Free Essay

Wika

In:

Submitted By aroweneyy
Words 1943
Pages 8
Bagus, Rona Rhenziel S.
BS SW I-2

1. Ano ang wika?
Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng 6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende sa kung gaano katiyak ang pangahulugan sa "wika", o kung paano ipinag-iiba ang mga wika at mga diyalekto. Ang siyentipikong pag-aaral ng wika ay tinatawag na linggwistika.
Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay. Samantalang nagmula naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang salitanglengguwahe. Tinatawag ding salita ang wika. Katulad ng language - tawag sa wika sa Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe o lengwahe sa salitang lingua ng Latin, na nangangahulugang "dila", sapagkat nagagamit ang dila sa paglikha ng maraming kombinasyon ng mga tunog, samakatuwid ang "wika" - sa malawak nitong kahulugan - ay anumang anyo ng pagpaparating ng damdamin o ekspresyon, may tunog man o wala, ngunit mas kadalasang mayroon

2. Kahalagahan ng wika
Instrumento ng Komunikasyon - ginagamit ng tao ang wika sa pagpapahayag ng damdamin at kaisipan. Kung minsan, hindi kinakailangang ang isang tao ay magkaroon ng mataas na kaalaman sa isang wika upang maipahayag nya ang kanyang saloobin. Ang kawastuang gramatika ay hindi na gaanong pinapansin lalo na kung ang nag-uusap ay may magkaibang wika. Sapat nang maipahayag ng bawat isa ang konseptong nais nilang iparating sa wikang pareho nilang mauunawaan. Ang mahalaga sa komunikasyon ay pagkakaunawaan.

Nag-iingat at Nagpapalaganap ng kaalaman - maraming kaalaman ang naisasalin sa bawat saling-lahi sa pamamagitan ng wika. Kung ang isang tao ay nakatuklas ng isang mahalagang kaalaman, ang kaalamang ito ay sinusulat niya o kaya'y sinasabi sa isang kakilala. Dahil dito ang kaalamang kanyang natuklasan ay hindi kasamang nalilibing kapag ang taong nakatuklas ay namatay na. Kung sakaling matapos matuklasan ni Benjamin Franklin ang kuryente siya ay namatay nang hindi man lang nya ito naisulat o hindi man lamang nasabi sa isang kakilala, Marahil ay wala pa tayong kuryente ngayon. Sa ganitong pagkakataon masasabi nating ang wika ay gumanap ng tungkuling pag- iingat sa kaalaman. Sa pamamagitan ng wika ang kaalaman ay nanatili o napangangalagaan. Wika rin ang ginagamit na midyum upang ang nabanggit na kaalaman ay mapalaganap. Mabisang gamitin ang wika sa pagtuturo at pagpapalaganap ng kaalaman sa loob at labas ng paaralan.

Nagbubuklod ng Bansa - ang pagkakaroon ng isang pambansang wika ay mahalaga upang magkaisa at mabuklod ang mga mamayan nito. Kung titingnan nating ang mga bansang kalapit natin, mapapansing lahat sila ay nagsisikap na malinang ang kanilang pambansang wika. Ang China na siyang pinakamalaking bansa sa daigdig ay may isang pambansang wika, ang Mandarin. "Ang mga Indonesyan, noong sila ay nakikipaghamok sa mga Olandes upang makamit ang kalayaan ay sumisigaw ng "Satu Bangsa! Satu Bahasa! Satu Tuna-ir!" (Isang Bansa! Isang Wika! Isang Inangbayan!). Maagang nakilala ng mga Indonesyan ang kahalagahan ng pagkakaroon ng isang pambansang wika upang ang kanilang mga mamayan ay mabuklod. Kaya naman ang unang ginawa nila matapos makamit ang kasaimlan ay bumuo sila ng isang Bahasa Indonesya na ngayon ay kanilang wikang pambansa buhat sa lahat ng wikaing sinasalita sa kanilang bansa." (Relova: 1973)

Lumilinang ng Malikhaing pag-iisip - ayon kay Reynaldo L. Aguilar (1994), ito ang pinakamahalagang tungkuling ng wika, sapagkat dito pinaiiral ang malikhaing paglalang ng mga bagong pamamaraan at bagong paniniwala. Sa tungkuling ito, ang wika ay kinakailangang matatas at maunlad. Kapag tayo ay nagbabasa ng maikling kwento o nobela, parang nararamdaman natin ang nararamdaman ng pangunahing tauhan dahil pinagagana ng wika at ating imahinasyon. Sa pamamagitan ng payak at tiyak na panuto, naituturo sa ating ang paggawa ng isang bagay kahit hindi natin nakikita kung paano ito ginagawa. Dahil sa wika maraming mga bagay ang nabubuo, nalilikha o naiimbento. Sa pamamagitan ng pagpapalitan ng idea ng mga tao, nakabubuo sila ng mga bagong konsepto na humahantong sa paglikha o pag- imbento ng mga bagong bagay.

