De kwaliteit van machinevertaling met Google Translator ToolkitEen vergelijkende studie over de kwaliteit van Nederlandse medische terminologie over HIV naar het Frans en Franse medische terminologie over HIV naar het Nederlands. |
Door: Tim Claes
Dr. P. Flynn
Dr. L. Van Doorslaer
ACADEMIEJAAR 2012-2013
Abstract
Dans ce rapport, la qualité de la traduction automatique de la terminologie médicale sur le VIH sera étudiée via Google Translate. D’abord, un résumé des ouvrages consultés pour l’étude est présenté , ensuite la question centrale de l’étude est esquissée ensemble avec la méthodologie appliquée. Dans l’analyse, differents extraits français d’une brochure traduite vers le néerlandais par le service de traduction sont utilisés. Ce sont ces extraits qui sont comparés avec le vrai texte néerlandais. Le procédé se fait aussi à l’inverse où Google Translate traduit des extraits néerlandais vers le français, qui sont comparés avec le vrai texte français. Il ressort de cette analyse que la qualité de la traduction automatique est surprenante. L’analyse est approfondie d’une approche quantitative et qualitative. On peut conclure qu’il y a beaucoup de traductions correctes et qu’on ne peut pas distinguer quelle direction de traduction (néerlandais-français ou français-néerlandais) est la meilleure. Les deux directions sont aussi efficaces, soit s’il s’agit de termes ou de collocations scientifiques ou vulgarisantes.
Inhoudsopgave
1. Literatuurstudie 4
2. Onderzoeksvraag 7
3. Methodologie 8
4. Corpus en selectiecriteria 10
5. Analyse 11 5.1 HIV Nederlands naar Frans 11 5.2 HIV Frans naar Nederlands 25 5.3 Bespreking van de resultaten 39 5.3.1 Kwantitatieve benadering 39 5.3.2 Kwalitatieve benadering 41
6. Conclusie 42
7. Bibliografie 44
1. Literatuurstudie
Voor de literatuur van deze paper verwijs ik naar het onderzoek van Aiken, Milam & Shilpa Balan uit 2011 over de nauwkeurigheid van Google Translate. Die inzichten kan ik gebruiken omdat het in hun onderzoek vooral gaat over welke taalparen het beste door de machine vertaald worden en welke het slechtste. Daarnaast pas ik de entry van Mikel L. Forcada Machine translation today uit het Handbook of Translation Studies toe omdat ik daar een mooi overzicht van de belangrijkste paradigma’s binnen het onderzoeksveld van de machinevertaling in terugvind die ik dan concreet kan linken aan Google Translate en de Google Translator Toolkit. Omdat ik in mijn onderzoek een technische, medische tekst analyseer, heb ik ook de entry van Klaus Schubert Technical translation uit het Handbook of Translation Studies bekeken. Die entry is vooral handig omdat ik daar de belangrijkste vormelijke kenmerken van technische taal kan uithalen en ik die kan koppelen aan Google Translate aan de hand van mijn zelfgekozen tekst over HIV. In mijn onderzoek zal ik het ook hebben over de ‘vertaalfouten’, zoals beschreven in de entry van Gyde Hansen Translation ‘errors’. Tot slot wil ik ook nog even stilstaan bij het gebruik van terminologie die onontbeerlijk is in een medische tekst, waarvoor ik de entry van M. Teresa Cabré gebruik Terminology and translation, weliswaar in beperkte mate.
Google Translate werd opgericht in 2006 en biedt internetgebruikers over de hele wereld de mogelijkheid om hun tekst in een oogwenk te vertalen. De Google Translator Toolkit (GTT) is een tool waarop gebruikers sinds 2009 hun teksten kunnen uploaden die dan door Google Translate vertaald worden. Daarna kunnen de gebruikers die ruwe vertaling dan zelf post-editen, waar Google Translate dan later handig gebruik van kan maken voor de verdere uitbouw van zijn online vertaaldienst. Wanneer de vertaling dan volledig af is, kunnen ze die downloaden in het gewenste formaat. De toolkit maakt ook gebruik van vertaalgeheugens en biedt ook een manier aan waardoor professionnele vertalers hun vertalingen met elkaar kunnen delen. Daarnaast kunnen er ook woordenlijsten en woordenboeken gekoppeld worden aan de GTT.
Google Translate is op statistische machinevertaling gebaseerd. Dat is momenteel het dominante paradigma binnen de machinevertaling (MVT). Bij statistische machinevertaling analyseert de vertaalmachine een groot aantal vertalingen die door menselijke vertalers zijn gemaakt waarbij ze onderliggende patronen probeert te achterhalen. Die patronen kunnen dan in de toekomst op soortgelijke teksten worden toegepast en zo genereert de vertaalmachine automatische vertalingen. Wanneer je dat proces ontelbare keren herhaalt, krijg je ontelbaar veel patronen die op ontelbaar veel soorten teksten toegepast kunnen worden. Natuurlijk omdat Google Translate ook de gereviseerde vertalingen van de gebruiker opslaagt, worden die patronen automatisch vermenigvuldigd. De patronen worden op een statistische manier in een computermodel, het probability model, voorgesteld. Men gaat ervan uit dat een brontaalzin en een doeltaalzin een vertaling van elkaar zijn met een zekere waarschijnlijkheid. Het is dan belangrijk om die doeltaalzin te vinden waarvoor die waarschijnlijkheid het hoogst is, m.a.w. die doeltaalzin zoeken die het meest op die van de brontaal lijkt. De vertaling die dan aan de hand van de statistische machinevertaling gegenereerd wordt, is dan telkens een benadering van die waarschijnlijkheid. Omdat er dus voortdurende input is van nieuwe vertalingen verandert die waarschijnlijkheid continu en worden er telkens nieuwe en hopelijk betere vertalingen geproduceerd. Het probability model is een vertaalmodel dat bestaat uit lexicale waarschijnlijkheden (waarschijnlijkheden dat een bepaald woord in de doeltaal en een bepaald woord in de brontaal vertalingen zijn van elkaar) en waarschijnlijkheden dat er overeenkomsten zijn tussen de voorbeelden uit het tweetalige voorbeeldencorpus. Bij statistische machinevertaling gaat de vertaalmachine dus zelf geen vertaling genereren aan de hand van taalregels, maar gaat ze een vertaling bieden aan de hand van een erg uitgebreid voorbeeldencorpus waarbij er gebruikt wordt gemaakt van methoden uit de statistiek om de meest accurate vertaling te verwezenlijken (Forcada, 2010).
Omdat statistische machinevertaling en dus ook Google Translate pas efficiënt is wanneer er van een uitgebreid tweetalig corpus gebruik gemaakt kan worden, is het evident dat dat systeem bij kleinere talen en minder frequente talencombinaties (bijvoorbeeld Azeri-Ijslands) slecht of helemaal niet functioneert en de vertalingen daardoor ondermaats zijn. Uit een studie blijkt dat Google Translate onder Europese talen wel efficiënt werkt, maar bij Aziatische talen eerder niet (Aiken, Milam & Shilpa Balan, 2011). Die studie werd aan de hand van de automatische beoordelingsmaatstaf BLEU (Bilingual Evaluation Understudy) uitgevoerd. Dat is een beoordeling die nagaat hoeveel segmenten van een, twee, drie of vier woorden de ruwe vertaling gemeenschappelijk heeft met de refererende menselijke vertalingen en is de meeste gebruikte maatstaf voor de beoordeling van automatische vertalingen (Forcada, 2010).
Ondanks de grote hoeveelheid teksten die Google Translate voor zijn vertalingen gebruikt, zijn de gegenereerde vertalingen veruit perfect. Daarom wordt de online vertaaldienst vooral gebruikt om een ruwe vertaling te produceren die dan gepost-edited wordt (disseminatie) of om gewoon de basisgedachte van een tekst te begrijpen (assimilatie) (Forcada, 2010). Het spreekt voor zich dat er wel veel vertaalfouten terug te vinden zijn in automatische vertalingen, maar die hoeven niet altijd een struikelblok te zijn. Vertaalfouten hangen onder andere af van de vertaalopdracht, het doel van de vertaling, de vertaalnormen en de equivalentie tussen brontekst en doeltekst (Hansen, 2010). Op die manier is een weglating of een toevoeging van een begrip in de machinevertalingen niet altijd een vertaalfout. Wanneer een tekst door Google Translate vertaald wordt, loopt die vertaling eerst via een tussenvertaling in het Engels, waardoor er wel veel ‘vertaalfouten’, het zij Engelse begrippen in bijvoorbeeld een Spaanse tekst, ontstaan. Als dat door de lezer storend wordt bevonden, kan dat inderdaad als een vertaalfout bekeken worden, maar dat hoeft niet zo te zijn.
Google Translate en in het algemeen machinevertalingssytemen zijn handige hulpmiddelen bij de vertaling van technische teksten en zij werden aanvankelijk daarvoor ontwikkeld (Schubert, 2010). Ze maken gebruik van de meest waarschijnlijke een-op-eenrelatie tussen de brontekst en de doeltekst. Het hoeft daarom ook niet te verbazen dat technische teksten zoals juridische teksten of medische teksten die een specifieke terminologie hanteren, vlekkeloos door de machine vertaald kunnen worden omdat er gewoon geen andere mogelijkheid is voor sommige begrippen. Vertalingen van literaire teksten en andere teksten die polyinterpretabel zijn, verlopen problematischer omdat er in de vertaling meer ruimte is voor de woordkeuze. Zo wordt er in een technische tekst voor een bepaald begrip vaak een en hetzelfde woord gebruikt waardoor de consistentie binnen de tekst vergroot en het is op die manier dat Google Translate ook te werk gaat. In literaire teksten heb je juist wel nood aan die stilistische variatie waardoor Google Translate waardeloos is voor de vertaling van dergelijke teksten. De terminologie die in technische teksten gehanteerd wordt, omsluit termen die in dat bepaalde vakgebied en in die bepaalde context kunnen worden ingezet (Cabré, 2010). Zo creëren vertalers en terminologen bijvoorbeeld terminologiedatabanken om snel en efficiënt de juiste vaktermen terug te vinden, en het zijn die termen die dan in de vertaalgeheugens kunnen worden opgeslagen om ze uiteindelijk aan de vertaalgeheugens van Google Translate toe te voegen.
2. Onderzoeksvraag
De kwaliteit van machinevertaling (Google Translator Toolkit)
Een vergelijkende studie over de kwaliteit van Nederlandse medische terminologie over HIV naar het Frans en Franse medische terminologie over HIV naar het Nederlands.
Ik laat de Nederlandse patiëntenbrochure over HIV (verspreid door www.levenmethiv.be) vertalen naar het Frans door de Google Translator Toolkit. Ik neem uitsluitend die passages waar specifieke medische terminologie over HIV in terug te vinden is. Mijn focus richt zich dus op de medische terminologie over HIV en niet op de fraseologie (behalve wanneer zinsconstructies ook een terminologisch nut hebben; bijvoorbeeld in het geval van collocaties waarbij termen met een specifiek werkwoord in verband worden gebracht). De terminologie die dan door de vertaalmachine gegenereerd wordt, vergelijk ik met de echte Franse vertaling van de brochure. Nadien herhaal ik de hele procedure met de Franse patiëntenbrochure over HIV naar het Nederlands en vergelijk ik de gegenereerde terminologie met de echte Nederlandse brochure.
