Chương 1: Tổng quan
Chương 2: Tính toán , thiết kế
2.1 Các thông số và phương án cho trước
2.2 Lựa chọn sơ đồ nguyên lý của tổng thành
2.3 Phân tích lựa chọn kết cấu một số phần tử cơ bản
2.4 Tính toán, thiết kế các thông số cơ bản của hộp số
a. Xác định khoảng cách giữa các trục: Khoảng các trục (A) được tính sơ bộ : (mm) Trong đó: C: hệ số kinh nghiệm ( đối với ô tô khách C = 17-19 ) => chọn C=17 Memax : momen xoắn lớn nhất của động cơ (N.m) Ta được A = 101 (mm)
b. Mô đun của bánh răng Chọn mô đun của bánh răng theo công thức kinh nghiệm: m = (0,032 – 0,04)A = (3,46 –4,32) (mm) * chọn mô đun pháp tuyến bánh răng nghiêng là * chọn mô đun bánh răng thẳng là m = 4 mm
c.Chọn sơ bộ góc nghiêng của các bánh răng : đối với ô tô khách => chọn = 300
d. Xác định số răng các bánh răng: Cặp bánh răng luôn ăn khớp: Chọn số răng của bánh chủ động theo điều kiện không cắt chân răng: => chọn Tỉ số truyền của cặp bánh răng luôn ăn khớp: Số răng của bánh răng bị động: => chọn =36 (răng) Tỉ số truyền của các cặp bánh răng được gài số: Ta có Với : tỉ số truyền cặp bánh răng được gài * Ta không tính cho tay số 4 vì nó là số truyền thẳng Ta lập được bảng: | | | | | 2,33 | 2,33 | 2,33 | | 2,75 | 1,33 | 0,73 | Với số lùi ta có * Chọn il = 8 => igl = 3,43 Xác định số răng các bánh răng dẫn động gài số ở trục trung gian Số răng các bánh răng trên trục thứ cấp: Ta được bảng: Số | 1 | 2 | 3 | | 15 | 20 | 26 | | 37 | 31 | 25 | Với số lùi ta chọn ; Trên trục phụ ta chọn: ; Xác định lại tỉ số truyền của các cặp bánh răng gài số: Số | 1 | 2 | 3 | | 37 | 31 | 25 | | 15 | 20 | 26 | | 2,466 | 1,550 | 0,961 | Số lùi: Xác định lại tỉ số truyền của hộp số: Số | 1 | 2 | 3 | Lùi | | 2,33 | 2,33 | 2,33 | 2,33 | | 2,466 | 1,550 | 0,961 | 3,121 | | 5,920 | 3,720 | 2,307 | 7,492 |
e. Tính chính xác khoảng cách trục A: Ta có : Với cặp bánh răng luôn ăn khớp: (mm) Cặp bánh răng gài số 1: (mm) Cặp bánh răng gài số 2: (mm) Cặp bánh răng gài số 3: Chọn khoảng cách trục chính xác Ac = 103,5 (mm)
f. Dịch chỉnh bánh răng Vì có sự sai khác khoảng cách trục giữa các cặp bánh răng gài số 1, vì vậy ta cần giải quyết sự sai khác lệch bằng sự dịch chỉnh góc các căp bánh răng gài số1 Hệ số thay đổi khoảng cách trục: Với tra bảng Phụ lục 4 tài liệu đồ án môn học thiết kế hộp số chính ô tô- máy kéo ta tìm được hệ số dịch chỉnh tương ứng và góc ăn khớp Hệ số dịch chỉnh tổng cộng: Phân chia hệ số dịch chỉnh tổng cộng cho các bánh răng và : Vì Z1 = 15 < 17 nên hệ số dịch chỉnh của bánh răng và hệ số dich chỉnh của bánh răng để đảm bảo không xảy ra cắt chân răng được xác định: và Kiểm tra ; theo điều kiện các hệ số này đảm bảo không làm nhọn răng: 1 t’’ 0,1143 0,98 1 t’’ 0,1155 1,86 Để đảm bảo truyền lực tốt khi chọn ; cần thỏa mãn điều kiện chiều dày răng ở đỉnh răng không được quá nhỏ : Se1, 2 (0,2 0,3).m Chiều dày răng ở đỉnh:

Để đảm bảo ăn khớp êm dịu thì hệ số trùng khớpphải thỏa mãn điều kiện Với (Với và là góc ăn khớp của bánh răng khi chưa dịch chỉnh và sau dịch chỉnh). =>Hệ số trùng khớp thỏa mãn điều kiện ăn khớp êm dịu Để tránh sự kẹt đầu răng khi ăn khớp thì đường kính vòng đỉnh của bánh răng lớn phải thỏa mãn điều kiện: Dd1’ Dd1max Với => Dd1max = 156,67 (mm) Ta thấy đường kính vòng đỉnh của bánh răng lớn thỏa mãn điều kiện để tránh sự kẹt đầu răng khi ăn khớp : Dd1’ = 155,04 (mm) Dd1max = 156,67 (mm) g. Xác định các thông số cơ bản của bánh răng : Thông số cơ bản của cặp bánh răng trụ răng nghiêng luôn