DAHON NG PAGPAPATIBAY

Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino,ang pananaliksik na ito na pinamagatang
“Sanhi at Epekto tungkol sa Obesidad”.

ay inihanda at ipinasa ni Berni Joe Custodio ng Agusan del Sur College Inc., SY 2014 - 2015. Ang mga datos na nakapaloob sa pananaliksik na ito ay sinaliksik, inayos, at inihanda ni Bernie Joe Custodio.

Tinanggap bilang proyekto sa Filipino bilang isa sa mga pangangailangan sa nabanggit na asignatura ni Ginang Ester Leybag:

_____________________________
Gng. Ester Leybag
(Guro sa Filipino)

PASASALAMAT

Buong-puso kong pinasasalamatan ang mga sumusunod na indibidwal dahil sa pamamahagi ng kanilang suporta na naghantong sa matagumpay na pagbuo pananaliksik na ito:

* kay Maam Ester A. Leybag, ang aming minamahal na guro sa Filipino, sa paggabay sa bawat hakbang sa aking pag-aaral.
.
- sa Diyos Amang Makapangyarihan, na kung hindi dahil sa kanya ay hindi ako maliliwanagan at hindi ko magagawa ang tamang mga hakbang upang matapos ang aking pinaghirapang trabaho.

Muli, maraming salamat po sa inyong lahat.

DEDIKASYON

Aking inihahandog ang pananaliksik na ito sa lahat lalo na sa mga obese na Filipino upang magsimula ulit sila ng panibagong buhay sa pagtahak ng mas malusog na landas, para sa ikabubuti ng kanilang hinaharap at sa ikatatagal ng kanilang buhay.

ABSTRAK

Maraming tao ang nakakaranas ng iba’t ibang karamdaman na dulot ng sobrang katabaan. Alam natin na ang pagkakaroon ng malaking katawan ay walang pakinabang sa pamumuhay ng isang tao. Ito panga’y nagbibigay ng samu’t saring discomfort at pagkainis sa isang tao.
Ang pagiging mataba ay isang karamdaman. Hindi ito nakakahawa ngunit minsa’y nagiging dahilan iyon sa paglayo ng tao sa kanya. Minsan di’y nagiging dahilan iyon sa pagtukso sa taong iyon. Depresyon ang mararamdaman ng taong iyon. Isa pa lamang iyan sa mga epektong hinanap ng mananaliksik ukol sa katabaan ng isang tao. Itinuturing ng mananaliksik na ang pag-aaral na ito ay magsisilbing kontribusyon sa lipunan, para sa ikalalawak ng kanilang pang-unawa sa mga taong nakararanas ng ganitong karamdaman.
Ang pag-iwas sa ganitong karamdaman ay inilahad din sa pag-aaral na ito nang isa-isa para sa benepisyo ng mga taong mismong nakararanas ng ganoong karamdaman.
Ang mga mananaliksik ay sumipi ng ilang impormasyon mula sa iba’t ibang mapagkukunan tulad ng aklat at web site upang mas maging malawig pa ang paksa na pumapaloob sa pag-aaral na ito
.

TALAAN NG NILALAMAN

Pasasalamat
Dedikasyon
Abstrak o Buod
I. Panimula Paglalahad ng Suliranin Layunin ng Pag-aaral Hangganan at Limitasyon ng Pag-aaral
II. Metodolohiya
III. Katawan
IV. Konklusyon
V. Bibliograpiya

