GROUP 3 – PAGLALAKBAY III-2
Bongato, Dy, Buenaventura, Bugtas, Hallarces, Luzadas, Ramos, Reyes

Layunin: Maipabatid sa aming kapwa mag-aaral ang tungkol sa mga nilakbay ni Rizal sa iba’t ibang bansa at ang mga layunin niya sa pagdalaw sa mga lugar na ito.

Paglalahad: Ang Paglalakbay ni Jose Rizal [Tour]

Tour guide: Kamusta! Ako po ang iyong tour guide sa araw na ito. Ako po si Nikki Dy at ang mga lugar na pupuntahana po natin ngayon ay mga lugar na pinuntahan ng ating pambansang bayani na si Jose Rizal.

1st stop
Nikki: Nandito po tayo ngayon sa Singgapur, dito kung saan unang pumunta si Rizal sa kanyang paglalakbay pagkataposmaglakbay ng limang araw.
1st Rizal (Singgapur): Habang nandito ako tumitingin sa kanilang makasaysayang tanawin ay ginugol ko ang panahon ko sa pagsulat ng talaarawan at mga liham.
Nikki:. Dumaan si Rizal sa Napoles at Marselles. Mula Marselles ay tumungo siya sa Barcelona. Kaya tara na sa Barcelona!
2nd Rizal (Barcelona): Dahil sa maunlad at malayang kapaligiran, dito ko sinulat ang isang makabayang sanaysay na ang pamagat ay Amor Patrio (Pag-ibig sa Tinubuang Lupa). Ito ang kauna-unahang sinulat ko sa Espanya.
Nikki: Pagklatapos ng tatlong buwan si Rizal ay pumunta naman ng Madrid [matapos niyang marinig ang masamng balitang na ang salot ng kolera ay kumakalat sa Maynila at karatig sa pook nito]. Kaya pumunta na rin tayo sa Madrid para malaman natin kung ano ginawa niya doon.
3rd Rizal(Madrid): Dito ay nagaral ako ng Medisina, Pilosopiya, at Panitikan sa Unibersidad Central de Madrid. Nag-aral din ako ng pagpinta at at eskultura sa Academia de San fernando.
Kumain ako sa piging na inihandog sa karangalan ng mga pintor na sina Juan Luna at Resurrecccion Hidalgo sa pagwawagi nila sa pagpinta. Ipinahayag din nila ang kaluluwa ng ating lipunan, ugali at kabuhayang pampulitika. Pagkatapos ng salo-salong iyon ay nakita ko na maraming Pilipino ang naging interesado sa pulitika ng aming bayan at dahil dito ay sinimulan ko na ang unang kabanata ng Noli Me Tangere ko.
Nikki: ahhhhhhhhhh okie. Sunod nmn ay pumunta tayong Paris! Pagkatapos ng kanyang pag-aaral sa Madrid ay nagpasiya siyang pumnta dito sa Paris at Alemanya. Kaso alam niyo ba na ipinagpalagay ng mga mananaliksik na sa paglalakbay niya ay sumanib si Rizal sa Mason. May dalawang dahilan kung bakit siya sumanib: Una; dahil sa masamang pari sa Pilipinas na tinatabingan ng abito ang pagmamalabis at kasamaan. Panglawa ay nangangailangan si Rizal ng mga kasamahan sa pakikipaglaban sa mga masasamang pari.
4th Rizal (Paris): Bago ako tumungo dito sa Paris ay tumigil muna ako sa bahay ni Maximo Viola na nag-aaral ng medisina sa Barcelona. Dito ako pumunta upang madagdagan ang kaalaman ko sa paggamot sa mga may sakit sa mata. Naging katulong at mag-aaral ako sa klinika ni Dr. Luois de Wicker.
Nikki: Noong Peb. 1, 1886 ay nilisan ni Rizal ang Paris sapagka’t marunong na siyang sumulat at magsalita ng Pranses at higit na mura at matipid ang pamumuhay sa Alemanya. Ngayon ay tumungo naman tayo sa Heidelberg kung saan sunod na tumungo si Rizal noong Peb. 3, 1886.
5th Rizal (Heidelberg): Dito ay dumalo ako sa mga ilang panayam na ginanap sa Pamantasan ng Heidelberg, upang higit na madagdagan ang karunungan ko. Dito rin ay naglingkod ako bilang katulong sa klinika ng dalawng doktor na gumagamot sa mga sakit sa mata. Dito ko rin sinulat ang tulang A las Flores de Heidelberg (Sa mga bulaklak ng Heidelberg) dahil sa paglalakbay ko sa Alemanya ay namalas ko ang tagsibol dito kung kaya’t nakadama ako ng pangulila sa mga mahal ko sa buhay.
