iederz
Business Post

-in bedrijf en in control-

strategisch marketingplan

-in bedrijf en in control-

strategisch marketingplan

Februari 2011
B. van Wegen
Stdnr.380800
CED2A

Samenvatting

iederz Business Post is een onderdeel van iederz, de voormalige sociale werkplaats van de Gemeente Groningen. Business Post is één van de werkleerbedrijven van iederz, die gezamenlijk aan het bedrijfsresultaat van iederz moeten bijdragen. Business Post is actief op het gebied van postbezorging en maakt deel uit van Business Post Nederland. iederz, en daarmee Business Post , heeft geen goed geformuleerde visie en missie.

De missie van iederz zou als volgt geformuleerd kunnen worden:
“iederz wil werken mogelijk blijven maken voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.” Hierbij zou afhankelijk van de uitkomst van het huidige politieke debat een doelgroep afgebakend moeten worden.

De visie van iederz zou als volgt geformuleerd kunnen worden:
“De sociale werkvoorziening zoals we die kennen loopt ten einde, waardoor zonder inzet van anderen veel mensen achter de geraniums terecht zullen komen. iederz gelooft dat mensen gelukkiger zijn, als zij kunnen deelnemen aan de maatschappij. iederz wil daar aan bijdragen door als arbeidsontwikkelbedrijf werken mogelijk te blijven maken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. iederz wil mensen helpen zichzelf te ontwikkelen en zo het maximale uit zichzelf te halen op het gebied van arbeidsparticipatie. Arbeidsontwikkeling en het denken in mogelijkheden zijn kernkwaliteiten van iederz. Aangezien in de toekomst de overheidssteun zal wegvallen wil iederz zichzelf ook ontwikkelen: iederz wil rendabel werken. Kortom: iederz wil op winstgevende wijze werken mogelijk maken.”

Business Post hangt momenteel geen waardestrategie aan, maar Porters cost leadership zou goed aansluiten bij de doelen die Business Post wil realiseren. Business Post wil het resultaat verbeteren. Hiertoe zouden processen beter ingericht moeten worden en Inhoudsopgave
INLEIDING EN ACHTERGROND 8
IEDERZ 8
IEDERZ BUSINESS POST 8
BUSINESS POST 8
ONTBREKEN MISSIE EN VISIE IEDERZ 9
GEFORMULEERDE MISSIE EN VISIE IEDERZ 10
MISSIE EN VISIE BUSINESS POST 11
MARKTAFBAKENING 11
WAARDESTRATEGIE 12
HOOFDSTUK 1. INTERNE ANALYSE 13
MANAGEMENT 13
WINST 13
MEDEWERKERS 13
CULTUUR 13
HOOFDSTUK 2. AFNEMERSANALYSE 15
BEDRIJVEN 15
KLANTENRESPONS 15
HOOFDSTUK 3. BEDRIJFSTAKANALYSE 16
MACRO-OMGEVINGSFACTOREN 16
Demografische factoren 16
Economische factoren 16
Sociaal-culturele factoren 16
Technologische factoren 16
Ecologische factoren 17
Politiek-juridische factoren 17
MARKTFACTOREN 17
BEDRIJFSTAKSTRUCTUURFACTOREN 19
HOOFDSTUK 4. CONCURRENTENANALYSE 21
CONCURRENTEN 21
SUBSTITUUTPRODUCTEN 21
HOOFDSTUK 5. DISTRIBUTIEANALYSE 22
HOOFDSTUK 6. LEVERANCIERSANALYSE 23
GOEDEREN 24
HOOFDSTUK 7. SWOT-ANALYSE 25
KRACHT 25
ZWAKTE 25
KANSEN 25
BEDREIGINGEN 25
HOOFDSTUK 8. MARKETINGDOELSTELLINGEN 26
MARKETINGDOELSTELLINGEN 26
Effect ziekteverzuim op omzet 26
HOOFDSTUK 9. MARKETINGSTRATEGIE 27
MARKTSEGMENTATIE, DOELGROEPKEUZE EN SEGMENTERING 27
CONCLUSIE 28
BIJLAGEN 30
VERKLARENDE WOORDENLIJST 32
LITERATUURLIJST 34

Inleiding en Achtergrond iederz iederz was tot 1 november 2010 DSW Stadspark, de gemeentelijke Dienst Sociale Werkvoorziening. Deze naam dekte de lading niet meer. DSW Stadspark is aan een herpositioneringtraject begonnen met sinds 1 november iederz als resultaat. iederz is een arbeidsontwikkelbedrijf, dat haar diensten aanbiedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het is nog altijd een gemeentelijke dienst, maar wel een dienst met een grotere afstand tot de gemeente dan de andere diensten en de ambitie om deze afstand nog verder te vergroten. iederz biedt mensen die niet op eigen kracht een passende baan kunnen vinden een tijdelijke ontwikkelplek of een beschutte werkleerplek. iederz Business Post
Business Post is een onderdeel van iederz. iederz heeft meerdere directies, waaronder de directie Producten en Diensten. Producten en Diensten heeft en aantal bedrijven, zoals een industriebedrijf, een confectiebedrijf, een groenbedrijf en ook Business Post. Business Post is een werkleerbedrijf. De werkleerbedrijven moeten gezamenlijk bijdragen aan zowel het sociale als het financiële bedrijfsresultaat van iederz. iederz Business Post maakt ook deel uit van een netwerk van postbedrijven dat onder de naam Business Post opereert.