ăn khớp STT | Tên gọi | Kí hiệu | Bánh răng nhỏ/ bánh răng lớn | 1 | Tỉ số truyền | i | | 2 | Mô đun pháp | mn | mn = 3,5 | 3 | Bước pháp tuyến | tn | tn = . mn = 11 | 4 | Góc nghiêng của răng | | = 300 | 5 | Mô đun mặt đầu | ms | | 6 | Bước răng | ts | ts = . ms = 12,696 | 7 | Đường kính vòng chia | d | da = ms. Za = 60,62 (mm) da’ = ms. Za’ = 145,49 (mm) | 8 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dda=da+2.mn = 67,62 (mm) Dda’=da’+2.mn = 152,49 (mm) | 9 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dca=da-2,5.mn=51,87 (mm) Dca’=da’-2,5.mn=136,74 (mm) | 10 | Chiều cao răng | h | h = 2,25. mn = 7,875 (mm) | 11 | Khoảng cách trục | A | A = 103,05 (mm) | 12 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).mn, chọn b = 28 | 13 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 | Cặp bánh răng trụ gài số 1 có dịch chỉnh góc STT | Tên gọi | Kí hiệu | Bánh răng nhỏ/ bánh răng lớn | (1) | (2) | (3) | (4) | 1 | Tỉ số truyền | i | | 2 | Mô đun | m | m = 4,0 | 3 | Bước răng | t | t = . m = 12,56 | 4 | Góc profin | 0 | 0 = 200 | 5 | Bước cơ sở | t0 | t0 = t.cos0 = 11,805 | 6 | Khoảng các trục khi t = 0 | A1 | A = 0,5.m.(Z1+Z1’)=104(mm) | 7 | Khoảng cách trục khi t 0 | Ac | Ac = A.(0+1) = 103,05 (mm) | 8 | Hệ số thay đổi khoảng cách trục | 0 | | 9 | Hệ số dịch chỉnh tương đối | 0 | 0 = - 0,00878 | 10 | Hệ số dịch chỉnh tổng cộng | t | t = - 0,2283 | 11 | Hệ số dịch chỉnh của từng bánh răng | | 1 = - 0,1176 1’= - 0,1107 | 12 | Độ dịch chỉnh ngược | h0 | h0 = t.m-(Ac-A) = 0.0368 | 13 | Đường kính vòng chia | D | d1 = m. Z1 = 60 (mm) d1’ = m. Z1’ = 148 (mm) | 14 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dd1= 66,98 (mm) D’d1 =155,04 (mm) | 15 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dc1 = 49,05 (mm) D’c1= 137,11 (mm) | 16 | Đường kính vòng cơ sở | d0 | d01 = d1.cos0 = 56,38 (mm) d’01 = d1’.cos0 =139,07(mm) | 17 | Đường kính vòng khởi thủy | dk | dK1=d1(0+1)= 59,45 (mm) d’K1=d1’(0+1)= 146,65 (mm) | 18 | Chiều cao răng | h | h = 2,25.m-h0=8,96 (mm) | 19 | Chiều cao đầu răng | hd | hd1=0,5(Dd1-dK1) = 3,76 (mm) h’d=0,5(D’d1-d’K1)=4,19(mm) | 20 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).m, chọn b = 34 | 21 | Chiều dày răng trên vòng chia | S | S1 = 6,59 (mm) S1’ = 6,57 (mm) | 22 | Hệ số trùng khớp | | | 23 | Góc ăn khớp | | = 21,390 | Xác định Dd và Dc theo công thức; Dd1 = d1 + 2m + 21m - 2h0 Dc1 = d1 – 2,5m + 21m Thông số của cặp bánh răng trụ răng nghiêng gài số 2. STT | Tên gọi | Ký hiệu | Bánh răng nhỏ/ bánh răng lớn | 1 | Tỉ số truyền | i | | 2 | Mô đun pháp | mn | mn = 3,5 | 3 | Bước pháp tuyến | tn | tn = . mn = 11 | 4 | Góc nghiêng của răng | | = 300 | 5 | Mô đun mặt đầu | ms | | 6 | Bước mặt đầu | ts | ts = . ms = 12,696 | 7 | Đường kính vòng chia | d | d2 = ms. Z2 = 80,83 (mm) d2’ = ms. Z2’ = 125,28 (mm) | 8 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dd2=d2+2.mn = 87,83 (mm) Dd2’=d2’+2.mn = 132,28 (mm) | 9 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dc2=d2-2,5.mn=73,83 (mm) Dc2’=d2’-2,5.mn=118,28 (mm) | 10 | Chiều cao răng | h | h = 2,25. mn = 7,875 (mm) | 11 | Khoảng cách trục | A | A = 103,05 (mm) | 12 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).mn, chọn b = 28 | 13 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 | Thông số cặp bánh răng trụ răng nghiêng gài số 3 STT | Tên gọi | Kí hiệu | Bánh răng nhỏ/ bánh răng lớn | 1 | Tỉ số truyền | i | | 2 | Mô đun pháp | mn | mn = 3,5 | 3 | Bước pháp tuyến | tn | tn = . mn = 11 | 4 | Góc nghiêng của răng | | = 300 | 5 | Hướng răng | | | 6 | Mô đun mặt đầu | ms | | 7 | Bước mặt đầu | ts | ts = . ms = 12,696 | 8 | Đường kính vòng chia | d | d3 = ms. Z3 = 105,07 (mm) d3’ = ms. Z3’ = 101,03 (mm) | 9 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dd3=d3+2.mn = 112,07 (mm) Dd3’=d3’+2.mn = 108,03 (mm) | 10 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dc3=d3-2,5.mn= 96,32 (mm) Dc3’=d3’-2,5.mn= 92,28 (mm) | 11 | Chiều cao răng | h | h = 2,25. mn = 7,875 (mm) | 12 | Khoảng cách trục | A | A = 103,05 (mm) | 13 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).mn, chọn b = 28 | 14 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 | Thông số của 2 bánh răng trụ răng thẳng trên trục phụ số lùi STT | Tên gọi | Ký hiệu | Bánh răng nhỏ/ bánh răng lớn | 1 | Bước răng | t | t = .m = 12,56 | 2 | Mô đun | m | m = 4 | 3 | Bước cơ sở | t0 | t0 = t.cos0 = 11,80 | 4 | Số răng | Z | Zgl = 16 (răng) | Zl’ =27(răng) | 5 | Đường kính vòng chia | d | dgl = m. Zgl = 64,00 (mm) dl’ = m. Zl’ = 108,00 (mm) | 6 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dgl = dgl+2.m = 72,00 (mm) Ddl’=dl’+2.m = 116,00 (mm) | 7 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dcgl = dgl-2,5.m = 54,00 (mm) Dcl’=dl’-2,5.m = 98,00 (mm) | 8 | Chiều cao răng | h | hgl = hl’= 2,25. m = 9 (mm) | 9 | Chiều cao đầu răng | hd | hgl = h’dl = m = 4 (mm) | 10 | Chiều cao chân răng | hc | hcgl = h’cl = 1,25.m = 5 (mm) | 11 | Chiều dày răng trên đường tròn chia | S | Sgl = Sl’= 0,5.t = 6,28 (mm) | 12 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).m, chọn b = 34 | 13 | Khoảng cách trục | A | A = 103,05 (mm) | 14 | Góc profin | 0 | 0 = 200 | 15 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 | Thông số của bánh răng trụ răng thẳng số lùi trên trục trung gian STT | Tên gọi | Ký hiệu | Thông số bánh răng | 1 | Bước răng | t | t = .m = 12,56 | 2 | Mô đun | m | m = 4 | 3 | Bước cơ sở | t0 | t0 = t.cos0 = 11,80 | 4 | Số răng | Z | Zl = 20 | 5 | Đường kính vòng chia | d | dl = m. Zl = 80,00 (mm) | 6 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dl = dl+2.m = 88,00 (mm) | 7 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dcl = dl-2,5.m = 70,00 (mm) | 8 | Chiều cao răng | h | hl = 2,25. m = 9 (mm) | 9 | Chiều cao đầu răng | hd | hdl = m = 4 (mm) | 10 | Chiều cao chân răng | hc | hcl = 1,25.m = 5 (mm) | 11 | Chiều dày răng trên vòng tròn chia | S | Sl = 0,5.t = 6,28 (mm) | 12 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).m, chọn b = 34 | 13 | Góc profin | 0 | 0 = 200 | 14 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 |

Thông số của bánh răng trụ răng thẳng số lùi trên trục thứ cấp STT | Tên gọi | Ký hiệu | Thông số bánh răng | 1 | Bước răng | t | t = .m = 12,56 | 2 | Mô đun | m | m = 4 | 3 | Bước cơ sở | t0 | t0 = t.cos0 = 11,80 | 4 | Số răng | Z | Zl = 37 | 5 | Đường kính vòng chia | d | dl = m. Zl = 148 (mm) | 6 | Đường kính vòng đỉnh răng | Dd | Dl = dl+2.m = 156 (mm) | 7 | Đường kính vòng chân răng | Dc | Dcl = dl-2,5.m =140 (mm) | 8 | Chiều cao răng | h | hl = 2,25. m = 9 (mm) | 9 | Chiều cao đầu răng | hd | hdl = m = 4 (mm) | 10 | Chiều cao chân răng | hc | hcl = 1,25.m = 5 (mm) | 11 | Chiều dày răng trên vòng tròn chia | S | Sl = 0,5.t = 6,28 (mm) | 12 | Chiều rộng vành răng | b | b=(7,08,6).m, chọn b = 34 | 13 | Góc profin | 0 | 0 = 200 | 14 | Góc ăn khớp | | = 0 = 200 |