Katangian ng wika

1. Ang wika ay artbitraryo - sapagkat walang tiyak na makapagsasabi kung paano nga talaga nagsimula o paano nagkaroon ng wika ang bawat lahi sa daigdig, ang anumang paggigiit sa isang teoryang pinagmulan ng wika ay lilikha lamang ng pagtatalo.

2. Ang wika ay buhay o dynamic - tulad ng isang bagay na buhay, ang wika ay patuloy na nagbabago sa pagdaan ng panahon. Ito ay masasabing permanenteng katangian ng wika. Ang pagbabago ay maaring tungo sa pag- unlad. Maaring may mga salitang nawawala o hindi na ginagamit subalit ito'y napapalitan ng mga bagong salita. Halimbawa ang salitang pinid. Ilan pa ba sa ating ang nagsasabing "Ipinid mo ang pinto"? hindi ba wala na? Ang ginagamit ngayon ay isarado sa halip na ipinid. Gayon din ang buhay na mga bagay may, mga bahagi na nawawala subalit napapalitan ng bago. Isang halimbawa ay ang kuko. Kapag nabunot ang kuko ng tao ito'y napapalitan ng bago.

3. Ang wika ay nakasandig sa kultura - bawat wika ay may naiibang katangian na hindi matatagpuan sa iba sapagkat may mga bagay na bahagi ng isang kultura na hindi matatagpuan sa ibang kultura. Halimbawa sa Pilipinas ay mayroon tayong iba-ibang tawag sa estado ng palay. Palay tawag nating sa tanim na at bunga nito na hindi pa nababalatan. Subalit pag ito ay nabalatan na, ito'y tinatawag na itong kanin, bahaw ang tawag sa malamig na kanin. Mayroon tayong iba't ibang katawagan dito dahil ito'y bahagi ng ating kultura. Subalit sa Ingles ang lahat ng ito ay tinatawag nilang rice dahil ito'y bahagi ng regular na pamumuhay ng mga Ingles ang pagkain ng kanin. Nilalagyan lamang nila ng panuring o modifier ang rice (cooked rice) para ipaalam ang pagkakaiba. Sa kabilang dako naman, wala tayong katawagan sa iba't ibang uri ng yelo. Sa Ingles ang mayroong ice, snow, hailstorm, iceberg, glacier at iba pa. Kapag sa ating ay nagkaroon ng hailstorm, sinasabi nating umulan ng yelo. Wala tayong katawagan sa mga bagay na ito sapagkat hindi it bahagi ng ating kultura at regular na pamumuhay.

4. Walang wikang dalisay o puro - sapagkat ang wika ay nakasandig sa kultura, ang panghihiram ng salita sa ibang wika ay hindi maiiwasan. May mga knoseptong hindi maipahahayag sa isang wika na naipapahayag naman sa iba. Dahil dito, walang masasabing purong Tagalog, purong Hapon o purong Ingles man. Tingnan nating ang wikang Ingles. Maraming salita sa Ingles ang galing sa Latin, Griego, Kastila at iba pang wika. Maging ang Tagalog ay pinaghiraman din ng Ingles. Halimbawa ang salitang " amok" o nagromentado. Matatagpuan natin sa mga diksyonaryong Ingles ang salitang amuck na ayon sa etimolohiya nito ay galing sa salitang amok ng Tagalog. Ang Tagalog ay hindi rin natin pwedeng sabihing puro dahil marami sa ating mga salita ang galing sa Kastila, Ingles, Intsik at iba pang bansa ng nakaugnayan ng mga Filipino.

Kasaysayan ng wika

1934 Nagsimula ang kasaysayan ng Wikang Pambansa noong unang Kombensyong Konstitusyonal na naganap sa taong 1934. Ang nanguna sa paggawa ng resolusyon tungkol sa wikang pambansa ay si Deligado Wenceslao Vinzons ng Camarines Norte. Ang orihinal na resolusyon ay ang sumusunod:

Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang wikang pambansa batay sa mga umiiral na katutubong diyalekto.

1935 Ang resolusyon ay naisa-batas at matatagpuan sa Seksyon 3, Artikulo XIV ng Saligang Batas ng 1935.

1936 (Okt. 27) Itinagubilin ni Pangulong Quezon sa kanyang mensahe sa Pambansang Asemblea ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas sa layuning mapaunlad at mapatibay ang isang wikang panlahat.

1937 (Nob.13) Pinagtibay ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelt blg. 184 na lumikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa at itinakda ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.

1937 (Enero 12) Humirang ang Pang. Quezon ng mga Kagawad na bubuo sa Surian ng Wikang pambansa. Si Jaime C. D. Veyra ang unang Tagapangulo ng Surian ng Wikang Pambansa. (Tingnan sa aklat ang iba pang miyembro).

1937 (Nob.9) Nagpasa ng isang resolusyon na gawing Tagalog ang batayan ng Wikang Pambansa at itinagubilin ito ng Pang. Quezon na pagtibayin na.

1937 (Dis. 30) Alinsunod sa Batas Komonwelt blg. 184, sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap 134, ipinahayag ng Pang. Quezon na batay sa Tagalog ang Wikang Pambansa ng Pilipinas.

