Berend van Beijnen 0634573
Werkgroep 1
Internationale Politiek II
Elisabeth Wijnands
Paper 2

Ontwikkelingshulp: gunst of noodzaak?

Het huidige systeem van ontwikkelingshulp is ontstaan aan het begin van de jaren’60 van de vorige eeuw, als een tijdelijke onderneming als verwant van de Marshallhulp van de Verenigde Staten aan Europa vlak na de Tweede Wereldoorlog (Molenaers, Renard, 2007: 17). Dit systeem heeft alleen veel kritiek gekregen en sommige landen twijfelen zelfs of ze wel door moeten gaan met deze hulp. In dit paper zal beschreven worden waarom ontwikkelingshulp nodig is en waarom het bijdraagt aan de ontwikkeling die arme landen nodig hebben om mee te draaien in de hedendaagse wereld.

Uiteraard zijn er veel positieve punten toe te wijzen aan de ontwikkelingshulp, zo zijn er in Afrika organisaties bezig met het creëren van waterputten, zetten ze scholen neer en betalen ze ook nog eens de leraren en het schoolgeld van de naar school gaande kinderen (Bodelier, Vossen, 2008: 8). Dit neemt niet weg dat het voor de stabiliteit en welvaart van een dergelijk land niet veel verandert, zo wordt het merendeel van het ontwikkelingsgeld gebruikt voor de rijkdom van de regeringsleiders (vaak dictators) en dumpt men landbouwoverschotten op de markt van de Derde Wereldlanden waardoor boeren, ondanks nieuwe technieken die het Westen ze heeft geleerd, hun producten niet kwijt kunnen (Bodelier, Vossen, 2008: 9-10).

Maar toch helpt de ontwikkelingshulp erg veel, en vanwege steeds meer innovatieve aanpassingen in de structuur en uitvoer van ontwikkelingshulp te brengen kan men toch veel betekenen voor de landen. Zo kan de ontwikkelingshulp ook gebruikt worden als sanctie om bepaalde politieke doelen te bereiken, en uiteindelijk een stabielere situatie in het land te scheppen. Zo heeft Nederland de ontwikkelingshulp aan Suriname stop gezet om het Bouterse-regime te dwarsbomen en de parlementaire democratie in Suriname te herstellen naar wat het voor de staatsgreep was (Kuitenbrouwer, Leenders, 1996: 307).

Er bestaan ook theorieën die vertellen dat het uiteindelijke doel van de ontwikkelingssamenwerking moet leiden tot een vorm van een liberale democratie, waarna er een situatie gecreëerd wordt van vrije markt waardoor een beter ontwikkeldere samenleving gaat onstaan die geschoolde mensen “terughaalt” om hun beroep of functie uit te oefenen (Develtere, 2003: 72). Develtere zegt ook dat er op een bepaalde manier geïnvesteerd moet worden zodat er de garantie is dat deze mensen betaald kunnen krijgen, blijven werken en zo zelf ook weer nieuwe kansen kunnen creëren voor het land. Daarom is het volgens Develtere belangrijk om vakbonden, NGO’s, studentenbewegingen en emancipatiebewegingen te steunen, deze bewegingen staan in het zuiden dichter bij de bevolking dan de regering. Door partnerschap met deze groepen in combinatie met investeringen kan er een goede sociale structuur gevormd worden wat leidt tot duurzame ontwikkeling (Develtere, 2003: 72-73).

We zien dus dat ontwikkelingshulp wel degelijk bij kan dragen aan het creeren van een stabieler klimaat in een land of regio. Zo kunnen nieuwe technieken ontwikkeld worden door bijvoorbeeld de boeren die betere producten kunnen verbouwen. Doordat de Europese overschotten voor een lage prijs beschikbaar worden gesteld op de Derde Wereldmarkt kunnen ze deze producten alleen niet kwijt. Dit heeft niets te maken met de ontwikkelingshulp, deze heeft gewerkt. Immers, de landbouwproducten zijn efficiënter verbouwd en verwerkt. De afspraken over de ontwikkelingshulp zullen dus wel beter geregeld moeten worden. Ook kunnen we zien dat ontwikkelingshulp een politieke functie kan spelen, met als voorbeeld het herstel van de parlementaire democratie in Suriname na Bouterse. Het is echter niet gegarandeerd dat dit in elk geval werkt, maar het kan gebruikt worden om druk uit te oefenen. Als laatste zien we het resultaat van de ontwikkelingssamenwerking dat in de toekomst gerealiseerd moet worden, door te investeren en kansen te creëren kan een land zich opbouwen met ontwikkelingsgeld, hierdoor kan er in de lange termijn worden samengewerkt met deze landen en krijgt onze eigen economie ook weer een groei. Daarom is ontwikkelingshulp een kostbaar en belangrijk fenomeen, belangrijk voor de korte en lange termijn, en voor stabilisatie in de wereld.

Literatuur
Develtere, P. (2003) Het draagvlak voor duurzame ontwikkeling. Wat het is en zou kunnen zijn. Antwerpen: Uitgeverij de Boeck.
Bodelier, R. & Vossen, M. (2008) HULP. Waarom ontwikkelingshulp moet, groeit en verandert. Wormer: INMERC.
Kuitenbrouwer, M. & Leenders, M. (1996) Geschiedenis van de mensenrechten: Bouwstenen voor een interdisciplinaire benadering. Hilversum: Verloren

Molenaers, N. & Renard, R. (2007) Ontwikkelingshulp faalt. Is participatie het redmiddel? Leuven: Acco