§8 het christendom Het Jodendom
De joden waren de bewoners van Palestina. De godsdienstige naam van de joden wordt het Jodendom genoemd. Zij staan in het Ouder Testament. Daarin staat dat God aan Mozes opdracht gaf Tien Gebodenaan de mensen door te geven (enkele daarvan); eert uw vader en moeder, niet stelen, niet doden, niet echtbreken.
Toen de Joden telkens door andere volken werden over heerst, kwam het geloof in een verlosser op. Jezus van Nazareth werd door sommige gezien als verlosser. Jezus van Nazareth
Jezus werd in de tijd v/d keizer augustus geboren te Bethlehem in Palestina. Hij begon toen-ie 30 was te prediken. Hij sprak over een ‘koninkrijk van God’. Dat koninkrijk zou bezit worden van alle arme. Ook gaf hij de mensen hoop op een beter leven na de dood, als ze goed gedrag toonde. Toen sommige hem tot verlosser gingen zien klaagden Joodse leiders hem aan. De Romeinse gouverneur, Pontius Pilatusveroordeelde heb tot de dood.
De volgelingen vonden hem een goddelijk wezen en noemden heb Christus, volgelingen heten Christenen. Volgens zijn volgelingen steeg Jezus 40 dagen na zijn dood naar de hemel. (Pasen en Hemelvaart wordt er gevierd).
Christenen geloven dat God Jezus heeft gestuurd. Sinds Adam & Eva ongehoorzaam zijn geweest, alleen Jezus kon die breuk herstellen. Jezus zou later terug keren en alle rijken verenigen. Het christendom vastgelegd in de bijbel
Met christendom word de godsdienstige opvatting v/d christenen bedoeld. Die opvattingen staan in de bijbel. De bijbel werd ong 200 n. Chr. samengesteld, het bestaat uit 2 delen: het Oude en Nieuwetestament. Het Oude. Het helige boek v/d joden, werd opgenomen in de bijbel,. In het nieuwe staan 4 verhalen over het leven van Jezus & over wat hij predikte. Die verhalen worden Evangeliën (goede boodschap) genoemd. De verbreiding van het christendom
Tijdens de Pax Romana was het hele middellandse zeegebied 1 groot rijk met verbindingen. Overal spraken ze dezelfde talen, daardoor konden de ideeën vlug worden verspreid.
Armen en onderdrukten voelden zich aangesproken tot het Christendom. Iedereen was daar gelijk en hij beloofde een beter leven na de dood. Veel toonden toen beter gedrag. Vervolgingen van het christendom
De Romeinse overheid was altijd heel verdraagzaam tegenover andere godsdiensten. Maar alleen van de Christenen niet, omdat ze hun geloof boven de Romeinen kozen . Het christendom werd verboden en vervolgingen begonnen. Hoe de Romeinse overheid tegenover de christenen stonden in de tijd van keizer Trajanus is onderwerp van een eenheid. De triomf van het christendom
In 313 bepaalde keizer Constantijn dat Christenen Goede burgers zijn. Hij werd zelf een christen. Aan het eind van de 4de eeuw bepaalde keizer Theodosius dat het christendom de enige godsdienst is die niet verboden was. Hun triomf zou problemen meenemen, hoe moeten ze zich gedragen tegenover andere godsdiensten? Ze werden geholpen. Ook ketters ( christenen die over belangrijke geloofszaken anders dachten dan christelijke leiders) werden vervolgd.
Andere problemen werden veroorzaakt door keizers en kerkelijke leiders die met elkaar in botsing kwamen. Ze gingen zich met elkaar bemoeien.

