Free Essay

Technological Advancements Affect Media

In:

Submitted By youssefrabie
Words 32038
Pages 129
á«Hô©dG ô°üe ájQƒ¡ªL º«∏©àdGh á«HÎdG IQGRh ÖàμdG ´É£b

iOGóYE’G ådÉãdG ∞°ü∏d
∞````«dCÉJ

πª÷G ø°ùM óªfi º«gGôHEG

Ω 2012 - 2011 ≈°SGQódG ΩÉ©dG

º«∏©àdGh á«HÎdG IQGRh êQÉN ÜÉàμdG Gòg ∫hGóàH ìô°üe ÒZ

CMYK

CMYK

á`````eó```≤``e AÉ°SQEG ≈a ÉgQhO ,™ªàÛG ≈a ICGôŸG QhO óMCG ≈∏Y ≈Øîj ’ º∏°ùdG ≈Øa .Üô◊Gh º∏°ùdG ≈a ÉgQhO ,¬°ù°SCG â«ÑãJh ,¬ªFÉYO ¢Sô¨Jh ,áÁƒb ájƒHôJ ¢ù°SCG ≈∏Y ∫É«LC’G Å°ûæJh ôª©Jh ≈æÑJ .샪£dGh Iõ©dG º¡«a ,√QRCG øe ó°ûJ ¬d GAOQ πLôdG AGQh øe ∞≤J Üô◊G ≈ah k ä’ƒ£H ∫ÉÛG Gòg ≈a â≤≤M óbh .ô°üædG ¬d ºàj ≈àM ¬æ«©Jh .ÚØ≤ãª∏d GOGRh ,ÜÉÑ°û∏d Ihób âdGRÉe ,IódÉN k â≤°T ,äGódÉîdG ÉæFÉ°ùf øe IóFGQ Ωó≤f ÜÉàμdG Gòg ≈ah ,É¡JOGQEG Iƒbh ,É¡àÁõ©H Égó› â©æ°Uh ,ôî°üdG ≈a É¡≤jôW .(@)zQódG Iôé°T{ á°üb É¡fEG
∞``dDƒ```ªdG
.AÉàdG ¿hóH zQódG ôé°T{ OQh ɪc ™LGôªdG ¢†©H ≈a AÉàdÉH zQódG Iôé°T{ º°SG OQh (@) .Qƒ°TÉY ìÉàØdGóÑY ó«©°S :Qƒàcó∏d zΩÉ°ûdGh ô°üe ≈a ∂«dɪªdGh ¿ƒ«HƒjC’G{ :™LôªdG

CMYK

º`````jó```````≤J
¬JÉÑdÉWh iOGóYE’G ådÉãdG ∞°üdG ÜÓW ÉæJÉæHh ÉæFÉæHCG ¤EG π˘˘Ñ˘ ofh áÁõ˘˘©˘ dG ᢢHÓ˘˘°Uh IOGQE’G Iƒ˘˘ b ó˘˘ °ùŒ ᢢ °üb º˘˘ μ˘ d Ωó˘˘ ≤˘ f ¿Éc ɪ¡e ¿É°ùfE’G 샪W ≥«≤– ≈a ∂dP ôKCG RÈJh ,¥ÓNC’G â°TÉY ób ÉÄk «°T ÉgôeCG øe ∂∏“ ’ IÉàa √ò¡a ,∫ÉæŸG Ö©°U ’h ,ájQÉ÷G ¥Q ∞≤j ⁄h ,iΰûoJh ´ÉÑoJ ájQÉL ¤hC’G É¡JÉ«M É¡aGógCG ≥«≤– ≈∏Y â∏ªY ó≤a ,É¡MƒªW ΩÉeCG ICGôŸG ∞©°V áë∏°ùàeh ,É¡Jó°T øe ºZôdÉH äÉÑ≤©dGh ÜÉ©°üdG πc IRhÉéàe iCGôdG ÉgRƒ©j øμj ⁄h .Ú∏J ’ IOGQEGh ,∞©°†J ’ áÁõ©H ,çGóMCÓd á«∏Ñ≤à°ùe ájDhQ É¡d âfÉc ó≤a ¬«dEG êÉà– ÚM ójó°ùdG â©bh GPEÉa ,∫ƒ∏◊G É¡d ™°†Jh ,É¡Yƒbh πÑb É¡H Égô©°ûà°ùJ .ádƒ¡°Sh ô°ùj ≈a É¡JRhÉŒ É¡d ≥≤M ɇ ;áëLÉædG IOÉ«≤dG äÉØ°U ⩪L ób ¿ƒμJ Gò¡Hh ¤EG É¡LhR π°Uh å«M É¡aGógCG π«f ≈∏Y ÉgóYÉ°Sh É¡MƒªW ⁄ äOGQCG Ée É¡d ≥≤– ¿CG ó©Hh ,≈æªàJ âfÉc ɪc ô°üe ºμM
5
CMYK

,ɢ˘¡˘ Lhõ˘˘d ɢ˘kfƒ˘˘Y äô˘˘ª˘ à˘ °SGh ,ɢ˘¡˘ à˘ ª˘ g ÎØ˘˘J ⁄h ,ɢ˘¡˘ àÁõ˘˘ Y ø˘˘ ¡˘ J ∞˘bGƒ˘e ≈˘a ɢ¡˘JOGQEG á˘HÓ˘°Uh ,ɢgô˘¶˘f 󢩢 Hh ɢ˘¡˘ à˘ «˘ æ˘ Wh äRô˘˘Hh o ôH ¤EG É¡H π°Uhh ,QÉ£NC’G øe GÒãc ô°üe ÖæL ɇ ;᪰SÉM k .AGóYC’G ≈∏Y ô°üædG É¡d ≥≤Mh ,¿ÉeC’G ≈FÉæHCG ºμd É¡eó≤f zQódG Iôé°T ` ájQÉL 샪W{ á°üb É¡fEG .≈∏YCG kÓãeh ,Ihób ºμd ¿ƒμJ ¿CG ÚLGQ ≈JÉæHh ≥````aƒŸG ¬```∏dGh
≈°Tô≤dG óªMCG ihóÑdG óªfi

6
CMYK

AÉ```````YO (1)
É¡àaô°T ≈dEG êôN ºK ,á«dÉ©dG áfòĪdG äÉLQO ¿PDƒªdG ≈≤JQG ôéØdG π«Ñb ,π«∏dG ¿ƒμ°S º«NôdG ¬Jƒ°üH ≥°ûj òNCGh ,Iôjóà°ùªdG øY Oôjh ,AÓÑdG ™aójh ,ÜôμdG êôØj ¿CG √ƒYójh ,¬∏dG ≈dEG π°Sƒàj .QÉààdG Qhô°Th ,èfôØdG AÓH øe É¡H ≥«ëj Ée Üô©dG áeCG ≈dEG ø«¡éàe ,¬s∏d ø«©°TÉN óé°ùªdG ≈a ¿ƒ∏°üªdG ¢ù∏L óbh .¬FÉYO ≈∏Y ¿ƒæeDƒj ,á∏Ñ≤dG º¡¡Ñæjh ,ÜGƒ°üdG Üô©dG º¡∏j ¿CG Ö«éªdG º¡HQ ¿ƒdCÉ°ùj ɪc ;º˘˘¡˘ Jó˘˘Mh ≈˘˘dEG GhOƒ˘˘©˘ j ¿CGh ,Qɢ˘£˘ NC’G ø˘˘e º˘˘¡˘ H §˘˘«˘ ë˘ j ɢ˘e ≈˘˘ dEG Éeh ,Égƒ°ùfO øjòdG èfôØdG øe º¡°VQCG ô«¡£J øe Gƒæμªà«d º¡FGôeCG ´Gõf ÖÑ°ùH ;Üô©dG ∞©°V GhCGQ ø«M ’EG ∂dP Gƒ∏©a .¿É£∏°ùdG ≈∏Y º¡æMÉ£Jh ,∂∏ªdG ≈∏Y IÉàa âØbh ,óé°ùªdG øe Öjô≤dG ô«ÑμdG ô°ü≤dG áaô°T ≈ah á©aGQ ,¿PDƒªdG 䃰U ≈dEG ™ªà°ùJ ¬Jô°†fh ÜÉÑ°ûdG πÑà≤e ≈a AÉYO Ö«éj ¿CG √ƒLôJh ¬s∏dG ≈dEG π°SƒàJ Aɪ°ùdG ≈dEG É¡«Øc .ø«ªdɶdG Iɨ£dG øe º≤àæj ¿CGh ,ø«æeDƒªdG
7
CMYK

AÓÑdG ™aôjh ,ÜôμdG êôØj ¿CG ¬∏dG ¤EG π°Sƒàj ¿PDƒŸG .¬FÉYO ≈∏Y øeDƒJ IÉàØdGh

CMYK

:∫ƒ≤Jh ,É¡HQ ≈LÉæJ äòNCG ºK ¿CG ó©H ,iôà°ûJh ´ÉÑJ ájQÉL ¿ƒcCG ¿CG ÜQ Éj ≈∏Y âªμM s ºK ,º¡fÉ£∏°S GƒdGRCGh ,º¡μ∏e Gƒ°Vƒbh ,≈eƒb πª°T QÉààdG ¥õe ,≈H ≥Khh ,≈æÑMCG ºjôc πLQ ≈fGΰTG ÚM ,∂àªMQ ≈æàcQOCG ºcÉM πeÉμdG ∂∏ŸG øHG ` ,܃``jCG ø``jódG º`‚ ídÉ°üdG ô«eC’G ƒg ,π˘˘«˘ ∏˘ N ≈˘˘æ˘ Hɢ˘H ¬˘˘æ˘ e ≈˘˘æ˘ à˘ bRQ ÚM ≈˘˘à˘ jô˘˘M ≈˘˘æ˘ à˘ «˘ £˘ YCGh ` ô˘˘ °üe .¥ôdG øe â°ü∏îJh ,ôFGôëdG øe ∂dòH âëÑ°UCÉa ºéf ídÉ°üdG ≈LhR óYÉ°Sh ,≈d ¬ª∏°Sh ,≈æHG ßØMG ÜQÉ«a .É¡«∏Y ÉfÉ£∏°S ô°üe ≈dEG Oƒ©j ¿CG ≈∏Y ܃jCG øjódG â∏NO ,¬fGPCG øe ≈¡àfGh ,¬JÓ°SƒJ øe ¿PDƒªdG Æôa ɪdh ,É¡àμjQCG ≈∏Y â°ù∏L ºK ,É¡JOCÉa ,É¡JÓ°U ≈dEG âeÉbh ,ô°ü≤dG :âdÉbh ,ô°üe øY É¡°ùØf âKóMh ,É¡dÉ«îd ¿Éæ©dG â≤∏WCGh Éeh ,É¡bQÉØj ¿CG ÖMCGh óMCG É¡∏NO Ée ?ô°üe óMCG ≈°ùæj πgh .É¡dÉ«N ¬∏jGRh ,¿É°ùfEG É¡æY ÜÉZ ,¬«ÄWÉ°T ø«H ∫Éàîj ƒgh ,π«ædG ≈dEG ¥Éà°ûj ’ iòdG GP øeh .¢Sóæ°S øe •É°ùH ≈∏Y DƒdDƒd øe ´É©°T ¬fCÉc OhOh ∞«£d Ö©°T ƒ¡a ,ô°üe Ö©°T Öëj ’ iòdG GP øeh .Ëôc º«∏M
9
CMYK

Iƒb ô°üªa ,ÒãμdG π©Øj ¿CG ™«£à°ùj ô°üe ºμëj øe ¿EG ¢û«Lh É¡°û«éHh ,É¡°SCÉH hó©dG ≈°ûîj ,É¡°û«Lh É¡Ñ©°ûH á∏FÉg .QÉààdG Ωõ¡f ¿CGh ,èfôØdG ô£N ó°üf ¿CG ™«£à°ùf ΩÉ°ûdG äÉÑ≤Y ∂dP ¿hO ¿EG ?ô°üe ºμM ≈dEG π«Ñ°ùdG ∞«c øμdh ¿É£∏°ùdG áLhR ¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S ≈a πãªàJ áÑ≤Y ÈcCGh ,IÒãc ¬æHG ™∏îj ¬∏©éJ ¿CG âYÉ£à°SG ó≤d ,ΩÉ°ûdGh ô°üe ºcÉM πeÉμdG É¡æHG ¬fÉμe ≈dƒj ¿CGh ,ó¡©dG áj’h øe ܃jCG øjódG ºéf ídÉ°üdG .IAÉØc ¬æe πbCGh ≈LhR øe ô¨°UCG ƒgh ,øjódG ∞«°S ¿É£∏°ùdG √ÉHCG â©aO πH ,ó¡©dG áj’h øY ≈LhR AÉ°übEÉH ∞àμJ ºdh ΩÉ°ûdG ≈a Qƒ¨ãdG ≈∏Y Gô«eCG ¬∏©L å«M ,ô°üe øY ¬«°ü≤j ¿CG πeÉμdG k .øjódG ∞«°S É¡æH’h ,É¡d ƒédG ƒ∏î«d ;AGóYC’G á¡LGƒe ≈a ≈a πãªàJ ôNoCG äÉÑ≤Y ∑Éægh ?ô°üe ºμM ≈dEG π«Ñ°ùdG ∞«ch n ɪc OÓÑdG Gƒë°ùàμ«d ;IhGô°V ≈a Éæ«dEG ¿ƒYô°ùj øjòdG QÉààdG ≈ah ,º¡°Tƒ«L CGó¡J ’ øjòdG ΩhôdG ≈ah ,Égô«Z Gƒë°ùàcG º¡æe πc πª©j ,¿ƒ°†ZÉÑàe ¿ƒYRÉæàe ºgh ܃jCG ≈æH AGôeCG ¢Tƒ˘Mƒ˘dG ø˘e ¬˘H §˘«˘ ë˘ j ɢ˘e ɢ˘«˘ °Sɢ˘f ,¬˘˘dƒ˘˘M ɢ˘ª˘ Y Ó˘˘aɢ˘Z ,¬˘˘°ùØ˘˘æ˘ d .á«°UÉ≤dG ºæ¨dG øe πcCÉj ÖFòdG ¿CG ±ô©j ’ ,ájQÉ°†dG ,¬≤«≤ëàd πª©f ¿CG ≥ëà°ùj ,∫ÉZ πeC’G øμdh ,Iô«ãc äÉÑ≤©dG .¬∏«Ñ°S ≈a ≈ë°†f ¿CGh
10
CMYK

p ¢ùª°ûdG âbô°TCG óbh ’EG ô©°ûJ ºdh ,ônμØdG √òg É¡àbô¨à°SG ÉJƒ°U ⩪°S ºK ,¬«a ácôëdG âHOh ,¿ÉμŸG ÉgDhƒ°V ôªZh :ÓFÉb ΩɪàgG ≈a É¡jOÉæj º˘˘K ,á˘˘Ø˘ bGh âÑ˘˘¡˘ a !≈˘˘J󢢫˘ °S ɢ˘j ∑Qɢ˘¶˘ à˘ fG ≈˘˘a ô˘˘«˘ eC’G i’ƒ˘˘ e ô«eC’G å«M ≈dEG É«ëªdG ábô°ûe ,ô¨ãdG ᪰SÉH ,ájOÉ¡àe äQÉ°S :ìÉÑ°üdG á«ëJ É¡««ëj ÉMôa É¡H ìÉ°U iòdG πH ,QódG Iôé°T øe ≈∏MCG πH ,QódG Iôé°T Éj ô«îH âëÑ°UCG .¬∏c QódG øe ≈∏MCG äOCG òæe ÉgôWÉN ≈a QGO ɪY ¬àKóMh ,¿É«LÉæàj É°ù∏L ºK ≈àdG äÉÑ≤©dG øYh ,ô°üe ºμM ≈a É¡∏eCG øYh ,ôéØdG IÓ°U .∂dP ¿hO ∫ƒëJ .᪡e áÑ≤Y â«°ùf ó≤d :É¡d ∫É≤a ` ?≈g Ée ` .∫ÉeB’G ¬H ≥≤ëfh ,AGóYC’G ¬H ¬LGƒf ;iƒb ¢û«L ÉfRƒ©j ` øjòdG á«eRQGƒîdG øe ≈eƒb â«°ùfCG .ô«°ùjh π¡°S ôeCG Gòg ` n ¿ƒHQÉëe ºgh ,≈eRQGƒîdG øjódG ∫ÓL ¿É£∏°ùdG ´ÉÑJCG GƒfÉc ¿ƒfƒμj ±ƒ°Sh ,º¡H ∂àbÓY ≥«KƒJ ≈∏Y πªYCG ±ƒ°S ?AÉjƒbCG .áLÉëdG âbh ∂d ÉfƒY .IÉ«ëdG √òg ≈a ≈d ¿ƒY ô«N âfCÉa ,QódG Iôé°T Éj ∂d Gôμ°T `
11
CMYK

∫hC’G π°üØdG á°ûbÉæe
-1¤EG êô˘˘N º˘˘K ,ᢢ«˘ dɢ˘©˘ dG ᢢfò˘˘ÄŸG äɢ˘LQO ¿PDƒŸG ≈˘˘≤˘ ˘JQG{ π«∏dG ¿ƒμ°S º«NôdG ¬Jƒ°üH ≥°ûj òNCGh ,Iôjóà°ùŸG É¡àaô°T ™aôjh ,ÜôμdG êôØj ¿CG √ƒYójh ,¬∏dG ¤EG π°Sƒàj ,ôéØdG π«Ñb ,„ôØdG AÓH øe É¡H ≥«ëj Ée Üô©dG áeCG øY Oôjh ,AÓÑdG .zQÉààdG Qhô°Th :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G ÒîJ ( CG ) .(iƒ≤dG ` ¤É©dG ` π¡°ùdG) :zº«NôdG{ ±OGôe ¯ .(ácôM ` áÑ∏L ` ìÉ«°U) :z¿ƒμ°S{ OÉ°†e ¯ .(IQGô°T ` ô°T ` ôjô°T) :zQhô°T{ OôØe ¯ .|ºμd Öéà°SCG ≈fƒYOG ºμHQ ∫Ébh} :¤É©J ∫Éb (Ü) .áÁôμdG ájB’ÉH Iô≤ØdG ≈a OQh Ée ábÓY ÚH .∂dP í°Vh .Égô°VÉMh ,É¡«°VÉe ≈a áaó¡à°ùe áeCG Üô©dG (``L) .∫ƒ≤J Ée í°Vh ?AÓÑdG ÉæY ™aój ≈c ¬∏dG ƒYóf ¿CG ≈Øμj πg ( O ) -2â∏NO ¬fGPCG øe ≈¡àfGh ,¬JÓ°SƒJ øe ¿PDƒŸG Æôa ÉŸh{ ,É¡àμjQCG ≈∏Y â°ù∏L ºK ,É¡JOCÉa É¡JÓ°U ¤EG âeÉbh ,ô°ü≤dG
12
CMYK

:âdÉbh ,ô°üe øY É¡°ùØf âKóMh ,É¡dÉ«ÿ ¿Éæ©dG â≤∏WCGh .z?ô°üe óMCG ≈°ùæj πgh :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) .(™£≤fG ` ≈¡àfG ` ±ô°üfG) :zÆôa{ ±OGôe ¯ .(¢SƒØf ` ¢ùFÉØf ` ¢SÉØfCG) :z¢ùØf{ ™ªL ¯ .zÉkJƒbƒe ÉHÉàc ÚæeDƒŸG ≈∏Y âfÉc IÓ°üdG ¿EG{ :¤É©J ∫Éb (Ü) k .áÁôμdG ájB’G ¬«dEG ƒYóJ Ée QódG Iôé°T â≤ÑW ∞«c ÚH ?Iô≤ØdG ≈a ΩÉ¡Øà°SÓd ≈ZÓÑdG ¢Vô¨dG Ée (``L) ?∂dP â∏∏Y Õ .É¡Ñ©°Th ô°üe QódG Iôé°T âÑMCG ( O ) -3äÉÑ≤Y ∂dP ¿hO ¿EG ?ô°üe ºμM ¤EG π«Ñ°ùdG ∞«c .øμdh{ áLhR ,¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S ≈a πãªàJ áÑ≤Y ÈcCGh ,IÒãc .zΩÉ°ûdGh ô°üe ºcÉM πeÉμdG ¿É£∏°ùdG :Ió«Øe á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) : zπ«Ñ`` ` ` ` ` °ùdG{ ™ªL ¯ : zIÒ`` ` ` ` ` `ãc{ OÉ°†e ¯ : zô`` ` ` ` `Ñ` ` ` cCG{ åfDƒe ¯ ?ΩÉ¡Øà°S’G øe ¢Vô¨dG Éeh ?Iô≤ØdG ≈a ºp¡Øà°ùŸG øe (Ü) rn ?ô°üe ºμM π«Ñ°S ≈a áÑ≤Y ¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S âfÉc ∞«c (``L)
........................................................................................... ........................................................................................... ...........................................................................................

