”ANG EPEKTO NG PANINIGARILYO SA MGA MAG-AARAL NG ACLC COLLEGE OF APALIT PARTIKULAR SA DEPARTAMENTO NG BSIT”

Ipinasa nina:

De Leon, Kitt Idelle Y.
Ramos, Ricel A.
Sumalinog, Decerie G.
ACT12D

Ipinasa kay:

Mr. Robert Lovendino
Instruktor

PAUNANG SALITA

Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailangan ng asignaturang Filipino,Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, ang pamanahong papel na ito pinamagatang ”ANG EPEKTO NG PANINIGARILYO SA MGA MAG-AARAL NG ACLC COLLEGE OF APALIT PARTIKULAR SA DEPARTAMENTO NG BSIT” ay inihanda at hinarap ng mananaliksik mula sa sekyon ACT12D ACLC College of Apalit. Inaasahan naming na ang pananaliksik na ito ay makakatulong sa mga estudyanteng sangkot sa isinagawa naming pag-aaral, at inaasahan din namen na naisagawa namen ng maayos ang aming tungkulin bilang isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino,Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik.

PASASALAMAT

Buong-puso naming pinasasalamatan ang mga sumusunod na indibidwal dahil sa pamamahagi ng kanilang suporta na naghantong sa matagumpay na pagbuo ng pamanahong-papel na ito, ang aming minamahal na guro sa Filipino Ginoong Robert Lovendino, sa paggabay sa bawat hakbang sa aming pag-aaral, sa pag-uudyok sa amin na mapaganda at maisagawa ng wasto an gaming pananaliksik; sa mga awtor, editor, at mananaliksik na aming pinagkuhanan ng mahahalagang impormasyon sa mga kabanata ng pamanahong papel na ito,- sa mga responsente, sa makatotohanang pagsagot, at pagpapakita ngkabutihan na lubos na nakatulong sa amin,- sa Diyos Amang Makapangyarihan, na kung hindi dahil sa kanya ay hindi kmi maliliwanagan at hindi namen magagawa ang tamang mga hakbang upang matapos ang aming pinaghirapang trabaho.
Muli, maraming-maraming salamat po sa inyong lahat!

TALAAN NG NILALAMAN

PAUNANG SALITA..................................................................... ..................................................................3
PASASALAMAT.............................................................................................................................................3
Kabanata I “MGA SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO”…….......……………………………………………….4 * Panimula………………………………………………….……………...............................................4 * Paglalahad ng suliranin………………………………………………………….……........................4 * Batayang Teoritikal………………………………………………………….......................................5 * Saklaw at limitasyon ng Pag-aaral…………………………………………………………....……....5 * Kahalagahan ng Pag-aaral……………………………………………………………….................5-6 * Kahuluguhan ng mga Katawagan……………………………………………………………….........6 * Mga Daglat…………………………………………………………...................................................6
Kabanata II “MGA KAUGNAY NG LITERATURA AT PAG-AARAL”………….......……………………….....7 * Mga Literatura…………………………………………………………...............................................7 * Mga Pag-aaral…………………………………………………………...........................................8-9
Kabanata III “METODO AT PAMAMARAAN”………......………………………………………………………10 * Disensyo ng Pananaliksik…………………………………………………………...........................10 * Seting ng Pag-aaral…………………………………………………………...............................10-11 * Mga Kalahok…………………………………………………………...............................................11 * Mga Instrumento………………………………………………………….........................................11 * Paraan ng Pagsasagawa…………………………………………………………......................11-12
Kabanata IV “PAGLALAHAD NG MGA DATOS AT PAGTALAKAY”……....……………………………....13 * Mga dahilan ng paninigarilyo ng mag-aaral...............................................................................13 * Mga epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral........................................................................13 * Paraan kung paano iwasan ang Paninigarilyo ng mga kabataan..............................................14 * Pag hinto sa pninigarilyo ng mag-aaral ....................................................................................14 * Ang Bagong Batas “Syntax bill”.................................................................................................15 * Simula ng pag gamit ng sigarilyo ..............................................................................................15 * Bilang ng sigarilyong kanilang ginagamit...................................................................................16
Kabanata V “PAGLALAGOM, KONKLUSYON, AT REKOMENDASYON”………….....………………......17
BIBLIYOGRAPI..................................................................... .......................................................................18
APENDIKS A..................................................................... ..........................................................................19
APENDIKS B .................................................................... ..........................................................................20

Kabanata I

MGA SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO

* Panimula

Noong una ay tanging ang mga may kaya lamang ang nakakabili at ang mga nakakapanigarilyo, subalit sa panahon ngayon ang bawat sulok ng gating bansa ang napapalibutan ng mga nagtitinda at gumagamit ng sigarilyo mapa-mahirap man o mayaman, matanda man o bata, at estudyante man o hindi. Nakakalungkot isipin na ang paninigarilyo ng mga kabataan ang isa sa pangunahing isyu na sinusubukang mapigilan.