Inleiding h6 de middeleeuwen
Inleiding
Na dat het Romeinse rijk uiteenviel volgde er een periode van 1000 jaar: de Middeleeuwen. Dat betekent de tijd tussen de Grieken en de Romeinen. Pas na de 19de eeuw gingen mensen anders over de middeleeuwen denken, het werd belangrijker en het was het bestuderen waard, het klinkt minder negatief. De middeleeuwen word verdeeld in Vroege en Late Middeleeuwen. De overgang valt in de 11deeeuw. §1 De Germanen Germaanse volken nemen het gezag van de Romeinen over
Tijdens de laatste eeuwen van het West-Romeinse rijk trokken allerlei volken binnen. Het lukte niet altijd de volken buiten te houden. Zoals de Germanen, die bleven. De Germanen overheersten steeds meer.
De Germaanse volken hadden hun eigen staat. Maar hadden veel gemeenschappen:
- Hun talen leken op elkaar.
- Ze leefden vooral van landbouw en leefden in dorpen.
- Hun samenleving was gelaagd: 1 vrije mannen, 2 vrij gelatenen, 3 slaven.
- Elk volk was verdeeld in verschillende stammen.
- in iedere stam had de vergadering van vrije mannen de meeste macht.
De Franken waren het belangrijkste volk. Frankrijk is er naar vernoemd. Karel de Grote
Karel de Grote (742-814) was de bekendste koning van de Franken. Karel voerde vele oorlogen uit om het christendom te vergroten. Voor het eerst werd het West-Romeinse rijk weer 1 groot rijk. Op (1e of 2e) kerstdag in 800 plaatste de paus de keizerskroon op het hoofd van Karel. De West-Romeinse keizer die in 476 was afgezet had weer een opvolger. Na de dood van Karel viel het rijk uiteen, dit waren de oorzaken:
- de gewoonte bij de Germanen om het rijk te verdelen onder alle zonen van de vorst.
- oorlogen die de opvolgers van Karel de grote met elkaar opvoerden.
- de aanvallen van volken zoals de Noormannen vanuit het noorden en de moslims vanuit het zuiden.

