Reaction Paper

Isang malaking pagmumulat ang ibinigay sa akin nina Udong, Toto, Angela, Jeremy at Julie Ann tungkol sa reyalidad ng buhay. Ang dati sa akala ko’y pinaka-mahirap na problema na aking kinaharap ay walang-wala kumpara sa problemang pinasan at patuloy na pinapasan ng mga batang ito hanggang sa kasalukuyan. Nakalulungkot isipin ang katotohanan na di man lang nila naranasan ang saya ng buhay ng isang normal na bata bagkus sila’y maagang tumanda tulad ni Udong at Toto at kung di nama’y maagang binawian ng buhay dahil sa kawalan ng makakain sa hapag-kainan dulot ng kahirapan sa buhay.

Noong una, akala ko’y manunuod lang kami ng isang palabas na makatutulong sa amin upang mas maintindihan ang tinatalakay naming leksyon. Ngunit habang kami’y nanunuod ay di ko maiwasang maiyak sa mga istorya ng mga batang ito na nagaganap pala sa totoong buhay. Una ay ang istorya ni Udong. Sa edad na sampung taon ay natuto na si Udong na kumayod para sa kanyang pamilya hindi lamang upang ipangtustos sa kanilang pangaraw-araw na pamumuhay kundi pati na rin pambayad sa kanilang utang. Kasama ng ilang daang katao at ng kanyang ama ay tumungo ng Batangas si Udong upang maging “Sakada”. Sila’y mga taga tabas ng tubo mula pa Aklan na dumayo sa nasabing lalawigan upang maghanap-buhay sa loob ng anim na buwan. Isang tanong ang pumasok sa isip ko habang pinapanuod ko ang eksenang ito, Bakit kailangan pang sumama ni Udong sa nasabing trabaho gayong siya’y napaka bata pa sa ganoong gawain? Ngunit agad din akong sinagot ni Udong ng tanungin siya ni Kara David kung bakit siya naroroon. Di ko inasahan ang naging sagot niya, Tila ba hindi bata ang bagkus isang matandang binata ang aking pinanunuod. Nais niya raw makatulong sa kanyang ama dahil matanda na ito. At ng tanungin siya kung bakit di na lamang siya maglaro o kaya’y mag-aral, nabigla ako sa naging sagot niya. Sinabi niyang mas gugustuhin na lamang daw niyang magtrabaho kaysa ang maglaro at pumasok sa eskwela. Kung akin babalikan ang panahon na ako’y kasing edad ni Udong, di ko alintana ang ganoong responsibilidad bagkus nagrereklamo pa ko kapag wala akong bagong laruan o damit. Mapili pa ako sa pagkain at nagagalit ako kapag di ako pinapayagang makipaglaro sa iba. Ngunit iba si Udong, kanya ng kinalimutan ang pagkabata at maagang pinatanda ang sarili dala ng kahirapan sa buhay. Magkahalong paghanga at kalungkutan ang nararamdaman ko para kay Udong. PAghanga sa kagustuhang makatulong sa pamilya at kalungkutan dahil di man lang niya naranasan ang dapat sana’y buhay ng isang batang katulad niya. Ganoon din ang naramdaman ko sa kwento ni Toto, 16 taon gulang at isa ring sakada. Pinadala siya doon upang magtrabaho at makabayad sa utang ng kanyang ama. Naawa ko sa kanya dahil nakita ko kung gaano siya katutol sa ideyang magta trabaho siya bilang sakada ngunit wala siyang magawa dahil tulad ni Udong ay biktima rin siya ng kahirapan.
NApagalaman kong kahit may tumulong na sa pamilya ni Udong at may nagbigay sa kanila ng ikabubuhay ay patuloy pa rin ito sa pagsasakada. Isang nakakalumgkot na katotohanan na tuluyan nan gang kinalimutan ni Udong ang kanyang pagkabata. Alam kong marami pang Udong at Toto na lapana sa buong Pilipinas na bikitima ng child labor. Mga batang sa loob ng murang edad ay pinasan na ang responsibilidad na dapat sana’y Gawain ng isang matanda. Mga batang mas pinili ang obligasyon kaysa ang kanilang edukasyon.
Naantig din ako sa kwento nina Angela, Jeremy at Julie Ann na tumatalakay naman sa malnutrisyon sa bansa. Ang kahabag-habag na kalagayan ni Angela na di na makatayo sa kanyang higaan dahil sa kapayatan at panghihina ng katawan ay nagpapatunay lamang na di na biro ang kaso ng malnutrisyon sa Pilipinas. Ganoon din ang kwento nina Jeremy at Julie Ann. Si Jeremy, 14 taong gulang na ngunit noong tinimbang ay may bigat lamang ng dapat sana ay bigat ng isang dalawang taong gulang na bata, ganoon din ang kanyang mga kapatid. At si Julie Ann, tatlong taong gulang na bata na madalas ay kape ang iniinom sa halip na gatas na nagsanhi upang siya’y makaranas din ng malnutrisyon. Ilan pa kayang Angela, Jeremy at Julie Ann ang kailangan mamatay para masolusyunan ito ng bansa?
Ang tanong: Bakit nga ba nangyayari ang mga bagay na ito? Bakit may mga batang kailangan g magtrabaho at bakit ilan sa kanilay nakararanas pa ng malnutrisyon? Isa lamang ang sagot na aking nakikita… ang KAHIRAPAN. Ang kahirapan ang ugat ng lahat ng ito. Ito ang nagtulak kina Udong at Toto na magtrabaho at nagdulot kina Angela, Jeremy at Julie Ann upang di makatikim ng masustansiyang pagkain. Kahirapan na isang malaking problema ng ating bayan na hanggang ngayon ay di pa rin mahanapan ng nararapat na solusyon.
Isa sa mga napansin ko na magkakapareho sa kwentong aming napanuod ay ang katotohanang kung sino pa ang mahihirap ay sila pa ang may napakaraming anak. Bakit sa kabila ng sinisisi nilang kahirapan ay patuloy pa rin silang gawa ng gawa ng anak? Kung sana’y inisip muna nila kung kaya nilang buhayin ang mga batang ito bago sila nagparami ay sana walang tulad nina Udong na nagta trabaho para sa pangkain ng kanyang mga kapatid at walang makikiagaw sa pagkaing sanay natatanggap ni Angela at ng iba pa. Disiplina sa bawat pamilya at tulong mula sa gobyerno ang kailangan ng tulad ng mga batang ito at ng pamilyang kanilang kinabibilangan. MAayos na implementasyon ng mga proyekto kontra child labor at malnutrisyon, at siguradong tulong na aabot sa mga tulad nilang mahihirap ang maaring maging isa sa mga solusyon upang matapos na ang mga problemang ito.
Sana nga’y makita ito ng atin pamahalaan. Sana ngay magsilbing aral sina Udong, Toto, Angela, Jeremy at Julie Ann sa iba pang Pilipino na pahalagahan ang mga bata, ang kanilang edukasyon at kalusugan dahil naniniwala pa din ako na tulad nga ng sinabi ng ating pambansang bayani na si Dr. Jose Rizal, ang kabataan pa rin ang magiging pag-asa nitong ating bayan.