Jesse Faber
V6C

Titelbeschrijving

Harry Mulisch, Ontdekking van de hemel, de bezige bij Amsterdam, 1e druk 1992 , 901 bladzijden
De eerste reactie achteraf.

|niet |een beetje|Erg|
Spannend||x||
Meeslepend| | |x|
Ontroerend|| x||
Grappig|x| | |
Realistisch| |x||
Fantasierijk|| | x|
Interessant|| |x|
Origineel| | |x|
Goed te begrijpen| |x||
Optimistisch|| x| |
Goed geschreven| || x| · Dit werk heeft mij aan het denken gezet. nee/ ja over. Alle aspecten van het leven, omdat het een combinatie is van: religie, vriendschap, historie
· Dit werk spreekt mij wel/niet aan, omdat het een goed verhaal is met tot de verbeelding sprekende gebeurtenissen en prachtige dialogen.

Zes aandachtspunten
1 Aandachtspunt: Structuur
Reden van mijn keuze: Het boek heeft een opvallende structuur. Het boek begint met een proloog en eindigt met een epiloog. Het boek is volledig chronologisch verteld met uitzondering van de intermezzo's van de engelen en hun chef. De titel's van het hoodstukken vallen ook op, na het hoofdstuk snap je de titel en de titel dan vaak in een woord de strekking van het hoofdstuk weer. Het opvallende aspect zit hem in de stukjes die worden verteld door de engelen.Hierin wordt al aagegevn waar het verhaal op uit draait.Zo komt bijvoorbeeld in het proloog al aan bod dat ze een nieuwe messias willen creeren.Zoals ook wordt aangegeven op bladzijde 9 "Dat wij in ons Oneindige Licht een Vonk hebben voor elke mogelijke combinatie van een zaadcel en een eicel"

2 Aandachtspunt: De titel; Ontdekkinge van de hemel
Reden van mijn keuze:
Ik wil het hier over hebben, omdat het zowel letterlijk als figuurlijk in het boek voor. Ten eerste is Max sterrekundige die het heelal bestudeerd. Max staat uiteindelijk op het punt om de hemel te ontdekken, letterlijke verwijzing naar de titel. Dit staat teevens symbool voor de drang van de mensheid om alles maar te willen ontdekken en te weten. Door deze moderniserings drang raakt de mens steeds meer verwijdert van het ware geloof. Daarom willen de engelen de tien geboden terug halen naar de hemel, om het verbond met de mens te beindigen.
3 Aandachtspunt: De vriendschap tussen Onno en Max Reden van mijn keuze: Om te beginnen heb ik al een fascinatie voor de levenstijl van Max, hier tegenover staat de levenstijl van Onno. Het leuke van vriendschap vind ik het intellectuele steekspel wanneer ze met elkaar praten. Hierin slaan ze elkaar om de oren met historische en religeuse feiten en idëen.

4 Aandachtspunt: De Personages uit het boek:
Reden van mijn keuze:
Ik wil het over de personages hebben, omdat Quinten speciaal mijn aandacht getrokken heeft. Je merkt dat Quinten een speciaal kind is, aller eerst in hoe hij zich gedraagt als hij nog thuis woont. Hij heef buitegewone intresses voor een kind van zijn leeftijd. Later, omat hij in z'n eentje op jonge leeftijd op zoek gaat naar zijn vader. Daarnaast heeft hij buitengewone dromen en obsessies.

5 Aandachtspunt: De Het totale boek van het boek.
Reden van mijn keuze:
Ik wil toch een aandachtspunt gebruiken om aan tegen hoe mooi ik het boek vond. Tijdens het lezen van het boek, werd ik geraakt door het boek, door de prachtige verschijdenheid van onderwerpen. Ik vind het niet alleen een vermakelijk verhaal, ik vind het veel meer dan dat. Ik vind het een een verzamel werk van verschillende historische en religieuse onderwerpen die mij intrigeren. Dit in combinatie met het eloquente taalgebruik maakt het een prachtig boek. Ik zou het kunnen verwoorden als de intelectuele bijbel. Het zou het basiswerk van elke school moeten zijn, om de eruditie van de leerling te verhogen.

