Introductie

In dit onderzoek zijn patiënten met PMS (premenstruele klachten ) gevraagd de vragenlijst in te vullen om de ernst van de PMS klachten te meten (voormeting). Na ongeveer 12 weken moesten ze deze vragenlijst nog een keer invullen (de nameting). In de tussentijd werden deze patiënten behandeld met acupunctuur. Uiteindelijk is dus bekeken of de klachten na de behandeling (interventie) zijn afgenomen.
Omschrijf dit duidelijk wat dat is nog veel te rommelig.

Voor dit onderzoek is gekozen om met bestaande data een analyse te maken voor het vergelijk van twee groepen, middels een before-after design. In dit design werd bij groep vrouwen (N=9) die premenstruele klachten hadden voor de interventie en na de interventie een vragenlijst ingevuld om te onderzoeken of de klachten waren afgenomen. Deze vragenlijst was een gevalideerde vragenlijst, zie bijlage X (Nederlandse vereniging voor Obstetrie en Gyneacologie, 2011). De behandeling bestond uit een acupunctuur behandeling (de interventie).

Zie bijlagen 1 voor het gehele overzicht van de data.

Probleem- & doeldefiniëring
In deze paragraaf wordt de probleemdefiniëring gegeven, waarna de doeldefiniëring van het onderzoek volgt. De probleemdefiniëring voor dit onderzoek zijn de klachten die vrouwen ervaren voor hun menstruatiecyclus met de daarbij gepaarde klachten zoals bijvoorbeeld emotionele spanningen.
Emotionele spanning is de belangrijkste etiologische factor van het premenstrueel syndroom (hierna te noemen PMS). Het doel van dit onderzoek is om op een statistische wijze aan te tonen of er een relatie bestaat tussen de afname van de klachten van de onderzochte patiënten na de interventie.

Hypothese (toetsen van hypothese)
Het doel van het onderzoek is geformuleerd in de Alternatieve hypothese. Het doel van het onderzoek is om te bewijzen of er een relatie is in de klachten voor de behandeling en na de behandeling.
De alternatieve is als volgt geformuleerd:

H1: μ ≠ 2

De 0 hypothese dat volgt op de alternatieve hypothese is:

H0: μ≠ 2

! Uitspraak doen over de betrouwbaarheid van het onderzoek, 1-alfa, level of significance, thypical values are 0,01, 0,05 or 0,10, kritische waarden in de test, als daaroverheen gaat 0 hypothese verwerpen

Hierna volg de hypothese waarbij de groepen gepaard worden vergeleken. De hypothese hiervoor is:
H0:μD
μD=0 μD = μ1 – μ2

H1: μ1 ≠ μ2 (gepaard)
De nulhypothese is hiervoor
H0: μ1 = μ2 (gepaard)

Conceptueel model
In deze paragraaf wordt het conceptueel onderzoeksmodel beschreven.

De dataset is verworven door middel van een voor en nameting (before and after design) met een interventiegroep. In deze vorm van datawerving is één groep deelnemers onderzocht die allemaal de onderzochte behandeling hebben ondergaan. Hierbij heeft geen controle groep plaatsgevonden.

Elke verandering die in een groot deel van de groep, of de hele groep te zien is zou veroorzaakt kunnen worden door de interventie. Deze vorm van onderzoek is quasi-experimenteel, de deelnemers worden op basis van hun klachten uitgekozen en er is geen controlegroep. Deze vorm van onderzoek wordt gebruikt om te bepalen of de behandeling een verandering veroorzaakt.

Als onderzoeksmethode is gebruik gemaakt van een Non-parametrische toets aangezien er geen sprake was van een normale verdeling en er maar 9 vrouwen in het onderzoek aanwezig waren.

Populatie & Steekproefmethode
In deze paragraaf wordt de populatiedefiniëring en Sample methode gegeven.
In het onderzoek werden vrouwen onderzocht tussen de 18 en de 50 jaar met klachten die mogelijk konden wijzen op PMS.

De populatie betreft vrouwen tussen de 18-50 jaar met menstruatieklachten.
De personen voor de populatie moeten dan ook aan de volgende criteria voldoen: * Vrouw * Leeftijd tussen de 18-50 jaar * Met menstruatie klachten * De klacht is door de behandelaar geconstateerd.
Het onderzoek richt zich alleen op menstruatieklachten, waarbij de patiënt zelf opzoek is gegaan naar een alternatieve geneeskundige behandeling door middel van acupunctuur.

Er is een steekproef gekozen op basis van quota (quota sampling, judgment sampling). Om te kijken of er daadwerkelijk sprake was van PMS werd bepaald met de voormeting door de behandelaar (expert). De eerste onderzoeksresultaten uit de survey die werd ingevuld werd beoordeeld door de behandelend therapeut en moest aan vastgestelde criteria voldoen.
Wanneer na het invullen van de survey bleek dat de klachten van vrouwen niet overeenkwamen met de criteria voor PMS dan konden ze niet verder deelnemen aan het onderzoek.