1940 (Abril 1) Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang pagpapalimbag ng isang Diksyunaryo at ang Gramatika ng Wikang Pambansa na itinakdang ituro sa mga publiko at pribadong paaralan mula Hunyo, 1940.

1954 (Marso 26)Nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay ang Proklama blg. 12 na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula Marso 29 hanggang Abril 4 taun-taon, sa tagubilin ng Surian ng Wikang Pambansa.

1955 (Set.23) Nilagdaan ni Pang Magsaysay ang Proklama blg. 186 na naglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa sa ika 13-19 ng Agosto taun-taon.

1959 (Agos. 13) Pinalabas ng Kalihim ng Kagawaran g Edukasyon, Jose E. Romero ang Kautusang Pangkagawaran blg. 7 na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang Pilipino ang gagamitin.

1967 (Okt. 24) Itinakda ni Pang. Marcos ang Kautusang Tagapagpaganap blg.96 na nagtatadhanang ang lahat ng mga gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.

1968 (Marso 27) Nagpalabas si Kalihim Tagapagpaganap Rafael Salas ng Memorandum Sirkular blg. 172, nag-aatas na isulat sa Pilipino ang mga letterheads ng mga kagawaran at sangay ng pamahalaan.

1968 (Agos.6) Nilagdaan ni Pang. Marcos ang Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 na nag-aatas sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay na gamitin ang wikang Pilipino, hangga’t maaari, sa Linggo ng Wikang Pambansa at pagkaraan nito, sa lahat ng opisyal na komunikasyon at transaksyon ng pamahalaan.

1970 (Agos.17)Pinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor ang Memorandum Sirkular blg. 384 na nagtatalaga ng tauhang mamamahala ng komunikasyon sa Pilipino sa lahat ng departamento, kawanihan , tanggapan, at iba pang sangay ng pamahalaan, kabilang ang mga korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan

1971(Marso 16) Nilagdaan ni Pang. Marcos ang Kautusang Tagapagpaganap blg. 304 na nagpapanauli sa Surian ng Wikang Pambansa. Naging Tagapangulo nito si Dr. Ponciano BP. Pineda. Nanungkulan siya hanggang taong 1999.

1972 (Dis. 1) Nilagdaan ni Pang. Marcos ang Kautusang Panlahat blg. 17 na ang panukalang Saligang Batas ng 1972 ay limbagin sa Pilipino at Ingles .
1974 (Hunyo 9) Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Edukasyon at Kultura ang Kautusang Pangkagawaran blg. 25 na nagtatakda ng mga panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang edukasyong bilinggwal sa mga paaralan mula taong aralan 1974-75.

1974 (Okt.22) Pinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap Roberto Reyes ang pahintulot sa Surian ng Wikang Pambansa ang pagsasagawa ng mga seminar at iba pang katulad na pagpupulong para sa programang bilinggwalismo.

1978 (Hulyo 21) Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Edukasyon at Kultura ang Kautusan blg 22, 1978 na nagtatadhana na ang Pilipino ay bahagi ng kurikulum na pangkolehiyo.

1987 Pinalabas ni Lourdes Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Isports ang Kautusan Blg 52 na nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang panturo sa lahat ng antas ng paaralan kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakaran ng edukasyong bilinggwal.

1987 Sa rekomendasyon ng Linangan ng Wikang Pambansa, dating Surian ng Wikang Pambansa, nilagdaan ni Sek. Quisumbing ang Kautusang Pangkagawaran blg.81 na nagtatakda ng bagong alpabeto at patnubay sa pagbabaybay ng Wikang Filipino.

1988 (Agos.25) Nilagdaan ni Pang. Corazon Aquino ang kautusang Tagapagpaganap blg. 335 na nagtagubilin sa lahat ng sangay ng pamahalaan na gamitin sa mga opisyal na transaksyon ang wikang Filipino.

1990 (Marso 19)Pinalabas ni Sek. Isidro Carino ng Edukasyon, kultura at Isports ang Kautusang Pangkagawaran blg. 21 na nagtatagubilin na gamitin ang Filipino sa panunumpa ng katapatan sa Saligang Batas

Similar Documents

Free Essay

Wika

...Ayon sa salita ni Ginoong Conrado de Quiros, ang may akda ng: Ang Kapangyarian ng Wika, Ang Wika ng Kapangyarihan, “Ang pambansang wika ay maaari lamang maging Filipino.” Isa lamang ito sa mga punto na aking napansin na tumatak sa aking isipan. Noong narinig at nabasa ko ang kaniyang isinulat, mayroon akong tatlong punto na nais banggitin. Una, bakit nga ba natin kinakausap an ating mga aso sa wikang Ingles? Ang dahilan ba nuon ay sinasabi nila o may kasabihang kapag nag Ingles ka mayroon ka nang kapangyarihaan? Hindi ba dapat dahil nasa Pilipinas tayo, mas makapangyarihan ang wikang Filipino? Pangalawa, hindi lamang ginagamit ang wika para sa komunikasyon. Ngunit ito ay isa lamang parte sa tinatawag nating “wika”; ang salitang “wika” ay nararapat lamang nating isa puso at isa isip sapagkat ito ay ang sarili nating kultura at sensibilidad. Pangatlo, hindi nasusukat ang halaga o kapangyarihan ng isang bansa sa kakayahan ng mga indibidwal nito kung papaano sila magsalita ng wikang Ingles, ngunit ito ay nasusukat sa pagmamahal at pagpapalagay importansya sa kanilang sariling wika. Sa aking pagbabasa ng isinulat ni Ginoong Conrado, marami akong naramdaman. Ang unang una ay realisation, realisation na tama nga ang kaniyang mga binabanggit; na bakit nga ba tayo nagsasalita ng Ingles kung hindi pa natin nakikita ang importansya sa ating sariling wika. Bakit tayo magmamahal ng isang wikang hindi naman satin, at pinarating na sa puntong mas binibigyan natin ito halaga? Nahihiya ako dahil...