6 Aandachtspunt: De Tijdsduur
Reden van mijn keuze:
Al in het begin van het boek wordt duidelijk dat de engelen de juiste messias willen creëren. Dit proberen ze te doen door de juisten mensen samen te brengen, en bepaalde gebeurtenissen laten beleven. Je ziet gehele productie proces, waaruit uiteindelijk Quinten de verlosser ontstaat.
Recensie:
'Het boek is ook te lang. Complete hoofdstukken kunnen eruit zonder dat de plot eronder lijdt'.
Ik ben het hier niet mee eens, want ik vind zoals al eerder aangegeven dit een een prachtig verzamelwerk van verschillende onderwerpen. En ik vind niet dat je deze onderwerpen naar voren kunt brengen in minder pagina's, zonder dat de verhaal lijn er onder lijdt. Het is juist mooi dat verschillende details zo uitgebreid behandelt worden.

'Als vandaag de dag een boek zou worden gepubliceerd waarin de liefde wordt gepresenteerd als de oplossing voor alle levensvragen, zou het waarschijnlijk worden weggehoond'
Hier suggereerd de schrijver dat tegenwoordig de technologische ontwikkelingen wel de oplossingen bieden. Dit integenstelling tot het boek, waarin liefde als de oplossinge wordt gepredict. Voor mij symboliseren de tien geboden de liefde. Met het weghalen van de tien geboden stelt Harry Mulisch dat er geen liefde meer is op aarde. Net als de schrijver zie ik de liefde wel als de oplssing voor de wereldse problemen. We slaan veel te ver door in onze zucht naar technolgische ontwikkeling en modernisatie. Het materialistische neemt de overhand. Mensen raken steeds meer van elkaar vervreemd en daarom bevinden wij ons nu op een sociaal diept te punt. We moeten terug naar de tijd waarin wel elkaar weer liefhebben en dus de tien geboden volgen. En weer domweg kunnen geloven in iets boven natuurlijks.
'Vóór De ontdekking van de hemel moet ik dus zeggen dat het boek op meer dan één wijze kan worden gelezen en méér is dan een hyperintellectuele constructie'.
Hier ben ik het mee eens. Ik als beginnende lezer heb nog niet de kwaliteiten om het boek helemaal te doorgronden, maar kan al wel zien dat het boek multi interpertabel is. Je ziet dat het boek doordrengt van de motieven, wij kunnen die nog niet helemaal duiden, maar overal zit een diepere betekenis achter. Achter raaf van Onno zitten bijvoorbeeld meerdere betekenissen. De raaf gaat mee met de hemelvaart van Quinten. In de bijbel gaat er ook een raaf mee met de hemelvaart van Elia. De raaf heet ook Edgar. Wat refereert naar 'the raven' van Edgar Allen Poe. Zo zie ik ook in dat de reis naar Cuba veel symboliseert, dit heb ik nog niet helemaal uitgedokterd. Zo zijn er meerdere voorbeelden en hoe vaker je het leest hoe meer je ontdekt in het boek.