3. Methodologie
Voor de methodologie maak ik gebruik van de categorieën opgesteld door de Finse doctoraatstudente Maarit Kopenen in Assessing machine translation quality with error analysis (2010) aan de Universiteit van Helsinki. Zij stelde die categorieën op om vertaalfouten bij machinevertalingen te evalueren.
- Omitted concept: Een concept uit de brontekst dat niet is weergegeven in de doeltekst.
- Added concept: Een concept uit de doeltekst dat niet is weergegeven in de brontekst.
- Untranslated concept : Een concept uit de brontaal verschijnt in de doeltekst.
- Mistranslated concept: Een concept in doeltekst heeft de verkeerde betekenis binnen de context.
- Substituted concept: Een concept in de doeltekst is geen direct lexicaal equivalent van het concept in de brontekst, maar kan als een geldige vervanging voor dat concept gevonden worden dat past binnen de context. Er is dus een semantische equivalentie tussen beide concepten.
- Explicitated concept: Een concept in de doeltekst expliciteert informatie die in de brontekst impliciet gelaten is, zonder echt informatie toe te voegen.
De catgorieën, zoals die hierboven zijn opgesteld, zeggen bijvoorbeeld ook dat weglatingen en toevoegingen vertaalfouten zijn, terwijl dat volgens Hansen (2010) helemaal niet altijd het geval is. De enige ‘echte’ vertaalfout zou volgens Hansen (2010) hier de interpretatiefout (mistranslated concept) kunnen zijn. Het is daarom belangrijk om na te gaan of een weglating, een toevoeging, een onvertaalde overname, een interpretatiefout, een vertaling door een semantisch-equivalent concept en een explicitatie wel degelijk fout zijn, d.w.z. niet functioneel zijn binnen de context van ons onderzoek over de al dan niet correcte machinevertaling van medische terminologie. Het is daarom raadzaam om al die ‘concepts’ niet allemaal als zulks, d.w.z. als vertaalfout te categoriseren. Om mijn onderzoek nog meer op de kwaliteit van de machinevertaling te richten, voeg ik zelf nog ad hoc de categorie ‘(bijna) identiek concept’ toe. Die toevoeging vind ik belangrijk omdat ik anders een reeks krijg waarin enkel de vertaalfouten staan opgelijst, zonder dat er echt gekeken wordt naar de kwaliteit van de machinevertaling. Een concept is voor mij identiek wanneer het de betekenis honderd procent weergeeft en dat in de (bijna) identieke vorm zoals dat in de overeenkomstige menselijke vertaling het geval is. Natuurlijk is dat nooit altijd volledig identiek, vandaar ‘(bijna) identiek’. Het is namelijk zo dat de woordvolgorde en de zinsvolgorde niet helemaal kloppen en dat er hier en daar spelfoutjes opduiken, maar dan kunnen die concepten alsnog ‘identiek’ zijn. Een honderd procent identieke vertaling, zoals dat bij menselijke vertalers het geval is, is heel moeilijk te realiseren via Google Translate en daarom worden dergelijke vertalingen vaak gepost-edited voor publicatie. Vertalingen die bijvoorbeeld (bijna) identiek worden weergegeven door de vertaalmachine, kunnen alsnog veranderd worden omdat de post-editor een elegantere oplossing vindt. Met de invoering van de categorie ‘(bijna) identiek concept’ maak ik een onderscheid met het ‘substituted concept’, wat eveneens een correcte vertaling van het origineel is. Om de correctheid van die vertaling na te gaan heb ik gekeken in parallelteksten of de term of collocatie die door de vertaalmachine wordt voorgesteld, echt van toepassing is in het medische vakgebied over HIV. Echter, in het geval van het ‘substituted concept’, is er een equivalentie op basis van de betekenis en niet op basis van de vorm. Bij een (bijna) identiek concept is er een equivalentie op basis van de betekenis en op basis van de vorm, de foute woordvolgorde en de spelfoutjes niet mee indachtig.
Mijn categorisering ziet er dus als volgt uit:
- Omitted concept of weglating (OC)
- Added concept of toevoeging (AC)
- Untranslated concept of onvertaalde overname (UC)
- Mistranslated concept of interpretatiefout (MC)
- Substituted concept of vertaling door een semantisch-equivalent concept (SC)
- Explicitated concept of explicitatie (EC)
- (bijna) identiek concept
Voor de vertaling in het Nederlands van de Engelse begrippen heb ik mij gebaseerd op de Terminologie van de vertaling (2003).
4. Corpus en selectiecriteria
De Nederlandse brochure “over leven met HIV”
De Franse brochure “sur vivre avec le VIH”
Verspreid via www.levenmethiv.be)
In het vet heb ik de medische terminologie aangeduid die ik bekijk in de machinevertaling. Het gaat hier om medische vaktermen zoals ‘primo-infectie/ primo-infection’ en ‘CD4-cellen/ cellules CD4’ en eerder vulgariserende termen en collocaties zoals ‘hiv-virus/ virus du VIH’, ‘longontsteking/ pneumonie’, ‘oraal contact/ contact oral’, ‘het lichaam binnendringen/ pénétrer dans l’organisme’.
5. Analyse
5.1 HIV Nederlands naar Frans
Nederlandse brontekst: Hoe verloopt een hiv-infectie?
Franse MVT: Comment est l'infection à VIH?
Franse doeltekst: Comment une infection par le VIH évolue-t-elle?
infection par le VIH – infection à VIH: (bijna) identiek concept évolue - est: SC
Nederlandse brontekst: Hiv staat voor humaan immunodeficiëntievirus. Dit is een virus dat het natuurlijke afweersysteem aantast. Daardoor ben je minder beschermd tegen ziektekiemen (zoals bacteriën, virussen, parasieten en schimmels) die het lichaam binnendringen.
Franse MVT: VIH signifie humaine virus de l'immunodéficience. Il s'agit d'un virus qui n'est défenses naturelles affects. Donc, vous êtes moins protégé contre pathogènes (bactéries, virus, parasites et champignons) qui envahissent le corps.
Franse doeltekst: VIH est l’acronyme de Virus de l’Immunodéficience Humaine. C’est un virus qui attaque notre système immunitaire naturel. De ce fait-là, nous sommes moins protégés contre les agents pathogènes (tels que les bactéries, les virus, les parasites et les mycoses) qui pénètrent dans l’organisme.
VIH – VIH: (bijna) identiek concept
Virus de l’Immunodéficience Humaine – humaine virus de l’immunodéficience : (bijna) identiek concept un virus – un virus: (bijna) identiek concept attaquer le système immunitaire naturel – défenses naturelles affects: MC (+ Engels in de MVT) protéges contre les agents pathogènes – protégé contre pathogènes: SC bactéries – bactéries: (bijna) identiek concept virus – virus: (bijna) identiek concept parasites – parasites: (bijna) identiek concept mycoses – champignons: MC (Bij mycose gaat het om de ziekte die door schimmels veroorzaakt zijn of de schimmels zelf, ‘champignon’ daarentegen gebruikt ‘schimmel’ in een andere context) pénètrent dans l’organisme – envahissent le corps: SC
Nederlandse brontekst: Meestal verloopt een infectie ongemerkt. Sommige mensen maken in de beginfase een primo-infectie door: een hevige, soms langdurige griep die vaak gepaard gaat met gezwollen klieren. Maar na deze fase vertonen de meesten jarenlang geen symptomen. Franse MVT: Une infection passe généralement inaperçue. Certaines personnes dans la phase initiale d'une primo-infection: une sévère grippe, parfois prolongée s'accompagne souvent d'enflée glandes. Mais après cette exposition de phase plupart des années sans symptômes. Franse doeltekst: Une infection par le VIH évolue généralement de façon inaperçue. Certaines personnes font, dans la phase précoce de l’infection, ce qu’on appelle une primo-infection. Cela ressemble à une forte grippe, qui dure longtemps, souvent accompagnée de ganglions enflés. Mais une fois cette phase terminée, la plupart des gens ne présentent plus aucun symptôme de la maladie et ce, pendant des années.
infection par le VIH – infection: OC passe – évolue: SC la phase précoce – la phase initiale: SC primo-infection – primo-infection: (bijna) identiek concept forte grippe, qui dure longtemps – sévère grippe, parfois prolongée: SC accompagnée de – s’accompagne de: (bijna) identiek concept ganglions enflés – enflée glandes: SC présentent … symptôme – exposition … symptômes: SC Nederlandse brontekst: Als het hiv-virus het lichaam binnendringt, nestelt het zich in de CD4-cellen. Die spelen een belangrijke rol in de bescherming van het lichaam tegen ziektekiemen. CD4-cellen die geïnfecteerd zijn met hiv, gaan kapot of functioneren niet meer goed.
Franse MVT: Lorsque le VIH pénètre dans le corps, il se niche dans les lymphocytes CD4. Qui jouent un rôle important dans la protection du corps contre les pathogènes. Les cellules CD4 infectées par le VIH, tombent en panne ou ne fonctionne pas correctement.
Franse doeltekst: Lorsque le virus du VIH pénètre dans l’organisme, il se niche dans les cellules CD4. Or, celles-ci jouent un rôle important dans la protection de l’organisme contre les agents pathogènes. Les cellules CD4 qui sont infectées par le VIH sont alors détruites ou ne fonctionnent plus bien.
le virus du VIH – le VIH: OC pénètre dans l’organisme – pénètre dans le corps: SC se niche dans – se niche dans: (bijna) identiek concept cellules CD4 – lymphocytes CD4: EC + SC la protection de l’organisme – la protection du corps: SC les agents pathogènes – les pathogènes: SC cellules CD4 – cellules CD4: (bijna) identiek concept infectées par le VIH – infectées par le VIH: (bijna) identiek concept détruites – tombent en panne: MC fonctionnent –fonctionne: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Daardoor verzwakt het afweersysteem stelselmatig tot je in het aidsstadium terechtkomt. Dit is het stadium van de hiv-infectie waarin het afweersysteem zo ernstig is aangetast dat het het lichaam niet langer kan beschermen tegen ziektekiemen.
Franse MVT: Ce qui affaiblit le système immunitaire pénètre systématiquement stade sida à vous. C'est le stade de l'infection par le VIH lorsque le système immunitaire est si gravement affecté que le corps ne peut plus protéger germes.
Franse doeltekst: Cela a pour effet d’affaiblir le système immunitaire de manière systématique jusqu’à ce que vous atteigniez la phase ‘sida’. Il s’agit du stade de l’infection par le VIH où le système immunitaire est tellement attaqué qu’il n’est plus capable de protéger l’organisme contre les agents pathogènes.
affaiblir le système immunitaire – affaiblit le système immunitaire: (bijna) identiek concept phase ‘sida’ – stade sida: SC stade de l’infection par le VIH – stade de l’infection par le VIH: (bijna) identiek concept système immunitaire – système immunitaire: (bijna) identiek concept attaqué – affecté: MC (invloed Engels ‘to affect’) protéger l’organisme contre les agents pathogènes – protéger germes: SC
Nederlandse brontekst: Maar zover hoeft het niet te komen. Er bestaan medicijnen die de ontwikkeling van het virus afremmen. Daardoor is hiv een chronische aandoening geworden. Werken, relaties aangaan, kinderen krijgen, reizen… Het blijft allemaal mogelijk.