Postbezorging stelt hoge eisen aan betrouwbaarheid en zorgvuldigheid, dus het is belangrijk om de medewerkers de vaardigheden aan te leren die nodig zijn om hier goed mee om te gaan. Hiertoe beschikt de Business Post over een eigen, gecertificeerde opleiding op verschillende niveaus. Op deze manier geeft Business Post invulling aan het ontwikkelproces van de medewerkers. Naast arbeidsontwikkeling is het de bedoeling dat Business Post op de lange termijn kan blijven bestaan. Daarom is het belangrijk dat Business Post niet alleen wat betreft arbeidsontwikkeling, maar ook financieel gezien een goede prestatie neerzet. Business Post is actief op het gebied van postbezorging in heel Nederland. Business Post biedt diensten als het versturen en bezorgen van brieven, mailings, magazines en uitnodigingen aan. Ook bezorgt de Business Post 6 dagen per week 24-uurs post in Nederland en zakelijke en pakketpost in Groningen en omgeving. Business Post biedt een haal- en breng service en kan ook worden inschakelt voor het leeghalen van een brievenbus en het verzorgen van de dagelijkse postbezorging tussen verschillende vestigingen van een onderneming. Ook biedt Business post de mogelijkheid om medewerkers op detacheringbasis postkamerwerkzaamheden uit te laten voeren.
Business Post iederz Business Post maakt deel uit van de organisatie Business Post. De organisatie Business Post is een bedrijf dat veertig regionale vestigingen heeft in Nederland. Deze vestigingen tezamen vormen het netwerk voor het bezorgen en uitwisselen van post. Alle vestigingen van Business Post komen voort uit SW-bedrijven. De Business Post organisatie wordt bestuurd door de Coöperatieve Zakelijke Post Nederland, waarvan alle deelnemers lid zijn.

Ontbreken missie en visie iederz iederz wil werken mogelijk maken. Het streven van iederz is om voor iedereen – zonder uitzondering – de meest kansrijke ontwikkeling naar een passende baan te bieden. Volgens het ondernemingsplan 2010-2014 wil iederz hét (beste) arbeidsontwikkelbedrijf van Groningen worden. Met Groningen wordt hier de gemeente Groningen bedoeld. Volgens de website iederz.nl is iederz al het arbeidsontwikkelbedrijf van Groningen. Aangezien iederz in de gemeente Groningen het enige arbeidsontwikkelbedrijf is, zal de website hier correct zijn. Dit gebrek aan concurrentie maakt de ambitie om het beste arbeidsontwikkelbedrijf te zijn aanzienlijk minder ambitieus. Daarnaast is het niet duidelijk wat het beste bedrijf is. Met “het beste” kunnen veel dingen bedoeld worden: het meest winstgevende, het bedrijf met het grootste marktaandeel, het bedrijf dat de meeste cliënten aan werk helpt, het bedrijf met de beste opleidingen en ontwikkelmogelijkheden, etc.

Op de website wordt aangegeven dat iederz er juist ook is voor mensen voor wie de afstand tot de arbeidsmarkt het grootst is. Als er gekeken wordt naar het ondernemingsplan voor de periode 2010-2014, dan staat daar dat iederz wel degelijk een ondergrens kent:
“DSW Stadspark is er voor iedereen in de arbeidsproductieve leeftijd (18-65 jaar) die - om wat voor reden dan ook - tijdelijk, gedurende langere tijd of permanent niet in staat is om op eigen kracht een plek op de arbeidsmarkt te vinden, waarmee hij/zij het wettelijk minimumloon kan verdienen.
DSW Stadspark is er niet voor mensen die in het geheel niet in staat zijn loonvormende arbeid te verrichten, of van wie dat op redelijke termijn niet verwacht mag worden. Deze mensen vallen over het algemeen binnen de kaders van de gehandicaptenzorg of geestelijke gezondheidszorg, waar dagbesteding wordt geboden.”
De doelgroep lijkt niet duidelijk afgekaderd. Naast een ondergrens is het relevant om te weten of er ook een bovengrens is. Heeft iemand met een goede opleiding, maar die al enige tijd thuis zit ook een afdoende afstand tot de arbeidsmarkt om door iederz aan werk geholpen te worden? Helemaal omdat het niet duidelijk is in het huidige politieke klimaat wat de toekomst van de WSW is, is het belangrijk om als bedrijf te weten op wie je je richt, wat je doelgroep is.

iederz heeft volgens het ondernemingsplan ook financiële doelstellingen, namelijk het afbouwen van de afhankelijkheid aan overheidssubsidies. Momenteel wordt er niet budgetneutraal gewerkt, er wordt vanuit de overheid geld bijgelegd. Voor de toekomst zou iederz wel graag de financiën op orde willen hebben. Dit betekent dat er op een andere manier naar de bedrijfsvoering gekeken moet worden: er moet meer op de financiële aspecten gelet worden, terwijl dit vroeger veel minder relevant was. Voor de meeste ondernemingen is het een gegeven dat er winstgevend gewerkt moet worden om te kunnen voortbestaan, voor iederz is dit echter nieuw.

DSW Stadspark is sinds november 2010 iederz. De verandering van naam en huisstijl die heeft plaatsgevonden, was in het kader van de herpositionering. Het is opmerkelijk dat iederz desondanks geen scherpere visie en missie heeft. Hoewel dit enigszins valt te verklaren door politieke onduidelijkheid met betrekking tot de WSW, zou een bedrijf wel duidelijk voor ogen moeten hebben waar het precies mee bezig is en waar het naartoe wil. Dit lijkt momenteel bij iederz niet het geval te zijn. Op de website van het bedrijf is niet terug te vinden wat de visie of missie van iederz is. Na enig doorklikken zijn de sociaal-maatschappelijke ambities te vinden, maar er valt niets te vinden over de financiële doelstellingen. Bovendien staat op de website dat iederz een onderdeel van de gemeente is en het streven heeft om dat ook te blijven, terwijl uit het ondernemingsplan valt op te maken, dat het de ambitie is van iederz om financieel zelfstandiger te worden en op die manier meer afstand tot de gemeente te creëren.

