1. Inleiding
Het onderwerp van het onderzoek is de recessie in de detailhandel. De stakeholder van het onderzoek is Projectbureau Nieuw Hoog Catharijne. Onze probleemstelling is: welke negatieve effecten heeft de recessie op de non-foodwinkels in Nederland gehad?
De doelstelling van ons onderzoek is dat wij erachter komen wat voor negatieve effecten de recessie heeft gehad in de detailhandel op de non-foodwinkels.
Voor het vragenlijstonderzoek gaan wij gebruik maken van de volgende deelvragen:
1. Wat is een recessie en wanneer beleefde Nederland officieel een recessie?
2. Hoe is de omzetontwikkeling in de non-foodwinkels verlopen van 2008 tot nu?
3. Hoe treft de recessie de consument?
4. Hoe hebben faillissementen zich binnen de non-foodwinkels ontwikkeld voor en tijdens de recessie?
5. Welke categorie binnen de non-foodwinkels is het hardst getroffen door de recessie en wat is de reden hiervoor?
2. Methode
De populatie waar middels een selecte steekproef uitspraak over word gedaan, bestaat uit het winkelend publiek in Hoog Catharijne.
De steekproef word gehouden onder 50 consumenten van 25 jaar of ouder, die twee of meer keer per maand Hoog Catharijne bezoeken. Wij zullen deze consumenten ondervragen omdat zij een ander uitgavenpatroon hebben dan bijvoorbeeld studenten, omdat een consument van ouder dan 25 jaar meestal een eigen woning heeft, vaste lasten enzovoorts. Van de 50 afgenomen enquêtes zullen wij er 20 bruikbare uit halen.
De enquête zal face-to-face worden afgenomen. Dit doen wij persoonlijk omdat er dan goed contact gemaakt kan worden met de geënquêteerde personen, en omdat wij dan rekening kunnen houden met eventuele onduidelijkheden over de vragen.
3a: Checklist Doelstelling enquête: | Check | Meetbaar | | Beantwoorde deelvragen | | Resultaten analyseren | | Rapport opstellen | | Beslissing nemen op grond van de resultaten | | Betrouwbaarheid controleren | |
Lengte van de enquête: | Check | Niet te lang | | Gemiddeld 10 minuten | | Minimaal 8 – maximaal 20 vragen | |
Opbouw van de enquête: | Check | Logische volgorde | | Eerst algemene vragen | | Daarna specifieke vragen | |
Vraagstelling: | Check | Kort en specifiek | | Taalgebruik (leesbaar) | | Concrete vragen | | Geen suggestie vragen | | Niet twee vragen in één | | Geen dubbele ontkenning | | Vraag kan maar op één manier worden geïnterpreteerd | | Balans tussen positieve en negatieve mogelijke antwoorden | | Gevoelige vragen aan het einde van de enquête | | Vermijd openvragen | |
Antwoorden: | Check | Gepaste aansluiting antwoordcategorieën bij vraagformulering | | Logische ordening in antwoordcategorieën | | Volledigheid van antwoordcategorieën | | Proefonderzoek | | Overige opmerkingen (eventuele overige opmerkingen en/ of suggesties te plaatsen) | | Bedankje | |
3b: Enquête
1. Geslacht: * Man * Vrouw
2. Leeftijd: * < 25 (n.v.t) * 25-40 jaar * 41-60 jaar * > 60 jaar
3. Inkomen (bruto) per jaar: * < 20.000 euro * 20.000 – 50.000 euro * > 50.000 euro
4. In hoeverre bent u het eens met de stelling: ‘De recessie heeft mij sterk in mijn portemonnee getroffen’? * Sterk mee oneens * Oneens * Neutraal * Eens * Sterk mee eens
5. Hoeveel geld spendeert u ongeveer per maand aan kleding? (incl. schoenen) * < 70 euro * 70 – 150 euro * > 150 euro
6. Zodra u zou moeten bezuinigen, op wat voor soort producten zou dit dan als eerst zijn? * Voeding en drinken * Genotsmiddelen * Kleding * Doe-het-zelf artikelen en producten voor woninginrichting * Elektronicaproducten * Anders, namelijk: ………………………………………………………………
7. Merkt u dat u de laatste tijd (laatste jaar) minder geld uitgeeft aan producten zoals kleding, schoenen en cosmetica? * Ja (ga verder met vraag 8) * Nee (ga verder met vraag 9)
8. Hoe bespaart u op producten zoals kleding, schoenen en cosmetica? * Ik koop minder stuks in de maand * Ik koop de producten van een ander (goedkoper) merk * Anders, namelijk: ……………………………………………………......