Franse MVT: Mais cela ne veut pas venir. Il existe des médicaments qui ralentir le développement du virus. Ainsi, le VIH est devenue une maladie chronique. Travail, les relations, ont des enfants, voyage ... Il reste possible.
Franse doeltekst: Mais les choses ne doivent pas nécessairement en arriver là. Il existe des médicaments qui ralentissent le développement du virus. Le VIH est grâce à cela devenu une maladie chronique. Travailler, s’engager dans de nouvelles relations, avoir des enfants, voyager… sont toutes des choses qui restent possibles.
ralentissent le développement du virus – ralentir le développement du virus: (bijna) identiek concept
VIH – VIH: (bijna) identiek concept maladie chronique – maladie chronique: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Wat zijn opportunistische infecties?
Franse MVT: Quels sont opportuniste infections?
Franse doeltekst: Que sont les infections opportunistes?
Nederlandse brontekst: Opportunistische infecties zijn infecties die optreden bij iemand met een sterk verzwakt afweersysteem. Het zijn infecties die waarschijnlijk geen kans zouden hebben als het afweersysteem goed zou functioneren. Voorbeelden van opportunistische infecties zijn tuberculose, longontsteking en toxoplasmose.
Franse MVT: Les infections opportunistes sont des infections qui surviennent chez une personne ayant un système immunitaire très affaibli. Ce sont des infections qui auraient probablement si le système immunitaire ne fonctionne pas correctement. Pas de chance Exemples d'infections opportunistes sont la tuberculose, la pneumonie et la toxoplasmose.
Franse doeltekst: Les infections opportunistes sont des infections qui se développent chez les individus dont le système immunitaire est fortement affaibli. Il s’agit d’infections qui seraient probablement neutralisées si le système immunitaire fonctionnait correctement. Parmi les infections opportunistes, on retrouve par exemple la tuberculose, la pneumonie et la toxoplasmose.
Nederlandse brontekst: Opportunistische infecties kunnen behandeld worden, maar je kan ze ook voorkomen. De hiv-arts schrijft dan medicatie voor die voorkomt dat je een bepaalde infectie krijgt (= profylactische medicatie). Daarom is het belangrijk dat je klachten zoals koorts, diarree en hoofdpijn meteen meldt aan de hiv-arts, als je een lage weerstand hebt.
Franse MVT: Les infections opportunistes peuvent être traitées, mais vous pouvez également se produire. Le médecin VIH écrit médicaments qui vous empêche de contracter une infection particulière (= prophylactique médicaments). Par conséquent, il est important que vos symptômes comme la fièvre, la diarrhée et des maux de tête informer immédiatement le médecin VIH, si vous avez une faible résistance.
Franse doeltekst: Les infections opportunistes peuvent être traitées, mais vous pouvez aussi les prévenir. Le spécialiste du VIH prescrira alors des médicaments qui vous éviteront d’avoir une certaine infection (= traitement prophylactique). C’est pourquoi il est important d’immédiatement signaler des troubles tels que fièvre, diarrhée et maux de tête au spécialiste du VIH, si vous avez une résistance faible. infections opportunistes – infections opportunistes: (bijna) identiek concept traitées – traitées: (bijna) identiek concept prévenir – se produire: MC spécialiste du VIH – médecin VIH: SC éviteront de – empêche de: SC avoir une infection – contracter une infection: EC + SC traitement prophylactique – prophylactique médicaments: EC + SC troubles – symptômes: SC fièvre – fièvre: (bijna) identiek concept diarrhée – diarrhée: (bijna) identiek concept maux de tête – maux de tête: (bijna) identiek concept spécialiste du VIH – médecin VIH: SC résistance faible – faible résistance: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Behandeling met de huidige hiv-remmers heeft ervoor gezorgd dat het afweersysteem bij de meeste mensen met hiv zelden in die mate wordt aangetast dat ze vatbaar worden voor opportunistische infecties.
Franse MVT: Le traitement avec les médicaments anti-VIH actuelles a veillé à ce que le système immunitaire dans la plupart des personnes atteintes du VIH rarement affectée dans la mesure où ils sont susceptibles d' être pour opportuniste les infections.
Franse doeltekst: Grâce aux traitements anti-VIH actuels, il est en effet maintenant rare que, chez la plupart des personnes séropositives, le système immunitaire soit à ce point attaqué, qu’elles deviennent sujettés aux infections opportunistes.
traitement anti-VIH – traitement avec les médicaments anti-VIH: SC + EC système immunitaire – système immunitaire: (bijna) identiek concept personnes séropositives – personnes atteintes du VIH: SC attaqué – affectée: MC (onder invloed van het Engelse ‘to affect’) sujettés aux infections opportunistes – susceptible d’être pour opportuniste les infections: SC
Nederlandse brontekst: Hoe werken hiv-remmers?
Franse MVT: Comment les inhibiteurs du VIH?
Franse doeltekst: Comment fonctionne le traitement contre le VIH?
le traitement contre le VIH – inhibiteurs du VIH: SC
Nederlandse brontekst: Een hiv-infectie kan (nog) niet genezen worden. Maar met de bestaande hiv-remmers kan het virus wel je leven lang onderdrukt worden. Er zijn verschillende groepen hiv-remmers, elk met hun eigen werking.
Franse MVT: Infection par le VIH ne peut pas (encore) guéris. Mais avec les médicaments anti-VIH existants, le virus peut être votre vie longtemps étouffée sont.Il ya plusieurs groupes de médicaments anti-rétroviraux, chacun avec leur propre fonctionnement.
Franse doeltekst: Les infections par le VIH sont malheureusement (encore) incurables. Mais avec les médicaments existants, il est toutefois possible de réprimer le virus durant toute votre vie. Il existe plusieurs groupes de médicaments anti-VIH. On les appelles les antirétroviraux. Chaque groupe d’antirétroviraux a son propre fonctionnement:
infections par le VIH – infection par le VIH: (bijna) identiek concept incurables – pas guéris: SC médicaments – médicaments anti-VIH: AC + EC + SC réprimer le virus – virus longtemps étouffée: MC médicaments anti-VIH – médicaments anti-rétroviraux: SC + EC fonctionnement – fonctionnement: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Entreeremmers: die voorkomen dat het virus zich vastklikt aan de CD4-cellen.
Franse MVT: * Inhibiteurs d'entrée: qui empêchent les serrures de virus pour les cellules CD4.
Franse doeltekst: * Les inhibiteurs d’entrée: ils empêchent que le virus ne s’attache aux cellules CD4.
inhibiteurs d’entrée – inhibiteurs d’entrée: (bijna) identiek concept empêchent – empêchent: (bijna) identiek concept virus – virus: (bijna) identiek concept s’attache aux cellules CD4 – serrures ... pour les cellules CD4: SC
Nederlandse brontekst: * Reversetranscriptaseremmers: die voorkomen dat het hivvirus in de CD4-celkern binnendringt. Dan kan er geen nieuw virus worden aangemaakt.
Franse MVT: * Inhibiteurs de transcriptase inverse: celui d'éviter la hivvirus dans le noyau des cellules CD4 envahit. Il ne peut y avoir aucune nouvelle virus est créé.
Franse doeltekst: * Les inhibiteurs de la transcriptase inverse: ils empêchent que le virus du VIH ne s’intègre au noyau de la cellule CD4. Ce qui empêche du même coup la production de nouveaux virus.
inhibiteurs de la transcriptase inverse – inhibiteurs de transcriptase inverse: (bijna) identiek concept empêcher – éviter: SC virus du VIH – hivvirus: UC noyau de la cellule CD4 – noyau des cellules CD4: (bijna) identiek concept s’intègre .. – envahit: SC la production de nouveaux virus – nouvelle virus est créé: MC (foute collocatie)
Nederlandse brontekst: * Integraseremmers: die remmen het inbouwen van het erfelijk materiaal van het hiv-virus in het erfelijk materiaal van de CD4-celkern af.
Franse MVT: * Intégrase: qui inhibent l'incorporation de la génétique matériau du virus HIV dans le matériel génétique du noyau de la cellule CD4 off.
Franse doeltekst: * Les inhibiteurs d’intégrase: ils ralentissent l’intégration du matériel génétique du virus du VIH dans le matériel génétique du noyau de la cellule CD4. inhibiteurs d’intégrase – intégrase: OC ralentissent – inhibitent: SC l’intégration du matériel génétique du virus du VIH – l’incorporation de la génétique matériau du virus HIV: SC le matériel génétique – le matériel génétique: (bijna) identiek concept noyau de la cellule CD4 – noyau de la cellule CD4: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Proteaseremmers: die remmen de productie van nieuw virus af in CD4-cellen die al geïnfecteerd zijn.
Franse MVT: * Inhibiteurs de la protéase: qui inhibent la production de nouveaux virus hors des cellules CD4 déjà infectées.
Franse doeltekst: * Les inhibiteurs de la protéase: ils freinent la production de nouveaux virus dans les cellules CD4 qui ont déjà été infectées
inhibiteurs de la protéase – inhibiteurs de la protéase: (bijna) identiek concept freinent – inhibitent: SC la production de nouveaux virus – la production de nouveaux virus: (bijna) identiek concept dans les cellules CD4 – hors des cellules CD4: MC (‘hors’ is ‘buiten’ en hier wordt het tegenovergestelde bedoeld!) infectées – infectées: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Om hiv effectief te bestrijden, zal de hiv-arts een combinatie van drie of meer hiv-remmers voorschrijven. Dit noemt men een combinatietherapie, een cocktail of hoogactieve antiretrovirale therapie (HAART). Indien je maar één hiv-remmer zou gebruiken, wordt het virus snel resistent tegen deze hiv-remmer.
Franse MVT: Pour combattre efficacement le VIH Le médecin VIH une combinaison d'au moins trois médicaments anti-VIH prescripteur. C'est ce qu'on appelle une combinaison, un cocktail d'antirétroviraux hautement actifs (HAART). Si seulement vous pouviez utiliser un inhibiteur du VIH, le virus résistant rapidement à ces inhibiteur VIH.
Franse doeltekst: Pour lutter efficacement contre le VIH, le spécialiste du VIH prescrira une combinaison de trois médicaments ou plus. On parle alors de multithérapie, de cocktail ou de thérapie antirétrovirale hautement active (TAHA). Si vous n’utilisiez qu’un seul médicament rétroviral, le virus deviendrait alors vite résistant à cet inhibiteur du VIH.
lutter contre le VIH – combattre le VIH: SC spécialiste du VIH – médecin VIH: SC combinaison – combinaison: (bijna) identiek concept médicaments – médicaments anti-VIH: AC + EC + SC multithérapie – combinaison: MC cocktail – cocktail: (bijna) identiek concept thérapie antirétrovirale hautement active – antirétroviraux hautement actifs: OC + SC
TAHA – HAART: UC médicament rétroviral – inhibiteur du VIH: SC virus – virus: (bijna) identiek concept résistant – résistant: (bijna) identiek concept inhibiteur du VIH – inhibiteur VIH: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Het doel van de combinatietherapie is om de virale lading zo laag mogelijk te krijgen, bij voorkeur tot ondetecteerbare waarden. Want dan zal het aantal CD4-cellen opnieuw toenemen, waardoor je afweer verbetert en je gezond oud kunt worden met hiv.