Samenvattend kan gesteld worden dat iederz geen helder omschreven visie of missie heeft, ondanks de recente herpositionering. Wel heeft iederz ambities, zoals het worden van het beste arbeidsontwikkelbedrijf van Groningen en het verbeteren van de financiële positie, zodat het liefs winstgevend maar tenminste budgetneutraal gewerkt kan worden. De visie, missie of op zijn minst de ambities van iederz zouden duidelijk en eenduidig geformuleerd moeten zijn. Het zou op de website en in het ondernemingsplan moeten staan. Momenteel spreken deze elkaar tegen en geven ze ook verschillende doelstellingen weer. Het is belangrijk om te weten wat je als bedrijf doet op dit moment, wat je belangrijk vindt en wat jou onderscheidt van concurrenten. Wanneer duidelijk is wie je bent, waar je staat en waar je naartoe wilt, dan kun je gaan werken aan de manier om daar te komen. Zonder een missie en visie kun je uiteindelijk geen strategie bepalen. Hier valt voor iederz zeker een verbeterslag te maken.
Geformuleerde missie en visie iederz
Business Post is een van de werkleerbedrijven van iederz en heeft als onderdeel van iederz dezelfde visie als iederz. Wanneer iederz een heldere visie en missie had, dan zou Business Post deze kunnen overnemen en desgewenst kunnen aanvullen. De huidige visie en missie van iederz lenen zich daar echter niet voor.

Business Post zou eerst moeten invullen wat zij zien als de ambitie van iederz. Het hoofddoel van iederz is het mogelijk maken van werken zo dicht mogelijk bij de reguliere arbeidsmarkt, voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. De visie van iederz is enerzijds gericht op het ontwikkelen van de medewerkers, anderzijds is het duidelijk dat de financiën op orde moeten. De subsidies staan op de tocht en het SW-systeem zoals dat er nu is staat op de helling. Het hoofddoel is in die zin tweeledig, naast het ontwikkelen van de medewerkers, is de ontwikkeling van het bedrijf en bedrijfsmatig denken erg belangrijk. iederz wil immers kunnen voortbestaan, wanneer er minder of zelfs geen subsidies beschikbaar zijn.

De missie van iederz zou als volgt geformuleerd kunnen worden:
“iederz wil werken mogelijk blijven maken voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.” Hierbij zou afhankelijk van de uitkomst van het huidige politieke debat een doelgroep afgebakend moeten worden.

De visie van iederz zou als volgt geformuleerd kunnen worden:
“De sociale werkvoorziening zoals we die kennen loopt ten einde, waardoor zonder inzet van anderen veel mensen achter de geraniums terecht zullen komen. iederz gelooft dat mensen gelukkiger zijn, als zij kunnen deelnemen aan de maatschappij. iederz wil daar aan bijdragen door als arbeidsontwikkelbedrijf werken mogelijk te blijven maken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. iederz wil mensen helpen zichzelf te ontwikkelen en zo het maximale uit zichzelf te halen op het gebied van arbeidsparticipatie. Arbeidsontwikkeling en het denken in mogelijkheden zijn kernkwaliteiten van iederz. Aangezien in de toekomst de overheidssteun zal wegvallen wil iederz zichzelf ook ontwikkelen: iederz wil rendabel werken. Kortom: iederz wil op winstgevende wijze werken mogelijk maken.”
Missie en visie Business Post
Business Post zou de nieuw geformuleerde missie en visie van iederz over kunnen nemen en daar haar eigen doelstellingen aan kunnen verbinden.
In het ondernemingsplan van de Business Post zijn doelstellingen geformuleerd, die worden samengevat als “het leggen van een goed fundament, om de doelstelling te kunnen realiseren het beste arbeidsontwikkelbedrijf in Groningen te zijn.” Het leggen van een goed fundament voor de toekomst lijkt op dit moment een zeer goede, maar te abstract geformuleerde doestelling voor Business Post te zijn. Dit kan ingevuld worden met het inzichtelijk maken van de huidige stand van zaken, het bewust kiezen voor een waardestrategie en hier doelstellingen aan verbinden. Business Post moet helder voor ogen hebben wie ze zijn en wat ze willen, voordat ze weer heel hard aan de slag gaan zonder een duidelijk doel voor ogen. Dat is een fout die in het verleden al gemaakt is en waarvan nu de gevolgen ondervonden worden.
Marktafbakening
Aangezien Business Post niet alleen een postbedrijf, maar ook onderdeel van een arbeidsontwikkelbedrijf is zou er ook nog gekeken kunnen worden naar de marktafbakening ten aanzien van de medewerkers. Voor een klein deel zijn dat ambtenaren, maar het merendeel is SW-er. Zij zijn klant van de Business Post in het kader van de arbeidsontwikkeling. In het kader van dit plan zal er op die kant van de marktafbakening niet op worden ingegaan. De medewerkers zullen niet als klant, maar alleen als medewerker beschouwd worden.
De organisatie Business Post richt zich op de transactiemail. Voor zowel heterogene post als computergesorteerde post (mailingen) zijn dat business-to-consumer en business-to-business. De Business Post richt zich op de zakelijke markt, waarin gegarandeerde levertijden tegen een concurrerende prijs worden geboden. Alle afzonderlijke vestigingen van Business Post kunnen nog andere diensten aanbieden onder de noemer “specials”. Voor iederz Business Post is dat de detachering van medewerkers om postkamers te bemannen, de haal- en brengservice van post en de gemeentepost.

Business Post richt zich op de zakelijke postmarkt. De klanten zijn dus bedrijven, organisaties en ook overheidsinstanties zoals de gemeente Groningen. Business Post bezorgt post in heel Nederland, maar richt zich primair op de regionale markt. De verscheidene vestigingen van Business Post Nederland hebben allemaal een eigen postcodegebied dat zij bestrijken en waarbinnen zij zelf post kunnen bezorgen. Dat is voor de Business Post het meest lucratief en voor de klant het voordeligst.
Waardestrategie
Vooralsnog hanteert iederz Business Post Porters beruchte vierde strategie: “stuck in the middle”. iederz Business Post is wel in bedrijf, maar niet in control. Er is geen doel waar naartoe gewerkt wordt en geen waardestrategie die richting geeft aan de koers die Business Post vaart. De waardestrategie die iederz Business Post zou moeten aanhangen kan afgeleid worden uit de visie van Business Post als geheel:
“Met een onvoorwaardelijke inzet en grote klantgerichtheid bewijzen wij dat postbezorging flexibeler en persoonlijker kan tegen een tarief dat lager ligt dan dat van concurrenten. We luisteren goed naar onze klanten, leggen het accent op persoonlijk zaken doen en vertalen specifieke wensen naar concrete dienstverlening.”
De visie van Business Post biedt mogelijkheid tot implementatie van een aantal strategieën. De hoge servicegraad sluit aan bij customer intimacy van Treacy en Wiersema en biedt ook mogelijkheden voor Porters differentiatiestrategie. Zaken als maatschappelijk ondernemen en servicegerichtheid hebben wel een meerwaarde, maar uiteindelijk komt het op de prijs neer. Treacy en Wiersema’s operational excellence zou het mogelijk maken om een concurrentievoordeel te halen uit de concurrerende tarieven die Business Post hanteert. iederz geeft echter als bedrijf duidelijk aan dat er meer verdiend moet worden, om zo de overhead die iederz op Business Post verhaalt te kunnen opbrengen. Bij een verbeterd bedrijfsproces zullen de kosten dalen. Dit biedt een extra marge die bij operational excellence aan de klant doorgerekend zou moeten worden. Het is echter niet de bedoeling om deze marge aan klanten door te berekenen, het is de bedoeling om hiermee het bedrijfsresultaat van iederz te verbeteren. In verband met de behoefte van iederz om Business Post een hoger resultaat te laten te genereren om de financiële positie te verbeteren verdient Porters cost leadership de voorkeur.