Nikki: Agosto 8, 1886 ay nilisan ni Rizal ang Heidelberg matapos na dumalo sa limang-daang taong pagkakatatag ng Pamantasan ng Heidelberg.
At dumalo rin si Rizal sa panayam ukol sa kasaysayan at sikolohiya sa Pamantasan ng Leipzig. Pagkatapos ay pumunta siyang Dresden noong Oktubre 29, 1886 at dito niya nakilala si Dr. Adolph B. Meyer. Tapos sa Berlin naman ay...
6th Rizal(Berlin): tumigil ako dito sa Berlin dahil upang palawakin ang kaalaman ko sa paggagamot sa may mga karamdaman sa mata; upang din mapalawak ang pinag-aralan ko sa agham at wika sa pakikisalamuha sa siyentipiko at iskolar ng mga Aleman at upang makita ang pamumuhay ng mga tao rito. At para na rin tapusin ang Noli Me Tangere ko.
Nikki: At dito nagtatapos ang......unang paglalakbay ni Jose Rizal ( Huwag kayong magalala ipagpapatuloy po natin ang Paglalakbay na ginawa ni Jose Rizal kaya marami pa po tayong mga lugar na mapupuntahan at baka siguro balikan rin.

2nd stop
Nikki: Ngayon ay tumungo naman tayo sa Hongkong, dito kung saan ang unang lugar na pinuntahan ni Rizal sa kanyang ikalawang paglalakbay.
1st Rizal (Hongkong): Pebrero 8,1888 ay sumapit ako as Hongkong at buhat sa bapor ay tumuloy ako sa Otel Victoria. Dito rin ay marami akong nakilalang mga Pilipino na tumakas dahil sa mga kastilla.
Nikki: Tapos ay tumungo naman si Rizal sa Macau. Dito sa Macau a tumuloy si Rizal sa bahay ni G.Lecaros, isang Pilipino na nakapagasawa ng babaing Portuegesa. Pagkatapos ay pumunta si Rizal sa Hapon.
2nd Rizal (Hapon): Dumating ako sa Yokohama ng ika-28 ng Pebrero, 1888 at tumuloy ako sa Otel Grande. Kaagad ay may natangap akong kalatas humihiling na pumunta ako sa Legasyon ng Espanya sa Tokyo. Inanyayahan ako ni Perez Caballero na manirahan sa tirahang opisyal ng Legasyon. Tinangggap ko ang alok dahil una: makakatipid ako at pangalawa ay wala namang akong tinatago sa mga kastilla.
Ako ay nagtagal dito sa Hapon dahil gusto ko mabatid ang kabuhayan, ang industriya, ang sining, ang kapaligiran at ang wikang Hapones. Naakit ako sa kagandahan ng Hapon.
Nikki: Noong lisanin ni Rizal ang Hapon noongAbril 13, 1888 sakay sa bapor S.S. Belgic tungo sa Estados Unidos (U.S.) Sa Barko ay nakilala niya si Tetcho Suehiro, isang mamamahayag, nobelista at tagapagtanggol ng karapatang pantao sa Hapon. Parang magkapareho lang sila ni Rizal. Tapos noong ika-28 ng Abril, 1888 ang barkong belgic ay duamating sa lungsod ng San Francisco.
3rd Rizal (Amerika): Nagulat ako at ng ibang kasama ko na pagdating namin sa San Francisco. Kami ay kinuwarentenas dahil sa takot ng mga Amerikano na kami ay mayroong sakit na kolera. Pero ang totoong dahilan kung bakit may kuwarentenas ay upang hindi makapasok agad ang mga manggagawang Tsino sa Estados Unidos dahil sa ayaw ng mga Amerikanong manggagawa. Kapag pumasok ang mga manggagawang Tsino ay matatalo ang nakaupong presidente ng Amerika sa nalalapit na eleksyon. Dito sa Amerika ay may kawalan ng pagkapantay pantay ng lahi. Pero mabuti naman ang pamumuhay dito.
Nikki: Mula San Francisco ay tumawid si Rizal patungong Nueva York (New York). Mula dito at sumakay siya ng barko patungong Londres (London).