Sa paaralan ng ACLC Apalit Pampanga, ang paninigarilyo ng mga estudyante ang isa sa mga problema na patuloy na lumalala dahil na rin sa padami ng padami ang mga estudyanteng nahihikayat sa ganitong bisyo, dahilan upang ikabahala ito ng mga taong apektado dahilan na rin ng posibleng epekto nito sa kanilang kalusugan.

Patuloy pa din sa paglaganap ang ganitong kalagayan kahit na marami nang ginawang paraan o solusyon at naisabatas an gating gobyerno upang maiwasan ang ganitong problema. Dagdag pa ditto ang padami ng padami ang bilang ng mga kabataang nalululong sa ganitong bisyo. Pati na rin ang bilang ng pabata nang pabata ang mga sumusubok na gumamit nito. Kabilang na dito ang pagkakaroon nila ng bagong pananaw at mga naidulot sa pagbabago sa kanilang buhay at dahil nga sa hindi agad ito mai-aalis sa kanila, dumadami ang porsyento na maaga silang magkakasakit dulot ng paninigarilyo pati na din sa pagkakalaho ng maaga sa ating mundong ibabaw.

* Paglalahad ng Suliranin

* Malaman ang mga dahilan ng paninigarilyo ng mga mag-aaral sa ACLC College of Apalit. * Matuklasan ang mga edad ng mga mag-aaral na naninigarilyo. * Pagtatala ng mga karaniwang dahilan na nakaka-apekto sa desisyon ng mga mag-aaral na naninigarilyo. * Matuklasan ang nilalaman ng sigarilyo na makaka-apekto sa kalusugan at sakit na maaaring maidulot nito. * Malaman ang mga karaniwang epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral * Mga batas na na-uugnay ukol sa paninigarilyo. * Magbigay ng mga mungkahi at solusyon upang makatulong sa mga estudyanteg nais na tumigil sa ganitong bisyo.

* Batayang Teoritikal

* Ayon sa Pharmacology for the care Provider (2001) sa kanilang pag-aaral na isinagawa ang paninigarilyo ay ang sanhi ng maraming sakit. Ito ang pagkakaroon ng cancer sa baga, esophagus, at larynx coronary artery disease, peripheral artery disease, stroke at chronic obstructive pulmonary disorder. Sinasabi din na 27.3(%) porsyento ang naninigarilyo na nasa 2544,23.3 bahagdang porsyento na ang edad ay 45-64 at 10.5(%) porsyento ang naninigarilyo sa edad na 65 pataas. Ang mga bata ay may posibilidad din na magkaroon na ng sakit sa puso dahil sa mataas na kolesterol mula sa pagkalanghap sa usok ng sigarilyo.

* Ayon sa aklat na “critical thinking in repiratory care” (2002) ang chronicobstructive pulmonary disorder o COPD ay ang epekto ng kapaligiran sa ating buhay o dahil sa namana ito. 80-90 (%) porsyento ay dahil sa paninigarilyo at sa second hand smoker, isang halimbawa ng pangkapaligiran. Ang may sakit na COPD ay nakakaranas ng sintomas na cyanosis bilang epekto ng hypoxia, pagkahingal at bronchoconstriction kung kaya masasabi na ng COPD ay sakit na may pagharang sa daanan ng hangin.

* Ayon sa aklat na Cardio pulmonary physical therapy: “A guide to practice”, ang librong ito ay tumatalakay sa iba’t-ibang paksa ngunit ang pokus nito ay ang napalalim ang kaalaman ng mga physical therapists upang maging mas mabisa pa ang kanilang gawain. Nakasaad rin ditto ang karaniwang sanhi ng pagkasira ng puso at baga ang mga iba’t-ibang cardiopulmonary examinations at mga lunas sa ilang sakit na may kinalaman sa nasabing parte ng katawan.

* Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral

Nakatuon lamang nag pag-aaral na ito sa epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral ng ACLC College of Apalit sa departamento ng BSIT. Sumasakop lamang ito sa maaaring maging epekto o bunga ng paninigarilyo ganun din ang mga taong sangkot sa isyung ito.

* Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay magiging kapaki-pakinabang at makatutulong sa mga ss. na larangan;

Sa Pamilya

Ang mga magulang ay makakakuha ng mga impormasyon tungkol sa mga sanhi at epekto ng paninigarilyo ng kanilang mga anak at kung paano sila matutulungang tumigil. Dapat ding gabayan nila ang kanilang mga anak upang hindi sila mapasama o mapabilang sa mga mag-aaral na naninigarilyo o di kaya`y may masasamang impluwensiya para sa kanilang mga anak.

Sa Pamayanan

Makakatulong ang pag-aaral na ito upang mabawasan ang lumalalang kaso ng paninigarilyo sa pamayanan. Maipabatid sa mga mamamayan ang mga maidudulot ng paninigarilyo sa kanilang sarili at upang matigil ang usok na dulot ng paninigarilyo na nakaka-apekto sa kapwa at maging sa ating kapaligiran.

Sa bansa

Upang malaman ang maaaring dulot nito sa bawat mamamayan na naninirahan sa ating bansa at maialis ang ating bansa sa pagiging kabilang sa isa sa pinaka-madaming mamamayan na naninigarilyo mapabata man o matanda sa ating bansa.

1.6. Kahulugan ng mga katawagan

Ang mga ss. na katawagan ay binibigyang-kahulugan para sa ikadadali ng pag-unawa sa nilalaman ng pananaliksik na ito;

Sigarilyo/Yosi - Naglalaman ng mga pinong dahon ng tabako na nirolyo sa isang papel. Ito ay sinisindihan sa kabilang dulo at ang usok nito ay hinihithit at inilalabas muli sa ilong o bibig.

Paninigarlyo - Isang masamang bisyo. Ito ay nakakadulot ng maraming sakit sa taong naninigarilyo pati na rin sa mga taong nakakalanghap ng usok na galing sa sigarilyo nito.

ACLC College of Apalit - Isang eskwelahan ng kolehiyo kung saan ito ay matatagpuan sa Sulipan, Apalit, Pampanga.

BSIT - Isang uri ng kurso na ang ibig sabihin ay Bachelor of Science in Information Technology.

Nicotine - Ay isa sa mga nangungunang sangkap na nakukuha sa paninigarilyo. Isa itong naka-lululong na kemikal tulad ng `heroin`at `cocaine`.

Taray - Isa sa mga kemikal na matatagpuan sa isang sigarilyo. Ito ay paunawa kung bakit ang ngipin ng isang naninigarilyo ay dilaw.

Sin-tax-bill- batas na kung saan tinaasan ang buwis na ipinataw sa sigarilyo.

* Mga Daglat (ACRONYM)

ACLC – Ama Computer Learning Center

BSIT – Bachelor of Science in Information Technology

COPD – Critical Thinking in Respiratory Care

GYTS – Global Youth Tobacco Survey
Kabanata II

MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL (KLP)

Naglalaman ito ng katipunan ng mga literatura at pananaliksik mula sa iba`t-ibang mananaliksik.