13
CMYK

..∂dP í°Vh .¿É°ùfEG ¬H ≈∏àÑj Ée CGƒ°SCG á«fÉfC’G ≥∏N ( O ) o ?GPÉŸh ?܃jCG ≈æH AGôeCG ≈∏Y ádƒ≤ŸG √òg ¥ó°üJ πg -4p âbô˘°TCG ó˘bh ’EG ô˘©˘°ûJ ⁄h ,ô˘nμ˘Ø˘dG √ò˘˘g ɢ˘¡˘ à˘ bô˘˘¨˘ à˘ °SG{ º˘K ,¬˘«˘a ᢢcô◊G âHOh ,¿É˘˘μŸG ɢ˘gDhƒ˘˘°V ô˘˘ª˘ Zh ,¢ùª˘˘°ûdG ≈a ÒeC’G i’ƒe :kÓFÉb ΩɪàgG ≈a É¡jOÉæj ÉkJƒ°U ⩪°S ᪰SÉH ájOÉ¡àe äQÉ°S ºK ,áØbGh âÑ¡a ,≈Jó«°S Éj ∑QɶàfG .z...ÒeC’G å«M ¤EG É«ÙG ábô°ûe ,ô¨ãdG :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(¢ù– ` º∏©J ` ∑QóJ) :É¡aOGôe zô©°ûJ{ ¯ .(¿É«°ùf ` ∫ɪgEG ` Ö°†Z) :ÉgOÉ°†e zΩɪàgG{ ¯ p .(ÒμØàdG ` IôμØdG ` ôrμØdG) :ÉgOôØe zônμØdG{ ¯ .∫hC’G π°üØdG øe ∂dP ≈∏Y ∫óà°SG .ÉMƒªW ájQÉL QódG Iôé°T âfÉc (Ü) k p ?QódG Iôé°T ôμa ≈∏Y äPƒëà°SG ≈àdG ônμØdG Ée (``L) ?QódG Iôé°ûH ¬àbÓY Éeh ?ÒeC’G øe ( O ) .z᪫¶Y ICGôeG º«¶Y πc AGQh{ (``g) iòdG QGƒ◊G Aƒ°V ≈a ádƒ≤ŸG √òg ¬«dEG ±ó¡J Ée í°Vh .QódG Iôé°Th ,ÒeC’G ÚH QGO .ô£°SCG Iô°ûY ¤GƒM ≈a ∂Hƒ∏°SCÉH ∫hC’G π°üØdG ¿ƒª°†e øY ÈY ( h )
14
CMYK

ICÉ```LÉ```Øe (2)
,øjódG ºéf ídÉ°üdG É¡LhR ø«H ábÓ©dG QódG Iôé°T â≤sKh r n .¬HhôM ≈a ¬d Éjƒb ÉkfƒY GƒëÑ°UCGh ,á«eRQGƒÿG É¡eƒb ø«Hh v óMCG ≈∏Y AGóYC’G á¡LGƒe ≈a Éμª¡æe øjódG ºéf ¿Éc ɪæ«Hh ≈fÉãdG ≈a πeÉμdG ¬«HCG IÉah ø∏©J AÉÑfC’G ¬«dEG â∏ÑbCG ,Qƒ¨ãdG AGôeC’G ¥ÉØJGh ,Iôé¡dG øe 635 áæ°S ÖLQ ô¡°T øe ô°ûY :≈∏Y º°SÉH ,ΩÉ°ûdGh ô°üe ∂r∏e AGOƒ°S øH øjódG ∞«°S á«dƒJ ` n o n n .∫OÉ©dG øjódG ôsØ n¶e OGƒédG ¬ªY øHG ≥°ûeO ≈a ¬æY ܃æj ¿CGh ` o .OhOƒr e øH ¢ùfƒj o n .¥ô°ûdÉH Qƒ¨ãdG ≈∏Y Gô«eCG ƒg ɪc ≈≤Ñ«a øjódG º‚ ÉeCG ` k ∂∏e ó≤a ¬fC’ ¢ù«d ,á≤YÉ°üdG ™bh ¬°ùØf ≈∏Y ôÑîdG Gòg ™bh ¥ôØJ øe ±GôWC’G á«eGôàªdG ádhódG √òg ô¶àæj ɪd øμdh ,ô°üe ;ÚYô°ùe ¿ƒÑ¡«°S ô°üe ≈a ¿ƒ«HƒjC’G AGôeC’G A’Dƒ¡a ,¥õ“h ∞©°V øjõ˘¡˘à˘æ˘e ,º˘¡˘æ˘«˘H á˘dhó˘dG Gƒ˘bõ˘ª˘jh ,º˘¡˘Yɢª˘WCG Gƒ˘≤˘≤˘ë˘«˘d u
15
CMYK

±ƒ˘˘°Sh .√ô˘˘eCG ≈˘˘dƒ˘˘à˘ J ≈˘˘à˘ dG IQGOE’G ∞˘˘©˘ °Vh ,ó˘˘ jó˘˘ é˘ dG ∂∏˘˘ ª`dG s n ΩhôdG É¡H ¬LGƒæd ;ájƒb Égójôf øëfh ,ô°üe ∂dP ∞©°†j .QÉààdGh ∂∏˘˘ J ᢢ ¡˘ LGƒ˘˘ e ≈˘˘ ∏˘ Y ¬˘˘ JQó˘˘ bh ,¬˘˘ °û«˘˘ L ¢Vô˘˘ ©˘ ˘à˘ ˘°ùj ò˘˘ NCG º˘˘ K n n o QóH Ohó∏dG √hóY ¢ùæj ºdh ,QÉ£NC’G √òg ádRÉæeh ,ÜÉ©°üdG n u p .¿É«°ü©∏d ó©j ™eÉW πc øe √ô«Z ’h ,π°Uƒnr ŸG ÒeCG GDƒodDƒod øjódG tpo n k r p â∏ÑbCÉa ,QódG Iôé°T ≈Yóà°SG ,ônμØdG √ò¡H √Qó°U ¥É°V ɪdh :≥«bQ 䃰U ≈a âdÉb ºK ,¬««– ¬eÉeCG âæëfGh ,¬«dEG áYô°ùe u z!i’ƒe Éj ô«îdG ìÉÑ°U{ n Éj âª∏YCG{ :ójó°T ºdCG ≈a ∫Éb ºK ,É¡«dEG øjódG ºéf ô¶æa ` ,AGOƒ°S øH øjódG ∞«°ùd ô°üe ∂r∏e !?¿Éc ɪH QódG Iôé°T o Gòg .Qƒ¨ãdG ≈∏Y Éæg ÉfCGh ..¢ùfƒj øjódG ôضe OGƒé∏d ≥°ûeOh p on !É©«ªL ÉæH (1)iOƒ«°S ÒHóJ k º¡©eÉ£e ≈dEG ¬Ø∏N øe GƒÑpã«d ;ºrKE’G Gòg ≈∏Y AGôeC’G ≥ØJG o n øe AGóYC’G Éæsμe ,ÉÄk «°T ™æ°ünf ºdh âbƒdG ÉæH ∫ÉW GPEGh ,á∏JÉ≤dG r r QÉ°üM øe Öë°ùfG ¿CG âjCGQ óbh .Éæ∏pJÉ≤e ºgÉæªs∏°Sh ,ÉæHÉbQ o .á∏°†©ªdG √òg π◊ ÆôØJCG ≈àM ;É¡YOCGh ,záÑMôdG{ ™˘˘æ˘ °üJ Gô˘ «˘ N{ :ᢢ∏˘ Fɢ˘b Üɢ˘ë˘ °ùf’G ≈˘˘ ∏˘ Y ᢢ ≤˘ aGƒ˘˘ e âYô˘˘ °SCɢ a k
.Éæμ∏¡j :ÉæH iOƒj (1)

16
CMYK

p r ¬«°†ªof ɪa ,¿ÉμªdG Gòg ≈a ô°üëof ¿CG øe π°†aCG ∂dP ,i’ƒeÉj .zmóéoe πªY ≈a ¬≤Øæf ,ihóL ¿hO QÉ°üëdG ≈a r nrn p n Gó©àÑe ¬≤jôW ≈a ≈°†ªj øjódG ºéf ¿Éc ,ΩÓ¶dG QÉà°SCG ≈ah kpn n ,¢û«édG ≈a ácôëH ¢ùMCG ≈àM ô«°ùdG ¬H ó©Ñj ºdh ,áÑMôdG øY rn ≈a Gƒ©bh ’EGh ,´Gô°SE’G Ö∏£j (1)¬Jƒ°üH QnCÉéj ÉjOÉæe ™ª°Sh r n k .á«eRQGƒîdG iójCG o º˘˘¡˘ ©˘ eɢ˘ £˘ e ÖÑ˘˘ °ùH ;ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ f ™˘˘ e Gƒ˘˘ Ø˘ ∏˘ à˘ NG ó˘˘ b Gƒ˘˘ fɢ˘ ch º¡d âëæ°S ɪ∏a ,(2)¬«∏Y ¢VÉ≤pàf’G ≈∏Y ºgôeCG Gƒà«Hh ,á©°SGƒdG nn sn ÉeóæY ¬«dEG GƒYô°SCGh ,áYÉ£dG É°üY Gƒ≤°Th Éghõ¡àfG (3)á°UôoØdG p Gƒ˘ª˘ gh ,¬˘˘dɢ˘LQ ≈˘˘∏˘ Y Gƒ˘˘Ñ˘ s∏˘ ¨˘ Jh √ƒ˘˘ª˘ Lɢ˘gh ,¬˘˘Hɢ˘ë˘ °ùfɢ˘H Gƒ˘˘ª˘ ∏˘ Y t øe ≈≤H ɪH ´ô°SCGh ,º¡æe äÓaE’G øe øμªàa ,¬«∏Y ¢†Ñ≤dÉH ,∫É≤KC’Gh ∫GƒeC’G º¡d ÉkcQÉJ ,É¡H ™æફd ;zQÉéæ°S{ ≈dEG ¬°û«L .QódG Iôé°T ¬©eh p pn øjódG çÉ«Z ¢Tƒ«L âfÉc ≈àM ,zQÉéæ°S{ ≈a ô≤à°ùj óμj ºdh p ,á∏LO ô¡f ≈∏Y ôμH QÉjO ¿óe º¶YCG zóeBG{ ô°UÉëJ ≈ehôdG m ób DƒdDƒd øjódG QóH ¿Éch ,øjódG º‚ øH √É°T ¿GQƒJ É¡«ah GOó¡e zQÉéæ°S{ á©∏b ∫ƒM ∞àdGh ,¬°û«éH ôNB’G ƒg ´ô°SCG k
.¬àYÉW øY êhôîdG :¬«∏Y ¢VÉ≤àf’G (2) .É«dÉY ¬Jƒ°U ™aôj :¬Jƒ°üH QCÉéj (1) k .äô°ù«Jh â∏¡°S :á°UôØdG âëæ°S (3)

17
CMYK

,øjódG ºéf ≈∏Y ¢†Ñb GPEG ’EG ±ô°üæj ’CG ≈∏Y ɪ°ù≤e ,GóYƒàe n k k .QódG Iôé°T ≈∏Yh Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °Th ,ô˘˘μ˘ Ø˘ j ¢ù∏˘˘Lh ,ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ æ˘ H ô˘˘ eC’G ó˘˘ à˘ °Tɢ˘ a ¬d ∫ƒ≤Jh ,¬Kó– ,á≤KGƒdG É¡àeÉ°ùàHG É¡bQÉØJ ’ áàpHÉK ,¬ÑfÉéH l Ö£N Gòg !iôj ɪe i’ƒe ≈∏Y ¢SCÉH ’{ :¿ƒæëdG É¡Jƒ°üH l õà¡j ƒgh ìÉ°üa z!á©°SGƒdG ¬à∏«Mh i’ƒe ΩõY ÖfÉéH ô«°ùj .!QódG Iôé°T Éj á∏«M ’h ΩõY ≥Ñj ºd :kÓFÉb ¬H Ée Ió°T øe l Iôé°T Éj ™æ°UCG GPÉe ,øjódG QóH ≈∏n Y ¢†Ñ≤j ¿CG ’EG ≥Ñj ⁄ s n .!!?QódG ᢢYɢ˘°S ≈˘˘a ≈˘˘fƒ˘˘dò˘ Nh ,ᢢ«˘ eRQGƒ˘˘ î˘ dG ∂HQɢ˘ bCG ≈˘˘ æ˘ Y ≈˘˘ s∏˘ î˘ J n o ≈˘˘a º˘˘¡˘ «˘ ∏˘ Y ∫ƒ˘˘YCG âæ˘˘ch ,º˘˘¡˘ neɢ˘¡˘ °S ≈˘ dEG Gƒ˘˘Hƒ˘˘°Uh ,Iô˘˘°ù˘˘©˘ dG s r o !óFGó°ûdG ô«HóJ ≈d ∑Îjh ,i’ƒe π°†ØàjCG{ :á∏FÉb É¡Fhó¡H âYô°SCÉa ` o o ?¬«a íéfCG ≈u∏©n∏a ,ôeC’G Gòg n n ∂∏J ™e á©fÉ°U âfCG GPɪa ,QódG Iôé°T Éj øjójôJ Ée ∂d{ ` .z!?ájhÉ©dG ÜÉFòdG p ≈°VÉ≤dG AÉYóà°SÉH i’ƒe ≈d ¿PCÉjCG{ :≥«bôdG É¡Jƒ°üH âdÉb ` n p πÑbCÉa ,¬FÉYóà°SÉH ôeCÉa .z?QÉéæ°S ≈°VÉb iQGRQõdG øjódG QóH u
18
CMYK

≈dEG QÉ°TCG ºK ,¢Sƒ∏édÉH ¬d ¿PCÉa ,√É«Mh ¬eÉeCG ∞bhh ,ÉYô°ùe s k .QódG Iôé°T óbh ,¬«a øëf Ée øjódG QóH ï«°T Éj º∏©J{ :äÉÑK ≈a âdÉ≤a ` ¢SÉædG ¢ü∏îjh ,Éfô°SnCG ∂oØjh Éfò≤æj ÉjCGQ øjódG ºéf i’ƒe iCGQ n r n o ò«ØæàdG øμd ,QÉ°üëdG Gòg øe (1)âæ©dGh p∂æ°†dG øe ¬«a ºg ɪe n nn rs p ,±ô°üJ ø°ùMh ,IQÉ¡eh ,ICGôLh ,ábOh ,m¢UôM ≈dEG êÉàëj o .z?iôJ GPɪa ,∑Gƒ°S ¬H ΩÉ«≤dG ø°ùëj øe i’ƒe óéj ºdh o n :≈檫dG ¬àMGôH iô°ù«dG ¬Øc §¨°†j ƒgh ≈°VÉ≤dG ∫Éb ` n o n o .z∂JQÉ°TEG øgQh ∑DhÉÑMCGh ∑QÉ°üfCG øëf ,i’ƒe Éj ´É£e ôeCG{ rn l ;á«eRQGƒÿG ≈dEG ∂ã©Ñj ¿CG i’ƒe ójôj{ :QódG Iôé°T âdÉb ` pn º˘g󢩢nJ ,∂∏˘NGó˘e ø˘°ùMh ,∂fɢ«˘H Iƒ˘bh ,∂à˘˘bɢ˘Ñ˘ ∏˘ H º˘˘¡˘ ∏˘ «˘ ª˘ à˘ °ùà˘˘d op ,i’ƒe øe º¡Ñ°†¨j A≈°T πc º¡°SƒØf øe ƒëªJh ,º¡«æªJh u .z¬Jó‚ øe º¡©æÁh âYô˘°SCɢ a ,ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f ≈˘˘dEG ô˘˘¶˘ fh ,¬˘˘°SCGQ ≈˘˘°Vɢ˘≤˘ dG ™˘˘aô˘˘a ` :äÉÑK ≈a ∫ƒ≤Jh ,¬æĪ£oJ p á©∏≤dG ÜÉH øe êôîJ ø∏a ,´Éé°ûdG ≈°VÉ≤dG É¡jCG ∞îJ ’{ Qƒ°ùdG øe ≈sdóoJh ,∫ÉÑ◊ÉH §Hôà°S πH ,ô£îdG ¬«a ó°s Uôàj iòdG n o n nn øμªjCG ,øjó°UGôdG ¿ƒ«Y øY ó«©H ¿Éμe øe ,ΩÓ¶dG ∂dÉM ≈a
.á≤°ûªdG :âæ©dG .≥«°†dG :∂æ°†dG (1)

19
CMYK

¬aƒbhh ,¬fÉæL Iƒ≤H ´Éª°SC’G Óe iòdG .≈°VÉ≤dG É¡jCG ∂dP C n .z!?ójó¡J πc Éjóëàe ,≥ëdG ÖfÉéH ku øμªj{ :¢†«ØN 䃰U ≈a ∫ƒ≤j ƒgh ,¬°SCGôH ≈°VÉ≤dG Ωƒ¡a ` s .QódG Iôé°T ⪰ùàHÉa ,¬©HÉ°UCÉH ¬à«rëd ¢ùe ºK ,zi’ƒe Éj n s n ;øjódG QóH Éj ÉàbDƒe pá«ëu∏dG √òg øY ≈æ¨à°ùJh{ :ká∏FÉb âYô°SCGh ` ks n o .z¿É°ùfEG ∂«dEG ¬Ñæàj ’h ,óMCG ∂aô©j Óa ,᪡ªdG ≈¡àæJ ≈àM ,≥˘aƒ˘˘e π˘ M {:Qhô˘˘°S ≈˘˘a kÓ˘ Fɢ˘b ɢ˘≤˘ aGƒ˘˘e ≈˘˘°Vɢ˘≤˘ dG ´ô˘˘°SCɢ a ` s w .z!?á©FGQ Iôμah á©∏≤dG øe ≈sdój ≈°VÉ≤dG ¿Éc ,ΩÉ«f ¢SÉædGh (1)π«∏dG íæL ≈ah no ro ≈dEG ≥∏£fGh ,∫ÉÑ◊G ∂Øa ,¢VQC’G ≠∏H ≈àM ,QnòMh mAr§H ≈a o :¬«a º¡d ∫ƒ≤J QódG Iôé°T øe ÜÉàc ¬©eh ,á«eRQGƒîdG ÜQÉ°†e p ≥Ñj ºd ,≈FÉLQ ó≤©eh ,¤ÉeBG §ëeh ,≈JÒ°ûYh ≈∏gCG ºàfCG{ º˘˘©˘ W ¢ùMCGh ,º˘˘μ˘ JGƒ˘˘°UCG ≈˘˘∏˘ Y ¢û«˘˘YGC ,º˘˘cGƒ˘˘°S Iɢ˘«˘ ë˘ dG ≈˘˘a ≈˘˘d QÉààdG ≈ndEGCG .?≈æY ºà«∏îJ ¿EG CÉédCG øe ≈dEÉa ,ºμ°SÉØfCÉH IÉ«ëdG ,ɢæ˘n∏˘ª˘°T Gƒ˘à˘à˘°Th ,É˘æ˘ª˘«˘YR ≈˘∏˘Y Gƒ˘°†bh ,É˘æ˘ à˘ dhO Gƒ˘˘bõ˘˘e ø˘˘jò˘˘dG r n ≈a ¿ƒã«©j øjòdG èfôØdG ≈dEG ΩGC ,ÉæfÉ£∏°Sh ÉæશY ÉfƒeôMh n r o .!?ÉæJOÉHEÉH ¿hOó¡jh ,GOÉ°ùa OÓÑdG no k
.¬æe á©£b hCG ¬WÓàNGh ¬eÓX :π«∏dG íæL (1)

