Free Essay

Det May Xk Vn

In:

Submitted By tanghoangdung
Words 36849
Pages 148
Lêi Më ®Çu

B­íc sang thÕ kØ 21 xu thÕ quèc tÕ ho¸ ngµy cµng m¹nh mÏ, ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng s©u s¾c, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu më cöa nÒn kinh tÕ ®Ó tËn dông triÖt ®Ó hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh cña n­íc m×nh. ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc th× ngµnh dÖt may lµ mét ngµnh ®ãng vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng cu«c x©y dùng ®Êt n­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. Bªn c¹nh vai trß cung cÊp hµng ho¸ cho thÞ tr­êng trong n­íc, ngµnh dÖt may hiÖn nay ®· v­¬n ra c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ngµy cµng gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. S¶n phÈm cña ngµnh hiÖn nay ngµy cµng ®a d¹ng phong phó, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng, thu ®­îc mét nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n­íc. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ kh¶ n¨ng më réng xuÊt khÈu cña ngµnh, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· nhËn thÊy cÇn thóc ®Èy h¬n n÷a xuÊt khÈu dÖt may vµ c¸c mÆt hµng kh¸c v× ®ã lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt cho nÒn kinh tÕ cña n­íc ta. Nhµ n­íc ®· kÞp thêi cã nh÷ng quy ®Þnh nh»m t¹o thuËn lîi cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cô thÓ lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng më, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChÝnh nhê nh÷ng chÝnh s¸ch vµ nh÷ng quy ®Þnh míi ®ã ®· ®­a l¹i cho ngµnh dÖt may nh÷ng ®éng lùc vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn míi. Trong thêi gian qua, ngµnh dÖt may ViÖt Nam tuy ch­a h¼n lµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh­ng còng ®ñ ®Ó chøng tá lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. Tõ n¨m 1995 tíi nay, s¶n l­îng xuÊt khÈu còng nh­ s¶n l­îng s¶n xuÊt cña ngµnh kh«ng ngõng t¨ng, ®Æc biÖt ®Õn n¨m 2003 nµy ngµnh dÖt may ®· ®¹t thµnh tùu kh¸ ®¸ng kÓ, kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 10 th¸ng ®Çu n¨m ®øng ®Çu trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu v­ît qua c¶ dÇu khÝ. Víi xu h­íng ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong m«i tr­êng kinh tÕ thÕ giíi nhiÒu biÕn ®éng th× ®©y chÝnh lµ mét sù kiÖn ®¸ng mõng cña ngµnh trong thêi gian qua. Tr­íc nh÷ng thµnh qu¶ to lín ®¸ng tù hµo ®ã, t¸c gi¶ ®· chän ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng, ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" víi môc ®Ých ph©n tÝch thùc tr¹ng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, xu h­íng cña thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi ®¸nh gi¸ nh÷ng thuËn l¬Þ khã kh¨n cña ngµnh dÖt may trong t×nh h×nh hiÖn nay tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy. Kho¸ luËn tèt nghiÖp tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, t×nh h×nh tiªu thô hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §ång thêi ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch quèc gia vµ m«i tr­êng quèc tÕ, ®Æt ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña mét sè s¶n phÈm dÖt may phæ biÕn cña ViÖt Nam nh­ hµng dÖt kim, dÖt thoi, hµng may s½n, b«ng…Nh÷ng s¶n phÈm kh¸c cña ngµnh dÖt may nh­ hµng dÖt kü thuËt...sÏ kh«ng lµ ®èi t­îng nghiªn cøu cña luËn v¨n nµy. Víi ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, so s¸nh, tæng hîp ph©n tÝch, kÕt hîp nh÷ng kÕt qu¶ thèng kª víi sù vËn dông lý luËn lµm s¸ng tá nh÷ng vÉn ®Ò nghiªn cøu. H¬n n÷a, kho¸ luËn tèt nghiÖp cßn vËn dông c¸c quan ®iÓm, ®­êng lèi ph¸t triÓn chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ó kh¸i qu¸t, hÖ thèng vµ kh¼ng ®Þnh c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu. Kho¸ luËn tèt nghiÖp gåm ba ch­¬ng Ch­¬ng I - "Kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam vµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng dÖt may thÕ giíi" kh¸i qu¸t chung vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh, nh÷ng lîi thÕ mµ ngµnh cã ®­îc, vai trß vÞ trÝ ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña mét sè thÞ tr­êng nhËp khÈu chÝnh nh­ NhËt, Mü, EU. Ch­¬ng III - "Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt nam" sÏ ph©n tÝch cô thÓ vÒ thùc tr¹ng c¬ së s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, s¶n l­îng, mÆt hµng, h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu. Ph©n tÝch thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña ngµnh th«ng qua ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kim ng¹ch xuÊt khÈu, chñng lo¹i mÆt hµng, vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh, thÊy ®­îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi mµ ngµnh cã ®­îc vµ nh÷ng th¸ch thøc mµ ngµnh ®ang vµ sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu trong hiÖn t¹i vµ trong thêi gian tíi. Ch­¬ng III - "C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" qua viÖc ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ xu h­íng chuyÓn dÞch viÖc s¶n xuÊt hµng dÖt may trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, nhu cÇu héi nhËp cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, nh÷ng ®Þnh h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh trong t­¬ng lai sÏ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n tr­íc m¾t, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may, khuyÕn khÝch vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho ngµnh dÖt may ®Ó ngµnh trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, nh÷ng ng­êi ®· truyÒn ®¹t rÊt nhiÒu kiÕn thøc bæ Ých vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i Tr­êng. §Æc biÖt xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn ThÇy gi¸o NguyÔn Quang HiÖp, ng­êi ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn, ®éng viªn em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy.

Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam

I. Vµi nÐt vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh

HiÖn nay ngµnh dÖt may trªn thÕ giíi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu v­ît bËc ®ã chÝnh lµ thµnh qu¶ ®¸ng tù hµo cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ thêi xa x­a cña ngµnh nµy trªn thÕ giíi. Mèc lÞch sö ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ngµnh dÖt may lµ vµo thÕ kØ 18 khi m¸y dÖt ra ®êi ë n­íc Anh vµ tõ ®ã søc lao ®éng ®· ®­îc thay b»ng m¸y mãc nªn n¨ng suÊt dÖt v¶i t¨ng ch­a tõng thÊy trong lÞch sö loµi ng­êi. Vµ b¾t ®Çu tõ khi cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp diÔn ra th× c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt ®­îc chuyÓn giao vµ cã mÆt ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Kinh tÕ ®êi sèng x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu ¨n mÆc kh«ng chØ dõng l¹i ë chç chØ ®Ó phôc vô cho viÖc b¶o vÖ c¬ thÓ, søc khoÎ con ng­êi mµ cßn ®Ó lµm ®Ñp thªm cho cuéc sèng. ë ViÖt Nam, mÆc dï lµ mét n­íc l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn nh­ng so víi ngµnh dÖt may trªn thÕ giíi th× còng cã rÊt nhiÒu ®iÓm næi bËt. Tr­íc ®©y, vµo thêi phong kiÕn khi m¸y mãc, khoa häc kÜ thuËt ch­a ph¸t triÓn ë n­íc ta th× ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· h×nh thµnh tõ ­¬m t¬, dÖt v¶i víi h×nh thøc ®¬n gi¶n th« s¬ nh­ng mang ®Çy kÜ thuËt tinh s¶o vµ cã gi¸ trÞ rÊt cao. Sau ®ã ­¬m t¬ dÖt v¶i ®· trë thµnh mét nghÒ truyÒn thèng cña ViÖt Nam ®­îc truyÒn tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c nhê vµo nh÷ng ®«i bµn tay khÐo lÐo cña ng­êi phô n÷ ViÖt Nam. Dï nh÷ng c«ng viÖc ®ã rÊt gi¶n ®¬n nh­ng chÝnh nh÷ng nghÒ truyÒn thèng nµy ®· t¹o ra mét phong c¸ch rÊt riªng cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam ta mµ kh«ng mét n­íc nµo cã ®­îc. Ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam b¾t ®Çu ph¸t triÓn tõ nh÷ng n¨m 1958 ë miÒn B¾c vµ ®Õn n¨m 1970 ë miÒn Nam, nh­ng m·i tíi n¨m 1975 khi ®Êt n­íc thèng nhÊt, ngµnh dÖt may míi ®­îc æn ®Þnh. Nhµ m¸y ®­îc h×nh thµnh ë 3 miÒn: miÒn B¾c, miÒn Trung vµ miÒn Nam. C¸c nhµ m¸y nµy ®· thu hót vµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng v¹n lao ®éng. Khi ®Êt n­íc võa tho¸t khái ¸ch thèng trÞ, ®ang cßn trong t×nh tr¹ng kinh tÕ tr× trÖ kÐm ph¸t triÓn th× c¸c nhµ m¸y cña ngµnh ®ãng mét vai trß rÊt to lín ®èi víi ®Êt n­íc. Lóc ®Çu, c¸c nhµ m¸y chØ s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó phôc vô nhu cÇu trong n­íc. S¶n l­îng s¶n xuÊt ra kh«ng nhiÒu v× lóc ®ã m¸y mãc, thiÕt bÞ cßn l¹c hËu, toµn lµ nh÷ng m¸y cò nhËp tõ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa, h¬n n÷a tr×nh ®é qu¶n lý còng cßn rÊt h¹n chÕ. Ngay c¶ hµng s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho nhu cÇu trong n­íc còng kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, mÉu m· cßn nghÌo nµn Ýt ái. Thêi k× tõ n¨m 1975 ®Õn n¨m 1985 nÒn kinh tÕ n­íc ta ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tËp trung bao cÊp, ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt ®­îc cung øng theo chØ tiªu cña Nhµ n­íc, viÖc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý theo ngµnh khÐp kÝn vµ h­íng vµo nhu cÇu tiªu dïng néi ®Þa lµ chÝnh cßn xuÊt khÈu trong giai ®o¹n nµy chØ thùc hiÖn trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh vµ NghÞ ®Þnh th­ cña n­íc ta kÝ kÕt víi khu vùc §«ng ¢u - Liªn X« tr­íc ®©y. Do ®ã ngµnh dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu ®i n­íc ngoµi chñ yÕu lµ sang thÞ tr­êng Liªn X« vµ thÞ tr­êng §«ng ¢u. Tuy nhiªn, hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ gia c«ng hµng b¶o hé lao ®éng cho hai thÞ tr­êng nµy víi nguyªn liÖu, thiÕt bÞ do hä cung cÊp. S¶n l­îng dÖt may cho tíi n¨m 1980 ®¹t 50 triÖu s¶n phÈm c¸c lo¹i, 80% xuÊt sang Liªn X« cßn l¹i lµ §«ng ¢u vµ khu vùc II. §Õn cuèi n¨m 1990, khi hÖ thèng c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa bÞ tan r·, n­íc ta r¬i vµo thÕ hoµn toµn c« lËp so víi nhiÒu n­íc lín m¹nh kh¸c, thÞ tr­êng xuÊt khÈu bÞ ¶nh h­ëng m¹nh mÏ. NÒn kinh tÕ n­íc ta trë nªn ®×nh trÖ, thÊt nghiÖp t¨ng, nhiÒu xÝ nghiÖp bÞ ®ãng cöa, ngµnh dÖt may còng kh«ng tho¸t khái t×nh tr¹ng nµy. Cïng thêi gian ®ã §¶ng vµ Nhµ n­íc ta b¾t ®Çu chÝnh s¸ch ®æi míi nÒn kinh tÕ, chuyÓn ®æi tõ kinh tÕ bao cÊp sang c¬ chÕ qu¶n lý tù h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa. Thêi k× nµy, ngµnh dÖt may gÆp nhiÒu khã kh¨n ph¶i ®èi mÆt víi viÖc: thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ, ®Æc biÖt thiÕu ®èi t¸c ®Çu mèi tiªu thô hµng ho¸. Trong nhiÒu n¨m qua ngµnh ®· ph¶i ®­a ra nhiÒu chiÕn l­îc, biÖn ph¸p ®Ó duy tr× s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cung cÊp s¶n phÈm cho thÞ tr­êng néi ®Þa ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ®ång thêi tù lo vèn ®æi míi thiÕt bÞ, t¨ng c­êng thiÕt bÞ chuyªn dïng, ¸p dông khoa häc kÜ thuËt tiªn tiÕn, hoµn thiÖn dÇn hÖ thèng qu¶n lÝ tæ chøc… Giai ®o¹n 1990 - 1995 nhê cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. MÆc dï ph¸t triÓn chËm h¬n so víi c¸c n­íc l¸ng giÒng Ch©u ¸, nh­ng ngµnh ®· tù ®øng dËy v­¬n lªn, ph¸t triÓn mét c¸ch ®Çy Ên t­îng. B­íc ®Çu n¨m 1993 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 350 triÖu USD vµ ®Õn cuèi n¨m 1997 xuÊt khÈu ®¹t 1,35 tû USD. Kh«ng dõng l¹i ë con sè nµy, hµng dÖt may xuÊt khÈu ®· trë thµnh mét trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu mòi nhän cña ViÖt Nam n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn CNH, H§H cña ®Êt n­íc trong thêi gian tíi. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 2,75 tû USD, trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003 nµy kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t ®­îc xÊp xØ 2,597 tû USD vµ dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sÏ ®¹t ®­îc 3,5 tû USD. Víi tèc ®é t¨ng m¹nh cña c«ng nghiÖp dÖt may n­íc ta hiÖn nay, c¸c chuyªn gia cã thÓ kh¼ng ®Þnh ngµnh dÖt may cã thÓ ®¹t môc tiªu 4,5 - 5 tû USD xuÊt khÈu vµo n¨m 2005 vµ ®Õn n¨m 2010 lµ 8 tû USD. (Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 143 - ngµy 2 th¸ng 8 n¨m 2003). C¸c mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu còng t­¬ng ®èi phong phó, ®a d¹ng, mÉu m· dÇn dÇn ®­îc c¶i tiÕn ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc. B­íc ®Çu, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· cã tªn tuæi trªn mét sè thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi: EU, MÜ, NhËt…t¹o nguån thu ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ cho ®Êt n­íc. §Æc biÖt ngµy 23 th¸ng 4 n¨m 2001 Thñ t­íng ChÝnh Phñ ®· phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010 theo Q§ sè 55/2001/Q§-TTg. Víi chiÕn l­îc nµy ngµnh dÖt may cã nhiÒu c¬ héi míi ®Ó ph¸t triÓn ®ã lµ: ChÝnh phñ cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®Çu t­ hç trî, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ tÝn dông ®Çu t­, ®­îc Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh b¶o l·nh hoÆc cho vay tÝn dông xuÊt khÈu, cho vay ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh víi l·i suÊt ­u ®·i, ®­îc h­ëng thuÕ thu nhËp ­u ®·i 25%. HiÖn nay, ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam ®ang tõng b­íc ®æi míi ®Ó héi nhËp vµo xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña c¶ thÕ giíi.

Lîi thÕ ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Thùc tÕ cho thÊy trong vµi n¨m gÇn ®©y quÇn ¸o, s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may do c¸c c¬ së trong n­íc s¶n xuÊt, chÊt l­îng ngµy cµng ®­îc n©ng cao, mÉu m· phong phó ®a d¹ng, tiªu thô víi khèi l­îng lín trªn thÞ tr­êng. NhiÒu ng­êi tiªu dïng ®· nhËn xÐt: trong khi chÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng kÐm hµng ngo¹i th× kiÓu d¸ng vµ mÉu m· l¹i phï hîp h¬n, gi¸ c¶ rÎ h¬n. Nh÷ng thµnh tùu mµ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian gÇn ®©y chñ yÕu lµ nhê vµo nhiÒu yÕu tè thuËn lîi s½n cã cña ViÖt Nam. Víi sè d©n trªn 80 triÖu ng­êi, tû lÖ n÷ giíi l¹i rÊt lín, ®ã lµ ®éi ngò lao ®éng rÊt phï hîp cho ngµnh dÖt may, mét ngµnh ®ßi hái sù tØ mØ khÐo lÐo, cÇn mÉn. Ng­êi d©n ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ phô n÷ ViÖt Nam næi tiÕng lµ nh÷ng ng­êi siªng n¨ng chuyªn cÇn, th«ng minh, nhanh nhÑn th¸o v¸t, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam. ë ViÖt Nam gi¸ nh©n c«ng thÊp ë møc d­íi 2,5 USD/giê (thuéc lo¹i thÊp nhÊt trong khu vùc). Chi phÝ ®Çu t­ thÊp nhê cã s½n nhµ x­ëng cho thuª víi gi¸ rÎ cña c¸c tæ chøc Nhµ n­íc vµ tiÕp cËn ®­îc nhiÒu chñng lo¹i thiÕt bÞ c¬ b¶n kh«ng ®¾t tiÒn míi còng nh­ ®· qua sö dông cña mét sè n­íc th× chi phÝ s¶n xuÊt dÖt may cña ViÖt Nam lµ thÊp 0,08 USD (cfsx/phót) (CFSX: chi phÝ s¶n xuÊt) thÊp h¬n møc b×nh qu©n lµ 0,13 USD b»ng chi phÝ s¶n xuÊt ë Banglades, thÊp h¬n so víi Trung Quèc (0,09 USD ).

B¶ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt tÝnh theo c¸c n­íc

|N­íc |Chi phÝ s¶n xuÊt (USD) |Xu h­íng |
| |(kh«ng gåm chi phÝ vËn chuyÓn) | |
|Trung Quèc |0,09 |æn ®Þnh |
|Hång K«ng |0,19 |æn ®Þnh |
|Th¸i Lan |0,16 |T¨ng |
|§µi Loan |0,2 |T¨ng m¹nh |
|Indonesi |0,10 |æn ®Þnh |
|ViÖt Nam |0,08 |æn ®Þnh |
|Trung B×nh |0,13 | |

Nguån: Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt SECO, 2001

Ngµnh dÖt may lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu vèn ®Çu t­ lín. §Ó cã thÓ x©y dùng chç lµm viÖc cho ngµnh dÖt may th× vèn bá ra kh«ng nhiÒu vµ thu håi vèn còng kh¸ nhanh. §èi víi ViÖt Nam mét quèc gia cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t­ th× ®©y lµ mét ngµnh rÊt thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Còng chÝnh v× thÕ mµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt dÖt may xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng vµ ph¸t triÓn m¹nh. Ngoµi ra, c¸c c«ng ty trong khu vùc ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp c¸c mèi liªn kÕt marketing thiÕt yÕu víi thÞ tr­êng tiªu thô vµ cung cÊp gÇn nh­ toµn bé nguyªn liÖu cÇn thiÕt. C¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i khu vùc Ch©u ¸ vµ liªn minh Ch©u ¢u (EU) ®· ®em ®Õn cho ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi rÊt lín trong viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®iÒu nµy ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Tuy nhiªn, nãi vËy kh«ng ph¶i ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam hoµn toµn chØ cã thuËn lîi trªn con ®­êng ph¸t triÓn. Trong giai ®o¹n hiÖn nay nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ®ang bÞ gi¶m sót, thÞ tr­êng bÞ co hÑp l¹i, ngµnh dÖt may bÞ chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng lín cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. H¬n n÷a, ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm nh­ vÊn ®Ò vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cßn nhá bÐ c¶ vÒ quy m« lÉn c«ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ch­a thËt sù ®em l¹i uy tÝn cho doanh nghiÖp, tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ngµnh cßn l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc tõ 10 ®Õn 20 n¨m, nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt cung cÊp kh«ng æn ®Þnh, cã rÊt nhiÒu nguyªn phô liÖu mµ trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc nªn chñ yÕu dùa vµo nhËp khÈu, v× vËy gi¸ thµnh so víi c¸c n­íc trong khu vùc cßn cao h¬n rÊt nhiÒu. Víi nh÷ng yÕu kÐm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®· lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy trªn thÞ tr­êng trong khu vùc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ do ®ã ngµnh ®ang nç lùc ®Çu t­, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng c­êng søc c¹nh tranh vµ kh¼ng ®Þnh uy tÝn mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam ë thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc.

VÞ trÝ vµ vai trß cña xuÊt khÈu dÖt may ®èi víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ngµnh dÖt may ®· t¹o ra s¶n phÈm rÊt quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi cuéc sèng cña mçi ng­êi. Trong 10 n¨m qua ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®· trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, cã nh÷ng b­íc tiÕn bé v­ît bËc trong lÜnh vùc xuÊt khÈu víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n lµ 24,8%/n¨m, v­ît lªn ®øng ë vÞ trÝ thø nhÊt trong c¶ n­íc vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu, v­ît c¶ qua ngµnh dÇu khÝ. MÆt hµng dÖt may ®· trë thµnh mét trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tù do ho¸ th­¬ng m¹i. MÆc dï hiÖn nay ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm, bÊt cËp nh­ng còng cã ý nghÜa to lín ®èi víi sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi gian qua. XuÊt khÈu dÖt may t¨ng lªn t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ®éi ngò lao ®éng d­ thõa ngµy cµng t¨ng m¹nh cña ViÖt Nam. H¬n 10 n¨m qua ngµnh ®· thu hót h¬n nöa triÖu lao ®éng trong c¶ n­íc. MÆt kh¸c nhê cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh cña xuÊt khÈu nªn ®· ®em l¹i nguån thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc, ®ång thêi gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.

VÞ trÝ cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n
|ChØ sè |§¬n vÞ |1995 |1999 |2000 |2001 |
|1.GDP |Tû VN§ |228,892 |339,942 |444,139 |474,340 |
|2.CNN |Tû VN§ |34,318 |70,767 |82,992 |94,780 |
|3.Ngµnh dÖt may |Tû VN§ |3,100 |7,700 |9,120 |10,260 |
|4.TØ lÖ 3/2 |% |9,03 |10,88 |11,0 |10,8 |
|5.TØ lÖ 3/1 |% |1,4 |1,9 |2,1 |2,1 |
|6. Tæng gi¸ trÞ XK |TriÖu USD |5.449 |11.540 |14.308 |15.810 |
|7.XK dÖt may |TriÖu USD |850 |1.747 |1.892 |1.962 |
|8.Tû lÖ 7/6 |% |15,6 |15,1 |13,2 |12,4 |

Nguån: Theo thèng kª cña HiÖp héi VITAS, n¨m 2001

NÕu nh­ ngµnh dÖt may vµo n¨m 1995 chØ chiÕm 3,1% trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ th× ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 10,26%, chiÕm 21% trong GDP, gãp phÇn lµm t¨ng GDP cña c¶ n­íc. XuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may ®ãng mét vai trß ®¸ng kÓ vµo sù t¨ng tr­ëng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ n­íc ta trong thêi gian qua. N¨m 1995 xuÊt khÈu dÖt may chØ ®¹t 850 triÖu USD ®Õn n¨m 2001 con sè ®· t¨ng lªn lµ 1,962 tû USD vµ n¨m 2002 ®¹t kim ngach xuÊt khÈu lµ 2,752 tû USD, v­ît møc kÕ ho¹ch mµ ngµnh ®· ®Æt ra trong n¨m 2002. Qua ®©y ta thÊy xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y rÊt cã hiÖu qu¶.

II. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nhËp khÈu, tiªu thô hµng dÖt may trªn thÕ giíi
Dung l­îng thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ hµng dÖt may Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã kho¶ng 194 quèc gia s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may. Nhu cÇu vÒ hµng dÖt may trªn thÕ giíi kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y sau cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ ë khu vùc Ch©u ¸, tõ n¨m 2002 trë ®i, kinh tÕ thÕ giíi ®· håi phôc, nhu cÇu tiªu thô hµng dÖt may còng t¨ng lªn, nhÊt lµ t¹i c¸c n­íc Ch©u ¸. B­íc sang thÕ kØ míi nµy, ngµnh gia c«ng sîi Ch©u ¸ sÏ ph¸t triÓn trong m«i tr­êng cã nhiÒu thuËn lîi, ngµnh may mÆc còng ®ãng gãp mét vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ mçi n­íc trong khu vùc.

T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi

(§¬n vÞ: TriÖu USD)
|N¨m |1990 |1995 |1999 |2000 |2001 |
|May |112074 |170325 |200648 |214123 |209645 |
|DÖt |131564 |148055 |142954 |149370 |138590 |
|Tæng céng |243638 |318380 |343602 |363493 |348235 |

Nguån: Theo thèng kª hµng n¨m cña ASEAN Textile

Nhu cÇu nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi ngµy cµng gia t¨ng m¹nh. N¨m 2000 kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may cña thÕ giíi ®· t¨ng lªn 363,493 tû USD trong ®ã mÆt hµng may mÆc t¨ng lªn lµ 214,12 tû USD t­¬ng ®­¬ng 6,7% so víi n¨m 1999 vµ t¨ng lªn 91% so víi n¨m 1990. §èi víi mÆt hµng dÖt, kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 149,370 tû USD t¨ng 4,5% so víi n¨m 1999; vµ t¨ng 13,5% so víi kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 1990. Qua b¶ng ta cã thÓ thÊy, l­îng nhËp khÈu vÒ hµng may mÆc t¨ng lªn rÊt lín tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2000, cßn l­îng nhËp khÈu vÒ hµng dÖt th× t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2001 th× l­îng nhËp khÈu hµng dÖt may bÞ ch÷ng l¹i, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña thÕ giíi chØ ®¹t 348,235 tû USD gi¶m ®i 4,2% so víi n¨m 2000. Hµng dÖt gi¶m 10,788 tû USD t­¬ng ®­¬ng 52,25%. Nguyªn nh©n lµ do nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi gi¶m m¹nh ®èi víi hµng dÖt, ®ång thêi do nÒn kinh tÕ thÕ giíi gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Æc biÖt lµ 2 nÒn kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi lµ Mü vµ NhËt ®ang r¬i vµo t×nh h×nh khñng ho¶ng, nÒn kinh tÕ bÞ ®×nh trÖ. T¹i Mü vµ NhËt B¶n l­îng hµng dÖt may nhËp khÈu tõ c¸c n­íc trªn thÕ giíi gi¶m ®¸ng kÓ. Trong ®ã t¹i thÞ tr­êng Mü l­îng nhËp khÈu hµng may mÆc gi¶m 724 triÖu USD, cßn l­îng hµng dÖt nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng nµy còng gi¶m 484 triÖu USD. ThÞ tr­êng NhËt nhËp khÈu hµng dÖt gi¶m ®i 190 triÖu USD, hµng may mÆc gi¶m 516 triÖu USD. Ngoµi ra, thÞ tr­êng EU lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng lín cña thÕ giíi vÒ tiªu thô hµng dÖt may th× l­îng nhËp khÈu còng bÞ gi¶m xuèng ®¸ng kÓ, nhËp khÈu hµng may mÆc gi¶m 812 triÖu USD, hµng dÖt gi¶m 3086 triÖu USD.

