Inleiding recht

Wanneer iemand levenslang krijgt is het echt levenslang. En wordt die absoluut niet eerder vrij gelaten. Tenzij: gratie (koningin)

Functies van het recht:

Normatieve functie; dat er bepaalde ethische gedragingen rechtsvormen(moord, doodslag, verkrachting) als je die overtreed zijn er regels voor.

Geschiloplossende functies: onenigheid met elkaar, je komt er niet uit. Ga je naar de rechter. Oplossende functie.

Additionele functie: een aanvullende functie. Onenigheid terwijl er niks op papier staat. Op het moment dat je als partijen niks hebt geregeld en niks op papier staat verval je terug op bepaalde wetten.

Instrumentele functie: bijv. als je door roodlicht rijdt, wordt het beboet.

Bronnen van het recht:

De wet: wetgevers: - regering + statengeneraal(1e en 2e kamer)

- regering ( koning , ministers, staatssecretarissen)

- minister

- provincie (provinciale staten)

- gemeente (gemeentelijke verordening)

wet in materiële zin: - regering + SG = nationale wetgever, wet in formele zin

- regering (koninklijk besluit. Algemene maatregel van bestuur

-minister: ministeriële regering (van het hele land)

- provincie: provinciale verordening (van provincie)

- gemeente: gemeentelijke verordening (van gemeente)

4

1

Zie boek blz 33

wet in formele zin: ieder gezamenlijk besluit van de regering en staten generaal dat volgens een bepaalde procedure tot stand is gekomen.

wet in materiële zin: iedere naar buiten werkende algemene, de burgers bindende regeling, die uitgaat van een daartoe bevoegd overheidsorgaan.(wordt opgesteld door bijv. regering(zonder SG). / ministers.

4 categorieën:

1. Wetten die alleen wet in formele zin zijn en geen wet in materiële zin

2. Wetten die zowel wet in formele zin, als wet in materiële zin zijn (komt meest voor in WB).

3. Wetten die alleen in materiële zin zijn en geen wet in formele zin

4. Wetten die geen wet in formele zin zijn en geen wet in materiële zin.(bijv. vergunning, wordt op naam toegekend, en geldt niet voor iemand anders. Wordt door gemeente afgegeven dus niet door statengeneraal dus NIET formeel. Werkt die wet naar buiten toe? Bind die burgers? NEE dus NIET materieel.)

wat te doen bij strijd?

1 hogere(formele) wet gaat voor lagere(gemeente/provincie)

2 latere wet gaat voor eerdere

3 bijzondere wet gaat voor algemene

Het verdrag⋄ een internationale overeenkomst tussen staten in geschreven vorm, het lijkt op een wet maar dan tussen landen. Bijv. Spanje en Nederland zij moeten zich dan aan bepaalde afspraken houden.

hoe komt een verdrag tot stand? Is een hele procedure

werking? Het verdrag staat boven de landelijke wet, anders houden de landen zich niet meer aan het verdrag.

De rechtspraak: alle uitspraken van nationale en internationale rechters zijn ook rechtsbron (jurisprudentie). Welke functie? – uitleg van de weg(interpretatie) – onafhankelijke rechtspraak (rechter is onafhankelijk, rechter hoeft zich niet aan de uitspraken van een andere rechter te houden, hij zelf zijn oordeel vellen.)

De Hoge Raad (arrest)

De gewoonte: is niet vastgelegd in een wettelijke regeling, maar wordt wel als normaal gezien.

vereisten: - vaste gedragslijn(herhaling van gedragingen)

- opinio necessitatis(de overtuiging dat men zich zo behoort te gedragen als gevolg van een rechtsplicht)(bijv. wachten voor de rode streep bij een bankloket)

- gewoonterecht kan ook plaats of streek gebonden zijn.

Hoe kun je het recht indelen?

Formeel recht ⇓⋄ materieel recht: formeel recht: procedure regels, hoe verkrijg ik mijn recht? (bijv. burgerlijk procesrecht, wetboek van strafvordering)

materieel recht: inhoudelijke rechten en plichten. (bijv. bestuursrecht, strafrecht)

het overtreden van de wet is materieel recht en het bepalen van de straf etc is formeel recht

N.B. staatsrecht heeft geen formeel recht, wel materieel!

Dwingend recht ⇓⋄aanvullend recht dwingend recht: recht waarvan burgers niet mogen afwijken (voorbeeld: als werkgever en werknemer afspreken dat de overeenkomst eindigt bij het huwelijk van de werknemer, dat mag dus niet)( je mag niet discrimineren) aanvullend recht: recht waarvan de burgers wel mogen afwijken. (voorbeeld: bijv. als je niks aangeeft voor je gaat trouwen trouw je automatisch in gemeenschap van goederen, maar je mag het wel aangeven dat je dat niet wilt.)

Objectief recht ⇓⋄ subjectief recht objectief recht: objectieve regel uit de rechtsbron( de vaste regel die in de wet staat, geld voor iedereen)(voorbeeld: koop breekt geen huur) subjectief recht: de daaruit voortvloeiend rechten en plichten, als je objectief recht voor een bepaald persoon gaat invullen spreken we over subjectief recht.

Publiek recht ⇓⋄ privaatrecht privaatrecht: recht tussen burger en burger. Regels voor relaties tussen burgers onderling. Hierbij handeld de overheid als burger. (verbintenissenrecht, ondernemingsrecht, arbeidsrecht, huurrecht, etc) Publiekrecht: regels voor relatie tussen overheid en burger. Overheid handelt vanuit gezagsverhouding. (staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht)

Interpretatiemethoden en redeneerwijzen

Interpretatiemethoden:

Grammaticale interpretatiemethode; (puur kijken naar de betekenis van een woord in de wet)

Wethistorische interpretatiemethode; (je kijkt naar de historie van de wet)

Anticiperende interpretatiemethode; je gebruikt als rechter zijnde nieuwe wetten die nog niet helemaal doorgevoerd zijn

Rechtsvergelijkende interpretatiemethode; je vergelijkt wetten met wetten in het buitenland.

Redeneerwijzen:

A-contrario redenering; je doet alles precies volgens de wet, geen speld tussen te krijgen. Je interpreteert het letterlijk.

Redenering naar analogie; je gaat een wetsbepaling uitbreiden, (koopt breekt geen huur, schenking valt nou ook onder die wet)

-----------------------

3 2