Hoofdstuk 1. Interne Analyse
Management
De bedrijfsleider van de Business Post geeft aan dat hij graag de bedrijfsvoering van de Business Post wil verbeteren. Business Post is een lopend bedrijf, maar het kent veel zwakke plekken. Het heeft een periode van veel personele wisselingen in het management meegemaakt. Het oude management heeft zich meer gericht op de dagelijkse hectiek, dan op het opbouwen van een sterk bedrijf op de lange termijn. Dit kwam ten dele ook door een nog voortdurende onderbezetting van het management. Business Post heeft eind 2009 een nieuwe bedrijfsleider gekregen en eind 2010 zijn er twee nieuwe productieleiders aangesteld.
Winst
Wat ook meespeelt dat DSW Stadspark van oudsher op financiële steun van de overheid kon rekenen in de vorm van subsidies. De tendens is dat deze subsidies in wegbezuinigd worden. Dat betekend dat er op de lange termijn niet op de subsidies gerekend kan worden. Wil iederz een toekomst hebben, dan moet er eerst budgetneutraal gewerkt worden. De werkleerbedrijven dekken de kosten die iederz als geheel maakt. Dat betekent dat wanneer iederz budgetneutraal is, de werkleerbedrijven winst moeten maken. De financiële lat ligt voor Business Post dus hoger dan voor iederz. Hoewel dit voor de meeste bedrijven een heel logische zaak is, is het voor de Business Post nieuw. Tot op heden slaagt Business Post er veelal niet in om na aftrek van de overheadkosten die iederz op het bedrijfsresultaat van Business Post verhaalt het jaar met winst af te sluiten.
Medewerkers
Voorheen werd er ook naar goede resultaten gestreefd, maar dat was niet het hoofddoel. Dat betekent dat de medewerkers van Business Post een bepaalde mentaliteit hebben. Deze mensen hebben vaak al een lange tijd bij iederz gewerkt voordat zij naar Business Post gingen. Zij hebben hun werkzame leven dan voor een groot deel doorgebracht in een werkomgeving die meer op het sociale aspect dan op het financiële aspect gericht was. Ook zijn deze mensen vaak niet werkzaam bij iederz omdat zij daar bewust voor gekozen hebben, maar omdat zij vanuit de Sociale Dienst, het UWV en door SW-indicatie bij iederz aan het werk gegaan zijn. Deze medewerkers komen niet binnen omdat zij heel geschikt zijn voor een functie, maar er wordt aan gewerkt om het beste uit de mensen te halen en ze geschikt te maken voor een functie. Omgekeerd werkt dit hetzelfde, niet alleen de medewerkers kiezen vaak niet bewust voor het bedrijf, het bedrijf kiest ook niet bewust voor de medewerker. Mensen die bij iederz binnenkomen, worden geholpen. Dat kan ook betekenen dat de meest geschikte plaats voor deze mensen Business Post is. In het uiterste geval betekent dit dat er gewerkt moet worden met een medewerker, waar niet voor gekozen zou zijn, als deze keuze vrij was geweest.
Cultuur
De Business Post kent een cultuur die doorbroken moet worden. Leidinggevenden uit het verleden keurden veel zaken goed, die eigenlijk slecht waren voor het bedrijf. Gevolg hiervan is dat er een heel vrije cultuur is, waar het niet vreemd is als het eigen belang van de medewerker voor het bedrijfsbelang gaat en er niet altijd even bedrijfsmatig gewerkt wordt. Zo is bijvoorbeeld de verzuimdrempel erg laag binnen Business Post, wat tot een hoog ziekteverzuim en een onnodig lage inzetbaarheid leidt.
Als er eenmaal een dergelijke cultuur binnen een bedrijf heerst, is het moeilijk om dat te doorbreken. Toch zullen medewerkers een stukje vrijheid en bepaalde privileges die zij zich hebben toegeëigend weer moeten inleveren en moeten alle neuzen weer dezelfde kant op. Hoofdstuk 2. Afnemersanalyse
Bedrijven
Business Post gaat de concurrentie aan op het gebied van de prijsstelling. Een aantal van de soorten postbezorging die Business Post biedt zijn concurrerend wat tarief betreft. Het gaat dan met name om locale post. Wanneer Business Post zelf de post kan bezorgen, dat wil zeggen de post moet in het eigen postcodegebied bezorgd worden, dan kan Business Post een scherpe prijs hanteren. Voordeel voor Business Post is, dat dit eveneens het meest lucratief is. Er hoeft namelijk geen gebruik gemaakt te worden van diensten van derden wat betreft bijvoorbeeld netwerk en daar hoeft dus ook niet voor betaald te worden.
Hoewel prijs vaak de doorslaggevende factor is voor bedrijven, probeert Business Post middels een uitgebreid productportfolio een extra meerwaarde te bieden. Door een flexibele dienstverlening kunnen bedrijven naar eigen behoefte bepalen welk deel van de postverzorging zij uitbesteden en welk deel zij zelf in de hand houden. Business Post biedt de mogelijkheid om poststukken alleen te bezorgen, ze bij de klant af te halen, al dan niet voor de klant te frankeren tot en met detachering van medewerkers die de postkamer van de klant bemannen.
Ook is maatschappelijk verantwoord ondernemen tegenwoordig iets waar bedrijven graag mee worden geassocieerd.
Business zet vooral op de prijs en de extra service in, met maatschappelijk verantwoord ondernemen als aantrekkelijke bijkomstigheid voor klanten.
Klantenrespons