2.1. Mga Literatura

Ayon sa Pharmacology for the Care Provider (2001), sa kanilang pag-aaral na isinagawa ang paninigarilyo ay ang sanhi ng maraming sakit. Ito ang pagkakaroon ng cancer sa baga, esophagus, at larynx coronary artery disease, pheriphical artery disease, stroke at chronic obstructive pulmonary disorder. Sinasabi din na 27.3(%) porsyento ang naninigarilyo na nasa 2544,23.3 bahagdang porsyento na ang edad ay 45-64 at 10.5(%) porsyento ang naninigarilyo sa edad na 65 pataas. Ang mga bata ay may posibilidad din na magkaroon na ng sakit sa puso dahil sa mataas na kolesterol mula sa pagkalanghap sa usok ng sigarilyo. Ayon sa aklat na “critical thinking in repiratory care” (2002) ang chronicobstructive pulmonary disorder o COPD ay ang epekto ng kapaligiran sa ating buhay o dahil sa namana ito. 80-90 (%) porsyento ay dahil sa paninigarilyo at sa second hand smoker, isang halimbawa ng pangkapaligiran. Ang may sakit na COPD ay nakakaranas ng sintomas na cyanosis bilang epekto ng hypoxia, pagkahingal at bronchoconstriction kung kaya masasabi na ng COPD ay sakit na may pagharang sa daanan ng hangin. Ayon sa aklat na Cardio pulmonary physical therapy: “A guide to practice”, ang librong ito ay tumatalakay sa iba’t-ibang paksa ngunit ang pokus nito ay ang napalalim ang kaalaman ng mga physical therapists upang maging mas mabisa pa ang kanilang gawain. Nakasaad rin ditto ang karaniwang sanhi ng pagkasira ng puso at baga ang mga iba’t-ibang cardiopulmonary examinations at mga lunas sa ilang sakit na may kinalaman sa nasabing parte ng katawan. Ayon sa GMA news TV, ipinagbabawal ang paninigarilyo sa mga unibersidad hingil na rin sa lumalalang kaso ng mga taong nagkakasakit dahil sa paninigarilyo kaya hangga`t maaari pang pigilan ay hinihingi ng ipag-bawal sa mga mag-aaral ang paninigarilyo para rin sa kanilang kalusugan. House Bill No. 5727 - Tinaguriang ‘’sin tax bill’’ dahil sa pagpapataw nito ng karagdagang buwis sa mga produktong alak at sigarilyo : dalawang pangunahing bisyo ng tao. Ito ang bersyon ng Kongreso (Mababang Kapulungan). Silipin natin ang mga karagdang buwis na ipapataw nito. Para dito, gagamitin nating halimbawa ang mga alak at sigarilyong kadalasang kinukunsumo ng ating mga pangkaraniwang mamamayan.

2.2. Pag-aaral * Local na Pag-aaral

Ayon sa Lung Care Center of the Philippines, 9 sa 10 taong namamatay sa lung cancer ay naninigarilyo. Ang paninigarilyo rin ay maaaring maging sani ng pagkakaroon ng kanser sa bibig, lalamunan at esophagus ng 2 hanggang 20 beses. Ang pagkakaroon ng kanser ay tumataas rin maging sa mga bahaging hindi direktang apektado ng usok ng sigarilyo.

Ano pa ang maaaring maidulot ng paninigarilyo? Ang mga naninigarilyo ay humihina ang katawan, nahihirapang huminga, laging bumabahing at umuubo, sumasakit ang ulo at nagbabago ang pang-amoy at panlasa. Ang paninigarilyo ay maaari ring makapagpapangit dahil sa pagkulubot ng balat, makapagpadilaw ng ngipin at mga kuko sa daliri.

Nakakaapekto ba ang usok nito sa mga taong hindi naman naninigarilyo? Kung ang taong naninigarilyo ay nakakakuha ng mainstream effects, ang taong nakakalanghap naman ng usok ng sigarilyo ang nakakakuha ng sidestream effects. Ito ay tinatawag na Passive Smoking. Kahit hindi ka naninigarilyo ay parang naninigarilyo ka na rin dahil sa mga kemikal na nakukuha mo sa usok ng sigarilyo nang taong katabi o malapit sa naninigarilyo. Mas marami pa ang konsentrasyon ng mga masamang kemikal ang nakukuha ng mga passive smokers (mga taong hindi naman naninigarilyo pero nakatira kasama ang taong naninigarilyo) kumpara sa mga taong talagang naninigarilyo. Ang mga ito ay makakaramdam ng pagsakit ng ulo, at pagtutubig ng mga mata. Ang mga Passive Smokers ay may mas mataas ng 35(%) porsyentong posibilidad na macaroon ng kanser. Ang mga bata o anak naman nang mga naninigarilyo ay may mas malaking posibilidad na magkaroon ng bronchitis, pneumonia at mga sakit sa puso lalo na sa unang taon.

Anu-ano ang mga dahilan ng mga mag-aaral kung bakit sila`y naninigarilyo? Estado o kalagayan ng kanilang buhay ay isa sa dahilan ng kanilang paninigarilyo. Dulot din ito ng pag-gaya sa mga magulang, kapatid o kamag-anak nila na nakikita nilang naninigarilyo. Kakulangan ng patnubay ng magulang sa paglaki kaya nawala sa pagtahak tamang landasang mga ilang kabataan na nahumaling sa paninigarilyo. Dahilan din ang pagkakaroon sa lakas ng loob sa pagharap sa kanilang problema kapag sila’y nakahithit nito. Madaming nagsasabi na ito’y kanilang pampalipas oras lamang o kaya’y “trip-trip” lang nila.