§2 De samenleving in de Vroege Middeleeuwen
In de Vroege Middeleeuwen bleven steden bestaan maar werden kleiner. Bisschoppen bleven hun bisdommen vanuit de oude Romeinse steden besturen. Zo’n Bisschop had een aantal geestelijken om zich heen. Dankzij de geestlijken bleef er voor mensen zoals de herbergier en ambachtslieden werk over. De meeste mensen leven op een domein
Een Domein was een dorp omgeving en alles wat daarbij hoorde aan land en goederen. Het werd bestuurd door een edelman, een bisschop of een klooster. Het middelpunt was een kasteel of een klooster. De kastelen zijn nu in de meesten gevallen een ruïne of musea geworden, Klooster worden nog gebruikt. Vrije boeren en horigen
90% van de bevolking werkte op een domein als boer, landarbeider, ambachtsman of personeel.
Vrije boeren
Zij bezaten hun eigen grond en hadden personeel dat onvrij was.
Horigen(= onvrije)
De meeste mensen waren horige. Sommige hadden geen enkel bezit andere hadden grond gepacht (=huren). Er waren grote verschillen in mensen die gepacht hadden:
- Sommige hadden meer land gepacht dan andere. Daardoor konden ze meer voedsel bouwen en hadden meer kans om te overleven.
- Sommige hoefden minder diensten te verrichten. Wie minder hoefden te werken voor de heer had meer tijd voor zichzelf.
- Sommige hoefden minder oogst af te staan en hadden dus meer voorzichzelf De edelen
De edelen werkten anders dan de boeren ze hadden grond maar werkte er zelf niet op. Ze leefden van de arbeid van de boeren. De edelen werden verdeeld in lage en hoge adel.
De lage adel
De meeste edelen behoren tot deze groep. Ze beheren maar 1 domein en leven in een klein kasteel (leek vaak op boerderij) Ze hadden niet zoveel meer eten dan de horigen, ze verdienden alleen meer; maar ze moesten ook meer uitgeven
De hoge adel
Er waren maar honderden hoge edelen. Zij beheerden vele domeinen en woonden in een kasteel. Ze leefde in luxe.
Het leenstelsel
De hoge adelen hadden domeinen geleend. Dat is moeilijk te beschermen, daarom riepen ze de lage edelen in. Dat deden ze voor een of meer domeinen. De koning en edelen die 1 of meer domeinen in leen gaven werden leenheer genoemd. De edelen werden leenman genoemd. De edelen waren leenman en heer. Ze waren leenman van hun heer en leenheer van de lage edelen. De meeste koningen hadden weinig macht
De koningen hadden weinig macht. Sommige domeinen hadden ze in leen gegeven aan hoge edelen. Sommige koningen konden hun leenman tot gehoorzaamheid dwingen, maar meestal deden de edelen dat het hun eigen bezit was. De geestelijken
De geestlijken waren de 3e belangrijke groep. Er waren 2 soorten : seculiere en reguliere.
Seculiere geestelijken
Seculiere geestelijken zijn de Paus, de bisschoppen en de priesters. Zij leven niet in afzondering zoals de reguliere geestelijken maar onder de mensen. Alleen mannen kunnen seculiere geestelijke worden.
De taak van de middeleeuwse dorpspriester was toezicht te houden op het leven van de inwoners van een parochie. Een parochie, is een groep gelovigen. De dorpspriester was van eenvoudige afkomst en had weinig of geen opleiding gehad. Boven de dorpspriesters stonden de bisschoppen. Het was hun taak toezicht te houden op de parochies in hun bisdom (kerkelijke provincie).
De bisschoppen waren meestal van adellijke afkomst. Veel bisschoppen waren ook leenmannen van de koning.
Leider van de bisschoppen en van de Kerk was de Paus. Hij had grote macht:
· Hij stond aan het hoofd van alle geestelijken;
· hij mocht regels vaststellen waaraan alle christenen zich hadden te houden;
· hij mocht alle bisschoppen bijeen roepen voor een concilie (kerkelijke vergadering).
Reguliere geestelijken
Reguliere geestelijken zijn monniken en nonnen. Ze leven in afzondering in kloosters. Aan het hoofd van een klooster staat een abt of abdis. Alle reguliere geestelijken zijn lid van een kloosterorde. Dat is een organisatie van een groep monniken en nonnen die in verschillende kloosters leven volgens dezelfde regels. De oudste orde is die van Benedictus. Daarnaast kennen we de Dominicanen en de Franciscanen.
Verschillende taken van monniken en nonnen:
- verbreiden van het geloof
- het bouwen van kerken en kloosters
- het verzorgen van zieken
- voedsel geven aan hongerigen
- onderdak geven aan pelgrims (= zijn gelovigen die ver reizen om voor hun godsdienst heilige plaatsen te bezoeken). Grote invloed van de geestelijken op de samenleving
Hoe kwam het dat de invloed op de geestlijken in de middeleeuwen zo groot was?
- iedereen was lid van de zelfde kerk. De geestelijken konden daardoor iedereen beïnvloeden.
- geestelijken konden lezen en schrijven. Daardoor hadden ze ook bij het bestuur van een land invloed. Ze moesten dan wetten en verdragen opschrijven. Maar Hoge Geestelijken bestuurden vaak ook een groot deel van het land.
- ze geloofden dat het leven op aarde een voorbereiding was voor de dood, de geestelijken moesten daarbij helpen.
- door de belastingen (b.v. een tiende van de inkomsten of aflaatbetalingen) werden ze rijk.
- geleerden hielden zich bezig met wat voor de godsdienst belangrijk was.
- de Paus kon iedereen in de Kerkelijke Ban doen. Als je in de Ban werd gedaan, was je geen lid meer van de Kerk en mocht je geen sacramenten meer ontvangen en kwam je na je dood in de hel. Mogelijkheden om van de ene bevolkingslaag in de andere terecht te komen
In de Vroege Middeleeuwen lag het meestal al bij je geboorte al vast of je de rest van je leven tot de boeren of tot de edelen zou behoren. Edelen kwamen zelden of nooit in een lagere bevolkingsgroep terecht.
In sommige gebieden erfde de oudste zoon het hele bezit van zijn vader. jongere zonen traden dan vaak toe tot de geestelijkheid. Zij kregen de hoogste functies in de Kerk, zoals die van bisschop of abt.
In de Late Middeleeuwen kwamen de steden op. Daardoor kregen de mensen een nieuwe kans om in een andere bevolkingslaag terecht te komen. §3 De opkomst van de middeleeuwse stad.
De opkomst van de steden is de belangrijkste verandering in de Late Middeleeuwen. Dat had veel te maken met de herleving van de handel.
Waardoor handel in de vroege middeleeuwen bijna verdwijnt
De handel in West Europa was sinds de 5e eeuw bijna verdwenen. De reden daarvoor was dat de Romeinse wegen vervielen en het steeds moeilijker werd om te reizen. Men werd vaak het slachtoffer van struikrovers. Ook waren er weinig bruggen om rivieren over te steken. Kooplieden moesten ook voor het gebruik van bruggen, doorwaadbare plaatsen of waterwegen tol betalen aan de eigenaar ervan.
Een ander probleem was dat, in tegenstelling tot de Romeinse tijd, men nu niet overal met dezelfde munt kon betalen. Waardoor de handel herleeft in de late middeleeuwen
De handel herleefde in de 11e en 12e eeuw:
· In de stad gingen de kooplieden samenwerken in gilden. Een gilde diende de belangen van mensen die hetzelfde beroep uitoefenden.
· Kooplieden gingen samenwerken met kooplieden in andere steden. Het eerst in Italië.
· In de tweede helft van de 13e eeuw gingen Noord Europese steden samenwerken in de Hanze. Hanze kooplieden maakten afspraken om dezelfde munten, maten en gewichten te gebruiken.
· De kooplieden kregen de steun van de koningen. De koningen hielpen de kooplieden tegen rovers en piraten en zorgden voor verbetering van wegen en bruggen. De koningen zorgden ook voor het opheffen van tollen en voorden een muntstelsel in voor hun rijk. Oude steden groeien, nieuwe ontstaan
Nieuwe steden ontstonden op voor handel goed gelegen plaatsen. Door de handel groeiden oude steden en ontstonden er nieuwe.
De steden boden aan veel mensen werk en vrijheid en een boeiender leven. Er was bijvoorbeeld een regel, dat een horige die een jaar en een dag in een stad had geleefd, niet langer door zijn heer kon worden opgeëist. 'Stadslucht maakt vrij' was een uitspraak in de Middeleeuwen.