T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña mét sè thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi (§¬n vÞ: Tû USD)
|ThÞ |N¨m 1990 |N¨m 1995 |N¨m 1999 |N¨m 2000 |N¨m 2001 |
|tr­êng |DÖt |May |
| |§¬n vÞ |Tæng m¸y |§¬n vÞ |N¨ng lùc |
|1. KÐo sîi |Cäc sîi |1.500.000 |TÊn |150.000 |
| |OE |15.000 | | |
|2.C¸n b«ng |ChuyÒn |4 |TÊn |10.000 |
|3.DÖt thoi |Thoi |10.000 |TriÖu m |500 |
| |Kh«ng thoi |5.500 | | |
|4.DÖt kim |M¸yDK trßn |1290 |TÊn |70.000 |
| |M¸y DK ph¶n |250 | | |
|5.May mÆc |M¸y may |200.000 |TriÖu sp |500 |

Nguån: Thèng kª cña Vitas, n¨m 2002 Kh«ng chØ thÕ, ngµnh dÖt may cßn cã nhiÒu h¹n chÕ kh¸c n÷a: kh©u kÐo sîi thiÕu sîi ch¶i kü; kh©u dÖt thiÕu m¸y dÖt khæ réng, c¸c c«ng ®o¹n chuÈn bÞ dÖt (nh­ hå, m¾c) rÊt yÕu, kh«ng t­¬ng øng víi hÖ thèng m¸y dÖt. Kh©u thiÕt kÕ mÉu dÖt cßn h¹n chÕ. Sè l­îng mÉu v¶i nghÌo nµn vÒ kÕt cÊu mËt ®é sîi ngang, sîi däc vµ mµu s¾c. Kh©u nhuém, hoµn tÊt cßn thiÕu c¸c c«ng ®o¹n chèng co, chèng nhµu…§Êy chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm dÖt cßn thÊp, hoÆc kh«ng æn ®Þnh. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, c«ng nghÖ thiÕt bÞ cña ngµnh dÖt cßn l¹c hËu so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trong khu vùc kho¶ng 15 n¨m, ngµnh may c«ng nghÖ tuy ®· ®­îc c¶i tiÕn nhiÒu nh­ng vÉn cßn l¹c hËu h¬n 5 n¨m so víi c¸c n­íc. §Æc biÖt nguån lao ®éng cña ngµnh dÖt may hiÖn nay ®ang trong t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ vµ lao ®éng phæ th«ng mét c¸ch trÇm träng. Lao ®éng dÖt may kh«ng cã tay nghÒ chiÕm 20,4% lµ mét con sè kh¸ cao nªn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, ch¼ng h¹n cïng mét ca lµm viÖc n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña mét lao ®éng ngµnh may ViÖt Nam chØ ®¹t 12 ¸o s¬ mi ng¾n tay hoÆc 10 chiÕc quÇn th× lao ®éng Hång K«ng n¨ng suÊt lao ®éng lµ 30 ¸o hoÆc 15-20 chiÕc quÇn. HiÖn doanh nghiÖp dÖt may trong c¶ n­íc cÇn kho¶ng 600 triÖu lao ®éng thiÕt kÕ, 1200 nh©n viªn nam marketing, b¸n hµng vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu; 40.000 lao ®éng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ë c¸c chøc danh gi¸m ®èc, qu¶n ®èc nhµ m¸y, kÜ thuËt viªn…cïng hµng tr¨m ngµn lao ®éng phæ th«ng, nh­ng kh«ng cã nguån cung øng. Trong khi quy m« ®µo t¹o vµ chÊt l­îng lao ®éng ch­a ®­îc n©ng cao nªn ngµnh dÖt may cßn thiÕu lao ®éng do ®ã lµm cho c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng hîp lý dÉn ®Õn n¨ng suÊt thÊp. HiÖn t¹i ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang ®Çu t­ ®Ó t¨ng tèc. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ®Ó t¨ng tèc toµn ngµnh ( §¬n vÞ tÝnh: tØ VND)
|Nhu cÇu vèn ®Çu t­ |Toµn ngµnh |
| |N¨m 2005 |N¨m 2010 |
|Tæng vèn ®©u t­: |35000 |30000 |
|Trong ®ã | | |
|§Çu t­ trùc tiÕp |23200 |20000 |
|§Çu t­ gi¸n tiÕp |11800 |10000 |
|Bao gåm | | |
|Vèn x©y dùng |3000 |2550 |
|Vèn thiÕt bÞ |20500 |18000 |
|Vèn kh¸c |1750 |1500 |
|Chi phÝ bÊt th­êng |1750 |1500 |
|Vèn l­u ®éng |8000 |6450 |

Nguån: Sè liÖu cña VinaTex - n¨m 2002

C¬ cÊu s¶n phÈm

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n phÈm dÖt may ®· dÇn ®­îc ®a d¹ng ho¸. Trong kh©u s¶n xuÊt sîi, tû träng c¸c mÆt hµng polyester pha b«ng víi nhiÒu tØ lÖ kh¸c nhau 50/50, 65/35, 83/17...t¨ng nhanh; c¸c lo¹i sîi 100% polyester còng b¾t ®Çu ®­îc s¶n xuÊt; c¸c lo¹i s¶n phÈm cotton/visco, cotton/aceylic, wool/acrilic ®· b¾t ®Çu ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng. Trong kh©u dÖt v¶i, nhiÒu mÆt hµng dÖt thoi míi, chÊt l­îng cao ®· b¾t ®Çu ®­îc s¶n xuÊt. §èi víi mÆt hµng 100% sîi b«ng, c¸c mÆt hµng sîi ®¬n ch¶i kü chØ sè cao phôc vô cho may xuÊt khÈu, mÆt hµng sîi b«ng dµy ®­îc t¨ng c­êng c«ng nghÖ lµm bãng, phßng co c¬ häc…®· xuÊt khÈu ®­îc sang EU vµ NhËt B¶n. Mét sè mÆt hµng sîi pha, c¸c mÆt hµng kate ®¬n mµu sîi 76, 76 ®¬n hay sîi däc 76/2, c¸c lo¹i v¶i dµy nh­ gabadin, kaki, simili, hµng tissus pha len, pha cotton vµ petex, pe/co/petex…tuy s¶n l­îng ch­a cao nh­ng ®· b¾t ®Çu ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt réng r·i ë nhiÒu doanh nghiÖp. §èi víi mÆt hµng 100% sîi tæng hîp, nhê ®­îc trang bÞ thªm hÖ thèng xe s¨n sîi víi ®é s¨n cao, thiÕt bÞ comfit, thiÕt bÞ gi¶m träng l­îng ®· t¹o ra nhiÒu mÆt hµng gi¶ t¬ t»m, gi¶ len…thÝch hîp víi khÝ hËu nhiÖt ®íi, b­íc ®Çu ®· giµnh ®­îc uy tÝn trong vµ ngoµi n­íc. Ngoµi ra mÆt hµng dÖt kim, 75 - 80% s¶n l­îng hµng dÖt kim tõ sîi pe/co ®­îc xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng thuéc nhãm gi¸ thÊp vµ trung b×nh 2,5 - 3,5 USD/s¶n phÈm, tû träng c¸c mÆt hµng chÊt l­îng cao cßn rÊt thÊp, chñ yÕu vÉn ph¶i nhËp khÈu. Thùc tÕ cho thÊy, trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y quÇn ¸o do c¸c c¬ së trong n­íc s¶n xuÊt ra chÊt l­îng, mÉu m· ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, ®­îc tiªu thô nhiÒu trong n­íc vµ tiªu thô nhiÒu trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Theo c¸c cuéc th¨m dß gÇn ®©y, uy tÝn cña hµng may mÆc s¶n xuÊt trong n­íc ®èi víi ng­êi tiªu dïng néi ®Þa ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ ®ang cã xu h­íng ngµy cµng cao h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty An Ph­íc, May 10, ViÖt TiÕn, Maxx, Sanding, Legafastion, PT2000…Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp may mÆc trong n­íc ®ang cè g¾ng t¹o ra sù ®éc ®¸o cho mçi dßng s¶n phÈm, theo phong c¸ch ViÖt Nam. Mét sè c«ng ty ®· n¾m b¾t t©m lý thÝch hµng hiÖu cña giíi trÎ, ®· s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm míi theo c¸c mÉu m· xuÊt hiÖn trªn phim ¶nh, truyÒn h×nh hoÆc ®Æt mua mÉu m· cña c¸c nhµ thiÕt kÕ n­íc ngoµi ®Ó t¹o dÊu Ên riªng cho s¶n phÈm cña m×nh b»ng c¸ch ®Æt in m¸c quÇn Jean ë n­íc ngoµi ®Ó thu hót giíi trÎ b»ng sù ®éc ®¸o cña dßng s¶n phÈm míi. C¬ cÊu c¸c s¶n phÈm may c«ng nghiÖp xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. Ngµnh may ®· cã nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, ®¸p øng nhu cÇu cña nh÷ng nhµ nhËp khÈu “khã tÝnh” nh­ quÇn ¸o thÓ thao, quÇn ¸o Jean…S¶n xuÊt phô liÖu may còng ®· cã nh÷ng tiÕn bé nhÊt ®Þnh c¶ vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng. Nh÷ng s¶n phÈm nh­ chØ kh©u Tootal Phong Phó, kho¸ kÐo Nha Trang, mex ViÖt Ph¸t, b«ng tÊm ViÖt TiÕn, nót nhùa ViÖt ThuËn…®ñ tiªu chuÈn chÊt l­îng cao cho kh©u may xuÊt khÈu tuy nhiªn s¶n l­îng cßn Ýt ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu hiÖn t¹i cña ngµnh.

T×nh h×nh vÒ cung cÊp nguyªn liÖu, phô liÖu

HiÖn nay, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n ë c¶ ®Çu ra vµ ®Çu vµo: ®ã lµ vÊn ®Ò nguyªn phô liÖu, vèn ®Çu t­. Nguyªn phô liÖu ®Ó cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu hÇu nh­ ch­a s¶n xuÊt ®­îc ®ang ph¶i nhËp khÈu víi mét l­îng kh¸ lín. Nguyªn nh©n lµ ë chç, viÖc s¶n xuÊt nguyªn liÖu trong n­íc vµ vïng nguyªn liÖu trong n­íc ch­a ®­îc chó träng ®óng møc. Vô b«ng n¨m 2000 - 2001, c¶ n­íc míi chØ cã h¬n 2000 ha b«ng, s¶n l­îng ®¹t 8000 tÊn. So víi nhu cÇu s¶n xuÊt, nguyªn liÖu b«ng trong n­íc míi ®¸p øng ®­îc 12 - 15% tæng sè kho¶ng 70.000 tÊn b«ng nguyªn liÖu. (Nguån: B¸o Th­¬ng M¹i sè 4 -n¨m 2002). §Õn n¨m 2002, do gi¸ b«ng cña thÕ giíi gi¶m xuèng thÊp vµ l­îng sîi nhËp khÈu trong n­íc cao nªn chØ trong vßng 5 th¸ng n¨m 2002 s¶n l­îng nhËp khÈu sîi trong n­íc ®· t¨ng 33% so víi cïng kú n¨m 2001. Trong khi ®ã, sîi s¶n xuÊt trong n­íc b¸n chËm, lµm nhiÒu doanh nghiÖp sîi kh«ng ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt. S¶n phÈm tiªu thô khã kh¨n do thÞ tr­êng NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh kh«ng cã tÝn hiÖu kh¶ quan. Tû träng doanh thu xuÊt khÈu cña mét sè doanh nghiÖp lµ rÊt thÊp. T×nh h×nh thÞ tr­êng néi ®Þa khã kh¨n nªn c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt vµ tiªu thô còng bÞ gi¶m m¹nh. Vô b«ng n¨m 2001 - 2002 ®¹t s¶n l­îng kh¸ lín nh­ng do gi¸ b«ng thÕ giíi gi¶m thÊp, nhu cÇu vµ gi¸ sîi gi¶m nªn møc tiªu thô trong n­íc ch÷ng l¹i. Tuy nhiªn, trong n¨m 2002 ViÖt Nam vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ thÞ tr­êng thÕ giíi 97.133 tÊn b«ng vµ 262.844 tÊn sîi b«ng. Thêi gian tíi dù kiÕn nhËp khÈu 120.000 tÊn b«ng n¨m 2005 vµ 160.000 tÊn b«ng n¨m 2010 ®Ó ®¹t môc tiªu cña ngµnh ®Ò ra. T×nh h×nh nhËp khÈu b«ng & s¬ sîi dÖt

|N¨m |1995 |1998 |1999 |2000 |2001 |2002 |
|S¬ vµ sîi dÖt |938 |183 |160 |237 |210 | |
|(ngh×n tÊn) | | | | | | |

Nguån: theo niªn gi¸m thèng kª TP HCM n¨m 2002

Kh«ng chØ khã kh¨n trong viÖc cung cÊp b«ng mµ ngay c¶ c¸c lo¹i phô liÖu cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu míi chØ ®¸p øng ®­îc 10 - 15% nhu cÇu, nªn dÉn tíi t×nh tr¹nh khã kÕt nèi gi÷a 2 kh©u dÖt vµ may. ViÖc th«ng tin tiÕp thÞ cña c¸c doanh nghiÖp dÖt cho doanh nghiÖp may vÉn cßn h¹n chÕ, chÝnh s¸ch hËu m·i ch­a chu ®¸o, kh«ng cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi l« hµng m×nh s¶n xuÊt ra ®Õn cïng. ChÝnh v× lý do nµy khiÕn cho doanh nghiÖp may ch­a hµo høng ®èi víi c¸c s¶n phÈm sÈm cña doanh nghiÖp dÖt ë trong n­íc. Ng­îc l¹i, doanh nghiÖp may phÇn lín lµ gia c«ng xuÊt khÈu nªn th­êng kh¸ch hµng n­íc ngoµi chØ ®Þnh nguån nguyªn phô liÖu n­íc ngoµi v× thÕ Ýt quan t©m khai th¸c v¶i cña c¸c doanh nghiÖp dÖt trong n­íc cho dï v¶i cña c¸c doanh nghiÖp dÖt trong n­íc cã cïng chñng lo¹i kh«ng thua kÐm g× vÒ mÆt chÊt l­îng. H¬n n÷a, mua v¶i cña n­íc ngoµi, ngoµi yÕu tè chÊt l­îng ®¶m b¶o, th× dÞch vô hËu m·i cña hä l¹i rÊt tèt. NÕu nh­ l« v¶i mua vÒ kh«ng ®¶m b¶o vÒ yªu cÇu chÊt l­îng còng nh­ mÉu th× ®èi t¸c cung cÊp sÏ s½n sµng ®æi l¹i, thËm chÝ bá c¶ l« hµng v¶i xÊu ®ã, cung cÊp l« v¶i míi kh¸c cho doanh nghiÖp ViÖt Nam. §iÒu nµy ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÕm cã doanh nghiÖp nµo lµm ®­îc. MÆt kh¸c chÊt l­îng hµng ho¸, phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc còng l¹i kh«ng ®¶m b¶o. Mét sè chñng lo¹i s¶n phÈm trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc nh­ v¶i lµm ¸o Jacket, s¬ mi, quÇn t©y, v¶i may comple, phô kiÖn nh­ cóc ¸o, x¬ sîi tæng hîp, sîi phi lam¨ng, t¹o mèt cho v¶i, quÇn ¸o…

T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam

|MÆt hµng |1995 |1996 |2000 |2001 |2002 |
|Sîi (tÊn) |24.776 |28.879 |42.286 |26.549 |262.844 |
|V¶i (1000 m2) |5.649 |6.816 |853 |272 | |

Nguån: Niªn gi¸m thèng kª TP HCM n¨m 2002

Mét ®Æc ®iÓm n÷a mµ doanh nghiÖp n­íc ta cÇn chó träng lµ gi¶m chi phÝ ®Çu vµo, t¨ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ cña s¶n phÈm ngµnh dÖt may ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho ngµnh. Trong thêi gian tíi, Nhµ n­íc ta sÏ ®­a b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång ®Ó ®¶m b¶o cho ®Õn n¨m 2010 ph¶i cã 90.000 tÊn b«ng x¬, trong ®ã chñ ®éng 70% nguyªn liÖu vµ tiÕn tíi lµm chñ hoµn toµn nguyªn liÖu trong n­íc lµ môc tiªu cña ngµnh dÖt may. Thñ t­íng ChÝnh Phñ ®· ®ång ý ®Çu t­ 1.500 tû ®ång cho viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. §ång thêi c«ng ty b«ng ViÖt Nam ®ang tÝch cùc ®Çu t­ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. H×nh thøc ®Çu t­ trän gãi tõ ®Çu vµo ®Õn bao tiªu s¶n phÈm ®ang ®­îc thùc hiÖn ë mét sè vïng: §akLac, Ninh ThuËn, §ång Nai…Dù b¸o tíi n¨m 2010, diÖn tÝch trång b«ng trªn c¶ n­íc cã kh¶ n¨ng sÏ ®¹t 150.000 ha, n¨ng suÊt b«ng b×nh qu©n ®¹t 18 tÊn/ha cã thÓ ®¸p øng 70% nhu cÇu nguyªn liÖu cho dÖt may. N­íc ta ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt, ph¸t triÓn b«ng cho n¨ng suÊt cao, gièng b«ng sîi mµu, c¸c gièng b«ng lai ViÖt Nam 20, c118, VN 15…t­¬ng ®­¬ng b«ng nhËp khÈu. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cßn ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm may mÆc phô liÖu cho ngµnh may víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 600 triÖu VND t­¬ng ®­¬ng 40 triÖu USD ®Ó s¶n xuÊt: m¸c ¸o, nót kim lo¹i, nót nhùa, chØ, c¸c lo¹i d©y thun…HiÖn nay, nhµ m¸y kÐo sîi polyester c«ng suÊt 30.000 tÊn/n¨m ®ang ho¹t ®éng tõ nay cho ®Õn n¨m 2005 ®Ó ®¸p øng sîi cho ngµnh dÖt may.

H×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu

Trªn toµn quèc hiÖn nay nÕu tÝnh theo khu vùc miÒn B¾c, miÒn Nam, miÒn Trung th× cã tÊt c¶ 1.031 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÖt may. Trong 26 tØnh thµnh phÝa Nam th× sè l­îng doanh nghiÖp nhiÒu nhÊt cã 688 doanh nghiÖp c¸c lo¹i, 28 tØnh thµnh phè phÝa B¾c cã 285 doanh nghiÖp dÖt may, 7 tØnh thµnh phè miÒn trung cã 58 doanh nghiÖp. Trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n­íc cã 231 doanh nghiÖp chiÕm 22,34%, doanh nghiÖp t­ nh©n cã 449 doanh nghiÖp chiÕm 43,42% cßn l¹i 34,24% lµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.

Sè doanh nghiÖp dÖt may trong toµn quèc

| |Khu vùc |Tæng |Quèc doanh |T­ nh©n |§Çu t­ níc ngoµi |Héi viªn Vitas |
|1 |PhÝa B¾c |285 |140 |106 |39 |112 |
| |(28 tØnh thµnh) | | | | | |
|2 |MiÒn Trung ( 7 tØnh |58 |30 |19 |9 |27 |
| |thµnh) | | | | | |
|3 | MiÒn Nam (26 tØnh |688 |61 |324 |303 |312 |
| |thµnh) | | | | | |
|4 |Tæng |1.031 |231 |449 |351 |451 |

Nguån: Thèng kª cña VITAS n¨m 2002

VÒ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi tÝnh ®Õn nay cã kho¶ng 180 dù ¸n dÖt - sîi - nhuém - ®an len - may mÆc cã hiÖu lùc víi sè vèn vµo kho¶ng gÇn 1,85 tû trong ®ã cã 130 dù ¸n ®· ®­a vµo ho¹t ®éng, t¹o viÖc lµm cho trªn 50.000 lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng ngh×n lao ®éng gi¸n tiÕp. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm trªn 25% gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng may mÆc c¶ n­íc.

Doanh nghiÖp dÖt may toµn quèc(theo lo¹i h×nh së h÷u)

|Lo¹i h×nh së h÷u |Tæng |DÖt |May |Th­¬ng m¹i &dÞch vô |
|Quèc doanh |231 |32 |139 |60 |
|T­ nh©n |449 | |229 |65 |
|FDI & Liªn doanh |345 |114 |215 |25 |
|Tæng céng |1.034 |273 |596 |162 |

Nguån: Theo sè liÖu cña HiÖp héi VITAS n¨m 2002

NÕu ph©n chia doanh nghiÖp dÖt may theo ngµnh s¶n xuÊt th× hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc may mÆc chiÕm sè l­îng lín nhÊt cã 659, doanh nghiÖp quèc doanh 139 doanh nghiÖp, doanh nghiÖp t­ nh©n 229, doanh nghiÖp doanh nghiÖp FDI cã 221. Sè doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh kÐo sîi cã 99 doanh nghiÖp, dÖt thoi cã 124 doanh nghiÖp trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu nhÊt cã 57 doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh dÖt kim sè l­îng lµ Ýt nhÊt 54 doanh nghiÖp trong ®ã ®a phÇn lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc 26 doanh nghiÖp, 19 doanh nghiÖp FDI, cã 9 doanh nghiÖp t­ nh©n. Ho¹t ®éng dÖt kim cña n­íc ta hiÖn nay cßn ®ang trong t×nh tr¹ng khã kh¨n, m¸y mãc kh«ng ®­îc ®æi míi, mÆt hµng kh«ng tiªu thô ®­îc nh­ hµng may mÆc nªn sè l­îng doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo ngµnh nµy cßn Ýt.

Doanh nghiÖp dÖt may toµn quèc(theo ngµnh s¶n xuÊt)

| |Ngµnh s¶n xuÊt |Tæng |Quèc doanh |T­ nh©n |FDI |
|1 |KÐo sîi |99 |42 |17 |40* |
|2 |DÖt thoi |124 |43 |24 |57* |
|3 |Dªt kim |54 |26 |9 |19 |
|4 |May mÆc |659 |139 |299 |221 |
|5 |Phô liÖu vµ c¸c lo¹i kh¸c |150 |60 |65 |25 |

Nguån: Theo sè liÖu cña HiÖp héi VITAS n¨m 2002

Ngµnh dÖt may xuÊt khÈu hiÖn t¹i s¶n xuÊt hµng ho¸ theo 3 ph­¬ng thøc: - H×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu: §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt hiÖn nay ®èi víi ngµnh dÖt may xuÊt khÈu, 80% hµng may mÆc xuÊt khÈu lµ gia c«ng cho c¸c n­íc NhËt, EU…Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc nhËp nguyªn phô liÖu, thËm chÝ c¶ kü thuËt cña n­íc ngoµi, thùc hiÖn s¶n xuÊt trong n­íc vµ sau ®ã t¸i xuÊt khÈu thµnh phÈm. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may th­êng gia c«ng hµng may mÆc cho c¸c ®¹i lý may mÆc cña Hång K«ng vµ §µi Loan nªn gi¸ gia c«ng mµ hä nhËn ®­îc rÊt thÊp. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp nµy rÊt Ýt kinh nghiÖm vÒ xuÊt khÈu còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n cßn kh«ng ®¨ng kÝ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. V× hä ho¹t ®éng trªn c¬ së CM (c¾t may) nªn hä kh«ng cã kh¶ n¨ng mua v¶i còng nh­ phô kiÖn vµ còng kh«ng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó mua nguyªn vËt liÖu. ¦u ®iÓm gia c«ng xuÊt khÈu lµ huy ®éng ®­îc ®éi ngò lao ®éng nhµn rçi, sö dông ®­îc ngµnh nghÒ truyÒn thèng, kh«ng cÇn huy ®éng vèn lín, kh«ng ®äng vèn, tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ ®µo t¹o, thiÕt kÕ mÉu, qu¶ng c¸o, tiªu thô vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng, kh«ng ph¶i chÞu rñi ro vÒ tiªu thô s¶n phÈm. Trong khi ®ã l¹i cã thÓ trang bÞ ®­îc m¸y mãc hiÖn ®¹i, tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi ®ång thêi n©ng cao ®­îc tr×nh ®é qu¶n lý còng nh­ kü thuËt cho c¸c c¸n bé l·nh ®¹o. Tuy nhiªn, gia c«ng xuÊt khÈu còng cã nh­îc ®iÓm lín: Gi¸ gia c«ng rÎ m¹t do vËy lîi nhuËn thu ®­îc tõ gia c«ng hµng cho n­íc ngoµi lµ rÊt Ýt (gi¸ gia c«ng + chi phÝ qu¶n lý) so víi søc lùc bá ra. Chóng ta kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc, ®Æc biÖt ngµnh trång d©u nu«i t»m, b«ng, t¹o s¶n phÈm kh¸c cung cÊp cho viÖc s¶n xuÊt ra v¶i sîi. - H×nh thøc mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm: H×nh thøc nµy cµng ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu nguyªn liÖu nh­ v¶i, sîi, phô liÖu cho hµng may mÆc tõ n­íc ngoµi, sau ®ã tù tæ chøc s¶n xuÊt trªn c¬ së nguyªn liÖu nhËp khÈu vÒ. Khi hoµn thµnh s¶n phÈm sÏ t×m thÞ tr­êng tiªu thô. Hµng s¶n xuÊt ra sÏ ®­îc mang nh·n hiÖu s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam. H×nh thøc nµy kh¾c phôc ®­îc mét sè nh­îc ®iÓm chñ yÕu cña gia c«ng s¶n xuÊt nh­: s¶n phÈm ®­a ra thÞ tr­êng, nÕu gÆp thuËn lîi, gi¸ c¶ hµng ho¸ cao sÏ thu ®­îc lîi nhuËn lín, ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc s¸ng t¹o cña c¸n bé, t¹o ®­îc tªn tuæi uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, gãp phÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ ngµnh may mÆc ViÖt Nam. ViÖc nhËp khÈu nguyªn phô liÖu tõ n­íc ngoµi ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng cña mét sè thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ EU, NhËt, Mü. Nh­îc ®iÓm lµ viÖc nhËp khÈu nguyªn, phô liÖu tõ n­íc ngoµi chi phÝ rÊt tèn kÐm v× nhµ n­íc kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu mÆt hµng nµy nªn ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu kh«ng ph¶i lµ møc thuÕ thÊp. §ång thêi gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu nµy th­êng xuyªn biÕn ®éng kh«ng æn ®Þnh vµ so víi nh÷ng mÆt hµng cïng lo¹i mµ chóng ta cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc ë trong n­íc th× t­¬ng ®èi ®¾t h¬n (tuy nhiªn trong n­íc chØ s¶n xuÊt ®­îc mét l­îng kh«ng nhiÒu nªn kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may). H¬n n÷a, nÕu kinh doanh theo h×nh thøc nµy sÏ rÊt dÔ gÆp rñi ro ®èi víi l« hµng bëi c¸c doanh nghiÖp cña ta ch­a thËt sù n¾m v÷ng ®­îc c¸c th«ng tin tõ phÝa c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi. - H×nh thøc sö dông nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong n­íc dµnh cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu: §©y lµ h×nh thøc kh«ng míi ®èi víi c¸c n­íc cã ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ph¸t triÓn tõ l©u ®êi nh­ Anh, Ph¸p, ý…Tuy nhiªn, ®èi víi ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy trong thêi gian nµy qu¶ lµ mét ®iÒu rÊt khã. HiÖn t¹i, tØ lÖ néi ®Þa ho¸ cña s¶n phÈm may mÆc ë n­íc ta chØ chiÓm 15 - 20% lµ mét con sè rÊt thÊp, do ®ã §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra chiÕn l­îc cïng víi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn sao cho ®Õn n¨m 2010 ngµnh dÖt may sÏ ®¶m b¶o tØ lÖ néi ®Þa ho¸ ®¹t 70% s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. So víi 2 h×nh thøc trªn, h×nh thøc tù cung nµy cã ­u ®iÓm nhiÒu h¬n v× tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, sö dông nguån nguyªn phô liÖu trong n­íc sÏ kÐo theo rÊt nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c ph¸t triÓn t¹o ®µ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®Êt n­íc vµ thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ th× ®ßi hái cã sù kÕt hîp cña c¸c bé ngµnh vµ sù ®oµn kÕt cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ba h×nh thøc trªn ®Òu cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Gia c«ng xuÊt khÈu qua nhiÒu giai ®o¹n vÉn trë thµnh ho¹t ®éng chñ yÕu cña ngµnh may mÆc. HiÖn t¹i khi ®Êt n­íc cßn ®ang nghÌo, c¸c ngµnh s¶n xuÊt nãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng vÉn cßn l¹c hËu th× ph­¬ng thøc gia c«ng vÉn cßn cã ý nghÜa rÊt to lín, lµ bµn ®¹p ®Ó chóng ta thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2010. NÕu biÕt kÕt hîp mét c¸ch nhÞp nhµng khÐo lÐo vµ cã hiÖu qu¶ c¶ 3 ph­¬ng thøc trªn th× ch¾c ch¾n trong thêi gian gÇn ngµnh dÖt may ViÖt Nam chóng ta sÏ ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra. Víi thùc tr¹ng cña ngµnh c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸: ngµnh dÖt may vÉn cßn chËm ph¸t triÓn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ngµnh may mÆc ®Æc biÖt lµ ngµnh may xuÊt khÈu. Mét vÊn ®Ò lín lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng c­êng n¨ng lùc cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®ang lµ vÊn ®Ò lín cÇn ®­îc gi¶i quyÕt cña c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp dÖt may.

Ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may
Kim ng¹ch xuÊt khÈu

Trong thêi gian h¬n 10 n¨m trë l¹i ®©y, ngµnh dÖt may ®· chøng tá lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ, cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc trong lÜnh vùc xuÊt khÈu. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña ngµnh lµ 24,8%/n¨m, v­ît lªn thø 2 vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu sau ngµnh dÇu khÝ n¨m 2001. N¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 2 tû USD gÊp 16,8 lÇn so víi n¨m 1990 chiÕm tû träng 13,25% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¶ n­íc. (Nguån: Bé Th­¬ng M¹i, n¨m 2002) Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may n¨m 2001 t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 2000, chØ t¨ng 108.000 triÖu VND, ®ã lµ do trong n¨m nµy hµng cña ViÖt Nam ph¶i c¹nh tranh víi hµng cña Trung Quèc. Nguyªn nh©n còng lµ do nÒn kinh tÕ cña mét sè thÞ tr­êng nhËp khÈu chÝnh cña ViÖt Nam bÞ suy tho¸i nªn sè l­îng ®¬n hµng còng gi¶m ®i so víi n¨m 2000. ThÞ tr­êng Mü, EU cã nhiÒu biÕn ®éng khiÕn viÖc xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ViÖt Nam vµo EU vµ Mü gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong khi ®ã hµng dÖt may cña c¸c n­íc §«ng ¢u, Campuchia, Bangladesh, Srilanka, B¾c Phi, xuÊt khÈu vµo EU ®­îc miÔn thuÕ, kh«ng cã h¹n ng¹ch, hµng ViÖt Nam bÞ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu b×nh 14% vµ bÞ khèng chÕ h¹n ng¹ch nªn rÊt bÊt lîi ®èi víi mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta. Vµo n¨m 2002, nhµ n­íc ®· ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p th¸o gì khã kh¨n cho doanh nghiÖp ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam, cÇn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng h¹n ng¹ch ®èi víi hµng ViÖt Nam mµ kh¸ch hµng cã nhu cÇu, b·i bá c¸c lo¹i phÝ liªn quan ®Õn h¹n ng¹ch, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, ®iÒu chØnh c¬ chÕ h¹n ng¹ch, chuyÓn sang giÊy phÐp tù ®éng ®èi víi h¹n ng¹ch c¸c mÆt hµng nhãm II thùc hiÖn tiÕn ®é chËm. N¨m 2002, cïng víi viÖc thùc thi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü, vµ thÞ tr­êng EU t¨ng thªm 25% h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta. §Õn cuèi n¨m 2002, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc 2,7 tû USD t¨ng 37,2% so víi n¨m 2001, riªng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®¹t gÇn 900 triÖu, t¨ng 20 lÇn so víi n¨m 2001, chiÕm 33,2% tæng kim ng¹ch hµng dÖt may. HiÖn nay trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng gÇn 60% so víi cïng kú n¨m 2002. Ch­a cã n¨m nµo xuÊt khÈu dÖt may l¹i t¨ng tr­ëng cao nh­ thÕ, ®Æc biÖt ®· v­ît xa gi¸ trÞ xuÊt khÈu dÇu th« (gi¸ trÞ xuÊt khÈu dÇu th« ®¹t 2,51 tû USD), ®øng vÞ trÝ thø nhÊt vÒ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Dù tÝnh trong n¨m nay kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sÏ ®¹t 3,5 tû USD, trong khi môc tiªu mµ ngµnh dÖt may ®· ®Ò ra lµ ®¹t kim ng¹ch 3,2 - 3,3 tû USD.

Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may trong thêi gian qua (TriÖu USD)
|N¨m |Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may |Tæng kim ngach |TØ träng /tæng sè |
| | |xuÊt khÈu | |
|1992 |211 |2.581 |8,1% |
|1993 |350 |2.985 |11,7% |
|1994 |550 |4.054 |13,6% |
|1995 |750 |5.200 |14,4% |
|1996 |1.150 |7.255 |15,2% |
|1997 |1.349 |8.759 |15,4% |
|1998 |1.351 |9.361 |14,4% |
|1999 |1.682 |11.532 |14,6% |
|2000 |1.892 |14.455 |13,08% |
|2001 |2.000 |15.100 |13,25% |
|2002 |2.700 |16.710 |16,16% |
|2003 |3.500 |19.300 |18,13% |
|(­íctÝnh) | | | |

Nguån: Bé th­¬ng M¹i vµ TCT VINATEX

Ta thÊy tØ träng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc ngµy cµng cao, n¨m 2002 lµ 16,16%, dù tÝnh n¨m 2003 nµy tû träng sÏ lµ 18,13%. HiÖn trong n¨m nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi mét khã kh¨n ®ã lµ Mü ¸p dông chÕ ®é h¹n ng¹ch dÖt may ®èi víi ViÖt Nam tõ ngµy 1.5.2003. C¸c doanh nghiÖp trong n­íc rÊt lóng tóng tr­íc t×nh tr¹ng “khª” quota, hµng s¶n xuÊt ra kh«ng xuÊt khÈu sang Hoa Kú ®­îc hoÆc sau khi ®· nhËp khÈu nguyªn liÖu vÒ ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy nh­ng v× hÕt h¹n ng¹ch nªn l¹i b¸n rÎ nguyªn liÖu ®i c¸c n­íc kh¸c. C¸c doanh nghiÖp ®ang lo l¾ng vÒ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch ®i Mü sao cho æn tho¶ vµo n¨m 2004 s¾p tíi.

Chñng lo¹i hµng dÖt may xuÊt khÈu

C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam: hµng may mÆc, t¬ sîi, v¶i lôa, c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c. Trong ®ã hµng may mÆc chiÕm tû träng lín nhÊt trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Nguyªn nh©n còng rÊt dÔ hiÓu, bëi v× ngµnh may mÆc ®­îc ®Çu t­ kh¸ nhiÒu vÒ m¸y mãc, trang thiÕt bÞ còng nh­ c¸c yÕu tè kh¸c trong khi ®ã ngµnh dÖt th× hiÖn nay t×nh h×nh s¶n xuÊt vÉn ch­a tèt c¶ vÒ m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, ®éi ngò c«ng nh©n. N¨m 1997 vµ n¨m 1998 gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña toµn ngµnh lµ gÇn nh­ b»ng nhau kh«ng cã nhiÒu biÕn ®éng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1998 cña ngµnh chØ ®¹t 1370 triÖu USD. Kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸ lµm søc tiªu thô cña thÞ tr­êng nµy gi¶m, hµng ho¸ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu còng gi¶m xuèng râ rÖt, nÒn kinh tÕ c¸c n­íc Ch©u ¸ bÞ ¶nh h­ëng m¹nh mÏ, kÐo theo mét sè thÞ tr­êng c¸c n­íc ngoµi Ch©u ¸ còng bÞ ¶nh h­ëng. N¨m 2000 tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh ®¹t 1892 triÖu USD nh­ng hµng may mÆc l¹i gi¶m ®ét ngét xuèng víi kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t gi¸ trÞ rÊt thÊp chØ kho¶ng 50 triÖu USD, mÆt hµng kh¸c th× kim ng¹ch xuÊt khÈu vÉn nh­ n¨m 1999 kh«ng thay ®æi nhiÒu, hµng dÖt sîi, v¶i th× còng vÉn nh­ c¸c n¨m tr­íc. N¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may t¨ng lªn ®¹t 2000 triÖu USD, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña mÆt hµng may mÆc l¹i t¨ng trë l¹i víi kim ng¹ch kh¸ lín xÊp xØ 1500 triÖu USD, chiÕm 75% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh, t¨ng 7,9% so víi n¨m 1999 ®ång thêi kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng v¶i, sîi còng t¨ng tæng kim ng¹ch lµ 170 triÖu USD. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may t¨ng lªn m¹nh ®¹t 2700 triÖu USD, trong ®ã mÆt hµng v¶i ®¹t 1950 triÖu USD. (Nguån: Thèng kª cña Vinatex, n¨m 2002). Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cã nhiÒu khëi s¾c. Tõ n¨m 1990 trë vÒ tr­íc, s¶n phÈm may mÆc chñ yÕu lµ s¬ mi nam, n÷, quÇn ¸o b¶o hé vµ mét sè s¶n phÈm ®¬n gi¶n xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Liªn X« vµ §«ng ¢u víi s¶n l­îng n¨m cao nhÊt lµ hµng tr¨m triÖu s¶n phÈm. Khi thÞ tr­êng nµy tan vì, sù khñng ho¶ng ®· lµ ®éng lùc cho sù chuyÓn h­íng thÞ tr­êng, t¹o vèn ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam. S¶n phÈm dÖt may ®· dÇn dÇn ®­îc xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Canada, Thôy §iÓn, Australia, Hµ Lan, Ba Lan…§Æc biÖt lµ EU, NhËt B¶n vµ míi ®©y lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng Mü vµ B¾c Mü. Danh môc mÆt hµng xuÊt khÈu còng ngµy cµng ®­îc c¶i tiÕn vµ phong phó h¬n tr­íc ®©y. Thêi gian vµo nh÷ng n¨m 1990 th× hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ s¬ mi, quÇn nam, n÷ vµ b¶o hé lao ®éng. Sau ®ã ®Õn n¨m 1992 - 1993 th× mÆt hµng xuÊt khÈu ®· ®­îc bæ xung thªm c¸c lo¹i ¸o Jacket, s¬ mi cao cÊp, s¶n phÈm dÖt kim vµ coi ®ã lµ s¶n phÈm chñ ®¹o trong xuÊt khÈu. Cho tíi n¨m 1995, sè lo¹i hµng dÖt may xuÊt khÈu ®· lªn tíi 38 chñng lo¹i trong ®ã 24 chñng lo¹i ®· ph©n bæ hÕt h¹n ng¹ch cô thÓ lµ c¸c chñng lo¹i (cat - viÕt t¾t cña category) sau: 1,2,4,5 6,7, 8, 12, 14, 15, 19, 21, 24, 26, 29, 34, 68, 73, 78, 39, 83, 97, 118, 161. C¸c lo¹i hµng ®· xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt, Canada, EU, Mü…bao gåm: V¶i tæng hîp b»ng x¬. Kh¨n b«ng Bé complet Veston nam Pyjama b»ng v¶i dÖt thoi ChØ, sîi nh©n t¹o S¬ mi nam, n÷ Jacket 2,3 líp, Blouson T.shirt, dÖt kim, cotton Polo shirt QuÇn t©y QuÇn ¸o thÓ thao V¶i dÖt kim, t¬ t»m QuÇn ¸o thÓ thao, ®å phô quÇn ¸o RÌm, th¶m c¸c lo¹i Tói x¸ch c¸c lo¹i Kh¨n tr¶i gi­êng V¶i tæng hîp QuÇn lãt Kh¨n tr¶i bµn b»ng lanh gai… Vµ c¸c s¶n phÈm tõ sîi P.E, sîi tæng hîp kh¸c. (Nguån: B¸o th­¬ng m¹i - th¸ng 7 n¨m 2002) Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c tæ chøc n­íc ngoµi, hµng dÖt may cña ViÖt Nam kh¸ phong phó vÒ chñng lo¹i song chÝnh sù phong phó nµy lµm cho chÊt l­îng cña c¸c lo¹i hµng ®ã ch­a ®­îc ®ång ®Òu. Hµng cao cÊp, chÊt l­îng cao cña ta cßn Ýt, chñ yÕu lµ s¬ mi nam, T.shirt th× hÇu hÕt l¹i gia c«ng cho n­íc ngoµi, kiÓu d¸ng mÉu m· kh«ng cã g× lµ míi l¹ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Mét sè mÆt hµng kh¸c nh­ v¶i dÖt kim, t¬ t»m hay sîi ch­a dÖt th× h¹n chÕ vÒ mµu s¾c, chÊt l­îng ch­a thËt tèt do chóng ta cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó xö lý s¶n phÈm. MÆt kh¸c, do h¹n chÕ vÒ vèn vµ ho¹t ®éng marketing, c¸c lo¹i hµng dÖt may ViÖt Nam ch­a thÝch øng ®­îc víi sù ®æi thay liªn tôc cña thêi trang thÕ giíi nªn c¸c mÆt hµng ViÖt Nam th­êng bÞ lçi mèt, dï chÊt l­îng cao gi¸ h¹ nh­ng vÉn kh«ng b¸n ®­îc. §éi ngò thiÕt kÕ t¹o mÉu cña n­íc ta cßn non yÕu ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm, chuyªn m«n cßn kÐm nªn hµng ho¸ cña n­íc ta kh«ng b¾t kÞp víi nhÞp ®é ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Do ®ã, ®©y còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®­îc chó ý, kh¾c phôc ®Ó s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó vÒ mÉu m· vµ cã uy tÝn trªn tr­êng quèc tÕ.

Mét sè thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu cña n­íc ta

- ThÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng lín vÒ tiªu thô hµng ho¸ còng nh­ hµng dÖt may, Mü lµ mét thÞ tr­êng lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. ThÞ tr­êng nµy còng thÓ hiÖn râ tÝnh ­u viÖt còng nh­ tiÒm n¨ng ®Çy høa hÑn ®èi víi xuÊt khÈu hµng dÖt may hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai. C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam míi b¾t ®Çu th©m nhËp thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng nµy chØ trong vµi n¨m gÇn ®©y. N¨m 1996 kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy chØ ®¹t ë møc rÊt thÊp 9,1 triÖu USD. §©y lµ mét con sè kh«ng ®¸ng kÓ so víi kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo c¸c thÞ tr­êng kh¸c nh­ thÞ tr­êng NhËt kim ng¹ch lµ 248 triÖu USD, thÞ tr­êng EU kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 225 triÖu USD. Trong thêi gian nµy nÕu nh­ nãi r»ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®Çy triÓn väng th× kh«ng ai cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc ®iÒu nµy kÓ c¶ c¸c chuyªn gia kinh tÕ. N¨m 1997 kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy chØ t¨ng lªn 2,8 triÖu USD so víi n¨m 1996. N¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 49,5 triÖu USD, nh­ng ®Õn n¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m xuèng chØ ®¹t 44,6 triÖu USD. Víi kim ng¹ch nµy n¨m 2001 ViÖt Nam xÕp thø 64 trong sè c¸c quèc gia cã xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü. Tuy nhiªn, so víi 70 tû USD mµ Hoa Kú bá ra hµng n¨m ®Ó nhËp khÈu s¶n phÈm dÖt may tõ kh¾p n¬i trªn thÕ giíi th× qu¶ thËt con sè gÇn 50 triÖu USD xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy qu¶ lµ bÐ nhá. Gi¶i thÝch t¹i sao thÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng tiªu thô lín hµng giÇy da vµ hµng may mÆc mµ l­îng hµng dÖt may xuÊt khÈu cña n­íc ta vµo thÞ tr­êng nµy l¹i qu¸ Ýt ái nh­ vËy. C©u tr¶ lêi thËt ®¬n gi¶n vµ mäi ng­êi ai còng biÕt râ: trong thêi gian tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000, n­íc ta vµ Mü võa míi b­íc vµo thêi k× b×nh th­êng hãa quan hÖ do ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang dÇn lµm quen víi thÞ tr­êng, ®ång thêi ch­a cã nh÷ng th«ng tin vµ ®Çu mèi quan träng ®Ó t¨ng c­êng hµng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy nªn mÆt hµng dÖt may cña ta còng trong t×nh tr¹ng th¨m dß thÞ tr­êng Mü lµ chÝnh. Lóc nµy, HiÖp ®inh dÖt may ViÖt-Mü víi ­u ®·i tèi huÖ quèc (quy chÕ MFN) ch­a chÝnh thøc ®­îc kÝ kÕt nªn c¸c mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam khi xuÊt sang thÞ tr­êng nµy bÞ mét rµo c¶n th­¬ng m¹i kh¸ lín, møc thuÕ suÊt qu¸ cao nªn doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may kh«ng thÓ th©m nhËp ®­îc vµo Mü mét c¸ch å ¹t ®­îc. Vµo n¨m 2000 n­íc ta chÝnh thøc kÝ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü, thuÕ suÊt nhËp khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü ®· gi¶m ®Õn 10 lÇn. ThÕ nh­ng trong n¨m 2001 víi sù kiÖn ngµy 11 th¸ng 9 th× l­îng nhËp khÈu cña Mü gi¶m ®¸ng kÓ nªn mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy ®­¬ng nhiªn lµ còng bÞ gi¶m xuèng. Tõ n¨m 2002 chóng ta l¹i cã thªm HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt-Mü víi ­u ®·i tèi huÖ quèc (MFN) cho hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may t¨ng m¹nh. Theo thèng kª cña Bé th­¬ng m¹i, n¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam ®¹t 2,7 tû USD, t¨ng 37,2% so víi n¨m 2001 th× riªng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®¹t gÇn 900 triÖu USD, t¨ng gÊp 20 lÇn so víi n¨m 2001, chiÕm 33,2% tæng kim ng¹ch hµng dÖt may. Møc gia t¨ng xuÊt khÈu kû lôc nµy ®· ®­a Mü trë thµnh thÞ tr­êng nhËp khÈu hµng dÖt may lín nhÊt cña ViÖt Nam, trªn c¶ EU vµ NhËt vèn l©u nay lµ thÞ tr­êng chÝnh. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang chñ ®éng chuyÓn h­íng xuÊt khÈu sang Mü còng nh»m thiÕt lËp chç ®øng t¹i thÞ tr­êng míi mÎ nµy. N¨m 2002 lµ n¨m th¾ng lîi lín ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü. N¨m 2002, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tËn dông phÝa Mü ch­a ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi mÆt hµng dÖt may nªn ®ang t¨ng c­êng, nç lùc xuÊt khÈu sang Mü. MÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo Mü tõ ®Çu n¨m ®Õn th¸ng 9 n¨m 2002 t¨ng lªn rÊt m¹nh 234% song chØ chiÕm kho¶ng 0,7% thÞ phÇn vµ ®øng thø 26 trong tæng sè c¸c n­íc xuÊt khÈu quÇn ¸o vµo Mü, xÕp sau Campuchia (xÕp thø 17, chiÕm 2,3%), Th¸i Lan (xÕp thø 13, chiÕm 2,8%), Phillipin (xÕp thø 11, chiÕm 3,1%), Indonesia (xÕp thø 8, chiÕm 3,7%), vµ chØ b»ng 1/10 cña Trung Quèc

Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü

|N¨m |1996 |1997 |1998 |1999 |2000 |2001 |2002 |2003 |

Nguån: Thèng kª cña VINATEX n¨m 2002

Tr­íc t×nh h×nh kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü t¨ng, mét ®oµn giíi chøc Mü dù kiÕn sang ViÖt Nam ®Ó th¶o luËn vÒ viÖc ®i ®Õn tho¶ thuËn mét HiÖp §Þnh vÒ hµng dÖt may ViÖt Nam-Hoa Kú (lµ mét phÇn trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü), trong ®ã cã viÖc c¶ Mü sÏ ¸p dông quota ®èi víi hµng dÖt may xuÊt khÈu cu¶ ViÖt Nam vµo Mü b¾t ®Çu tõ n¨m 2003. Do ®ã kÓ tõ n¨m 2003 nh÷ng doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy th× ph¶i cã h¹n ng¹ch, nÕu kh«ng th× kh«ng thÓ xuÊt khÈu ®­îc.Theo HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt-Mü, trÞ gi¸ hµng dÖt may qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch n¨m 2003 gåm 25 nhãm hµng vµ 38 mÆt hµng cô thÓ nh­ sau: (B¶ng trang bªn) §Ó thùc hiÖn HiÖp ®Þnh ngµy 28 th¸ng 4 n¨m 2003, Bé th­¬ng m¹i cã v¨n b¶n sè 0962/TM-XNK h­íng dÉn thùc hiÖn, theo ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i b¸o c¸o chi tiÕt, chÝnh x¸c vÒ n¨ng lùc vµ quy m« s¶n xuÊt cña m×nh ®Ó lµm c¬ së ®èi chiÕu h¹n ng¹ch vµ cÊp h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu sang Hoa Kú n¨m 2003. V¨n b¶n quy ®Þnh c¸c mÉu vµ néi dung hå s¬ gåm c¸c chøng tõ: ®¬n xin cÊp giÊy chøng nhËn xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Hoa kú, hîp ®ång xuÊt khÈu (hoÆc gia c«ng hµng xuÊt khÈu), ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i, b¶ng kª ®ãng gãi hµng…V¨n b¶n nghiªm cÊm c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may sö dông giÊy chøng nhËn xuÊt khÈu hµng dÖt may ®Ó xuÊt khÈu sang Hoa Kú cña ViÖt Nam ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ cña n­íc kh¸c hoÆc dïng visa cña n­íc kh¸c xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Nh÷ng c«ng viÖc b­íc ®Çu cña thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nh­ vËy t¹o thuËn lîi vÒ qu¶n lý trong thùc hiÖn HiÖp ®Þnh. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp l¹i lo l¾ng r»ng h¹n ng¹ch nh­ vËy cã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu xuÊt khÈu kh«ng? Vµ lµm thÕ nµo ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ h¹n ng¹ch. Sù lo l¾ng cña c¸c doanh nghiÖp lµ hoµn toµn cã c¬ së, bëi qua thùc tiÔn thùc hiÖn HiÖp ®Þnh dÖt may EU còng lu«n næi lªn hai vÊn ®Ò nµy. Tuy nhiªn, so víi møc ®é thùc hiÖn cña n¨m 2002 vµ nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2003, th× h¹n ng¹ch xuÊt khÈu vµo Mü hµng dÖt may n¨m 2003 lµ 1,7 tû USD sÏ kh«ng h¹n chÕ nhiÒu viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü, bëi theo dù kiÕn cña c¸c quan chøc vµ cña nhiÒu nhµ kinh doanh kh¶ n¨ng n¨m 2003 chØ thùc hiÖn ®­îc kho¶ng 1,5 tû USD.

C¸c mÆt hµng dÖt may qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch

|Cat nhãm hµng |MÆt hµng |§¬n vi |H¹n ng¹ch |
| | | |2003 |
|200 |ChØ may, sîi ®Ó b¸n lÎ |Kg |300.000 |
|301 |Sîi, b«ng ®· ch¶i |Kg |680.000 |
|332 |TÊt chÊt liÖu b«ng |T¸ |1.000.000 |
|333 |¸o kho¸c nam d¹ng comple |T¸ |36.000 |
|334/335 |¸o kho¸c nam n÷ chÊt liÖub«ng |T¸ |675.000 |
|338/339 |S¬ mi dÖt kim nam, n÷ chÊt liÖu b«ng |T¸ |14.000.000 |
|340/640 |S¬ mi nam dÖt thoi chÊt liÖu b«ng vµ säi t¬ nh©n t¹o |T¸ |2.000.000 |
|341/641 |S¬ mi dÖt thoi chÊt liÖu b«ng vµ sîi nh©n t¹o |T¸ |762.698 |
|342/642 |V¸y ng¾n chÊt liÖu b«ng vµ sîi nh©n t¹o |T¸ |554.654 |
|345 |Sweater chÊt liÖu b«ng |T¸ |300.000 |
|347/348 |QuÇn nam n÷ chÊt liÖu b«ng |T¸ |7.000.000 |
|351/651 |QuÇn ¸o ngñ chÊt liÖu b«ng vµ sîi nh©n t¹o |T¸ |582.000 |
|352/652 |§å lãt chÊt liÖu b«ng vµ sîi nh©n t¹o |T¸ |1.850.000 |
|359/659-c |QuÇn yÕm |Kg |325.000 |
|359/659-s |QuÇn ¸o b¬i |Kg |525.00 |
|434 |¸o kho¸c nam chÊt liÖu len |T¸ |16.200 |
|435 |¸o kho¸c n÷ chÊt liÖu len |T¸ |40.000 |
|440 |S¬ mi nam, n÷ chÊt liÖu len |T¸ |2.500 |
|447 |QuÇn nam chÊt liÖu len |T¸ |52.500 |
|448 |QuÇn n÷ chÊt len |T¸ |32.000 |
|620 |V¶i b»ng sîi filam¨ng tæng hîp kh¸c |m2 |6.364.000 |
|632 |ChÊt liÖu sîi nh©n t¹o |T¸ |500.000 |
|638/639 |¸o s¬ mi nam n÷ dÖt kim chÊt liÖu sîi t¬ nh©n t¹o |T¸ |1.271.000 |
|645/646 |Sweater chÊt liÖu sîi t¬ nh©n t¹o |T¸ |200.000 |
|647/648 |QuÇn nam n÷ chÊt liÖu sîi nh©n t¹o |T¸ |1.973.318 |