2.2.2. Dayuhan na Pag-aaral

Ayon kay Dr. Lain Lang (Peninsula Medical School), napag-alaman na ang mga naninigarilyo ay nakararanas ng mababang antas ng kasiyahan at life satisfaction kumpara sa mga hindi naninigarilyo. Ayon pa rin sa kanilang pag-aaral, ang pleasure na nararanasan ng mga naninigarilyo ay dahil sa lamang sa adiksyon sa patuloy na paghithit ng sigarilyo. Ipinapayo rin ng mga dalubhasa na kung nais ng isang tao na makaranas ng kasiyahan, mabuting pangangatawan at satisfaction sa buhay ay mas maging tigilan na ang paninigarilyo. Magulang ang may pinakamalaking impluwensiya sa pagkatuto ng mga anak nila sa panggagaya sa kanila na manigarilyo. Ang mga ss. ay mga pahayag ni Scott, S., L.P.C., L.M.F.T. na tungkol sa ilan sa mga maaaring gawin ng mga magulang upang maiwasan na matutong manigarilyo ang kani-kanilang mga anak: Maging isang mabuting modelo sa anak. Kung ayaw ninyo silang manigarilyo, siguraduhing kayo mismo ay hindi naninigarilyo. Dapat turuan at ipaalam sa anak ang mga hindi mabuting epekto ng paninigarilyo tulad ng mga sakit na maidudulot nito, mga masasayang nap era at mga kasamaang dulot nito sa kalikasan. Si Proctor (1996) ay nagbigay ng ilang mga paraan upang matigil ang paninigarilyo: Panindigan ang desisyong pagtigil sa paninigarilyo, pangalagaan ang pangangatawan. Sikaping matulog ng walong oras at uminom ng walong baso ng tubig, kumain ng masusustansyang pagkain at mag-ehersisyo. Lantarang ipahayag ang pagkagusto at ang nararamdamang tuwa dahil ikaw na ngayon ay “tobacco-free” at kapag inalok ka ng sigarilyo, manindigan na tumanggi rito. Maghanap ng mga taong susuporta sa iyo (mga kaibigan at pamilya). Tanungin ang sarili kung ang paninigarilyo ba ang nakakatulong sa mga responsibilidad mo sa buhay at magtala kung ilang beses mo naramdaman sa isang araw na kagustuhang manigarilyo.

Kabanata III

METODO AT PAMAMARAAN

3.1. Disenyo ng Pananaliksik
3.1.1. Nakasalig ang pananaliksik na ito sa disenyong eksploratori/kwalitatibo/interpretatibo na binubuo ng disenyong di-eksperimental, datus na kwalitatibo at pagsusuring interpretatibo. Ang mga datus ay mga hango sa obserbasyon, interview at survey. Gumamit din ng metodo na etnograpiya sa pangangalap ng mga datos.
3.1.2. Ang naisagawang pag-aaral ay gumamit ng deskriptibong metodolohiya ng pananaliksik, na gumagamit ng talatanugan (survey questionnaire) para makalikom ng mgadatos. Naniniwala kami na angkop ang disenyong ito para sa paksang ito sapagkat mas mapapadali ang pangangalap ng datos mula sa mga opinyon ng mga respondent ng mga mag-aaral sa ACLC College of Apalit sa kursong BSIT.

3.2. Setting ng Pag-aaral

3.2.1. Ang ACLC College ay isang paaralan kung saan sila ay naghahandog ng mga kursong may kinalaman sa teknolohiya. Ito ay may programang pang-dalawang taon o apat na taong kursong inihahandog sa mga mag-aaral at pagkatapos nito ay maaari ka nang makakuha ng trabaho. Matapos ang dalawang taong pag-aaral, maaari ka nang makakuha ng diploma at pagkatpos ay maaari nang makakuha ng trabaho. Maaari mong ipagpatuloy ang pangatlo hanggang sa pang-apat na taong pag-aaral upang ikaw ay magkaroon ng degree o antas. Ito ay sangay ng AMA College.

3.2.3. Ang ACLC College of Apalit ay matatagpuan sa Sulipan, Apalit, Pampanga.

3.3. Mga Kalahok Ang mga kalahok sa pag-aaral na ito ay ang mga mag-aaral sa unang baiting sa kolehiyo ng ACLC College of Apalit na kumukuha ng kursong Bachelor of Science in Information Technology o BSIT.

