Fakulteti Ekonomik
Departamenti i Financës
Seksioni i Financës Miratoi
Përgjegjësi i seksionit të financës Prof. Dr. Beshir CICERI

Tezë provimi (versioni B e zgjidhur) Dega: Biznes
Lënda: Drejtim Financiar
Data: 29.06.2005
Koha: 2 orë Seksioni 1 (40 pikë) Test
Çdo përgjigje e saktë vlerësohet me 2 pikë. Çdo pyetje pa përgjigje, me dy apo më shumë përgjigje, si edhe me përgjigje të gabuar vlerësohet me 0 pikë. Zgjidhni alternativën tuaj pa dhënë shpjegime. 1. Nëse një firmë ka një pronar të vetëm mund të thuhet se objektivi i vërtetë i drejtuesit financiar duhet të jetë maksimizimi i fluksit të arkës (EPS).

o E vërtetë ü E gabuar

2. Beta e një portofoli aktivesh financiare është e barabartë me shumën e prodhimeve të betave të çdo letre me vlerë me probabilitetin e realizimit të çdo bete.

o E vërtetë ü E gabuar

3. Problemi i agjensisë ekziston ndërmjet furnitorëve dhe klientëve. Gjithashtu problemi i agjensisë mund të ekzistojë edhe ndërmjet punonjësve dhe aksionerëve.

o E vërtetë ü E gabuar

4. Në bilanc, totali i aktiveve duhet të barazojë gjithnjë totalin e detyrimeve dhe të kapitalit të vet.

ü E vërtetë o E gabuar

5. Kosto specifike e secilit burim financimi në llogaritjen e WACC vlerësohet pas tatimit.

ü E vërtetë o E gabuar

6. Risku i diversifikueshëm, i cili matet nga devijimi standart, mund të reduktohet duke shtuar më shumë aksionenë një portofol.

ü E vërtetë o E gabuar

7. Sa herë që kosto e një burimi kapital ndryshon, aq herë do të kemi një pikë thyerjeje në kurbën WMCC.

ü E vërtetë o E gabuar

8. Një firmë duhet të investojë gjithnjë në një projekt, pranimi i të cilit shpie në uljen e kostos së kapitalit të firmës.

o E vërtetë ü E gabuar

9. Nëse një projekt investues kërkon përdorimin e tokës e cila ndodhet aktualisht në pronësinë e firmës, projektit duhet t’i ngarkohet kosto e zhytur e blerjes së kësaj toke.