VÊn ®Ò ®Æt ra ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó ph©n bæ h¹n ng¹ch cho hîp lý, cÇn rót kinh nghiÖm tõ viÖc qu¶n lý h¹n ng¹ch dÖt may EU tr­íc ®©y. Tõ ®Çu n¨m 2003 ®Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü vÉn tiÕp tôc t¨ng nhanh, hiÖn ®· xuÊt khÈu gÇn 1,3 tØ USD hµng dÖt may vµo Mü. Dù tÝnh n¨m 2004 nÕu chóng ta vÉn triÓn khai tèt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü th× cã kh¶ n¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng nµy ®¹t tíi 4,1 tû USD, t¨ng 17,1% so víi n¨m 2003, chiÕm 19% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu . Ngµy 5 th¸ng 6 n¨m 2003 liªn Bé: Th­¬ng m¹i, C«ng nghiÖp vµ KÕ ho¹ch- §Çu t­ ®· tæ chøc häp b¸o c«ng bè c¬ chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may sang thÞ tr­êng Hoa K× n¨m 2003. ViÖc ph©n giao theo nguyªn t¾c: b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, dùa trªn kÕt qu¶ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong n¨m 2002 vµ 3 th¸ng ®Çu n¨m 2003, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp míi th× dùa vµo n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc xuÊt khÈu, dµnh mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh cho nh÷ng doanh nghiÖp sö dông v¶i s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó lµm hµng may mÆc xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Hoa Kú vµ c¸c vïng kinh tÕ khã kh¨n. ViÖc ph©n giao h¹n ng¹ch n¨m nay sÏ chia lµm 2 ®ît: 80% h¹n ng¹ch ®­îc giao tr­íc, 20% h¹n ng¹ch ®­îc giao sau khi kiÓm tra. ThÕ nh­ng tõ khi ¸p dông h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü (tõ ngµy 1 th¸ng 5 n¨m 2003) cho ®Õn nay ®· x¶y ra mét vÊn ®Ò g©y ra nhiÒu lo l¾ng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü. VÊn ®Ò ®ã lµ do h¹n ng¹ch cã h¹n mµ tèc ®é xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp trong 5 th¸ng ®Çu n¨m qu¸ lín nªn gi¸ trÞ h¹n ng¹ch cßn l¹i ®Ó giao cho c¸c doanh nghiÖp trong th¸ng 7 cuèi n¨m chØ cßn kho¶ng 600 triÖu USD, trong ®ã cã mét sè cat cßn l¹i rÊt Ýt hoÆc kh«ng cßn, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ph­¬ng ¸n xö lý phï hîp tr­íc t×nh h×nh nµy. Mét trong nh÷ng khã kh¨n c¬ b¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ c¸c hîp ®ång s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ®· ký tõ ®Çu n¨m, nguyªn phô liÖu ®· ®­îc nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu trong c¶ n¨m nh­ng nay kh«ng cã ®ñ h¹n ng¹ch ®Ó s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. §Õn nay, tuy ®· ph©n bæ theo Th«ng t­, ngay c¶ h¹n ng¹ch ph¸t triÓn kho¶ng 15% còng ph©n víi mét l­îng rÊt nhá. Nh­ vËy, l­îng h¹n ng¹ch ch­a ph©n bæ cßn rÊt nhiÒu, thËm chÝ cã cat tû lÖ tån trong c¸c doanh nghiÖp kh¸ lín mµ ch­a cã h¹n ng¹ch, nh­ cat 338/339 (¸o dÖt kim), tån gÇn 4 triÖu t¸, hoÆc 347/348 (quÇn) tån trªn 2,3 triÖu t¸; t­¬ng ®­¬ng 50% h¹n ng¹ch cho 8 th¸ng cña c¶ n­íc. Nh­ chuyÖn vÒ mét kh¸ch hµng ®· nhËp khÈu phô liÖu ®Ó lµm hµng trong th¸ng 9, th¸ng 10 n¨m nay nh­ng do th«ng tin tõ Mü lµ cat 338 mµ kh¸ch hµng ®Þnh lµm ®· s¾p ®Çy nªn ph¶i t¸i xuÊt l« nguyªn phô liÖu nµy ®i n­íc kh¸c nh­ Philipines vµ Kenya. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®ang lo l¾ng viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch n¨m 2004 kh«ng biÕt c¬ chÕ ph©n bæ quota sÏ ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo cho phï hîp víi thùc lùc cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó kh«ng x¶y ra nh÷ng t×nh tr¹ng ®¸ng buån cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam khi kÝ kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Hoa K× nh­ n¨m 2003. HiÖn nay, nh÷ng s¶n phÈm cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü ®Òu ph¶i ®­îc mét c«ng ty kiÓm to¸n ®¸nh gi¸ thùc hiÖn theo tiªu chuÈn SA 8.000. §©y lµ mét yªu cÇu hoµn toµn míi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam hiÖn cã 28 doanh nghiÖp thùc hiÖn theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9.000, 2 doanh nghiÖp thùc hiÖn ISO 14.000 vµ 4 doanh nghiÖp thùc hiÖn SA 8.000. Tr­íc m¾t, phÝa Mü yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµm theo SA 8.000 khi ch­a cã chøng chØ, nh»m ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. MÆt kh¸c, hµng dÖt may cña ViÖt Nam hiÖn nay cã tíi 81,2% mÆt hµng v¶i vµ hµng may mÆc kh«ng cã tªn c¬ së s¶n xuÊt, thµnh phÇn nguyªn liÖu, nh·n hiÖu hµng ho¸ nªn khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®· bÞ tõ chèi vµ bÞ tr¶ l¹i hµng g©y nªn thiÖt h¹i lín cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam. C¸c nhµ nhËp khÈu vµ b¸n lÎ Mü nªu râ quan ®iÓm xem ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng thiÕt yÕu trong viÖc cung cÊp hµng dÖt may vµ hä quyÕt t©m tËp trung vµo thÞ tr­êng nµy trong thêi gian tíi, trong bèi c¶nh c¸c h¹n ng¹ch cña c¸c thÞ tr­êng nhËp khÈu truyÒn thèng ®· ®ãng b¨ng. Hä ®¸nh gi¸ ViÖt Nam nh­ mét thÞ tr­êng “më” v× kh¶ n¨ng cung cÊp mÆt hµng dÖt may Ýt nhÊt lµ ®Õn n¨m 2004 - n¨m mµ hä ®¸nh gi¸ Mü sÏ thiÕu nguån nhËp khÈu hµng dÖt may trÇm träng. C¸c nhµ b¸n lÎ Mü kh¼ng ®Þnh thÞ tr­êng nhËp khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam lµ sù lùa chän quan träng t­¬ng ®­¬ng víi Trung Quèc vµ yªu cÇu chÝnh phñ kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi ViÖt Nam vÒ mÆt hµng nµy. ThÞ tr­êng Mü lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng môc tiªu kh«ng nh÷ng cña doanh nghiÖp ViÖt Nam mµ cßn cña doanh nghiÖp cña c¸c n­íc. BiÖn ph¸p nhanh nhÊt ®Ó th©m nhËp m¹nh mÏ vµo thÞ tr­êng môc tiªu nµy lµ n­íc ta nhanh chãng ®­îc gia nhËp WTO ®Ó h­ëng lîi tõ viÖc b·i bá quota nhËp khÈu dÖt may vµ gi¶m thuÕ suÊt nhËp khÈu trong khèi. §ã lµ thêi k× mµ c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam ®ang tr«ng ®îi vµ còng ph¶i ®èi ®Çu víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc míi ë thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. - ThÞ tr­êng EU víi sè d©n kho¶ng h¬n 360 triÖu ng­êi, lµ mét thÞ tr­êng cã søc mua vÒ hµng dÖt may rÊt lín, ®ång thêi còng lµ mét thÞ tr­êng cã nhiÒu yªu cÇu kh¾t khe vÒ chÊt l­îng cña hµng ho¸. §©y chÝnh lµ trung t©m th«ng tin vÒ mèt cña hµng may mÆc víi nhiÒu c¬ së t¹o mèt thêi trang næi tiÕng nh­: Feudi(Italia), Agnesh (Ph¸p), CEU of Girmer Gmbh (§øc)…§©y còng lµ khu vùc cã kü thuËt s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm dÖt may cao cÊp truyÒn thèng. Theo tÝnh to¸n, hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU phÇn lín (85% - 90%) lµ hµng ph¶i ®¹t yªu cÇu vÒ mèt thêi trang. Møc nhËp khÈu hµng n¨m t¹i thÞ tr­êng nµy lµ 63 tû USD trong ®ã: §øc 24,8 tû USD, Ph¸p 9,8 tû USD, Anh 7,9 tû USD…Ngoµi sè tù s¶n xuÊt tiªu dïng 40 tû USD (40%) vµ trao ®æi néi bé khu vùc 44,8 tû USD th× ph¶i nhËp khÈu thªm tõ c¸c n­íc Ch©u ¸ trªn 1 tû USD hµng dÖt may. (Nguån: T¹p chÝ th­¬ng m¹i sè 60 - n¨m 2003). XuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®Æc biÖt ph¸t triÓn m¹nh tõ sau HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam víi EU ®­îc kÝ kÕt ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 1992 vµ ®­îc thùc hiÖn tõ n¨m 1993 víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n trªn 23%/n¨m trong 5 n¨m 1993 - 1997. Th¸ng 11 n¨m 1997, HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt Nam-EU ®· ®­îc kÝ kÕt t¹i Brussel. HiÖp ®Þnh nµy thay thÕ HiÖp ®Þnh cò ®· hÕt h¹n vµo ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1997 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1998 ®Õn hÕt n¨m 2000. HiÖp ®Þnh míi nµy vÒ c¬ b¶n vÉn gi÷ nguyªn nh÷ng ®iÒu kho¶n cò, chØ söa ®æi mét sè ®iÒu. So víi HiÖp ®Þnh cò, HiÖp ®Þnh nµy ®· gi¶i phãng ®­îc 25 cat vèn lµ hµng “nãng” mµ ViÖt Nam ®ang cã thÞ tr­êng nh­ cat 27 (v¸y ng¾n n÷). Nh­ vËy, n¨m 1998 EU chØ qu¶n lý 29 mÆt hµng b»ng quota víi tæng khèi l­îng t¨ng 31,4% so víi n¨m 1997. 29 chñng lo¹i hµng tiÕp tôc qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch lµ cat 4 ®Õn 10, 12, ®Õn 15, 18, 20, 21, 26, 28, 29, 31, 35, 39, 41, 68, 73, 76, 78, 83, 97, 118, 161. Ngoµi c¸c cat trªn th× cã tíi 22 chñng lo¹i hµng kh«ng bÞ khèng chÕ sè l­îng nh­ng chÞu sù qu¶n lý qua cÊp E/L khi xuÊt hµng lµ cat 1 ®Õn 3, 16, 17, 19, 22, ®Õn 24, 27, 32, 33, 36, 37, 90, 115, 117, 136, 156, 157, 159, 160. C¸c chñng lo¹i hµng kh¸c kh«ng chÞu sù qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch hoÆc E/L ®­îc xuÊt khÈu tù do vµo thÞ tr­êng EU, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu nh­ ®èi víi thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch.

Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang EU

(§¬n vÞ : TriÖu USD )
|N¨m |1996 |1997 |1998 |1999 |2000 |2001 |2002 |

Nguån: Thèng kª n¨m 2002 cña Vinatex

Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy trong n¨m 2001 gi¶m ®¸ng kÓ so víi n¨m 2000. N¨m 2001 hµng dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU vÉn cßn tån mét l­îng lín h¹n ng¹ch ch­a thùc hiÖn. Cô thÓ cat 10: mÆt hµng g¨ng tay cßn tån 3.230.000 ®«i, chiÕm 60,7%, cat 13 quÇn lãt cßn 3.909.000 chiÕc chiÕm 46,5%; cat 12 bÝt tÊt cßn 2.872.000 ®«i chiÕm 98,4%; ¸o Jacket cßn 2.462.000 chiÕc chiÕm 12,8%, quÇn dÖt kim cßn 827.000 chiÕc chiÕm 23,3%…MÆc dï n¨m 2001 xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng cã nhiÒu thuËn lîi nh­ng vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do gi¸ gi¶m liªn tôc, trong khi ®ã gi¸ nguyªn liÖu l¹i t¨ng. C¸c chuyªn gia trong ngµnh cho r»ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cßn nhiÒu kh¶ n¨ng më réng, song c¹nh tranh còng ngµy cµng gay g¾t, ®Æc biÖt vÒ gi¸ c¶, tØ lÖ xuÊt xø hµng hãa, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ tiÕn ®é giao hµng. N¨m 2002, EU quyÕt ®Þnh t¨ng 25% (trÞ gi¸ 150 triÖu USD) h¹n ng¹ch cho hµng dÖt may cña ViÖt Nam. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng v× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam mÆc dï rÊt cã kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng EU nh­ng lu«n bÞ h¹n chÕ bëi chÕ ®é h¹n ng¹ch. Tõ th¸ng 4 xuÊt khÈu vµo hÇu hÕt c¸c thÞ tr­êng trong EU (trõ ¸o vµ Ai Len) ®Òu t¨ng, ®Õn hÕt th¸ng 5 t¨ng 28,6% so víi cïng k× n¨m 2001. §Æc biÖt sau 8 th¸ng thùc hiÖn c¬ chÕ míi vÒ qu¶n lý h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu ®i c¸c thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch, t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia xuÊt khÈu hµng dÖt may sang EU, Canada vµ Thæ NhÜ Kú, hÇu hÕt c¸c chñng lo¹i mÆt hµng xuÊt khÈu ®Òu t¨ng m¹nh. §ã lµ c¬ chÕ “cÊp giÊy phÐp tù ®éng” cho toµn bé c¸c mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, Canada, Thæ NhÜ Kú. ViÖc nµy sÏ chÊm døt khi ®¹t tû lÖ xuÊt khÈu 50% h¹n ng¹ch c¬ së trong quý I, 70% trong quý II vµ 90% trong quý III. XÐt trªn toµn côc th× ®©y lµ c¬ chÕ míi nh­ng cã nhiÒu ­u viÖt. N¨m 2003 lµ n¨m thø 11 chóng ta thùc hiÖn qu¶n lý vµ ph©n bæ h¹n ng¹ch hµng dÖt may ®i EU (tÝnh tõ ®Çu n¨m 1993, khi HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may víi EU cã hiÖu lùc). Nh»m æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, sau khi tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c bé ngµnh cã liªn quan vµ c¸c thµnh phè lín, ngµy 12 th¸ng 8 n¨m 2002 liªn Bé Th­¬ng m¹i, C«ng nghiÖp, KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· ban hµnh th«ng t­ liªn tÞch sè 08 h­íng dÉn viÖc giao vµ thùc hiÖn h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU, Canada, Thæ NhÜ Kú n¨m 2003. Quy chÕ nµy ®­îc c¶i tiÕn bæ xung, ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu: c«ng khai, minh b¹ch, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; æn ®Þnh h¹n ng¹ch ®Ó doanh nghiÖp chñ ®éng ký vµ thùc hiÖn hîp ®ång n¨m 2003 ngay trong quý 4 cña n¨m 2002; khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty xuÊt khÈu b»ng v¶i s¶n xuÊt trong n­íc; sö dông h¹n ng¹ch cã hiÖu qu¶ vµ tËn dông lao ®éng. §Õn nay chÝnh s¸ch cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu tù ®éng vµo thÞ tr­êng EU cña mét sè mÆt hµng ®· kh«ng cßn cã hiÖu lùc: ng­ng cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu tù ®éng ®èi víi mÆt hµng bé quÇn ¸o ngñ (cat 18) vµ mÆt hµng quÇn ¸o dÖt kim (cat 83), quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng (cat 76), sîi tæng hîp (cat 41). Tuy nhiªn, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU n¨m 2002 l¹i gi¶m ®¸ng kÓ so víi n¨m 2001 chØ ®¹t 540 triÖu USD. Trong n¨m 2003 ViÖt Nam l¹i cã thªm mét c¬ héi t¨ng l­îng hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo EU, sau khi Liªn minh Ch©u ¢u - EU ®· chÊp nhËn t¨ng 50 - 70% h¹n ng¹ch cho c¸c mÆt hµng dÖt may nh¹y c¶m cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy trong n¨m nay. Tho¶ thuËn trªn ®¹t ®­îc sau cuéc ®µm ph¸n bæ xung, söa ®æi HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU, ®­îc tiÕn hµnh tõ 12 ®Õn 15 th¸ng 2 n¨m 2003 t¹i Hµ Néi. Tr­ëng ®oµn ®µm ph¸n, Thø tr­ëng Bé th­¬ng m¹i L­¬ng V¨n Tù vµ Tr­ëng ®oµn phÝa EU, «ng Lan Wilkinson, Vô tr­ëng Vô Th­¬ng m¹i Uû ban Ch©u ¢u, ®· chÝnh thøc ký t¾t HiÖp ®Þnh. Theo ®ã, mét sè mÆt hµng dÖt may kh¸c cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng sÏ ®­îc xuÊt khÈu sang EU theo nhu cÇu. Hai bªn còng ®ång ý ®©y lµ mét HiÖp ®Þnh më vµ cã thÓ th¶o luËn ®Ó t¨ng cao h¬n h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang EU, vµo bÊt kÓ thêi ®iÓm nµo trong n¨m tíi. §¸p l¹i, ViÖt Nam còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho EU t¨ng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam phï hîp víi yªu cÇu cña mét n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ theo luËt ph¸p ViÖt Nam. Víi HiÖp ®Þnh võa ®­îc kÝ kÕt, dù tÝnh kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU trong n¨m 2003 cã thÓ ®¹t tíi 800 - 850 triÖu USD, t¨ng kho¶ng 300 triÖu USD so víi n¨m 2002, ®­a tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu gi÷a hai bªn v­ît con sè 6 tû USD. ViÖt Nam vµ EU ®· qua 4 lÇn söa ®æi HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may ký n¨m 1992. Vµo thêi ®iÓm ®ã, ViÖt Nam míi xuÊt khÈu sang EU gÇn 200 triÖu USD hµng dÖt may mçi n¨m. N¨m 2002 tuy t¨ng h¬n tr­íc nh­ng cã xu h­íng gi¶m vµ chØ ®¹t 540 triÖu USD. Trong thêi gian 10 n¨m qua, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang EU ®¹t b×nh qu©n 600 triÖu USD/n¨m, l­îng xuÊt khÈu hµng dÖt may lu«n chiÕm tõ 50 - 65% tæng kim ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu. ChÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng nªn ®Ó mÊt thÞ tr­êng nµy. Nguyªn nh©n cña sù gi¶m sót kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam lµ: kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt-Mü cã hiÖu lùc thi hµnh nhiÒu doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc tá ra l¬ lµ ®èi víi thÞ tr­êng EU ®æ x« vµo thÞ tr­êng Mü ®Ó chiÕm thÞ phÇn. §a sè doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc cho r»ng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Hoa Kú dÔ h¬n so víi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, vèn lµ thÞ tr­êng kü tÝnh, cã nhiÒu ®ßi hái kh¾t khe h¬n vÒ chÊt l­îng, mÉu m·…h¬n n÷a c¸c ®¬n hµng tõ thÞ tr­êng Hoa Kú th­êng cã sè l­îng nhiÒu h¬n so víi thÞ tr­êng EU. MÆt kh¸c, theo c¸c chuyªn gia thÞ tr­êng, ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÖt may tõ ViÖt Nam sang EU mÆc dï ®· cã 10 n¨m kinh nghiÖm, nh­ng chñ yÕu vÉn lµ xuÊt khÈu qua c¸c doanh nghiÖp trung gian cña NhËt, Hµn Quèc, §µi Loan…Vµ c¸c c«ng ty nµy sö dông ViÖt Nam nh­ mét c¬ së gia c«ng. Hä cung cÊp toµn bé v¶i, phô kiÖn vµ mÉu m·, kh¸ch hµng cuèi cïng chñ yÕu lµ nh÷ng n­íc trong EU vµ nh÷ng n­íc T©y ¢u kh¸c. Do c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng dÖt may cña ViÖt Nam chñ yÕu vÉn lµm gia c«ng cho kh¸ch hµng truyÒn thèng EU gäi lµ ph­¬ng thøc CTM, ph­¬ng thøc nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ng­êi mua hµng vµ thùc tÕ t¹o ra Ýt gi¸ trÞ gia t¨ng. C¸c nhµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam ®Õn nay vÉn ch­a hiÓu râ thÞ tr­êng vµ ch­a x¸c ®Þnh ®­îc mÆt hµng truyÒn thèng ë EU. C¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam ®ang cè g¾ng nhËp khÈu v¶i ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi theo ph­¬ng thøc FOB ®Ó t¨ng hµm l­îng gi¸ trÞ gia t¨ng cho mÆt hµng dÖt may, tuy nhiªn ®iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã mèi liªn hÖ víi ng­êi mua cuèi cïng, ph¶i cã kiÕn thøc kinh nghiÖm trong viÖc t×m nguån cung cÊp v¶i, phô kiÖn vµ nguån vèn. Ph­¬ng thøc nµy còng cã nhiÒu rñi ro riªng, chÊt l­îng hµng kh«ng ®ång bé, kh«ng ®óng hîp ®ång dÉn ®Õn hµng bÞ tõ chèi, giao hµng chËm dÉn ®Õn viÖc huû c¸c ®¬n ®Æt hµng hoÆc bÞ ph¹t, nh÷ng hËu qu¶ ®ã cã thÓ rÊt tèn kÐm. H¬n n÷a, hµng dÖt may ViÖt Nam ®ang ph¶i c¹nh tranh kh¸ gay g¾t víi Trung Quèc vèn mét c­êng quèc vÒ xuÊt khÈu dÖt may l¹i ®ang cã lîi thÕ lµ thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO vµ ®­îc phÝa EU b·i bá h¹n ng¹ch. Gi¸ c¶ hµng dÖt may ViÖt Nam còng ch­a cã søc c¹nh tranh do ph¶i g¸nh c¸c chi phÝ phô trî nh­ vËn t¶i, giao nhËn, l­u kho trong n­íc qu¸ cao so víi c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may trong khu vùc. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may còng g©y nhiÒu trë ng¹i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may, h¹n ng¹ch th­êng kh«ng ®­îc b¸o sím, lµm cho doanh nghiÖp bÞ thô ®éng, lu«n ph¶i do dù kh«ng d¸m ký ®¬n hµng lín, mµ chØ d¸m nhËn nh÷ng ®¬n hµng nhá. NhiÒu chuyªn gia c¶nh b¸o r»ng, nÕu kh«ng chÆn ®øng vµ ®¶o ng­îc xu h­íng gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng EU, viÖc thùc thi c¸c chØ tiªu t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy cña ViÖt Nam trong mÊy n¨m tíi sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n v× EU s¾p t¨ng h¹n ng¹ch cho ViÖt Nam ®Ó tiÕn tíi xo¸ bá hoµn toµn h¹n ng¹ch vµo n¨m 2005. §Æc biÖt tõ ®Çu n¨m 2004, khi EU sÏ bao gåm 25 nÒn kinh tÕ thµnh viªn, nÕu doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng cã sù chuÈn bÞ b©y giê, rÊt cã thÓ sÏ bÞ tuét mÊt thÞ phÇn vµ kh¸ch hµng. §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU, c¸c doanh nghiÖp cÇn t×m hiÓu kü h¬n thÞ hiÕu tËp qu¸n tiªu thô cña c¸c thÞ tr­êng cô thÓ ë EU, t¨ng c­êng ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ x· héi, c¶i thiÖn chÊt l­îng mÉu m· s¶n phÈm…§ång thêi muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn sím s­u tËp ®ñ c¸c chøng chØ vÒ qu¶n lý chÊt l­îng nh­: ISO 14.000, ISO 9.000, SA 8.000, BS 7750…bëi v× thÞ tr­êng EU yªu cÇu vÒ chÊt l­îng cßn kh¾t khe h¬n c¶ thÞ tr­êng Hoa Kú. - ThÞ tr­êng NhËt B¶n vèn lµ mét c­êng quèc vÒ dÖt may. Ngay tõ buæi ®Çu, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, NhËt B¶n ®· chän ngµnh dÖt may nh­ lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän. Nhµ n­íc NhËt B¶n ®Çu t­ rÊt nhiÒu vµo ngµnh nµy vµ ®· ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ, s¶n phÈm ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong n­íc. Tuy nhiªn, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do gi¸ nguyªn liÖu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cao, ®ång yªn t¨ng gi¸ kÕt hîp víi chi phÝ lao ®éng kh¸ cao nªn viÖc s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm dÖt may kÐm hiÖu qu¶ vµ lîi nhuËn thÊp. T×nh tr¹ng nµy ®· dÉn ®Õn viÖc c¸c nhµ s¶n xuÊt chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm ra n­íc ngoµi vµ t¨ng c­êng nhËp khÈu hµng dÖt may. Kim ng¹ch nhËp khÈu mÆt hµng nµy cña NhËt B¶n kh¸ cao, kh«ng ngõng t¨ng lªn trong thêi gian gÇn ®©y. N¨m 2000 tæng nhËp khÈu hµng dÖt may cña NhËt B¶n lµ 40.938 tû yªn t¨ng 16% so víi n¨m 1999. Trong ®ã s¶n phÈm dÖt may nhËp khÈu cã tæng gi¸ trÞ lµ 2.624 tû yªn chiÕm 6,5% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu dÖt may cña NhËt B¶n vµ t¨ng 11,6% so víi n¨m 1999. V¶i vµ phô liÖu ngµnh may mÆc gi¸ trÞ nhËp khÈu lµ 2.115 tû yªn chiÕm 5,2% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu dÖt may, t¨ng 14% so víi n¨m 1999. N¨m 2001, kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt cña NhËt B¶n lµ 4,7 tû USD gi¶m 4% so víi l­îng nhËp khÈu n¨m 2000, kim ng¹ch nhËp khÈu hµng may mÆc vµo thÞ tr­êng nµy lµ 19,15 tû USD lµ mét con sè kh¸ lín. HiÖn nay, ViÖt Nam xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n víi kim ng¹ch kho¶ng 400 - 500 triÖu USD/n¨m nh­ng thÞ phÇn cña ta t¹i NhËt cßn rÊt nhá bÐ. (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2001*). NhËt B¶n mçi n¨m nhËp khÈu kho¶ng 23 tû USD th× kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ chiÕm kho¶ng 2,5%, so víi Trung Quèc 65%, Hµn Quèc 6%.
Ghi chó: * Website: http://www.itcp.hochiminhcity.gov.vn/ttdnvn/ncnn /nhatban/ §Ó xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng nµy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chó träng h¬n n÷a ®Õn s¶n xuÊt dÖt kim bëi kho¶ng 70% l­îng nhËp khÈu dÖt may cña NhËt B¶n lµ hµng dÖt kim. Môc tiªu sÏ lµ thÞ tr­êng ®¹i chóng, ch­a ph¶i lµ thÞ tr­êng quÇn ¸o cao cÊp bëi n¨ng lùc s¸ng chÕ mÉu m· cña ta ch­a thÓ cã biÕn chuyÓn m¹nh mÏ trong thêi gian tíi. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n

(§¬n vÞ : triÖu USD )
|N¨m |1997 |1998 |1999 |2000 |2001 |2002 |2003 |

Nguån: Tæng côc thèng kª n¨m 2002 MÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt B¶n ®· tõ l©u kim ng¹ch rÊt cao. NhËt B¶n vèn lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may cñaViÖt Nam, ®ång thêi thÞ tr­êng nµy l¹i lµ thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch nªn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng dÔ dµng h¬n ®èi víi viÖc th©m nhËp vµo thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch nh­ thÞ tr­êng EU, Mü…H¬n n÷a, ®èi víi hµng dÖt may cñaViÖt Nam vµ hµng dÖt may cña Trung Quèc ®Òu ®­îc NhËt B¶n cho h­ëng quy chÕ MFN. Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang NhËt B¶n n¨m 1996 thÓ hiÖn râ ®©y lµ thÞ tr­êng l©u ®êi vµ cã triÓn väng ®èi víi ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam. Thêi ®iÓm khi c¸c doanh nghiÖp míi tiÕp cËn thÞ tr­êng th× kim ng¹ch xuÊt khÈu sang NhËt vµo n¨m nµy ®· ®¹t ®­îc 248 triªô USD cao nhÊt trong c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh nh­ thÞ tr­êng EU, thÞ tr­êng Mü…N¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy ®¹t gi¸ trÞ cao nhÊt ®¹t 620 triÖu USD t¨ng 48% so víi n¨m 2000. Tuy nhiªn, n¨m 2002 th× kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam l¹i gi¶m ®i so víi kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2001 gÇn 11% chØ ®¹t gÇn 558 triÖu USD. Trong 4 thÞ tr­êng chÝnh chiÕm 85% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mÆt hµng dÖt may ViÖt Nam cã 2 thÞ tr­êng EU vµ Mü cã møc t¨ng tr­ëng cao, cßn 2 thÞ tr­êng NhËt vµ §µi Loan cã møc t¨ng tr­ëng ©m. Trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 2003, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang NhËt gi¶m kho¶ng 11 triÖu USD so víi cïng k× n¨m 2002. T×nh tr¹ng nµy kh«ng tèt cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam v× xu h­íng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy ®ang gi¶m tõ n¨m 2002. Trong n¨m nay nÕu nh­ doanh nghiÖp dÖt may kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch ®¸ng ®Ó vùc dËy thÞ tr­êng nµy th× ®©y sÏ lµ mét bÊt lîi lín v× nã ¶nh h­ëng tíi viÖc hoµn thµnh môc tiªu ®· ®Ò ra. Bé th­¬ng m¹i ®­a ra 2 lý do cho sù suy gi¶m nµy: kinh tÕ NhËt ch­a hoµn toµn tho¸t khái suy tho¸i vµ Trung Quèc më réng thÞ phÇn. C¸c nhµ ph©n tÝch cho biÕt, thÞ phÇn hµng dÖt may Trung Quèc t¹i NhËt B¶n tiÕp tôc t¨ng lªn tõ 78,1% n¨m 2001 lªn 79,2% vµo n¨m 2002. Cã 3 lý do cho sù t¨ng tr­ëng nµy. Thø nhÊt, Trung Quèc ®· chÝnh thøc gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi cuèi n¨m 2001 vµ 2002 lµ n¨m ®Çu tiªn n­íc nµy h­ëng lîi tõ nh÷ng quy chÕ thµnh viªn cña WTO: thuÕ nhËp khÈu hµng dÖt may vµo NhËt B¶n ®· gi¶m kho¶ng 20%. Thø hai, quy chÕ thµnh viªn cña WTO ®· gióp cho Trung Quèc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cña HiÖp ®Þnh dÖt may cña WTO, theo ®ã kh«ng h¹n chÕ sè l­îng xuÊt khÈu hµng dÖt may sang c¸c thµnh viªn WTO, trong ®ã cã NhËt B¶n. Ngoµi ra, quy chÕ thµnh viªn WTO cho phÐp Trung Quèc thu hót sè l­îng lín c¸c nhµ ®Çu t­ hµng dÖt may cña NhËt B¶n, vµ ®iÒu nµy còng gióp t¨ng l­îng hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt B¶n. Thø ba, hµng dÖt may Trung Quèc cã chÊt l­îng kh¸ tèt, ®a d¹ng vÒ mÉu m· vµ møc gi¸ thÊp ®· cã søc c¹nh tr¹nh tèt h¬n nhiÒu so víi hµng ViÖt Nam. Theo ­íc tÝnh, chi phÝ hµng dÖt may cña ViÖt Nam cao h¬n tõ 25 - 30% so víi hµng Trung Quèc. Tuy nhiªn, yÕu kÐm cña dÖt may ViÖt Nam cßn thÓ hiÖn ë mét sè mÆt kh¸c: chÊt l­îng ë møc trung b×nh vµ ch­a cã mét th­¬ng hiÖu t¹i NhËt B¶n. Bªn c¹nh ®ã, phÇn lín vËt liÖu dÖt may cña ViÖt Nam ®Òu ph¶i nhËp khÈu vµ do vËy s¶n xuÊt rÊt thô ®éng. Trong n¨m 2002 ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· nhËp khÈu tíi 97.133 tÊn b«ng vµ 262.844 tÊn sîi b«ng. (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª Thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002) Ngµnh ®Æt ra môc tiªu lµ n¨m 2005 ®¹t 0,8 ®Õn 1,1 tû USD xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n. Còng nh­ thÞ tr­êng EU, doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng xuÊt khÈu trùc tiÕp sang thÞ tr­êng nµy chñ yÕu lµ th«ng qua mét sè doanh nghiÖp cña Hång K«ng, §µi Loan…do ®ã kh«ng chñ ®éng ®­îc mÉu m·, gi¸ gia c«ng thÊp vµ kh«ng cã mÆt hµng chÝnh cña m×nh. - ThÞ tr­êng kh¸c: Trong sè c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam, ngµnh dÖt may ®ãng gãp mét vÞ trÝ quan träng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm, nhÊt lµ ®èi víi lao ®éng n÷. Riªng n¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may ®¹t 1,9 tû USD, ®øng thø 2 sau ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c dÇu khÝ. Trong ®ã, xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN ®¹t 58,77 triÖu USD chiÕm 3,11% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn ngµnh. §ång thêi, ViÖt Nam còng nhËp khÈu 41,1 triÖu USD vÒ hµng dÖt may tõ c¸c n­íc ASEAN, chiÕm 9,2% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña hµng dÖt may. T¹i Héi nghÞ, ®¹i diÖn HiÖp héi dÖt may c¸c n­íc ASEAN (AFTEX) ®· cïng nhau bµn b¹c, trao ®æi th«ng tin nh»m gióp ®ì nhau ®æi míi c«ng nghÖ, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, thÞ tr­êng ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may c¸c n­íc tham gia AFTA. Môc tiªu lµ phÊn ®Êu ASEAN ph¶i trë thµnh khèi m¹nh vÒ kinh tÕ x· héi cã ®ñ søc c¹nh tranh cao vÒ hµng dÖt may ®Ó thu hót kh¸ch hµng trªn thÕ giíi. §Ó t¨ng c­êng hîp t¸c vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ngµnh dÖt may c¸c n­íc tham gia AFTA, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam ®· ®Ò nghÞ c¸c n­íc trong HiÖp héi hç trî vÒ ®µo t¹o c¸n bé kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc trao ®æi th«ng tin, gióp ®ì vÒ c¸c c«ng t¸c nghiªn cøu thÝ nghiÖm, qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, hç trî c«ng t¸c ®æi míi c«ng nghÖ vµ t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Theo lé tr×nh héi nhËp, hµng dÖt may ®ang ®­îc b¶o hé ë møc cao sÏ gi¶m dÇn xuèng møc tèi ®a 5% vµo n¨m 2006. Cßn theo hiÖp ®Þnh ATC/WTO, ®Õn cuèi n¨m 2001 c¸c n­íc ph¸t triÓn thùc hiÖn viÖc b·i bá h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may tõ c¸c n­íc thµnh viªn cña WTO. Nh­ vËy hÇu hÕt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh xuÊt khÈu dÖt may lín sÏ cã lîi thÕ h¬n ViÖt Nam. So víi c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN th× ViÖt Nam ®ang bÞ xÕp vµo c¸c n­íc cßn tôt hËu so víi khu vùc nªn ViÖt Nam cßn ph¶i kh¾c phôc nhiÒu ®Ó ®uæi kÞp c¸c n­íc nµy vÒ c¸c mÆt. ViÖt Nam trong khu vùc ®ang chÞu sù c¹nh tranh rÊt lín v× c¬ cÊu hµng dÖt may xuÊt khÈu cña khu vùc nµy còng t­¬ng tù nh­ c¸c mÆt hµng cña ViÖt Nam. §ång thêi c¸c n­íc nµy l¹i cã lîi thÕ h¬n chóng ta vÒ nhiÒu mÆt: c«ng nghÖ kü thuËt, nguån nguyªn liÖu, ®éi ngò c¸n bé cã tay nghÒ cao, gi¸ thµnh s¶n xuÊt mÆt hµng dÖt may thÊp h¬n nhiÒu so víi n­íc ta.