Franse MVT: Le but de la thérapie combinée est d'obtenir, de préférence à des valeurs indétectables. La charge virale aussi faible que possible. Depuis, le nombre de cellules CD4 augmenter à nouveau, de vous faire immunitaire améliore et vous pouvez être le vieillissement en santé par le VIH.
Franse doeltekst: Le but de la multithérapie est de limiter au maximum la charge virale, de préférence à des valeurs indétectables. Cela permettra alors au nombre de cellules CD4 d’augmenter à nouveau, ce qui améliorera votre système de défense et vous permettra de vieillir en ayant le VIH et ce, tout en restant en bonne santé.
multithérapie – thérapie combinée: SC charge virale – charge virale: (bijna) identiek concept limiter – obtenir: MC valeurs indétectables – valeurs indétectables: (bijna) identiek concept cellules CD4 – cellules CD4: (bijna) identiek concept augmenter – augmenter: (bijna) identiek concept système de défense – immunitaire: OC + MC améliorera – améliore: (bijna) identiek concept vieillir en ayant le VIH – vieillissement par le VIH: MC (de collocatie ‘vieillissement par le VIH’ komt niet voor in Franse teksten over HIV)
Nederlandse brontekst: Hoe blijf ik genieten van seks?
Franse MVT: Comment puis-je jouis sexe?
Franse doeltekst: Comment continuer à jouir d’une vie sexuelle?
jouir d’une vie sexuelle – jouis sexe: OC
Nederlandse brontekst: Het kan zijn dat je na de diagnose een tijd helemaal geen zin hebt in seks. Maar velen krijgen na verloop van tijd weer net zoveel zin in seks als voor de hiv-diagnose. Bespreek steeds met je (seks)partner aan welke grenzen en afspraken jullie je wensen te houden.
Franse MVT: C'est peut-être une fois que vous n'avez aucun intérêt pour le sexe. Après le diagnostic. Mais beaucoup se remettre juste à temps autant le sexe que le diagnostic du VIH. Discutez de plus en plus avec vos (sexe) des limites de partenaires et rendez vous le souhaitez pour vous tenir.
Franse doeltekst: Il peut arriver qu’après le diagnostic, vous ayez, temporairement, perdu toute envie d’avoir des rapports sexuels. Mais avec le temps, bon nombre de personnes retrouvent exactement la même envie d’avoir des relations sexuelles qu’avant le diagnostic du VIH. Discutez toujours avec votre partenaire (sexuel(le)) des limites et des accords auxquels vous souhaitez vous tenir.
diagnostic – diagnostic: (bijna) identiek concept envie d’avoir des rapports sexuels – avoir intérêt pour le sexe: SC diagnostic du VIH – diagnostic du VIH: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Je kan het risico op hiv-overdracht verkleinen door een condoom te gebruiken bij vaginaal en anaal seksueel contact. Andere tips:
Franse MVT: Vous pouvez réduire le risque de transmission du VIH réduire par utilisation à des contacts sexuels vaginaux et anaux un préservatif. Autres conseils:
Franse doeltekst: Vous pouvez réduire le risque de transmission du VIH en utilisant un préservatif lors des contacts sexuels vaginaux et anaux. Autres conseils:
réduire le risque – réduire le risque: (bijna) identiek concept transmission du VIH – transmission du VIH: (bijna) identiek concept préservatif – préservatif: (bijna) identiek concept contacts sexuels vaginaux et anaux – contacts sexuels vaginaux et anaux: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Zorg bij oraal seksueel contact dat er geen sperma of (menstruatie) bloed vrijkomt in de mond van je partner. Dan is er vrijwel geen risico op hiv-overdracht.
Franse MVT: * Faire au contact sexuel oral qu'aucun sperme ou (menstruel) le sang est libéré dans la bouche de votre partenaire. Ensuite, il n'y a pratiquement aucun risque de transmission du VIH.
Franse doeltekst: * Évitez, en cas de contact oral, que du sperme ou du sang (menstruel) ne pénètre dans la bouche de votre partenaire. Ainsi, il n’y aura pour ainsi dire aucun risque de transmission du VIH.
contact oral – contact sexuel oral: AC + SC sperme – sperme: (bijna) identiek concept sang (menstruel) – (menstruel) le sang: (bijna) identiek concept pénètre – faire libérer: MC transmission du VIH – transmission du VIH: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Gebruik een condoom of beflapje bij orale seks als je partner wondjes, blaasjes of aftjes in of rond de mond heeft. En als één van jullie een soa heeft.
Franse MVT: * Utilisez un condom ou une digue dentaire lors de relations sexuelles orales si votre partenaire a des plaies, des ampoules ou des aftjes dans ou autour de la bouche. Et si l'un de vous a une MST.
Franse doeltekst: * Utilisez un préservatif ou une digue dentaire lors des rapports sexuels oraux si votre partenaire a des lésions, des ampoules ou des aphtes dans et autour de la bouche. Et si l’un(e) de vous deux a une maladie sexuellement transmissible (MST).
préservatif – condom: MC (Invloed van het Engelse ‘condom’) digue dentaire – digue dentaire: (bijna) identiek concept rapports sexuels oraux – relations sexuelles orales: (bijna) identiek concept lésions – plaies: SC ampoules – ampoules: (bijna) identiek concept aphtes – aftjes: UC maladie sexuellement transmissible (MST) – MST: OC + (bijna) identiek concept Nederlandse brontekst: * Strelen, kussen, masseren, masturberen en andere vormen van lichamelijk contact zijn veilig. Klaarkomen op de huid ook.
Franse MVT: * Caresses, baisers, massages, se masturber et d'autres formes de contacts physiques sont sûrs. Cum sur la peau trop.
Franse doeltekst: * Caresser, s’embrasser, faire des massages, se masturber et autres formes de contacts physiques sont des gestes sans risque. Éjaculer sur la peau aussi.
caresser – caresses: MC (Invloed van het Engelse ‘to caress’) s’embrasser – baisers: MC faire des massages – massages: (bijna) identiek concept se masturber – se masturber: (bijna) identiek concept contacts physiques – contacts physiques: (bijna) identiek concept éjaculer sur la peau – cum sur la peau: MC (Invloed van het Engels, bovendien is ‘cum’ vulgair taalgebruik) Nederlandse brontekst: Veilig(er) vrijen betekent ook voorkomen dat je geïnfecteerd wordt door een andere seksueel overdraagbare aandoening (soa). Een condoom biedt bescherming tegen de meeste soa’s, maar als je wisselende sekspartners hebt, laat je je beter regelmatig testen op soa’s. Want wie hiv heeft, loopt makkelijker soa’s op en een soa kan je gezondheid ernstig schaden. Bovendien wordt het risico op hiv-overdracht groter als je een soa hebt. De hiv-arts kan je hier meer informatie over geven.
Franse MVT: Coffre (r) le sexe, c'est aussi éviter d'être infecté par une autre maladie sexuellement transmissible (MST). Le préservatif offre une protection contre la plupart des ITS, mais si vous avez changer de partenaire sexuel, vous fait vous sentir mieux tests réguliers pour les MST. Pour qui a le VIH, les MST est plus facile et une MST peut gravement nuire à votre santé. En outre, le risque de transmission du VIH augmente lorsque vous avez une IST. Le Spécialiste du VIH peut vous donner plus d'informations sur.
Franse doeltekst: Avoir des rapports sexuels (plus) sûrs signifie aussi d’éviter que vous ne soyez infecté(e) par une autre MST. Un préservatif offre une protection contre la plupart des MST, mais si vous avez des partenaires sexuel(le)s différent(e)s, mieux vaut alors vous faire tester régulièrement pour les MST. Car une personne infectée par le VIH contracte plus facilement des MST et une MST peut nuire gravement à votre santé. En outre, le risque de transmission du VIH est plus élevé si vous avez une MST. Le spécialiste du VIH pourra vous donner plus d’informations à ce sujet. avoir des rapports sexuels (plus) sûrs – coffer le sexe: MC ( onbekende collocatie in het Frans, allicht vulgair taalgebruik) éviter – éviter: (bijna) identiek concept infecté – infecté: (bijna) identiek concept
MST – maladie sexuelle transmissible (MST): AC + (bijna) identiek concept préservatif – préservatif: (bijna) identiek concept protection – protection: (bijna) identiek concept
MST – ITS: MC tester pour les MST – tests pour les MST: (bijna) identiek concept personne infectée par le VIH – qui a le VIH: MC contracte … des MST plus facilement – les MST est plus facile: MC nuire à votre santé – nuire à votre santé: (bijna) identiek concept risque de transmission du VIH – risque de transmission du VIH: (bijna) identiek concept
MST – IST: MC spécialiste du VIH – Spécialiste du VIH: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Correct condoomgebruik vergt wat oefening. Volg de instructies op de verpakking en houd verder rekening met volgende tips:
Franse MVT: Utilisation correcte du préservatif nécessite une certaine pratique. Suivez les instructions sur l'emballage et continuer à l'esprit les conseils suivants:
Franse doeltekst: Utiliser correctement un préservatif exige un peu de pratique. Suivez les instructions sur l’emballage et tenez également compte des conseils suivants:
utiliser un préservatif – utilisation du préservatif: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Gebruik alleen condooms met een CE-label (Europees kwaliteitslabel) op de verpakking. Dan ben je zeker van de kwaliteit.
Franse MVT: * N'utilisez que des préservatifs avec le label CE (qualité européenne) sur l'emballage. Alors, vous êtes sûr de la qualité.
Franse doeltekst: * Utilisez uniquement des préservatifs ayant un label CE (label de qualité européen) sur l’emballage. Vous serez alors certain(e) de la qualité.
Nederlandse brontekst: * Controleer de houdbaarheidsdatum op de verpakking, want na deze datum worden condooms poreus en dus onveilig.
Franse MVT: * Vérifiez la date de péremption indiquée sur l'emballage, parce que les préservatifs sont poreux et dangereux après cette date.
Franse doeltekst: * Vérifiez la date de péremption sur l’emballage, car après cette date, les préservatifs deviennent poreux et donc inefficaces pour ce qui est de protéger des risques.
Nederlandse brontekst: * Bewaar condooms op een koele plek, want ze kunnen niet goed tegen warmte.
Franse MVT: * Conservez les préservatifs dans un endroit frais, parce qu'ils ne peuvent pas tolérer la chaleur.
Franse doeltekst: * Conservez les préservatifs dans un endroit frais, car ils ne supportent pas bien la chaleur.
Nederlandse brontekst: * Gebruik alleen glijmiddel op waterbasis in combinatie met condooms.
Franse MVT: * Utilisez uniquement des lubrifiants à base d'eau avec des préservatifs.