PANIMULA

Ang Obesidad ay isang sakit. Idineklara ito ng World Health Organization noong 2000. “Obesity is a chronic disease...” ito ay ayon sa salaysay na ibinigay ng WHO sapubliko na nagsasabing ang Obesity ay pasok sa klasipikasyon upang matawag nasakit. Ayon sa mga pag-aaral, ang pinakasanhi ng sakit na ito ay sobrang taba sa katawan. Ngunit iba ito sa sobrang katabaan nagdudulot ng sobrang timbang, dahil kahit na ang taong mayroong normal na timbang ay maaari pa ring maging Obese kung sobra-sobra ang taba niya sa katawan. Marami na ring nakitang masamang epekto ang sakit na ito. Unang-una na rito ay ang mga komplikasyong nadudulot nito. Nangunguna rito ay ang diabetes at iba‟t-ibang klaseng sakit sa puso. At dahil na rin sa mas dumadami na ang na-diagnose sa sakit na ito ay humanap na ang mga eksperto ng lunas sa sakit na ito. Ngunit hindi naman ito naging ganoon ka-epektibo. Sa kasulukuyan, itinatalang isa sa limang tao sa buong mundo ang Obese, ito ay ayon sa pag-aaral na isinagawa ng WHO. Kung kaya‟t mas marami pang pag-aaral ang isinasagawa tungkol dito upang mabigyan na ng lunas ang sakit na ito.
Nagsimula ang interes ng mga eksperto sa Obesity simula noong 1901 nang mapansin na duma-rami ang mga taong namamatay ng maaga dahil sa Obesidad. Ang kapahamakan na dulot nito ay mas lalo pang napaigting ng mga pag-aaral na isinagawang mga eksperto at ng WHO. Dahil dito, nabuo ang konsepto ng pagkalkula ng timbang nito sa pamamagitan ng BMI o Body Mass Index noong 1995. Nakita naman sa pag-aaral na isinagawa ni Jean Vague (1947) na ang laki ng tiyan at bilog nito ay mayroong kinalaman sa maagang pagkamatay ng mga taong Obese. Ang pag-aaral na sinimulan ni Vague ay masusi pa ring pinag-aaralan sa ngayon dahil nakita na mas tama ang prediksyong nakukuha ng kanyang pag-aaral kaysa sa BMI, upang malaman kung Obese ba ang isang tao.
Napag-alaman na ang Obesity ay konektado sa pagkakaroon ng Type 2Diabetes ng tao, ito ay ayon sa pag-aaral ni Neel (1962). Dahil dito, naitayang dumoble ang bilang ng taong may Diabetic sa loob lamang ng 30 taon sa buong mundo. Sa kalkulasyon ng mga eksperto, maaaring magkaroon ng 300 milyong tao na ang Diabetic pagdating ng taong 2025 at ito ay dahil sa patuloy na pagdami ng taong Obese.
Kapag ang isang tao ay nalagpasan na ang puberty stage, hindi na sila naglalabas ng fat cells (Adipocytes). Kung kaya‟t kung ang tao ay nadadagdagan ng timbang, mas lumalaki ang fat cells nila. Ang mga matatandang mas payat noong bata pa sila ay mas maliit na fat cell na naimbak kung kaya‟t hindi sila tumataba ngsobra; kung ikukumpara sa mga taong bata pa lang ay mataba na. Ito ang enerhiyang nagagamit dahil sa pagpoproseso ng pagkain upang maimbak sa loob ng katawan o di kaya‟y maproseso bilang bitamina sa buong katawan. Halos katulad lang din ito ng Thermogenesis Theory ngunit dito ay ang enerhiyang ginamit ang nagiging dahilan upang uminit ang katawan ng tao upang bumilis ang metabolismo.
Ang katabaan o obesidad ay isang sakit kung saan ang taba ay labis at nagreresulta sa iba’t – ibang uri ng sakit. Sa medaling salita ay mayroong labis na timbang ang tao dahil sa taba. Na siya namang pinagmumulan ng mga sakit na diyabetes, altapresyon, rayuma, sakit sa puso, atbp. Ang mga sakit na ito ay nagreresulta sa mabilis na pagkapagod, pagkahingal at maaring pag-ikli ng ating buhay.
And obesidad ay nagagamot sa tamang paraan ng pagdadayet. Ito ang pinakasimpleng paraan upang mabasan ang taba sa katawan ng isang tao. Ang pagdadayet ay limang sa pagkain, kung hindi sa tamang pag-eerhisyo rin.