9. Heeft u in uw omgeving gezien dat bedrijven failliet gingen als gevolg van de recessie? * Nee, niet meer dan normaal * Ja, meer dan normaal
10. Heeft u op dit moment een vaste baan? * Ja (ga door naar vraag 12) * Nee (ga door naar vraag 11)
11. Bent u werkloos geworden als gevolg van de recessie? (reorganisatie bedrijf o.i.d.) * Ja * Nee
12. In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling: ‘De Nederlandse economie zal er snel weer bovenop komen’. * Sterk mee oneens * Oneens * Neutraal * Eens * Sterk mee eens
3C: enquêtevragen gegroepeerd
Deelvraag | Bijbehorende enquêtevraag | 1. Wat is een recessie en wanneer beleefde Nederland officieel een recessie? | - | 2. Hoe is de omzetontwikkeling in de non-foodwinkels verlopen van 2008 tot nu? | Vraag 7 | 3. Hoe treft de recessie de consument? | Vraag 4
Vraag 5
Vraag 8
Vraag 10Vraag 11
Vraag 12 | 4. Hoe ontstaan faillissementen en hoe hebben deze zich binnen de non-foodwinkels ontwikkeld voor en tijdens de recessie? | Vraag 9 | 5. Welke categorie binnen de non-foodwinkels is het hardst getroffen door de recessie en wat is de reden hiervoor? | Vraag 6 | Algemene enquêtevragen: | Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3 |
5b: Univariate analyse
Geslacht:
Inkomen:
Mening economie:
Maandelijkse uitgaven:
Bezuinigingen:
5c. Bivariate analyse
De stelling: ‘De recessie heeft mij sterk in mijn portemonnee getroffen’ onderverdeeld in inkomenscategorieën
Besparen onder de mannen en vrouwen
Waarop bezuinigt men met welk inkomen
De stelling: ‘De recessie heeft mij sterk in mijn portemonnee getroffen’, onderverdeeld in uitgaven per maand:
Aantal van Getroffen | Kolomlabels | | | | | | Rijlabels | sterk mee oneens | oneens | neutraal | eens | sterk mee eens | totaal | <70 | | 1 | 4 | 2 | 3 | 10 | 70-150 | 1 | 2 | | | 1 | 4 | >150 | | 2 | 2 | 2 | | 6 | totaal | 1 | 5 | 6 | 4 | 4 | 20 |
De stelling: ‘De Nederlandse economie zal er snel weer bovenop komen’, opgesplitst naar geslacht: Rijlabels | Aantal van Respondentnummer | sterk mee oneens | 3 | man | 1 | vrouw | 2 | oneens | 8 | man | 2 | vrouw | 6 | neutraal | 2 | man | 2 | eens | 4 | vrouw | 4 | sterk mee eens | 3 | man | 1 | vrouw | 2 | Eindtotaal | 20 |
Deelvraag: 2. Hoe is de omzetontwikkeling in de non-foodwinkels verlopen van 2008 tot nu?
Naar aanleiding van onze enquête kunnen wij concluderen dat met name vrouwen minder zijn gaan uitgeven. De mannen meeste mannen zijn niet minder gaan uitgeven.
Er is geen antwoord te geven over hoe het verloop van de omzet van 2008 tot nu is.
Deelvraag: 3. Hoe treft de recessie de consument?
Uit de enquête is gebleken dat de helft van de respondenten minder dan 70 euro in de maand uitgeeft aan kleding, schoenen en cosmetica. Deze respondenten gaven ook aan dat ze het laatste jaar minder uitgaven aan deze producten. Door de recessie consumeren veel mensen dus minder als het gaat om kleding, schoenen en cosmetica dan voorheen(op basis van onze steekproef).
In de enquête legden wij de volgende stelling voor aan de respondenten: ‘De recessie heeft mij sterk in mijn portemonnee getroffen’. Er waren meer respondenten die het hier sterk mee eens of eens waren.
Wij kunnen concluderen dat de meeste mensen in de inkomenscategorie van > €20.000 zich sterk getroffen voelen door de recessie.
De meeste respondenten in de inkomenscategorie € 20.000-50.000 voelt zich neutraal over de stelling. Drie van de tien respondenten in de inkomenscategorie €20.000-50.000 is het eens met de stelling.
Ook hebben iets meer dan de helft van de respondenten er geen vertrouwen in dat de economie in Nederland er snel weer bovenop komt. Van deze respondenten zijn het in verhouding meer vrouwen dan mannen die hier geen vertrouwen in hebben.