o E vërtetë ü E gabuar

10. Një firmë ka një fitim marxhinal prej 15% mbi shitjet të cilat janë $20.000.000. Nëse firma ka borxh $7.500.000, aktive totale prej $22.500.000 dhe një kosto interesi pas tatimit mbi borxhin prej 5%, sa është ROA për këtë firmë? o 15,1% | o 12,0% | o 8,4% | o 10,9% | ü 13,3% | | 11. Përdorimi i indeksit të përfitueshmërisë (PI) në përzgjedhjen e projekteve në kushtet e racionimit të kapitalit:
? Do të na japë të njëjtën renditje si teknika NPV;
? Do të maksimizojë NPV, por jo IRR;
? Mund të na shpjerë në zgjedhje jokorrekte; ü Është teknika më e mirë. 12. Një firmë ka shpenzime totale interesi në masën $10.000 në vit, shitje prej $1 milion, normë tatimore 40% dhe një fitim marxhinal neto prej 6%. Sa është raporti i mbulimit të interesave? o 16 | o 20 | o 7 | o 10 | ü 11 | | 13. Keni përpunuar të dhënat në vijim për tre aksione: Aksioni | Devijimi standart | Beta | A | 0,23 | 0,79 | B | 0,25 | 0,61 | C | 0,20 | 1,29 | Nëse jeni kundërshtar i riskut duhet të zgjidhnit aksionin _____ nëse ai do të mbahej i izoluar dhe aksionin _____ nëse ai do të mbahej si pjesë e një portofoli të mirë-diversifikuar. o A; A | o C; A | o B; A | o A; B | ü C; B | | 14. Një investitor po shqyrton blerjen e 20 akrave tokë. Nga një analizë e bërë është arritur në përfundimin që nëse toka përdoret si kullotë bagëtish do të gjenerojë një fluks arke prej $1.000 çdo vit deri në pafundësi. Nëse investitori kërkon një kthim 10% nga investime të këtij lloji, cili është çmimi që ai/ajo do të jetë i gatshëm të paguajë për blerjen e saj? o $1.000 | o $100.000 | o $1.000.000 | ü $10.000 | o $150.000 | | 15. Nëse NPV është pozitive, cili nga pohimet që vijojnë është i vërtetë? Norma e aktualizimit është: o E barabartë me IRR-në | o Më e madhe sesa IRR | ü Më e vogël sesa IRR | o Shumë e lartë | o Shumë e ulët | | 16. Nëse një firmë i qëndron besnike modelit të dividentëve të mbetur, një emetim i ri i aksionit të zakonshëm nga ana e kompanisë nënkupton që: o Raporti i pagimit të dividentit mbeti konstant | ü Nuk u paguan dividentë për këtë vit | o Raporti i pagimit të dividentit po rritet | o Raporti i pagimit të dividentit po ulet | o Shuma në dollarë e investimeve ka rënë | | 17. Nëse një kompani përdor të njëjtën normë aktualizimi për vlerësimin e projekteve, cili nga rezultatet në vijim ka më tepër të ngjarë të ndodhë? o Do të pranohen projekte të varfër me risk të lartë | o Do të refuzohen projekte të mirë me risk të ulët | o Do të pranohen vetëm projekte të mirë me risk të ulët | o Nuk do të pranohet asnjë projekt | ü Dy përgjigjet e para janë të dyja të sakta | 18. Cili nga pohimet në vijim është i gabuar? Kur firma rrit levën e saj operative për një nivel të dhënë prodhimi, ky veprim: o Ndryshon strukturën e kostove operative të firmës | o Rrit riskun e biznesit të firmës | o Rrit devijimin standart të EBIT-it të firmës | o Rrit luhatshmërinë e EPS-së së firmës | ü Ul levën financiare të firmës | 19. Është rregull i përgjithshëm fakti që struktura e kapitalit e cila: o Maksimizon EPS-në e pritur, të maksimizojë gjithashtu çmimin për aksion të zakonshëm | o Minimizon normën e interesit mbi borxhin, maksimizon gjithashtu EPS-në e pritur | o Minimizon normën e kërkuar të kthimit nga aksioni i zakonshëm, maksimizon gjithashtu çmimin e këtij aksioni | ü Maksimizion çmimin për aksion të zakonshëm, minimizon gjithashtu koston mesatare të ponderuar të kapitalit për çdo vëllim financimi | o Asnjë nga pohimet e mësipërm nuk është i saktë | 20. Myron Gordon dhe John Lintner besojnë që norma e kërkuar e kthimit nga kapitali i vet rritet me rënien e raportit të pagimit të dividentit. Argumenti i tyre bazohet në supozimin që: o Investitorët janë indiferentë ndërmjet dividentëve dhe të ardhurave nga kapitali | o Investitorët kërkojnë që kthimi nga dividenti dhe kthimi nga kapitali të barazojnë një konstante | o Të ardhurat nga kapitali tatohen me një normë më të lartë sesa ato nga dividentët | ü Investitorët i konsiderojnë dividentët më pak riskozë sesa të ardhurat potenciale nga kapitali që mund të gjenerohen në të ardhmen | o Investitorët e vlerësojnë një dollar nga të ardhurat e pritshme nga kapitali më shumë sesa një dollar nga dividentët e pritshëm për shkak të tatimit më të ulët mbi të ardhurën nga kapitali |