Stedelingen krijgen stadsrechten
Stedelingen hadden net zoals de boeren allerlei plichten tegenover de heer van een domein. Vooral handelaars konden deze verplichtingen niet goed combineren met hun beroep. De stadsbewoners gingen daarom hun koning om meer vrijheid vragen. Zij vroegen om stadsrechten.
Die stadsrechten hielden in:
· het betalen van belastingen als enige verplichting tegenover de heer in hun omgeving en tegenover de vorst;
· het zelf mogen regelen van bestuur en rechtspraak.
De koningen konden nu samen met de steden de macht van hun leenmannen beperken. Hoe beter het met de steden ging, des te meer belasting konden de koningen van de steden vragen. De gelaagdheid in de stedelijke samenleving
In de steden ontstonden verschillende bevolkingslagen:
1) De bovenste laag van de bevolking werd gevormd door de meesters van de gilden.
2) Onder deze laag stond het hogere personeel van de gildemeester. Zij verdienden een loon.
3) De knechten vormden de derde laag. Zij verdienden een laag loon net genoeg om in leven te blijven.
4) Het armst was de groep bedelaars en zwervers. (In Nijmegen hoorde 30% van de bevolking in 1550 tot deze groep).
De steden werden bestuurd door stadsraden, afkomstig uit het koopliedengilde. De rest van de bevolking had daar geen invloed op. Ambachtslieden en arbeiders kwamen in opstand
In de steden woonden veel meer ambachtslieden dan kooplieden. Deze ambachtslieden verdienden met hun werk een goed inkomen. Toch mocht men niet meedoen aan het stadsbestuur. Daarom kwam men daartegen in opstand.
De arbeiders profiteerden niet van het toenemen van de welvaart. Toen in de 14e eeuw de welvaart niet meer toenam werd een groot aantal werkloos. Door de ontstane nood kwam men in opstand. Ketterijen krijgen veel aanhand onder ontevreden arbeiders
De mensen in de Middeleeuwen uitten hun ergernis en woede vaak in de vorm van ketterijen. Ketterijen zijn meningen over het geloof die de leiders van de Kerk hebben verboden.
Ketters ( aanhangers van ketterijen) werden vaak geleid door geestelijken die vonden dat ze de wereld moesten veranderen, omdat God dat wilde.