20
CMYK

.á©∏≤dG Qƒ°S øe ∫ÉÑ◊ÉH ≈sdój øjódG QóH ≈°VÉ≤dG

CMYK

óæY ºμdh ,ºμJƒNoCGh ºμJƒs oHCG ≥M GhOCGh ,ºμàæHG ≈dEG GƒYô°SCG t .z¿ƒ°VôØJ Ée πμd áæeÉ°V ÉfCGh ,¿hAÉ°ûJ Ée øjódG ºéf ô«eC’G ,º¡©e çóëàjh ,á«eRQGƒÿG ÜQÉ°†e ≠∏Ñj ≈°VÉ≤dG óμj ºdh ¿É°SôØdG õØ≤a ,(1)ô«ØædÉH ôeC’G ihO ≈àM ,ÜÉàμdG º¡«∏Y CGô≤jh s o s GƒØàdGh ,QÉéæ°S ≈dEG ø«Yô°ùe Gƒ≤∏£fGh ,ºgOÉ«L äGƒ¡°U ≈∏Y π«∏°U ÓYh ,ÖfÉL πc øe ÉghòNCGh ,øjódG QóH ¢Tƒ«L ∫ƒM âdÉf ájQÉ°V ácô©e âÑ°ûfh ,π«îdG π«¡°U ™ØJQGh ,±ƒ«°ùdG n Ö¡æj ƒgh QÉ¡ædG ¥ô°TCG ºK ,∫Éæe πc øjódG QóH ¢Tƒ«L øe .¬HÉë°UCG øe IÉéædG ´É£à°SG øe ¬Ø∏Nh ,ÉHQÉg ¬°SôØH ¢VQC’G k ;zóeBG{ ¤EG á«eRQGƒÿG å©Ña ¬àbh øjódG º‚ ™«°†j ⁄h u √É°T ¿GQƒJ ¬æHG Ghò≤æjh ,≈ehôdG øjódG çÉ«Z øe Égƒ°ü∏î«d Gƒ˘˘μ˘ ah ,¬˘˘H Gƒ˘˘©˘ bhCGh ,≈˘˘ ehô˘˘ dG ¢û«˘˘ L Gƒ˘˘ dRɢ˘ æ˘ a ,√Qɢ˘ °üM ø˘˘ e .QÉ°ü◊G

.´Gô°SE’G :ô«ØædG (1)

22
CMYK

≈fÉãdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1Éj âª∏YCG :ójó°T ⁄CG ≈a ∫Éb ºK É¡«dEG øjódG º‚ ô¶æa{ ,AGOƒ°S øH øjódG ∞«°ùd ô°üe ∂∏e !?¿Éc Éà QódG Iôé°T .Qƒ¨ãdG ≈∏Y Éæg ÉfCGh ..¢ùfƒj øjódG ôضe OGƒé∏d ≥°ûeOh .zÉ©«ªL ÉæH iOƒ«°S ÒHóJ Gòg k :Iô≤ØdG Aƒ°V ≈a ≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) : zQƒ`` ` ` ` ` `¨ãdG{ ≈æ©e ¯ : zÉæH iOƒ``j{ OÉ°†e ¯ : z∂`` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ∏e{ ™ªL ¯ ¿Éc øjCGh ?ô°üe ∂∏e ¬à«dƒJ ó©H øjódG ∞«°S Ö≤d Õ (Ü) ?∑Gòæ«M øjódG º‚ ?GPÉŸh ?øjódG º‚ ≈∏Y ô°üe ∂∏e øjódG ∞«°S á«dƒJ ÈN ™rbh Ée (``L) :≈JCÉj ÉŸ π∏Y ( O ) .QódG Iôé°T á≤aGƒeh ,áÑMôdG øe øjódG º‚ ÜÉë°ùfG ¯ .á«eRQGƒÿG ™e øjódG º‚ ±ÓàNG ¯
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

23
CMYK

-2¢Tƒ``«˘L âfɢc ≈˘à˘M zQɢé˘æ``°S{ ≈˘a ô˘≤˘à˘ °ùj ó˘˘μ˘ j ⁄h{ ,ôμH QÉjO ¿óe º¶YCG zóeBG{ ô°UÉ– ≈ehôdG øjódG çÉ«Z ób DƒdDƒd øjódG QóH ¿Éch ,øjódG º‚ øH √É°T ¿GQƒJ É¡«ah zQɢé˘æ˘°S{ ᢩ˘∏˘b ∫ƒ˘M ∞˘à˘dGh ,¬˘°û«˘é˘H ô˘˘NB’G ƒ˘˘g ´ô˘˘°SCG .z...GóYƒàe GOó¡e k k :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G ÒîJ ( CG ) .(ºLÉ¡J ` ¥ƒ£J ` ióà©J) :zô°UÉ–{ ±OGôe ¯ .(∞bƒJ ` ™LGôJ ` CÉ£HCG) :z´ô°SCG{ OÉ°†e ¯ .(´Ób ` ´ƒ∏b ` ™«dÉ≤e) :zá©∏b{ ™ªL ¯ .(OÉ°†J ` π«°üØJ ` ±OGôJ) :zGóYƒàe{h zGOó¡e{ ÚH ¯ k k ?zQÉéæ°S{ ¤EG øjódG º‚ CÉ÷ GPÉŸ (Ü) ?GPÉŸh ?øjódG º‚ π°UƒŸG ÒeCG Oóg Õ (``L) áeÓYh ,áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V ( O ) :É¡Ñjƒ°üJ ™e áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✕) ( ). √QÉ°üM AÉæKCG øjódG º‚ ™e á«eRQGƒÿG ∞bh ¯ á«Ø«c ≈a ∫OÉ©dG ∂∏ŸG iCGôH øjódG º‚ ¿É©à°SG ¯ ( ) .QÉ°ü◊G ∂a ( ) .QÉ°ü◊G AÉ¡fE’ á£N zQódG Iôé°T{ äôHO ¯
24
CMYK

-3:≈檫dG ¬àMGôH iô°ù«dG ¬Øc §¨°†j ƒgh ≈°VÉ≤dG ∫Éb{ øgQh ,∑DhÉÑMCGh ,∑QÉ°üfCG øëf ,i’ƒe Éj ´É£e ôeCG{ .z∂JQÉ°TEG ;á«eRQGƒÿG ¤EG ∂ã©Ñj ¿CG i’ƒe ójôj{ :QódG Iôé°T âdÉb ºgó©J ,∂∏NGóe ø°ùMh ,∂fÉ«H Iƒbh ,∂àbÉÑ∏H º¡∏«ªà°ùàd .z...A≈°T πc º¡°SƒØf øe ƒë“h ,º¡«æ“h Iô≤ØdG Aƒ°V ≈a ≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG ÆGôØdG ≈a ™°V ( CG ) :á≤HÉ°ùdG : z§`` ` ¨` ` ` °†j{ ≈æ©e ¯ : zô`` ` ` ` ` ` ` ` ` ` eCG{ ™ªL ¯ :É¡∏Ñb Éà zº¡∏«ªà°ùàd{ ábÓY ¯ : zπ`` ` `NGó`` ` `e{ OôØe ¯ ?É¡LhR ¤EG ¬àÑ°ùf GPɪ∏a iCGôdG áÑMÉ°U QódG Iôé°T âfÉc (Ü) ?á«eRQGƒÿG ¤EG k’ƒ°SQ ¿ƒμ«d ;≈°VÉ≤dG QÉ«àNG äGQÈe Ée (`L) .øjódG º‚ ÒeC’G ¬°VôY ɇ øjódG QóH ≈°VÉ≤dG ∞bƒe ÚH ( O ) §£ÿG º°SQ ≈a IQÉ¡ŸGh ,AÉcòdÉH QódG Iôé°T âØ°üJG (``g) .∂dP í°Vh .øÙG øe êhôî∏d
.......................................................................................... .......................................................................................... .................................................................... ..........................................................................................

25
CMYK

-4çóëàjh ,á«eRQGƒÿG ÜQÉ°†e ≠∏Ñj ≈°VÉ≤dG óμj ⁄h{ õØ≤a ,ÒØædÉH ôeC’G ihO ≈àM ,ÜÉàμdG º¡«∏Y CGô≤jh ,º¡©e ¤EG ÚYô˘°ùe Gƒ˘≤˘∏˘£˘fGh ,º˘gOɢ«˘L äGƒ˘¡˘°U ≈˘∏˘Y ¿É˘°Sô˘Ø˘dG øe ÉghòNCGh ,øjódG QóH ¢Tƒ«L ∫ƒM GƒØàdGh ,zQÉéæ°S{ .z...ÖfÉL πc á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) :Ió«Øe : zô``«` ` ` ØædG{ ±OGôe ¯ : zOÉ`` ` ` «` ` ` ` ` `L{ OôØe ¯ ?á«eRQGƒÿG ÜQÉ°†e ≠∏Hh ,á©∏≤dG øe ≈°VÉ≤dG êôN ∞«c (Ü) .∂dP í°Vh .É¡eƒb ádɪà°SG ≈a QódG Iôé°T âë‚ (``L) .óeBGh QÉéæ°S ≈a á«eRQGƒÿG ∑QÉ©e áé«àf ∂Hƒ∏°SCÉH ∫hÉæJ ( O ) Aƒ°V ≈a ∂dP í°Vh .øjóM hP ìÓ°S zájôμ°ù©dG Iƒ≤dG{ (``g) .≈fÉãdG π°üØ∏d ∂à°SGQO ô°ûY á°ùªN OhóM ≈a ≈fÉãdG π°üØdG ¿ƒª°†e ¢üÿ ( h ) .Gô£°S k
.......................................................................................... ..........................................................................................

26
CMYK

π````eC’G á`ª`°ùH (3)
,DƒdDƒd øjódG QóH ≈∏Y QÉ°üàf’G øjódG ºéæd ≥≤– ¿CG ó©H ø˘˘e √ɢ˘°T ¿GQƒ˘˘J ¬˘˘æ˘ HG Pɢ˘≤˘ fEG ”h ,≈˘˘ehô˘˘dG ø˘˘jó˘˘dG çɢ˘«˘ Z ≈˘˘ ∏˘ Yh p ,(2)¿Éà°ùcôàdG OhóM ≈∏Y (1)zÉØ«pc{ ø°üM ≈dEG π≤àfG QÉ°ü◊G ≈dEG ∫ƒ°Uƒ∏d ¥ô£dG π°†aCG ôtHóJh ,√ôeCG Ö«JôJ ≈a ´ô°Th o n .ô°üe ¢TôY ,ô°üe øY ÉÄk «°T ±ô©j ¿CG ¿hO ,âbƒdG ¢†©H ≈°†e ób ¿Éch p ,√QÉ°üfCG øe óMCG ¬«∏Y óØj ºdh ,≈JCG CÉÑf ’h â∏ÑbCG ádÉ°SQ Óa l ,QƒeC’G ≥FÉbO ≈∏Y ¬fƒ©∏£jh ,∑Éæg øe ¬«∏Y ¿ƒ∏Ñ≤j øjòdG o o ,º¡HÉ°UCG ób √hôμe ¿ƒμj ¿CG øe ÉkaƒN ;¬HÉë°UCG ≈∏Y ≥∏p ≤a n nn óMCG ¬«dEG äCÉj ⁄h ,ô°üe øe ¢ùeC’ÉH â∏°Uh ób á∏aÉb âfÉch .¿B’G ¤EG º¡æe äÉaô°T øe máaô°T ≈dEG êôN ,√Qó°üH ≥«°†dG óà°TG ɪdh r o u sn p Iôé°Th ,á«MÉf πc ≈a √ô°üH Ö∏≤j π©Lh ,™«æªdG ø°üëdG ɪæ«Hh ,¬ªg ádGREGh ,¬Hôc èjôØJ ≈a IópgÉL ¬Kó– ¬ÑfÉéH QódG k u rn
.ôμH QÉjO øe ôªY øHG IôjõLh ,zóeBG{ ÚH á∏LO ô¡f ≈∏Y áaô°ûe ᪫¶Y á©∏bh Ió∏H :ÉØ«c (1) .∑ôàdG OÓH πμd ™eÉL º°SG :¿Éà°ùcôàdG (2)

27
CMYK

™«æŸG ø°ü◊G áaô°T ¤EG êôN øjódG º‚ Qó°üH ≥«°†dG óà°TG ÉŸ .QódG Iôé°T √QGƒéHh ,á«MÉf πc ≈a √ô°üH Ö∏≤j π©Lh

CMYK

óMCG ¢Tɪ≤dG ôμH ≈HC’ ¿PCÉà°ùj ΩóîdG óMCÉH GPEG ¬≤∏b ≈a ƒg s .≠dÉH Qhô°ùH ¬∏Ñ≤à°SGh ,¬d ¿PE’ÉH ´ô°SCÉa IôgÉ≤dG QÉéJ ºéf ≈dEG √ój óe ,IójóédG ¬àYÉ°†H ôμHƒHCG ¢VôY Éeó©Hh s QÉæjódG Gòg i’ƒe Éj âjCGQCG{ :kÓFÉb ÖgòdG øe á©£≤H øjódG .z!?ójóédG GóÑa ,áHÉàμdG øe ¬«∏Y Ée CGôbh ,√ój øe øjódG ºéf ¬dhÉæàa ¬JCGô≤a QódG Iôé°T ¬dhÉf ºK ,ójó°ûdG (1)¢VÉ©pàe’G ¬¡Lh ≈a ,ΩÉ°ûdGh ,ô°üe ∂∏e øjódG ∞«°S ∫OÉ©dG{ :áÑé©àe âdÉb ºK ≈a GóH ɪY ÉÄk «°T OõnJ ºdh ,øjódG ºéf ≈dEG ¬JOQ ºK z...øª«dGh rp ºéf âØàdGh ,ºdC’G øe ¬«a º°ùJQG Éeh ,ájôî°ùdG øe É¡¡Lh ô°üe øY ÉæKóM{ :ójó°T ΩɪàgG ≈a ∫Ébh ,ôμH ≈HCG ≈dEG øjódG .z!?ôμH ÉHCG Éj ó≤a áeÉ©dG ¬Ñëj iòdG ƒëædG ≈∏Y i’ƒe Éj QƒeC’G äôL ` á©∏b âëJh øjOÉ«ªdG ≈a ôëæJ ≈àdG íFÉHsòdG ø«H ÉeÉjCG Gƒ°TÉY k ,ójóédG ô°üe ∂∏ªH ÉLÉ¡àHG ;º¡«∏Y É¡eƒëd ´Rƒon Jh ,πÑédG n k ∫OÉ©dG Öcƒe ógÉ°ûàd ;âLôN ≈àdG ±ƒdC’ÉH ´QGƒ°ûdG âLÉeh !¬fGƒYCGh √OƒæL ø«H á©∏≤dG ≈dEG É¡≤°ûj ƒgh ,øjódG ∞«°S n
.ôeC’G ¬«∏Y s≥°Th ,Ö°†Z GPEG ¢†©àeG :∫É≤j ,Ö°†¨dG :¢VÉ©àe’G (1)

29
CMYK

?ôμH ÉHCG Éj OGƒ≤dGh AGôeC’G ∫ÉM ∞«ch ` á``ã`«`ÑÿG ¢Sƒ``Ø˘ ˘æ˘ ˘dG hhP ’EG i’ƒ˘˘ e ɢ˘ ˘j ô˘˘ ˘°üe ≈˘˘ ˘a ≥˘˘ ˘Ñ˘ ˘ j º˘˘ ˘d !á``©eÉ£dG !?ôμH ÉHCG Éj ∂∏p ªdGh ` n ÒÑ˘˘ N ,¿GQó÷G ∞˘˘ ∏˘ Nh Qɢ˘ à˘ °SC’G AGQh i’ƒ˘˘ e ɢ˘ j ∂∏˘˘ ª˘ ˘dGh ` √ój ™°†j ø«M ’EG ≥«Øj ’ ,±ôàdGh ÜGô°ûdG ¿GƒdCGh ipQGƒédÉH o o s n ƒ¡∏dG ≈a ¬≤Øæ«d ,AÉ°ûj Ée É¡æe ±ôà¨j ,ádhódG øFGõN ≈a n .¿ƒÛGh Gƒ¶ë«d ;iQGƒ÷G øe Öëj ɪH AGôeC’G ¬«dEG Üô≤J óbh ∑ôμdG ô«eCG OhGO √óæY ºgɶMCG ¿Éch ,Iô«Ñc áfÉμªH √óæY ¬˘˘æ˘ Y ≈˘˘°ü≤˘˘j ,∫Oɢ˘©˘ dG ô˘˘°üb ≈˘˘a ≈˘˘gɢ˘æ˘ dG ô˘˘eB’G í˘˘Ñ˘ °UCG iò˘˘ dG ≈àM ¬æe Éæμ“h ,¬«∏Y É k£∏°ùJ OGOõ«d ;Ú°ü∏ıGh ø«ë°UÉædG k ô˘˘«˘ eC’G Gò˘˘¡˘ a ÒHó˘˘à˘ dGh iCGô˘˘dG ihP ø˘˘ e ó˘˘ MCG ¬˘˘ dƒ˘˘ M ≥˘˘ Ñ˘ ˘j ⁄ ᢩ˘∏˘≤˘H kÓ˘≤˘à˘©˘e ¬˘«˘∏˘Y ¢Vƒ˘Ñ˘≤˘e ñƒ˘«˘ °ûdG ï˘˘«˘ °T ø˘˘H ø˘˘jó˘˘dGô˘˘î˘ a nro ≈dEG ´Gô°SE’G ≈∏Y ∂ãMh ,i’ƒe Éj ∂àÑJÉμªH ɪ¡àe ,πÑ÷G k .!ÉgPÉ≤fEGh ô°üe !?≥°ûeO ÖFÉf OGƒédGh ∫OÉ©dG ôÑîH i’ƒe º∏©j ºdCG np ¬«£©j ¿CG ≈∏Y ∑ôμdG ÖMÉ°U OhGO ™e ≥ØJG ∫OÉ©dG ¿CG hóÑj
30
CMYK

å©Ña ,¥ÉØJ’G Gòg òØæ«d ;OGƒ÷G ≈∏Y ∫Éàëj ¿CG ÖMCGh ,≥°ûeO ,܃«∏bh ,ájQóæμ°SE’G ô¨nKh ,∂Hƒr °ûdG ¬«a ¬«£©j ÜÉàμH ¬«dEG n s áHÉ«f øY ∫õæj ¿CG πHÉ≤e ≈a ,Iõ«édG iôb øe iôb ô°ûYh ≈dEG ´ô°ùj ¿CG √ƒLô«a ,á©jóîdG ≈a ójõj ºK ,≥°ûeóH áæ£∏°ùdG ¢ùeCG ≈a ƒ¡a ;¬jCGôH πª©j ,¬ÑfÉéH ¿ƒμ«d ;ô°üà πÑ÷G á©∏b u n .¬«dEG áLÉëdG !?ôμH ÉHCG Éj OGƒédG ÜÉLCG GPɪHh ` ¿CG ≈a ôμa OGƒédG ¿CG âª∏Y ó≤dh ,OGƒ÷G ≈∏Y ∂dP π£æj ⁄ ` !i’ƒªH ø«©à°ùj .?ôμH ÉHCG Éj ∞«ch !?ÉfCG ≈H ø«©à°ùj ` n rn OGƒédG óæY øe πÑbCG ∫ƒ°SôH GPEG ,åjóëdG ∂dP ≈a ɪg ɪ«ah ô¶fh øjódG ºéf É¡°†Øa ,É©jô°S É¡«∏Y OôdG ƒLôj ádÉ°SôH k ºéf π¡ªàj ⁄h ,¬¡Lh ≈a OGOõj ô°ûÑdGh CGô≤j π©Lh ,É¡«a ,¬JCGô≤a ,QódG Iôé°T ÜÉàμdG ≈£YCGh ,º∏bh IGhóH ôeCGh ,øjódG ≈HnCG ≈dEG øjódG ºéf âØàdG ºK ,Qhô°S ≈a á≤aGƒe É¡°SCGQ äõgh ,ÜÉàμdG AÉL !ôμH ÉHCG Éj ¥OÉ°U ôÑN :má°TÉ°ûH ≈a ∫Ébh ,ôμH !¬«a Ée ™«ªL ≈∏Y â≤aGhh ,ɢYô˘°ùe ¬˘H ≥˘∏˘£˘fɢ˘a ,∫ƒ˘˘°Sô˘˘dG ≈˘˘dEG ¬˘˘ª˘ ∏˘ °Sh ,Oô˘˘dG Öà˘˘c º˘˘K k
31
CMYK