Franse doeltekst: * Utilisez uniquement un lubrifiant à base d’eau en combinaison avec des préservatifs.
lubrifiant à base d’eau – lubrifiants à base d’eau: (bijna) identiek concept préservatifs – préservatifs: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: * Probeer verschillende merken condooms en glijmiddel uit, want elk merk voelt anders aan.
Franse MVT: * Essayez différentes marques de condoms et du lubrifiant, parce que chaque marque se sent différent.
Franse doeltekst: * Essayez plusieurs marques de préservatifs et de lubrifiants, car chaque marque procure des sensations différentes.
préservatifs – condoms: MC (Invloed van het Engelse ‘condom’) lubrifiants – lubrifiant: (bijna) identiek concept
Nederlandse brontekst: Heeft je (seks)partner risico gelopen door een onbeschermd seksueel contact of omdat het condoom gescheurd of afgegleden is? Neem dan zo snel mogelijk – binnen de 72 uur – contact op met een aidsreferentiecentrum of universitair ziekenhuis. De arts gaat dan na hoe groot het risico op overdracht is. Bij een reëel risico, kan de arts je partner PEP (Post Exposure Profylaxis) voorschrijven. Je partner moet dan een maand lang hiv-remmers innemen om een hiv-infectie te voorkomen.
Franse MVT: Est-ce que votre (sexe) a quitté le risque de partenaire par contact sexuel non protégé ou parce que le préservatif s'est déchiré ou a glissé? S'il vous plaît dès que possible - dans les 72 heures - contactez un centre de référence sida ou à l'hôpital universitaire. Le médecin va ensuite examiner comment grand le risque de transmission est. Dans un vrai risque, le médecin de votre partenaire PEP (post-exposition Prophylaxie) prescripteur. Votre partenaire devra alors un mois Inhibiteurs du VIH prendre pour éviter infection par le VIH.
Franse doeltekst: Votre partenaire (sexuel(le)) a été exposé(e) à un risque éventuel en raison d’un contact sexuel non protégé ou parce que le préservatif s’est déchiré ou a glissé? Dans ce cas, contactez le plus rapidement possible – dans les 72 heures – un centre de référence du sida ou un hôpital universitaire. Le médecin vérifiera alors quelle est l’importance du risque de transmission. En cas de risque réel, le médecin pourra alors lui prescrire un traitement de prophylaxie post-exposition. Votre partenaire devra ensuite prendre des antirétroviraux pendant un mois afin de prévenir l’infection par le VIH.
exposé à un risque – quitté le risque: MC contact sexuel non protégé – contact sexuel non protége: (bijna) identiek concept préservatif – préservatif: (bijna) identiek concept déchiré – déchiré: (bijna) identiek concept glissé – glissé: (bijna) identiek concept centre de référence du sida – centre de référence sida: (bijna) identiek concept hôpital universitaire – hôpital universitaire: (bijna) identiek concept risque de transmission – risque de transmission: (bijna) identiek concept risque réel – vrai risque: SC traitement de prophylaxie post-exposition – PEP (post-exposition Prophylaxie): SC + OC prendre des antirétroviraux – inhibiteurs du VIH prendre: SC prévenir l’infection par le VIH – éviter infection par le VIH: SC
5.2 HIV Frans naar Nederlands Franse brontekst: Comment une infection par le VIH évolue-t-elle?
Nederlandse MVT: Hoe HIV-infectie Maakt het veranderen?
Nederlandse doeltekst: Hoe verloopt een hiv-infectie?
hiv-infectie – HIV-infectie: (bijna) identiek concept verloopt – veranderen: MC
Franse brontekst: VIH est l’acronyme de Virus de l’Immunodéficience Humaine. C’est un virus qui attaque notre système immunitaire naturel. De ce fait-là, nous sommes moins protégés contre les agents pathogènes (tels que les bactéries, les virus, les parasites et les mycoses) qui pénètrent dans l’organisme.
Nederlandse MVT: HIV staat voor Human Immunodeficiency Virus. Het is een virus dat onze natuurlijke immuunsysteem aanvallen. Van dat feit, zijn we minder beschermd tegen agenten pathogenen (zoals bacteriën, virussen, parasieten en schimmels) dat in het lichaam.
Nederlandse doeltekst: Hiv staat voor humaan immunodeficiëntievirus. Dit is een virus dat het natuurlijke afweersysteem aantast. Daardoor ben je minder beschermd tegen ziektekiemen (zoals bacteriën, virussen, parasieten en schimmels) die het lichaam binnendringen.
Hiv – HIV: (bijna) identiek concept humaan immunodeficiëntievirus – Human Immunodeficiency Virus: (bijna) identiek concept (wel onder invloed van het Engels, maar het komt voor in Nederlandse parallelteksten) virus – virus: (bijna) identiek concept natuurlijke afweersysteem aantast – natuurlijke immuunsysteem aanvallen: SC beschermd tegen ziektekiemen – beschermd tegen agenten pathogenen: MC bacteriën – bacteriën: (bijna) identiek concept virussen – virussen: (bijna) identiek concept parasieten – parasieten: (bijna) identiek concept schimmels – schimmels: (bijna) identiek concept het lichaam binnendringen – in het lichaam: OC
Franse brontekst: Une infection par le VIH évolue généralement de façon inaperçue. Certaines personnes font, dans la phase précoce de l’infection, ce qu’on appelle une primo-infection. Cela ressemble à une forte grippe, qui dure longtemps, souvent accompagnée de ganglions enflés. Mais une fois cette phase terminée, la plupart des gens ne présentent plus aucun symptôme de la maladie et ce, pendant des années.
Nederlandse MVT: Besmetting met HIV evolueert meestal onopgemerkt.Sommige mensen, in de vroege fase van infectie, een zogenaamde primaire infectie. Het ziet eruit als een sterke griep, langdurige, vaak vergezeld van gezwollen klieren. Maar zodra deze fase is voltooid, de meeste mensen niet langer symptomen van de ziekte en dat jarenlang.
Nederlandse doeltekst: Meestal verloopt een infectie ongemerkt. Sommige mensen maken in de beginfase een primo-infectie door: een hevige, soms langdurige griep die vaak gepaard gaat met gezwollen klieren. Maar na deze fase vertonen de meesten jarenlang geen symptomen. een infectie – besmetting met HIV: SC + AC verloopt – evolueert: (bijna) identiek concept beginfase – vroege fase: SC primo-infectie – primaire infectie: SC hevige, langdurige griep – sterke griep, langdurige: (bijna) identiek concept gepaard gaat met – vergezeld van: SC gezwollen klieren – gezwollen klieren: (bijna) identiek concept vertonen symptomen – […] symptomen: OC
Franse brontekst: Lorsque le virus du VIH pénètre dans l’organisme, il se niche dans les cellules CD4. Or, celles-ci jouent un rôle important dans la protection de l’organisme contre les agents pathogènes. Les cellules CD4 qui sont infectées par le VIH sont alors détruites ou ne fonctionnement plus bien.
Nederlandse MVT: Wanneer het HIV virus in het lichaam, het ligt in CD4 cellen. Echter, een belangrijke rol spelen zij in het beschermen van het lichaam tegen ziekteverwekkers. CD4-cellen zijn geïnfecteerd met hiv worden vernietigd of niet meer goed werken.
Nederlandse doeltekst: Als het hiv-virus het lichaam binnendringt, nestelt het zich in de CD4-cellen. Die spelen een belangrijke rol in de bescherming van het lichaam tegen ziektekiemen. CD4-cellen die geïnfecteerd zijn met hiv, gaan kapot of functioneren niet meer goed.
hiv-virus – HIV virus: (bijna) identiek concept het lichaam binnendringt – in het lichaam: OC nestelt zich in – ligt in: MC (‘nestelen’ suggereert een beweging, ‘liggen’ betekent dat die beweging al gedaan is) + OC
CD4-cellen – CD4 cellen: (bijna) identiek concept bescherming van het lichaam – het beschermen van het lichaam: (bijna) identiek concept ziektekiemen – ziekteverwekkers: SC
CD4-cellen – CD4 -cellen: (bijna) identiek concept geïnfecteerd met HIV – geïnfecteerd met HIV: (bijna) identiek concept kapot – vernietigd: SC functioneren – goed werken: SC
Franse brontekst: Cela a pour effet d’affaiblir le système immunitaire de manière systématique jusqu’à ce que vous atteigniez la phase ‘sida’. Il s’agit du stade de l’infection par le VIH où le système immunitaire est tellement attaqué qu’il n’est plus capable de protéger l’organisme contre les agents pathogènes.
Nederlandse MVT: Dit heeft het effect van de verzwakking van het immuunsysteem op een systematische manier tot je het stadium 'aids' te bereiken. Dit is het stadium van HIV infectie wanneer het immuunsysteem is aangetast, zodat deze niet meer kan beveiligen het lichaam tegen ziekteverwekkers.
Nederlandse doeltekst: Daardoor verzwakt het afweersysteem stelselmatig tot je in het aidsstadium terechtkomt. Dit is het stadium van de hiv-infectie waarin het afweersysteem zo ernstig is aangetast dat het het lichaam niet langer kan beschermen tegen ziektekiemen.
verzwakt het afweersysteem – de verzwakking van het immuunsysteem: SC aidsstadium – stadium ‘aids’: (bijna) identiek concept stadium van de hiv-infectie – stadium van HIV infectie: (bijna) identiek concept afweersysteem – immuunsysteem: SC aangetast – aangetast: (bijna) identiek concept beschermen tegen ziektekiemen – beveiligen tegen ziekteverwekkers: MC
Franse brontekst: Mais les choses ne doivent pas nécessairement en arriver là. Il existe des médicaments qui ralentissent le développement du virus. Le VIH est grâce à cela devenu une maladie chronique. Travailler, s’engager dans de nouvelles relations, avoir des enfants, voyager… sont toutes des choses qui restent possibles.
Nederlandse MVT: Maar dingen hoeven niet per se te gebeuren. Er zijn medicijnen die de ontwikkeling van het virus vertragen. HIV is hierdoor echter een chronische ziekte. Werk, het verrichten van nieuwe relaties, het hebben van kinderen, reizen ... zijn allemaal dingen die mogelijk zijn.
Nederlandse doeltekst: Maar zover hoeft het niet te komen. Er bestaan medicijnen die de ontwikkeling van het virus afremmen. Daardoor is hiv een chronische aandoening geworden. Werken, relaties aangaan, kinderen krijgen, reizen… Het blijft allemaal mogelijk.
de ontwikkeling van het virus afremmen – de ontwikkeling van het virus vertragen: SC hiv – HIV: (bijna) identiek concept chronische aandoening – chronische ziekte: SC
Franse brontekst: Que sont les infections opportunistes?
Nederlandse MVT: Wat zijn opportunistische infecties?
Nederlandse doeltekst: Wat zijn opportunistische infecties?
Franse brontekst: Les infections opportunistes sont des infections qui se développent chez les individus dont le système immunitaire est fortement affaibli. Il s’agit d’infections qui seraient probablement neutralisées si le système immunitaire fonctionnait correctement. Parmi les infections opportunistes, on retrouve par exemple la tuberculose, la pneumonie et la toxoplasmose.