Het is de doodssteek voor een postbedrijf wanneer poststukken niet tijdig of zelfs helemaal niet afgeleverd worden. Ook de wijze van afleveren is erg belangrijk, natte of beschadigde poststukken leveren per definitie ontevreden klanten op. Een hoge afleverkwaliteit is erg belangrijk. Om dit te monitoren laat iederz Business Post dagelijks een aselecte steek proef uitvoeren. Er wordt via een telefonisch interview nagegaan of de kwaliteit van de postbezorging afdoende was. Hoofdstuk 3. Bedrijfstakanalyse
Macro-omgevingsfactoren
Demografische factoren
Business Post draagt zorg voor de dekking van delen van de provincie Groningen. Dat is een deel van Nederland waar minder bedrijven gevestigd zijn dan in het midden en westen van Nederland het geval is. Hierdoor is de business-to-business en business-to-customer markt hier in Groningen ook kleiner.
Aangezien dit deel van Nederland minder dichtbevolkt is zijn er ook minder SW-bedrijven gevestigd. Dat zijn de bedrijven die mogelijk deel uit kunnen gaan maken van het netwerk van Business Post. Dat netwerk is dus ook minder uitgebreid in het noorden van Nederland. De vestigingen van Business Post hebben allemaal een eigen regio of postcodegebied, waarbinnen zij opereren. De bedrijven beconcurreren elkaar niet, maar richten zich puur op de eigen regio.
In het noorden van het land liggen de brievenbussen van TNT verder uit elkaar dan in drukker bevolkte delen van het land. Gevolg hiervan is dat mensen een grotere afstand moeten afleggen om bij de dichtstbijzijnde brievenbus te komen. Business Post komt indien gewenst de poststukken ophalen, wat aantrekkelijker is naarmate de afstand tot de TNT brievenbus groter is.
Economische factoren
Het bedrijfsleven voelt de gevolgen van de kredietcrisis nog. Er hebben minder transacties plaatsgevonden, er was minder inkomen, er was minder geld voor reclame beschikbaar en bovenal heeft de crisis bedrijven aangespoord om er kritisch naar de uitgaven te kijken. De extra service van die Business Post biedt, brengt voor een bedrijf ook extra kosten met zich mee. In de huidige economie kan de extra service makkelijk als overbodige luxe worden gezien. Bedrijven besteden momenteel geen werk uit, dat ze ook door eigen medewerkers kunnen laten uitvoeren. Dit wordt ook teruggezien in de minimale aanvraag voor medewerkers die de postkamers van klanten bemannen.
Hoewel er een prijskaartje hangt aan bepaalde extra service die Business Post biedt, is Business Post ook een goedkoper alternatief voor duurdere concurrenten. Wat de tarieven voor lokale post betreft is de Business Post goedkoper dan marktleider TNT. Dat is aantrekkelijk voor prijsbewuste klanten.
Sociaal-culturele factoren
Het noorden van Nederland is van oudsher politiek wat rood gekleurd. Dat betekent dat er wat meer aandacht is voor de sociaal zwakkeren. Groningen is een van de weinige gemeenten die de oorspronkelijke sociale werkplaats als volwaardig onderdeel van het gemeenteconcern ziet. Het SW-bedrijf en daarmee ook Business Post kunnen vaak wel op wat sympathie rekenen vanuit de stadspolitiek. Dit vertaalt zich terug naar de Gemeente Groningen als klant voor de Business Post.
Technologische factoren
Door de opkomst van het internet neemt de hoeveelheid poststukken af. Internet biedt de ontvanger veel sneller de gewenste informatie, dan postbezorging ooit zal kunnen. De tendens is dat met name de jongeren meer communicatie via het internet laten verlopen. Deze jongeren zijn de nieuwe generaties werknemers van bedrijven. Bedrijven hebben momenteel al minder poststukken en deze tendens zal doorzetten.
Een ander gevolg van internet is dat mensen meer producten via internet aanschaffen. Deze producten worden vervolgens vaak als pakketje via de post verzonden. De toename van online winkelen betekent een positieve impuls voor de postmarkt.
Ecologische factoren
Mensen zijn steeds milieubewuster. Elektronische substitutie bespaart papier. Gevolg hiervan is een kleinere hoeveelheid te verzenden poststukken. iederz Business Post verspreidt de poststukken per fiets en is op die manier milieubewust.
Politiek-juridische factoren
De liberalisering van de postwet is de reden dat de postmarkt is vrijgevallen voor andere bedrijven dan TNT. De liberalisering van de postmarkt zorgt voor meer aanbieders op de mark, lagere tarieven en meer kwaliteit. Het grootste effect was merkbaar op de zakelijke markt.
Marktfactoren
Marktomvang
Er zijn weinig cijfers beschikbaar met betrekking omvang van de postmarkt in Nederland.
Volgens data van de OPTA werden er in 2009 5,0 miljard brievenbusstukken verstuurd, waarvan 93%, oftewel 4,6 miljard, bestemd waren voor de zakelijke markt. Het marktaandeel van Business Post als geheel maakt deel uit van de groep “regionale postvervoerbedrijven”, met een gezamenlijk marktaandeel van minder dan 1%. Het marktaandeel van iederz Business Post kan niet exact berekend worden, maar het is duidelijk dat het om een zeer klein marktaandeel gaat. Vier grote spelers hebben het merendeel van de markt in handen en het kleine resterende marktaandeel is een gezamenlijk marktaandeel van alle overige spelers. Op 15 april stonden er 112 postvervoerbedrijven geregistreerd, waaronder de grote spelers. 1% Marktaandeel laat geen ruimte voor grote omvangverschillen tussen de resterende partijen. Dat betekent dat iederz Business Post naar alle waarschijnlijkheid een marktaandeel van ongeveer 0, 01% heeft.