3.4. Mga Instrumento
3.4.1. Ang mga mananaliksik ay gumamit ng mga instrumento na ginamit sa proyektong ito ay ang mga libro, dyaryo, at internet upang mangalap ng mga impormasyon ukol sa pag-aaral na ito. Gumamit din ang mga mananaliksik ng camera, upang makuhaan ang mga mag-aaral o lugar na kalahok sa pag-aaral na ito.
3.4.2. Ang pag-aaral na ito ay may mga patnubay na tanong, mga survey sa pamamagitan ng mga talatanugan (surveyquestionnaire) para makalikom ng mga datos upang malaman ang mga opinyon ng mga respondent.

3.5. Paraan ng Pagsasagawa
3.5.1. Sa unang araw pa lamang ng aming aralin ay medyo nahirapan kami dahil hindi ganoon kadali ang mag hanap ng angkop at interesadong isyu para sa gagawin naming pag aaral, bawat isa sa amin ay may iba’t ibang opinion kung ano nga ba ang pamagat ng aming gagawing pag-aaral ngunit sa huli ay nag kaisa kami. “Ang hirap..” yan ang mga salitang nabanggit namin sa unang araw na sinabi ng aming propesor kung ano ang mga dapat naming gawin. Sa pagsisimula naming gumawa ng pananaliksik na ito ay nahirapan kami, lalo na’t wala kami masyadong pag hahanda.Pero sa mga sumunod na bahagi ng aming pag aaral ay pinagbutihan na naming mabuti; mula sa pag kuha ng mga datos, mga taong iinterbyuhin, pag uuganay ng mga nakalap na impormasyon at maging ang mga gamit na aming gagamitin sa pananaliksik ay isinaayos naming mabuti. Lahat kami ay nag tulong-tulong upang maisagawa ng ayos itong pag-aaral na ito. At napatunayan namin sa huli na kahit nahirapan kami ay sulit naman ito dahil na rin sa dami ng aming natutunan. 3.5.2. Pangangalap ng mga Datos Ilang artikulo ang aming binasa upang makahanap ng datos na naaayon sa gingawa naming pananaliksik. Iba’t iba ding instrumento ang aming ginamit upang makakuha ng mga impormasyon upang mas lalong maging mas interesadong basahin, at para mas lalo pa naming mabigyan ng maaraming kaalaman ang mga taong sangkot sa aming isinagawang pag-aaral.

3.5.3. Pagsusuri ng mga Datos Tanong | Kasagutan | 1. Ano ang dahilan ng iyong paninigarilyo? | Pamilya | Barkada | Gusto lang | 2.Anong aspeto ang naapektuhan dahil sa iyong paninigarilyo? | Pag-aaral | Kalusugan | Pamilya | 3.Ano ang paraan upang maiwasan mo ang paninigarilyo? | Pinagkakaabalahan | Sports | Disiplina | 4.Nais mo na bang tumigil sa paninigarilyo? | Oo | Hindi | | 5. Naapektuhan ba ng bagong batas na Sintax bill ang iyong paninigarilyo? | Oo | Hindi | | 6.Kailan ka nag simulang matutongmanigarilyo? | Elementary | High School | College | 7. Ilang stick ang nakukunsumo mo saIsang araw? | Isa – limang piraso | 6 piraso-1 kaha | 2 kaha at higit pa | Ang mga katanungan na nasa taas ay sasagutan ng mga mag-aaral ng ACLC, particular sa Departamento ng BSIT at susuriin ng mga mananaliksik sa tulong ng persenteyg nito.

Kabanata IV

PAGLALAHAD NG MGA DATOS AT MGA PAGTALAKAY

4.1. Mga dahilan ng paninigarilyo ng mag-aaral

Ipinapakita sa Pie Chart na ito na sa tatlong pangunahing dahilan ng paninigarilyo ng kabataan, dalawampu’t limang bahagdan(25%) ang nagsasabing pamilya ang nakakapagdulot ng masamang impluwensiya sa kanilang mga kaanak, samantalang animnapu’t apat na bahagdan (64%) naman ang nagsasabing ang mga barakda nila angnaguudyok ng paninigarilyo at iba pang mga bisyo. Labing isang bahagdan(11%) naman ang nagsasabing sa personal na buhay lamang ang dahilan. Batay dito,masasabi nating ang mga barkada nila ang may pinakamalakingimpluwensiya sa kanila.