ɢ˘j ≥˘˘ °ûeO π˘˘ Nó˘˘ æ˘ °S :∫ɢ˘ bh ô˘˘ μ˘ H ≈˘˘ HCG ≈˘˘ dEG ø˘˘ jó˘˘ dG º‚ ≈˘æ˘nã˘ rfGh n ,¬°†jÉbCG ¿CG ≈∏Y ¢Vô©a ,â∏b ɪc OGƒédG ≈H ¿É©à°SG .!ôμHÉHCG s âYô°SCG óbh ,QÉéæ°Sh ÉØ«c ø°üM ƒg òNCÉjh ,≥°ûeO òNBG :ìôa ≈a ∫Ébh ôμH ≈HCG Qhô°S óà°TÉa !âjCGQ ɪc á≤aGƒªdÉH πeC’G OGR{ :á∏FÉb QódG Iôé°T âÑ≤Yh z!i’ƒe Éj áëHGQ á≤rØ°U{ n n ô°ûY án «fɪK !?ô°üe iƒ°S ≥°ûeO ó©H π¡a ,i’ƒe Éj ÉkbGô°TEG n n p .!ÇOÉ¡dG (1)ó«FƒdG ôØ°ùdÉH Éeƒj n k .!?QódG Iôé°T Éj ≥FGƒ©dGh ` !?¿Éc ɪ¡e ≥`FÉY ¬JÉ`eõYh ,ø`jódG º`‚ ΩÉ`eCG ∞`≤j π`gh ` iòdG Gòg ≈a ôμaCG äóY :(2)√ôeÉîj ∂°ûdGh ôμH ƒHCG ∫Éb ` ¿CG ≈°ûNCGh !i’ƒe Éj ¬jrCGQ ≈∏Y âÑrãj ¬à«n∏a .OGƒédG ¬©æ°U o n p rn !ΩôHCG Ée ¢†≤æjh ™Lôjh ,¥ôØdG ±ô©jh ,á≤Ø°üdG ôHóàj n p ô˘μ˘ Ø˘ j ≈˘˘à˘ M ô˘˘¶˘ à˘ æ˘ f ø˘˘d :kÓ˘ Fɢ˘b ɢ˘Yô˘˘°ùe ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f Ö˘˘≤˘ ©˘ a ` sn k .!ôHóàjh ∂©˘˘eh ,ᢢ∏˘ aɢ˘≤˘ dG ™˘˘e ô˘˘°üe ≈˘˘dEG Oƒ˘˘©˘ à˘ a ô˘˘ μ˘ H ɢ˘ HCG ɢ˘ j âfCG ɢ˘ eCG ,√OÉ°ùah ∫OÉ©dG ≈∏Y øjôFÉãdG AGôeC’G øe ≈YÉÑJCG ≈dEG ≈Jɪ«∏©J n¿hó°ûæj øe ,áª∏μdG ™ªLh IóMƒdGh ìÓ°UE’G ≈dEG ø«YGódGh o rn r n
.¬Ñ∏b §dÉîj :√ôeÉîj (2) .π¡ªàŸG ≈fCÉàªdG :ó«FƒdG (1)

32
CMYK

á˘¡˘LGƒ˘e ≈˘∏˘Y ¬˘JQó˘bh ,¬˘eõ˘˘©˘ H ¿ƒ˘˘≤˘ ã˘ j ,ɢ˘eRɢ˘M ɢ˘jƒ˘˘b ɢ˘kfɢ˘£˘ ∏˘ °S o k v o .QÉààdGh èfpôØdG ñƒ«°ûdG ï«°T øH øjódG ôîa ≈dEG GQÉM ÉeÓ°S πª– Éªc v k AÉÑfCG ¬©e ¿Éch ,¢UÓîdG ≈∏Y ¬æĪ£Jh ,πÑédG á©∏≤H π≤੪dG n .êôØdG ÜGôàbGh ,ô°üe ∫ƒNód øjódG ºéf ô«HóJ øY iôNCG ,OGƒédG ≠∏H ób á°†jÉ≤ªdG ≈∏Y á≤aGƒªdÉH øjódG ºéf OQ ¿Éch ,∂dP ≈dEG ¢SÉædG ìÉJQÉa ,≥°ûeO ≈a ôÑîdG ´GPCGh ,≥uah ¬fCG ø¶a o o `g636 ΩÉY iOɪL ∫hCG ≈ah ,øjódG ºéf ∫ƒ°Uh GƒÑn≤JQGh ≈∏Y ¿Éch ,∫ÉÑ≤à°SG ø°ùMCG øjódG ºéf ídÉ°üdG ≥°ûeO â∏Ñ≤à°SG ¿É°SôØdG ¬H §«ëj ,ô¨ãdG º°SÉH ¢SCGôdG ™aGQ Ö¡°TC’G ¬°Sôa π«îàJ ,É¡eÓMCG ≈a áëHÉ°S É¡LOƒg ≈a QódG Iôé°Th ,AGó°TC’G .É¡«dEG ∫ƒ°UƒdG πé©àJh ,É¡dɪLh É¡FÉ¡ÑH ≥°ûeO

33
CMYK

ådÉãdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1¤EG √ój óe ,Iójó÷G ¬àYÉ°†H ôμH ƒHCG ¢VôY Éeó©Hh{ Gòg i’ƒe Éj âjCGQCG{ :kÓFÉb ÖgòdG øe á©£≤H øjódG º‚ .z!?ójó÷G QÉæjódG ,áHÉàμdG øe ¬«∏Y Ée CGôbh ,√ój øe øjódG º‚ ¬dhÉæàa Iô˘é˘°T ¬˘dhɢf º˘˘K ,ó˘˘j󢢰ûdG ¢Vɢ˘©˘ à˘ e’G ¬˘˘¡˘ Lh ≈˘˘a Gó˘˘Ñ˘ a .z...QódG :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) .(Ö°†¨dG ` QƒØædG ` ∫ƒgòdG) :z¢VÉ©àe’G{ ±OGôe ¯ .(≈°ùf ` π¡L ` ≈ØN) :zGóH{ OÉ°†e ¯ .(ôjô≤àdG ` ≈ØædG ` Öé©àdG) :Iô≤ØdG ≈a ΩÉ¡Øà°S’G øe ¢Vô¨dG ¯ ∫óà°SG .É¡Lhõd á«ah á°ü∏fl ÉLhR QódG Iôé°T âfÉc (Ü) k .∂dP ≈∏Y ?GPÉŸh ?ÒeC’G ¬∏Ñ≤à°SG ∞«ch ?ôμH ƒHCG AÉL øjCG øe (``L) ?øjódG º‚ ¬Lh ≈a ¢VÉ©àe’G ô¡X ⁄ ( O )

34
CMYK

-2ÒÑN ¿GQó÷G ∞∏Nh ,QÉà°SC’G AGQh i’ƒe Éj ∂∏ŸGh{ ÚM ’EG ≥˘˘«˘ Ø˘ j ’ ,±ô```à˘˘dGh ÜGô˘˘°ûdG ¿Gƒ˘˘ dCGh iQGƒ÷ɢ˘ H ¬≤Øæ«d ,AÉ°ûj Ée É¡æe ±Î¨j ,ádhódG øFGõN ≈a √ój ™°†j .z¿ƒÛGh ƒ¡∏dG ≈a :≈∏j ÉŸ ∂æe Ö∏£j Ée ≈JB’G ÆGôØdG ≈a ™°V ( CG ) : ziQGƒ`` ` ` ÷G{ OôØe ¯ : zô`` ` ` `«` ` ` `Ñ` ` N{ ™ªL ¯ ∂à°SGQO Aƒ°V ≈a ∂dP í°Vh .zº¡cƒ∏e øjO ≈∏Y ¢SÉædG{ (Ü) .π°üØ∏d .∂dP ÚH .܃©°ûdGh ·C’G QÉ«¡fG πeGƒY øª°†àJ Iô≤ØdG (``L) :≈JCÉj ÉŸ π∏Y ( O ) .ójó÷G ô°üe ∂∏e ∫OÉ©dG ∂∏ŸG Ωó≤à ¢SÉædG ΩGƒY êÉ¡àHG ¯ ᢩ˘∏˘≤˘H ñƒ˘˘«˘ °ûdG ï˘˘«˘ °T ø˘˘H ø˘˘jó˘˘dG ô˘˘î˘ a ÒeC’G ∫ɢ˘≤˘ à˘ YG ¯ .πÑ÷G
.......................................................................................... ..........................................................................................

35
CMYK

-3óæY øe πÑbCG ∫ƒ°SôH GPEG ,åjó◊G ∂dP ≈a ɪg ɪ«ah{ ɢ¡˘°†Ø˘˘a ,ɢ˘©˘ jô˘˘°S ɢ˘¡˘ «˘ ∏˘ Y Oô˘˘dG ƒ˘˘Lô˘˘j ᢢdɢ˘°Sô˘˘H OGƒ÷G k ≈a OGOõj ô°ûÑdGh CGô≤j π©Lh ,É¡«a ô¶fh ,øjódG º‚ ,º˘˘∏˘ bh IGhó˘˘H ô˘˘eCGh ,ø``jó˘˘dG º‚ π˘˘¡˘ ª˘ à˘ j ⁄h ,¬˘˘¡˘ ˘Lh á≤aGƒe É¡°SCGQ äõgh ,¬JCGô≤a QódG Iôé°T ÜÉàμdG ≈£YCGh .z...Qhô°S ≈a :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) ` QódG Iôé°Th øjódG º‚) :≈∏Y Oƒ©j zɪg{ Òª°†dG ¯ .(ôμH ≈HCGh øjódG º‚ ` ôμH ≈HCGh QódG Iôé°T .(π«∏©J ` π«°üØJ ` áé«àf) :É¡∏Ñb Éà zÉ¡°†Øa{ ábÓY ¯ .(π«∏≤àdG ` ICÉLÉØŸG ` ∂°ûdG) :ó«Øj zGPEG{ :¬dƒ≤H ÒÑ©àdG ¯ ᢢ≤˘ aGƒ˘˘eh ,ø˘˘ jó˘˘ dG º‚ ∫ƒ˘˘ Ñ˘ b zOGƒ÷G{ Üɢ˘ à˘ c ≈˘˘ ≤˘ d GPÉŸ (Ü) ?QódG Iôé°T Gò¡H ó°ü≤j GPÉe .zi’ƒe Éj áëHGQ á≤Ø°U{ ôμH ƒHCG ∫Éb (``L) ?∫ƒ≤dG ¬μ°T ≈æH ΩÓY .OGƒ÷G ¬°VôY ɪ«a ¬μ°T ôμH ƒHCG ióHCG ( O ) ?Gòg

36
CMYK

-4∂©eh ,á∏aÉ≤dG ™e ô°üe ¤EG Oƒ©àa ôμH ÉHCG Éj âfCG ÉeCG{ ∫OÉ©dG ≈˘∏˘Y ø˘jô˘Fɢã˘dG AGô˘eC’G ø˘e ≈˘YÉ˘Ñ˘JCG ¤EG ≈˘Jɢª˘«˘∏˘©˘J áª∏μdG ™ªLh ,IóMƒdGh ìÓ°UE’G ¤EG ÚYGódGh ,√OÉ°ùah ¬JQóbh ,¬eõ©H ¿ƒ≤ãj ,ÉeRÉM Éjƒb ÉkfÉ£∏°S ¿hó°ûæj øe k v .zQÉààdGh ,„ôØdG á¡LGƒe ≈∏Y Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G â– É v£N ™°V ( CG ) :≈∏j ÉŸ .(¿ƒÑ∏£j ` ¿ƒLôj ` ¿ƒª∏μj) :z¿hó°ûæj{ ±OGôe ¯ .(¢UÓNEG ` AÉæH ` ìÓ°U) :zOÉ°ùa{ OÉ°†e ¯ .(AÉYódG ` ≈YGódG ` á«YGódG) :zÚYGódG{ OôØe ¯ ?OGƒ÷G ádÉ°SQ ≈∏Y OôdÉH øjódG º‚ ´ô°SCG GPÉŸ (Ü) .øWƒdG √ÉŒ ΩƒμÙGh ºcÉ◊G øe πc QhO Iô≤ØdG äOóM (``L) .∂dP í°Vh ÒeCÓd ¬à«–h ,AGôeCÓd øjódG º‚ äɪ«∏©J πª– GPÉe ( O ) ?øjódG ôîa ¬æª°†J Ée ºgCG øY ∂Hƒ∏°SCÉH ÈY ô£°SCG Iô°ûY ¤GƒM ≈a (``g) .ådÉãdG π°üØdG

37
CMYK

nn πeC’G ≥jôW ≈a áÑ≤Y (4) âdÉb ≥°ûeO ≈a QódG Iôé°Th ,øjódG ºéf ô≤à°SG ÉeóæYh ó©°SCG √ó©H Éeh ,i’ƒe Éj ó«©°S ∫õæe{ :Qhô°S ≈a QódG Iôé°T l l .z¬s∏dG ¿PEÉH á«MÉf ,Gó«©H √ô°üH ìô°ùj ƒgh øjódG ºéf ídÉ°üdG ∫Éb ` k u o .!?ô°üe ≈dEG ∫ƒ°UƒdG ∞«c øμdh :ô°üe ,ÉeO ≥jpôof hCG ÉØ«°S ™aôf ¿CG ô«¨H ,≥°ûeO Éæ∏NOh Qó≤dG ÉæfÉYCG k nn ø`` e ¬``«a É`` æd ÅÑN Ée iQOCG ’h ,∂`` FÉ``°T ≥``jô`` £dÉa Gò``g ó©H ÉeCG uo AGOƒ°S ô«HóJh ,èfôØdG å``ÑNh ,(1)º¡æFɪch ܃jCG ≈æH ±ƒ«°S .ÉæaƒØ°U ≈a øjOƒLƒŸG É¡YÉÑJCG ó«ch ,¬«≤ØdG âæH ¿ƒ¡J i’ƒe Ωõ©H :É¡«æ«Y ≈a ™ª∏j πeC’G ≥jôHh âdÉb ` ¢ù«dh ,≈°SGhôdG ó¡æJh äÉÑ≤©dG ∫hõJ ¬s∏dG ≥«aƒàHh ,óFGó°ûdG s ≥ëdÉH ¿ÉªjE’G ™e ’h ,Ö©°U ¥OÉ°üdG Ωõ©dGh áYÉé°ûdG ™e .m¢ü©à°ùe iôj ¬∏dÉa ,≥aƒªdGh º¡∏ªdG ƒg ºjôμdG ¬s∏dGh ôHóof ¿CG Éæ«∏Y un ø£Øj ’ m øªμe ≈a ¿ƒØînà°ùn«a ,á∏«M ÜôëdG ≈a ™æ°üj Ée ƒgh ,ø«ªc ™ªL :øFɪμdG (1) .¬æe á∏ØZ ≈∏Y hó©dG ≈∏Y ¿ƒ°†≤æj ºK ,óMCG º¡H t

38
CMYK

≈˘dEG ±hô˘¶˘dG √ò˘g ≈˘a ɢ¡˘à˘ Lɢ˘M º˘˘∏˘ ©˘ jh ,ɢ˘¡˘ Hɢ˘°ü˘˘eh ᢢeC’G √ò˘˘g n o p Gƒ°ùsfO øjòdG IGõo¨dG ∂ÄdhCG øe º≤àæj ¿CG ≈∏Y ¬æ«©«°Sh ,i’ƒe n on .IôgÉ s£dG ¢VQC’G ∂Ñ∏b ∂æe ≈æÑé©j !π«∏N ΩGC Éj π«ªL ΩÓc{ :øjódG ºéf ∫Éb ` s É¡æe ∫ÉæJ ’h ,∫nÓnμdG É¡jôà©j ’ ≈àdG áHÉsKƒdG ∂°ùØfh ,âHÉãdG o n :á∏FÉb á≤KGh äGôÑnf ≈a âYô°SCÉa .óFGó°ûdG s ≈Jƒb Qó°üe ƒg ,≈HƒjC’G øjódG ºéf i’ƒeh ,n’ ∞«ch{ ` .zπenC’G ¥ÉaBG ≈peÉenCG íàØjh ,ΩGóbE’Gh Ωõ©dG ≈æëæªj ,≈àYÉé°Th ∫ƒ°Uh øjódG ºéæd ø∏©j ÖLÉëdÉH GPEG ,¿É«LÉæàj ɪg ɪ«ah n nn nn ,¬«∏Y ɪ¡nfGòÄà°SGh ,ô°üe øe øjódG ≈≤J ¬ªYh øjódG ô«ée ¬ªY ¬«∏Y πNóa ,øjódG ºéf ɪ¡d ¿PCGh ,QódG Iôé°T âaô°üfÉa ¬fƒKóëj π«∏dG á«≤H Gƒ°†bh ,ô°üe AGôeoCG ¢†©H ɪ¡©eh ,√ɪY un o n s ,¬˘˘JCɢ ª˘ M ≈˘˘a äOô˘˘nJ ɢ˘eh ô˘˘°üe ø˘˘Yh ,∫Oɢ˘©˘ dG ø˘˘ e º˘˘ gQGô˘˘ pa ø˘˘ Y rn s ´ô°ùjh ,√ój øjódG ºéf º¡«dEG óªj ¿CG ≈∏Y Ö©°ûdG ìÉërdEGh n øjódG ºéfh ,¬pà«°TÉMh ∫OÉ©dG ô°T øe º¡°ü«∏îJh ,Ωhó≤dÉH np ᢰSɢª˘ M ≈˘˘a kÓ˘ Fɢ˘b ø˘˘jó˘˘dG ≈˘˘≤˘ J ¬˘˘H ìɢ˘°U ≈˘˘à˘ M ,ô˘˘uμ˘ Ø˘ jh ™˘˘ª˘ °ùj s :±É£©à°SGh
39
CMYK

ÖLGh .!?¬«YGO ≈Ñn∏oJ ≈àªa .i’ƒe Éj ∑ƒYój ÖLGƒdG ` l np u p o QÉædG ÅØ£jh ,ô°üe ≈dEG ¢†¡æj ¿CG ¬s∏dG ΩÉeCG i’ƒe ≈∏Y n i’ƒe Éj á∏FÉg Iƒb ô°üe ¿EG ,É¡nbô– ¿CG πÑb É¡H á∏©à°ûªdG p π˘μ˘d ¢†Hɢ˘æ˘ dG Ö∏˘˘≤˘ dG ɢ˘¡˘ fEG ,ɢ˘¡˘ ©˘ e Ωɢ˘°ûdG ∞˘˘©˘ °V âØ˘˘©˘ °V GPEG r n ≈g ɪe É¡∏°ûàæ«d ;É¡«dEG π«MôdÉH i’ƒe πéY Ó¡a ,Éæ°Tƒ«L .¬«a ¿CG ±ô©j ƒ¡a ,¬H ™æàbGh ™ª°S ɪ«a øjódG ºéf ôμa ` áHô°†dG èfôØdG É¡H Üô°†j ¿CG ™«£à°ùj ᪫¶Y Iƒb ô°üe ≈˘°ùæ˘j ’ ƒ˘¡˘a ;OÓ˘Ñ˘dG √ò˘g ≈˘˘a º˘˘¡˘ à˘ °üb ≈˘˘¡˘ æ˘ jh ,ᢢ«˘ °Vɢ˘≤˘ dG √hòNCG º¡fCG ¬dÉH øY Ö«¨j ’h ,º¡æY πoبj ’h ,º¡«°SBÉe ,πeÉμdG √ódGh ó¡Y ≈a âÑ°ûf ≈àdG •É«eO á©bƒe ≈a áæ«gQ ;Iôé¡∏d ô°ûY á°ùªNh áFɪuà°S ΩÉY ô¨sãdG Gòg GƒªLÉg ø«M n n n .ô°üe ¬æe Gƒ∏Nó«d ;¬«dEG ´ô°ùj ¿CG ¬æe Ö∏£j π«Yɪ°SEG ¬ªY ≈dEG π°SQCG ∂dòd ™aófÉa ¬ªY ∫ƒ°Uh ô¶àæj ⁄h ,ô°üe ∫ƒNO ≈a √óYÉ°ù«d ≠∏H ≈àM ¬H Ò°ùŸG ™HÉàj πXh ,ô°üe ≈dEG ÉYô°ùe ¬°û«éH ¬˘˘ª˘ Y ∫ƒ˘˘°Uh ô˘˘¶˘ à˘ æ˘ j ∞˘˘bh º˘˘K ɢ˘ ¡˘ ˘«˘ ˘∏˘ ˘Y ¤ƒ˘˘ à˘ ˘°Sɢ˘ a z¢ù∏˘˘ Hɢ˘ f{ .π«Yɪ°SEG
40
CMYK