Nederlandse MVT: Opportunistische infecties zijn infecties die zich ontwikkelen in de personen van wie het immuunsysteem is ernstig verzwakt. Het infecties die waarschijnlijk gecompenseerd als het immuunsysteem goed functioneert. Onder opportunistische infecties, zijn er bijvoorbeeld tuberculose, longontsteking en toxoplasmose.
Nederlandse doeltekst: Opportunistische infecties zijn infecties die optreden bij iemand met een sterk verzwakt afweersysteem. Het zijn infecties die waarschijnlijk geen kans zouden hebben als het afweersysteem goed zou functioneren. Voorbeelden van opportunistische infecties zijn tuberculose, longontsteking en toxoplasmose.
Franse brontekst: Les infections opportunistes peuvent être traitées, mais vous pouvez aussi les prévenir. Le spécialiste du VIH prescrira alors des médicaments qui vous éviteront d’avoir une certaine infection (= traitement prophylactique). C’est pourquoi il est important d’immédiatement signaler des troubles tels que fièvre, diarrhée et maux de tête au spécialiste du VIH, si vous avez une résistance faible.
Nederlandse MVT: Opportunistische infecties kunnen worden behandeld, maar je kunt ze voorkomen. De hiv-specialist zal medicijnen voorschrijven om u te helpen voorkomen dat sommige infecties (= profylactische behandeling). Dat is waarom het belangrijk is om onmiddellijk problemen, zoals koorts, diarree en hoofdpijn hiv melden, als je een lage weerstand hebben.
Nederlandse doeltekst: Opportunistische infecties kunnen behandeld worden, maar je kan ze ook voorkomen. De hiv-arts schrijft dan medicatie voor die voorkomt dat je een bepaalde infectie krijgt (= profylactische medicatie). Daarom is het belangrijk dat je klachten zoals koorts, diarree en hoofdpijn meteen meldt aan de hiv-arts, als je een lage weerstand hebt.
Franse brontekst: Grâce aux traitements anti-VIH actuels, il est en effet maintenant rare que, chez la plupart des personnes séropositives, le système immunitaire soit à ce point attaqué, qu’elles deviennent sujettes aux infections opportunistes.
Nederlandse MVT: Met behandeling Voor anti-HIV, is het nu zeldzaam dat de meeste mensen met HIV, is het immuunsysteem aangevallen op dit punt, worden ze vatbaar voor opportunistische infecties.
Nederlandse doeltekst: Behandeling met de huidige hiv-remmers heeft ervoor gezorgd dat het afweersysteem bij de meeste mensen met hiv zelden in die mate wordt aangetast dat ze vatbaar worden voor opportunistische infecties.
behandeling met hiv-remmers – behandeling voor anti-HIV: MC afweersysteem – immuunsysteem: SC mensen met hiv – mensen met HIV: (bijna) identiek concept aangetast – aangevallen: SC vatbaar worden voor opportunistische infecties – vatbaar voor opportunistische infecties: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: Comment fonctionne le traitement contre le VIH?
Nederlandse MVT: Hoe werkt de behandeling tegen HIV?
Nederlandse doeltekst: Hoe werken hiv-remmers?
hiv-remmers – de behandeling tegen HIV: SC
Franse brontekst: Les infections par le VIH sont malheureusement (encore) incurables. Mais avec les médicaments existants, il est toutefois possible de réprimer le virus durant toute votre vie. Il existe plusieurs groupes de médicaments anti-VIH. On les appelles les antirétroviraux. Chaque groupe d’antirétroviraux a son propre fonctionnement:
Nederlandse MVT: HIV-infecties zijn helaas (nog) ongeneeslijk. Maar met bestaande geneesmiddelen, is het echter mogelijk te onderdrukken virus in je leven. Er zijn verschillende groepen van anti-HIV geneesmiddelen. Zij worden genoemd antiretrovirale middelen.Elke groep heeft zijn eigen antiretrovirale bediening:
Nederlandse doeltekst: Een hiv-infectie kan (nog) niet genezen worden. Maar met de bestaande hiv-remmers kan het virus wel je leven lang onderdrukt worden. Er zijn verschillende groepen hiv-remmers, elk met hun eigen werking.
hiv-infectie – HIV-infecties: (bijna) identiek concept niet genezen – ongeneeslijk: SC hiv-remmers – geneesmiddelen: MC + OC virus onderdrukt – onderdrukken virus: (bijna) identiek concept hiv-remmers – anti-HIV geneesmiddelen: SC werking – bediening: MC
Franse brontekst: * Les inhibiteurs d’entrée: ils empêchent que le virus ne s’attache aux cellules CD4.
Nederlandse MVT: * Entry-remmers: zij voorkomen dat het virus alleen hecht aan CD4 cellen.
Nederlandse doeltekst: * Entreeremmers: die voorkomen dat het virus zich vastklikt aan de CD4-cellen.
entreeremmers – entry-remmers: SC (invloed van het Engels, ‘entryremmers’ komt voor in Nederlandse parallelteksten, maar slechts heel weinig) voorkomen – voorkomen: (bijna) identiek concept virus – virus: (bijna) identiek concept vastklikt aan de CD4-cellen – hecht aan CD4 cellen: SC
Franse brontekst: * Les inhibiteurs de la transcriptase inverse: ils empêchent que le virus du VIH ne s’intègre au noyau de la cellule CD4. Ce qui empêche du même coup la production de nouveaux virus.
Nederlandse MVT: * De reverse transcriptase inhibitoren verhinderen zij het HIV virus niet in de kern van het CD4. Dit voorkomt tevens de productie van nieuwe virus.
Nederlandse doeltekst: * Reversetranscriptaseremmers: die voorkomen dat het hivvirus in de CD4-celkern binnendringt. Dan kan er geen nieuw virus worden aangemaakt.
reversetranscriptaseremmers – reverse transcriptase inhibitoren: SC voorkomen – verhinderen: SC hivvirus – HIV virus: (bijna) identiek concept
CD4-celkern – de kern van het CD4: MC + OC binnendringt – in […]: OC nieuw virus …. aangemaakt – de productie van nieuwe virus: SC
Franse brontekst: * Les inhibiteurs d’intégrase: ils ralentissent l’intégration du matériel génétique du virus du VIH dans le matériel génétique du noyau de la cellule CD4.
Nederlandse MVT: * De integrase-remmers: ze vertragen de integratie van genetisch materiaal van HIV-virus in het genetisch materiaal van de kern van het CD4.
Nederlandse doeltekst: * Integraseremmers: die remmen het inbouwen van het erfelijk materiaal van het hiv-virus in het erfelijk materiaal van de CD4-celkern af.
integraseremmers – integrase-remmers: (bijna) identiek concept remmen … af – vertragen: SC inbouwen van erfelijk materiaal van het hiv-virus – integratie van genetisch materiaal van HIV-virus: SC erfelijk materiaal – genetisch materiaal: SC
CD4-celkern – kern van het CD4: MC + OC
Franse brontekst: * Les inhibiteurs de la protéase: ils freinent la production de nouveaux virus dans les cellules CD4 qui ont déjà été infectées.
Nederlandse MVT: * De proteaseremmers: ze remmen de productie van nieuw virus CD4 in cellen die geïnfecteerd zijn.
Nederlandse doeltekst: * Proteaseremmers: die remmen de productie van nieuw virus af in CD4-cellen die al geïnfecteerd zijn.
proteaseremmers – proteaseremmers: (bijna) identiek concept remmen … af – remmen: (bijna) identiek concept de productie van nieuw virus – de productie van nieuw virus: (bijna) identiek concept in CD4-cellen – CD4 in cellen: MC (onduidelijk wat hiermee bedoeld wordt) geïnfecteerd – geïnfecteerd: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: Pour lutter efficacement contre le VIH, le spécialiste du VIH prescrira une combinaison de trois médicaments ou plus. On parle alors de multithérapie, de cocktail ou de thérapie antirétrovirale hautement active (TAHA). Si vous n’utilisiez qu’un seul médicament rétroviral, le virus deviendrait alors vite résistant à cet inhibiteur du VIH.
Nederlandse MVT: Om effectief te vechten tegen HIV, zal de hiv-een combinatie van drie of meer medicijnen voor te schrijven. Het spreekt dan van HAART cocktail therapie of antiretrovirale hoogactieve (HAART). Als u slechts een te gebruiken retrovirale medicijnen, dan zou het virus snel resistent tegen deze remmer van HIV worden.
Nederlandse doeltekst: Om hiv effectief te bestrijden, zal de hiv-arts een combinatie van drie of meer hiv-remmers voorschrijven. Dit noemt men een combinatietherapie, een cocktail of hoogactieve antiretrovirale therapie (HAART). Indien je maar één hiv-remmer zou gebruiken, wordt het virus snel resistent tegen deze hiv-remmer.
Franse brontekst: Le but de la multithérapie est de limiter au maximum la charge virale, de préférence à des valeurs indétectables. Cela permettra alors au nombre de cellules CD4 d’augmenter à nouveau, ce qui améliorera votre système de défense et vous permettra de vieillir en ayant le VIH et ce, tout en restant en bonne santé.
Nederlandse MVT: Het doel van de behandeling is om de belasting te minimaliseren viraal, bij voorkeur sporen waarden. Dit zal dan toelaten het aantal CD4-cellen om opnieuw te verhogen, waardoor uw afweersysteem zal verbeteren en u toelaten om leeftijd met HIV en dat, terwijl gezond.
Nederlandse doeltekst: Het doel van de combinatietherapie is om de virale lading zo laag mogelijk te krijgen, bij voorkeur tot ondetecteerbare waarden. Want dan zal het aantal CD4-cellen opnieuw toenemen, waardoor je afweer verbetert en je gezond oud kunt worden met hiv.
combinatietherapie – behandeling: MC virale lading – belasting … viraal: SC laag krijgen – minimaliseren: SC ondetecteerbare waarden – sporen waarden: MC
CD4-cellen – CD4-cellen: (bijna) identiek concept toenemen – verhogen: SC afweer – afweersysteem: EC + AC + (bijna) identiek concept verbetert – verbeteren: (bijna) identiek concept oud worden met HIV – leeftijd met HIV: MC + OC
Franse brontekst: Comment continuer à jouir d’une vie sexuelle?
Nederlandse MVT: Hoe kunnen we doorgaan met een seksleven te genieten?
Nederlandse doeltekst: Hoe blijf ik genieten van seks?
genieten van seks – een seksleven te genieten: SC Franse brontekst: Il peut arriver qu’après le diagnostic, vous ayez, temporairement, perdu toute envie d’avoir des rapports sexuels. Mais avec le temps, bon nombre de personnes retrouvent exactement la même envie d’avoir des relations sexuelles qu’avant le diagnostic du VIH. Discutez toujours avec votre partenaire (sexuel(le)) des limites et des accords auxquels vous souhaitez vous tenir.
Nederlandse MVT: Soms na de diagnose, heb je tijdelijk verloren al verlangen om seks te hebben. Maar met de tijd, precies veel mensen vinden zelfs seks willen hebben voordat HIV diagnose. Altijd praten met je partner (geslacht (de)) grenzen en overeenkomsten waarop je wilt om u te houden.