Marktgroei en fase in productlevenscyclus De Nederlandse postmarkt is pas sinds de liberalisering toegankelijk voor andere partijen dan de voormalig monopolist TNT Post. In dat opzicht is het een “nieuwe” markt. Het concept post versturen is echter niet nieuw. Het bevindt zich wat productlevenscyclus betreft al in de fase van verzadiging in de richting van teruggang. De krimp van de postmarkt is al in 2006 begonnen: sinds 2005 is de markt voor brievenbuspost met ongeveer 10% gedaald. De waarschijnlijke oorzaak hiervoor is de elektronische substitutie, waar in 2009 de economische crisis ook nog bij is gekomen.

Ontwikkeling postvolumes

Conjunctuur- en seizoengevoeligheid
De postmarkt staat bekend om de jaarlijkse piek in december veroorzaakt door de kerst- en nieuwjaarskaarten. Dit betreft echter de persoonlijke post en Business Post richt zich op de zakelijke markt. Daar is geen piek vanwege wenskaarten. Wel is december een iets drukkere maand dan gemiddeld, omdat voor veel bedrijven de boekjaren gelijk lopen met de kalenderjaren. Het afsluiten van het boekjaar geeft een merkbare hoeveel extra post, maar dat is minimaal.
Bedrijfstakstructuurfactoren
Winstgevendheid
De winstgevendheid in de postmarkt is aan het afnemen. De gemiddelde prijs per stuk van nationale brievenbuspost is tussen 2008 en 2009 met € 0,7 gedaald, dat is een daling van 2%. Deze gemiddelde prijs houdt geen rekening met een eventueel andere samenstelling van poststromen en kan dus zowel door een daling van alle soorten post, als door een groter aandeel van goedkope soorten post worden veroorzaakt. De grootste daling vond plaats in het vervoer van periodieken en direct mail.
De winstgevendheid in de postmarkt neemt af. Een aantal belangrijke factoren hiervoor zijn de dalende vraag, de toenemende concurrentie en substitutie.

Dreiging nieuwe toetreders
De postmarkt kent sinds de liberalisering veel nieuwe toetreders. Er is geen hoge drempel om toe te treden tot de postmarkt: de benodigde middelen zijn laag. Het opbouwen van een eigen netwerk zou wel als drempel bestempeld kunnen worden. Het ontwikkelen en onderhouden van dergelijke infrastructuur brengt hoge vaste lasten met zich mee. Hierdoor wordt dat pas rendabel bij hoge volumes. Een nieuwe toetreder zal dergelijke volumes niet gelijk hebben, temeer daar er sprake is van een krimpende markt. Hoewel het winstgevender is om een eigen netwerk ter beschikking te hebben, is dat niet noodzakelijk. Tegen betaling kan gebruik gemaakt worden van het netwerk van derden.

Onderhandelingsmacht afnemers
De macht van de afnemers is groter naarmate de volumes groter worden. 25% to 30% van de zakelijke post wordt door zogenaamde grootgebruikers verstuurd. Zij hebben zich verenigd in een vereniging en zijn in staat om maximale kortingen te bedingen. Aangezien Business Post zich op de regionale markt richt, vallen deze machtige afnemers niet binnen de doelgroep. Binnen de doelgroep van Business Post is de macht van de afnemers niet noemenswaardig.

Intensiteit van de concurrentie
De zakelijke postmarkt is een krimpende markt met een toenemend aantal aanbieders. Partijen die nu de markt betreden zullen een marktaandeel moeten veroveren ten koste van de concurrentie, aangezien er geen mogelijkheden meer lijken te zijn om de markt zelf te vergroten. Er is op dit moment geen sprake van een hevige concurrentiestrijd op de postmarkt, maar de verwachting is dat de intensiteit van de concurrentie zal toenemen. Op dit moment zijn er geen gegevens bekend met betrekking tot de uittreders van de markt, alleen van de toetreders. De verwachting is dat er geen grote groepen nieuwe toetreders zullen zijn, zoals die er waren ten gevolge van de liberalisering.

Dreiging substituutproducten
De grootste dreiging is de elektronische substitutie. Deze is al medeveroorzaker van de krimp van de postmarkt en zal zeker nog toenemen. Met name brieven moeten wijken voor elektronische substitutie zoals telefonie en internet. Ook direct mail wordt voor een deel vervangen door internetreclame. Hoofdstuk 4. Concurrentenanalyse
Concurrenten
Er zijn een aantal grote spelers op de postmarkt: marktleider TNT Post met binnen dezelfde groepsmaatschappij grote speler Netwerk VSP Geadresseerd BV, Sandd en Selekt Mail. Sandd is een grote speler die in opkomst is. Sandd heeft haar marktaandeel van 2008 tot 2009 flink weten te vergroten, ten koste van het marktaandeel van Selekt Mail. Door de toetreding van nieuwe aanbieders moet TNT de markt delen met de nieuwe concurrenten. Gecombineerd met een afname van het aantal poststukken en een afname van de politieke druk om een bepaald aantal servicelocaties draaiend te houden, heeft TNT besloten om een aantal postkantoren en businesspoints te saneren. Deze sanering betekent een daling van de service van de marktleider.
Verder is er nog een groot aantal kleine aanbieders. De daling van de servicegraad van TNT is een positieve ontwikkeling voor de kleine aanbieders, waar ook Business Post onder valt. Het is een prikkel voor de kleinere zakelijke klanten om zich te heroriënteren wat betreft hun postverzorging.
Aangezien Business Post een sterk regionale focus heeft, zitten de grote concurrenten en Business Post elkaar niet in het vaarwater. Hoewel Business Post wat van hun marktaandeel poogt af te nemen, zijn dat niet de meest lucratieve klanten voor de grote bedrijven. Het geeft geen aanleiding tot een hevige concurrentiestrijd. De grote concurrenten zijn wel referentiekaders waar de Business Post zich aan moet meten, zeker wat betreft prijsstelling. De concurrentie die zich wel op dezelfde doelgroep als de Business Post richt zijn andere kleinere regionale postbedrijven. Business Post is binnen deze groep een van de grotere spelers. Hoewel hier ook nog geen sprake is van een hevige competitie, is het waarschijnlijk dat de concurrentie op dat gebied zal gaan toenemen.
De concurrentie is op dit moment het hevigst op het vlak van koeriersdiensten. Deze voert Business Post echter alleen als sub-contractorvoor TNT uit, dus dit geeft geen problemen voor Business Post.
Substituutproducten
De grootste dreiging is de elektronische substitutie. Elektronische substitutie is voor een groot deelverantwoordelijk voor de krimp van de postmarkt en deze tendens zal nog verder toenemen. Communicatie via internet en telefoon neemt meer en meer de plaats in van communicatie via brieven of direct mail.
Hoofdstuk 5. Distributieanalyse Hoofdstuk 6. Leveranciersanalyse
Medewerkers