Words: 362 - Pages: 2

Free Essay

Wika

...Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Ginagamit ang pamamaraang ito sa pagpapaabot ng kaisipan at damdamin sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsulat. Isa rin itong likas na makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mga hangarin sa pamamagitan ng isang kaparaanang lumilikha ng tunog; at kabuuan din ito ng mga sagisag sa paraang binibigkas. Sa pamamagitan nito, nagkakaugnayan, nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga kaanib ng isang pulutong ng mga tao. ------------------------------------------------- Etimolohiya Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay. Samantalang nagmula naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang salitang lengguwahe. Tinatawag ding salita ang wika. Katulad nglanguage - tawag sa wika sa Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe o lengwahe sa salitang lingua ng Latin, na nangangahulugang "dila", sapagkat nagagamit ang dila sa paglikha ng maraming kombinasyon ng mga tunog, samakatuwid ang "wika" - sa malawak nitong kahulugan - ay anumang anyo ng pagpaparating ng damdamin o ekspresyon, may tunog man o wala, ngunit mas kadalasang mayroon.<ref name=NBK/> Pinakapayak sa mga anyo ng wika ang paggamit ng mga salita o pagsasalita. (Tingnan ang mga sining na pangwika). Subalit kabilang din rito ang pagsusulat, mga wikang pasenyas, larangan ngmusika, sining ng pagpipinta, pagsasayaw, at maging ang matematika...

Words: 411 - Pages: 2

Premium Essay

Wika Construction in Overseas

...Executive Batch 16 BINUS BUSSINES SCHOOL CHAPTER I BACKGROUND : As Indonesian Largest Construction Copany, PT Wijaya Karya (Persero) Tbk. (WIKA) has Vision and Mission to be One of the Leading EPC (Engineering, Procurement and Construction) and Investment Company in Southeast Asia, which is in one of the mission is to develop the potential of the State so that can use to maintain strategic efforts for GOES OVERSEAS. WIKA's strategy of expansion into the appropriate State and as a part of WIKA's portfolio. The high level of competition in the construction business and the changing business environment is increasingly dynamic and fast is forcing WIKA Construction perform various WIKA Group business portfolio in order to continue growing and getting bigger. Keep in mind that the competition in the field of construction in Indonesia intensifies hundreds of thousands of construction companies (source Balance 26/11/2010) fighting for a share of the budget infrastructure development has not been able to keep pace with infrastructure needs in Indonesia as well as the number of existing construction company, made the intense level of competition and unhealthy. In order to keep revenue and earnings growth the company can continue to increase, the development of the State is to be done so that the demands of Share Holder and Stake Holders WIKA especially in wanting a rapid growth of the company, a large and sustainable can be met. Potential infrastructure projects overseas, particularly...

Words: 1142 - Pages: 5

Free Essay

Tatlong Landas Ng Wika

...Tema: “Wika Natin ang Daang Matuwid” Paksa: May Tatlong Landas ang Wika Ang bayaning Gat. Jose Rizal ay siyang nagpagunita kung anong kahalagahan ng wika sa ating nilikha wika niya “ Ang wika ang siyang diwa ng bayan”. Ang unang dapat usisain bakit naging Filipino ang pambansang wika ng Pilipinas? Sa 1935 kumbensyon konstitusyonal, isang wikang batay sa isa sa mga katutubong wika ng Pilipinas ang ating naging wikang pambansa. Nakapagtatakang isipin na sa daming edukadong ang dila’y Peninsulares at mapuputing kano ay nauwi tayo sa Filipino samantalang sakop ang Pilipinas ng mga Amerikanong ng mga panahong ito. Matalik na ugnayan sana sa Espanya at mga bansang sa Amerika Latina ang ating tinatamasa kung Espanyol ang napiling pambansang wika. Hindi kaya naman wala na sana tayong problemang pinag-uusapan kung Ingles naman, ngunit pinagtibay nila ang pagbuo ng wikang pambansang nakabatay sa isang katutubong wika ng Pilipinas. Bakit mas pinagtibay nila ang pagkakaroon ng wikang pambansa kung may matatamasa naman tayong mabuti sa pagpili ng isa sa dalawang banyagang wika? Sapagkat higit nilang pinaniniwalaang magkakaisa tayo bilang isang bansa at makapagsasarili ng politika at ekonomiya kung isang wikang katutubo ang ating magiging wikang pambansa. Bahagi ng paniniwalang ito ng matinding nasyonalismo na dulot ng nakaraang himagsikang Pilipino na noo’y maalab na maalab sa puso ng mga lider na naging deligado sa kumbensyong pansaligang batas. Bakit Filipino at hindi Pilipino? Sapagkat...