[pic]

Nguån: Thèng kª cña Vinatex n¨m 2002

II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam

N¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam

Theo DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi (WEF): n¨ng lùc c¹nh tranh cña mét quèc gia lµ kh¶ n¨ng ®¹t ®­îc vµ duy tr× møc t¨ng tr­ëng cao trªn c¬ së c¸c chÝnh s¸ch, thÓ chÕ t­¬ng ®èi bÒn v÷ng vµ c¸c ®Æc tr­ng kinh tÕ kh¸c. Tõ ®ã cã thÓ më réng kh¸i niÖm cho mét ngµnh kinh tÕ cô thÓ. Nh­ vËy, n¨ng lùc c¹nh tranh xuÊt khÈu cña mét ngµnh hµng lµ kh¶ n¨ng mét chñ thÓ t¹o ra ®Ó duy tr× lîi nhuËn vµ thÞ phÇn t¹i c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi mµ t¹i ®ã cã nhiÒu chñ thÓ kh¸c cïng tham gia kinh doanh ngµnh hµng ®ã, th«ng qua viÖc tËn dông lîi thÕ so s¸nh vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ n¨ng suÊt cïng víi mét lo¹t c¸c nh©n tè ®Æc tr­ng kh¸c cña ngµnh. N¨ng lùc c¹nh tr¹nh cña mÆt hµng dÖt may cã thÓ hiÓu lµ kh¶ n¨ng mµ ngµnh dÖt may ®¹t møc t¨ng tr­ëng, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cao h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ, th«ng qua mét chiÕn l­îc s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i hîp lý. Trong ®ã lîi thÕ c¹nh tranh cña ngµnh dÖt may ®­îc tæng hîp tõ c¸c yÕu tè vÒ s¶n xuÊt, nhu cÇu thÞ tr­êng, c¸c ngµnh phô trî vµ c¸c ngµnh cã liªn quan cïng víi mét c¬ cÊu chiÕn l­îc nhÊt ®Þnh. Mét c¸ch cô thÓ, ng­êi ta chó ý ®Õn c¸c khÝa c¹nh sau: Lîi thÕ so s¸nh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam chÝnh lµ tËp hîp c¸c yÕu tè t¹o ra søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm dÖt may cña ngµnh bao gåm: nguån nh©n lùc, c¸c chi phÝ ®Çu vµo vµ c¸c chi phÝ néi bé ngµnh còng nh­ hÖ sè chi phÝ nguyªn liÖu. N¨ng suÊt lµ mét yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh. N¨ng suÊt bao hµm c¶ gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ mµ nã mang l¹i. Ngoµi ra, chi phÝ vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt còng lµ mét nh©n tè kh«ng thÓ bá qua. S¶n phÈm tr­íc tiªn lµ nãi ®Õn chÊt l­îng, ®©y lµ mét yÕu tè then chèt quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ngµy nay khi mµ hµng rµo thuÕ quan dÇn dÇn ®­îc gì bá. §èi víi mÆt hµng dÖt may, viÖc n©ng cao chÊt l­îng thÓ hiÖn qua chÊt l­îng cña nguyªn liÖu lµm nªn s¶n phÈm vµ viÖc ¸p dông nhÊt lo¹t c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng, tiªu chuÈn chÊt l­îng kh¸c theo quy ®Þnh quèc tÕ. YÕu tè thø hai ph¶i kÓ ®Õn lµ tÝnh ®a d¹ng cña mÆt hµng. ViÖc ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng lu«n lµ mét ®éng th¸i chiÕn l­îc nh»m n©ng cao tèi ®a tÝnh thÝch nghi cña ngµnh hµng dÖt may ®èi víi sù thay ®æi vµ ®Æc ®iÓm kh¸c nhau cña c¸c thÞ tr­êng môc tiªu. - §iÓm m¹nh cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may cµng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n v× nã kh«ng chØ phôc vô nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng­êi mµ cßn gi¶i quyÕt nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng x· héi, cã thÕ m¹nh trong xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. So víi c¸c n­íc ASEAN, ngµnh dÖt may n­íc ta cã lîi thÕ vÒ nguån nh©n c«ng rÎ, khÐo lÐo vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh vÒ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. HiÖn gi¸ c«ng lao ®éng trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam lµ thÊp nhÊt trong khu vùc, lµ mét yÕu tè cã lîi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam.

HÖ sè lîi thÕ so s¸nh gi÷a c¸c n­íc ASEAN

| Tªn n­íc |Sîi, chØ, v¶i, dÖt may |QuÇn ¸o |
|Indonesia |1,6 |2,1 |
|Malaysia |0,4 |1,4 |
|Philippines |0,4 |4,4 |
|Singapore |0,2 |0,5 |
|Th¸i Lan |1,2 |2,2 |
|ViÖt Nam |1,8 |3,1 |

Nguån: B¸o c¸o cña WB ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña viÖc ViÖt Nam gia nhËp AFTA

H¬n n÷a, ViÖt Nam cßn cã kh¶ n¨ng lµm dÞch vô gia c«ng víi møc gi¸ c¶ hÊp dÉn vµ ®¹t ®­îc møc gi¸ t­¬ng ®èi tèt. ChÝnh nhê s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc OPT (bu«n b¸n hµng ho¸ gia c«ng bªn ngoµi - h¹n ng¹ch nhËp khÈu bæ xung cho c¸c c«ng ty sö dông nguyªn vËt liÖu th« nhËp khÈu) nªn cã tÝnh c¹nh tranh cao h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®­îc theo ph­¬ng thøc nµy nh­: Hµn Quèc, §µi Loan, Malaixia. Møc gi¸ c¶ mµ chóng ta ®­a ra cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ Ch©u ¸ (Ên §é, Trung Quèc, Bangladesh, Indonesia). HiÖn t¹i, vÉn ch­a tËn dông hÕt danh môc chÝnh cña h¹n ng¹ch OPT ViÖt Nam sang EU, h¹n chÕ b»ng h¹n ng¹ch ®èi víi ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU ®ang gi¶m. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng may mÆc th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã kinh nghiÖm vµ cã kiÕn thøc vÒ s¶n xuÊt. Tay nghÒ cña c«ng nh©n vµ mét sè quy tr×nh s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ cã chÊt l­îng cao. Mét sè bé phËn cña nhµ m¸y vµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®· ®­îc trang bÞ tèt h¬n. Víi thêi gian xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may tuy ch­a l©u xong ®èi víi kh¸ch hµng t¹i thÞ tr­êng Ch©u ¸ th× chóng ta ®· cã kinh nghiÖm trong viÖc hîp t¸c víi kh¸ch hµng Ch©u ¸ theo yªu cÇu cña hä. Th«ng qua ®éi ngò ViÖt kiÒu c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®· cã mèi quan hÖ víi c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu míi. Mét sè s¶n phÈm ®· xuÊt khÈu trùc tiÕp theo h×nh thøc FOB. Ngoµi ra, ë n­íc ta hiÖn nay ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®­êng bé vµ ®­êng biÓn t­¬ng ®èi thuËn tiÖn cho nhu cÇu xuÊt khÈu. ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét n­íc cã chÝnh trÞ æn ®Þnh trong khu vùc, ®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam v× t×nh h×nh trªn thÕ giíi ®ang cã nhiÒu biÕn ®éng. HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may v× mÆt hµng nµy ®ang lµ lîi thÕ cña n­íc ta. Nhµ n­íc còng khuyÕn khÝch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nh­: ban hµnh LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi víi møc thuÕ ­u ®·i, t¹o ra s©n ch¬i chung cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ b×nh ®¼ng c¹nh tranh...chÝnh nhê nh÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu nªn c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®ang cã nhiÒu lîi thÕ h¬n ®Ó hoµn thµnh môc tiªu ®· ®Ò ra trong thêi gian tíi.

- §iÓm yÕu cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam C¸c doanh nghiÖp dÖt may trong c¶ n­íc hiÖn nay chñ yÕu xuÊt khÈu theo h×nh thøc gia c«ng cho n­íc ngoµi. Nguyªn phô liÖu phôc vô cho ngµnh dÖt may chñ yÕu lµ nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi nªn gi¸ trÞ gia t¨ng cña toµn ngµnh cßn thÊp (chØ kho¶ng 15 - 20%). HiÖn nay, khi hiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt-Mü ®· ®­îc kÝ kÕt nh­ng do phÝa Mü ®· ¸p dông h¹n ng¹ch h¹n chÕ l­îng hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta nªn sè l­îng ®¬n ®Æt hµng cña chóng ta cã phÇn nµo bÞ gi¶m sót so víi thêi kú gÇn ®©y khi ch­a ¸p dông h¹n ng¹ch. MÆt kh¸c, hai thÞ tr­êng lín vµ l©u ®êi cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ NhËt B¶n vµ EU hiÖn nay nÒn kinh tÕ ®ang trong t×nh tr¹nh suy tho¸i nªn ®ã còng lµ nguyªn nh©n ¶nh h­ëng xÊu tíi kim ng¹ch, s¶n l­îng xuÊt khÈu cña n­íc ta. H¬n n÷a víi t×nh tr¹ng hiÖn nay cña ngµnh dÖt th× chóng ta cã thÓ nãi r»ng ngµnh dÖt hÇu nh­ kh«ng tån t¹i trong n­íc, c¸c doanh nghiÖp dÖt vµ doanh nghiÖp may mÆc kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt khi cã quan hÖ giao dÞch, ngµnh dÖt vµ ngµnh may cßn rÊt c¸ch xa nhau. Trong n­íc chØ cã mét l­îng rÊt h¹n chÕ c¸c nhµ cung cÊp sîi vµ v¶i, c¸c mÆt hµng nµy chñ yÕu ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. Nh÷ng h¹n chÕ thÓ hiÖn râ nhÊt ë chç tuy hµng may mÆc cña ta cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang c¸c n­íc ASEAN chØ chiÕm kho¶ng 5%, trong khi l¹i nhËp khÈu mét sè l­îng lín v¶i sîi tõ c¸c n­íc nµy. S¶n xuÊt nguyªn phô liÖu cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu míi ®¸p øng 10 - 5% nhu cÇu. C«ng t¸c thiÕt kÕ mÉu cßn yÕu, ch­a ®­îc chó träng. MÆc dï m­íc ta cã mét ®éi ngò c¸c nhµ thiÕt kÕ mÉu trÎ, giµu n¨ng lùc, thÕ nh­ng mÉu thiÕt kÕ ch­a thËt sù ®i vµo cuéc sèng, chñ yÕu cßn nÆng vÒ phÇn tr×nh diÔn, cßn thêi trang hµng ngµy phÇn lín lµ ®­îc s­u tÇm tõ c¸c catalogue n­íc ngoµi. Kh©u thiÕt kÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch­a x©y dùng ®­îc th­¬ng hiÖu mang nÐt ®Æc tr­ng vµ ®¹t tÇm cì quèc tÕ vµ ®ã còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn hµng dÖt may ViÖt Nam dï cã ­u thÕ nh­ng vÉn ch­a thÓ tù chñ ®Ó ph¸t triÓn vµ héi nhËp ®­îc. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may ch­a cã kinh nghiÖm vµ cßn thô ®éng trong ho¹t ®éng tiÕp thÞ, ch­a cã chiÕn l­îc tiÕp thÞ ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam. C«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i ch­a kÕt hîp khai th¸c sö dông triÖt ®Ó 4 c«ng cô: qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng, b¸n hµng trùc tiÕp vµ tuyªn truyÒn. C¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc ®ang trong t×nh tr¹ng thiÕu trÇm träng c¸c kü s­ c«ng nghÖ, qu¶n ®èc, c¸n bé qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm, c«ng nh©n…cã tay nghÒ v× thÕ dÉn ®Õn hÇu hÕt n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt may lµ rÊt thÊp. §éi ngò lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy chØ ®­îc ®µo t¹o rÊt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò qu¶n lý. HÖ thèng thiÕt bÞ ®µo t¹o hiÖn t¹i vÉn chØ mang tÝnh lý thuyÕt. Ngoµi ra, chÊt l­îng dÞch vô trong ngµnh dÖt may nh­ hÖ thèng th«ng tin, giao dÞch, kh¶ n¨ng giao hµng ®óng tiÕn ®é cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ta còng cã kho¶ng c¸ch so víi c¸c n­íc kh¸c. Dï cã ngµy cµng nhiÒu nhµ m¸y ®­îc më ra nh­ng sè l­îng ®¬n hµng l¹i Ýt ®i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “mËt Ýt - ruåi nhiÒu”, c¸c doanh nghiÖp th­êng x¶y ra t×nh tr¹ng kh«ng cã h¹n ng¹ch ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu hoÆc lµ kh«ng nhËn ®­îc ®¬n hµng, ngay c¶ viÖc cã ®¬n hµng lín nh­ng kh«ng d¸m ký kÕt v× sî kh«ng ®­îc giao h¹n ng¹ch vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o giao hµng ®óng tiÕn ®é.

C¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong thêi gian tíi. a. C¬ héi

HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü (BTA) ký kÕt ngµy 13.7.2000 ®­îc Quèc Héi 2 n­íc phª chuÈn vµ cã hiÖu lùc ngµy 10.12.2001 lµ c¬ héi vµng cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam. HiÖp ®Þnh BTA cã hiÖu lùc vµ thÞ tr­êng ®­îc më réng sÏ cho phÐp hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc huÖ quèc (MFN hoÆc NTR) vµ cã kh¶ n¨ng phÝa Mü sÏ dµnh cho ViÖt Nam quy chÕ thuÕ quan ­u ®·i phæ cËp - GSP vµ thuÕ suÊt 0%. §©y lµ c¬ héi tiªn quyÕt ®Ó hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü mµ kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi h¹n ng¹ch hoÆc giÊy phÐp nhËp khÈu cña chÝnh phñ Mü ¸p dông víi c¸c n­íc kh¸c, lîi thÕ nµy chØ cã thÓ kÐo dµi trong vßng 1 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc. Song doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· tËn dông c¬ héi nµy ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may, ®iÒu nµy thÓ hiÖn râ trong kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü trong n¨m 2002, t¨ng gÊp 20 lÇn so víi kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü n¨m 2001. Ngµnh dÖt may n­íc ta, ®Æc biÖt lµ ngµnh may xuÊt khÈu ®ang cã nhiÒu lîi thÕ nªn cÇn ph¶i nhanh chãng tËn dông ®Ó khai th¸c mét c¸ch hiÖu qu¶. Thùc tÕ cho thÊy c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng t¹o ra yÕu tè c¹nh tranh cao cho hµng cña m×nh. C¬ héi quý b¸u ®Ó hµng dÖt may ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü kÓ tõ sau sù kiÖn 11.9.2001, nhiÒu ®¬n hµng dÖt may cña Mü vµ nh÷ng n­íc cã ®¬n hµng lín ®ang dÇn chuyÓn dÞch sang nh÷ng n­íc cã t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh nhÊt nh­ Trung Quèc vµ ViÖt Nam. C¸c tËp ®oµn lín cña Mü nh­: JC Penny, NIKE ®· chÝnh thøc ®Æt quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam may quÇn ¸o thÓ thao xuÊt khÈu sang Mü. §ång thêi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ tËp trung triÓn khai nhanh c¸c dù ¸n dÖt may t¹i ViÖt Nam. H¬n n÷a ®èi víi thÞ tr­êng EU, mét thÞ tr­êng truyÒn thèng cña ViÖt Nam tõ l©u ®· t¨ng 25% h¹n ng¹ch dÖt may cho ViÖt Nam lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong n¨m 2002. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng mõng cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam. HiÖn t¹i ngµy cµng cã nhiÒu nhµ s¶n xuÊt vµ cung cÊp v¶i còng nh­ ®å phô kiÖn ®­îc thµnh lËp trong n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh may mÆc cã thªm c¬ héi n©ng cao gi¸ trÞ néi ®Þa lªn trong s¶n phÈm cña m×nh. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam còng cã nhiÒu c¬ héi h¬n ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ph­¬ng thøc FOB cho thÞ tr­êng néi ®Þa, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng theo ph­¬ng thøc CMT.

b. Th¸ch thøc

Bªn c¹nh nh÷ng c¬ héi, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc lín cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®ã lµ: Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may cßn thÊp khi tiÕn hµnh héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi hiÖn t­îng trªn lµ hÇu hÕt c¸c lo¹i chi phÝ cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm ®Òu cao h¬n Trung Quèc, Banglades, Pakistan…tõ 15 - 20% nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm dÖt may ch­a c¹nh tranh ®­îc. N¨ng suÊt lao ®éng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam nh×n chung chØ b»ng 2/3 so víi møc b×nh qu©n cña c¸c n­íc ASEAN. Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng nµy lµ do tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng kh«ng ®ång ®Òu nªn dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. C¸c chi phÝ nguyªn phô liÖu cao do c«ng nghÖ l¹c hËu, møc tiªu hao lín, hÖ thèng cung cÊp ®Çu vµo ch­a kiÓm so¸t chÆt chÏ. H¬n n÷a, do ph¶i tr¶ chi phÝ trung gian nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu kh¸ cao lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam. MÆt kh¸c, viÖc Trung Quèc ra nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) ®· lµm t¨ng lîi thÕ cña Trung Quèc so víi ViÖt Nam. HiÖn t¹i kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung Quèc vµo c¸c thÞ tr­êng Mü, NhËt, EU lµ rÊt lín. §ång thêi chÊt l­îng hµng cña Trung Quèc l¹i chiÕm ­u thÕ so víi chÊt l­îng hµng cña ta, hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm nguyªn phô liÖu ®Ó phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu Trung Quèc ®Òu ®¸p øng ®ñ nhu cÇu trong n­íc vµ cßn xuÊt khÈu sang n­íc ngoµi. ChÝnh v× vËy gi¸ c¶ mÆt hµng dÖt may cña Trung Quèc t­¬ng ®èi thÊp. Nãi chung tÊt c¶ c¸c kh©u tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm th× c¸c doanh nghiÖp dÖt may cña Trung Quèc ®Òu thùc hiÖn mét c¸ch hoµn chØnh, ®¸p øng tèt nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái cña kh¸ch hµng ë mäi thÞ tr­êng c¶ trong n­íc lÉn n­íc ngoµi. Kh«ng chØ thÕ, ngay c¶ t¹i ViÖt Nam th× hµng dÖt may Trung Quèc ®ang chiÕm tíi 60% thÞ phÇn, ®©y lµ mét tû lÖ ®¸ng lo ng¹i cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. Sau khi gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× Trung Quèc ®· ®­îc dì bá h¹n ng¹ch h¹n chÕ xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi do ®ã hµng dÖt may ViÖt Nam ®· khã cã thÓ c¹nh tranh víi hµng cña Trung Quèc th× nay l¹i cµng khã kh¨n h¬n. Theo lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan cña HiÖp ®Þnh vÒ ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) cho khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) nhiÒu mÆt hµng hiÖn ®ang ®­îc h­ëng b¶o hé b»ng thuÕ suÊt cao nh­: sîi 20%, v¶i 40%, may 50% sÏ cã sù c¾t gi¶m liªn tôc vµ t­¬ng ®èi nhanh cßn 5% vµo n¨m 2006. Th¸ch thøc lín nhÊt vµ còng lµ mèi quan t©m lín nhÊt hiÖn nay cña c¶ ChÝnh Phñ lÉn c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ ph¶i ®èi mÆt kh«ng chØ víi sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sang c¸c n­íc ASEAN mµ ngay c¶ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa khi b¾t ®Çu tõ n¨m 2003 ViÖt Nam ph¶i bá dÇn c¸c h¹n ng¹ch nhËp khÈu vµ tõ 1.6.2006 ph¶i xo¸ bá toµn bé c¸c biÖn ph¸p b¶o hé b»ng hµng rµo phi thuÕ quan. Theo HiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may ATC, c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ Mü, EU, Canada, dì bá dÇn h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may tõ c¸c n­íc lµ thµnh viªn cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) theo lé tr×nh v¹ch s½n: giai ®o¹n 2002 - 2004 bá tiÕp ®ît 3: 18% ( ®ît 1: 16%, ®ît 2:17%) h¹n ng¹ch so víi n¨m 1990 vµ ®Õn 31.12.2004 sÏ bá hÕt sè h¹n ng¹ch cßn l¹i. Do ®ã hÇu hÕt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña ViÖt Nam nh­ Trung Quèc khi gia nhËp WTO sÏ cã nhiÒu lîi thÕ h¬n n­íc ta. N¨m 2002, EU ®· t¨ng 25% h¹n ng¹ch cho hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy nhê cã HiÖp ®Þnh vÒ bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU trong thêi gian 3 n¨m 2000 - 2002. Nh­ng ®æi l¹i ViÖt Nam còng ph¶i më cöa thÞ tr­êng vµ gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng dÖt may s¶n xuÊt ë c¸c quèc gia thuéc EU xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ co nh÷ng ­u ®·i gièng nh­ nh÷ng ­u ®·i dµnh cho c¸c doanh nghiÖp Mü theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü.Trong khi hµng dÖt may cña c¸c n­íc §«ng ¢u, Campuchia, Banglades, Srilanka, B¾c Phi, xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU ®­îc miÔn thuÕ vµ kh«ng cã h¹n ng¹ch th× hµng cña ViÖt Nam vÉn bÞ khèng chÕ b»ng h¹n ng¹ch vµ bÞ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu trung b×nh tíi 14%. C¸c c«ng ty cña EU ®ang cã xu h­íng ®Çu t­ vµ chuyÓn ®¬n ®Æt hµng vµo c¸c n­íc §«ng ¢u ®Ó ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ th­¬ng m¹i, thuÕ quan vµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ liªn l¹c rÊt rÎ. Hµng dÖt may ®ang ®­îc b¶o hé ë møc cao sÏ gi¶m dÇn xuèng møc tèi ®a 5% vµo n¨m 2006 theo lé tr×nh héi nhËp khu vùc ASEAN. Cßn theo HiÖp ®Þnh ATC/WTO, ®Õn cuèi n¨m 2005, c¸c n­íc ph¸t triÓn sÏ bá h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may tõ c¸c thµnh viªn. Nh­ vËy, hÇu hÕt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh xuÊt khÈu dÖt may sÏ cã lîi thÕ h¬n ViÖt Nam. §Õn lóc ®ã mäi hµng rµo th­¬ng m¹i ®· dì bá, tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®· diÔn ra hÇu nh­ trªn kh¾p c¸c n­íc trªn thÕ giíi th× kh«ng chØ ngµnh dÖt may mµ tÊt c¶ c¸c ngµnh cña ViÖt Nam ®ang trong t×nh tr¹ng nÒn s¶n xuÊt cßn non yÕu sÏ khã tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu. Võa qua, HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam ®· tæ chøc héi th¶o víi chñ ®Ò “Hîp t¸c ®Èy m¹nh ®Çu t­ vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam”. Héi th¶o ®· ®­a ra hai gi¶i ph¸p chñ yÕu mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam quyÕt t©m thùc hiÖn ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trong t×nh h×nh hiÖn nay lµ: t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ chñ ®éng tham gia vµo thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Mçi doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh râ s¶n phÈm mòi nhän vµ thÞ tr­êng träng t©m cña m×nh ®Ó cã chiÕn l­îc ®Çu t­ vµ tiÕp thÞ phï hîp. Trªn c¬ së ®ã tÝch cùc ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, cñng cè qu¶n lý vµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt; thùc hiÖn phèi hîp vµ chuyªn m«n ho¸ cao gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong Héi, t×m mäi c¸ch ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh mét c¸ch ®¸ng kÓ so víi hiÖn nay lµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh s¶n phÈm, ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may. C¸c doanh nghiÖp nªn x©y dùng th­¬ng hiÖu m¹nh víi uy tÝn nh·n m¸c s¶n phÈm, t¹o kh¶ n¨ng giao hµng nhanh, ®óng thêi h¹n víi c¸c chøng chØ quèc tÕ vÒ c¸c mÆt qu¶n lý theo ISO 9.000, ISO 14.000, SA 8.000…lµ gi¶i ph¸p chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp lín, cã ®¼ng cÊp. §Æc biÖt ngµnh cÇn tËp trung khai th¸c vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra trong thêi gian ng¾n nhÊt. Hy väng víi nh÷ng chñ tr­¬ng cëi më cña §¶ng vµ Nhµ n­íc cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ ngµy cµng ph¸t triÓn, gãp phÇn vµo sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ tõng b­íc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
Ch­¬ng III
C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam

I. §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña Ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam
1. Xu h­íng chuyÓn dÞch viÖc s¶n xuÊt hµng dÖt may trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi

LÞch sö ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may thÕ giíi còng chÝnh lµ lÞch sö chuyÓn dÞch cña c«ng nghiÖp dÖt may tõ khu vùc ph¸t triÓn sang khu vùc kÐm ph¸t triÓn h¬n do cã sù chuyÓn dÞch vÒ lîi thÕ so s¸nh. Tuy vËy, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ ngµnh dÖt may kh«ng cßn tån t¹i ë c¸c n­íc ph¸t triÓn h¬n mµ thùc tÕ ngµnh nµy ®· tiÕn ®Õn giai ®o¹n cao h¬n. Sù chuyÓn dÞch lÇn thø nhÊt lµ vµo nh÷ng n¨m 1840 tõ n­íc Anh sang Ch©u ¢u sau khi ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· gi÷ vai trß to lín kh«ng chØ lµ nguån lùc chÝnh cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc Anh mµ cßn c¶ cña c¸c khu vùc míi “khai ph¸” ë B¾c vµ Nam Mü. ChuyÓn dÞch lÇn thø hai lµ tõ Ch©u ¢u sang NhËt B¶n vµo nh÷ng n¨m 1950, trong thêi k× hËu chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. Tõ nh÷ng n¨m 1960, khi chi phÝ s¶n xuÊt ë NhËt B¶n t¨ng cao vµ thiÕu nguån lao ®éng th× c«ng nghiÖp dÖt may l¹i ®­îc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc Nics nh­ Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc… Lóc nµy, khoa häc ph¸t triÓn ®· t¹o ra nh÷ng nguyªn liÖu míi nh­ c¸c lo¹i t¬ tæng hîp, t¬ nh©n t¹o cïng víi sù n©ng cao kü thuËt xö lý sîi ®· ®Èy ngµnh dÖt may lªn mét b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät c¶ vÒ chÊt vµ l­îng dï nguån gèc nguyªn liÖu cña ngµnh dÖt may tr­íc ®©y lµ b«ng vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c nh­ ®ay, t¬, gai…Nh÷ng tiÕn bé kü thuËt trong ngµnh dÖt may kh«ng chØ t¹o ra nh÷ng nguyªn liÖu míi mµ cßn t¹o ra nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Ch¼ng h¹n nh­ ë NhËt B¶n, Ph¸p, Italia…tõ nh÷ng n¨m 1970 ®· sö dông nh÷ng d©y chuyÒn dÖt may khÐp kÝn víi môc ®Ých khai th¸c hÕt n¨ng suÊt cña thiÕt bÞ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Song trong nh÷ng n¨m cña thËp kû 80 - 90, nh÷ng ph¸t triÓn vÒ kü thuËt m¸y tÝnh trong ngµnh dÖt may ®· tù ®éng ho¸ ®­îc nhiÒu kh©u trong d©y chuyÒn dÖt vµ may lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §· xuÊt hiÖn nhiÒu xÝ nghiÖp theo d¹ng m¹ng l­íi th«ng tin trong ®ã mçi m¸y mãc ®Òu ®­îc nèi vµo m¹ng ®iÒu khiÓn ®Ó nhËn vµ cung cÊp th«ng tin cho trung t©m ®iÒu khiÓn. Tuy nhiªn d¹ng xÝ nghiÖp nµy kh«ng nhiÒu vµ kh«ng ph¶i n­íc vµo còng ¸p dông ®­îc v× nã ®ßi hái mét m¹ng th«ng tin c«ng céng ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao vµ chi phÝ kh¸ lín. Tuy vËy, mÆc dï ®· ®­îc tù ®éng ho¸ nhiÒu nh­ng so víi nh÷ng ngµnh kh¸c, ngµnh dÖt may hiÖn vÉn lµ ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng. ViÖc sö dông nhiÒu lao ®éng trong ®iÒu kiÖn gi¸ lao ®éng cã xu h­íng ngµy cµng cao ®ang lµm cho vÞ trÝ ngµnh dÖt may trong c¬ cÊu s¶n xuÊt ë c¸c n­íc ph¸t triÓn suy gi¶m. ë c¸c n­íc nµy, khèi l­îng hµng dÖt may xuÊt khÈu gi¶m vµ khèi l­îng hµng dÖt may nhËp khÈu t¨ng nhanh. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, c¸c n­íc EU lµ c¸c c­êng quèc xuÊt khÈu hµng dÖt may. TÝnh chung tõ n¨m 1988 ®Õn n¨m 1989 sè c«ng nh©n trong ngµnh dÖt cña c¸c n­íc EU gi¶m tíi 220.000 ng­êi. Cô thÓ, Anh gi¶m 24,7%, Italia gi¶m 16%, Ph¸p 6,2%…§Æc biÖt trong hai n¨m 1992 vµ n¨m 1993 qu¸ tr×nh nµy diÔn ra cßn m¹nh mÏ h¬n. (Nguån: website http://www.itpc.hochiminh.gov.vn/ttdnvn/ncnn/eu/ ) Ngµnh dÖt ë c¸c n­íc EU c¶i tæ s©u s¾c, mét mÆt do thÕ hÖ thî giµ ®· rêi khái ngµnh, mÆt kh¸c nh÷ng nhµ ®Çu t­ thÝch ®Çu t­ vèn vµo c¸c ngµnh dÞch vô nhÑ nhµng h¬n nh­ du lÞch, mü nghÖ, bÊt ®éng s¶n…Ngoµi ra, do c¸c h·ng lín ®ang ®Èy m¹nh chuyªn m«n ho¸ víi viÖc mua l¹i hµng hãa cña c¸c n­íc ngoµi biªn giíi Ch©u ©u, nhÊt lµ tõ nh÷ng n¬i cã gi¸ nh©n c«ng rÎ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ch¼ng h¹n nh­ h·ng QUELLE cña §øc cã tíi 2/3 sè l­îng hµng ®­îc s¶n xuÊt ngoµi Ch©u ¢u nh­ Hång K«ng, Trung Quèc, Phillipin, ViÖt Nam, Madagasca…PhÇn lín c¸c h·ng c«ng nghiÖp Ch©u ¢u ®Òu chuyÓn thµnh h·ng th­¬ng m¹i nh­ h·ng Z.zone cña Ph¸p cã 1/3 hµng mua tai c¸c n­íc §«ng Nam ¸, 1/3 hµng do c¸c xÝ nghiÖp vïng Trung §«ng cung cÊp cßn l¹i 1/3 lµ do c¸c xÝ nghiÖp gia c«ng cña Ph¸p cung cÊp. Cßn tËp ®oµn c«ng nghiÖp dÖt may shtailmanhai cña §øc ®· s¶n xuÊt 55% s¶n phÈm cña m×nh t¹i c¸c n­íc §«ng ¢u, 18% t¹i Ch©u ¸, chØ gi÷ l¹i 27% s¶n xuÊt t¹i §øc. HiÖn nay ngµnh dÖt may Ch©u ¢u ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh tÝch tô t­ b¶n lín. NhiÒu h·ng nhá bÞ c¸c h·ng lín mua, tiÕp theo ®ã lµ sè c«ng nh©n trong ngµnh t¨ng nhanh. ë §øc tr­íc ®©y cã 500 xÝ nghiÖp vµ 320.000 chç lµm viÖc th× ®Õn ®Çu n¨m 1992 chØ cßn l¹i 137 xÝ nghiÖp t­ nh©n ho¸ víi 13.000 chç lµm viÖc. Nh­ vËy, ng­îc l¹i so víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, do møc tiÒn l­¬ng vµ gi¸ nh©n c«ng thÊp, ngµnh dÖt may ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ t¹o cho c¸c n­íc nµy mét ­u thÕ ®Æc biÖt trong c¹nh tr¹nh. §©y còng lµ lêi gi¶i ®¸p cho c©u hái t¹i sao hiÖn nay c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn gi÷ mét vai trß quan träng trong ngµnh dÖt may thÕ giíi. TiÕp theo ®ã, vµo nh÷ng n¨m 1980, Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng l©m vµo t×nh tr¹ng ®ång tiÒn lªn gi¸ cao, tiÒn c«ng lao ®éng t¨ng m¹nh. §iÒu nµy ®· ®em ®Õn mét qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch míi kh«ng chØ diÔn ra ë c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ cßn b¾t ®Çu diÔn ra ë c¸c n­íc Nics, lµ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn ®· v­¬n tíi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cã hµm l­îng kü thuËt cao, tèn Ýt lao ®éng, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn. ChÝnh v× tiÒn c«ng lao ®éng t¨ng m¹nh nªn søc c¹nh tranh trong s¶n xuÊt hµng dÖt may ë c¸c n­íc nµy gi¶m ®i râ rÖt. Trong lóc ®ã, c¸c n­íc ASEAN vµ khu vùc Nam ¸ còng b¾t ®Çu ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ, l¹i cã nguån lao ®éng dåi dµo víi gi¸ nh©n c«ng thÊp nªn ®· t¹o ra mét xu h­íng chuyÓn dÞch míi ®èi víi ngµnh dÖt may; ®ã lµ s¶n xuÊt hµng dÖt may ®· dÇn ®­îc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc ASEAN vµ tõ c¸c n­íc nµy sang khu vùc Nam ¸. Nh­ vËy, vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980, tÊt c¶ c¸c n­íc ASEAN ®Òu ®¹t møc cao vÒ xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may vµ vÞ trÝ cña c¸c n­íc nµy trong mËu dÞch thÕ giíi t¨ng ®¸ng kÓ so víi tr­íc ®©y. Xu h­íng chuyÓn dÞch nµy sÏ më ra triÓn väng to lín cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµnh dÖt may nãi riªng vµo thÞ tr­êng thÕ giíi.

2. Nhu cÇu héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam
Doanh nghiÖp ViÖt Nam tr­íc tiÕn tr×nh thùc hiÖn CEPT/ AFTA ViÖt Nam chÝnh thøc lµ thµnh viªn ASEAN vµo th¸ng 7 n¨m 1995, b¾t ®Çu thùc hiÖn CEPT tõ 1/1/1996 vµ sÏ hoµn thµnh AFTA vµo 1/1/2006. Nh­ vËy, ®Õn n¨m 2006, thuÕ xuÊt khÈu vµ thuÕ nhËp khÈu cña c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam ®­îc trao ®æi trong néi bé ASEAN n»m trong danh môc c¾t gi¶m thuÕ chØ cßn 0 - 5%. Theo Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ th× ®Õn nay ViÖt Nam ®· hoµn thµnh tÊt viÖc x¸c ®Þnh danh môc c¸c mÆt hµng gi¶m thuÕ theo CEPT bao gåm: danh môc c¸c mÆt hµng ph¶i chÞu c¾t gi¶m thuÕ quan, danh môc hµng ®­îc lo¹i trõ t¹m thêi, danh môc c¸c hµng n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn nh¹y c¶m vµ danh môc lo¹i trõ hoµn toµn. Song song víi viÖc x¸c ®Þnh c¸c nhãm mÆt hµng cho tõng lo¹i danh môc gi¶m thuÕ nhËp khÈu, ViÖt Nam ®· vµ ®ang x©y dùng mét lÞch tr×nh cô thÓ cho c¸c mÆt hµng gi¶m thuÕ trong tõng n¨m tõ 1996 ®Õn n¨m 2006. LÞch tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho tõng mÆt hµng cô thÓ ®­îc x©y dùng theo h­íng gi¶m thuÕ nhanh cho c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh, c¸c ngµnh hµng kh¸c ®­îc c¾t gi¶m thuÕ theo lÞch tr×nh chËm h¬n. HiÖn t¹i, ngµnh dÖt may lµ ngµnh cã lîi thÕ c¹nh tranh vµ n»m trong lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhanh. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc còng ®­a ra ph­¬ng h­íng vµ c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ cho tõng ngµnh hµng, tõng mÆt hµng cô thÓ. Qu¸ tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan theo CEPT ®Ó tiÕn tíi hoµn thµnh mét khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN buéc c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ph¶i chÞu t¸c ®éng tõ c¶ hai chiÒu. Mét lµ, ®­îc lîi do t¨ng ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong s¶n xuÊt kinh doanh, nhÊt lµ vÒ gi¸ c¶. Hai lµ, ph¶i chÞu søc Ðp c¹nh tranh ngµy cµng lín do viÖc c¾t bá tõng phÇn (tiÕn tíi xo¸ bá toµn bé) c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan trong khu vùc. Nh­ vËy, khi hµng rµo b¶o hé mËu dÞch xo¸ bá, c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¶i tæ toµn diÖn ®Ó c¹nh tranhvíi c¸c doanh nghiÖp cña c¸c n­íc cïng tham gia AFTA. §iÒu nµy, cã thÓ thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp do c¸c doanh nghiÖp ®ã ph¶i trë nªn n¨ng ®éng h¬n trong viÖc t×m kiÕm ®èi t¸c vµ thÞ tr­êng, gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh vµ trong “cuéc chiÕn” nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù cã n¨ng lùc, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ ®øng v÷ng. Tuy nhiªn do c¸c n­íc ASEAN cã c¬ cÊu xuÊt khÈu còng t­¬ng tù nh­ ViÖt Nam, ®Æc biÖt vÒ mÆt hµng dÖt may còng lµ thÕ m¹nh cña hä nªn cã thÓ lµm ®iªu ®øng vµ ph¸ s¶n hµng lo¹t doanh nghiÖp cña ta. MÆt kh¸c, do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam so víi c¸c thµnh viªn kh¸c cña ASEAN cßn ®ang ë møc thÊp, tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong ngµnh mÆc dï ®· ®­îc liªn tôc ®Çu t­ nh­ng vÉn cßn ë møc yÕu kÐm, do ®ã nÕu kh«ng nhanh chãng ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh h¹ ®ñ søc c¹nh tr¹nh vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng th× ViÖt Nam sÏ trë thµnh n¬i tiªu thô hµng ho¸ cña c¸c thµnh viªn kh¸c cña ASEAN. Trong khi ®ã, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam hiÖn cßn ®ang rÊt non trÎ vÒ kinh nghiÖm trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý vµ uy tÝn trªn thÞ tr­êng do chóng ta míi chØ ®ang dõng ë møc gia c«ng, ch­a x©y dùng ®­îc nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu träng ®iÓm ë c¸c thÞ tr­êng träng ®iÓm, ch­a cã hÖ thèng th«ng tin vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i cã hiÖu qu¶ nªn kinh doanh khã thµnh c«ng vµ hay bÞ thua thiÖt. Bªn c¹nh nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn cßn ®ang ph¶i tõng b­íc kh¾c phôc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh héi nhËp AFTA, chóng ta còng cã nhiÒu thuËn lîi trong viÖc thùc hiÖn lÞch tr×nh gi¶m thuÕ. §©y lµ c¬ héi ®Ó ViÖt Nam thu hót vèn ®Çu t­ tõ c¸c n­íc cã c«ng nghÖ cao trong khu vùc; tiÕp thu c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o kü thuËt ë c¸c ngµnh cÇn nhiÒu lao ®éng mµ c¸c n­íc ®ã ®ang cÇn chuyÓn giao, cô thÓ lµ ngµnh dÖt may, tËn dông ­u thÕ vÒ lao ®éng rÎ vµ hµm l­îng chÊt x¸m cao ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang c¸c n­íc trong khu vùc. Nãi tãm l¹i, tham gia ASEAN, thùc hiÖn CEPT/AFTA, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi chóng ta ph¶i ®­¬ng ®Çu víi kh«ng Ýt thö th¸ch vµ khã kh¨n, tr× trÖ cña b¶n th©n m×nh, l­êng tr­íc nh÷ng bÊt lîi do AFTA mang l¹i ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p tèi ­u t¨ng ®­îc søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ dÞch vô.

APEC - ®èi t¸c quan träng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam

§Õn tr­íc th¸ng 11/1998, DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng (Asean-pacific Economic Cooperation-APEC) gåm 18 n­íc vµ vïng l·nh thæ. Ngµnh dÖt may trong khu vùc nµy chiÕm kho¶ng 70% s¶n l­îng thÕ giíi, riªng khu vùc Ch©u ¸ chiÕm 60%. T¹i c¸c n­íc Ch©u ¸, ngµnh nµy chiÕm tíi 30% lùc l­îng lao ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp khai kho¸ng vµ chÕ t¹o, chiÕm trung b×nh 10% ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ tham gia diÔn ®µn nµy. Nguyªn nh©n thóc ®Èy ngµnh nµy ph¸t triÓn lµ sù t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau thÓ hiÖn do sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc Ch©u ¸ lµ rÊt kh¸c nhau, ®­îc ph©n ®o¹n tõ c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn tíi c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn - c¸c yÕu tè nh­ s¶n xuÊt, lao ®éng, vèn vµ c«ng nghÖ còng rÊt kh¸c nhau trong ngµnh c«ng nghiÖp réng lín nµy. Ph¸t huy nh÷ng thÕ m¹nh t­¬ng øng cña m×nh, c¸c nÒn kinh tÕ khu vùc Ch©u ¸ ®· t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, h×nh thµnh mèi quan hÖ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mang l¹i sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may cña toµn khu vùc c¶ trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ quèc tÕ. §èi víi ViÖt Nam, nhiÒu thµnh viªn cña khèi nµy ®· trë nh÷ng ®èi t¸c mËu dÞch quan träng trong nhiÒu lÜnh vùc. Tû träng bu«n b¸n cña ViÖt Nam víi khu vùc nµy liªn tôc chiÕm gÇn 80% tæng kim ng¹ch bu«n b¸n víi toµn thÕ giíi. Cïng víi xu h­íng trªn, gÇn 65% s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt Nam ®· ®­îc xuÊt khÈu sang c¸c n­íc APEC víi uy tÝn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm ngµy cµng cao. N¨m 2001, thÞ phÇn hµng dÖt may cña ViÖt Nam t¹i mét sè n­íc thµnh viªn APEC lµ: NhËt B¶n 26,4%, §µi Loan 11%, Hµn Quèc 6%, Singapore 4,5%, Canada 1,5...Mü lµ thµnh viªn cña APEC víi GDP h¬n 10.000 tû USD, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu xÊp xØ 14% bu«n b¸n toµn cÇu, th­¬ng m¹i hµng ho¸ cña Mü mçi n¨m trªn 1200 tû USD, hiÖn nay vÉn lµ n­íc cã søc mua lín nhÊt thÕ giíi. N¨m 2002, Mü ®· nhËp khÈu h¬n 79 tû USD hµng may mÆc vµ gÇn 45 tû USD hµng dÖt. Tuy hµng dÖt may cña ta xuÊt khÈu vµo Mü míi cã 900 triÖu USD n¨m 2002, nh­ng ®©y lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨m ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. Sau khi n­íc ta gia nhËp APEC vµ ký HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü th× quan hÖ hîp t¸c, bu«n b¸n vµ ®Çu t­ ch¾c sÏ cã b­íc ph¸t triÓn míi t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña mçi bªn. Tuy nhiªn, khã kh¨n, th¸ch thøc ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam khi tham gia tiÕn tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan CEPT cña khu vùc mËu dÞch tù do AFTA, tham gia DiÔn ®µn hîp t¸c khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) vµ chuÈn bÞ gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) trong t­¬ng lai lµ kh«ng nhá. Thùc tÕ lµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn nhá bÐ, kÐm xa c¸c n­íc trong khu vùc vÒ quy m« c«ng suÊt, vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, n¨ng suÊt lao ®éng, vÒ møc tiªu dïng trong n­íc vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. ThiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu, phÇn lín ®· sö dông trªn 25 n¨m, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm phï hîp yªu cÇu cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng trong n­íc cßn h¹n chÕ, tuy d©n sè ®«ng nh­ng thu nhËp thÊp, søc mua h¹n chÕ nhÊt lµ khu vùc n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu ®ang tõng b­íc ®­îc më réng nh­ng ch­a v÷ng ch¾c vµ thiÕu ®ång bé, nhiÒu hîp ®ång xuÊt khÈu ®ang d­íi h×nh thøc gia c«ng nªn hiÖu qu¶ ch­a cao. §Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may trªn thÞ tr­êng, Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tû gi¸, qu¶n lý ngo¹i hèi vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hç trî doanh nghiÖp nh­ tÝn dông ­u ®·i, b¶o l·nh…C¸c doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh s¶n phÈm mòi nhän, ®Èy m¹nh viÖc ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ (n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hiÖn cã), ®µo t¹o nh©n lùc vµ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn nh»m t¨ng c¶ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm th× míi cã kh¶ n¨ng hîp t¸c, c¹nh tranh hiÖu qu¶: ph¶i cã ®ñ th«ng tin dù liÖu ®Ó tÝnh to¸n x©y dùng vµ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ kh¶ thi, s¶n phÈm lµm ra ph¶i cã thÞ tr­êng tiªu thô, ph¶i thu håi ®­îc vèn vµ tr¶ ®­îc nî. H­íng ®Çu t­ cña ngµnh dÖt lµ ph¶i tËp trung ®Çu t­ chiÒu s©u, h×nh thµnh mét sè côm s¶n xuÊt dÖt, in nhuém hoµn tÊt cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh»m ®¸p øng ®­îc v¶i cho may xuÊt khÈu; vÒ lÜnh vùc may mÆc, ph¶i tËp trung kh©u s¸ng t¹o mÉu mèt ®Ó lµm ra nh÷ng s¶n phÈm víi nh·n hiÖu cña m×nh, t¨ng tû träng hµng mua ®øt, b¸n ®o¹n. Nh÷ng s¶n phÈm ®· cã uy tÝn th× ph¶i ®Çu t­ theo h­íng chuyªn m«n ho¸, t¨ng thiÕt bÞ chuyªn dïng nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong héi nhËp.

HiÖp ®Þnh dÖt may WTO - c¬ héi míi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam

Tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn 60, c¸c s¶n phÈm th­¬ng m¹i cña nhµnh dÖt may ®· ®­îc gi¶i quyÕt t¹i GATT nh­ lµ mét tr­êng hîp ngo¹i lÖ vµ tuú thuéc vµo c¸c quy ®Þnh th­¬ng l­îng ®Æc biÖt, ®· thõa nhËn nh÷ng khã kh¨n cña ngµnh dÖt may ë c¸c n­íc ph¸t triÓn do sù c¹nh tranh cña c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu víi gi¸ thÊp. Tõ n¨m 1974, th­¬ng m¹i ngµnh dÖt vµ may mÆc phÇn lín ®· ®­îc ®iÒu chØnh th«ng qua HiÖp ®Þnh ®a sîi (Multifibre Arrangement - MFA). MFA cung cÊp c¬ së theo ®ã nhiÒu quèc gia c«ng nghiÖp, th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng hoÆc c¸c hµnh ®éng ®¬n ph­¬ng, thiÕt lËp c¸c h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®èi víi hµng dÖt may tõ c¸c n­íc c¹nh tranh ®ang ph¸t triÓn. §©y lµ mét ngo¹i lÖ ®èi víi nh÷ng nguyªn t¾c cña GATT (MFN, National Treatment) vÒ viÖc ®èi xö b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ®èi t¸c v× h¹n ng¹ch chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh sè l­îng mµ n­íc nhËp khÈu sÏ chÊp nhËn ®èi víi tõng n­íc xuÊt khÈu. ViÖc hoµ nhËp trë l¹i cña lÜnh vùc nµy vµo nguyªn t¾c cña WTO (GATT - 1994) ®· ®­îc ®µm ph¸n t¹i Vßng ®µm ph¸n uruguay vµ ®ang ®­îc thùc thi theo nhiÒu giai ®o¹n trong vßng 10 n¨m. C¸c h¹n chÕ cña MFA ®· ®­îc gi¶i quyÕt vµo 31/12/1994 vµ kÓ tõ n¨m 1995, HiÖp ®Þnh dÖt may cña WTO (the WTO’s agreement on Textile and Clothing - ATC) ®· thay thÕ MFA. Vµo n¨m 2005, lÜnh vùc dÖt may sÏ héi nhËp hoµn toµn víi c¸c quy t¾c cña GATT cô thÓ lµ sÏ kh«ng cßn h¹n ng¹ch vµ n­íc nhËp khÈu sÏ kh«ng cßn tiÕp tôc ®­îc ®èi sö ph©n biÖt gi÷a c¸c n­íc xuÊt khÈu. Khi ®ã HiÖp ®Þnh nµy sÏ kh«ng cßn tån t¹i n÷a: ®©y lµ HiÖp ®Þnh duy nhÊt cña WTO mµ tù nã ®· bao gåm nh÷ng nguyªn t¾c tù b·i bá chÝnh m×nh.

Ch­¬ng tr×nh hoµ nhËp cña hµng dÖt may theo ATC

|Giai ®o¹n |Thêi gian |Tû lÖ s¶n phÈm ®­îc lo¹i bá h¹n |Tèc ®é cÇn ph¶i lo¹i bá h¹n ng¹ch |
| | |ng¹ch |hµng n¨m |
|1 |1/1/1995 tíi 31/12/1997 |16% |6,96% |
|2 |1/1/1998 tíi 31/12/2001 |17% |8,7% |
|3 |1/1/2002 tíi 31/12/2004 |18% |11,05% |
|4 |1/1/2005 |49% |Kh«ng cßn h¹n ng¹ch |

Nguån: WTO interactive

* Ghi chó: Tû lÖ trªn ®­îc tÝnh theo tæng khèi l­îng hµng dÖt vµ may mÆc nhËp khÈu n¨m 1990 cña mçi n­íc tõ b¶n danh s¸ch hµng hãa ®Æc biÖt cña HiÖp ®Þnh. Tèc ®é hoµ nhËp ®­îc tÝnh trªn gi¶ ®Þnh tèc ®é cña n¨m 1994 lµ 6%. Mçi giai ®o¹n trong ba giai ®o¹n ®Çu, mçi n­íc nhËp khÈu cã quyÒn lùa chän bÊt cø s¶n phÈm vµo trong bèn lo¹i: sîi, v¶i, s¶n phÈm dÖt vµ quÇn ¸o ®Ó ®­a vµo danh s¸ch héi nhËp. Th«ng th­êng c¸c s¶n phÈm ®­îc chän lµ nh÷ng s¶n phÈm Ýt nh¹y c¶m. C¸c s¶n phÈm cßn l¹i kh«ng ®­îc ®Æt d­íi bÊt kú mét h¹n chÕ nµo, HiÖp ®Þnh cßn ®­a ra mét c«ng thøc gia t¨ng tèc ®é t¨ng tr­ëng h¹n ng¹ch ®èi víi c¸c s¶n phÈm cßn bÞ h¹n chÕ theo c¸c tho¶ thuËn song ph­¬ng tr­íc ®©y cña MFA. Do vËy, trong giai ®o¹n 1 (1995 - 1997), ®èi víi mçi h¹n chÕ cña HiÖp ®Þnh MFA song ph­¬ng cã hiÖu lùc n¨m 1994, tû lÖ gia nhËp hµng n¨m ph¶i kh«ng ®­îc d­íi 16%, lµ møc cao h¬n so víi møc t¨ng tr­ëng ®­îc thiÕt lËp cho h¹n chÕ MFA tr­íc ®ã. §èi víi giai ®o¹n 2 (1998 - 2001), tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m ph¶i lµ 25%, cao h¬n møc t¨ng tr­ëng cña giai ®o¹n 1. §èi víi giai ®o¹n 3 (2002 - 2004), tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m ph¶i lµ 26%, cao h¬n møc t¨ng tr­ëng cña giai ®o¹n 2. C¸c h¹n chÕ kh«ng ph¶i cña MFA ®­îc duy tr× ®èi víi bÊt cø thµnh viªn nµo cña WTO vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chÝnh theo GATT, ph¶i ®­îc ®­a vµo ®Ó phï hîp GATT trong n¨m 1996 hoÆc bÞ lo¹i bá luü tiÕn trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh nh­ng kh«ng v­ît qu¸ thêi h¹n cña HiÖp ®Þnh, tøc lµ vµo n¨m 2005. ViÖc gia nhËp WTO cña ViÖt Nam t¹o ra c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi nÒn c«ng nghiÖp trong n­íc vµ c¶ víi c¸c thµnh viªn cña WTO. Mét trong nh÷ng th¸ch thøc ®ã lµ ViÖt Nam hiÖn t¹i cã mét ®Æc ®iÓm kinh tÕ, chÝnh trÞ hÕt søc ®Æc thï, mµ ®Æc tr­ng cña nã lµ sù kÕt hîp cña nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi vµ lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thu nhËp thÊp. C¸c ®Æc tr­ng ®ã lµm ph¸t sinh mét vµi vÊn ®Ò vÒ viÖc ViÖt Nam nép ®¬n xin gia nhËp WTO, chÝnh lµ sù “®æi míi” vµ c¸c c¶i c¸ch vÒ thÞ tr­êng, vÒ c¸c kiÓm so¸t nhËp khÈu vµ th©m nhËp thÞ tr­êng, trî cÊp xuÊt khÈu vµ vai trß cña ChÝnh Phñ, tù do ho¸ dÞch vô vµ c¸c h¹n chÕ ®Çu t­, ®èi xö ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. Tuy vËy, mét khi ViÖt Nam ®­îc gia nhËp WTO th× sÏ cã c¬ héi míi më ra cho ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh dÖt may ViÖt Nam nh÷ng lîi thÕ míi. Do lo¹i bá MFA, s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ë hÇu hÕt c¸c n­íc xuÊt khÈu ®Òu t¨ng. XuÊt khÈu tõ c¸c n­íc bÞ h¹n chÕ theo MFA tíi c¸c n­íc ¸p ®Æt h¹n ng¹ch sÏ t¨ng 26% ®èi víi hµng may mÆc vµ 10% ®èi víi hµng dÖt. S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng may ë c¸c n­íc xuÊt khÈu lín cã thÓ bÞ thu hÑp do gi¶m kh¶ n¨ng c¹ch tranh v× gi¸ lao ®éng cao t­¬ng ®èi so víi vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn, c¸c n­íc nµy sÏ ®­îc bï l¹i b»ng t¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt nhê nhu cÇu hµng dÖt lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp may t¨ng lªn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. VÒ l©u dµi, viÖc lo¹i bá MFA mang l¹i nhiÒu lîi Ých h¬n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu míi (c¸c n­íc xuÊt khÈu ë Nam ¸, ASEAN vµ Trung Quèc) lµ c¸c n­íc ch­a ph¶i chÞu h¹n chÕ MFA. Nh­ vËy, víi lîi thÕ so s¸nh vµ c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ph¸t huy ®­îc c¸c lîi thÕ ®ã, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ cã tiÒm n¨ng lín ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu h¬n so víi c¸c n­íc xuÊt khÈu l©u ®êi mµ lîi thÕ c¹nh tranh ®ang ngµy cµng bÞ xãi mßn. Bªn c¹nh ®ã, nhu cÇu vÒ hµng sîi b«ng ®ang t¨ng lªn ë c¸c n­íc ph¸t triÓn sö dông nhiÒu lao ®éng vµ xuÊt khÈu nhiÒu s¶n phÈm nguyªn liÖu b«ng tr­íc kia bÞ h¹n chÕ nghiªm ngÆt sÏ cã c¬ héi h¬n ®Ó xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy vµ t¨ng thÞ phÇn. T¨ng tr­ëng xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng tr­ëng GDP, ®Æc biÖt ë c¸c n­íc mµ ngµnh dÖt may gi÷ vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ nh­ ViÖt Nam. Nh­ vËy, víi viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh hoµ nhËp, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ ®­îc n©ng cao n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi.