Goederen

Hoofdstuk 7. SWOT-analyse
Kracht
Business Post kan rekenen op een omzet van ongeveer €1,5 miljoen vanuit de Gemeente Groningen. Dit is een stabiele basis, die een goede uitgangspositie biedt om de bedrijfsvoering te verbeteren en de winst te vergroten.
Business Post is zich tijdig bewust geworden van de noodzaak om te veranderen. Er zit een nieuw management, dat zich niet laat meeslepen in de waan van de dag, maar een lijn voor de lange termijn wil uitzetten.
Zwakte
Bij postbezorging hangt het eindresultaat voor een groot deel van de medewerkers af. Het is erg belangrijk dat deze medewerkers goed aangestuurd worden, helemaal omdat Business Post met een heel specifieke groep medewerkers werkt.
Om medewerkers goed aan te kunnen sturen, moet het duidelijk zijn waar precies op gestuurd wordt. Momenteel lijkt Business Post “stuck in the middle te zitten”, wat doelgericht aansturen erg lastig maakt. Onderdeel van het probleem van het doelgericht aansturen, is dat Business weinig belangrijke data meet en rapporteert.
Kansen
Business Post levert extra service en kan lokaal tegen een scherpe prijs diensten aanbieden. Business Post heeft in het verleden niet veel aan acquisitie gedaan, dus er zijn nog veel potentiële klanten onbenaderd.
Doordat het management van Business Post nog niet heel lang op deze plek zit, is heeft men nog een frisse blik. Dat is noodzakelijk voor een verbetertraject.
Bedreigingen
De concurrentie op de lokale postmarkt zal naar alle waarschijnlijkheid toenemen. In de huidige staat kan Business Post een deze concurrentie niet afdoende tegenwicht bieden.

Hoofdstuk 8. Marketingdoelstellingen
Marketingdoelstellingen
Het is op dit moment niet wenselijk om marketingdoelstellingen op een gedetailleerd niveau te bepalen. Business Post is als bedrijf nog niet op een dusdanig niveau ingericht, dat het reëel is om het op een dergelijke manier te gaan sturen. Daarnaast is het ook niet mogelijk, omdat Business Post niet beschikt over de benodigde gegevens.

Hoewel het verbeteren van het financiële resultaat het doel van Business Post is, zou de primaire marketingdoelstelling voor 2011 het optimaliseren van de bedrijfsvoering moeten zijn. Het maximaliseren van de winst is dan een secundaire doelstelling. De optimalisering van de bedrijfsvoering is een korte termijn doelstelling, die in 2011 behaald moet worden. Dit zou het behalen van de lange termijn doelstelling winstmaximalisatie mogelijk moeten maken.

Het optimaliseren van de bedrijfsvoering laat zich moeilijk vertalen naar SMART geformuleerde doelstellingen. Verzuim is echter goed meetbaar en heeft in het geval van de Business Post ook een duidelijk verband met de stijl van leidinggeven die in het verleden gehanteerd is en de ongewenste cultuur. Het gemiddelde verzuimpercentage van Business Post voor de SW-medewerkers over 2010 was 19,2%. Het percentage over januari 2011 was zelfs 28,1%. Dit maakt een gemiddeld verzuimpercentage van 13% over 2011 een haalbaar, maar ook uitdagend doel. Effect ziekteverzuim op omzet 2010 2011 2012 2013
Ziekteverzuim 19,2% 13% 10% 8%
Omzet €2.650.000 €2.853.342 €2.951.733 €3.017.327

Hoofdstuk 9. Marketingstrategie

Marktsegmentatie, doelgroepkeuze en segmentering

Business Post biedt een zeer scherpe prijs gecombineerd met een hoge servicegraad. De huidige doelgroep is het MKB en de locale overheid in de vorm van de Gemeente Groningen. Business Post kan op locale post een hogere marge behalen en tegelijkertijd een lagere prijs voor de klant hanteren. Dit is omdat de bezorging dan door eigen medewerkers wordt uitgevoerd. Hierdoor is een bedrijf dat veel locale post verstuurt een aantrekkelijke klant.
Post die buiten het eigen bezorggebied valt wordt door derden bezorgd. De grootste partij is hierbij TNT. Business Post kan dankzij een hoog uitbesteed volume momenteel van de hoogste staffelkorting van TNT gebruik maken. Het is dus voor Business Post van belang dat het volume dat wordt aangeboden bij TNT van dusdanig niveau blijft, dat deze staffelkorting altijd bedongen kan worden. De doelgroep is dus een mix van locale post, met afdoende uit te besteden post voor de staffelkorting. Business Post moet zich dus niet puur op het locale MKB richten, ondanks de hogere marges.

Om de doelgroep nader te definiëren en de meest optimale mix te vinden tussen locaal en uit te besteden post moet Business Post haar bedrijfsvoering verder professionaliseren. Dan kunnen er analyses op klantniveau gemaakt worden, aan de hand waarvan gekeken kan worden wat het meest opportuun is.