§4 De opkomst van de Nationale Staten.
In de Middeleeuwen merkten ze weinig van de telkens wisselende grenzen. In de Late Middeleeuwen leken de grenzen al meer op nu. In sommige staten ontstond onder een groot deel van de bevolking een gevoel van saamhorigheid. Zulke staten worden nationale staten of naties genoemd. Het gevoel van saamhorigheid van een groep mensen die een staat vormt of wil vormen, wordt nationalisme genoemd.
Waardoor nationale staten ontstaan
Hoe zijn de nationale staten eind 15e eeuw ontstaan:
∙ De mensen gingen meer merken van het bestuur van hun staat
Koningen vergrootten hun macht. Ze kregen daarbij hulp van steden. Ze gingen belasting heffen. De mensen gingen werken dat de koning van de gehele staat machtiger was dan de leenheer van het gebied waar ze woonden.
∙ De mensen gingen dezelfde taal spreken Steeds meer kooplieden vervoerden hun producten naar andere steden. Ze hadden contact met elkaar en met hun helpers. Je moest elkaar dus kunnen verstaan. Ook koningen en ambtenaren gebruikten dezelfde taal.
∙ De mensen merkten dat zij gemeenschappelijke belangen hadden
Koningen kregen steeds meer macht. De mensen in een staat moesten samenwerken om de macht van de koning te beperken.
∙ De mensen kregen gemeenschappelijke ervaringen
De mensen in een staat kregen gemeenschappelijke ervaringen. Bijvoorbeeld door samen oorlog te voeren. Die gemeenschappelijke ervaringen en herinneringen leidden onder de mensen in een staat tot een nationaal gevoel.
∙ De mensen hadden een gemeenschappelijke godsdienst
In de Middeleeuwen, in West-Europa hadden ze een gemeenschappelijke godsdienst: katholieke christendom. Jeanne d’Arc had in Frankrijk succes toen zij zei door God geroepen te zijn om het Franse volk te leiden tegen de Engelsen. Alle Frans geloofde in dezelfde God als Jeanne. Sinds de nationale staten ontstonden raakten de christenen in West-Europa verdeeld. In de 16e eeuw vielen ze uiteen in katholieken en protestante.
Engeland en Frankrijk als voorbeelden
De Engelse koningen probeerde hun macht te vergroten. Hij wilde meer belasting heffen. Toen gingen in heel Engeland bevolkingsgroepen samenwerken. Eerst edelen en geestelijken en daarna rijke burgers. Er kwam een parlement met vertegenwoordigers van die groepen. Alleen met toestemming van het parlement mocht de koning belasting heffen. In 1066 waas Engeland vanuit Frankrijk veroverd. De bovenlaag van Engeland sprak toen Frans. Tijdens de honderdjarige oorlog veranderde dat weer. Die oorlog begon na de dood van de Franse koning in 1328. Twee familieleden gingen oorlog voeren om hem op te volgen: De Engelse koning en de Franse graaf. Het verliep slecht voor Frankrijk, totdat de jonge boerin Jeanne d’Arc kwam. Ze had de opdracht van God gekregen Frankrijk te bevrijden. Het Franse leger behaalde toen veel overwinningen. Jeanne werd gevangen genomen door de Engelsen. Die veroordeelde haar tot de brandstapel. Maar de oorlog bleek tot de Engelse verloren. In 1453 gaven ze al hun Franse bezit terug. Alleen Calais bleef nog bij Engeland. Door voorbeeld van Jeanne d’Arc en het samen oorlogvoeren was onder veel Fransen een natyionaal gevoel ontstaan: zij voelden zich Frans.