Steekproef n=9 Data validatie en data analyse
Met de beschrijvende statistiek wordt er door middel van het programma SPSS gekeken om wat voor data het gaat in dit onderzoek.
Eerst worden de Frequenties gemeten, met vier verschillende variabelen. In dit onderzoek zijn de variabelen; neerslachtigheid voor meting, neerslachtigheid na meting, sociaal leven verstoort voor meting en sociaal leven verstoord na meting.

De frequenties geeft de volgende uitslag over; het gemiddelde (Mean), Mediaan, standaardafwijking (Std. deviation), minimum en maximum, scheefheid (skewness), gepiekdheid (Kutosis) en een histogram van de normaalverdeling. In onderstaande tabel Frequenties is te zien dat het gemiddelde en de mediaan niet aan elkaar gelijk zijn. Dit doet vermoeden dat er spraken is van een non-symmetrische verdeling.
De scheefheid is ver in de min, hieruit kan opgemaakt worden dat de grafiek niet symmetrisch is.

Statistics | | Neerslachtigheid_voormeting | Neerslachtigheid_nameting | Sociale_leven_verstoord_voormeting | Sociale_leven_verstoord_nameting | N | Valid | 9 | 9 | 9 | 9 | | Missing | 0 | 0 | 0 | 0 | Mean | 2,1111 | 1,2222 | 1,8519 | ,7778 | Median | 2,5000 | 1,0000 | 2,0000 | 1,0000 | Std. Deviation | ,85797 | ,71200 | ,33793 | ,57735 | Skewness | -1,012 | -,357 | -2,506 | -,103 | Std. Error of Skewness | ,717 | ,717 | ,717 | ,717 | Kurtosis | ,164 | -,804 | 6,337 | -,960 | Std. Error of Kurtosis | 1,400 | 1,400 | 1,400 | 1,400 | Minimum | ,50 | ,00 | 1,00 | ,00 | Maximum | 3,00 | 2,00 | 2,00 | 1,67 |

Er lijkt spraken te zijn van een non-parametische toets. Dit wordt objectief getoetst door te kijken naar de significant. In dit geval betreft het een kleine steekproef onder de 50 (n=9), daarom wordt er gebruik gemaakt van de Shapiro-wilk test of Normality. De significantie bedraagt voor de vier variabelen tussen de 0 en 0.510. Er is tussen de 0% tot 51% kans dat er ten onrechten wordt geconcludeerd dat de gegevens niet normaal verdeeld zijn. |Bij deze lage significantie kan dus geconcludeerd worden dat er niet spraken is van een parametische verdeling. Er is dus spraken van een Non-parametrische verdeling.

Tests of Normality | | Kolmogorov-Smirnova | Shapiro-Wilk | | Statistic | df | Sig. | Statistic | df | Sig. | Neerslachtigheid_voormeting | ,230 | 9 | ,185 | ,873 | 9 | ,131 | Neerslachtigheid_nameting | ,196 | 9 | ,200* | ,899 | 9 | ,246 | Sociale_leven_verstoord_voormeting | ,447 | 9 | ,000 | ,531 | 9 | ,000 | Sociale_leven_verstoord_nameting | ,205 | 9 | ,200* | ,933 | 9 | ,510 | *. This is a lower bound of the true significance. | a. Lilliefors Significance Correction |

Er is uitgeweken naar de non- parametrische toetsing. Om een keuze te maken voor de analyse methoden zijn er een aantal afwegingen gemaakt, in Figuur 1 zijn de afwegingen visueel in kaart gebracht.

In dit onderzoek zijn de metingen gepaard (gerelateerd) aan elkaar. De voor-, en nameting zijn bij dezelfde patiënten gedaan. Aangezien de uitkomstmaten niet normaal verdeeld waren is gebruik gemaakt van de non-parametrische toetsen, oftewel de verdelingsvrije toetsen. Hierbij maakt het niet uit dat de uitkomstmaat niet normaal verdeeld is (Vocht, 2013).

Het voordeel van verdelingsvrije methoden is dat ze breder toepasbaar zijn dan parametrische methoden. Parametrische methoden zijn alleen toepasbaar als men de verdeling van de waargenomen grootheid kent op een of meer parameters na.

Een nadeel van verdelingsvrije methoden is dat deze minder efficiënt zijn (een lager onderscheidingsvermogen hebben), omdat ze geen gebruik kunnen maken van de informatie van de onderliggende verdeling.