í˘˘dɢ˘°üdG ¬˘˘ª˘ Y ≈˘˘ dEG ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ f Üɢ˘ à˘ c π˘ °üj ¿CG π˘˘ Ñ˘ b ø˘˘ μ˘ dh n ≠˘∏˘ H ó˘˘b (1)ìɢ˘Ñ˘ °üdG Qƒ˘˘fh ≈˘˘æ˘ ª˘ dG OQh Üɢ˘ à˘ c ¿É˘˘ c ,π˘˘ «˘ Yɢ˘ ª˘ °SEG øe ¬fGQòëjh ,OGƒédGh øjódG ºéf ¥ÉØJÉH ¬«a ¬fɨ∏Ñj ,π«Yɪ°SEG OƒæL ø«H ánbôoØdG uåH ≈∏Y ɪ¡ãëj ɪ¡«∏Y Oôa .¬«∏Y ∂dP ô£N n .¬jCGQ iôj ¿CG ≈dEG Ú«HƒjC’G øe ¬©e øe ɪ«°p S’h ,øjódG ºéf s øjódG ô«ée :¬«ª©H ∫É°üJ’ÉH QƒØdG ≈∏Y ÉàeÉ≤a nÓ¡ªàJ ⁄h ` s s p π˘˘jƒ˘˘W åjó˘˘M º˘˘¡˘ æ˘ «˘ H QGOh .¬˘˘fɢ˘Ñ˘ Mɢ˘°üj ø˘˘jò˘˘∏˘ dG ø˘˘ jó˘˘ dG ≈˘˘ ≤˘ Jh áYÉ s£dG ≈∏Y ɪgôÑ°U øe ânFõgh ,ɪ¡æe ≈æªdG OQh ¬«a äôî°S pn ™e AÉ≤ÑdG øe ɪ¡JQsòMh ,≈¡ænJh ôeCÉJ ipQGƒédG øe ájQÉéd ,ôeC’G É¡d ºJ GPEG QódG Iôé°T ¢û£H ɪ¡àaƒNh ,øjódG ºéf s ɢ˘ª˘ ¡˘ «˘ NCG ø˘˘H’ ’ ɢ˘¡˘ °ùØ˘˘æ˘ d ∂∏˘˘ ª˘ ∏˘ d ≈˘˘ ©˘ °ù˘˘ nJ ɢ˘ ¡˘ fCG ɢ˘ ª˘ ¡˘ d Ió˘˘ cDƒ˘ e o n r ø««HƒjC’G ≈∏Y â°†b ∂∏ªdG ≈dEG â∏°Uh GPEG É¡fCGh ,øjódG ºéf n .Gô«Ñch Gô«¨°U k k p ´ó˘˘ î˘ fG ≈˘˘ æ˘ ª˘ dG OQh ᢢ bɢ˘ Ñ˘ dh ,ɢ˘ ¡˘ Fɢ˘ gOh ICGô˘˘ ª˘ dG ´Gó˘˘ î˘ Hh øe øjódG º‚ ´ÉÑJCG ø«H ábôØdG áYÉ°TEG ≈∏Y ÉfhÉYh ,¿ÓLôdG .Ú«HƒjC’G ídÉ°üdG ¬ªY ∫ƒ°Uh ô¶àæj øjódG ºéf ô«eC’G ¿Éc ɪæ«Hh
¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S ÜÉ°ù◊ ¿Óª©Jh ,QódG Iôé°T ≈∏Y ¿ÉJóbÉM øjódG º‚ iQGƒL øe ¿ÉàjQÉL (1) .É¡«∏Y AÉ°†≤dGh ,QódG Iôé°T º«£– ±ó¡H ;ô°üe ºcÉM ∫OÉ©dG É¡æHGh

41
CMYK

≥°ûeO ≈∏Y ºég π«Yɪ°SEG ¿CÉH ¬«dEG AÉÑfC’G â∏ÑbnCG ,π«Yɪ°SEG .É¡à©∏b ô°UÉMh ,É¡ªëàbGh ,ºî°V ¢û«éH ∞˘˘ bƒ˘˘ ª˘ dG Gò˘˘ g ≈˘˘ a ¿É˘˘ jô˘˘ J GPɢ˘ e{ :¬˘˘ «˘ ª˘ ©˘ pd ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ f ∫ɢ˘ b rs n !?iôf GPÉe{ :ÖéY ≈a kÓFÉb øjódG ô«ée ´ô°SCÉa ,z?êôëdG .!?OôdGh òNC’Gh QhÉ°ûàdG πªàëj ôeC’G πgh π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG Ö¡æj ≈àM ô¶àæfCG !∑Éæg ÉfO’hCGh ÉædGƒeCG s .z!?¿Gƒ¡dG º¡n≤jòjh ,Éæ∏gCG ≈∏Y ¢†Ñ≤jh ,≥°ûeO o ø˘˘ e ¢ù«˘˘ dCG !?iQCG GPɢ˘ e{ :kÓ˘ Fɢ˘ b ø˘˘ jó˘˘ dG ≈˘˘ ≤˘ ˘J Üɢ˘ LCG Gò˘˘ μ˘ ˘gh ɢ˘ fô˘˘ ¡˘ Xh kIó˘ MGh Iƒ˘˘ £˘ N Ωó˘˘ ≤˘ à˘ f ∞˘˘ «˘ ch !?Oƒ˘˘ ©˘ f ¿CG π˘˘ °†aC’G np o ø«H Éfô°üëjh ,ÉæØ∏N π«Yɪ°SEG ´ô°ùj ¿CG øerCÉfnCG !?±ƒ°ûμe n o r n on .z!?ô°üe ¢Tƒ«Lh ∫OÉ©dG QÉfh √QÉf :øjQÉf º˘˘ n¶˘˘ch ,¬˘˘«˘ ª˘ Y ø˘˘e ∫ó˘˘Ñ˘ à˘ dG Gò˘˘¡˘ d ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f Ö颢Y ó˘˘à˘ °Tɢ˘a ` s ,ɪ¡≤aGƒj ¿CG s’EG ,áÑ«°ü©dG ±hô¶dG √òg ΩÉeCG ôj ºdh ,(1)¬¶«Z n ≠∏H ≈àM GóFÉY ¬©e øªH ´ô°SCGh ,≥°ûeO ≈dEG IOƒ©dG Qô≤jh k n n u no âfÉc ó≤a ,Oƒ©j ¿CG QódG Iôé°T iCGQ øe øμj ºdh .(2)ô«°üo≤dG n n ∞«c øjódG ºéf ±ô©j ∑Éæg øeh ,ô°üe ≈dEG Ωó≤àdG π°†ØJ o .√OƒæLh π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ÜODƒjh ,≥°ûeO ´õàræj n n n n
.ô°üªH iòdG ô«Z ΩÉ°ûdÉH ó∏H (2) .√ô¡¶j ºdh ,¬æe ¬°ùØf ≈a Ée ≈∏Y ∂°ùeCG :¬¶«Z º¶c (1)

42
CMYK

ó˘j ≈˘a ≥˘°ûeO ᢩ˘∏˘b •ƒ˘≤˘°ùH Aɢ˘Ñ˘ fC’G â∏˘˘Ñ˘ bCG ,ô˘˘«˘ °ü˘˘≤˘ dG ó˘˘æ˘ Yh o ɪ«a ¿Éjôj ɪY ¬«ªY ∫CÉ°ùj øjódG ºéf OÉ©a ,π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG s ¿CGh ,IOƒ©dG øe ihóL iôj ’ ¬fCG ɪ¡d ócDƒjh ,π«Yɪ°SEG ™æ°U nrn n ô«ée ´ô°SCÉa ,∞∏îdG ≈dEG Iƒ£N øe ô«N ΩÉeC’G ≈dEG kIƒ£N n o Ωó≤àf !?ÉædGƒeCGh Éæ∏gCG ∑ôàfh{ :ôNÉ°S 䃰U ≈a Ö«éj øjódG s o .z!?ÉæjójCG ≈a Ée ´ófh ,∫ƒ¡› ±óg ≈dEG (1) √ɢ˘jô˘˘rZCG ø˘˘eh ɢ˘ª˘ ¡˘ Yɢ˘Ñ˘ JCG Gô˘˘enCGh ,√ƒ˘˘NCGh ƒ˘˘g π˘˘¡˘ ª˘ à˘ j º˘˘ dh n n ¬©e ¢ù«d ,øjódG ºéf GƒcôJh ≥°ûeO ≈dEG Gƒ≤∏£fÉa ,IOƒ©dÉH n ô«Z ≈a QódG Iôé°T âdÉb .QódG Iôé°T ¬JCGôeGh ¬μ«dɪe iƒ°S Ée πc !i’ƒe ≈∏Y ¢SCÉH ’{ :á≤MÓàªdG çOGƒëdG √ò¡d çGôàcG ∫ÉLôdG ≥∏p N Éeh .√ôÑ°Uh ¬àYÉé°Th i’ƒe p ΩõY (2)¿hO iôL o n nn .z!óFGó°ûdG ≈∏Y GƒÑ∏¨àjh (3)ÜÉ©°üdG Gƒ¡HÉé«d ’EG u o ÜÉ°ùM Ö°ùënf ºd !?QódG Iôé°T Éj Ωƒ«dG ±ô°üàf ∞«ch ` p iƒ˘°ù˘˘f ¿CG π˘˘Ñ˘ b ≥˘˘°ûeO ɢ˘æ˘ cô˘˘Jh ,¬˘˘Yɢ˘ª˘ WnCGh ¬˘˘ã˘ Ñ˘ Nh π˘˘«˘ Yɢ˘ª˘ °SEG n un o ,¬«∏Y ¢†Ñ≤f ¿CG πÑb É¡æe êôîf s’CG QóLC’G ¿Éch ,¬©e ÉæHÉ°ùM n nr .!Éæ©e √òNCÉf hCG ¬æé°ùfh øjódG ≈≤Jh øjódG ô«ée Éæ©e ¿Éc óbh{ :Ahóg ≈a âHÉLCG `
.πbCG :¿hO (2) .√ÉYóN (1) .Égƒ¡LGƒj :ÜÉ©°üdG Gƒ¡HÉéj (3)

43
CMYK

ÉæØ∏N øe !?Éææ«H GƒfÉc ¿CG ÉÄ«°T ≈æZCG π¡a ,܃jCG ≈æH øe ô«ãch √ògh !ôHóJ QƒeCGh ,ôØëJ ôaÉXCGh ,≈©°ùJ ÜQÉ≤Y i’ƒe Éj A’Dƒg òÑæj ¿CG øe óH’ ¬fCG º∏©«d ;i’ƒe ≈dEG ¬s∏dG É¡bÉ°S áHôéJ norn so º¡Ñëj øjôNBG øY åëÑjh ,º¡Hƒ∏b ƒØ°üJ ’ øjòdG øjóbÉëdG o .´ÉªWCÉH QƒØJ hCG ó≤M ≈∏Y º¡JóÄaCG iƒ£æJ ’ ,¬fƒÑëjh ,∂àYÉW ≈∏Y º¡Ä°ûæoJ øjòdG ∂fɪ∏Z iƒ°S i’ƒe Éj ∂©Øæj ød u ñC’Gh ÜC’G º¡d ¿ƒμàa GQɨ°U º¡H ≈JCÉJ ,∂ÑëH º¡Hƒ∏b CÓªJh k p .ójôJ Ée ≈dEG π°üJ ≈àM º¡æe ójõJh ,º©dGh ºgô«¨°üd nåjóM ’ p∂r∏ªdG ≈a ™eÉW i’ƒe Éj ܃jCG ≈æH πc o (1)pInCɢª˘M ≈˘a n¿ƒ˘à˘ Ñ˘ æ˘ j ,¿É˘˘£˘ ∏˘ °ùdGh º˘˘μ˘ ë˘ dG iƒ˘˘°S º˘˘gô˘˘«˘ Ñ˘ μ˘ d ’h rn oorn ,ºgQhó°U ≈a ábôØdG ƒªæàa .ó°SÉëàdGh ,¢†ZÉÑàdGh ,±ÓÿG p ’EG ±ô˘˘©˘ j ’ ,º˘˘¡˘ Yɢ˘ª˘ WGC h ¬˘˘Fɢ˘HGB ó˘˘ ≤˘ M ≈˘˘ ∏˘ Y º˘˘ ¡˘ æ˘ e π˘˘ c Ö˘˘ °ûjh o OGóLC’Gh AÉHBÓd ¿Éc Ée ´GõàfG ≈∏Y πª©dGh ,´RÉæàdGh º°UÉîàdG πªëj iòdG ,QOÉ≤dG ipƒ≤dG ≈dEG ô¶ædG ¿hO ,ΩɪYC’Gh IƒNE’Gh n rp .!π«≤ãdG ºμëdG (2)QRƒH ¢†¡æjh ,AÉÑYC’G ≈a ôμØj ’ ,™ª£dG áeGhO ≈a ¢û«©j i’ƒe Éj º¡æe óMGh πc p ¿EG ¬≤pJÉY ≈∏Y ™°Vƒj iòdG πrª◊G π≤K ±ô©j ’h ,√OGó©à°SGh ¬JQób .z!™«£à°ùj ¬fCG ø¶j i’ƒe Éj º¡æe ¬n∏HC’G ≈àM ,ºμëj ¿CG ¬d ¢†«ob r u
.πªpM (2) .øàæªdG Oƒ°SC’G ø«£dG :ICɪëdG (1)

44
CMYK

Iôé°T Éj ≥M ∂©e{ :∫Éb ºK ,äGôe ¬°SCGQ øjódG ºéf õg ` ɢª˘c π˘«˘∏˘ H ⢢«˘ H ô˘ «˘ pHó˘˘J !?Ωƒ˘˘«˘ dG ¥RCɢ e ø˘˘e êô˘˘î˘ f ∞˘˘«˘ ch ,Qó˘˘dG uo l .z!?πª©dG ɪa ,ø«dƒ≤J ÖMÉ°U OhGO ÖfÉL ≈a !i’ƒe Éj óMGh ÖfÉL ≈a πeC’G ` .∑ôμdG Iôeh Éæ©e kIôe ¬fEG ,!?ô«N OhGO øe ≈Lôoj πgh !ÉkÑéY ` l ÉfCGh ,¬«HC’ ¿Éc iòdG ΩÉ°ûdG ∂∏e ≈dEG π°üj ¿CG ¬ªg πch ,Éæ«∏Y o ÉæªLÉg ,¬«a øëf ɪH º∏Y GPEÉa ,¬ÑfÉL øe ÉkaƒN ó°TCG Ωƒ«dG .!Éæe ≈¡àfGh ∂dP ¿C’ ;Éæ«∏Y ≈°†≤j ødh ,ÉæªLÉ¡j ød ¬fEG{ :áYô°ùe âdÉb ≈∏Y ¬fhÉ©æd ;Éæ«dEG áLÉM ≈a ¬fCG iQCGh ,π«Yɪ°SEG √hóY iƒ≤j ,É¡pH ¬«æªofh ,¬«dEG å©Ñf ¿CG i’ƒe iôj ’CG !≥°ûeO òNCÉj ¿CG un ’EG ¬˘˘dɢ˘NEG ’h .∞˘˘bƒ˘˘ª˘ dG Gò˘˘g ≈˘˘a ¬˘˘H iƒ˘˘≤˘ à˘ fh ,ɢ˘æ˘ «˘ dEG ¬˘˘ ª˘ °†fh s n o áfhÉ©e Ö∏£j ô°üe ≈a âbƒdG ∂dP ≈a OhGO ¿Éch z!?ÉÑ«éà°ùe k .≥°ûeO ƃ∏H ≈∏Y ∫OÉ©dG ∂∏ªdG É¡d ôμ°Th ,QódG Iôé°T âMôàbG Ée ≈∏Y øjódG ºéf ≥aGh ´ô°SCGh ,¬«æªjh √ó©j OhGO ≈dEG (1)Gƒnv J Öàch ,ÖFÉ°üdG É¡jCGQ u o opn .ô°üe ≈dEG ≥jô£dG Ö¡æj ,ádÉ°SôdÉH ∫ƒ°SôdG
.A≈°T ¬Luôn©oj ’ Gkó°UÉb AÉL iCG ,Gƒnv J AÉL :∫É≤jh .π¡ªàj ºd ,∫ÉëdG ≈a (1)

45
CMYK

™HGôdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1,Qó˘˘≤˘ dG ɢ˘æ˘ fɢ˘YCG ...!?ô˘˘°üe ¤EG ∫ƒ˘˘°Uƒ˘˘dG ∞˘˘«˘ c ø˘˘μ˘ dh{ ó©H ÉeCG ,ÉeO ≥jôf hCG ÉkØ«°S ™aôf ¿CG Ò¨H ≥°ûeO Éæ∏NOh k ±ƒ«°S øe ¬«a Éæd ÅÑN Ée iQOCG ’h ,∂FÉ°T ≥jô£dÉa Gòg âæH AGOƒ°S ÒHóJh ,„ôØdG åÑNh ,º¡æFɪch ܃jCG ≈æH .zÉæaƒØ°U ≈a øjOƒLƒŸG É¡YÉÑJCG ó«ch ,¬«≤ØdG :≈∏j Ée á≤HÉ°ùdG Iô≤ØdG øe äÉg ( CG ) : zó`` ` ` ` `YÉ`` ` ` °S{ ≈æ©Ã áª∏c ¯ : z¿ƒ`` ` ` `°üf{ áª∏μd GOÉ°†e ¯ : zπ`` ` ` ¡` ` LCG{ ≈æ©Ã ÉÑ«côJ ¯ k ?Iô≤ØdG ≈a ΩÉ¡Øà°S’G ¢VôZ Ée (Ü) ¤EG ∫ƒ°UƒdG ¿hO ∫ƒ– ≈àdG äÉÑ≤©dG øjódG º‚ OóM (``L) .É¡ë°Vh .ô°üe ≥jôW ≈a ∞≤J ≈àdG ≥FGƒ©dG IÌc øe QódG Iôé°T âfƒg ( O ) s ?âdÉb GPɪa .øjódG º‚
....................................................................... ....................................................................... .......................................................................

46
CMYK

-2ÖLGh !?¬«YGO ≈Ñ∏J ≈àªa .i’ƒe Éj ∑ƒYój ÖLGƒdG{ QÉædG ÅØ£jh ,ô°üe ¤EG ¢†¡æj ¿CG ¬∏dG ΩÉeCG i’ƒe ≈∏Y ɢj á˘∏˘Fɢg Iƒ˘b ô˘°üe ¿EG ,ɢ¡˘ bô– ¿CG π˘˘Ñ˘ b ɢ˘¡˘ H ᢢ∏˘ ©˘ à˘ °ûŸG ¢†HÉædG Ö∏≤dG É¡fEG ;É¡©e ΩÉ°ûdG ∞©°V âØ©°V GPEG ,i’ƒe .z...Éæ°Tƒ«L πμd :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(Ö«éà°ùJ ` ≥aGƒJ ` ÖgòJ) :z≈Ñ∏J{ ≈æ©e ¯ .(óYÉ°ùj ` ójõj ` π©°ûj) :zÅØ£j{ OÉ°†e ¯ ` ø`` jódG ≈``≤J ` ø`` jódG Ò``›) :ƒg Iô≤ØdG ≈a çóëàŸG ¯ .(ø`` jódG Qó`H í`°Vh .É`¡«∏Y π``«dódÉH Ió``jDƒe á``«°†b Iô`` ≤ØdG â`` °VôY (Ü) .∂dP ÖJôJ Ée Éæ«Ñe ,™ª°S ɪ«a ø`` jódG º``‚ ∞``bƒe í``°Vh (``L) k .¬«∏Y :≈JCÉj ÉŸ π∏Y ( O ) .„ôØdG øe ΩÉ≤àf’G ≈a øjódG º‚ áÑZQ ¯

47
CMYK

-3ídÉ°üdG ¬ªY ¤EG øjódG º‚ ÜÉàc π°üj ¿CG πÑb øμdh{ ≠˘∏˘H ó˘b ìÉ˘Ñ˘°üdG Qƒ˘fh ,≈˘æŸG OQh Üɢà˘c ¿É˘c ,π˘˘«˘ Yɢ˘ª˘ °SEG ,OGƒ÷Gh ø˘jó˘dG º‚ ¥É˘Ø˘JɢH ¬˘«˘ a ¬˘˘fɢ˘¨˘ ∏˘ Ñ˘ j ,π˘˘«˘ Yɢ˘ª˘ °SEG åH ≈∏Y ɪ¡ãëj ɪ¡«∏Y Oôa ,¬«∏Y ∂dP ô£N øe ¬fGQòëjh .z...øjódG º‚ OƒæL ÚH ábôØdG :≈∏j ÉŸ ܃∏£e ƒg Ée ¤ÉàdG ÆGôØdG ≈a ™°V ( CG ) : z¬`` `fÉ`` ` ` ¨∏Ñj{ ≈æ©e ¯ : zô`` ` ` `£` ` ` ` `N{ ™ªL ¯ : z¥É`` ` Ø` ` ` `JG{ OÉ°†e ¯ ?π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ¬ªY ¤EG ÉHÉàc øjódG º‚ π°SQCG GPÉŸ (Ü) k ¤EG ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æŸG OQh ÜÉàc ∫É°SQEG AGQh ™aGódG Ée (``L) ?π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ?Éà∏©a GPÉeh ,?ɪ¡HÉàc ≈∏Y π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG OQ Õ ( O )
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

48
CMYK

-4çOGƒ◊G √ò˘˘ ¡˘ ˘d çGÎcG ÒZ ≈˘˘ a Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ ˘°T âdɢ˘ b{ ΩõY ¿hO iôL Ée πc !i’ƒe ≈∏Y ¢SCÉ```H ’{ :á```≤MÓàŸG Gƒ¡HÉé«d ’EG ∫ÉLôdG ≥∏N Éeh ,√È°Uh ¬àYÉé°Th i’ƒe .zóFGó°ûdG ≈∏Y GƒÑ∏¨àjh ,ÜÉ©°üdG ÜÉ°ùM Ö°ùëf ⁄ ?QódG Iôé°T Éj Ωƒ«dG ±ô°üàf ∞«ch iƒ°ùf ¿CG πÑb ≥°ûeO ÉæcôJh ,¬YɪWCGh ¬ãÑNh π«Yɪ°SEG .z¬©e ÉæHÉ°ùM :≈∏j Ée IQƒcòŸG Iô≤ØdG øe äÉg ( CG ) : zΩÉ`` ` ` ` ª` ` àgG{ ≈æ©Ã áª∏c ¯ : z´õ`` ` ` ` ` ` `L{ áª∏μd GOÉ°†e ¯ ó˘˘ FGó˘˘ °ûdG äɢ˘ bhCG ≈˘˘ a ɢ˘ ¡˘ Lhõ˘˘ d ¿ƒ˘˘ Y ᢢ °ü∏ıG ᢢ Lhõ˘˘ dG (Ü) .Iô≤ØdG ∫ÓN øe í°Vh .øÙGh ≈∏Y ∫óà°SG .ó¡©H Ωõà∏J ’h ,óYƒH ≈ØJ ’ áã«ÑÿG ¢SƒØædG (``L) .∂dP ?¬«∏Y äQÉ°TCG Õh ?øjódG º‚ QódG Iôé°T äQòM · ( O ) ∫ÉLôdG ≥∏N ` ÜÉ©°üdG Gƒ¡HÉé«d ’EG ∫ÉLôdG ≥∏N Ée{ (``g) ..zÜÉ©°üdG Gƒ¡HÉé«d ?GPÉŸh ?π°†aCG Ú≤HÉ°ùdG øjÒÑ©àdG iCG
....................................................................... .......................................................................