Words: 2955 - Pages: 12

Free Essay

Antas Ng Wika

...Antas ng Wika 1. formal at di-formal – di-formal na wika ang wikang ginagamit ng tao sa ka-edad samantalang formal naman ang wikang gingamit ng tao sa nakatataas o nakatatanda 2. lingua franca – wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas ang Filipino ang lingua franca ng mga tao 3. lalawiganin – mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan gaya ng Chavacano, Tausug, Cebuano, Ilonggo, Visaya at iba pa. Hindi talamak ang paggamit sa isang bansa ng mga wikang lalawiganin ngunit nagsasadya ito ng implikasyon ng kultura ng isang lalawigan 4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit nito. Kadalasan napaiikli ang mga salita ngunit napagkakasunduan ang pagpapaikli nito. Halimbawa: /tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare' 5. balbal o pangkalye – wikang ginagamit ng tao na halos likha-likha lamang at may kanya-kanyang kahulugan gaya ng wika ng mga tambay at bakla – halimbawa ang mga salitang ‘eklavush’, ‘erpat at ermat’ at ‘cheverloo’. 6. edukado/malalim – wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan at pamantasan, sa gobyerno, sa korte at iba pang venyung profesyunal Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang katigorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan. Pormal - Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng nakararami. Pambansa. Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila para sa...

Words: 590 - Pages: 3

Free Essay

Wika, Edukasyon, Pilipino

...WIKA, EDUKASYON, PILIPINO Ano ang isang tunay na Pilipino?  Sa dagat ng mga nakasisilaw na liwanag at ingay ng makabagong pamumuhay, kilala pa ba natin ang ating sarili?  Kung mula pa sa ating kamusmusan at hanggang sa ating pagtanda ay wala tayong kinamulatan kundi ang mga bunga ng kolonialismo, mahalaga pa ba sa atin ang ating pagka-Pilipino...ang kalayaan na kay tagal na ipinaglaban ng libu-libo nating mga bayani at pinangangalagaan hanggang sa kasalukuyan ng marami sa atin sa buong kapuluan mula Baler hanggang Basilan?  Ngunit habang ang kasalukuyan nating mga paaralan ay patuloy sa pagtuturo sa pamamagitan ng wikang banyaga, lalo na ang Ingles, nasaan ang kasarinlan?  Saan natin matatagpuan ang tunay na ikaw, ang tunay na ako, ang tunay na Pilipino? Ingles, Kastila, Mandarin, Niponggo...mga wikang banyaga na karaniwa'y gamit sa halos lahat ng ating mga eskwelahan mula primariya hanggang sa pinakamataas na baytang ng pag-aaral sa bayang itong ating iniibig at sinasabing atin.  May mali ba?  Tayo ba'y mga tampalasan sa kabayanihan at katapangan ng ating mga ninuno hanggang kay Ninoy at Corazon Aquino na hanggang kamatayan ay iningatan ang dangal ng ating kalayaan?  Tayo ba'y mga duwag, bastardo, walang utang na loob at pakialam sa tunay na diwa ng ating pagkabansa?  Marahil ay hindi mali, dahil ang pagiging isang Pilipino ay kaakibat ng paggamit ng isang wikang unibersal ng kung tawagin ay Ingles at ito'y di mapasusubaliang kailangan sa lahat ng antas ng lipunan at ginamit...

Words: 569 - Pages: 3

Free Essay

Ang Varayti at Varyasyon Ng Wika

...Ang Varayti at Varyasyon ng Wika Pag-uulat nina Sinta Elefaño at Noe Mae Marabella Ano ang LINGUA FRANCA? Wika na ginagamit ng dalawa o higit pang mga tao na nagmula sa iba-ibang pamayanan o multilinggwal na komunidad. Dalawang Uri REHYONAL * Kung ang isang wika o mga sangkap nito ay pangkalahatang ginamit sa isang rehiyon bilang midyum sa anupamang uri ng pakikipagtalastasan. NASYONAL * Nagiging midyum sa pangkalahatang pangkat ng mga tao kahit na ang nagsasalita ay mula at nabibilang sa iba-ibang dako ng kapuluan. Tatlong uri ng varyasyon 1. Wika Ano ang Wika? Ang wika ay kasangkapan ng pakikipagtalastasan at instrumento ng paglikha ng makabuluhan at malikhaing pag-iisip. Varyasyon sa Wika a.) Size b.) Prestige c.) Standard 2. Dayalekto Ano ang Dayalek? Ang Dayalek ay varayting batay sa lugar, panahon, at katayuan sa buhay. Unang wikang kinamulatan at ugat ng komunikasyon sa tahanan, pamayanan at lalawigan. Tatlong Uri ng Dayalek 1.) Dayalek na Heograpiko/Dialectal Variation Batay sa espasyo. Tumutukoy sa distribusyon ng ilang mga salita, aksent, pagbigkas ng wika sa loob ng isang language area katulad ng wikang Tagalog sa Bulacan, Nueva Ecija, Rizal, Batangas, Laguna at Quezon. 2.) Dayalek na Temporal/Discrete Dialect Batay sa panahon. Hiwalay sa ibang mga dayalek dulot ng heograpikong lokasyon at pagiging distinct na dayale. 3.) Dayalek na Sosyal/Social Dialect Batay sa katayuan sa buhay. Naiiba sa heograpikal na...