Seksioni 2 (60 pikë): Ushtrime Ushtrimi 1 (10 pikë)
Supozoni se tezja juaj në 31 Dhjetor shiti shtëpinë e saj dhe mori një hipotekë të vlerësuar për $10.000 si pjesë e pagesës. Norma nominale e interesit të hipotekës është 10% e cila paguhet çdo 6 muaj duke filluar nga 30 Qershori dhe hipoteka do të amortizohet për 10 vjet. Pas një viti tezja juaj duhet të plotësojë Formularin 1099 me IRS-në (Drejtorinë e Tatimeve) dhe me personin që bleu shtëpinë, duke i informuar ata për interesat e përfshirë në dy pagesat e kryera gjatë vitit. (Ky interes do të jetë e ardhur për tezen tuaj dhe shpenzim për blerësin.) Sa është shuma e interesit total të paguar gjatë vitit të parë? Zhvillim
Përpara se të fillojmë zgjidhjen e ushtrimit le të unifikojmë simbolikën:
Hipoteka ® H = $10.000
Norma nominale vjetore e interesit ® i = 10%
Norma nominale 6-mujore e interesit ® i½ = 10%:2 = 5%
Numri i pagesave të interesit ® n = 2 x 10 vjet = 20 pagesa Duke ditur që hipoteka karakterizohet nga një pagesë fikse, e cila quhet këst dhe që përfshin edhe shlyerjen e principalit edhe pagesën e interesit[1], atëherë zgjidhjen e ushtrimit do ta fillojmë pikërisht nga gjetja e këstit 6-mujor që paguan tezja ime. Për gjetjen e shumës së këstit veprojmë si vijon: Kësti 6-mujor i hipotekës ® Në 6-mujorin e parë të vitit të parë, tezja paguan $802,43, nga të cilat përfaqësojnë pagesën e interesit, ndërsa pjesa tjetër ($302,43) përfaqëson shlyerjen e principalit. Në 6-mujorin e dytë të vitit të parë tezja paguan gjithashtu një këst prej $802,43 nga të cilat përfaqësojnë pagesën e interesit, ndërsa pjesa që mbetet nga kësti përfaqëson shlyerjen e principalit për këtë periudhë. si rrjedhim, shuma totale e interesit që paguhet nga tezja në vitin e parë të hipotekës është: . Ushtrimi 2 (10 pikë)
Për një kompani ndërtimesh jepen raportet e mëposhtëm:
- raporti i borxhit 50%
- raporti i rrotullimit të aktiveve gjithsej 0.25
- marzhi i fitimit mbi shitjet 10%
Aktualisht ka pakënaqësi me nivelin e ROE-s dhe mendohet se kjo mund të dyfishohet. Kjo mund të arrihet: (1) duke rritur përqindjen e fitimeve mbi shitjet në 12%; dhe (2) duke rritur përdorimin e borxhit. Rrotullimi i mjeteve gjithsej nuk do të ndryshojë. Cili do të jetë raporti i ri i borxhit, që me një përqindje të fitimit mbi shitjet prej 12%, do të dyfishonte ROE-n? Zhvillim
Le të gjejmë fillimisht nivelin e vjetër të ROE-s. Dimë që:

Në rastin tonë: ; ; si përfundim kemi:
Tashmë duhet të gjejmë raportin e ri të borxhit kur dimë që:
- ROE = 2 x 5% = 10%;
- marzhi i fitimit neto = 12% dhe;
- raporti i rrotullimit të aktiveve gjithsej = 0,25 Duke iu referuar përsëri formulës së mësipërme kemi: Prej këtej: Ushtrimi 3 (10 pikë)
Supozojmë se po menaxhoni një portofol prej 10 aksionesh të cilët mbahen në sasi të barabartë me njëri-tjetrin. Beta aktuale e portofolit është 1,64 dhe beta e aksionit A është 2,0. Nëse aksioni A shitet, sa duhet të jetë beta e aksionit që do ta zëvendësojë atë në mënyrë që beta e portofolit të ri të jetë 1,55? Zhvillim
Duke ditur se formula për llogaritjen e betës së portofolit është: nxjerrim në rastin tonë betën e portofolit të vjetër dhe konkretisht: Duke zëvendësuar në betën e portofolit të ri do të kishim: Ushtrimi 4 (15 pikë)
“Reni Co.” ka një raport borxhi prej 20%. Drejtimi i firmës ka arritur në konkluzionin që kjo strukturë kapitali është optimale për firmën. “Reni Co.” ka analizuar mundësitë e saj investuese për vitin e ardhshëm dhe ka identifikuar katër projekte të mundshëm që gjenerojnë IRR më të madhe sesa zero. Investimi | Madhësia | IRR | A | $3 milionë | 20,1% | B | 6 milionë | 18,8 | C | 12 milionë | 19,2 | D | 9 milionë | 18,0 | E ardhura neto e parashikuar për vitin e ardhshëm është $10 milionë dhe firma shpreson të paguajë 50% të kësaj shume si dividentë për 1 milion aksionet e zakonshëm që ka në qarkullim. Fitimet janë rritur me një normë konstante prej 10% gjatë viteve të fundit dhe kjo normë pritet të ruhet deri në pafundësi. Nëse kompania detyrohet të shesë kapital aksioner, ajo duhet të përballojë kosto emetimi në masën 15% (çmimi korrent i tregut është $50/aksion). Nëse emetohet borxh deri në $5 milionë, kosto e tij do të jetë 8%. Megjithatë, nëse borxhi total i kërkuar është mbi $5 milionë, atëherë norma në kupon e borxhit do të jetë 10%. Norma marxhinale e tatimit është 40%. Sa i madh duhet të jetë buxheti kapital, nëse pranohen të gjithë investimet që përmbushin kushtin IRR > WMCC? Zhvillim
Gjejmë fillimisht shumën që firma do të mbajë në formën e fitimit të pashpërndarë. Meqënëse paguhen 50% e fitimeve neto si dividentë, atëherë mbeten në firmë 0,5 x $10.000.000 = $5.000.000. Dividenti për aksion do të jetë pikërisht $5.000.000/1.000.000 = $5/aksion.
Për të gjetur atë që na kërkon ushtrimi duhet paraprakisht të gjejmë intervalet e financimit përgjatë të cilave kosto mesatare e ponderuar e kapitalit mbetet konstante dhe WACC për secilin nivel.
Kapitali i vet do të gjenerojë një pikë thyerjeje, meqënëse financimi me këtë zë përbëhet nga fitimi i pashpërndarë ($5.000.000) dhe aksionet e rinj të zakonshëm. Pika e thyerjes në financimin tërësor është $5.000.000/0,8 = $6.250.000. Për nivele financimi më të vogla se kjo shumë kosto e kapitalit të vet do jetë ajo e fitimit tëe pashpërndarë dhe konkretisht: . Mbi këtë nivel kosto e kapitalit të vet është ajo e aksioneve të reja të zakonshme dhe konkretisht: .
Edhe borxhi gjeneron një pikë thyerjeje në financimin tërësor që është: $5.000.000/0,2 = $25.000.000. Nën këtë nivel financimi kosto e borxhit pas tatimit është: 8% x (1 – 0,4) = 4,8%. Mbi këtë nivel, kosto e borxhit pas tatimit bëhet: 10% x (1 – 0,4) = 6%.
Intervalet e financimit përgjatë të cilave WACC mbetet konstante janë tre dhe pikërisht:
Intervali 1: 0 – 6.250.000 WACC = 20% x 0,8 + 4,8% x 0,2 = 16,96%
Intervali 2: 6.250.000 – 25.000.000 WACC = 21,76% x 0,8 + 4,8% x 0,2 = 18,368%
Intervali 3: 25.000.000 - ... WACC = 21,76% x 0,8 + 6% x 0,2 = 18,608% Tani le t’i rendisim projektet e mësipërme sipas IRR duke shënuar dhe investimin fillestar kumulativ: Projekti | Shuma e investuar | IRR | Investimi kumulativ | WACC | A | $3 milionë | 20,1% | $3 milionë | 16,96% | C | 12 milionë | 19,2 | 15 milionë | 18,368% | B | 6 milionë | 18,8 | 21 milionë | 18,368% | D | 9 milionë | 18,0 | 30 milionë | 18,608% | Duket qartë që projekti i fundit nuk duhet të pranohet, kështu që buxheti kapital duhet të jetë $21 milionë. Ushtrimi 5 (15 pikë)
“Sonila Inc.” pret një EBIT prej $2.000.000 për vitin që vjen. struktura optimale e kapitalit të firmës konsiston në 40% borxh dhe 60% kapital i vet, ndërsa norma e tatimit që paguhet nga firma është 40%. Kosto e kapitalit të vet është 14% dhe kompania paguan një normë interesi prej 10% mbi borxhin afatgjatë prej $5.000.000. Në qarkullim janë 1 milion aksione të zakonshëm. Në ciklin e ardhshëm të buxhetimit të kapitalit, firma shpreson të financojë një projekt të madh me NPV pozitive, që kushton $1.200.000 dhe do ta financojë këtë projekt duke respektuar strukturën e synuar të kapitalit. Nëse firma ndjek politikën e dividentëve të mbetur dhe nuk disponohen projekte të tjerë, sa është raporti i shpresuar i pagimit të dividentit? Zhvillim
Gjejmë fillimisht sa është fitimi neto i periudhës. Interesi për borxhin është 0,1 x $5.000.000 = $500.000. Fitimi pas tatimit mbetet të jetë: ($2.000.000 – 500.000) x (1 – 0,4) = $900.000.
Tani gjejmë se ç’pjesë e investimit të ri do të financohet me kapital të vet. Kjo shumë është $1.200.000 x 0,6 = $720.000. si rrjedhim, pjesa që mbetet për dividentë pas financimit të projektit do të jetë: $900.000 - $720.000 = $180.000. Raporti i pagesës së dividentit mbetet të jetë: $180.000/$900.000 = 20%.