§5 Ketterijen, Rechtspraak, Onderwijs, Literatuur, Bouwwerken en Beeldende kunst.

Nieuwe kloosterorden en de inquisitie bestrijden ketterijen
2 nieuwe kloosterorden waren belangrijk bij de bestrijding van ketterijen (want die werden namelijk bloedig onderdrukt), die 2 kloosterorden zijn de dominicanen en de franciscanen. De monniken hiervan leefden in armoe. Veel dominicanen kregen in de 13e eeuw een aandeel in de rechtbanken van inquisitie (de paus had die rechtbanken ingesteld). Die rechtbanken van inquisitie hadden als doel opsporing en berechting van ketters. Zo heeft de kerk de ketterijen in de 14e en de 15e eeuw weer enigszins onder controle gekregen.

Het recht
Belangrijke veranderingen in de rechtspraak (in de middeleeuwen): * Elk Germaans volk had zijn eigen recht. * Elke leenheer ontwikkelde eigen rechtsgewoonte (binnen de rechten die elke staat had). * In alle Germaanse staten waren alle mensen voor de wet ongelijk (dus iedere bevolkingslaag werd anders gestraft als ze hetzelfde hadden gedaan). * Er kwamen 2 soorten rechtbanken (de gewone, van de leenheren en de kerkelijke, andere mensen konden ook met de kerkelijke rechtspraak te maken krijgen).

Het onderwijs
In de vroege middeleeuwen konden (bijna) alleen geestelijke lezen en schrijven, en alle vakken op scholen hadden te maken met het christendom. In de late middeleeuwen kwam daar verandering in; meer onderwijs in de steden, er kwamen scholen in de steden, en je kreeg rekenen en boekhouden erbij voor de handel en de stadsbesturen.

Heiligenlevens, het ridderepos, de lyriek en stedelijke literatuur
Tot ongeveer 1100 was het Latijn (bijna) de enige geschreven taal, het Latijn bleef de belangrijkste taal tot 1300. Veel verhalen werden doorverteld in de vroege middeleeuwen (dus niet beschreven).
Boeken en verhalen uit de middeleeuwen die bewaard zijn gebleven gingen over; Heiligen en hun wonderen, epossen over ridders en koningen (zoals koning Arthur en de ridders van de ronde tafel), de lyriek (korte gedichten over verdriet, vreugde en liefde) of nieuwe soorten literatuur (zoals; novelles, fabels en leerdichten).
Bouwwerken en beeldende kunsten
Er zijn 2 middeleeuwse bouwstijlen; De Romaanse en de Gotische. De Romaanse stijl; is de oudste stijl, met ronde bogen, kleine ramen, dikke muren en zuilen. De Gotische stijl; is met spitse bogen, hoge en smalle ramen met glas en lood, weinig muren en slanke zuilen. Een kathedraal is een kerk in de stad waar de bisschop woont. De bouw van zo’n kerk duurde soms meer dan een eeuw. De bouwkunst veranderde ook in de late middeleeuwen. Rijke burgers gingen nu ook opdrachten geven om te bouwen, er kwamen nu bijvoorbeeld dus ook niet godsdienstige bouwwerken zoals stadhuizen.