49
CMYK

o Ió«μeh áYóN (5)
,ô°üe ≈a OhGO ¤EG ¬àdÉ°SôH øjódG º‚ ∫ƒ°SQ π°üj ¿CG πÑb πeC’G ™£bh ,∫OÉ©dG ∂∏ªdG øe ¢ùÄj ø«M ô°üe ∑ôJ ób OhGO ¿Éc ,∑ôμdÉH ¬à©∏b ≈dEG AÉLh ,≥°ûeO ƃ∏H ≈∏Y √ÉjEG ¬àfhÉ©e øe ?..øjódG ºéf øe OhGO ójôj GPɪa øjódG ºéf ≈dEG π°SQCGh Oɪ©H GPEG ¬Øbƒe ôHóàjh ,¬dÉM ≈a ôμØj øjódG ºéf ɪæ«Hh p ¿ÉfPCÉà°ùjh ,¢ù∏HÉf ≈dEG ¿É«JCÉj ≈pÑ∏ëdG ôo≤æ°Sh ∂°Sƒr e øH øjódG n n o p n ,º s¶©ªdG Éf’ƒe ≈∏Y oΩÓ°ùdG :π«éÑnJ ≈a ø«∏FÉb ¿Éªu∏°ùjh ,p¬«n∏Y r no n p p πeCGh ,èfôØdG p º£ëeh ,Üô©dG ò≤æeh ,ΩÉ°ûdGh ô°üe ¿É£∏°S .!É¡FÉLQh áeC’G √òg ø°ùMCÉH ΩÓ°ùdG OQh ,ɪ¡æe páªn¨ædG √ò¡d øjódG ºéf Öé©a s n s ÉYô°SCÉa !?¿B’G ƒg øjCGh OhGO øY ɪ¡dCÉ°Sh ,ɪgÉfOCG ºK ,¬æe òÑf ,º«¶©dG ¿É£∏°ùdG É¡jCG ∑ôμdG á©∏b ≈a ƒg{ :OOƒnn J ≈a ø«∏FÉb n q ≈JCGh ,ƒ¡∏dGh OÉ°ùØdG øe ¬«a iOôJ ɪd ÉgQÉc ,¬à«°TÉMh ∫OÉ©dG sn k áëØ°U ∂©e íàØjh ,i’ƒe Éj ∂≤M ≈a ¬æe GóH Ée πc øY Qòà©j .z¢VÉ«ÑdG á©°UÉf kIójóL np
50
CMYK

ÉÑéY{ :á°ûgO ≈a ÓFÉb ¬°ùØf çóëj (1)É«∏p e øjódG ºéf ¥ôWCÉa k n v n ≈dEG (2)Ohód hóY øe ;ÜÓ≤f’G Gòg OhGO Ö∏≤fG ∞«c .!ÉÑéY ºK k n ø˘˘ jò˘˘ g √Gƒ˘˘ aCG ø˘˘ e ìƒ˘˘ Ø˘ J ᢢ fɢ˘ «˘ ˘î˘ ˘dG ᢢ ë˘ ˘FGQ !?º˘˘ «˘ ˘ª˘ ˘M ≥˘˘ jó˘˘ °U ɪH É°VôdGh ,ɪ¡H Qhô°ùdG ô¡XCGh ¬°SCGQ ™aQ ºK z!Údƒ°SôdG q .ôÑN øe ¿Óªëj ôeCG ,ÉeÉjCG √óæY áeÉbE’G ≈a áÑZôdG ɪ¡æ«YCG ≈a iCGQ ÉeóæYh k s .™°SGh (3)iôpbh áë«°ùna ᪫îH ɪ¡d k n p ¿É˘˘°Vô˘˘©˘ j Gò˘˘NCGh ,Qó˘ dG Iô˘˘ é˘ °T ≈˘˘ dEG ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ f ¢ù∏˘˘ L º˘˘ K t Gòg AGQh ɪ«ah ,’Éb Éeh ø«dƒ°SôdG øjòg ≈a ¿GôμØjh ,QƒeC’G .∫ƒ°ù©ªdG ΩÓμdG ’ ,ó«©H øe ∑ôëàJ ìÉÑ°TCÉH GPEG √òg ɪ¡Jô«M ≈a ɪg ɪæ«Hh p øe ÖéY ≈a ɪg ɪ«ah .ó°ü≤J øjCG ’h ¿ƒμJ Ée óMCG ±ô©j ps ø∏©J ,áYõa á«dÉY äÉë«°U â©ØJQGh .pô«ØædÉH ôeC’G ihO ,ÉgôeCG sn ,º¡dƒ«N äGƒ¡°U ≈dEG øjódG ºéf ∫ÉLQ ´ô°SCÉa ,èfôØdG Ωhób ≈a É¡Ø∏N Gƒ∏NOh ,ìÉÑ°TC’G ∂∏J ≈dEG º¡H äQÉ£a Éghõªgh n ≥aC’G ¿Ébôàîj QódG Iôé°Th øjódG ºéfh ,AGôë°üdG ±ƒL ut p ≈ØàNGh ,ìÉÑ°TC’G ∂∏J âØàNG ≈àM ,øjOQÉ£ªdG ∞∏N ɪ¡fƒ«©H .É¡©e OƒæédG
.∞«°†dG ΩÉ©W :iôp≤dG (3) .IhGó©dG ójó°T (2) .kÓjƒW (1)

51
CMYK

ɪY á°ûgO ≈a É¡dCÉ°Sh ,QódG Iôé°T ≈dEG øjódG ºéf âØàdÉa ,ICÉéa äRôH ≈àdG ìÉÑ°TC’G øYh ,Ö«é©dG ∞bƒªdG Gòg ≈a iôJ GôenCG ∂dP ¿ƒμj ¿CG ≈a ¬μ°T ô¡XCGh ,ø«ªLÉ¡ªdG èfôØdG ájÉμMh kr ™˘˘aó˘˘ j π˘˘ ©˘ Lh ,¬˘˘ H iPC’G ¥É◊EGh ,¬˘˘ æ˘ Y Oƒ˘˘ æ÷G Oɢ˘ ©˘ HE’ Gô˘ Hó˘ e ksno º¡æe ±ô©jh ,¬dÉLQ Oƒ©j ¿CG Gô¶àæe ,™ª°ùdG ∞pgôjh ô°üÑdG o ro GPEÉa ,(1)¬°SóM Üòμj ºdh .É¡Ø∏N Gƒ≤∏£fG ≈àdG ìÉÑ°TC’G ∂∏J ôÑN o rn ô«¨H ɪ¡æe πc ,¿Éà∏¨H ɪ¡©eh ,¬eÉeCG øjódG OɪYh ô«p¡ s¶dÉH ≈a kÓFÉb ɪ¡æe IóMGh ≈dEG √ƒYój ô«¡¶dGh ,êô°S ’h ΩÉéd p p n .(2)A≈WƒdG ÖcôªdG Gòg ≈dEG i’ƒe Éj É«g{ :ájôî°S s .!?πLôdG É¡jCG øjCG ¤EG ` oo ÜÉãj .¢†jôªdG ∂ªY øHG iôàd ;i’ƒe Éj ∑ôμdG á©∏b ≈dEG ` o ≈˘˘ °Vô˘˘ ª˘ ˘dG Qhõ˘˘ J ¿CG Ö뢢 J ’CG !i’ƒ˘˘ e ɢ˘ j (3)¬˘Ø˘ fCG º˘˘ZQ Aô˘˘ª˘ dG Éeh ,i’ƒe Éj áÑLGh ¢†jôªdG IQÉjR .!?πgC’G ≈∏Y øĪ£Jh .!?º©dG øHG ¿Éc GPEG ∂dÉH .!!?ô«¡X Éj ¿É£∏°ùdÉH ≥«∏j Öcôe Gòg πgh ` n Gòg ܃cQ ¢ù«dCG :áJɪ°T ≈a ∫ƒ≤j ƒgh ô«¡¶dG á¡≤¡b â∏©a á∏¨ÑdG ≈dEG QÉ°TCG ºK !?ΩGóbC’G ≈∏Y ≈°ûªdG øe Gô«N ô¡¶dG k
.󡪟G (2) .¬æX (1) .ÜGôàdG iCG ΩÉZôdG ≈a ¬ØfCG ¢SO ɪfCÉc ,√É°VQ ô«¨H OGôªdG :¬ØfCG ºZQ (3) s o

52
CMYK

ºK ,ɪ°SÉH É¡eÉeCG ≈æëfGh ,QódG Iôé°T ≈dEG Ωó≤Jh ,iôNC’G k :ÉkFRÉg ∫Ébh ,¬°SCGQ ™aQ p ô«eC’G OGQCG Gòμg !¿É£∏°ùdG Öcôe πãe Öcôe áfÉ£∏°ù∏dh ` !´É£e √ôeCGh ,≈J’ƒe Éj OhGO .ΩÓ¶dG º¡©∏àHG ≈àM ÖcôdG QÉ°Sh ºd ≈àdG ìÉÑ°TC’G IOQÉ£e øe øjódG ºéf ∂«dɪe OÉY ɪdh º¡«∏Y ¿ƒªé¡j ,ºgQɶàfG ≈a OhGO óæL GhóLh ,É¡«∏Y Ghôã©j ɢª˘¡˘°übô˘j ìÉ``Ñ˘°üdG Qƒ`` fh ≈˘˘æ˘ ª˘ dG OQh º˘˘¡˘ ©˘ eh ,º˘˘¡˘ fhô˘˘°SCɢ jh o ro ¿CG ¬àLQ ,ÜÉàμH ô°SC’G óFÉb øe ≈æªdG OQh âeó≤J ºK ,ìôØdG n .OhGO ô«eC’G ¬¨∏Ñj ,øjódG ºéf ¬«NC’ çóM ɪH º∏©j ô°üe ≈a ∫OÉ©dG ónμj ºdh n ⪫bCÉa ¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S äôeCGh ,ÉMôa á©∏≤dG ™e õàgG ≈àM k ,ábRC’Gh ´QGƒ°ûdG ≈a ¿hOÉæªdG ±ÉWh ,∫ƒÑ£dG âbOh ,äÉæjõdG .ó«æ©dG ¢ùaÉæªdG ∫GR Éeó©H ,Ió«©°S ΩÉjCÉH ô°üe ¿hô°ûÑj ,∑ôμdÉH OhGO ≈dEG ∫OÉ©dG øe ádÉ°SôH ø«Hô≤ªdG ¢†©H QÉWh sn º‚ ¬«dEG π°Sôj ¿CG ¬dCÉ°ùjh ,á≤saƒªdG áHô°†dG √òg ≈∏Y ¬Äæ¡j n p ,≥°ûeO ∂∏eh QÉæjO áFɪ©HQCG ô«¶f ,ójóM øe m ¢üØb ≈a øjódG o .á櫪ãdG ájó¡dG √ò¡d ÉæªK kn
53
CMYK

.ΩÓ¶dG º¡©∏àHG ≈àM ÖcôdG QÉ°Sh

CMYK

ó≤a ,IóMƒdGh ìÓ°UE’G IÉYO øe ¬YÉÑJCGh ¢Tɪ≤dG ôμHƒHCG ÉeCG n ôμH ≈HCG QGO ≈a Gƒ©ªàLGh ,IóYGQ ≥YGƒ°U º¡«∏Y ôÑîdG ∫õf onn â˘˘ë˘ Ñ˘ °Sh ,á˘˘Ñ˘ μ˘ æ˘ dG √ò˘˘g ≈˘˘a ¿hQhɢ˘°ûà˘˘j z¿Gƒ˘˘Lô˘ H{ IQɢ˘ M ≈˘˘ a n n o ro ô n¶àæj Éeh ¬∏c ≈Hô©dG ºdÉ©dG ≈ah ,ΩÉ°ûdGh ô°üe ≈a ºgQÉμaCG o n o .ƒëædG Gòg ≈∏Y QƒeC’G äôL GPEG ,AÉn≤°ûdG øe ¬d s ;¬«a ºg ɪd πëH GƒYô°ùj ¿CG ≈∏Y ¿ƒ°ü∏îªdG A’Dƒg ΩõYh x .ºgGódG AÓÑdG Gòg øe OÓÑdG Gƒ°üu∏î«d s n o

55
CMYK

¢ùeÉÿG π°üØdG á°ûbÉæe
-1,ô°üe ≈a OhGO ¤EG ¬àdÉ°SôH øjódG º‚ ∫ƒ°SQ π°üj ¿CG πÑb{ πeC’G ™£bh ,∫OÉ©dG ∂∏ŸG øe ¢ùÄj ÚM ô°üe ∑ôJ ób OhGO ¿Éc ∑ôμdÉH ¬à©∏b ¤EG AÉLh ,≥°ûeO ƃ∏H ≈∏Y √ÉjEG ¬àfhÉ©e øe .z?øjódG º‚ øe OhGO ójôj GPɪa .øjódG º‚ ¤EG π°SQCGh :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) .(iOÉY ` QOÉZ ` ôLÉg) :z∑ôJ{ ±OGôe ¯ .(¿õ◊G ` Ö°†¨dG ` ¢SCÉ«dG) :zπeC’G{ OÉ°†e ¯ .(π«∏≤àdG ` ∂°ûdG ` ≥«≤ëàdG) :ó«Øj zób{ ±ô◊G ¯ .ɪ¡æe πc ¿ƒª°†Ãh ,ɪ¡H ±ôY ` .¿ÉàdÉ°SQ Iô≤ØdG ≈a (Ü) ∫ÓN øe ádƒ≤ŸG ¥ó°U ≈∏Y πdO ` zÒîH ≈JCÉJ ’ áfÉ«ÿG{ (``L) .OhGO øY ¬aô©J Ée -2á°ûgO ≈a É¡dCÉ°Sh ,Qó`dG Iôé°T ¤EG øjódG º‚ âØàdÉa{ äRôH ≈àdG ìÉÑ°TC’G øYh ,Ö«é©dG ∞bƒŸG Gòg ≈a iôJ ɪY ¿ƒμj ¿CG ≈a ¬μ°T ô¡XCGh ,ÚªLÉ¡ŸG „ôØdG ájÉμMh ,ICÉéa .z¬H iPC’G ¥É◊EGh ,¬æY Oƒæ÷G OÉ©HE’ GôHóe GôeCG ∂dP k k
56
CMYK

:Ió«Øe á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) : zìÉÑ`` ` ` `°TC’G{ OôØe ¯ : zäRô`` ` ` ` ` H{ OÉ°†e ¯ : z∂`` ` ` ` ` ` ` ` ` ` °T{ ™ªL ¯ ?øjódG º‚ √ó°ü≤j iòdG Ö«é©dG ∞bƒŸG Ée (Ü) .∂dP í°Vh .øjódG º‚ ™bƒJ Ée ¥ó°U çGóMC’G âàÑKCG (``L) .øjódG ºéæd ∫ƒ≤dG Gòg áÑ°SÉæe ÚH .z¬ØfCG ºZQ AôŸG ÜÉãj{ ( O )
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

-3øjòdG ìÉÑ°TC’G IOQÉ£e øe øjódG º‚ ∂«dɇ OÉY ÉŸh{ ¿ƒªé¡j ,ºgQɶàfG ≈a OhGO óæL GhóLh ,É¡«∏Y GhÌ©j ⁄ ìÉ˘Ñ˘°üdG Qƒ˘fh ,≈˘æŸG OQh º˘¡˘©˘eh ,º˘¡˘fhô˘°SCɢ jh º˘˘¡˘ «˘ ∏˘ Y ÜÉàμH ô°SC’G óFÉb øe ≈æŸG OQh âeó≤J ºK ,ìôØdG ɪ¡°übôj .zOhGO ÒeC’G ¬¨∏Ñj ¿CG ¬àLQ :Ió«Øe á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,≈∏j Ée äÉg ( G ) C : z∂`` ` ` ` ` «dÉ`‡{ OôØe ¯ : zɪ¡°übôj{ øe ≈°VÉŸG π©ØdG ¯ : zó`` ` ` ` `FÉ`` ` ` ` `b{ ™ªL ¯ .∂dP í°Vh .áã«ÑN IôeGDƒe á«ë°V øjódG º‚ ∂«dɇ ™bh (Ü) .π°üØ∏d ∂à°SGQO ∫ÓN øe QódG Iôé°Th øjódG º‚ Ò°üe ÚH (``L)
.......................................................................................... ........................................................... ..........................................................................................