4th Rizal (Londres): Hindi aksidente ang pagpunta ko dito kundi kabilang ito sa balak ko na isaayos ang kasaysayan ng Pilipinas bago dumating ang mga kastilla. Dito sa Londres ay natagpuan ko ang ilang natitirang tomo (volume) ng Sucesos de las islas Filipinas (Mga Pangyayari sa kapuluang Pilipinas) ni Antonio Morga.
Nikki: Si Morga ay naging hukom ng Royal Audiencia (Kataastaasang Hukuman) at naging pansamantalang Kapitan Heneral sa Pilipinas.
4th Rizal: Ginugol ko ang maraming araw sa pagbabasa, pagsuri at pagsipi sa aklat ni Morga. Ninais niyang mabatid kung bakit itinuturing ng mga Kastilla na ang mga Pilipino ay lahing may mababang uri. Binasa ko rin ang ibang awtor na sumulat tungkol sa aking bansa. Pinagpasiyahan ko na sipiin ang aklat ni Morga upang makapaglathala ang ilang kamalian ng aklat.
Dito rin sa Londres ay marami akong naisulat na pampulitika.
Shaula (second tour guide): kamusta po sa inyo ako ang isa pang tour guide para sa paglalakbay na ito. Sa unang araw ng Setyembre , 1888 ay dumalaw si Rizal sa Paris upang magsaliksik sa Bibliotheque Nationale. At..
5th Rizal (Paris): Dito sa paris ay patuloy ko ginugol ang Panahon ko sa Pambansang Aklatan sa Pransiya. Ang Aklatan dito ay hindi kasing laki nang nasa Londres nguni’t ito ay hindi naging sagabal sa hangarin kong sulatin ang nobelang karugtong ng Noli Me Tangere at tapusin ang Sucesos ni Morga. Itinayo ko ang Samahang Kidlat na binubuo ng mga kababayang Pilipino.
Shaula: Ang samahan ay panandalian lamang at naglalayon na paglalapitin ang mga Pilipino sa Paris upang higit silang masiyahan sa panonood ng eksposisyon.
Sinulat ni Rizal ang La Verdad Para Todos (Ang katotohanan para sa Lahat). Ang lathalang ito ay kauna-unahang artikulo ni Rizal na lumabas sa La Solidaridad. Noong ika-4 ng Hulyo ay dali-dali siyang bumalik sa Londres upang itulad ang manuskripto niya sa orihinal na aklat ni Morga sa Aklatan ng Londres. Kaso ay naipahiram sa iba ang nag-iisang sipi ng aklat. Kaya’t noong ipinalimbag ni Rizal ang Sucesos ay maraming kamalian sa pagkakahambing.
Nikki: May iba pang hangarin si Rizal kung bakit siya bumalik ng Londres at iyon ay (2) upang makita ang ilang dokumento na pinatitityak sa kanya ni Dr. Adolf Meyer, at (3) nais niyang dalawin ang pamilya ng mga Beckett na napakabuti sa kanya lalong-lalo na si Gertude.
Kalagitnaan ng Enero, 1890 ay bumalik si Rizal sa Paris. Sa mga panahong ito’y nilimbag ang mga paliwanag niya sa Sucesos ni Morga sa Garnier. Tapos sa Brussels naman ay...
6th Rizal (Brussels): Ako ay tumira sa pamilya ng mga Jacoby. Nilisan ko ang Paris kasama ni Jose Albert, dahil napakamahal ng upahan ng tirahan doon dahil sa Pandaigdig na Tanghalan noong 1889. Dito sa Brussels ay walang tigil ako sa paggawa. Sinimulan kong sulatin ang El Filibusterismo at pinagpatuloy ko rin ang pagpapadala ng artikulo sa La Solidaridad. Dahil sa pag-uusig na nadarama ng aking pamilya ay nagbalak akong umuwi, sa dahilang hindi ako maaring manatili na nagsusulat lamang habang ang mga magulang at mga kapatid ko ay nagdaranas ng lupit ng mga paring Espanyol.
Shaula: Ang kanyang balaking umuwi ay sinalungat ni Graciano Lopez- Jaena at ng kanyang mga kaibigang sina Basa, Blumentritt, at Mariano Ponce.
Nagbago lamang ang isip ni Rizal nang matanggap niya ang sulat ni Paciano na nagsasabing natalo sila sa kaso na pagpapaalis sa mga taga-Calamba mula sa hacienda ng mga Dominko at ito ay kanilang iaapela sa korte supremo sa Madrid at dito si Rizal ay nagtungo para tingnan ang kanyang magagawa sa kaso.