§6 De Islam en de Arabische wereld.
In de late middeleeuwen ontstonden gewelddadige en vreedzame contacten tussen de Arabische wereld en Europa.

De islam
De Islam is de 2e godsdienst in de wereld, na het Christendom, de aanhangers worden moslims genoemd, dat betekend zij die zich onderwerpen aan God. Moslims vormen de meerderheid van de bevolking in Noord-Afrika, Midden-Oosten, Afghanistan, Pakistan, Bangla Desj en Indonesië. In ons land wonen ongeveer 500.000 moslims. De islam is ontstaan op het Arabisch schiereiland. In de 6e eeuw was Mekka daar de belangrijkste en welvarendste stad, rond 570 werd profeet (=boodschapper) Mohammed hier geboren. Volgens de islam kreeg Mohammed via een engel van Allah (het Arabische woord voor God), opdracht om het bestaan en de wil van Allah aan de mensen te vertellen.
Islam betekent letterlijk; onderwerping aan de wil van God.
De koran is het heilige boek van de islam.
Alle uitspraken en handelingen van Mohammed staan in de soenna, uit de koran en de soenna hebben moslim geleerden in latere eeuwen de sharia (=islamitische wet) gemaakt. Alle moslims moeten gehoorzamen aan die wetten.
Elke moslim moet 5 hoofdplichten uitvoeren: * De geloofsbelijdenis uitspreken (= uitspreken dat Allah de enige God is en Mohammed zijn profeet). * 5 keer per dag op vaste tijden bidden (= het gebed wordt uitgesproken met het gezicht naar mekka). * Vasten tijdens de Ramadan (= in de 9e maand van het islamitische jaar van zonsopgang tot zonsondergang niet eten). * Geven van aalmoezen (= iets geven aan zieke of arme mensen). * Een pelgrimstocht naar Mekka (= 1 keer in je leven de pelgrimstocht naar Mekka maken: de hadj).

Arabieren stichten groot rijk in Midden-Oosten en Noord-Afrika
Aanhang Mohammed nam snel toe. Ook na zijn dood (= in 632) veroverde de Arabische moslims grote delen van Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Aan het hoofd van een Arabisch rijk stond een kalief, die werd gezien als de opvolger van profeet Mohammed. Iedereen die moslim was en Arabisch sprak werd Arabier genoemd. Na veroveringen werd de islam de heersende godsdienst en het Arabisch de heersende taal en ook drongen ze in Europa door. Onder leiding van Tarik kwamen ze in 711 de zeestraat tussen Afrika en Spanje over, Tarik landde bij de rotspunt die sindsdien zijn naam draagt: Gibraltar (= rots van Tarik). Via Spanje kwamen ze het Frankische rijk binnen maar daar werden ze verslagen. In de 9e eeuw veroverden ze delen van Italië, in de 11e eeuw werden ze uit deze gebieden weer verdreven.

Het Arabische rijk valt uiteen en wordt aangevallen
In de 8e eeuw kregen de Arabieren onderling ruzie, hun rijk viel uiteen in 4 delen. In de 11e eeuw werd een groot deel van het door de Arabieren veroverde Midden-Oosten veroverd door de Seldsjoeken, een islamitisch Turks volk uit Azië. Ook het Oost-Romeinse rijk werd door hen aangevallen en verloor veel grondgebied. Constantinopel (= hoofdstad van het Oost-Romeinse rijk) werd 2 keer tevergeefs belegerd. Het lukte de Seldsjoeken niet om Europa binnen te dringen. In Spanje verloren de Arabieren ook grondgebied. In de 11e eeuw begon daar de herovering op de Arabieren. De eerste grote herovering was de herovering van Toledo in 1085.
In deze tijd vol problemen, voor de Arabieren, besloot de paus tot een oproep om Palestina te bevrijden.