57
CMYK

:≈JCÉj ÉŸ π∏Y ( O ) .øjódG º‚ ¬«NC’ çóM Éà ∫OÉ©dG ∂∏ŸG ìôa ¯ .¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S ôeC’ Gkò«ØæJ äÉæjõdG áeÉbEG ¯ -4OhGO ¤EG ∫Oɢ˘©˘ dG ø˘˘e ᢢdɢ˘°Sô˘˘ H ÚHô˘˘ ≤ŸG ¢†©˘˘ H Qɢ˘ Wh{ π°Sôj ¿CG ¬dCÉ°ùjh ,á≤aƒŸG áHô°†dG √òg ≈∏Y ¬Äæ¡j ,∑ôμdÉH ,QÉæjO áFɪ©HQCG Ò¶f ójóM øe ¢üØb ≈a øjódG º‚ ¬«dEG .zá櫪ãdG ájó¡dG √ò¡d ÉæªK ,≥°ûeO ∂∏eh k :≈∏j ɪY ÖLCG ( CG ) ?z¬Äæ¡j{ OÉ°†e Ée ¯ ?zQÉW{ ±OGôe Ée ¯ ?z¬dCÉ°ùj{ :¬dƒ≤H OGôŸG Ée ¯ Éæ«Ñe ,¢Tɪ≤dG ôμH ≈HCG ∞bƒeh ,∫OÉ©dG ∞bƒe ÚH ¿RGh (Ü) k .ɪ¡æe πc ™aGhO :≈JCÉj ÉŸ π∏Y (`L) .É°ùFÉj ∑ôμdG ¤EG ô°üe øe OhGO IOƒY ¯ k .øjódG º‚ ¤EG ≈Ñ∏◊G ô≤æ°Sh ,øjódG OɪY Ωhób ¯ ÚªcÉ◊G ≈∏Y Ékbƒ≤M øWƒ∏d ¿CG ɪc ,¬«NCG ≈∏Y ≥M ñCÓd ( O ) π˘˘ °üØ˘˘ ∏˘ ˘d ∂à˘˘ °SGQO Aƒ˘˘ °V ≈˘˘ a ∂dP í˘˘ ˘°Vh ..Úeƒ˘˘ ˘μÙGh .á«HOC’Gh á«æjódG ¢Uƒ°üædÉH Gó¡°ûà°ùe ¢ùeÉÿG k
58
CMYK

êô````ØdG (6) n n
¢SGôëdG áªMQ âëJ ,Éæ«é°S ∑ôμdG á©∏b ≈a øjódG ºéf πX k n n p .QódG Iôé°T iƒ°S ¬«∏°ùoJ ’ ,¬H Gƒ∏uch øjòdG OGó°ûdG ®Ó¨dG o ∞bh ≈àdG áÑ«°ü©dG ∞bGƒªdÉH ¬JôscP ,ÜôμdG ¬H óà°TG ɪs∏ch ɪsfEGh ,Aƒ°ùdG ¬H ójôj ’ OhGO s¿CG ¬d äócCGh ,¬ÑfÉéH ¬HQ É¡«a o øjódG ºéfh ,ójôj Ée ¢VôØjh ,øªãdG ≈∏p r¨«d ,¬°ùÑM ΩÉjCG ójõj n o rn øëfh ô¡°TCG á©Ñ°S ≈°†e :∫Ébh ¬°SCGQ ™aQ ºK ôμØjh É¡d ™ª°ùj .Éfô«°üe ¿ƒμ«°S GPÉe º∏©f ’ ,≈°SÉ≤dG ¢ùÑëªdG Gòg ≈a ’h ,i’ƒe Éj Öjôb ¬∏dG êôa ¿EG :áFOÉg äGôÑf ≈a âdÉb ` ¢Vpô˘ ©˘ j ,∂«˘˘dEG kÓ˘ °Sô˘˘e ’EG ᢢ ∏˘ jƒ˘˘ £˘ dG IóŸG √ò˘˘ g ó˘˘ ©˘ H OhGO ∫ɢ˘ NEG o rn ≈àM ,Ö∏£j Ée πc ≈∏Y i’ƒe ≥aGƒj ¿CG ƒLQCGh ,¬Whô°T p .áeÓ°ùdG ôH ≈dEG π°üfh ¬°ùÑfi øe ¢ü∏îàf :≈°SCG ≈a ∫Éb ºK ¬°SCGQ øjódG ºéf õ¡a k ,Éæe É°ü∏îàeh Éæn∏pJÉnb ’EG á∏jƒ£dG IóªdG √òg ó©H ¬æXCG Ée ` k !∫OÉ©dG ¬«∏Y ¬°Vô©j iòdG øªãdG É°†HÉbh k !É¡∏c IóªdG √òg ÉfÉ≤HCG Ée Éæ∏àb ójôj ¿Éc ƒd{ :á≤K ≈a âdÉb ` !?Aƒ°ùdG ÉæH OGQCG ƒd ¬æe Éfò≤æj iòdG øeh !?¬à°†Ñb ≈a Éæ°ùdCG
59
CMYK

¿ƒμ«°S GPÉe º∏©f ’ ≈°SÉ≤dG ¢ùÑÙG Gòg ≈a øëfh ô¡°TCG á©Ñ°S ≈°†e `` ..ÉfÒ°üe ..i’ƒe Éj Öjôb ¬∏dG êôa ¿EG ``

CMYK

¬ãëj π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ∂ªY ¬«dEG π°SQCG ø«M Éæ∏à≤j ºd GPɪdh ¬°ùÑM ΩÉjCG ójõj ¬fCG i’ƒe Éj ≈æKóëj ≈Ñ∏b ?Éæe ¢ü∏îàdG ≈∏Y √òg πÑ≤J ¿CG ƒLQCGh ,¬Whô°T ∂«∏Y ¢VôØ«dh ,øªãdG ≈∏¨«d .É¡«a ɨdÉÑe ¿Éc ɪ¡e •hô°ûdG ºéf ≈dEG OhGO å©H ≈àM ìÉÑ°üdG íÑ°üj º∏a ,É¡æX Üòμj ºdh •ôà°ûjh ,ô°üe ≈dEG ¬©e ô«°ùdGh ¬MGô°S ¥ÓWEÉH √ó©j ,øjódG p r ,ôμH QÉjOh ,π°UƒªdGh ,IôjõédGh ,Ö∏Mh ,≥°ûeO ∂dòd ÉæªK ∞°üfh ,∫ɪdG øe øFGõîdG ≈a Ée ∞°üfh ,ô°üe QÉjO ∞°üfh .Égô«Zh ÜÉ«ãdGh π«îdG øe ¬jód Ée p n ¬ÑéY iôjh ,øjódG ºéf ¬Lh ≈dEG ô¶æj ƒgh m∂°Sƒr e øHG ∫Éb ô˘«˘eC’G i’ƒ˘e •hô˘°T √ò˘g{ :ߢgÉ˘Ñ˘ dG ø˘˘ª˘ ã˘ dG Gò˘˘¡˘ d √Qɢ˘ã˘ μ˘ pà˘ °SGh .z!!?øjódG ºéf i’ƒe iôj GPɪa ,OhGO ∫Ébh ,kÓjƒW ôμØj º∏a QódG Iôé°T iCGQ øjódG ºéf ôcòJ ,¬«∏Y É≤ØJG ɪH ó≤©dG ™bh ºK .â∏Ñb :Qhô°ùdGh É°VôdG Gô¡¶e o k áªî°†dG á≤Ø°üdG √ò¡H ìôØdG º¡°üpbôj ¬«dEG OhGO π°SQ OÉYh ro êhôî∏d QódG Iôé°Th øjódG ºéf ó©à°SGh ,ºg’ƒe É¡dÉf ≈àdG .ô°üe ègÉÑeh ô°üe ɪ¡eÉenCG ìƒ∏J ,øé°ùdG ∂dP øe n óà°TG ≈àM ,ºJ ɪH ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æªdG OQh âª∏Y ¿EG Éeh ≈g É¡HÉ°UCG Ée ¿CG äócCÉJ QódG Iôé°T ¿CG ÉànaôY ó≤a ,´õØdG ɪ¡H nn
61
CMYK

iƒ°S AGõL Óa Égój ≈a Éà©bh GPEÉa ,ɪgÒHóàH ¿Éc É¡LhRh ¬«dEG GhOÉY øjòdG ¬μ«dɪe ™e øjódG ºéf ≈dEG GOƒ©J º∏a ,íHòdG É¡fɪ∏©J ,¬«≤ØdG âæH AGOƒr °S ≈dEG áHÉàμdÉH ÉàYô°SCGh ;¥ÉØJ’G ó©H n n ¿CÉH É¡fGôÑîJh ,πª©dG ≈a ¿hÉ¡àdG øe É¡fGQòëJh ,çóM ɪH .É¡«dEG º¡≤jôW ≈a QódG Iôé°Th OhGOh øjódG ºéf âdÉbh OGƒ≤dG ⩪Lh ,äQÉKh âYõa ,ÜÉàμdG AGOƒ°S ≠∏H ɪ∏a ºμd â∏b !øjódG ºéfh OhGO ≥ØJG !?ºàjCGQCG :ójó°T Ö°†Z ≈a º¡d ≈˘˘à˘ M ,≈˘˘fɢ˘enC’G √ƒ˘˘æ˘ eh ´É˘˘ª˘ WC’G ¬˘˘d Ghó˘ eh ,ô˘˘°üª˘˘H OhGO Gƒ˘˘≤˘ HCG tn t ød{ :Ió°T ≈a ∫ƒ≤J â°†eh .√ó©H √òNCÉf ºK øjódG ºéf øe øμªàf ø«H Ée ô°üe ø«Hh ɪ¡æ«H !OhGO ƒéæj ødh .!øjódG ºéf â∏Øj .zó°SC’G ≈¨°p VÉe ø«H ɪ¡©°VCG ±ƒ°Sh ,¢VQC’Gh Aɪ°ùdG π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ≈dEG ¬àã©Hh ,ÉHÉàc ¬àn∏enCGh ,ÖJÉμH âYO ºK k r ,¬Ø∏N øe ¬«∏Y ≥Ñ£«d øjódG ºéf ≈dEG ô«°ùdG ≈∏Y ¬ãëJ ,≥°ûepóH o n p Óa ,¬eÉeCG øe √òNCÉJh ô°üe ¢Tƒ«L ¬«dEG ô«°ùJ iòdG âbƒdG ≈a .!ÉHô¡e óéj ’h ,IÉéf ™«£à°ùj k n p s ¬˘d ¢Vô˘©˘à˘à˘°S iò˘˘dG ô˘˘ n£˘˘î˘ dG ø˘˘e ô˘˘jò˘ ë˘ à˘ dɢ˘H ɢ˘¡˘ Hɢ˘à˘ c äCÓ˘ eh n p π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG π¡ªàj º∏a .ô°üe øjódG ºéf πNO GPEG ,≥°ûeO s ò«Øæàd iô°üªdG ¢û«édG ó©à°SG ɪc ,OGó©à°S’ÉH ¬°û«L ôeCGh n .π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ø«Hh ¬æ«H øjódG ºéf ô°üMh ,á£îdG
62
CMYK

¢SOÉ°ùdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1,i’ƒe Éj Öjôb ¬∏dG êôa ¿EG :áFOÉg äGÈf ≈a âdÉb{ ∂«dEG kÓ°Sôe ’EG á∏jƒ£dG IóŸG √òg ó©H OhGO ∫ÉNEG ’h Ée πc ≈∏Y i’ƒe ≥aGƒj ¿CG ƒLQCGh ,¬Whô°T ¢Vô©j ô˘˘H ¤EG π˘˘°üfh ,¬˘˘ °ùÑfi ø˘˘ e ¢ü∏˘˘ î˘ ˘à˘ ˘f ≈˘˘ à˘ ˘M ,Ö∏˘˘ £˘ ˘j .záeÓ°ùdG :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G ÒîJ ( CG ) .(ó≤àYCG ` ΩõLCG ` øXCG) :z∫ÉNEG{ ±OGôe ¯ .(ÜGòY ` Ö°†Z ` Üôc) :zêôa{ OÉ°†e ¯ ` π«°üØJ ` π«∏©J) :É¡∏Ñb Éà z¢ü∏îàf ≈àM{ ábÓY ¯ .(ÖÑ°S øe í°Vh .ô¶ædG Ió«©H ,á∏FÉØàe ɪFGO QódG Iôé°T âfÉc (Ü) k .Iô≤ØdG ∫ÓN QódG Iôé°Th ,øjódG º‚ :øe πc ô¶f á¡Lh âØ∏àNG (``L) .∂dP ÚH .¬∏©a OhGO iƒæj Ée √ÉŒ .∫ƒ≤J Ée í°Vh ?QódG Iôé°T ¬à©bƒJ Ée çóM πg ( O )

63
CMYK

-2iôjh ,øjódG º‚ ¬Lh ¤EG ô¶æj ƒgh ∂°Sƒe øHG ∫Éb{ i’ƒe •hô°T √òg{ :ßgÉÑdG øªãdG Gò¡d √QÉãμà°SGh ¬ÑéY .z!?øjódG º‚ i’ƒe iôj GPɪa ,OhGO ÒeC’G ∫Ébh ,kÓjƒW ôμØj º∏a QódG Iôé°T iCGQ øjódG º‚ ôcòJ .z...â∏Ñb :Qhô°ùdGh É°VôdG Gô¡¶e k :≈∏j ÉŸ áHƒ∏£ŸG áHÉLE’G ≈JB’G ÆGôØdG ≈a ™°V ( CG ) : zß``gÉ`` ÑdG{ ±OGôe ¯ : z√òg{ øe ó«©Ñ∏d IQÉ°TE’G º°SG ¯ : z≈`` ` ` dƒ`` ` ` ` e{ ™ªL ¯ ìGô`°S ¥ÓWEG Ò¶f OhGO ¬°VôY iòdG ßgÉÑdG øªãdG Ée (Ü) ?¬àLhRh øjódG º‚ :≈JCÉj ÉŸ π∏Y (`L) .OhGO ÒeC’G iód øjódG º‚ ÒeC’G ¢ùÑM ádÉWEG ¯ ìGô°S ¥ÓWEÉH ɪ∏Y ɪæ«M ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æŸG OQh ´õa ¯ .QódG Iôé°Th øjódG º‚
.......................................................................................... ............................................................ ..........................................................................................

64
CMYK

-3⩢ª˘Lh ,äQɢ˘Kh â`Yõ˘˘a Üɢ˘à`μ˘˘dG AGOƒ`°S ≠˘˘∏˘ H ɢ˘ª˘ ∏˘ a{ OhGO ≥ØJG ?ºàjCGQCG :ó``jó``°T Ö°†Z ≈a º¡d âdÉbh OGƒ≤dG ¬˘˘d Ghó˘˘eh ,ô˘˘°üà OhGO Gƒ˘˘ ≤˘ ˘HCG º˘˘ μ˘ ˘d â∏˘˘ b !ø˘˘ jó˘˘ dG º‚h ºK øjódG º‚ øe øμªàf ≈àM ,≈fÉeC’G √ƒæeh ,´ÉªWC’G .z√ó©H √òNCÉf :Ió«Øe á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,܃∏£ŸG äÉg ( CG ) : z≠`` ` ∏` ` ` ` ` H{ ±OGôe ¯ : zOGƒ`` ` ` ` ` ` `≤dG{ OôØe ¯ : z≥`` ` ` `Ø` ` ` `JG{ OÉ°†e ¯ ?¬fƒª°†e Éeh ?ÜÉàμdG AÉL ø‡ (Ü) ?ÜÉàμdG ≈a OQh ɇ AGOƒ°S âYõa GPÉŸ (``L) Qƒfh ≈æŸG OQh ÒHóJ ≈∏Y QódG Iôé°T ÒHóJ ¥ƒØJ ( O ) .∂dP í°Vh .ìÉÑ°üdG
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

65
CMYK

-4ídÉ°üdG ¤EG ¬àã©Hh ,ÉHÉàc ¬à∏eCGh ,ÖJÉμH âYO ºK{ k ,ø˘jó˘dG º‚ ¤EG Ò°ùdG ≈˘∏˘Y ¬˘˘ã– ,≥˘˘°ûeó˘˘H π˘˘«˘ Yɢ˘ª˘ °SEG ¢Tƒ«L ¬«dEG Ò°ùJ iòdG âbƒdG ≈a ,¬Ø∏N øe ¬«∏Y ≥Ñ£«d óéj ’h ,IÉ‚ ™«£à°ùj Óa ,¬eÉeCG øe √òNCÉJh ,ô°üe .zÉHô¡e k :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(¬JógCG ` ¬à∏°SQCG ` ¬àeób) :z¬àã©H{ ±OGôe ¯ .(¬¡LGƒJ ` ¬∏HÉ≤J ` ¬ªLÉ¡J) :É¡H OGôj z√òNCÉJ{ ¯ .(áé«àf ` π«°üØJ ` π«∏©J) :É¡∏Ñb Éà z≥Ñ£«d{ ábÓY ¯ ?π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ¤EG ÉHÉàc AGOƒ°S â∏°SQCG ⁄ (Ü) k .QódG Iôé°Th øjódG ºéæH ´É≤jE’G ≈a AGOƒ°S á£N â∏°ûa (``L) ?GPÉŸ ?π«Yɪ°SEG ídÉ°ü∏d É¡HÉàc ≈a AGOƒ°S â°VôY GPÉe ( O ) ?¢SOÉ°ùdG π°üØ∏d ∂à°SGQO øe ó«Øà°ùJ GPÉe (``g)

66
CMYK

Ö©°ûdG á°VÉØàfG (7) πÑbCGh ,øjódG ºéf IÉéæH IóMƒdGh ìÓ°UE’G áYɪL ìôØdG õg n Gƒ∏©Lh ¢Tɪ≤dG QGO ≈a Gƒ©ªàLG ºK ,ÉÄk æ¡e ¢†©H ≈∏Y º¡°†©H ∫É£HEGh ,ô°üe ∫ƒNO ≈∏Y øjódG ºéf áfhÉ©e ≈a iCGôdG ¿ƒÑu∏≤j ø«M ,ô°üe ≈a áØ«æY IQƒK Ö°ûJ ¿CG ≈∏Y Gƒ≤ØJGh ,AGOƒ°S ó«c o É©jô°S IOƒ©dG ≈dEG ∫OÉ©dG Åé∏oJ ,øjódG ºéf AÉ≤∏d ∫OÉ©dG êôîj k n o p Ée ≈dEG Gô°S ¢SÉædG ¿ƒYój GƒLôN ºK ,ô«°ùdG π°UGƒj ¿CG ¿hO v ,¬©æ°üj ¿CG Ö©°ûdG ≈∏Y Öéj ɪH º¡fhô°üÑjh ,¬«∏Y Gƒ≤ØJG u no ∂r∏e OÓÑdG ¿CG º¡d ¿ƒæ«Ñojh ,øjôFÉédG ΩÉsμëdG øe ¢üt∏îà∏d o o n º∏X ¿EÉa ,∫óY Ée ≈n≤Ñj ,Ö©°ûdG øY ÖFÉf ºcÉëdG ¿CGh ,Ö©°ûdG rs ≈∏Y äƒμ°ùdG ¿CGh ,í∏°üj øe á«dƒJh ¬©r∏N ÖLh ±ôëfG hCG t o o n po º∏¶dG ≈∏Y âcÉ°ùdG ôÑà©j πH ,´ô°ûdG √ô≤j ’ ΩÉμëdG Qƒr L p n o .¬«a Ékμjô°T AGô˘˘eC’G ¿É˘˘c ,Iô˘˘gɢ˘≤˘ dɢ˘ H Qƒ˘˘ °ü≤˘˘ dG ó˘˘ MCG ø˘˘ e ɢ˘ e ¿É˘˘ μ˘ e ≈˘˘ ah ,¬``à«`` °TÉMh ∫OÉ``©dG ≈∏Y Ú``£NÉ`` °ùdG ø`e ºgô«Zh (1)á«∏eÉμdG s øe QƒeC’G ¬«dEG â¡àfG Ée ¿ƒ°Vô©à°ùjh ,∞pbƒr ªdG ¿ƒ°SQGóàj n n
.¿ƒ°ü∏ıG ¿ƒdóà©ŸG AGôeC’G ºgh ,πeÉμdG ∂∏ŸG ¤EG áÑ°ùf (1)

67
CMYK

¬à«°TÉMh ∫OÉ©dG ≈∏Y Ú£NÉ°ùdG øe ºgÒZh á`«`∏eÉμdG AGôeCG s .∞bƒŸG ¿ƒ°SQGóàj

¿ƒÄ°T øY ¬aGô°üfGh ,√ƒ¡dh ¬ãÑYh ∫OÉ©dG ój ≈∏Y ,Aƒ°ùdG ≈˘à˘dG ᢫˘°Tɢë˘∏˘d Ωɢeõ˘dG ¬˘cô˘Jh ,¢Sɢæ˘dG ø˘Y ¬˘Hɢ˘é˘ à˘ MGh ,ᢢdhó˘˘dG .ÖFGô˘˘°†dG ø˘˘e Aɢ˘°ûJ ɢ˘e ¢Vô˘˘Ø˘ Jh ,º˘˘KE’G ≈˘˘∏˘ Y ¬˘˘ª˘ °Sɢ˘H CGô˘˘é˘ à˘ J ,¬æe É¡Hôb ≈∏Y GOɪàYG ºFGôédG ™°ûHCG øe iƒn ¡nJ Ée ±pôà≤nJh k r nr p ,ø«ãHÉ©dGh ,ôNÉ°ùªdG ≈∏Y ÌæJ ≈àdG ô«fÉfódG øe ±ƒdoC’G ∂∏Jh π«∏dG ∫hCG øe á©∏≤dG º¡H πØëJ øjòdG Qɪ°ùdGh ,ø«μë°†ªdGh ≥jôHh ¢SCÉμdG iƒ°S ¿ƒaô©j ’h ¿ƒ≤«Øj ’ ,QÉ¡ædG ™∏£e ≈dEG o .Ö«°ùM ’h Ö«bQ ¿hO º¡«dEG ≈≤∏J ≈àdG ÒfÉfódG ¢†©H ∫É°SQEGh ,¬«∏Y ¢†Ñ≤dGh ∫OÉ©dG ™∏N ≈∏Y Gƒ≤ØJG ºK r ∫ƒNóH ´Gô°SE’G ≈∏Y ¬fƒãëj øjódG ºéf ≈dEG AGôÑμdGh AGôeC’G o n .Ö©°ûdG øe ¿hôj ɪH ¬fƒæĪ£jh ,ô°üe í˘dɢ°üdGh AGOƒ˘˘°S ¬˘˘«˘ ∏˘ Y â≤˘˘Ø˘ JG ɢ˘e ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f ≠˘˘∏˘ H ɢ˘eó˘˘æ˘ Yh øe êôîj ∞«c ôμØj òNCGh ,ɪ¡æ«H ô°üëj ¿CG ±ÉN ,π«Yɪ°SEG n o :âdÉb ∂dP ≈a QódG Iôé°T çóM ÉsŸh ,¥RCɪdG Gòg s ≈æàKóM óbh ,¬ãÑYh ∫OÉ©dG ≈∏Y âμ°ùj ô°üe Ö©°T øXCG ’{ ,á∏«∏édG ¬°üFÉ°üNh º«¶©dG Ö©°ûdG Gòg øY kÓjƒW i’ƒe Éj CGó¡jh CGó¡jh ,¬≤M øY âμ°ùj ’ ¬æμd ôÑ°üj Ée ôÑ°üj ¬fCG ∞«ch pn .zmó੪d ∫òj ’h ,Ö°Uɨd (1)ø«μà°ùj ’ ¬æμdh
.™°†îj (1)