De ontdekking van de hemel
Ik las De ontdekking van de hemel voor het eerst in 1997. Het boek stelde me teleur. Daarom was ik blij dat Recensieweb me de gelegenheid bood het boek te bespreken, zodat ik eens haarfijn kon uitleggen wat er allemaal niet aan deugde. Dat ik me nog eens door die negenhonderd pagina’s miserabele ellende moest worstelen, nam ik op de koop toe. Maar andermaal stelde het boek me teleur: bij nader inzien was het niet zo slecht als ik hoopte.
Laat vooropstaan dat er inderdaad nogal wat schort aan De ontdekking van de hemel. Misschien kan ik dat het beste uitleggen langs een omweg. Als vandaag de dag een boek zou worden gepubliceerd waarin de liefde wordt gepresenteerd als de oplossing voor alle levensvragen, zou het waarschijnlijk worden weggehoond, hoewel dit nog niet eens zo heel lang geleden een vrij normale opvatting was die ook in romans is terug te vinden (bijv. in Vestdijks De dokter en het lichte meisje, 1951). Dat waren de jaren vijftig. Mulisch’ thematiek is nog veel ouder: de onttovering van de wereld, een concept dat al door Max Weber (1864-1920) is ontwikkeld en door Mulisch mooi wordt samengevat als ‘Met elk nieuw technisch ding is het menselijk leven automatisch zinlozer geworden’.

Een verfrissend nieuwe visie op het menselijk leven is dat niet, en Mulisch wordt hier en daar zelfs hysterisch als hij die oubollige thematiek presenteert, bijvoorbeeld als hij rept van ‘het technologisch-luciferische kwaad’. De stelling (op blz.434) dat met Galilei en Descartes ‘de heilloze weg naar Auschwitz en Hiroshima … definitief was betreden’ is ronduit smakeloos. Akkoord, het is niet Mulisch die dit zegt maar een cherubijn, maar omdat het verwoordingen zijn van het hoofdthema, neem ik aan dat de schrijver hier zijn eigen mening geeft.

Het boek is ook te lang. Complete hoofdstukken kunnen eruit zonder dat de plot eronder lijdt. ‘De stenen van Rome’ biedt een cursus jodendom-voor-beginners en ‘Het midden van het midden’ biedt nog meer middelbare-schoolstof. Ook op microniveau zit er veel herhaling in. Als Max Delius ontdekt dat hij een kind heeft verwekt bij de vriendin van zijn beste vriend Onno Quist, maakt de dialoog de lezer voldoende duidelijk dat Max daarvan schrikt. Mulisch voegt daaraan nog toe dat Max zich onpasselijk voelt worden, pips ziet, in paniek raakt, trillende handen heeft en zijn gedachten moet ordenen. Dat is wat teveel van het goede.

Wonderlijk is ook de rol van de muziek. Max en Onno houden van klassieke muziek en hun vriendin Ada is celliste. De engel die het verhaal vertelt, voegt daar nog de Beatles en de Stones aan toe, maar recenter materiaal ontbreekt. Dat leidt tot het onbevredigende contrast dat terwijl Max, Ada en Onno leven in een wereld vol muziek, hun zoon Quinten nog geen mopje van Madonna of Prince mag horen.

Kortom, er rammelt wel het een en ander aan De ontdekking van de hemel. Tien jaar geleden zou ik het bovenstaande hebben kunnen schrijven, en ik zie geen reden erop terug te komen. Dat herlezing van Mulisch’ roman een positiever oordeel oplevert, heeft ermee te maken dat het boek twee vertelniveaus heeft.

In 1997 lette ik vooral op het kosmische drama, de eigenlijke plot: hoe zou de engel erin slagen zijn missie te vervullen? Maar er is een tweede niveau van gewone mensen die de speelbal zijn van de engel. Herlezend, en minder geïnteresseerd in de al bekende afloop, ging mijn aandacht als vanzelf naar het tweede niveau, en realiseerde ik me pas goed hoe verlaten Onno achterblijft: hij heeft in de loop van het verhaal al afscheid moeten nemen van zijn beste vriend, zijn echtgenote, een latere geliefde, zijn passie voor dode talen en zijn loopbaan, en aan het einde verliest hij ook zijn zoon. Bovendien wordt hij ook nog geconfronteerd met de vraag of die zoon zijn zoon wel is en of zijn vriendschap met Max wel zo diep ging als hij altijd heeft gedacht. Ik had medelijden met die sympathieke brompot. Vóór De ontdekking van de hemel moet ik dus zeggen dat het boek op meer dan één wijze kan worden gelezen en méér is dan een hyperintellectuele constructie.