PAGLALAHAD NG SULIRANIN
Ang pananaliksik na ito ay naglalayong masagot ang mga suliraning pumapaloob sa kalagayang pangkalusugan ng mga obese. Ang pangunahing suliranin nito ay ang epekto ng pagiging obese. Ang epektong ito ay may malaking kaugnayan sa pisikal, emosyonal at mental na aspekto ng mga taong napatunayang obese na lubos na nakahahadlang sa mga gawain nila sa kanilang pang-araw-araw na buhay. Upang masagot ang suliraning ito ay kinailangang pag-aralan ng mananaliksik ang mga bagay na nakapaligid sa nasabing suliranin. Kasama sa mga tatalakayin ang pagkain at ang kahalagahan nito, sanhi ng kagustuhan na kumain, at ang mabisang solusyon at rekomendasyon ukol dito.

Ang mga susunod na katanungan ay magsisilbing gabay ng pag-aaral na ito upang lubusan pang mapalawig ang paksa:
1. Ano ang Obesity?
2. Ano ang pagkakaiba ng Obesity sa Overweight?
3. Anu-ano ang mga iba’t-ibang uri ng Obesity?
4. Anu-ano ang mga sintomas ng Obesity?
5. Anu-ano ang sanhi at epekto ng Obesity?
6. Paano malulunasan at maiiwasan ang Obesity?

LAYUNIN NG PAG-AARAL
Ang pananaliksik na ito ay may layuning ipagbigay-alam sa mga…

Kabataan:
•…ang mga spesipikong detalye tungkol sa obesidad upang kanila rinitong magamit sa kanilang mga pag-aaral.
•…na malaki ang pagkakataong ang pagiging obese nila habang batapa sila ay magiging panghabangbuhay, kaakibat ng mga sakit namaaaring kumitil sa kanyang buhay.
•…ang mga posibleng lunas at pag-iwas sa pagiging obese. •…upang mamulat sila o magkaroon sila ng kamalayan sa mgamaaaring dulot nito sa kanila o sa ibang tao.

Magulang:

•…ang saklaw ng pagiging obese at ang mga kalakip na sakit nito.
•…ang mga masamang epekto ng pagiging obese para magabayannila ng tama ang kanilang mga anak.
•…ang mga tamang pagkain, at gawain na dapat isagawa ng taoupang maiwasan ang pagiging obese.

Ang pagiging obese ay komplikado. Dapat sa murang gulang pa lang ay magkaroon na ng kahit kaunting pahapyaw ang mga kabataan upang sila'ymagawi sa isang malusog na pamumuhay.

HANGGANAN AT LIMITASYON NG PAG-AARAL
Ang pananaliksik na ito at sumasaklaw sa impormasyong tungkol sa obesidad lamang. Saklaw nito ang pagsusuring ginawa sa mga may gulang nahindi bababa sa sampung taon. Bagamat may iba pang mga sakit na nabanggit dito, ang tanging pagtutuunan ng pananaliksik na ito ay ang paksa tungkol sa Obesidad.Sa pananaliksik na ito, minabuting limitahan ang saklaw ng pag-aaral. Bagama’t nangangahulugan ang limitasyon ng hangganan ng maraming impormasyon na maaring isama upang mapaunlad nang lubos ang napiling pag-aralan ay ginawa ito upang maging mas makatotohanan at mas komprehensibo ang pagtalakay sa mga aspektong may kaugnayan sa pag-aaral na ito.

METODOLOHIYA
Ang pananaliksik na ito ay tungkol sa epekto at sanhi ng Obesidad. Ang pamamaraan ng pangangalap ng datos ay magsisimula sa pag-ririserts tungkol sa paksa sa pamamagitan ng pagkalap ng impormasyon sa internet at pagbabasa ng libro na may kinalaman sa paksa.