De rangtekentoets van Wilcoxon, ook wilcoxonrangtekentoets geheten, is een verdelingsvrije toets voor de mediaan van een continue verdeling. Deze toets lijkt op de tekentoets, maar is niet alleen op de aantallen tekens gebaseerd, maar ook op de bijbehorende rangnummers.
De toets is evenals de Wilcoxontoets voor twee steekproeven, genoemd naar de opsteller Frank Wilcoxon (Vocht, 2013). Met de Wilcoxon toets kunnen de waardes van twee gepaarde variabelen gemeten worden.
In dit geval zijn de waardes van de voor- en nameting gemeten.

Figuur 1. Gemaakte afwegingen voor de analyse.

Resultaten One-Sample Test | | Test Value = 0 | | t | df | Sig. (2-tailed) | Mean Difference | 95% Confidence Interval of the Difference | | | | | | Lower | Upper | Sociale_leven_verstoord_nameting | 4,041 | 8 | ,004 | ,77778 | ,3340 | 1,2216 | Neerslachtigheid_voormeting | 7,382 | 8 | ,000 | 2,11111 | 1,4516 | 2,7706 | Neerslachtigheid_nameting | 5,150 | 8 | ,001 | 1,22222 | ,6749 | 1,7695 | Sociale_leven_verstoord_voormeting | 16,440 | 8 | ,000 | 1,85185 | 1,5921 | 2,1116 |

Significant is nihil

Conclusie

Bronnen
A De Vocht, basisprincipes van de statistiek.

Glossarium

Populatie
De totale verzameling elementen waarover je relevante informatie wil bekomen

Steekproef (sample)
Een beperkt aantal onderzoeken, om iets aan de weet te komen over een grotere groep. Vanuit een grote populatie wordt een steekproef getrokken met onderzoekseenheden die gemeten worden op één bepaald moment of in één bepaalde periode (momentopname). De manier waarop je dit doet wordt steekproefmethode genoemd. Er bestaan Niet-toevalgestuurde methoden, zoals steekproef op basis van vrijwillige reactie, op basis van bereikbaarheid als op basis van quota. Toevalsgestuurde methoden zijn EAS (Enkelvoudige aselecte steekproef), Gestratifieerde steekproef, Geclusterde steekproef, Systematische steekproef en Getrapte steekproef.

PMS (premenstruele klachten)
Het premenstrueel syndroom (PMS) is een groep klachten of symptomen die bij sommige vrouwen vlak voor de menstruatie optreden. Klachten die kunnen optreden zijn; hoofdpijn, buikpijn, pijnlijke borsten, maar ook prikkelbaarheid, angst en agressie.

Gevalideerde vragenlijst
Validatie is het controleren van een waarde of een methode op geldigheid of juistheid. In feite wordt door middel van verificatie of kwalificatie aan de hand van een aantal vooraf opgestelde eisen aangetoond dat een apparaat, systeem, wiskundig model of instrument met een grote mate van zekerheid in staat is de bedoelde resultaten op te leveren

Quasi-experimenteel
In een quasi-experimenteel onderzoek wordt niet gerandomiseerd en het onderzoek wordt niet dubbelblind uitgevoerd. Wel wordt een groep deelnemers die een specifieke interventie ondergaat, vergeleken met een controlegroep zonder interventie. De toewijzing van deelnemers aan de groepen is dus niet willekeurig. Toch moet gegarandeerd zijn dat de groepen op een aantal relevante kenmerken vergelijkbaar zijn. De vergelijkbaarheid heeft vaak betrekking op leeftijd, geslacht, opleiding en aard van de problematiek.

Non-parametrische toets (Verdelingsvrije toets)
Onder verdelingsvrije statistiek verstaat men een deelgebied van de statistiek dat zich bezighoudt met zogeheten verdelingsvrije modellen en verdelingsvrije toetsen. De aanduiding 'verdelingsvrij' houdt in dat geen veronderstellingen over de onderhavige verdeling gemaakt wordt. Bij veel statistische methoden wordt ervan uitgegaan dat de gemeten waarden afkomstig zijn uit een verdeling die op een of meer parameters na bekend is, zoals een normale verdeling met onbekende verwachtingswaarde. Een verdelingsvrije methode maakt zulke veronderstellingen niet.
Kenmerkend voor verdelingsvrije methoden is dat niet de meetwaarden zelf worden gebruikt maar daarvan afgeleide grootheden, zoals de rangnummers. Een voorbeeld is het bepalen van de correlatie tussen paren van gemeten grootheden. Een verdelingsvrije methode is de rangcorrelatietoets van Spearman. Hierbij worden de gemeten waarden omgezet naar rangnummers waarna wordt getoetst of die rangnummers correleren. De feitelijke meetwaarden, en dus ook hun kansverdeling, hebben daarom geen invloed op de uitkomst van de toets.