Toch kan ik niet concluderen dat het een echt goede roman is. Daarvoor springen de gebreken te veel in het oog. Mulisch heeft betere boeken geschreven, zoals Het stenen bruidsbed en De zaak 40/61. De ontdekking van de hemel blijft een overschatte roman, maar wel een heel onderhoudende en bij tijd en wijle zelfs ontroerende.

http://mainzerbeobachter.wordpress.com/2011/07/15/de-ontdekking-van-de-hemel/

B: Samenvatting en analyse

Samenvatting

Eerste deel
Het begin van het begin
In de proloog vertelt een soort engel aan een andere engel, in een hogere rang, hoe hij de opdracht van ‘de Chef’ om het testimonium terug te brengen heeft volbracht. Ze noemen een hele stamboom op, want ze hebben de juiste chromosoomsamenstelling nodig voor de persoon die op aarde de opdracht kan vervullen. Dan begint het echte verhaal bij Onno Quist, een taaldeskundige. Na een ruzie met z’n familie op zijn vaders verjaardag, gaat Onno liftend terug naar Amsterdam, waar hij woont. De man die hem meeneemt heet Max Delius, hij werkt bij de sterrenwacht. Ze raken aan de praat en raken al snel heel goed bevriend. Max is een vrouwenversierder en Onno heeft een vriendin, Helga. Door de hechte vriendschap tussen Max en Onno gaat de relatie van Onno kapot. Max daarentegen loopt een meisje tegen het lijf, Ada, een celliste. Voor het eerst in z’n leven is hij bereid monogaam te worden.

Max zijn moeder was een Jodin en is omgekomen in een concentratiekamp; ze was aangegeven door haar eigen ex (Max’ vader dus) die bij de SS zat. Max is opgevoed door pleegouders en weet weinig van z’n echte ouders. Hij gaat naar Berlijn en Polen om te proberen zijn verleden achter zich te laten.
Het gaat uit met Ada en zij krijgt een relatie met Onno, ze gaan samenwonen. Als Max terugkomt is hij al snel gewend aan de nieuwe verhoudingen. Ada en haar collega Bruno moeten een concert geven in Havana op Cuba.
Max en Onno worden hiervoor uitgenodigd. Tegelijkertijd heeft op Cuba een geheime, uiterst communistische, conferentie plaats. Max en Onno worden aangezien voor mensen die daar moeten zijn en worden in een heel chique hotel ondergebracht.
De laatste nacht op Cuba bedriegt Onno Ada met een Cubaanse vrouw. Ada gaat echter diezelfde nacht vreemd met Max.

Tweede deel
Het einde van het begin
Terug in Nederland blijkt Ada zwanger te zijn. Onno vermoedt niet dat het van Max kan zijn, want die laatste nacht hadden Onno en Ada ook nog de liefde bedreven. Onno is tot z’n eigen verbazing heel blij dat hij een kind krijgt en wil trouwen. Na de bruiloft willen Max en Onno de dag vieren dat ze elkaar ontmoet hebben, maar Onno wil Ada wel meenemen. Ze vieren het in Drenthe, waar Max werkt. Als Ada een telefoontje krijgt dat haar vader een hartaanval heeft gekregen, gaat het drietal onmiddellijk op weg. Ze komen in een gigantisch noodweer terecht en als er een omgewaaide boom op de weg ligt gaan Max en Onno uit de auto om te kijken. Dan valt er een boom op de auto. Ada raakt in coma, het kind kan echter wel nog gewoon geboren worden als het daarvoor tijd is. Als Max het nieuws vertelt aan Ada’s moeder, Sophia, blijft hij bij haar logeren. ‘s Nachts kruipt ze bij hem in bed en dan verandert de koelbloedige vrouw in een vrouw met een onstuimig verlangen naar seks, die Max, vrouwenliefhebber als hij nu eenmaal is, niet kan weerstaan.
Onno kan niet in zijn eentje voor het kind gaan zorgen, maar weet geen goed alternatief, ondanks verschillende aanboden van familie om de zorg voor het kind over te nemen. Max krijgt het idee om samen met Sophia voor het kind te zorgen. Sophia zelf ziet dit idee ook wel zitten, evenals Onno. Max huurt een appartement in een kasteel , Groot Rechteren, waar veel intellectuele mensen wonen. Tegen de tijd dat het kind, Quinten, wordt geboren, is alles helemaal in orde.