Nikki: Sa unang araw ng Agosto, 1890 ay simula ng mga kabiguan ni Rizal. Sa paghingi ni Rizal ng katarungan para sa kanyang pamilya ay tumayo si Marcelo H. del Pilar bilang abogado kanilang idinulog ang kanilang protesta laban sa kawalang katarungan ni gobernador heneral Valeriano Weyler at ng mga paring Dominikano.
7th Rizal (Madrid): Natanggap ko rin ang masamang balita na natanggap na nila ang kautusan na pagpaalis sa mga taga-Calamba mula sa hacienda ng mga Dominiko.
Habang bigo ako sa pagbibigay katarungan sa aking magulang ay namatay ang aking kaibigan na si Jose Maria Panganiban. Nagkaroon din ako ng mga hamon. Lumisan ako sa Madrid pero sumulat ako ng isang maikling sulat ng pasasalamat sa mga kababayanan na naghalal sakin at nagtungo sa Biarritz.
Pam: Lumisan siyang papuntang Hongkong dahil sa Kawalan ng kasiyahan sa Europa, dahilan sa pagkakaiba ng paniniwala niya kay del Pilar at sa ilang mga Pilipino sa Europa, upang mas higit siyang maging malapit sa Pilipinas, at para kupkupin ang kanyang pamilya.
8th Rizal (Hongkong): Dumating ako sa Hongkong noong Nobyembre 20, 1891 at sinalubong ako ng mga kaibigan ko na naninirahan dito. Bago magpasko ay dumating ang aking pamilya at nakasama ko muli sila. Dito ko na rin naggamot ang aking ina at ang iba pang mga pasyente. Dito rin sa Hongkong ay sinulat ko ang La liga Filipina.
Shaula: Ginawa ni Rizal ang mga sumusunod na sulat bago siya umalis ng Hongkong na iningatan ni Dr. Marquez na bubuksan lamang kung siya ay mamamatay: una ay (1)sulat sa kanyang mga magulang at mga kapatid, (2) Sulat sa sambayanang Pilipino, at (3)Sulat kay Gobernador Heneral Despujol.
Bumalik si Rizal kasama ni Lucia sa Maynila. Kasabay naman ng pag-uwi ni Rizal ay pagsasampa naman ng kanyang mga kaso.

3rd stop
Nikki: Sa pagdating ni Rizal sa Maynila ay nakaalis na ang barkong Isla de Luzon na sasakyan sana niya patungong Espanya. Napilitang tumigil si Rizal sa barkong Kastilla sa loob ng halos isang buwan bilang panauhin ni Enrique Estalon, ang kapitan ng barko. Habang nasa barko si Rizal ay sumiklab ang himagsikang Pilipino laban sa mga Espanyol. Nalaman ni Rizal ang pagsiklab ng himagsikan sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga pahayagan sa barko. Noong Agosto 30, 1896 natanggap ni Rizal ang isang sulat ni Blanco na nag-eendorso sa kanya sa Ministro ng Digmaan. Inilipat si Rizal noong Setyembre 2, 1896 sa barkong Isla de Panay na maglalayag patungong Barcelona.
Shau;a: Ang barkong Isla de Panay ay dumaan ng Singgapur, pansamantalang bumaba si Rizal sa Singgapur at pinayuhan siya ni Don Manuel Camus na samantalahin ang pagkakataon upang makatakas kaso hindi ito sinunod ni Rizal.
Habang si Rizal ay naglalakbay patungo ng Espanya ay lihim na nagpapadala ng telegrama si Blanco sa Ministerio ng Digmaan na si Rizal ang utak ng himagsikan.
Sa Suez Canal ay narinig ni Rizal ang balita ukol sa pagbitay sa mga Pilipinong naghihinalang kasangkot sa himagsikan.
Nikki: Noong Setyembre 28, 1896, narinig ni Rizal ang bali-balitang siya ay aarestuhin pagdating sa Barcelona. Noong Setyembre 30, 1896, ipinaalam kay Rizal ni Kapitan Alemany ang kautusan na si Rizal ay idedetine sa loob ng kanyang kabina hanggang hindi nakakabalik sa Maynila.
Noong Oktubre 3, 1896, nakarating ang barkong Isla de Panay sa Barcelona at ipinadala si Rizal sa Munjuich Castle na noon ay pinamumunuan ni General Eulogio Despujol . At noong Oktubre 6, 1896, inilabas si Rizal ng kulungan para ibalik sa Maynila sakay ng barkong Colon.
Shaula: At diyan po nagtatapos ang tour natin sa Paglalakbay ni Rizal. Maraming salamat po (