KATAWAN
Ang Katabaan o Obesidad ay abnormal na pag-akumula ng sobrang taba sakatawan na maaring magdulot sa taong iyon ng sari-saring mga karamdaman atmga sakit tulad ng Diyabetes, Sakit sa Puso, Altapresyon, Rayuma, Kanser, atbp…Kung tuluyang pababayaan ang obesidad ng isang tao, maaari itong magdulot sapagkahina, at pag-ikli ng buhay.
Napapaloob sa pananaliksik na ito ang mga paraan para maiwa-san atmagamot ang obesidad, mga sanhi’t bunga ng kalagayang ito, mga kahulugan ngiba’t iba pang mga salita’t kataga na may koneksyon sa obesidad at iba pang mgakatotohanan na dapat malaman ng karamihan dahil mahalaga ang kalagayang pangkalusugan ng mga obese. Maaaring alam na ninyo na ang mga obese ay mga taong may malalaking katawan dahil sa sobrang katabaan.
Obesity VS Overweight
Walang eksaktong depinisyon ang salitang obesity pagkat maaaring gamitin ang salitang ito sa paglalarawan sa isang napakataba, napakalaki o napakabigat na tao (overweight), pero sa katunayan, ang tao ay pwedeng maging napakataba o napakalaki subalit hindi siyaobese.
Bagamat sila’y palaging nagbibigaykalituhan sa mga tao, may malinaw na pagkakaiba ang dalawa.Ano nga ba ang kaibahan ng pagiging sobrang bigat at taba (overweight) sa obesity ? Ang salitang obesity at overweight ay parehong ginagamit sapaglalarawan ng taong sobra sa normal na timbang, pero ang dalawang salitang ito ay nangangahulugan ng dalawang magkaibang bagay.
Ang obesity ay kaugnay sa di pangkaraniwang dami ng taba sa tissue ng ating katawan, at ang overweight naman ay ang pagtaas ng timbang ng isang tao at kabilang na ditoang ating mga vital tissue, tulad ng liver, at kidney, joints, at dugo. Ayon rin sa ibang dalubhasa, Ang pagiging overweight ay nangangahulugan na ang isang tao ay tumitimbang nang higit sa normal, sa kailangan, at sa tama lalo na kung ito’y hindi nararapat sa kanyang edad. Samantala, ang pagiging obese naman ay isang condition kung saan ang dahilan ng sobrang pagbigat attimbang ng katawan ay ang sobrang pag-akumula ng taba sa katawan.
Sanhi ng Obesidad
Alam natin na ang sobrang pagkain ay nakasasama at mali. Ang problemaat sanhi ng obesidad ay ang hormonal imbalancena nagpipigil sa ating mabuhayng lubusan, sa halip, iniimbak ang enerhiya sa katawan at ito’y nagiging taba. Ang imbalance na ito ay ang pagkain ng maraming kaloriya ngunit hindi pagkonsumo nito. Sa bawat 7,500 na kaloriya na naaakumula ng katawan, ang timbang ay nadaragdagan ng isang kilo (1kg). Ang taba sa katawan ay patuloyna naiipon at nagiging sanhi ng obesidad ng katawan.Nag-uumpisa ang pagtaba ng isang tao sa panahon ng adulthood o sa mgaedad na 12 hanggang 16 kung saan umaabot ng 60 porsyento ang itinataas ng kanilang timbang.
Minsan naman ay dahil din ito sa pagdadalantao ng mgakababain dahil pagkatapos nilang manganak, nahihirapan silang ibalik sa datiang katawan nila. Habang nagkaka-edad din ang isang tao ay bumabagal ang metabolic rate nito at nagiging dahilan ng pagtaba ng isang tao.Ang kasarian ay isa ring dahilan. Mas mataas angmetabolic rate ng mga lalaki kaysa sa mga babae. Samantala ang mga kababaihan, lalo na ang mganasa menopausal stage ay mas tumataba dahil sa bumababa ang metabolic ratenila. Nagiging sanhi rin ang hindi balanseng pagkain dahil sa nauuso ngayon ang fast foods. Hindi lahat ng calories na nakukuha natin dito mula sa mga fast food ay nagagamit ng ating katawan. Minsan ay naiipon ito sa ating katawan na siyangnagpapataba sa atin.
Pisikal na Epekto ng Obesity
Karaniwan sa mga tao na sumusobrasa timbang ay nagiging Obese (sobrang timbang).
Sa kasalukuyan, sinasabing 130milyong katao (nakatatanda) sa U.S. ayobese at 15% naman ng mga kabataan ay obese, kumpara noong kasalukuyangpanahon.
Tumataas ang bilang ng pagiging obese ng mga bata sa ngayon at ito ay isa sa mga problema ng mga organisasyon na nag papangalaga sa ating mga kalusugan.
Ang pagiging Obese ng mganakatatanda ay isa sa nagiging sanhi ng kanilang pagkamatay dahil sa sakit sa puso. Pati na rin ang mga kabataan ay nabibiktima nito. Ang obesity ay sinabing epidemya ayon sa mga propesyonal, at ito ay unti-unting tumataas. Ang sobrang timbang ng tao ay nagiging malapit sa mga sakit.Kung ang iyong BMI ay nagpapatunay ikaw ay obese, maari kang magkaron ngiba’t ibang sakit.Ang mga sumusunod ay isa sa mga epekto ng pagiging obese ng tao, atminsa’y nagiging sanhi rin ng pagkamatay: * Pagtaas ng blood pressure * Diabetes * Sakit Sa puso * Problema sa kasu-kasuan