Derde deel
Het begin van het einde
Quinten blijkt een heel bijzonder kind te zijn. Naast zijn wonderschone uiterlijk met z’n bijzondere blauwe ogen, huilt hij nooit. Als Quinten drie jaar wordt neemt hij Onno mee naar het graf van een paard, waar een obelisk op staat en zegt hij tegen Onno, die hij zelden ziet, z’n eerste woordje: Obelisk. Naarmate Quinten ouder wordt, wordt hij steeds onbegrijpelijker voor de buitenwereld. Als hij zeven is bezoekt hij voor het eerst z’n moeder die nog steeds in coma ligt. Na deze ontmoeting krijgt hij een droom over een Burcht, die maandelijks terugkeert.
Bij meneer Themaat, één van de andere bewoners van Groot Rechteren, leest hij in de dikke boeken over architectuur. Gebouwen uit de oudheid lijken soms op de burcht en hij verzameld alle gelijkenissen in een doos met de opschrift ‘Quintens droom’ in het Latijn: ‘Somnium Quinti’.
Onno is inmiddels minister geworden, maar wordt weer ontslagen vanwege de conferentie op Cuba waaraan hij deelgenomen had. Op de dag dat hij ontslagen wordt krijgt hij te horen dat Helga, inmiddels weer zijn vriendin, overleden is. Ze is bij een overval om het leven gekomen. Onno schrijft Quinten, Max en Sophia een brief en ‘verdwijnt dan van de aardbol’. Onno’s vertrek is ook het einde van het verblijf op Groot Rechteren. De Baron (verhuurder) sterft en laat Quinten veertigduizend gulden na. De volgende verhuurders gaan steeds failliet. Uiteindelijk komt er een huurder die iedereen weg wil hebben. Eén voor één vertrekken de bewoners, weggepest als het ware.
Als Max op het punt staat te ontdekken dat er meer is buiten het universum, eigenlijk op het punt staat de hemel te ontdekken, wordt hij getroffen door een meteoriet (gezonden door de engel, die deze ontdekking wil voorkomen).
Als Quinten 17 wordt besluit hij z’n vader te gaan zoeken, ondanks het feit dat deze hem had geschreven dat Quinten hem niet moet gaan zoeken, aangezien hij hem toch niet zal vinden. Hij weet niet waar hij moet beginnen met zoeken en hij gaat naar de advocaat van zijn vader die zou weten waar hij zit. Deze heeft echter een beroepsgeheim en weet bovendien slechts heel vaag hoe hij Onno zou kunnen bereiken, meer niet. Met de veertigduizend gulden die hij heeft geërfd reist Quinten per trein naar Italië om de bouwwerken die op de burcht lijken in het echt te bezichtigen, hij weet namelijk absoluut niet waar z’n vader zou kunnen zijn, maar moet toch ergens beginnen.