Conclusie
Business Post wil zich presenteren als een servicegerichte betrouwbare zakenpartner. Hiervoor is het belangrijk dat Business Post zich verder professionaliseert. Business Post moet niet alleen in bedrijf zijn, maar ook in control. Business Post moet vooral intern orde op zaken stellen. De bedrijfsprocessen moeten goed worden ingericht, het ziekteverzuim moet naar beneden, de bedrijfscultuur moet verbeterd worden en er moet betrouwbare data komen aan de hand waarvan gestuurd kan worden. Momenteel is het niet mogelijk om een met cijfers onderbouwde beslissing te nemen. In principe zou Business Post zo veel mogelijk poststukken moeten verwerken, om zoveel mogelijk winst te maken. Dat is echter niet de huidige situatie. Business Post zou in 2011 een pas op de plaats moeten maken en de bedrijfsvoering op orde moeten krijgen. Pas als dat gebeurd is kan Business Post de concurrentie, die naar verwachting zal toenemen, aan.

Bijlagen

Verklarende woordenlijst

Poststuk (art. 2 Postwet 2009 en art. 2 Postbesluit 2009): Een brief, of een ander geadresseerd stuk, te weten:
- een postpakket met een gewicht tot 20 kilogram indien het postvervoer binnen Nederland en vanuit Nederland betreft en tot 30 kilogram indien het postvervoer vanuit het buitenland betreft
- een fysieke drager die in hoofdzaak tekst bevat in voor blinden bestemde tekens
- een dagblad of een tijdschrift

Brief: In de nieuwe Postwet (art. 2) wordt een brief gedefinieerd als de op een fysieke drager aangebrachte geadresseerde schriftelijke mededeling. Deze definitie verschilt dus van de definitie in de oude Postwet, waarin een brief een unieke mededeling moest bevatten. De nieuwe definitie omvat zowel brieven in die oude zin (dus met een unieke mededeling), als drukwerk uit de oude Postwet (Direct Mail). In deze lijst spreken we van 'Brieven exclusief Direct Mail' om brieven in de oude zin te duiden.

Brievenbuspost: Poststukken die passen door voor de aflevering van poststukken bestemde brievenbussen. Hiermee worden brievenbussen bedoeld waarvan de inwerpopening voldoet aan de in art. 6 van de Postregeling opgenomen voorwaarden. Omvat brieven in de oude zin, Direct Mail en periodieke uitgaven.

Pakketten: Poststukken die niet door voor de aflevering van poststukken bestemde brievenbussen passen.

Nationale post: Poststukken die vanuit Nederland naar Nederlandse adressen worden verstuurd.

Internationale post: Poststukken die vanuit Nederland naar buitenlandse adressen of vanuit buitenland naar Nederlandse adressen worden vervoerd.

Klant: Degene met wie het postvervoerbedrijf een contract sluit over het leveren van postvervoerdiensten en die voor deze diensten betaalt.

Postvervoerdienst (art. 2 Postwet): Eén of meer van de handelingen die ertoe dienen om post af te leveren. Omvat bijvoorbeeld collectie, transport, sorteren en bezorging.

Postvervoerbedrijf: Bedrijf dat één of meerdere postvervoerdiensten uitvoert. Een bedrijf dat bijvoorbeeld alleen collectie, of alleen sorteren uitvoert is ook een postvervoerbedrijf in de zin van de Postwet. Hetzelfde geldt voor een bedrijf dat alleen bezorgt.

Distributeur: Een postvervoerbedrijf dat voor een ander postvervoerbedrijf post bezorgt en eventueel ook andere diensten levert (laatste sorteerslag, transport).

Periodieke uitgave: Een brievenbusstuk dat met een bepaalde frequentie uitgegeven en bezorgd wordt. Bijvoorbeeld tijdschriften en kranten.

Direct Mail: Een partij post die bestaat uit een groot aantal brievenbusstukken waarvan de inhoud identiek is behalve adressering en die geen periodieke uitgaven zijn.
Ongesorteerd (wijze van aanlevering): De klant sorteert de post niet anders dan op postcode.

Gecodeerd en gesorteerd (wijze van aanlevering): De post is bij aanlevering voorzien van een door de klant gesorteerd adressenbestand met sorteercodes en is fysiek aangeleverd op de volgorde van deze sorteercodes.

Tijdskritische post: Met afgesproken bezorging op de volgende dag.

Niet-tijdskritische post: Met afgesproken bezorging na meer dan een dag of zonder gegarandeerde bezorgtijd

Zakelijk groot: Klant is lid van Vereniging Grootgebruikers Postdiensten.

Overig zakelijk: Klant is geen particulier en geen lid van Vereniging Grootgebruikers Post.

Collectiepunt: Locatie waar klanten (zowel postvervoerbedrijven als andere klanten) hun post fysiek kunnen aanleveren.

Eigen bezorgers: Bezorgers die een arbeidsovereenkomst hebben of individuele bezorgers met een ander soort contract, bijvoorbeeld overeenkomst van opdracht (OVO).

Postbus (art. 2 Postwet): Een in een gebouw aanwezige afgesloten ruimte die bestemd is voor de aflevering van de voor de gebruiker daarvan bestemde poststukken.

Gemiddeld aantal bezorgers: (Aantal werknemers op de eerste dag van de periode + aantal werknemers op de laatste dag van de periode)/2

Bezorgers in fte's: Aantal bezorgers omgerekend naar fulltime banen. Literatuurlijst

Literatuur
Business Post, Samenvatting businessplan nieuw postbedrijf
OPTA, De Nederlandse postmarkt in 2008-2009
OPTA, Evaluatie artikel 9 Postwet 2009 –verslag over de effecten in de praktijk en advies over de wenselijkheid van aanvullende regels-

Bedrijfsdocumentatie
Bleek C. van, Business Post, bedrijfsplan 2010-2014
Bleek C.H. van en Maarleveld M.W.,Verzuim onder de duim, Analyse stand van zaken uitvoering verzuimbeleid bij Business Post za, Werken mogelijk maken, Ondernemingsplan DSW Stadspark 2010-2014

Internet http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/welke-gevolgen-heeft-de-liberalisering-van-de-postmarkt-voor-mij.html http://www.businesspost.nu/POSTBEDRIJF/goto393.aspx