito.

4. Unawain ang nilalaman ng akda.

5. Isaayos ito para sa panabayang pagbigkas sa tulong ng pangkat.

6. Bigyang-laya ang bawat nagnanais na magpasok ng mga mungkahi sa pagsasaayos ng akda.

7. Kung kailangan ng mga soloista, pumili sa pamamagitan ng pagsubok.

8. Gawing magaan at natural ang tinig. Maaaring palakasin ang tinig ngunit hindi pahiyaw; hindi dapat pilit ang pagpapalabas nito.

9. Ang akda ay kusang naisasaulo kapag ito’y binabasa, lalo na kung panabayan.

Mga Uri ng Pagsasaayos para sa Sabayang Pagbigkas

1. Antiponal. Ang pangkat sa uring antiponal ay hinahati sa dalawa ayon sa tinig: mataas at mababa o malaki at mallit o lalaki at babae. Angkop ang uring ito sa akdang may usapan. Ang usapan ay maaaring anyong tanong-sagot o pakiusap. Ang unang pangkat ang nagtatanong o nakikiusap at ang ikalawa ang sumasagot.

2. Refrain. Pinakapayak ang uring refrain sa pagsasaayos at angkop para sa mga nagsisimulang bumigkas nang panabayan. Ang akda ay pinaghati-hati. May mga taludtod o pahayag para sa isa o mahigit pang soloista at mayroon ding para sa koro. Kadalasan, ang taludtod/pahayag para sa koro ay inuulit na taludtod/pahayag.

3. Line-A-Child. Gumagamit ang uring line-a-child ng maraming soloista na ang bawat isa ay may kanya-kanyang bibigkasin. Kadalasan, ang paraang ito ay itinatambal sa unison.

4. Part Arrangement. Ang uring part arrangement ang pinakamahirap isaayos ngunit ito ang pinakakawili-wiling pakinggan. Ang bawat tinig ng korista ay inuuri ayon sa taas o baba (pitch) at laki o liit (timbre) gaya ng halimbawang sumusunod: lalaki-tenor, baho; babae-soprano, kontraalto, atb. Kadalasan ang mga taludtod/pahayag na katatagpuan ng maraming patinig i ay para sa mga soprano at yaong may a at o ay para sa may mababa o malaking tinig. Isinasaalang-alang din ang kalagayan (mood) at pinapaksa ng akda. Ang masayang bahagi ng akda ay ipinabibigkas sa mga babae. Ang tungkol sa lagim, kapangyarihan, karahasan ay ibinibigay sa may malalaki o malalakas na tinig.

5. Unison. Sabayang binibigkas ng buong pangkat ang akda. Angkop itong gamitin sa mga tulang hindi na kailangang pagbaha-bahaginin para sa iba’t-ibang mambibigkas, tulad ng mga tula o akdang walang usapan o diyalogo. Ang uring ito ay nangangailangan ng maingat at maselang pamamatnubay. Ang buong pangkat ay dapat bumigkas nang parang isang tao.