Vierde deel
Het einde van het einde
De engel stuurt een raaf naar Onno, zodat hij niet helemaal van de wereld losraakt en een volledige kluizenaar wordt. Hij woont in Rome. Quinten reist ondertussen door Italië en krijgt in elke plaats waar hij komt te maken met vervelende mensen, waardoor hij overal weer wegvlucht en op deze manier uiteindelijk in Rome terechtkomt. Onno en Quinten ontmoeten elkaar door louter toeval. Op dat moment vliegt de raaf weg. Quinten blijft bij Onno logeren en Onno laat zijn zoon het mooie Rome zien. Na een lange zoektocht komt Quinten erachter dat in het Sancta Sanctorum de Tien Geboden zouden moeten liggen. Onno vindt dit echter onzin. Om het te bewijzen wil Quinten inbreken. Onno laat zich overhalen en na een gedegen voorbereiding laten ze zich insluiten. Als ze uiteindelijk bij het altaar zijn gekomen blijkt het leeg te zijn. Quinten wil echter nog eens goed kijken en vindt de stenen dan onder het altaar in een spleet. Zonder er goed naar te kijken, stoppen ze de stenen in een koffer en willen weggaan. In zijn haast vergeet Onno echter z’n wandelstok mee terug te brengen uit het streng beveiligde gedeelte. Ze wachten tot de volgende ochtend en vertellen de pater dat ze in slaap zijn gevallen. Daarna vluchten ze zo snel mogelijk naar het vliegveld om op het eerste, het beste vliegtuig te stappen, want ze zijn bang om vervolgd te worden. De vlucht gaat naar Israël. Daar zien ze in het nieuws op de televisie dat men denkt dat Onno’s stok de staf van Mozes is, waarmee hij water uit de rots heeft geslagen, met als bewijs de handgreep van een slangenkop. In Israël checken ze in in een hotel midden in de stad. De koffer met de stenen stoppen ze in een kluis in datzelfde hotel. Samen gaan ze Israël bekijken. Terug op hun kamers gebeurt er iets vreemds met Quinten: alles wordt plotseling stil en hij kijkt uit het raam. Er komt een raaf aangevlogen. Buiten is geen sterveling te bekennen. De raaf wijst Quinten de weg. Als hij z’n hotelkamer uitgaat is hij in de burcht uit z’n droom. Hij pakt de stenen en de raaf wijst hem verder de weg. Als hij bij de Gouden Poort komt, komt er een paard aan. Hij klimt op het paard en rijdt weg, met de raaf op z’n schouder. Hij wordt naar de poort gebracht. Als Quinten in het middelpunt van de Kettingkapel staat, gebeurt het: de grauwe laag die om de stenen heen zit smelt eraf en er komen saffieren platen in de kleur van Quintens ogen met letters van licht tevoorschijn. De stenen worden hem te zwaar en hij laat ze vallen. De stenen vallen uiteen en de letters fladderen als vlinders weg. Quinten probeert tevergeefs de letters te pakken en holt erachteraan. Dan zijn er allemaal vrouwen gekleed in het wit die allemaal Ada, zijn moeder zijn. Hiermee eindigt de rol van Quinten: hij heeft zijn taak volbracht en wordt opgenomen in de hemel.
Geef jezelf een upgrade! Scholieren.com organiseert komende meivakantie een vakantiecursus programmeren voor beginners en gevorderden. Op landgoed Préau in Frankrijk! Check het uit.

Onno is er ondertussen achter gekomen dat hij misschien niet de echte vader van Quinten is, naar aanleiding van een ontmoeting met een vrouw met dezelfde bijzondere kleur ogen als Quinten die precies op de moeder van Max lijkt zoals hij haar op de foto heeft gezien en die bovendien een nummer van een concentratiekamp op haar arm heeft staan. Onno wil bij Quinten informeren. Als hij een lege kamer vindt met de kleren van Quinten op de grond en ontdekt dat de Stenen Tafelen zijn verdwenen, beseft Onno dat er iets heel vreemds moet zijn gebeurd. Hij belt Sophia op en zij vertelt dat Ada zojuist is gecremeerd, tegelijk met de verdwijning van Quinten. Onno krijgt op dat moment een beroerte. Dan gaat het verhaal weer over naar de engelen. Ze vertellen dat de Chef zich heeft teruggetrokken en alle hoop op redding van de mensheid heeft opgegeven. Vanaf dat moment ligt het lot van de mensheid in handen van Lucifer.