4.2. Mga epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral

Ipinapakita sa Graph na ito na sa mga aspektong naaapektuhan ng paninigarilyo ng mga mag-aaral,dalawampu’t walo na bahagdan ang nagsasabing naaapektuhan ng paninigarilyo ang kanilang pag-aaral, habang siyamnapu’t bahagdan ang nag sasabing ang kalusugan ang naaapektuhan ng kanilang paninigarilyo.Labing-dalawang bahagdan naman ang nagsasabing pamilya at kaibigan ang naaapektuhan nito.
4.3. Paraan kung paano iwasan ang Paninigarilyo ng mga kabataan.

Ipinapakita ng graph na ito na animnapu’t-limang bahagdan ng mga respondente ang nagsabing disiplina sa sarili lamang ang kanilang solusyon upang maiwasan angpaninigarilyo. Ang pinagkakaabalahan naman ang sumunod na sagot ngdalawampung bahagdan ng mga respondente na siya nilang ginagawa upangmaiwasan ang pagyoyosi o paninigarilyo. Samantalang labing-limang bahagdan lamang ang nagsabing gawaing pangkalakasan ang kanilangginagawa upang makaiwas.Ang taong may disiplina sa sarili ay pinipigilan ang mga hindi dapatgawin dahil alam nilang hindi ito maganda.

4.4. Pag hinto sa pninigarilyo ng mag-aaral

Ipinapakita ng graph sa itaas na mas malaki ang bilang ng mga estudyanteng Hindi hihinto sa paninigarilyo kaysa sa mga estudyanteng nais ng tumigil sa pag gamit nito.
4.5. Ang Bagong Batas “Syntax bill”

Ipinapakita ng graph na ito na ang panibagong batas na Syntax Bill ay nagkaroon ng malaking impluwensiya sa mga naninigarilyo dahil ito ay nakatulong upang mabawasan ang madalas na paninigarilyo ng mga estudyante.

4.6. Simula ng pag gamit ng sigarilyo

Ayon sa lumabas na resulta ng graph sa itaas ay mas malaki ang persyento ng mga mag-aaral na nag simulang matutong manigarilyo noong sila ay nasa high school pa lamang. Sumunod ang kolehiyo at ang pinaka-kaunti ay ang elementary.
4.7. Bilang ng sigarilyong kanilang ginagamit

Ipinapakita ng graph na ito na anim na piraso at higit pa ang pinakamadalas nilang magamit sa loob ng isang araw at sampung bahagdan lang ang nag sasabing isa hanggang limang piraso lang ang kanilang nagagamit at tatlongpu persyento naman ang nag sasabing nakakadalawang kaha sila at higit pa.