Data validatie
De controle op volledigheid en juistheid van de meetdata.

PP plot
Een P-P plot (probability-probability plot of percentage-percentage plot) is een kansverdelingsplot om te beoordelen hoe nauw twee datasets met elkaar in overeenstemming zijn. Het is een grafiek die de cumulatieve kans van een variabele tegen de cumulatieve kans van een specifieke verdeling (bv. een normale verdeling) afzet. Dit betekent dat de data gerangschikt en gesorteerd zijn. Voor elke rangschikking wordt de z-score (gestandaardiseerde verwachte waarde die de score zou moeten hebben in een normale verdeling) berekend. Deze z-score wordt afgezet tegen de z-score van een normale verdeling.

Skewness
Scheefheid (skewness) is de maat die aangeeft of een (normaal)verdeling links- of rechtsscheef verdeeld is.

Kurtosis
In de kansrekening en de statistiek is het begrip kurtosis (Grieks: κύρτωσις, kurtosis, welven, krommen) of welving (gewelfdheid), (ook wel platheid genoemd) een maat voor de 'piekvormigheid' van een kansverdeling. Zowel de parameter zelf als de schatter daarvan worden met kurtosis aangeduid. Een hoge kurtosis wijst op een verdeling met een sterke piek. Dit houdt in dat een relatief groot deel van de variantie veroorzaakt wordt door zeldzame extreme waarden. Een lage kurtosis wijst op een platte verdeling. Hier wordt de variantie voornamelijk veroorzaakt door een groter deel minder extreme waarden.

Histogrammen
Een histogram of kolommendiagram is de grafische weergave van de frequentieverdeling van in klassen gegroepeerde data, afkomstig uit een continue kansverdeling. Dit diagram toont kolommen met oppervlakte ter grootte van de (relatieve) frequenties opgericht boven de klassen. Een histogram geeft een beeld van de kansdichtheid waaruit de data afkomstig zijn. Een histogram is de tegenhanger van een staafdiagram bij discrete verdelingen.

Parametrische methoden
Een parametrische toets is een statistische toets waarbij aangenomen wordt dat de onderliggende verdeling op een of meer parameters na bekend is. De nulhypothese die getoetst wordt, veronderstelt bepaalde waarden voor een of meer van deze parameters.

Rangtekentoets van Wilcoxon, (Wilcoxonrangtekentoets)
De rangtekentoets van Wilcoxon, ook wilcoxonrangtekentoets geheten, is een verdelingsvrije toets voor de mediaan van een continue verdeling. Het is een toets voor "één steekproef". Deze toets lijkt op de tekentoets, maar is niet alleen op de aantallen tekens gebaseerd, maar ook op de bijbehorende rangnummers.

Tekentoets
De tekentoets is een verdelingsvrije toets, die vaak wordt gebruikt bij het vergelijken van een steekproef met gepaarde waarnemingen. Getoetst wordt of de niveaus van de metingen verschillen.

Bijlage I Premenstrual Symptoms Screening ToolHebt u één of enkele van de volgende premenstruele symptomen die beginnen vóór uw menstruatie en eindigen na enkele dagen bloedverlies? | Boosheid / prikkelbaarheid | | | niet | licht | matig | hevig | Angst / spanning | | | niet | licht | matig | hevig | Huileriger / gevoeliger voor afwijzing | | | niet | licht | matig | hevig | Neerslachtige stemming / gevoelens van hopeloosheid | | | niet | licht | matig | hevig | Minder belangstelling voor activiteiten m.b.t. werk | | | niet | licht | matig | hevig | Minder belangstelling voor activiteiten thuis | | | niet | licht | matig | hevig | Minder belangstelling voor sociale activiteiten | | | niet | licht | matig | hevig | Moeite met concentreren | | | niet | licht | matig | hevig | Vermoeidheid / gebrek aan energie | | | niet | licht | matig | hevig | Teveel eten / naar eten hunkeren | | | niet | licht | matig | hevig | Slapeloosheid | | | niet | licht | matig | hevig | Overmatige slaperigheid / vermoeidheid | | | niet | licht | matig | hevig | Gevoel dat u de dingen niet aankunt / geen controle hebt | | | niet | licht | matig | hevig | Gevoelige borsten, hoofdpijn, gewrichts- en/of spierpijn, opgeblazen gevoel en/of gewichtstoename | | | niet | licht | matig | hevig |

Verstoorden deze symptomen: | Uw werkefficiëntie of productiviteit | | | niet | licht | matig | hevig | Uw relatie met collega's | | | niet | licht | matig | hevig | Uw relatie met uw familie | | | niet | licht | matig | hevig | Uw sociale actviteiten | | | niet | licht | matig | hevig | Uw verplichtingen thuis | | | niet | licht | matig | hevig | | | | |

| | |