3. §Þnh h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010

Ngµy 23.4.2001 Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn hµng dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 víi c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cëi më cho ngµnh dÖt may ph¸t triÓn. Theo ®ã, sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a ph¸t triÓn ngµnh nµy trë thµnh mét trong nh÷ng träng ®iÓm c«ng nghiÖp mòi nhän vÒ xuÊt khÈu. C¸c môc tiªu kh¸c lµ: tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao trong n­íc, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho x· héi, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, héi nhËp v÷ng ch¾c kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. ChØ tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÖt may lµ ®­a kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 4,5 tû USD vµo n¨m 2005, 8 - 9 tû USD vµo n¨m 2010; thu hót 2,5 - 3 triÖu vµ 4 - 4,5 triÖu lao ®éng vµo c¸c n¨m t­¬ng øng. §Ó t¨ng tèc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn, ngµnh dÖt may tËp trung ®æi míi nhanh hÖ thèng qu¶n lý, d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ tay nghÒ ng­êi lao ®éng, gi¶i quyÕt nh÷ng mÆt yÕu kÐm vÒ ®Çu t­, thÞ tr­êng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Tõng doanh nghiÖp thµnh viªn sÏ x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­, huy ®éng c¸c nguån vèn, chó träng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bé th­¬ng m¹i ®ang phèi víi Bé C«ng nghiÖp, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ rµ so¸t l¹i c¬ chÕ ®iÒu hµnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®i EU ®Ó cã sù ®iÒu chØnh phï hîp, t¨ng n¨ng lùc sö dông h¹n ng¹ch. Ngoµi ra, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ 1.500 tØ ®ång cho viÖc ph¸t triªn vµ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu. PhÊn ®Êu tõ nay ®Õn n¨m 2010 c¶ n­íc sÏ cã kho¶ng 140.000 - 150.000 ha b«ng nguyªn liÖu, n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng sÏ ®¸p øng ®­îc 70 - 80% nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu b«ng cho ngµnh dÖt may.

C¸c chØ tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010

|ChØ tiªu |§¬n vÞ |§Õn 2005 |§Õn 2010 |
|1. S¶n xuÊt: | | | |
|-B«ng x¬ |TÊn |30.000 |80.000 |
|-X¬ sîi tæng hîp |TÊn |60.000 |120.000 |
|-Sîi c¸c lo¹i |TÊn |150.000 |300.000 |
|-V¶i lôa thµnh phÈm |TriÖu m2 |800 |1.400 |
|-DÖt kim |TriÖu SP |300 |500 |
|-May mÆc |TriÖu SP |780 |1.500 |
|2. Kim ng¹ch xuÊt khÈu |TriÖu USD |4.000-5.000 |8.000-9.000 |
|3. Sö dông lao ®éng |TriÖu ng­êi |2,5-3 |4-4,5 |
|4. Tû lÖ gi¸ trÞ sö dông nguyªn phô liÖu néi ®Þa trªn s¶n phÈm | | | |
|may xuÊt khÈu |% |>50 |>75 |
|5.Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn | | | |
|Vèn ®Çu t­ më réng |TØ ®ång |35.000 |30.000 |
|Vèn ®Çu t­ chiÒu s©u |TØ ®ång |23.200 |20. 000 |
|Trong ®ã VINATEX |TØ ®ång |11.800 |10.000 |
|6. Vèn ®Èu t­ ph¸t triÓn trång b«ng |TØ ®ång |12.500 |9.500 |
| |TØ ®ång | |1.500 |

Nguån : VINATEX

II. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam

Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc kh¼ng ®Þnh t¹i nghÞ quyÕt 07-NQ/TW cña bé chÝnh trÞ. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, n­íc ta ®ang më réng quan hÖ th­¬ng m¹i víi 170 n­íc, tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc nh­: ASEAN, APEC, ASEM, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp tõ h¬n 70 n­íc, n©ng cao mét b­íc vÞ thÕ cña ta trªn chÝnh tr­êng vµ trªn tr­êng quèc tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may trë thµnh mét ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trªn con ®­êng héi nhËp quèc tÕ. Vµ ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may mét c¸ch v÷ng ch¾c cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh chiÕn l­îc vµ ®ét ph¸ sau:

Nhãm gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ¦u thÕ cña s¶n phÈm may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ chÊt l­îng cao vµ giao hµng ®óng thêi h¹n. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ sau n¨m 2005, khi h¹n ng¹ch vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh¸c ®­îc b·i bá, thÞ phÇn cña mçi n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may phô thuéc phÇn lín vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. - C¶i thiÖn chÊt l­îng s¶n phÈm: §èi víi hµng may mÆc, c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh phi gi¸ c¶, tr­íc hÕt lµ c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, trong rÊt nhiÒu tr­êng hîp trë thµnh yÕu tè quyÕt ®Þnh trong c¹nh tranh. Ch¼ng h¹n c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam nh­ EU, NhËt B¶n…vµ triÓn väng lµ thÞ tr­êng Mü ®Òu lµ nh÷ng thÞ tr­êng rÊt khã tÝnh, ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng. Ng­êi tiªu dïng ë c¸c thÞ tr­êng nµy cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, nªn yÕu tè chÊt l­îng vµ nh·n m¸c s¶n phÈm ®­îc chó ý h¬n lµ gi¸ c¶. Nh­ vËy, yÕu tè chÊt l­îng lµ yÕu tè sèng cßn ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam, do vËy cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau:

KiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng nguyªn phô liÖu, t¹o b¹n hµng cung cÊp nguyªn phô liÖu æn ®Þnh, ®óng h¹n, b¶o qu¶n tèt nguyªn phô liÖu, tr¸nh xuèng phÈm cÊp. CÇn chó ý r»ng nguyªn liÖu sîi v¶i lµ nh÷ng hµng ho¸ hót Èm m¹nh dÔ h­ háng. Tu©n thñ nghiªm ngÆt yªu cÇu cña bªn ®Æt hµng vÒ nguyªn phô liÖu, c«ng nghÖ, quy tr×nh s¶n xuÊt theo ®óng mÉu hµng vµ tµi liÖu kü thuËt do bªn ®Æt hµng cung cÊp vÒ m· hµng, quy c¸ch kü thuËt, nh·n m¸c, ®ãng gãi bao b×…Tu©n thñ ®óng quy tr×nh kiÓm tra chÊt l­îng tr­íc khi xuÊt khÈu. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kÜ thuËt lµnh nghÒ, cã chuyªn m«n ®¶m b¶o n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng dÖt may ViÖt Nam. - Chó ý nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt: Khi tham gia vµo thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi, c¸c nhµ doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¹nh tranh. ThÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi lµ thÞ tr­êng c¹nh tranh m¹nh gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt víi nhau. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®ã, gi¸ trÞ thÈm mü cña s¶n phÈm ®­îc coi träng do t¸c ®éng cña mèt thêi trang, hay nãi c¸c kh¸c lµ mÉu mèt thêi trang t¹o nªn søc c¹nh tranh m¹nh mÏ cho s¶n phÈm dÖt may. §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu n­íc ta, ®Ó chuyÓn sang ph­¬ng thøc mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm th× viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Nã gióp cho c¸c doanh nghiÖp cña ta ph¸t triÓn theo h­íng tù chñ, kh«ng phô thuéc vµo kh¸ch ®Æt hµng n­íc ngoµi, nhê ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ ph­¬ng thøc kinh doanh, thÞ tr­êng kinh doanh. §Ó viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt thùc sù trë thµnh vò khÝ c¹nh tranh s¾c bÐn, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau:
CÇn chó träng quan t©m ®Æc biÖt vµ tæ chøc x©y dùng hÖ thèng trung t©m nghiªn cøu mÉu mèt cã quy m« lín. Bªn c¹nh ®ã cÇn h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c c¬ së nghiªn cøu mÉu mèt trong tõng doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ v­¬n kÞp c¸c n­íc trong khu vùc.

X©y dùng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt còng nh­ trang thiÕt bÞ hÖ thèng m¸y mãc hiÖn ®¹i, ®ång bé cho c¸c c¬ së nghiªn cøu s¸ng t¸c mÉu mèt mét c¸ch hÖ thèng vµ cung øng kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o cho sù tiÕp cËn nhanh nhÊt cña ng­êi s¸ng t¸c víi thÕ giíi thêi trang, mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n.
Ch¨m lo, båi d­ìng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé khoa häc cã tr×nh ®é chuyªn m«n, chuyªn lµm c«ng t¸c nghiªn cøu, s¸ng t¸c mÉu mèt nh­ c¸c kü s­ thiÕt kÕ may mÆc, ho¹ sü ®å ho¹ còng nh­ c¸c chuyªn gia trong c«ng t¸c nghiªn cøu, giíi thiÖu mÉu mèt.
§Ó c«ng t¸c nghiªn cøu mÉu mèt cã thÓ triÓn khai ®­îc tèt, kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶i dµnh mét phÇn cho chi phÝ nghiªn cøu s¸ng t¸c, thiÕt kÕ, chÕ thö mÉu mèt míi mét c¸ch thÝch ®¸ng.

Nhãm gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu

Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p cÇn th¸o gì ®Ó giµnh l¹i c¸c hîp ®ång ®· bÞ mÊt lµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may ph¶i t×m c¸ch gi¶m chi phÝ ®Çu vµo vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¨ng dÇn tû träng xuÊt FOB, tiÕn tíi xuÊt khÈu CIF*, gi¶m tû träng gia c«ng vµ xuÊt khÈu qua n­íc thø ba XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. §Ó n©ng cao tû träng xuÊt khÈu trùc tiÕp cÇn: - §¶m b¶o cung cÊp nguyªn liÖu: C¸c doanh nghiÖp dÖt cÇn cè g¾ng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ngµnh dÖt ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ngµnh may, t¹o ra mèi quan hÖ qua l¹i mËt thiÕt gi÷a dÖt vµ may. Cã thÓ thµnh lËp bé phËn chuyªn tr¸ch n¾m nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp may ®Ó cã h­íng ®Çu t­ vµ tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý. Ngay tõ b©y giê, ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò nh·n m«i tr­êng cho s¶n phÈm dÖt. ThÞ tr­êng EU hiÖn ®· cã quy ®Þnh vÒ cÊm nhËp khÈu s¶n phÈm dÖt cã thuèc nhuém AJO vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c nh­ NhËt, Mü, New Zealand, Canada…vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c còng sÏ ¸p dông quy ®Þnh nµy. ChØ cã c¸c s¶n phÈm dÖt theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ISO 14000 míi cã thÓ xuÊt khÈu vµ lµm nguyªn liÖu cho may xuÊt khÈu. KÕt hîp ph¸t triÓn s¶n xuÊt phô liÖu trong n­íc víi viÖc tranh thñ ®µm ph¸n ®Ó giµnh quyÒn chñ ®éng chän nhµ cung cÊp phô liÖu cho s¶n phÈm may. ¦íc tÝnh, phô liÖu chiÕm 10 - 15% gi¸ thµnh, cã khi ®Õn 25% gi¸ thµnh s¶n phÈm may nªn chñ ®éng vµ h¹ chi phÝ vÒ phô liÖu cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm may. - T¹o lËp tªn tuæi vµ kh¼ng ®Þnh uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ: §Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp, s¶n phÈm ViÖt Nam ph¶i ®­îc kinh doanh b»ng nh·n hiÖu cña chÝnh m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Muèn vËy:
CÇn tËp trung ®Çu t­ cho c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong kh©u thiÕt kÕ mÉu m· v¶i còng nh­ s¶n phÈm may.
Tæ chøc tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ ®¨ng kÝ nh·n m¸c hµng ho¸. Tr­íc m¾t, cã kÕ ho¹ch hîp t¸c víi ViÖn mèt, hoÆc thuª chuyªn gia thiÕt kÕ mèt cña n­íc ngoµi ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi.
Kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu nguån tµi chÝnh vµ nh©n lùc trong kh©u mÉu m·, ph¸t triÓn s¶n phÈm míi th«ng qua viÖc trao ®æi b¶n quyÒn gi÷a c¸c c«ng ty vµ tranh thñ sù hç trî cña c¸c nhµ nhËp khÈu còng nh­ ®¹i diÖn cña c¸c m¹ng l­íi ph©n phèi t¹i n­íc nhËp khÈu.
Khi ch­a cã tªn tuæi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th× c¸ch tèt nhÊt ®Ó x©m nhËp vµo thÞ tr­êng trong giai ®o¹n ®Çu lµ mua s¸ng chÕ, nh·n hiÖu cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Ó lµm c¸c s¶n phÈm cña hä víi gi¸ rÎ h¬n, qua ®ã th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng s¶n phÈm “s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam”, ®ång thêi häc tËp kinh nghiÖm, tiÕp thu c«ng nghÖ ®Ó tiÕn tíi tù thiÕt kÕ mÉu m·. - Chó träng c«ng t¸c ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸: ë nhiÒu n­íc, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc. HiÖn nay ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu qua c¸c n­íc trung gian hoÆc gia c«ng cho c¸c n­íc kh¸c. §Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp, s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam cÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng nh·n hiÖu cña m×nh. Tuy nhiªn, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i chÞu chi phÝ cã khi lªn tíi hµng ngµn USD. V× vËy, ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ, doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp víi nhau ®Ó ®¨ng kÝ mét nh·n hiÖu xuÊt khÈu chung cho tõng lo¹i s¶n phÈm. - X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu: §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu, gi÷ uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, mét hÖ thèng kiÓm tra chÊt l­îng b¾t buéc lµ mét biÖn ph¸p cÇn thiÕt. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu §µi Loan - b»ng c¸ch ph©n c¸c doanh nghiÖp theo nhãm ph¶i kiÓm tra ®ét xuÊt (nhãm A), kiÓm tra ®Þnh kú (nhãm B) vµ kiÓm tra b¾t buéc (nhãm C), cã sù ®iÒu chØnh gi÷a c¸c nhãm theo kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ tõng giai ®o¹n cã thÓ lµ mét kinh nghiÖm tèt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. §Ó cho s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam chiÕm lÜnh vµ ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi (nhÊt lµ theo ph­¬ng thøc FOB) g¾n liÒn víi c¸c biÓu t­îng cã uy tÝn, chÊt l­îng cao cña nh·n hiÖu ViÖt Nam th× viÖc phæ cËp ISO 9000 ph¶i trë thµnh yªu cÇu bøc xóc hiÖn nay. - N©ng cao hiÖu qu¶ gia c«ng xuÊt khÈu, tõng b­íc t¹o tiÒn ®Ò ®Ó chuyÓn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp: CÇn kh¼ng ®Þnh r»ng, trong vµi n¨m tíi, ViÖt Nam vÉn gia c«ng hµng may xuÊt khÈu lµ chñ yÕu, mét mÆt xuÊt ph¸t tõ xu h­íng chuyÓn dÞch s¶n xuÊt tÊt yÕu cña ngµnh dÖt may thÕ giíi, mÆt kh¸c do ngµnh dÖt may ViÖt Nam ch­a ®ñ “néi lùc” ®Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, gia c«ng lµ b­íc ®i quan träng ®Ó t¹o lËp uy tÝn cña s¶n phÈm ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng nh÷ng ­u thÕ riªng biÖt nh­ gi¸ rÎ, chÊt l­îng tèt, giao hµng ®óng h¹n…§ång thêi th«ng qua gia c«ng xuÊt khÈu ®Ó häc hái kinh nghiÖm, tiÕp thu c«ng nghÖ cña c¸c n­íc kh¸c vµ tÝch luü ®æi míi trang thiÕt bÞ, t¹o c¬ së vËt chÊt ®Ó chuyÓn dÇn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp. Pháng vÊn «ng TrÇn Bang - Phã Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam: “C¸c doanh nghiÖp ph¶i chung søc, chung lßng ®Ó t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng ®Ó cã ®¬n gi¸ gia c«ng. MÆt kh¸c, tõng doanh nghiÖp ph¶i xÐt l¹i m×nh vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc, ®Çu t­ nghiªn cøu mÉu m· vµ chuÈn bÞ cho sù xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó khi cã ®­îc nh÷ng ®¬n hµng tèt x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ViÖc bÞ mÊt hîp ®ång dÖt may lµ mét bµi häc kinh nghiÖm lín cho c¸c doanh nghiÖp cña ta, kh«ng chØ cã ngµnh dÖt may, mµ c¶ ®èi víi mét sè ngµnh kh¸c nh­ da giµy. Më réng thÞ tr­êng néi ®Þa VÒ l©u dµi, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ, mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng míi. Cßn tr­íc m¾t, gi¶i ph¸p tèt nhÊt lµ më réng tiªu thô s¶n phÈm ë thÞ tr­êng néi ®Þa, n¬i cã tiÒm n¨ng rÊt lín nh­ng vÉn cßn bÞ hµng cña n­íc kh¸c lÉn ¸t thÞ phÇn. Pháng vÊn «ng Hoµng H÷u Ch­¬ng - Gi¸m ®èc c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng: “Chóng t«i nghÜ r»ng thÞ tr­êng nµo n»m s¸t chóng t«i th× cã thÓ theo dâi biÕn ®éng cña nã cËp nhÊt nhÊt, sÏ t¹o cho chóng t«i chñ ®éng h¬n. ViÖc kinh doanh ë thÞ tr­êng néi ®Þa theo t«i ®ã lµ ®iÒu c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn hÕt søc quan t©m.” §Èy m¹nh viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu HiÖn nay, hµng dÖt may n­íc ta gia c«ng cho n­íc ngoµi vèn cßn chiÕm tû träng cao, rÊt Ýt doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm may mÆc b»ng chÝnh th­¬ng hiÖu cña m×nh. V× vËy, ®Ó cã thÓ më réng thÞ tr­êng míi ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü, cñng cè thÞ tr­êng truyÒn thèng, EU, NhËt, c¸c n­íc c«ng nghiÖp SNG vµ §«ng ¢u, t¨ng nhanh xuÊt khÈu trùc tiÕp b»ng th­¬ng hiÖu cña m×nh , ngµnh dÖt may cÇn x©y dùng cho ®­îc chiÕn l­îc ®ång bé tõ kh©u c¶i tiÕn s¶n phÈm may mÆc, t¨ng c­êng chñng lo¹i mÆt hµng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m tèi ®a c¸c møc chi phÝ bÊt hîp lÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó c¹nh tr¹nh. T¹i thÞ tr­êng EU, ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc ®µm ph¸n ®Ó bá h¹n ng¹ch. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ më réng sang thÞ tr­êng Ch©u Phi, Trung CËn §«ng. HiÖn nay mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n ®· xuÊt khÈu theo ®­êng tiÓu ng¹ch sang khu vùc nµy kh¸ thµnh c«ng. §Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng nªn ®Çu t­ qu¸ nhiÒu vµo thÞ tr­êng Mü ®Ó råi l·ng quªn ®i c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng EU, NhËt B¶n sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt thÞ tr­êng. ViÖc ®¨ng ký ho¹t ®éng theo c¸c tiªu chuÈn cña hÖ thèng ISO 9000 ®· vµ ®ang trë thµnh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Chøng nhËn phï hîp ISO 9000 cã thÓ coi lµ chøng minh th­ chÊt l­îng, t¹o ra hÖ thèng mua b¸n tin cËy gi÷a doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu n­íc ta muèn hoµ nhËp vµ lµm ¨n víi c¸c n­íc nhÊt lµ Mü vµ EU th× chøng nhËn ISO lµ b»ng chøng chÊt l­îng ®¸ng tin cËy. ISO 9000 thùc sù lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng. ViÖc lµm ®óng c¸c ®ßi hái cña ISO 9000 sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ nã còng chÝnh lµ sù ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng cho s¶n phÈm. Khai th¸c lîi thÕ cña viÖc tham gia Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghÖ ASEAN (ASEAN Industrial Cooperation Scheme - AICO) nh»m thu hót c«ng nghÖ cao cña c¸c n­íc ASEAN, hîp t¸c trong ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ khai th¸c lîi thÕ vÒ thuÕ suÊt thuÕ quan ­u ®·i b»ng møc thuÕ suÊt CEPT cña s¶n phÈm t¹i thêi ®iÓm 2006 theo quy ®Þnh cña AICO còng nh­ c¸c ­u ®·i phi thuÕ quan kh¸c. §Ó ®Èy nhanh tiÕn tr×nh triÓn khai AICO, c¸c tæ chøc, c¸c c¬ quan chøc n¨ng: Bé th­¬ng m¹i, Bé c«ng nghiÖp, Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam…cÇn tæ chøc tuyªn truyÒn réng r·i cho c¸c doanh nghiÖp vÒ AICO còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c hoÆc hç trî c¸c doanh nghiÖp dÖt may nh­ t×m ®èi t¸c ë c¸c n­íc ASEAN kh¸c hoÆc khuyÕn khÝch t¨ng hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm, t¨ng tû lÖ s¶n phÈm xuÊt khÈu…®Ó ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn tham gia AICO. Chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng qua c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn xuÊt khÈu nh­: internet, triÓn l·m, ViÖt kiÒu, héi chî, hîp t¸c liªn kÕt më v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i t¹i Mü, EU, Nga, NhËt…Theo c¸c chuyªn gia th­¬ng m¹i, nÕu c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc kÕt hîp chÆt chÏ h¬n víi c¸c c¬ quan qu¶n lý ngµnh vµ c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th× thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta cã thÓ sÏ réng h¬n gÊp nhiÒu lÇn so víi hiÖn nay.

Mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®æi míi nh÷ng quy ®Þnh hiÖn nay liªn quan ®Õn ngµnh dÖt may a. ChÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn

Quan ®iÓm chung lµ ®Çu t­ ph¶i ®­îc tÝnh to¸n trªn ph¹m vÞ toµn ngµnh, tËp trung cho ngµnh dÖt vµ s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc, ®Çu t­ chän läc theo mÆt hµng cã thÕ m¹nh nh»m t¹o kh¶ n¨ng liªn kÕt, hîp t¸c vµ khai th¸c tèt h¬n n¨ng lùc thiÕt bÞ. Ngµnh dÖt ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc nµy, ®Æc biÖt lµ kh©u nhuém vµ kh©u hoµn tÊt. ¦u tiªn c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi trong ngµnh dÖt. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt sang thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a nhËp khÈu thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i víi thiÕt bÞ c«ng nghÖ qua sö dông, võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n phÈm võa c©n ®èi ®­îc vèn ®Çu t­ cho trang thiÕt bÞ vµ ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n phÈm xuÊt khÈu trªn c¬ së tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ. Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng ph¸t triÓn 10 côm c«ng nghiÖp dÖt may theo tõng vïng lµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn míi cã tÝnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao. Mçi côm c«ng nghiÖp x©y dùng trong c¸c khu c«ng nghiÖp quy ho¹ch tËp trung sÏ cã ­u ®iÓm lµ tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, t¨ng c­êng hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ®Çu t­ ph©n t¸n hiÖu qu¶ thÊp. Tuy nhiªn, viÖc ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp cÇn tÝnh ®Õn yÕu tè liªn hoµn ®Ó khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng vµ chuyªn m«n cña néi bé ngµnh, ®ång thêi ph¶i ­u tiªn ®Çu t­ vµo c«ng ®o¹n dÖt nhuém ®Ó t¨ng nhanh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, chÊt l­îng v¶i ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu may xuÊt khÈu.

b. ChÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu

ChiÕn l­îc nµy võa ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt, ®ång thêi ®ång ý ®Çu t­ 1.500 tû ®ång cho viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. §Çu t­ ph¸t triÓn c©y b«ng vµ c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt x¬ nh©n t¹o nh»m tù tóc phÇn lín nguyªn phô liÖu cho dÖt vµ may, t¨ng søc c¹nh tranh c¸c s¶n phÈm dÖt, may. Môc tiªu dù kiÕn, ph¸t triÓn c©y b«ng ®Õn n¨m 2010 so víi n¨m 2000, diÖn tÝch t¨ng h¬n 7 lÇn, n¨ng suÊt t¨ng h¬n 60% vµ s¶n l­îng t¨ng h¬n 13 lÇn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu lµm chñ hoµn toµn nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt may, cÇn sím quy ho¹ch tæng thÓ vïng b«ng, ®­a b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång n«ng nghiÖp. Thùc tÕ cho thÊy viÖc ph¸t triÓn b«ng ë mét sè ®Þa ph­¬ng ®em l¹i thu nhËp cao vµ æn ®Þnh cho bµ con n«ng d©n. N­íc ta cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triªn c©y b«ng. ChÊt l­îng b«ng x¬ ngµy cµng cao do chÕ biÕn ®· ®­îc hiÖn ®¹i ho¸. NhiÒu gièng b«ng lai t­¬ng ®­¬ng b«ng nhËp khÈu. C«ng ty b«ng ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c biÖn ph¸p kü thuËt cho tõng vïng, b«ng cã thÓ trång c¶ mïa m­a (vô mïa) vµ mïa kh« (vô ®«ng xu©n trªn ®Êt c¸t, ®Êt phï sa, trªn nói, ven nói ®Êt trång mµu…) do ®ã viÖc ®­a c©y b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång n«ng nghiÖp lµ hoµn toµn cã thÓ. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ cho s¶n xuÊt phô liÖu gi¶m bít phô thuéc cña ngµnh may vµo nguån nguyªn phô liÖu nhËp ngo¹i. §ång thêi x©y dùng hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sö dông nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc (chÝnh s¸ch thuÕ, quy ®Þnh vÒ hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm, th­ëng xuÊt khÈu…)

c. ChÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc

N©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng hµng may gia c«ng, t¹o dùng vµ cñng cè uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®ång thêi t¹o lËp c¬ së ®Ó chuyÓn dÇn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp. §èi víi viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng nguån nh©n lùc cã tay nghÒ cho ngµnh dÖt may tõ nay ®Õn n¨m 2010 lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã ®èi víi c¶ doanh nghiÖp dÖt may vµ c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ vµ qu¶n lý. Nguån nh©n lùc tèt lµ mét ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn l©u dµi vµ bÒn v÷ng. Nhµ n­íc nªn cÊp kinh phÝ ®µo t¹o cho c¸c tr­êng d¹y nghÒ ®Ó ®µo t¹o miÔn phÝ cho lùc l­îng lao ®éng ë nh÷ng vïng n«ng th«n khã kh¨n nh­ng chÊp nhËn häc nghÒ may c«ng nghiÖp ®Ó vµo lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp may, dÜ nhiªn víi néi dung, ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ph¶i ®­îc ®æi míi cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Ngoµi ra, ®éi ngò c«ng nh©n ®ang lµm viÖc còng cÇn ph¶i cã nh÷ng khãa ®µo t¹o l¹i ®Ó thÝch nghi víi m«i tr­êng s¶n xuÊt míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cã chÝnh s¸ch hç trî khuyÕn khÝch ®Çu t­ cho kh©u thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt hµng mÉu, ®Çu t­ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ®ñ kh¶ n¨ng thiÕt kÕ mÉu m· ®ång thêi cã chÝnh s¸ch hç trî b¶o ®¶m c«ng ¨n viÖc lµm, t¹o nguån thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng do c¸c kü s­ c«ng nghÖ vµ c«ng nh©n cã tay nghÒ cao bÞ “hót” sang c¸c c«ng ty liªn doanh ®ang ngµy cµng trë nªn trÇm träng h¬n trong ngµnh dÖt may.

d. ChÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh tÝn dông

Tr­íc m¾t, nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh vµ tÝn dông nh»m hç trî cho viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh dÖt, lµm cho ngµnh dÖt ®øng v÷ng vµ tõng b­íc ®¸p øng yªu cÇu cña ngµnh may. Thùc tÕ hiÖn nay nhËp khÈu nguyªn liÖu ngo¹i vµo may ®Ó b¸n s¶n phÈm s¶n xuÊt th× ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu song nÕu dïng nguyªn liÖu trong n­íc th× v« h×nh chung c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµo v¶i. Nh­ vËy, Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông v¶i trong n­íc ®Ó thay thÕ v¶i ngo¹i nhËp ®Ó may hµng xuÊt khÈu. Ngoµi ra, khi mua v¶i ë n­íc ngoµi th× kh¸ch hµng n­íc ngoµi th­êng cho c¸c doanh nghiÖp cña ta “gèi ®Çu” mét hoÆc hai th¸ng. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp dÖt ViÖt Nam buéc ph¶i ®Æt tiÒn tr­íc vµ thanh to¸n hÕt mét lÇn khi nhËn hµng, ®iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp may ph¶i chän ph­¬ng thøc nµo cho dÖt vµ may cã thÓ hîp t¸c hç trî lÉn nhau, ngµnh may gióp cho ngµnh dÖt tiªu thô v¶i ng­îc l¹i ngµnh dÖt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngµnh may sö dông v¶i trong n­íc ®Ó may xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. Trong khi ¸p dông ISO 9000, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chØ ®¹o ®Þnh h­íng vµ cam kÕt hç trî cho c¸c doanh nghiÖp thùc sù cã ch­¬ng tr×nh triÓn khai ¸p dông ISO 9000, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam. §©y lµ vÊn ®Ò cùc k× quan träng mµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp khã gi¶i quyÕt ®­îc nÕu kh«ng cã sù hç trî cña Nhµ n­íc. Do vËy, cÇn cã mét chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ khi cã ¸p dông ISO 9000. Tuy nhiªn dù ¸n ®ã ph¶i ®­îc thÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi tr­íc khi nhËn ®­îc sù tµi trî vÒ vèn. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian ®Çu triÓn khai ¸p dông ISO 9000 v× trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo chuÈn mùc quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thay ®æi rÊt nhiÒu vÊn ®Ò, tõ c¸ch thøc tæ chøc ®Õn viÖc x©y dùng hÖ thèng hå s¬ tµi liÖu. §iÒu ®ã sÏ lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, s¶n l­îng, thu nhËp do ®ã mét chÝnh s¸ch phï hîp sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong giai ®o¹n ®Çu ¸p dông ISO 9000, ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t­ chiÒu s©u vµo c¸c ho¹t ®éng chÊt l­îng.

e. ChÝnh s¸ch ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU, Mü

HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp dÖt may khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, Canada, Thæ NhÜ Kú vµ thÞ tr­êng Hoa Kú bÞ h¹n chÕ sè l­îng xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng nµy. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch vµo thÞ tr­êng EU, Mü ®· g©y ra kh«ng Ýt trë ng¹i c¶n trë ®Õn viÖc xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong thêi gian qua. Nhµ n­íc, c¸c Bé ngµnh liªn quan nªn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ph©n bæ h¹n ng¹ch mét c¸ch hîp lý phï hîp víi n¨ng lùc s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu thùc tÕ, cÊp h¹n ng¹ch c¨n cø vµo sè liÖu tõ tæng côc H¶i quan vµ c¸c tê khai…cña tõng doanh nghiÖp. HiÖn nay trªn m¹ng ®· c«ng khai vÒ sè l­îng h¹n ng¹ch cÊp cho tõng doanh nghiÖp, do vËy c¸c kh¸ch hµng Mü xem trªn m¹ng sè l­îng h¹n ng¹ch cÊp cho tõng doanh nghiÖp qu¸ Ýt, nhá lÎ ®· tõ chèi ký c¸c hîp ®ång cã sè l­îng lín. ViÖc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch còng nªn ¸p dông sau 4 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc. Cã nh­ vËy míi gióp doanh nghiÖp cã ®ñ thêi gian gian khÊu hao tµi s¶n, æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ tin t­ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh Phñ trong thêi kú ®æi míi. CÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hîp lý mét c¸ch ®ång bé ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng hÕt quota nh­ n¨m nay.

KÕt luËn ChiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu lµ mét chiÕn l­îc ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ®uæi kÞp thêi ®¹i. ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng mòi nhän lµ mét b­íc ®i tiªn phong nh»m khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ cña ®Êt n­íc, ®ång thêi h­íng ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung. §iÒu nµy võa xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn n«Þ t¹i cña n­íc ta, võa cã thÓ nhËn ®­îc sù ñng hé cña c¸c n­íc ph¸t triÓn trong khu«n khæ kh«ng ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ c¸c n­íc nµy. Theo xu h­íng ph¸t triÓn chung cña ngµnh dÖt may toµn cÇu, ®Çu t­ vµo ngµnh dÖt may ®· vµ ®ang tiÕp tôc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu. Do vËy, víi nh÷ng lîi thÕ vÒ lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o l¹i cÇn cï chÞu khã, gi¸ nh©n c«ng thÊp ë møc thÊp, ngµnh dÖt may l¹i cã truyÒn thèng tõ l©u ®êi, nªn trong nh÷ng n¨m tíi, ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi ®Ó trë thµnh mét trung t©m xuÊt khÈu hµng dÖt may lín trªn thÕ giíi. Trong thêi gian 3 n¨m 1999 - 2002, gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña ngµnh dÖt may ®· t¨ng víi tèc ®é trªn 10%/n¨m, vµ ngµy cµng t¨ng m¹nh h¬n. S¶n phÈm xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may còng chiÕm vÞ trÝ quan träng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. NÕu nh­ n¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ®¹t 1,892 tû USD th× tíi n¨m 2002 kim ng¹ch ®· t¨ng lªn víi con sè lµ 2,7 tû USD vµ dù tÝnh trong n¨m 2003 gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh cßn v­¬n tíi 3,5 tû USD. Tõ ®Çu n¨m 2003 nµy ngµnh dÖt may ®· trë thµnh ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc víi kim ng¹ch xuÊt khÈu v­ît lªn vÞ trÝ thø nhÊt trong sè 10 mÆt hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ lín nhÊt cña ViÖt Nam. Ngµnh ®· trë thµnh mét m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc ®i lªn X· héi chñ nghÜa. Tuy vËy, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu xuÊt khÈu ®Æt ra cho ngµnh dÖt may tõ nay tíi n¨m 2010, ngµnh dÖt may cßn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc. Kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy víi ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng, ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" qua mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®­îc ®­a ra trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may, nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc trong viÖc tiÕp cËn vµ th©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi, xu h­íng chuyÓn dÞch cña ngµnh dÖt may…hy väng sÏ ®­a ra mét c¸i nh×n kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña n­íc ta, ®ång thêi gi¶i quyÕt ®­îc phÇn nµo nh÷ng v­íng m¾c ®ang tån t¹i trong tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi, ch¾c ch¾n ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín h¬n n÷a.

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh "Quan hÖ quèc tÕ"
Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, 1999
2. Gi¸o tr×nh "Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng"
Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, 2000
3. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®Õn n¨m 2010 Bé C«ng nghiÖp.
4. Niªn gi¸m thèng kª Thµnh Phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002
5. Japan Textile New Sè 1- 12 n¨m 1999, 2000, 2001
6. Textile ASEAN Sè 1- 12 n¨m 2001
7. T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u Sè 1-12 n¨m 2000, 2001, 2002
8. T¹p chÝ nghiªn cøu NhËt B¶n Sè 1- 12 n¨m 2000, 2001, 2002
9. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ Sè1-12 n¨m2000, 2000, 2002
10. Niªn gi¸m thèng kª 2001, 2002 Tæng côc thèng kª
11. B¸o c¸o c«ng t¸c thÞ tr­êng dÖt may
Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam, 2001
12. T¹p chÝ DiÔn ®µn dÖt may Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng
13. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, T¹p chÝ th­¬ng m¹i, T¹p chÝ Ngo¹i Th­¬ng, B¸o ®Çu t­, B¸o doanh nghiÖp
14. C¸c trang website: http://www.vinatex.com http://www.vntextile.com http://www.itcp.hochiminhcity.gov.vn/ http://www.mot.gov.vn/hoinhap/wto/vbdettail.asp?ld=000024 http://www.khucongnghiepdongnai.gov.vn

-----------------------

[pic]

Similar Documents

Free Essay

Book

...Báo cáo ngành VietinbankSc Ngành Dệt May Việt Nam Vũ Ánh Nguyệt 09-2015 nguyetva@vietinbanksc.com.vn 2 Khái quát ngành 29 Thương mại quốc tế 49 Doanh nghiệp lớn 2 Định nghĩa ngành 30 Địa bàn kinh doanh 49 Tập đoàn dệt may Việt Nam 2 Lĩnh vực hoạt động 2 Ngành tương đồng 31 Môi trường cạnh tranh 2 Nguồn tham khảo 31 Mức độ tập trung thị trường 31 Yếu tố thành công 32 Cấu trúc chi phí 33 Cơ sở cạnh tranh 37 Mức độ toàn cầu hóa May Sài Gòn - GMC Cập nhật ngành 3 Tổng quan ngành VINATEX 4 Sức hấp dẫn ngành 4 Yếu tố chính tác động 38 Điều kiện kinh doanh 8 Tình hình hoạt động 38 Triển vọng ngành 39 Chu kỳ của ngành 39 Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG 53 Công ty CP Sản xuất Thương mại Chính sách & Quy định 43 52 Biến động doanh thu 19 Thương mại Thành Công - TMC Công nghệ & Hệ thống 16 Công ty CP Dệt may – Đầu tư Tóm tắt báo cáo 5 51 Hỗ trợ ngành 20 Sản phẩm & Thị trường 20 Chuỗi giá trị 45 Số liệu thống kê 22 Sản phẩm 45 Số liệu ngành & Chỉ số chính 23 Yếu tố quyết định cầu 48 Doanh nghiệp niêm yết 24 Thị trường chính www.vietinbanksc.com.vn I T +84 4 3974 7952 I F +84 4 3094 7572 I research@vietinbanksc.com.vn Khái quát ngành Dệt may Định nghĩa ngành Ngành hàng dệt may là một trong những ngành chủ đạo của công nghiệp sản...

Words: 1790 - Pages: 8

Free Essay

Economcis

...series of subject guides published by the University. We regret that due to pressure of work the authors are unable to enter into any correspondence relating to, or arising from, the guide. If you have any comments on this subject guide, favourable or unfavourable, please use the form at the back of this guide. University of London International Programmes Publications Office Stewart House 32 Russell Square London WC1B 5DN United Kingdom Website: www.londoninternational.ac.uk Published by: University of London © University of London 2006 Reprinted with minor revisions 2011 The University of London asserts copyright over all material in this subject guide except where otherwise indicated. All rights reserved. No part of this work may be reproduced in any form, or by any means, without permission in writing from the publisher. We make every effort to contact copyright holders. If you think we have inadvertently used your copyright material, please let us know. Contents Contents Preface...

Words: 23718 - Pages: 95

Free Essay

Machine Learning

...Foundations of Machine Learning Adaptive Computation and Machine Learning Thomas Dietterich, Editor Christopher Bishop, David Heckerman, Michael Jordan, and Michael Kearns, Associate Editors A complete list of books published in The Adaptive Computations and Machine Learning series appears at the back of this book. Foundations of Machine Learning Mehryar Mohri, Afshin Rostamizadeh, and Ameet Talwalkar The MIT Press Cambridge, Massachusetts London, England c 2012 Massachusetts Institute of Technology All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form by any electronic or mechanical means (including photocopying, recording, or information storage and retrieval) without permission in writing from the publisher. MIT Press books may be purchased at special quantity discounts for business or sales promotional use. For information, please email special sales@mitpress.mit.edu or write to Special Sales Department, The MIT Press, 55 Hayward Street, Cambridge, MA 02142. A This book was set in L TEX by the authors. Printed and bound in the United States of America. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Mohri, Mehryar. Foundations of machine learning / Mehryar Mohri, Afshin Rostamizadeh, and Ameet Talwalkar. p. cm. - (Adaptive computation and machine learning series) Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-262-01825-8 (hardcover : alk. paper) 1. Machine learning. 2. Computer algorithms. I. Rostamizadeh, Afshin. II...

Words: 137818 - Pages: 552

Free Essay

Advanced Algorithms

...Vijay V. Vazirani College of Computing Georgia Institute of Technology Copyright c 2001 Approximation Algorithms Springer Berlin Heidelberg NewYork Barcelona Hong Kong London Milan Paris Singapore Tokyo To my parents Preface Although this may seem a paradox, all exact science is dominated by the idea of approximation. Bertrand Russell (1872–1970) Most natural optimization problems, including those arising in important application areas, are NP-hard. Therefore, under the widely believed conjecture that P = NP, their exact solution is prohibitively time consuming. Charting the landscape of approximability of these problems, via polynomial time algorithms, therefore becomes a compelling subject of scientific inquiry in computer science and mathematics. This book presents the theory of approximation algorithms as it stands today. It is reasonable to expect the picture to change with time. The book is divided into three parts. In Part I we cover a combinatorial algorithms for a number of important problems, using a wide variety of algorithm design techniques. The latter may give Part I a non-cohesive appearance. However, this is to be expected – nature is very rich, and we cannot expect a few tricks to help solve the diverse collection of NP-hard problems. Indeed, in this part, we have purposely refrained from tightly categorizing algorithmic techniques so as not to trivialize matters. Instead, we have attempted to capture, as accurately as possible, the individual character...

Words: 140657 - Pages: 563

Free Essay

International Economic

...LỜI MỞ ĐẦU Sự nghiệp đổi mới kinh tế Việt Nam đã và đang đạt được những thành tựu nhất định, trước hết phải kể đến lĩnh vực nông nghiệp với thành tựu lớn nhất về phát triển sản xuất và xuất khẩu lúa gạo. Từ một nước nông nghiệp thiếu đói kéo dài, hiện nay Việt Nam không chỉ tự túc được lương thực ổn định, mà còn vươn lên đẩy mạnh xuất khẩu và trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ hai thế giới. Thành tựu đó chứng minh đường lối đổi mới nông nghiệp của Đảng nói chung, định hướng chiến lược sản xuất và xuất khẩu gạo nói riêng là đúng đắn. Đối với Việt Nam xuất khẩu gạo có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, nó không những thúc đẩy sản xuất phát triển mà còn tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động đặc biệt là người nông dân. Ngoài ra, ngoại tệ thu được từ xuất khẩu là nguồn vốn cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong thời gian qua, hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể nhưng bên cạnh đó vẫn còn tồn tại những bất cập cần giải quyết. Nếu những vấn đề trên được giải quyết một cách hợp lý, xuất khẩu gạo Việt Nam sẽ có bước phát triển cao hơn trong thời gian tới. Để có thể biết rõ hơn về điều này, em đã chọn đề tài “XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP” cho đề án môn học Kinh tế quốc tế. Đề án của em có 3 phần chính như sau: * Chương 1: Tổng quan chung về tình hình xuất khẩu nông sản của Việt Nam và vị trí, vai trò của mặt hàng gạo. * Chương 2: Hiện trạng xuất khẩu gạo của Việt Nam ...

Words: 20222 - Pages: 81

Free Essay

Maximum Principles and Principal Eigenvalues

...Preface During the past century, the impact of mathematics on humanity has been more tremendous than ever since Galileo's agonizing fight against the old establishment and the revolution which physics experienced after Newton's subsequent synthesis. At the beginning of the last century, mathematical ideas and techniques were spread to theoretical and applied physics by the influence of two of the greatest mathematicians of all times, D. Hilbert and H. Poincar6, being then at the zenith of their careers. Their ability to establish very deep at first glance often hidden connections between a priori separated branches of science convinced physicists to adopt and work with the most powerful existing mathematical tools. Whereas the 20th century really was the century of physics, mathematics enjoyed a well deserved reputation from its very beginning, so facilitating the huge impact it had subsequently on humanity. This reputation has been crucial for the tremendous development of science and technology. Although mathematics supported the development of weapons of mass destruction, it simultaneously promoted the advancement of computers and high technology, without which the substantial improvement of the living conditions humanity as a whole has experienced, could not have been realized. In no previous time the world has seen such a spectacular growth of scientific knowledge as during the last century, with mathematics playing a central role in most scientific and...

Words: 40272 - Pages: 162

Free Essay

Magt

...i Computational Complexity: A Modern Approach Draft of a book: Dated January 2007 Comments welcome! Sanjeev Arora and Boaz Barak Princeton University complexitybook@gmail.com Not to be reproduced or distributed without the authors’ permission This is an Internet draft. Some chapters are more finished than others. References and attributions are very preliminary and we apologize in advance for any omissions (but hope you will nevertheless point them out to us). Please send us bugs, typos, missing references or general comments to complexitybook@gmail.com — Thank You!! DRAFT ii DRAFT About this book Computational complexity theory has developed rapidly in the past three decades. The list of surprising and fundamental results proved since 1990 alone could fill a book: these include new probabilistic definitions of classical complexity classes (IP = PSPACE and the PCP Theorems) and their implications for the field of approximation algorithms; Shor’s algorithm to factor integers using a quantum computer; an understanding of why current approaches to the famous P versus NP will not be successful; a theory of derandomization and pseudorandomness based upon computational hardness; and beautiful constructions of pseudorandom objects such as extractors and expanders. This book aims to describe such recent achievements of complexity theory in the context of the classical results. It is intended to both serve as a textbook as a reference for self-study. This means...

Words: 210134 - Pages: 841

Free Essay

Euler-Lagrange Partial Di Erential Equations

...arXiv:math.DG/0207039 v1 3 Jul 2002 Exterior Differential Systems and Euler-Lagrange Partial Differential Equations Robert Bryant Phillip Griffiths July 3, 2002 Daniel Grossman ii Contents Preface Introduction 1 Lagrangians and Poincar´-Cartan Forms e 1.1 Lagrangians and Contact Geometry . . . . . . . . . 1.2 The Euler-Lagrange System . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1 Variation of a Legendre Submanifold . . . . . 1.2.2 Calculation of the Euler-Lagrange System . . 1.2.3 The Inverse Problem . . . . . . . . . . . . . . 1.3 Noether’s Theorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4 Hypersurfaces in Euclidean Space . . . . . . . . . . . 1.4.1 The Contact Manifold over En+1 . . . . . . . 1.4.2 Euclidean-invariant Euler-Lagrange Systems . 1.4.3 Conservation Laws for Minimal Hypersurfaces 2 The 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Geometry of Poincar´-Cartan Forms e The Equivalence Problem for n = 2 . . . . . . . Neo-Classical Poincar´-Cartan Forms . . . . . . e Digression on Affine Geometry of Hypersurfaces The Equivalence Problem for n ≥ 3 . . . . . . . The Prescribed Mean Curvature System . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v vii 1 1 7 7 8 10 14 21 21 24 27 37...

Words: 82432 - Pages: 330

Free Essay

General

...THE STUDENT'S PRACTICAL DICTIONARY ; fNdkoq ; CONTAINING English words with English and Hindi Meanings and Pronunciation in Deva Nagri Character with an Appendix containing Familiar Foreign Words and Phrases and Abbreviations in Common use. FIFTEENTH EDITION Thoroughly Revised,Improved,Enlarged and Illustrated PRICE 3 RUPESS ALLAHABAD RAM NARAIN LAL PUBLISHER AND BOOKSELLER 1936 ISCII text of dictionary taken from from TDIL's ftp: anu.tdil.gov.in pub dict site I N 1.m I Pron 1.m a Det 1.ek, abatement N abbey N 1.kmF, GVtF, GVAv, mdApn, b A, 2.yAg, smAE ag jF vZmAlA kA Tm a"r tTA -vr, 2.tk mphlA kESpt pzq vA -tAv  , aback Adv 1.acAnk, ekAek, 2.pFC  abandon VT 1.CoX  nA, yAg  nA, yAgnA, tjnA, d d 2.EbnA aAj^ nA nOkrF CoXnA, apn kodrAcAr aAEd mCoX  nA,   d ,   nA d d abandoned A 1.CoXA h,aA, Enjn-TAn, 2.EbgXA h,aA, iEdy lolp, lMpV, drAcArF, aAvArA , , abandonment N 1.pZ yAg, sMpZ aAmosg,   EbSkl CoX  nA d , abate VI 1.km honA, GVnA, DFmA honA abate VT 1.km krnA, GVAnA, DFmA krnA, m@ym krnA, rok  nA, smA krnA d 1 1.IsAiyo kA mW, gz\ArA, kVF, mW, , , 2.mht  aADFn sADao kF mXlF k , abbot N 1.mht, mWDArF, mWAEDkArF abbreviate VT 1.km krnA, s" krnA, CoVA krnA, p sAr EnkAlnA abbreviation N 1.s" , GVAv, sAr, lG,!p, skt, p  2.sE" pd yAf, fNd yA pd kA lG!p ^ , abdicate VTI 1.-vQCA s CoXnA, yAg krnA, tjnA,   pd yAg krnA abdication N 1.pd yAg abdomen N 1.X, V, k"F, udr p p , abdominal A 1.udr sMbDF, V kA p abduct VI 1.BgA l jAnA, EnkAl l...

Words: 164153 - Pages: 657

Free Essay

The Logistic Map

...Chaotic Growth with the Logistic Model of P.-F. Verhulst Hugo Pastijn Department of Mathematics, Royal Military Academy B-1000 Brussels, Belgium Hugo.Pastijn@rma.ac.be Summary. Pierre-Fran¸ois Verhulst was born 200 years ago. After a short biograc phy of P.-F. Verhulst in which the link with the Royal Military Academy in Brussels is emphasized, the early history of the so-called “Logistic Model” is described. The relationship with older growth models is discussed, and the motivation of Verhulst to introduce different kinds of limited growth models is presented. The (re-)discovery of the chaotic behaviour of the discrete version of this logistic model in the late previous century is reminded. We conclude by referring to some generalizations of the logistic model, which were used to describe growth and diffusion processes in the context of technological innovation, and for which the author studied the chaotic behaviour by means of a series of computer experiments, performed in the eighties of last century by means of the then emerging “micro-computer” technology. 1 P.-F. Verhulst and the Royal Military Academy in Brussels In the year 1844, at the age of 40, when Pierre-Fran¸ois Verhulst on November c 30 presented his contribution to the “M´moires de l’Acad´mie” of the young e e Belgian nation, a paper which was published the next year in “tome XVIII” with the title: “Recherches math´matiques sur la loi d’accroissement de la e population” (mathematical investigations of the law of...

Words: 138629 - Pages: 555

Free Essay

Solution for Classical Dynamics of Particles and Systems

...CHAPTER 0 Contents Preface v vii Problems Solved in Student Solutions Manual 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Matrices, Vectors, and Vector Calculus Newtonian Mechanics—Single Particle Oscillations 79 127 1 29 Nonlinear Oscillations and Chaos Gravitation 149 Some Methods in The Calculus of Variations 165 181 Hamilton’s Principle—Lagrangian and Hamiltonian Dynamics Central-Force Motion 233 277 333 Dynamics of a System of Particles Motion in a Noninertial Reference Frame Dynamics of Rigid Bodies Coupled Oscillations 397 435 461 353 Continuous Systems; Waves Special Theory of Relativity iii iv CONTENTS CHAPTER 0 Preface This Instructor’s Manual contains the solutions to all the end-of-chapter problems (but not the appendices) from Classical Dynamics of Particles and Systems, Fifth Edition, by Stephen T. Thornton and Jerry B. Marion. It is intended for use only by instructors using Classical Dynamics as a textbook, and it is not available to students in any form. A Student Solutions Manual containing solutions to about 25% of the end-of-chapter problems is available for sale to students. The problem numbers of those solutions in the Student Solutions Manual are listed on the next page. As a result of surveys received from users, I continue to add more worked out examples in the text and add additional problems. There are now 509 problems, a significant number over the 4th edition. The instructor will find a large...

Words: 97501 - Pages: 391

Free Essay

Computer Vision

...Learning OpenCV Gary Bradski and Adrian Kaehler Beijing · Cambridge · Farnham · Köln · Sebastopol · Taipei · Tokyo Learning OpenCV by Gary Bradski and Adrian Kaehler Copyright © 2008 Gary Bradski and Adrian Kaehler. All rights reserved. Printed in the United States of America. Published by O’Reilly Media, Inc., 1005 Gravenstein Highway North, Sebastopol, CA 95472. O’Reilly books may be purchased for educational, business, or sales promotional use. Online editions are also available for most titles (safari.oreilly.com). For more information, contact our corporate/institutional sales department: (800) 998-9938 or corporate@oreilly.com. Editor: Mike Loukides Production Editor: Rachel Monaghan Production Services: Newgen Publishing and Data Services Cover Designer: Karen Montgomery Interior Designer: David Futato Illustrator: Robert Romano Printing History: September 2008: First Edition. Nutshell Handbook, the Nutshell Handbook logo, and the O’Reilly logo are registered trademarks of O’Reilly Media, Inc. Learning OpenCV, the image of a giant peacock moth, and related trade dress are trademarks of O’Reilly Media, Inc. Many of the designations used by manufacturers and sellers to distinguish their products are claimed as trademarks. Where those designations appear in this book, and O’Reilly Media, Inc. was aware of a trademark claim, the designations have been printed in caps or initial caps. While every precaution has been taken in the preparation of this...

Words: 150684 - Pages: 603

Free Essay

There Once Was a Young Wild Pony

...mw mx my mz na nb nc nd ne nf ng nh ni nj nk nl nm nn no np nq nr ns nt nu nv nw nx ny nz oa ob oc od oe of og oh oi oj ok ol om on oo op oq or os ot ou ov ow ox oy oz pa pb pc pd pe pf pg ph pi pj pk pl pm pn po pp pq pr ps pt pu pv pw px py pz qa qb qc qd qe qf qg qh qi qj qk ql qm qn qo qp qq qr qs qt qu qv qw qx qy qz ra rb rc rd re rf rg rh ri rj rk rl rm rn ro rp rq rr rs rt ru rv rw rx ry rz sa sb sc sd se sf sg sh si sj sk sl sm sn so sp sq sr ss st su sv sw sx sy sz ta tb tc td te tf tg th ti tj tk tl tm tn to tp tq tr ts tt tu tv tw tx ty tz ua ub uc ud ue uf ug uh ui uj uk ul um un uo up uq ur us ut uu uv uw ux uy uz va vb vc vd ve vf vg vh vi vj vk vl vm vn vo vp vq vr vs vt vu vv vw vx vy vz wa wb wc wd we wf wg wh wi wj wk wl wm wn wo wp wq wr ws wt wu wv ww wx wy wz xa xb xc xd xe xf xg xh xi xj xk xl xm xn xo xp xq xr...

Words: 29642 - Pages: 119

Free Essay

Linear Algebra

...McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Except as permitted under the United States Copyright Act of 1976, no part of this publication may be reproduced or distributed in any form or by any means, or stored in a database or retrieval system, without the prior written permission of the publisher. ISBN: 978-0-07-154353-8 MHID: 0-07-154353-8 The material in this eBook also appears in the print version of this title: ISBN: 978-0-07-154352-1, MHID: 0-07-154352-X. All trademarks are trademarks of their respective owners. Rather than put a trademark symbol after every occurrence of a trademarked name, we use names in an editorial fashion only, and to the benefit of the trademark owner, with no intention of infringement of the trademark. Where such designations appear in this book, they have been printed with initial caps. McGraw-Hill eBooks are available at special quantity discounts to use as premiums and sales promotions, or for use in corporate training programs. To contact a representative please e-mail us at bulksales@mcgraw-hill.com. TERMS OF USE This is a copyrighted work and The McGraw-Hill Companies, Inc. (“McGraw-Hill”) and its licensors reserve all rights in and to the work. Use of this work is subject to these terms. Except as permitted under the Copyright Act of 1976 and the right to store and retrieve one copy of the work, you may not decompile, disassemble, reverse engineer, reproduce, modify, create derivative works based upon, transmit, distribute, disseminate, sell...

Words: 229129 - Pages: 917