Nederlandse doeltekst: Het kan zijn dat je na de diagnose een tijd helemaal geen zin hebt in seks. Maar velen krijgen na verloop van tijd weer net zoveel zin in seks als voor de hiv-diagnose. Bespreek steeds met je (seks)partner aan welke grenzen en afspraken jullie je wensen te houden.
diagnose – diagnose: (bijna) identiek concept zin hebt in seks – verlangen om seks te hebben: SC hiv-diagnose – HIV diagnose: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: Vous pouvez réduire le risque de transmission du VIH en utilisant un préservatif lors des contacts sexuels vaginaux et anaux. Autres conseils:
Nederlandse MVT: U kunt verminderen het risico van overdracht van HIV door het gebruik van een condoom tijdens vaginaal en anaal seksueel contact. Andere tips:
Nederlandse doeltekst: Je kan het risico op hiv-overdracht verkleinen door een condoom te gebruiken bij vaginaal en anaal seksueel contact. Andere tips:
risico verkleinen – het risico verminderen: SC hiv-overdracht – overdracht van HIV: (bijna) identiek concept condoom – condoom: (bijna) identiek concept vaginaal en anaal seksueel contact – vaginaal en anaal seksueel contact: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Évitez, en cas de contact oral, que du sperme ou du sang (menstruel) ne pénètre dans la bouche de votre partenaire. Ainsi, il n’y aura pour ainsi dire aucun risque de transmission du VIH.
Nederlandse MVT: * Vermijd, indien oraal contact, dat sperma of bloed (menstruatie) komt in de mond van je partner. Derhalve treedt er nauwelijks risico transmissie.
Nederlandse doeltekst: * Zorg bij oraal seksueel contact dat er geen sperma of (menstruatie) bloed vrijkomt in de mond van je partner. Dan is er vrijwel geen risico op hiv-overdracht.
Franse brontekst: * Utilisez un préservatif ou une digue dentaire lors des rapports sexuels oraux si votre partenaire a des lésions, des ampoules ou des aphtes dans et autour de la bouche. Et si l’un(e) de vous deux a une maladie sexuellement transmissible (MST).
Nederlandse MVT: * Gebruik een condoom of beflapje tijdens het vrijen orale seks als je partner zweren, blaren of zweren in en rond de mond. En als er een (e) van jullie heeft een seksueel overdraagbare aandoening (SOA).
Nederlandse doeltekst: * Gebruik een condoom of beflapje bij orale seks als je partner wondjes, blaasjes of aftjes in of rond de mond heeft. En als één van jullie een soa heeft.
condoom – condoom: (bijna) identiek concept beflapje – beflapje: (bijna) identiek concept orale seks – vrijen orale seks: AC + EC + (bijna) identiek concept wondjes – zweren: MC blaasjes – blaren: (bijna) identiek concept aftjes – zweren: SC soa – seksueel overdraagbare aandoening (SOA): AC + (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Caresser, s’embrasser, faire des massages, se masturber et autres formes de contacts physiques sont des gestes sans risque. Éjaculer sur la peau aussi.
Nederlandse MVT: * Knuffelen, kussen, het geven van massages, masturbatie en andere vormen van fysiek contact zijn gebaren zonder risico.Cum op de huid ook.
Nederlandse doeltekst: * Strelen, kussen, masseren, masturberen en andere vormen van lichamelijk contact zijn veilig. Klaarkomen op de huid ook.
strelen – knuffelen: MC kussen – kussen: (bijna) identiek concept masseren – het geven van massages: (bijna) identiek concept masturberen – masturbatie: (bijna) identiek concept klaarkomen op de huid – cum op de huid: MC (Hier schemert het Engelse ‘cum’ door, wat vulgair taalgebruik is).
Franse brontekst: Avoir des rapports sexuels (plus) sûrs signifie aussi d’éviter que vous ne soyez infecté(e) par une autre MST. Un préservatif offre une protection contre la plupart des MST, mais si vous avez des partenaires sexuel(le)s différent(e)s, mieux vaut alors vous faire tester régulièrement pour les MST. Car une personne infectée par le VIH contracte plus facilement des MST et une MST peut nuire gravement à votre santé. En outre, le risque de transmission du VIH est plus élevé si vous avez une MST. Le spécialiste du VIH pourra vous donner plus d’informations à ce sujet.
Nederlandse MVT: Hebben sex (meer) veilig betekent ook om te voorkomen dat je niet geïnfecteerd bent (e) andere soa's. Een condoom biedt bescherming tegen de meeste soa's, maar als je seksuele partners (de) verschillende s (s), dan is het beter om regelmatig te laten testen op soa's. Voor een besmette persoon HIV contracten gemakkelijker soa en soa's kan uw gezondheid ernstig schaden. Daarnaast is het risico van HIV-overdracht is groter als je een soa. De specialist HIV kan u meer informatie geven over het.
Nederlandse doeltekst: Veilig(er) vrijen betekent ook voorkomen dat je geïnfecteerd wordt door een andere seksueel overdraagbare aandoening (soa). Een condoom biedt bescherming tegen de meeste soa’s, maar als je wisselende sekspartners hebt, laat je je beter regelmatig testen op soa’s. Want wie hiv heeft, loopt makkelijker soa’s op en een soa kan je gezondheid ernstig schaden. Bovendien wordt het risico op hiv-overdracht groter als je een soa hebt. De hiv-arts kan je hier meer informatie over geven.
veilig(er) vrijen – hebben seks (meer) veilig: SC + AC voorkomen – voorkomen: (bijna) identiek concept geïnfecteerd – geïnfecteerd: (bijna) identiek concept seksueel overdraagbare aandoening (soa) – soa’s: (bijna) identiek concept + OC condoom – condoom: (bijna) identiek concept bescherming – bescherming: (bijna) identiek concept soa’s – soa’s: (bijna) identiek concept testen op soa’s – testen op soa’s: (bijna) identiek concept wie hiv heeft – besmette persoon HIV: AC + SC loopt … soa’s op – contracten soa: MC gezondheid schaden – gezondheid schaden: (bijna) identiek concept risico op hiv-overdracht – risico van HIV-overdracht: (bijna) identiek concept soa – soa: (bijna) identiek concept hiv-arts – specialist HIV: SC
Franse brontekst: Utiliser correctement un préservatif exige un peu de pratique. Suivez les instructions sur l’emballage et tenez également compte des conseils suivants:
Nederlandse MVT: Het gebruik van een condoom correct vergt een beetje oefening.Volg de aanwijzingen op de verpakking en ook rekening houden met de volgende tips:
Nederlandse doeltekst: Correct condoomgebruik vergt wat oefening. Volg de instructies op de verpakking en houd verder rekening met volgende tips:
condoomgebruik – gebruik van een condoom: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Utilisez uniquement des préservatifs ayant un label CE (label de qualité européen) sur l’emballage. Vous serez alors certain(e) de la qualité.
Nederlandse MVT: * Gebruik alleen condooms met CE-markering (Europese kwaliteitskeurmerk) op de verpakking. Je zal dan een aantal (e) kwaliteit.
Nederlandse doeltekst: * Gebruik alleen condooms met een CE-label (Europees kwaliteitslabel) op de verpakking. Dan ben je zeker van de kwaliteit.
condooms – condooms: (bijna) identiek concept
CE-label – CE-markering: SC
Europees kwaliteitslabel – Europese kwaliteitskeurmerk : SC
Franse brontekst: * Vérifiez la date de péremption sur l’emballage, car après cette date, les préservatifs deviennent poreux et donc inefficaces pour ce qui est de protéger des risques.
Nederlandse MVT: * Controleer de vervaldatum op de verpakking, want na die datum, condooms worden meer poreus en niet effectief in termen van bescherming tegen de risico's.
Nederlandse doeltekst: * Controleer de houdbaarheidsdatum op de verpakking, want na deze datum worden condooms poreus en dus onveilig.
condooms – condooms: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Conservez les préservatifs dans un endroit frais, car ils ne supportent pas bien la chaleur.
Nederlandse MVT: * Bewaar condooms op een koele, omdat ze niet goed tolereren.
Nederlandse doeltekst: * Bewaar condooms op een koele plek, want ze kunnen niet goed tegen warmte.
condooms – condooms: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Utilisez uniquement un lubrifiant à base d’eau en combinaison avec des préservatifs.
Nederlandse MVT: * Gebruik alleen glijmiddel op waterbasis in combinatie met condooms.
Nederlandse doeltekst: * Gebruik alleen glijmiddel op waterbasis in combinatie met condooms.
glijmiddel op waterbasis – glijmiddel op waterbasis: (bijna) identiek concept condooms – condooms: (bijna) identiek concept
Franse brontekst: * Essayez plusieurs marques de préservatifs et de lubrifiants, car chaque marque procure des sensations différentes.
Nederlandse MVT: * Probeer verschillende merken van condooms en glijmiddelen, zoals elk merk biedt verschillende sensaties.
Nederlandse doeltekst: * Probeer verschillende merken condooms en glijmiddel uit, want elk merk voelt anders aan.
Franse brontekst: Votre partenaire (sexuel(le)) a été exposé(e) à un risque éventuel en raison d’un contact sexuel non protégé ou parce que le préservatif s’est déchiré ou a glissé? Dans ce cas, contactez le plus rapidement possible – dans les 72 heures – un centre de référence du sida ou un hôpital universitaire. Le médecin vérifiera alors quelle est l’importance du risque de transmission. En cas de risque réel, le médecin pourra alors lui prescrire un traitement de prophylaxie post-exposition. Votre partenaire devra ensuite prendre des antirétroviraux pendant un mois afin de prévenir l’infection par le VIH.
Nederlandse MVT: Uw partner (geslacht (de)) werd blootgesteld (e) een potentieel risico vanwege onbeschermd seksueel contact of omdat het condoom is gescheurd of uitgegleden? In dit geval, neem dan zo spoedig mogelijk contact op te nemen - binnen 72 uur - centrum Referentie aids of een universitair ziekenhuis. De arts zal dan controleren wat is de betekenis van het risico van overdracht. Als echte, kan de arts een behandeling van post-exposure profylaxe voorschrijven. Uw partner zal dan antiretrovirale een maand te voorkomen HIV-infectie.