Words: 431 - Pages: 2

Free Essay

A Dangerous Life

...Pambansang wika Tuwing buwan ng Agosto, ating ginugunita at ipinagdiriwang ang Buwan ng wika bilang pagbibigay ng kahalagahan sa ating wika, ang Filipino at ang kontribusyon nito sa ating mga buhay. Ipinapaalala nito na napaka-importante sa isang bansa na magkaroon ng pambansang wika upang lubos na makilala ang yaman ng ating kultura. Pero ano ba ang kahalagahan ng pagkakaroon ng iisang wika? Paano natin ito maipagmamalaki sa buong mundo ngayong panahon ng globalisasyon? At paano natin ito magagamit upang makamit natin ang pagbabago? “Ang hindi magmahal sa sariling wika ay higit sa hayop at malansang isda; kaya ating pagyamaning kusa, gaya ng inang sa atin ay nagpala.” Ito ang tanyag na katagang nagmula sa ating pambansang bayani na si Gat. Jose Rizal na nagbibigay kahalagahan sa wika sa buhay ng isang tao. Isang inspirasyonal na kataga at kapupulutan ng aral tungkol sa pagpapahalaga ng wika. Kahit maraming wikang banyaga ang alam na sabihin ni Rizal, hindi niya tinalikuran ang kanyang bansa at pinalagahan ang wikang Tagalog na isa sa mga parating ginagamit ng mga Pilipino noon. Ang pagkakaroon ng iisang wika ay nangangahulugang nagkakaisa ang mga mamamayan at nagkakaintindihan ang lahat para sa iisang hangarin. Dahil kung hindi pinahalagahan noon na magkaroon ng pambansang wika ay hindi magkakaintindihan at magulo ang pakikipag-komunikasyon at talastasan. Hindi magiging maayos ang buhay kung iba’t-ibang wikang etniko ang dapat nating kabisaduhin. Kaya noon, pinahalagahan ni dating...

Words: 603 - Pages: 3

Free Essay

Ewdfrgr

...LUBAO,TRIXIA BS PSYCHOLOGY I. Batayang aklat sa wika A. Kahulugan at katangian ng wika Ang wika ay bahagi ng ating kultura. Ang wika bilang kultura ay koliktibong kaban ng karanasan ng tao sa tiyak na lugar at panahon ng kaniyang kasaysayan. Sa isang wika makikilala ng bayan ang kanyang kultura at matututuhan niya itong angkinin at ipagmalaki. Ang wika ay mabisang kasangkapan ng tao sa pakikipag-unawaan sa kanyang kapwa Ito ay biyayang galing sa Diyos upang ipaabot ng tao ang kanyang iniisip, nadarama, nakikita at nararanasan sa kanyang kapaligirang ginagalawan. Samakatuwid, ito ay isang dan sa pakikipagsapalaran at pagsulong ng bansa sa iba't ibang aspeto ng buhay. MGA KATANGIAN NG WIKA 1. Dinamiko ang wika. Nagbabago ito kasabay ng pagbabago ng panahon at pandaigdig na pagbabago. 2. May sariling kakanyahan ang bawat wika. Hindi mahahanap sa ibang wika ang mga katangian ng isang wika. 3. Kaugnay ng wika ang kultura ng isang bansa. Ang sining, panitikan, karunungan, kaugalian, kinagawian, at paniniwala ng mga mamamayan ang bumubuo ng kultura. Ang pangkat ng mga taong may angking kultura ay lumilinang ng isang wikang naaangkop sa kanilang mga pangangailangan sa buhay. B. Ang papel ng wika sa pag katuto Isang mahalagang instrumento ang wika sa komunikasyon. Nagkakaroon ng kakayahang kumuha at makapagbahagi ng kaalaman; mithiin at nararamdaman sa halos lahat ng aspect ng pag-aaral --- sa ating pang-araw araw na pamumuhay. Nakasalalay ang epktibong pagkatuto at matagumpay...