Kabanata V

PAGLALAGOM, KONKLUSYON, REKOMENDASYON

5.1. Paglalagom Ang karaniwang dahilan kung bakit maraming kabataan angnaninigarilyo ay pamilya (40%), barkada (53%), at personal na buhay (7%). Mga aspektong nakakaapekto sa pannigarilyo ng mga mag-aaral aykalusugan (50%), pag-aaral (39%), pamilya at kaibigan (11%).Ilan sa mga gawaing ginagawa ng mag-aaral upang maiwasan angpaninigarilyo ay pagdisiplina sa sarili (67%), pinagkakaabalahan (20%),gawaing pangkalikasan (13%). Madami pa ring estudyante ang ayaw huminto sa paninigarilyo.Marami sa kanila ay nagsimulang matutong manigarilyo noong sila ay nasa high school pa lamang.Karamihan din sa kanila ay nakaka isang kaha mahigit kada isang araw subalit dahil nga sa panibagong batas na ipinatupad ng pamahalaan na sintax bill ay nabawasan kahit papano ang bilang ng stick na kanilang nilalanghap.
5.2. Konklusyon Napatunayan ng pag-aaral na ito na ang paninigarilyo ay isang masamang bisyo. Ito ay masama para sa ating kalusugan. Bukod sa magastos ang paninigarilyo, ay nakakapagdulot pa ito ng maraming uri ng sakit tulad ng sakit sa puso, bronchitis at kanser. Nakakapagpahina din ito ng resistensya ng ating katawan. Ito rin ay nakamamatay. Ang usok ng sigarilyo ay nakakasama rin maging sa ating mga kaibigan at sa mga tao sa ating paligid. Ang paninigarilyo rin ay masama para saating kapaligiran dahil nakadaragdag lang ito sa polusyon. Maraming masamang bunga ang maaring maidulot ng paninigarilyo maaring makaapekto ito sa ating sariling kilos dahil nilalason nito ang ating pag-iisip .
5.3. Rekomendasyon Hindi maganda sa mga estudyante ang paninigarilyo o sa kahit na sino pa man. Maraming paraan upang maitigil ang bisyo na paninigarilyo. Ito ang maaaring gawin sa pagtigil sa paninigarilyo: Una ay lumayo saibang mga naninigarilyo. Alisin ang lahat ng sigarilyo at ang bawat bakas ng tabako na taglay ninyo. Humingi ng tulong at suporta sa pamilya sa desisyonnang paghinti. Ito ang mag-iiwas sa inyo sa tukso at magpapalakas sainyong kapasiyahan na tumigil na. Kapag nakadarama ng pagkagustongmanigarilyo ay maghanap ng ibang pagkakaabalahan. Mag- ehersisyo araw-araw. Makalilinis ito sa baga at makapagbubuti sa kalusugan at kaligayahan.Huwag magpapalipas ng gutom. Kumain ng regular at huwag tatangkainmagpababa ng timbang habang sinisikap alisin ang ugalung paninigarilyo.Kumain ng masusustansiyang pagkain. Ang mga ito ay siyang magaling nalunas laban sa lason ng tabako. Kung hindi tuluyang maihinto ang paninigarilyo, komunsulta sa Smoking Cessation Clinics. Ang mga batas na isinatupad ng gobyerno(sintaxbill) ay isa sa paraan upang mabawasan ang bilang ng mga naninigarilyo. Dapat din ay dagdagan pa ng gobyerno ang mga proyekto laban sa paninigarilyo ng mamamayang Pilipinong lalo na ang mga mag-aaral.

BIBLIYOGRAPI

http://tl.wikipedia.org/wiki/Sigarilyohttp://www.philstar.com/Article.aspx?articleid=434490http://tl.articlestreet.com/Article/The-Many-Perils-Of-Smoking-Tobacco/671975http://bisyonatoh.blogspot.com/http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Batas_Republika_9211

http://newsinfo.inquirer.net/333451/philippines-sin-taxbill

AKLAT

Khalil Evaristo,(2011-09-17): Ang Paninigarilyo, Kasalanan ba? : Islamic Propagation Office in Rabwah

ACLC HandBook

APENDIKS A

Mahal naming Respondente,

Magandang araw! Kami, mag-aaral ng ACT12D na nasa unang taon, ay nagsasagawa ng isang pag-aaral hingil sa epekto ng paninigarilyo para aming proyekto sa Filipino 2. Narito ang mga katanungan upang makakuha kami ng mga impormasyon hingil sa aming pagsisiyasat.Sagutin lamang ang mga katanungan ng matapat at klaro.Maraming Salamat.

- Mga Mananaliksik

Tanong | Kasagutan | 1. Ano ang dahilan ng iyong paninigarilyo? | Pamilya | Barkada | Gusto lang | 2.Anong aspeto ang naapektuhan dahil sa iyong paninigarilyo? | Pag-aaral | Kalusugan | Pamilya | 3.Ano ang paraan upang maiwasan mo ang paninigarilyo? | Pinagkakaabalahan | Sports | Disiplina | 4.Nais mo na bang tumigil sa paninigarilyo? | Oo | Hindi | | 5. Naapektuhan ba ng bagong batas na Sintax bill ang iyong paninigarilyo? | Oo | Hindi | | 6.Kailan ka nag simulang matutongmanigarilyo? | Elementary | High School | College | 7. Ilang stick ang nakukunsumo mo saIsang araw? | Isa – limang piraso | 6 piraso-1 kaha | 2 kaha at higit pa |

APENDIKS B

MGA MANANALIKSIK:

Pangalan: Kitt Idelle Y. De Leon
Edad: 17 taong gulang
Kasarian: Babae
Tirahan: Colgante, Apalit, Pampanga

Pangalan: Ricel A. Ramos
Edad: 17 taong gulang
Kasarian: Babae
Tirahan: Calumpit, Bulacan

Pangalan: Decerie G. Sumalinog
Edad: 18 taong gulang
Kasarian: Babae
Tirahan: Apalit, Pampanga