Nederlandse doeltekst: Heeft je (seks)partner risico gelopen door een onbeschermd seksueel contact of omdat het condoom gescheurd of afgegleden is? Neem dan zo snel mogelijk – binnen de 72 uur – contact op met een aidsreferentiecentrum of universitair ziekenhuis. De arts gaat dan na hoe groot het risico op overdracht is. Bij een reëel risico, kan de arts je partner PEP (Post Exposure Profylaxis) voorschrijven. Je partner moet dan een maand lang hiv-remmers innemen om een hiv-infectie te voorkomen.
risico gelopen – blootgesteld aan een risico: SC onbeschermd seksueel contact – onbeschermd seksueel contact: (bijna) identiek concept condoom – condoom: (bijna) identiek concept gescheurd – gescheurd: (bijna) identiek concept afgegleden – uitgegleden: MC aidsreferentiecentrum – centrum Referentie aids: MC universitair ziekenhuis – universitair ziekenhuis: (bijna) identiek concept risico op overdracht – risico van overdracht: (bijna) identiek concept reëel risico – echte […]: MC + OC
PEP (Post Exposure Profylaxis) – behandeling van post-exposure profylaxe: SC + AC hiv-remmers innemen – antiretrovirale […]: OC + SC hiv-infectie voorkomen – voorkomen HIV-infectie: (bijna) identiek concept
Voor de kwantitatieve benadering maak ik gebruik van de resultaten uit de bovenstaande tabel. Uit de voorgaande analyse en de bijhorende resultaten blijkt dat er quasi evenveel (bijna) identieke Franse machinevertalingen zijn met de menselijke Franse vertaling als er Nederlandse machinevertalingen zijn met de menselijke Nederlandse vertaling. In de meeste gevallen worden dezelfde termen uit de twee talen zo vertaald dat ze (bijna) helemaal overeenkomen met de doeltekst. Zo wordt bijvoorbeeld hiv-virus vertaald door virus HIV (in de Franse doeltekst virus du VIH) en andersom virus du HIV door HIV virus (in de Nederlandse doeltekst hiv-virus). Natuurlijk genereert Google Translate wel spelfoutjes, maar toch gaat het om een (bijna) identiek concept. Daaruit kunnen we dus afleiden dat de terminologie naar het Nederlands uit het Frans en naar het Frans uit het Nederlands evengoed vertaald wordt. Bovendien is er ook een klein verschil tussen de ‘substituted concepts’ Nederlands-Frans en Frans-Nederlands. Omdat het daar om semantisch-equivalente, en dus ook correcte vertalingen gaat kunnen we in dat verschil ook geen duidelijke lijn trekken. Wat wel een opvallend verschil is, zijn de weglatingen in de vertaling uit het Frans naar het Nederlands. Er is geen duidelijke reden te vinden waarom bepaalde concepten deels of helemaal zijn weggelaten. Het kan de onmacht van Google Translate zijn, of het kan liggen aan de vertaalrichting. Deze analyse is daar echter veel te beperkt voor om over zulke dingen een uitspraak te doen. Het aantal ‘mistranslated concepts’ of interpretatiefouten is voor beide vertaalrichtingen quasi gelijk, waardoor we kunnen besluiten dat Google Translate voor zowel Nederlands-Frans als voor Frans-Nederlands voor de hier besproken medische terminologie bijna evenveel interpretatiefouten maakt , ongeacht de vertaalrichting.
We kunnen echter wel een oordeel over de beste vertaalrichting vellen aan de hand van onze kwantitatieve benadering. Allereerst zijn de ‘(bijna) identieke concepten’ en de ‘substituted concepts’ al zeker correcte vertalingen. De ‘untranslated concepts’ en ‘mistranslated concept’ zijn in ieder geval slechte vertalingen en dus ook vertaalfouten. Of de ‘omitted concepts’, ‘added concepts’ en ‘explicitated concepts’ aanvaardbare vertalingen zijn, dat hangt af van concept tot concept. In bijna alle gevallen zijn de ‘explicitated concepts’ ook ‘substituted concepts’ en dus functioneel en daarom worden ze ook tot de categorie correcte vertaling gerekend. De ‘omitted concepts’ en de ‘added concepts’ worden als vertaalfout bekeken wanneer ze niet functioneel zijn. Dat wil zeggen wanneer ze bijvoorbeeld belangrijke hoofdinformatie weglaten, zoals bijvoorbeeld in de Franse machinevertaling infection, terwijl het eigenlijk infection par le VIH moet zijn. Een ‘omitted concept’, dat geen vertaalfout is, is in de Franse machinevertaling le VIH en in de eigenlijke Franse tekst le virus du VIH. Toch worden die vertalingen niet als correcte vertaling bekeken, omdat ze soms wat vaag zijn. Alle niet-functionele ‘explicitated concepts’, ‘omitted concepts’ en ‘added concepts’ worden als vertaalfout aangerekend. In de meeste gevallen vinden we ook functionele concepten terug in de categorie ‘substituted concept’ en niet-functionele concepten in de categorie ‘mistranslated concepts’. Bij de kwantitatieve verwerking van de gegevens is het oppassen voor de gegevens die in twee categorieën staan: vele ‘omitted concepts’ worden immers als ‘mistranslated concepts’ bekeken en vele ‘explicitated concepts’ en ‘added concepts’ worden als ‘substituted concepts’ bekeken. Die gegevens mogen echter geen twee keer verrekend worden.
Uit deze iets nauwkeurigere analyse blijkt dat de verhouding van het aantal foute vertalingen tot de correcte vertalingen gelijk is voor de vertaalrichting Nederlands-Frans en de vertaalrichting Frans-Nederlands. Google Translate is dus even efficiënt voor de vertaling van medische terminologie voor beide vertaalrichtingen. Bovendien is de verhouding van de foute vertalingen tot alle vertalingen voor beide vertaalrichtingen bijzonder laag waardoor we kunnen afleiden dat de kwaliteit van Google Translate erg goed is voor de vertaling van medische terminologie over HIV.
5.3.2 Kwalitatieve benadering
Het is ook interessant om eens te kijken naar de kwalitatieve benadering van de geanalyseerde gegevens. Het eerste wat opvalt is de de invloed van het Engels in zowel de Nederlandse, als de Franse machinevertaling. Voor de machinevertaling uit het Nederlands naar het Frans vinden we vijf keer een Engelse term terug; voor de machinevertaling uit het Frans naar het Nederlands vinden we vier keer een Engelse term terug. De Engelse termen die in de Franse machinevertaling tevoorschijn komen, zijn bijvoorbeeld de valse vriend ‘affecter’, dat in de verkeerde context gebruikt wordt (in het Engels ‘to affect’ voor ‘aantasten’, maar in het Frans is dat niet ‘affecter’, maar ‘attaquer’). De Engelse termen die we in de Nederlandse machinevertaling tegenkomen zijn doorgaans niet verkeerd, want ook die Engelse termen zijn terug te vinden in medische Nederlandse parallelteksten over hiv, zij het dat het Nederlandse pendant meer gebruikt wordt. Opvallend is ook de afkorting PEP en de uitleg erbij Post Exposure Profylaxis die in de beide vertaalrichtingen goed vertaald wordt met de Franse pendant in de Franse machinevertaling en de Engelse pendant in de Nederlandse machinevertaling, zoals dat ook het geval is in respectievelijk de Franse en de Nederlandse doeltekst. De invloed van het Engels is niet altijd een pluspunt. In zowel de Nederlandse als de Franse machinevertaling vinden we ‘cum’ terug voor respectievelijk ‘klaarkomen’ en ‘éjaculer’. Dat is vulgair taalgebruik en is waarschijnlijk een indicatie van het feit dat het een online vertaaldienst is die alle mogelijke teksten en vertalingen gebruikt voor zijn ontwikkeling, en dus ook de minst goede vertalingen.
6. Conclusie
In deze paper heb ik getracht een indicatie te geven van de kwaliteit van de machinevertaling (Google Translator Toolkit) van medische terminologie over HIV. Uit mijn onderzoek is gebleken dat de machinevertaling uit het Frans naar het Nederlands en de machinevertaling uit het Nederlands naar het Frans evenveel correcte vertalingen als foute vertalingen weergeeft. Dat houdt dus in dat de vertaalrichting hier geen grote rol heeft gespeeld. Dat er zoveel (bijna) identieke vertalingen en goede vertalingen door een semantisch-equivalent concept in terug te vinden zijn is verbluffend, wat natuurlijk het gevolg is van het uitgebreid tweetalig voorbeeldencorpus voor zowel het Nederlands als het Frans en daarom loopt hier de vertaling vlotter, zoals dat bij de meeste Westerse talen het geval is (Aiken, Milam & Shilpa Balan, 2011). Bovendien vormen die automatisch gegenereerde vertalingen in de meeste gevallen een goede tussenstap voor het verdere verloop van de vertaling (post-editing), waardoor de werking van Google Translate bijzonder efficiënt is. Het is namelijk zo dat veel terminologie correct door de online vertaaldienst wordt vertaald en daarom is het erg gemakkelijk en efficiënt. Op het vlak van fraseologie is Google Translate echter een ramp, maar daar ben ik in mijn onderzoek niet verder op in gegaan. Ondanks het feit dat Google Translate gebruik maakt van een Engelse tussenvertaling, is de invloed van het Engels in zowel de Nederlandse als de Franse machinevertaling dus eerder beperkt. Zowel moeilijk wetenschappelijke termen en afkortingen als vulgariserende termen en collocaties worden door de vertaalmachine goed vertaald. De post-editor of de vertaler moet dan nog wel een paar schoonheidswijzigingen doorvoeren (spelling aanpassen, woordvolgorde aanpassen) om de vertaling helemaal op punt te stellen, maar hij beschikt toch al over een goed fundament waarop hij kan verder bouwen. De tekst die ik in mijn onderzoek gebruikt heb is zonder meer een technische tekst die woorden bevat waarvan de relatie een-op-een is, d.w.z. dat er slechts in sommige gevallen één mogelijkheid is voor de vertaling. De techniciteit van de tekst vergemakkelijkt in zekere zin het werk voor de vertaalmachine want er is toch maar één bepaalde oplossing. De fraseologie daarentegen, is helemaal niet goed vertaald door Google Translate omdat er daar in de eerste plaats vaak meer ruimte is voor interpretatie. Met die ruimte heeft Google Translate echter veel moeite en dat leidt vaak tot draken van zinnen. De kwaliteit van Google Translate voor de hier besproken medische terminologie over HIV is dus alvast verrassend. Bij de beoordeling van die kwaliteit is het daarom ook goed om echt na te gaan wat nu de specifieke vertaalfout is, want niet elke ongeoorloofde verschuiving tussen bron –en doeltekst hoeft daarom een vertaalfout te zijn (Hansen, 2010). Dat is van groot belang geweest bij de kwantitatieve en de kwalitatieve beoordeling van de machinevertaling. Dankzij de categorisatie van Kopenen (2011) was het mogelijk om op een wetenschappelijke manier te rapporteren over de kwaliteit van Google Translate. De kwaliteit is dus voor beide vertaalrichtingen erg hoog en door de voortdurende inbreng van nieuwe vertaalde teksten in het corpus van Google Translate zal die de kwaliteit de komende jaren alsnog ten goede komen.
7. Bibliografie
Aiken, Milam & Shilpa Balan (2011). An analysis of Google Translate accuracy. In: Translation Journal 15:2. Rome: Edizioni di Storia e Letteratura.
Cabré, M.T. (2010). Terminology and translation. In: Handbook of Translation Studies (p. 356-365).
Delisle, J., Lee-Jahnke, H. & Cormier, M.C. (2003). Terminologie van de vertaling. Vertaald en bewerkt door Henri Bloemen & Winibert Segers. Nijmegen: Vantilt.
Forcada, M.L. (2010). Machine translation today. In: Handbook of Translation Studies (p. 215-223). Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Hansen, G. (2010). Translation ‘errors’. In: Handbook of Translation Studies (p. 385-388). Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Kopenen, M. (2011). Assessing Machine Translation Quality with Error Analysis. Schubert, K. (2010). Technical translation. In: Handbook of Translation Studies (p. 350-355). Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Van Dale Woordenboek
Brochures ‘over leven met HIV” en “sur vivre avec le VIH”. Verspreid door www.levenmethiv.be