Words: 1103 - Pages: 5

Free Essay

Reviewer

...Filkom- Kabanata 1 Aralin 1 “Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo. Ang mga tunog ay hinuhugisan o binigyan ng makabuluhang simbolo (letra) na pinagsama- sama upang makabuo ng mga salita na gamit sa pagbuo ng kaisipan.” – Henry Allan Gleason (ecologist, botanist at taxonomist) *See page 3 – Webster, Sturtevant….* Katangian ng Wika * Ang wika ay masistemang balangkas * Tunog, salita, parirala, pangungusap at diskors a. Ponolohiya o tunog – makaagham na pag-aaral ng mga makahulugang tunog o ponema b. Morpolohiya o salita- pag-aaral ng mga pinakamaliit nay unit ng tunog o morpema c. Sintaksis o parirala/sugnay/pangungusap- pag-aaral ng sistema ng pagasama-sama o paguugnay-ugnay ng mga salita d. Semantika o kahulugan ng salita- kahulugan o relasyon ng mga salita Diskurso- palitan ng pangungusap * Ang wika ay sinasalitang tunog * Interaksyon ng mga aparato sa pagsalita gaya ng bibig, dila, ngipin, ngalangala, velum at gilagid (speech organs) * Unibersal na katotohanan sa wika na tunog- pinakapangunahing pangangailangan ng wika * Ang wika ay arbitraryong simbolo ng mga tunog * Simbolong bokal at arbitrary * Dualismo- isang panagisag at isang kahulugan * Arbitraryo- walang tiyak na batayan * Ito ay arbitraryo sapagkat walang rasyunal na magagamit upang ipaliwanag ang koneksyon ng mga ito * Nakaugaliang gamitin * Ang wika ay komunikasyon * Kasangkapan ng komunikasyon ...

Words: 3394 - Pages: 14

Free Essay

Sistar

...ang katangian ng wika ay: 1. ang wika ay mayroong 2 masistemang balangkas 2. ang wika ay arbitraryo 3. ang wika ay sinasalitang tunog 4. ang wika ay ginagamit sa komunikasyon 5. ang wika ay pantao 6. ang wika ay nakaugat sa kultura 7. ang wika ay malikhain 8. ang wika ay patuloy na nagbabago 9. ang wika ay natatangi ang teorya ng wika ay: 1. teoryang bawaw 2. teoryang pooh pooh 3. teoryang tara ra boom de ay 4. teoryang ding dong 5. teoryang tata 6. teoryang yo-he-ho ang kahalagahan ng wika ay: 1. ang wika ay instumento ng edukasyon 2. nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman 3. nagbubuklod sa bansa 4. lumilinang ng malikhaing isip Mga Pangunahin At Pandaigdigan katangian ng Wika ni Gleason. 1. masistemang balangkas – kapag sinasabing masistema, ang ibig ipakahulugan nito ay may kaayusan o order . bawat wika kung ganoon ay may kaaysan o order ang istruktura. May dalawang masistemang balangtas ang wika ; ang balangkas ng may tunog at ang balangkas ng mga kahulugan. Ang wika ay may tiyak na dami ng mga tunog na pinagsam- sama sa isang sistematikong paraan upang makabuo ng mga makahulugang yunit tulad ng mga salita . gayundin , ang mga salita ay mapagsasama –sama upang makabuo ng mga parirala at sugnay /pangungusap 2. sinasalitang tunog- maraming mga tunog sa paligid na makahulugan ngunit hindi lahat ay maituturing na wika . ilang sa mga halimbawa ay ang alarma ng orasan . kulog sa kalangitan, wang wang ng patrol ng pulis, lagaslas ng tubig,...

Words: 2735 - Pages: 11

Free Essay

Broken Family

...Tagalungsod, tagalalawigan,ang iba’y nagbalikbayan Isang lahing kinamulatan, sa isang bansa isinilang, May sariling wika na sa puso at isipa’y nakapunla Liping hindi ikahihiya dahil sa Pilipinas tayo nagmula. Wikang Filipino,hatid sa madla’y karunungan Sumasalamin sa kalinangan at damdaming makabayan, Tulay na nag-uugnay sa pagpapahayag ng kaisipan Nagsisilbing kawing tugon sa pag-uunawaan. Wika’y pundasyon sa karunungang pantao Tagapaghatid ng kaalaman at katangian ng Pilipino, Mahalaga sa usapan at pangangatwirang totoo Marapat na pahalagahan para sa kaunlaran at pagbabago Matagal ng usapin pagpapaunlad sa wika ng bayan Dahil lubos na niyakap,wikang nagmula sa dayuhan, Dayuhang dumusta, ginulo ang isipan Kaya ng tayo’y lumaya, nawala sariling pagkakakilanlan. Sa ganitong kalagayan, dalubwika may mithiin Masusing pinag-aaralan pag-unlad ng wika natin Para matutunton ang kaganapan ng lahat ng naisin Ang mapayabong pa ang lahat ng mga wikain. Upang matugunan ang suliranin ng sambayanan Wikang magbibigkis, siya nating kailangan Kung wikang Filipino ang gagamitin sa araw-araw Tiyak itong epektibo , mga gawa’y makabuluhan. Wika nati’y yayabong kung tatanggapin ang pagbabago Na gamitin ang diyalekto at salitang hiram sa kausap mo, May batas na nagpapahintulot na pag-aralan ang mga ito Huwag lang kalilimutan ang wika nati’y Filipino. Sagana ang Pilipinas sa mga katutubong wikain Iba-iba ang bigkas at diin ngunit ito’y Filipino...