Deelvraag: 5. Welke categorie binnen de non-foodwinkels is het hardst getroffen door de recessie en wat is de reden hiervoor?
Uit onze enquête is gebleken dat de meeste mensen die wij ondervraagd hebben vooral bezuinigen op kleding, doe-het-zelf artikelen en woninginrichting. Deze artikelen worden verkocht in de non-foodwinkels. Ook bezuinigden 3 van de 20 geënquêteerden op elektronicaproducten, welke ook in de non-foodwinkels verkocht worden. Uit de enquête is dus te concluderen dat de non-food sector het hardst getroffen wordt. Om erachter te komen welke categorie binnen deze sector het hardst getroffen is door de recessie, vroegen we mensen hoe ze dan op producten bezuinigen. Van de 9 mensen die het laatste jaar minder uitgaven aan kleding, schoenen en cosmeticaproducten, waren er 4 mensen die de producten van een goedkoper merk kochten. De andere 5 respondenten bezuinigden door minder stuks te kopen. De respondenten die de inkomenscategorie van € 20.000-50.000 zitten besparen het meest op de kleding en op elektra.
Mensen in de inkomenscategorie €20.000 besparen het meest op kleding.
Wij denken dus dat alle categorieën binnen de non-foodwinkels getroffen worden (consumenten kopen minder), maar vooral speciaalzaken of dure modezaken zullen volgens ons door de recessie minder verkocht hebben. Veel mensen gaan toch goedkopere kleding etc. kopen, dus gaan naar goedkopere winkels toe.
5d. Voorlopige conclusies en aanbevelingen
Onze probleemstelling luidde: ‘Welke negatieve effecten heeft de recessie op de non-foodwinkels in Nederland gehad?’ Om dit te onderzoeken hebben wij literatuuronderzoek gedaan en zelf een enquête uitgevoerd onder winkelende mensen van ouder dan 25 jaar.
Uit onze enquête is gebleken dat niet aanzienlijk meer respondenten het laatste jaar minder uitgaven aan kleding, cosmetica en schoenen. Als men wel moest bezuinigen op de uitgaven, dan deden ze dit vooral op producten als kleding, elektronicaproducten, doe-het-zelf artikelen en producten voor woninginrichting. Al deze producten worden in de non-foodwinkels verkocht. Binnen deze sector wordt dus wel als eerste bezuinigd door consumenten. Maar één respondent zei te bezuinigen op voedsel en drinken. Hieruit kunnen wij opmaken dat de foodwinkels weinig negatieve effecten beleven als gevolg van de recessie. Literatuuronderzoek ondersteunt deze veronderstelling ook. De omzet in foodwinkels daalde niet de laatste jaren, terwijl dit in de non-foodwinkels wel het geval was.
Behalve de omzetdaling in de non-foodwinkels, waren toenemende faillissementen een ander negatief gevolg van de recessie. Uit literatuuronderzoek bleek dat door de recessie veel meer bedrijven failliet zijn gegaan als voorheen. In onze enquête vroegen wij de respondenten of zij dit in hun directe omgeving ook gemerkt hadden. Bij iets meer dan de helft was dit het geval. Maar enkel uit dit gegeven zouden we dus niet kunnen concluderen dat er meer faillissementen waren door de recessie als voorheen.
Ook ondervonden wij dankzij literatuuronderzoek dat het consumentenvertrouwen steeds verder daalde gedurende de recessie. Een gevolg van een laag consumentenvertrouwen in dat men minder gaat consumeren, gevolg hiervan kan een omzetdaling zijn. Een laag consumentenvertrouwen heeft dus een negatief effect op de gehele detailhandel. In onze enquête vroegen wij de respondenten in hoeverre zij het eens waren met de volgende stelling: ‘De Nederlandse economie zal er snel weer bovenop komen’. Meer dan de helft van de respondenten was het hier sterk oneens of oneens mee. Er waren een paar respondenten die neutraal waren en één op de drie was het eens met de stelling. Een kleine meerderheid had dus weinig vertrouwen in de Nederlandse economie.
De negatieve effecten die de non-foodwinkels dus door de recessie in Nederland gehad hebben, zijn: een daling van het consumentenvertrouwen, een daling van de omzet en een toename van het aantal faillissementen. Om deze effecten weg te laten gaan, moeten consumenten als eerst weer meer vertrouwen in de economie gaan krijgen, waardoor zij ook weer meer zullen gaan consumeren. Als dit gebeurt, zal de omzetdaling afnemen en ook het aantal faillissementen minder worden. 