Iba pang epekto ng Obesidad
Ang obesity ay nagdudulot ng pisikal, sikolohikal at sosy-olohikal na problema sa taong nagtataglay nito. Natalakay na kanina ang mga pisikal na epektong maidudulot nito sa ating katawan. Ang susunod naman ay ang sikolohikal na epekto nito sa taong obese. Ang mga taong obese ay madalas nakakaranas ng emosyonal na paghihirap dahil silaay nasasabihang mataba at pangit, dahil dito, naaapektuhan ang sikolohikal ngpag-iisip ng mga obese.
Natatatak sa kanilang isipan na sila ay pangit at matabaat minsa’y napupunta rin sa isip nila na wala silang kwenta sa mundong ito.
Huli sa lahat, sila ay nakakaranasng problema sa kanilang paligid, o sosyolohikal na problema. Kadalasang hinuhusgahan ang mga obese bilang tamadat matatakaw na tao. Kadalasan sila din ay nakakaranas ng diskriminasyon satrabaho, eskwelahan at sa paligid nila. Minsan nakakaranas din sila ng rejection, kahihiyan (shame), at depression

KONKLUSYON

Pagkatapos ng pananaliksik tungkol sa Obesidad, naisaad ng mananaliksik kung ano nga ba talaga ang obesity, na ito ay isang pisikal na kondisyon at karaniwang ginagamit sa paglalarawan ng isang taong may lubhang katabaan. Ito rin ay karaniwang napagkakamalan na eating disorder at psychological disorder, ngunit sa katunayan hindi rin ito tinuturing na isa sa dalawa.
Naibahagi rin ng mananaliksik ang mga posibleng pi-nagmulan ngkalagayang ito at ganun na rin sa mga maaaring epekto nito sa taong apektadonito, o sa mga taong obese. Napag-alaman din ng mananaliksik na ang obesity pala ay maaaring isang senyas o sintomas ng mas malalang sakit.
Napatunayan ng mananaliksik, na ito ay nakakaapek-to sa pisikal, sikolohikal at sosyolohikal na aspesto ng buhay ng isang tao. Bukod pa rito,naibahagi rin niya ang mga posibleng hakbang para maiwasan ito.Noon, ang obesity ay hindi masyadong kinikilala bilang isang problema saPilipinas; hindi dahil sa ito’y hindi makikita sa ating bansa, kundi dahil dati hindipa ganoon kamulat ang mga mata ng mga Pilipino sa isyung ito. Ngayon, sapamamagitan ng pananaliksik na ito, ninanais ng mananaliksik na maibahagi niya ang kaniyang nasasasaliksik upang mamulat ang mata ng mga mambabasa.

BIBLIOGRAPIYA

http://www.academia.edu/9344160/Obesity_Sanhi_Epekto_at_Lunas_nito http://www.slideshare.net/jeffkian06/filipino-inside http://www.scribd.com/doc/45602605/Kalagayang-Pangkalusugan-ng-mga-Obese-Pananaliksik#scribd