Words: 378 - Pages: 2

Free Essay

Wikang Filipino, Ugat Ng Pagka-Pilipino

...Wikang Filipino: Ugat ng Pagka-Pilipino Wika! Isang salitang nakapagbibigay ng maraming kahulugan. Ayon sa isang manunulat ang wika raw ay isang sistematik na balangkas na may binibigkas na tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitrari upang magamit ng mga taong may iisang kultura. Ang iba naman ay nagsasabing ito raw ay isang kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan ang isang grupo ng mga tao. Sa kabila ng iba-ibang pagkahulugan sa wika. Sa ating mga Pilipino isa lamang ang ibig sabihin nito. Ang wikang Filipino ay sagisag ng ating pagiging isang Pilipino. Ang ugat ng ating pagka-Pilipino ay nasa ating wika. Itinatag ang wikang Filipino na may layuning palakasin ang ating pagka-Pilipino. Kung tutuusin nga’y napakayaman ng Pilipinas sa wika nariyan ang Cebuano, Ilocano, Bicolano, Chavacono, Ilonggo, Waray at marami pang iba. Sa tulad nating arkipelagong bansa at mayroon pang napakaraming diyalekto sadyang napakahirap talagang magkaintindihan. Kung hindi naitatag ang wikang Filipino marahil tayo mismong magkakalahi ay nagkakagulo. Sa paraang magkakaiba ang mga diyalektong ating ginagamit at wala tayong napagkasunduang wikang ating gagamitin na maaari pang magresulta sa ating hindi pagkakaunawaan. Ang pagkakaroon natin ng wikang pambansa ay dumaan sa maraming yugto ng panahon. Nariyang nakisalamuha natin ang wikang Kastila, Ingles at Tsino. Maraming taon ang ating hinintay upang ganap nating makamit ang pagkakaroon ng wikang...

Words: 3371 - Pages: 14

Free Essay

Pagsusuri Sa Wikang Waray Ng Samar

...naman ang gitna ng Samar. Ang lokal na gobyerno ay nahahati sa apat na antas ito ay barangay, munisipalidad, syudad at mga probinsya. Ang barangay ang siyang pangunahing yunit ng istrukturang pulitikal at binubuo ng hindi lalabis sa isang libong naninirahan. Sa pangunguna ng barangay kapitan, ang barangay ay ang bihikulong pamahalaan para sa paghahatid ng mga produkto at serbisyong pangkomunidad. Samantala ang mga munisipalidad ay binubuo ng mga nahalal na opisyal tulad ng Alkalde, Pangalawang Alkalde, at mga miyembro ng Sangguniang Bayan. Ang mga pulo ng Samar at Leyte ay binubuo ng mga sumusunod na munisipalidad, 49 sa Leyte, 26 sa Eastern Samar at 24 sa Northern Samar. Halos 70% ng mga Samareno ay nagsasalita ng kanilang wika at ang iba ay sadyang marunong na rin ng wikang tagalog. Sa Samar at Leyte ang siyudad ay mayroong relatibong maliliit na populasyon at kita. Ang mga...

Words: 1677 - Pages: 7

Premium Essay

Sapir-Whorf Hypothesis (Research)

...hypothesis? Ayon sa linguistlist.org, ang “Sapir-Whorf hypothesis ang teoryang nagsasabi na ang takbo ng pag-iisip at mga kilos ng isang indibidwal ay nakabatay sa wika o mga wika na kanyang ginagamit. Ang malakas na bersyon ng hypothesis ay isinasaad na lahat ng iniisip at kinikilos ng tao ay nakagapos sa limitasyon ng wika, na mas hindi katanggap-tanggap di tulad ng mas mahinang bersyon na nagsasaad na hinuhubog lamang ng wika ang pag-iisip at kilos. Ibig sabihin, may ibang mga ideya ng isang indibidwal sa isang wika na hindi maaaring maintindihan ng ibang nakapaloob sa ibang wika. Sino sina Sapir at Whorf? Si Edward Sapir (1884-1939) na ipinanganak sa Lauenberg, Germany, ay isang Amerikanong anthropologist-linguist at pinuno ng American structural linguistics. Siya ang nagsulat ng Language: An Introduction to the Study of Speech. Estudyante siya ni Franz Boaz at guro ni Benjamin Whorf. Sa 1929 na edisyon ng Encyclopedia Britannica na inilathala niya ang pinakanirerespetong klasipikasyon ng mga wikang Native American. Si Benjamin Lee Whorf (1897-1941) ay nagtapos sa MIT noong 1918 ng Chemical Engineering. Kahit na nakilala at nakasama niya sa pag-aaral si Edward Sapir, hindi niya kinuha ang linggwistiks bilang isang propesyon. Tulad ni Sapir, ang pokus ng kanyang pag-aaral ay ang sa wika ng mga Native American. Higit siyang nakilala sa kanyang akda tungkol sa wikang Hopi. Ano ang isinasaad ng Sapir-Whorf hypothesis? Mayroong tatlong aspeto ang tinatalakay...

Words: 1079 - Pages: 5