In de winter van 2007 werden ze steeds duidelijker. De signalen van een groot probleem waar veel mensen later last van zouden krijgen, de financiële crisis. Op 9 augustus 2007 kondigde BNP Paribas aan dat het drie fondsen plotsklaps bevroor(Kingsley,2012). Een indicatie dat deze organisatie niet meer wist hoe men de complexe activa moest waarderen. Dit was geen reden voor de crisis, enkel de druppel die de emmer deed overlopen. Volgens veel economen zijn complexe wiskundige modellen een van de fundamentele problemen van de crisis. Het dubbelzinnige hieraan is dat dit fundamentele probleem zelf echter ook een fundamenteel probleem heeft, het rationalisme genaamd.
Het rationalisme is een epistemologie die vanuit de ratio beredeneert met behulp van de wiskunde. Deze filosofie van Descartes wordt gezien als basis van de moderne wetenschap. Paul wilmot, een erkende quant, legt uit dat economen zichzelf tegenwoordig als wetenschappers zien en wetten maken. Deze ‘’wetenschappers’’ baseren hun wetten op de moderne filosofie van Deschartes, rationalisme.
Alhoewel er voordelen zijn van het gebruik van de wiskunde met betrekking tot financiele markten, zijn er ook een aantal zwaktes die inherent zijn aan het rationalisme. Een van die zwaktes is dat het rationalisme geen rekening houdt met ervaring. Alles moet logisch beredeneert worden door de ratio, er zijn echter filosofen die beweren dat je ratio tot stand is gekomen door de ervaring in het leven. Een andere grote zwakte van het rationalisme is dat het assumpties met zich meebrengt. Men kan nooit blanco ergens in staan. Deze assumpties vormen een probleem, want bij wiskundige modellen is een input nodig. Deze modellen kunnen alleen voorspellen als jij een bepaalde voorspelling instopt. De financiele modellen vragen input geven een prijs of uitkomst. De input die er in gestopt wordt is besmet door assumpties en vooroordelen over hoe de toekomst in elkaar zit.
Wij proberen zo de werkelijkheid van de financiële markten te begrijpen. De uitkomst van een model geeft weer input voor volgende gedachtegang. Deze gecreerde gedachten heeft plaatsgevonden omdat men de werkelijkheid bestudeerde. De oude gedachtegang, dan wel werkelijkheid, is getransformeerd om dat deze bestudeert is. De werkelijkheid verander door deze dubbele hermeneutiek voordurend en valt niet in herhaling. Een constructivistische gedachte.
Veel natuurkundige dan wel wiskundige modellen kunnen experimenten herhalen met dezelfde uitkomst en zo een standaard definiëren. In financiële markten is dit niet het geval. Wiskundige modellen kunnen wel van toepassing zijn in financiële markten maar men zal bij voorzichtigheid gebaat zijn.
Het is gevaarlijk snel van mening(beïnvloed door wiskundige modellen) te zijn dat er bepaalde patronen zijn in de financiële markten optreden. Een ander gevaar is het ‘’high frequency trading’’, waarbij in nanoseconde data verwerkt wordt door computers en binnen de seconde gehandeld wordt door het systeem(Finger,2013). De input van deze computers wordt niet meer voldoende gecontroleerd. Dit kan met zich meebrengen dat een oud bericht van een faillissement dat per ongeluk bij de data terecht komt wordt verwerkt. Deze data wordt gelijk verwerkt en er worden grote verliezen geleden door de verkeerd geïnterpreteerde data. Het is daarnaast een gevaar de input teveel de baseren op menselijk assumpties zoals eerder besproken.
De complexe wiskundige modellen van tegenwoordig hebben nu eenmaal input nodig. Zoals besproken zit hier het probleem. De input voor wiskundige modellen zijn de heipalen voor een huis. Er wordt op voortgebouwd. Wanneer de input ongepast, scheef of verkeerd is worden de uitkomsten onrealistisch. Een fundamenteel probleem. Het monitoren en streng controleren van de input kan een oplossing bieden. Deze controle zal moeten waken voor tunnelvisie van de mens die in assumpties verwerkt zit en de kortzichtige dataverwerking. Alleen rechte heipalen vormen een stevig huis!