69
CMYK

≈dEG Gƒ∏°SQCG øjòdG AGôeC’G AÉL ó≤a åjóëdG ɪ¡H π£j ºdh AÉL ,¢Tɪ≤dG ôμH ƒHCG ºgó©H øeh ,¬«∏Y ¿ƒfPCÉà°ùj øjódG ºéf øY iô°ùna ,¬«∏Y ¢†Ñ≤dGh ∫OÉ©dG ™∏N ≈∏Y Ö©°ûdG Ωõ©H √Èîj n u o r o .¬LƒdG ¥ô°ûe º¡«dEG ™ªà°ùj π©Lh ,¬ªg ∫GRh øjódG ºéf n ,ô°üe ≈dEG Gôª°ûe ≥jô£dG ™£≤j øjódG ºéf ¿Éc mónZ ó©Hh ku o .ô°üe QÉÑc ¢†©Hh ,∂«dɪªdG AGôeCGh ,¢Tɪ≤dG ôμH ƒHCG ¬©eh s ¬°†Ñ≤«°S ¬fCG ø¶j iòdG øªãdG ≈a ôμØj ,∑ôμdG ÖMÉ°U OhGOh ≈àdG áMôØdG Éæ∏©e õà¡j QódG Iôé°T êOƒgh ,ô°üe ≠∏Ñj ø«M k n C ,á°SÉÑ©dGh ¢ûjô©dG ø«H πeôdG ÖcƒªdG πNO ≈àM ,IóÄaC’G ÓªJ s Ωób ’EG ’õæe Gƒdõæj ºdh ,káÄæ¡e án«u«ëe ô°üe Oƒah º¡à∏HÉ≤a k o ,ø«Môa øjô°ûÑà°ùe ,Ö©°ûdG øeh AGôeC’G øe áØFÉW º¡«∏Y .z¢ù«Ñr∏H{ Gƒdõf ≈àM p ÜQɢ˘°†e âfɢ˘c ,∑ɢ˘æ˘ g pᢠn£˘˘°ùÑ˘˘æ˘ ª˘ dG AGô˘˘Ø˘ °üdG ∫ɢ˘eô˘ dG ≈˘˘ ∏˘ Yh s u øe ±ƒØ°U É¡eÉeCG ,ΩÓYC’G É¡bƒa ≥ØîJ iô°üªdG ¢û«édG ,¥óJ É¡dƒÑW ,øjódG ºéf ídÉ°üdG ∂∏ªdG πÑ≤à°ùJ âØbh ,óæédG ¿É«°ûªj OhGOh øjódG ºéfh ,Aɪ°ùdG ¿ÉæY ≈dEG ™ØJôj É¡aÉàgh n É¡H ¿ƒ£«ëj AGó°TCG OƒæL É¡dƒM Iô«Ñc ᪫N ɨ∏H ≈àM ,É¡æ«H l √ÉNCG øjódG ºéf iCGQ ᪫îdG √òg ÜÉH øeh ,√ÉÑàfGh QòM ≈a
70
CMYK

p ∫ƒ˘˘ ë˘ dG ó˘ bɢ˘ a kÓ˘ «˘ dP ,∫Ó˘˘ ZC’ɢ˘ H kÓ˘ Ñ˘ nμ˘ e ,ɢ˘ ¡˘ £˘ °Sh ≈˘˘ a ∫Oɢ˘ ©˘ ˘dG rn n s o AGõL Gòg :(2)GôÑà©e ∫ƒ≤j ƒgh ¬¡Lh ¬æY iƒn∏a ,(1)p ∫ƒr s£dGh n k nr n ¬s∏dG ¿EG{ !º¡°VGôYCGh º¡FÉeOh ¢SÉædG ∫GƒeCÉH ÚãHÉ©dG ø«ªdɶdG .z¬à∏p Øj ºd √òNCG GPEG ≈àM (3)ºdɶ∏d ≈∏p ª«nd r ro s ro ∑ô˘˘ë˘ à˘ a ,Iô˘˘gɢ˘≤˘ dG ≈˘˘dEG π˘˘«˘ Mô˘˘dɢ˘H √ô˘˘eCG ≈˘˘≤˘ dCGh π˘˘¡˘ ª˘ à˘ j º˘˘ dh øjódG ºéf Ör∏bh ,êOGƒ¡dG äõàgGh ,∫ƒ«îdG â∏¡°Uh ,¢û«édG QÉW ƒd OƒJ ,QƒÑëdÉH ¢†«Øj QódG Iôé°T Ö∏bh ,ìôØdÉH ≥oØîj n âæH AGOƒ°S â∏p ØoJ ¿CG πÑb ,πÑédG á©∏b É¡H ≠∏Hh êOƒ¡dG É¡H r r .ÉgAGõL ≈n≤r∏àd ,¬«≤ØdG n

.É k¶©àe (2)

.IQó≤dG (1) .¬HÉ≤Y ôNDƒjh ¬∏¡ªj :ºdɶ∏d ≈∏ªj (3)

71
CMYK

™HÉ°ùdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1ÚM ,ô°üe ≈a áØ«æY IQƒK Ö°ûJ ¿CG ≈∏Y Gƒ≤ØJGh{ IOƒ©dG ¤EG ∫OÉ©dG Åé∏J ,øjódG º‚ AÉ≤∏d ∫OÉ©dG êôîj ¢SÉædG ¿ƒYój GƒLôN ºK ,Ò°ùdG π°UGƒj ¿CG ¿hO É©jô°S k Ö©°ûdG ≈∏Y Öéj Éà º¡fhô°üÑjh ,¬«∏Y Gƒ≤ØJG Ée ¤EG Gô°S v .zøjôFÉ÷G ΩÉμ◊G øe ¢ü∏îà∏d ¬©æ°üj ¿CG :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) .(øjÈμàŸG ` øjQhô¨ŸG ` ڟɶdG) :zøjôFÉ÷G{ ±OGôe ¯ .(ô≤¡≤àj ` ∞bƒàj ` Å£Ñj) :zπ°UGƒj{ OÉ°†e ¯ .(ô°SC’G ` ôFGô°ùdG ` QGô°SC’G) :zô°ùdG{ ™ªL ¯ ?øjódG º‚ AÉ≤∏d ∫OÉ©dG êhôN øe ±ó¡dG Ée (Ü) ΩÓYh ?øjódG º‚ IÉ‚ ƒëf ìÓ°UE’G áYɪL Qƒ©°T Ée (``L) ?Gƒ≤ØJG âμ°ùj øeh ,ôFÉ÷G ºcÉ◊G :øe πc ≈a ´ô°ûdG ºμM ÚH ( O ) .√QƒL ≈∏Y

72
CMYK

-2∫É°SQEGh ,¬«∏Y ¢†Ñ≤dGh ∫OÉ©dG ™∏N ≈∏Y Gƒ≤ØJG ºK{ ≈˘∏˘Y ¬˘fƒ˘ã˘ ë˘ j ø˘˘jó˘˘dG º‚ ¤EG AGÈμ˘˘dGh AGô˘˘eC’G ¢†©˘˘H ø˘˘e ¿hô˘˘j Éà ¬˘˘fƒ˘˘æ˘ Ģ ª˘ £˘ jh ,ô˘˘°üe ∫ƒ˘˘ Nó˘˘ H ´Gô˘˘ °SE’G .Ö©°ûdG ídÉ°üdGh AGOƒ°S ¬«∏Y â≤ØJG Ée øjódG º‚ ≠∏H ÉeóæYh ∞«˘c ô˘μ˘Ø˘j ò˘NCGh ,ɢª˘¡˘æ˘«˘H ô˘°üë˘j ¿CG ø˘e ±É˘N π˘«˘Yɢª˘°SEG .z?¥RCÉŸG Gòg øe êôîj :܃∏£e ƒg Éà ≈∏j ɇ ÆGôØdG CÓeG ( CG ) : zAGô`` ` ` ` `ÑμdG{ OôØe ¯ : z¥RCÉ` ` ` ` ` ` ` ŸG{ ≈æ©e ¯ : z™`` ` ` `∏` ` ` ` N{ OÉ°†e ¯ ≈a º¡JGQÈe Éeh ?∫OÉ©dG ™∏``N ≈∏Y Gƒ``≤ØJG ø``jòdG ø`e (Ü) ?∂dP ?π«Yɪ°SEG ídÉ°üdGh AGOƒ°S â≤ØJG ΩÓY (``L) í°Vh .¬YhQ øe äCGógh ,øjódG º‚ QódG Iôé°T âfCɪW ( O ) .∂dP
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

73
CMYK

-3¬˘fCG ø˘¶˘j iò˘dG ø˘ª˘ã˘dG ≈˘a ô˘μ˘ Ø˘ j ∑ô˘˘μ˘ dG ÖMɢ˘°U OhGO{ kÉæ∏©e õà¡j QódG Iôé°T êOƒgh ,ô°üe ≠∏Ñj ÚM ¬°†Ñ≤«°S ÚH πeôdG ÖcƒŸG πNO ≈àM ,IóÄaC’G CÓ“ ≈àdG áMôØdG á`˘˘«˘ «fi ô˘˘°üe Oƒ˘˘ah º˘˘¡˘ à˘ ∏˘ Hɢ˘≤˘ a ,ᢢ°Sɢ˘Ñ˘ ©˘ ˘dGh ¢ûjô˘˘ ©˘ ˘dG nu .z...áÄæ¡e á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) :Ió«Øe : zIó`` ` ` `Ä` `aC’G{ OôØe ¯ : zá`` ` `Mô`ØdG{ OÉ°†e ¯ : zÖ`` ` `cƒ`` ` ` ŸG{ ™ªL ¯ .∂dP ≈∏Y ∫óà°SG .óà©Ÿ ∫òj ’h ,¬≤M øY âμ°ùj ’ ô°üe Ö©°T (Ü) ?ô°üe ¤EG É¡éàe øjódG º‚ Öcƒe ∑ô– ≈àe (``L) k Öcƒe ∫ÉÑ≤à°SG AÉæKCG Újô°üŸG ∞WGƒY ∂Hƒ∏°SCÉH Qƒ°U ( O ) .øjódG º‚
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

74
CMYK

-4≈a ∫OÉ©dG √ÉNCG øjódG º‚ iCGQ ᪫ÿG √òg ÜÉH øeh{ iƒ∏a ,∫ƒ£dGh ∫ƒ◊G óbÉa kÓ«dP ,∫ÓZC’ÉH kÓÑμe É¡£°Sh ÚãHÉ©dG ڟɶdG AGõL Gòg :GÈà©e ∫ƒ≤j ƒgh ,¬¡Lh ¬æY k ⁄ɶ∏d ≈∏ª«d ¬∏dG ¿EG{ ,º¡°VGôYCGh º¡FÉeOh ¢SÉædG ∫GƒeCÉH .zz¬à∏Øj ⁄ √òNCG GPEG ≈àM :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ ÜGƒ°üdG OóM ( CG ) .(ÉæjõM ` Éeƒª¡e ` Gó«≤e) :zkÓÑμe{ ±OGôe ¯ k k k .(á∏¨dG ` π¨dG ` ádÓ¨dG) :z∫ÓZC’G{ OôØe ¯ .(∞©°†dG ` ¢VôŸG ` ∫òdG) :z∫ƒ£dG{ OÉ°†e ¯ ..|¬∏gCÉH ’EG Å«°ùdG ôμŸG ≥«ëj ’h} :¤É©J ∫Éb (Ü) .∫OÉ©dG ≈∏Y áÁôμdG ájB’G ¿ƒª°†e ≥≤– ∞«c ÚH .πÑ÷G á©∏b ≈àM êOƒ¡dG É¡H Ò£j ¿CG QódG Iôé°T âæ“ (``L) ?GPÉŸ á©«ÑW{ ∫ƒM Gô£°S ô°ûY á°ùªN ¤GƒM ∂Hƒ∏°SCÉH ÖàcG ( O ) k .ziô°üŸG Ö©°ûdG

75
CMYK

ó``jóédG ó``¡©dG (8) ≈àM ô°üe ≈a ºμëdG ó«dÉ≤e øjódG ºéf ídÉ°üdG ≈dƒJ ¿EG Ée Iƒg ≈dEG ∫OÉ©dG É¡H iƒg ≈àdG ô°üªd ¬eó≤j ɪ«a ôμØj òNCG OhGó˘H ™˘æ˘°üj ɢª˘ «˘ a ô˘˘μ˘ Ø˘ jh ,Oɢ˘°ùØ˘˘dGh ᢢLɢ˘ë˘ dG Ió˘˘ghh ,ô˘˘≤˘ Ø˘ dG ¥ÓWEÉH ôeCG ɪc ,¬Ñ«Y’CGh π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ¬ª©Hh ,¬YɪWCGh .ñƒ«°ûdG ï«°T øH øjódG ôîa ìGô°S ºéf ≈∏Y â∏ÑbCG óbh ,á¨dÉH É¡JOÉ©°S âfÉμa QódG Iôé°T ÉeCG :É¡d ∫Éb ¬æμd .∫ÉeB’G ≥«≤ëJ Üô≤Hh ,ô°üe ∂∏ªH ¬Äæ¡J øjódG ø˘˘ «˘ ∏˘ J Qƒ˘˘ eC’G ∫ɢ˘ NEG ’h ,Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °T ɢ˘ j π˘˘ jƒ˘˘ W ≥˘˘ jô˘˘ £˘ dG ` ≈àdG ±ƒ«°ùdG ∂∏J ø«æ¶J πgh ,ÖdÉ©Kh ÜÉFP ÉæeÉeCÉa ,ádƒ¡°ùH .!?Éæd É¡∏c Éæà«ëàd â©ØJQG GóZh ,´ƒ°†îdG ≈∏Y ºZQoCG É¡æe ójóYh ,Ö≤Jôj É¡æe ô«ãc k npr ΩGOÉeh ,OÉ°ùØdÉH ÜQÉ≤©dG ≈©°ùJh ,ÉgQƒëL øe ≈YÉaC’G êôîJ .øĪ£nJ ødh CGó¡nJ ø∏a ,ÉfOÓH ≈a hó©dG p ôëÑdG ≈a èfôØdG ≈≤rdoCG GPEG ’EG ,QódG Iôé°T Éj OÓÑdG CGó¡J ød p GPEG ’EG áfÉ«îdG ΩÉæJ ødh ,∫ÉeôdG ¬Lh ≈∏Y ºgDhÓ°TCG äôpãof hCG
76
CMYK

∞¡∏àj ,QódG Iôé°T Éj ÜsÓN o¿É£∏°ùdGh ,áKƒ∏ªdG É¡jójCG â© u£ob l n Ée ¿hQój ’h ,¥GôÑdG ô¡¶ªdG øe ¬«a ¿hôj Ée ≈∏Y ¿ƒ∏gÉédG sn !QGRhC’G π«≤K øe ¬Ø∏N É¡«dEG øĪWCG ,ká«paÉ°U ÉkHƒ∏b ≈dƒM t∞odnCG ∞«c iQOCG â°ùdh n !?É¡H ≥KCGh ≈dEG ô«WCG ¿CG OhCG !?ÉgóLCG ∞«ch !?܃∏≤dG ∂∏àH ≈d øjCG øeh øe á°üdÉîdG Iƒ≤dG ô«¨H ∂dP nCÉ«¡àj ødh ,ó¨dG πÑb Ωƒ«dG èfôØdG !´ÉªWC’G ¢ùfO OƒJ ÉeÉg ÉÄk «°T ¢Vpô©àd ,á°UôØdG ÖbôàJ QódG Iôé°T âfÉch t v ,âëæ°S ób á°UôØdG √òg äóLƒa ,øjódG ºéf ¬«dEG ™ªà°ùj ¿CG nn o ,á«≤ædG ܃∏≤dG ∂∏J øe óH’ ,i’ƒe Éj º©f{ :á∏FÉb âYô°SCÉa s ≈˘˘a i’ƒ˘˘e ɢ˘j iCGQ ≈˘˘dh ,Ωõ˘˘Yh ¿É˘˘ª˘ jEɢ H ±ƒ˘˘«˘ °ùdG ™˘˘aó˘˘ J ≈˘˘ à˘ dG Éeó©H ,¢ù∏HÉf ≈a øëfh ¬à°VôY âæc ,܃∏≤dG ∂∏J ≈∏Y Qƒã©dG n r n o Éj √ôcòJCG ,≥°ûeO ≈dEG GhOÉYh ÉfƒcôJh ,܃jCG ƒæH ÉæY ≈s∏înJ n ?i’ƒe ,QódG Iôé°T Éj ÖFÉ°U iCGQ{ :É©æà≤e ¬°SCGQ õ¡j ƒgh ∫Éb ` ,Aɢ«˘cPCG Aɢjƒ˘bCG ∂«˘dɢª˘e iô˘à˘ °TCɢ a ,√ò˘˘«˘ Ø˘ æ˘ à˘ H 󢢨˘ dG ø˘˘e CGó˘˘HCɢ °Sh ,πFÉ°†ØdG ≈∏Y º¡«HQoCG ,AÉ°TCG ɪc º¡Ä°ûfoCGh ,ójQCG ɪc º¡«HQCG u u .∫GõædG Ωƒ«d ºgóYCGh u
77
CMYK

ìÓ°U á©∏b ô«Z ,√òg ô«Z iôNCG á©∏b i’ƒe Éj º¡d º«≤Jh ` ¿ÉμªdG Gòg øe áé¡H ôãcCGh ,Éæ«°ü– ó°TCG ¿Éμe ≈a ,øjódG k k ΩCÉ°ùj ’ ,øjódG ºéf º°SÉH ±ô©oJ á©∏b ,πÑédG ≈∏Y π£j iòdG ,¢Vɢ«˘Ø˘dG π˘«˘æ˘dG ɢ¡˘æ˘°†à˘ë˘jh ø˘Ø˘°ùdG ɢ¡˘°Sô˘ë˘J ,ɢ¡˘ æ˘ e ɢ˘¡˘ æ˘ cɢ˘°S t .OƒæédG Qhó°U ≈a áeÉ¡°ûdGh Iƒ≤dG ¬LGƒeCÉH å©Ñjh ô¶fCG ÉfCGh ¬«∏Y iÉæ«Y â©bh ,i’ƒe Éj ø«°üM è«¡H ™°Vƒe ≈a .•É£°ùoØ∏d á∏HÉ≤ªdG IôjõédG ≈a ,π«°UC’G âbh ≈a π«ædG ≈dEG ,øjódG ºéf á©∏b êGôHCG 練ûJ ,QÉé°TC’G ïeÉ°ûdG ¿Éà°ùÑdG ¿Éμe .!AGƒ¡dG ≈a ≥∏ëªdG ô°ùædG É¡fCÉc AɪdG §°Sh ≈a ∞≤Jh s âØàdGh ,É kWÉ°ùÑfG ¬¡Lh OGRh ,iCGôdG Gò¡H øjódG ºéf ÖéYCG lIô«ÑN ,lIôgÉe áHpQÉëe :kÓFÉb É¡«dEG ≈æãfGh ,QódG Iôé°T ≈dEG l o p !...™bGƒªdGh ¿ƒ°üëdGh ´Ó≤dÉH o !i’ƒe Éj ܃∏≤dÉH lIô«ÑNh ` ≈a ∫Ébh ,åjóëdG ÜÉ£à°SGh ,É kWÉ°ùÑfG øjódG ºéf OGõa ` .z!?QódG Iôé°T Éj GPÉe ºK{ :Iƒ°ûnf ,åjóëdG (1)ÅLôj ¿CG i’ƒe iôj πg{ :¿ÉæM ≈a âdÉb ` n p ro .z?AÉæ©dG ∂dP ó©H ÉeÉjCG √óªj áMGôdG øe É k£°ùb ∫Éæjh k ton
.πLDƒj (1)

78
CMYK

AÉcòdG øe á∏©°ûdG É¡àjCG ø«dƒ≤J GPÉe{ :ΩɪàgÉH kÓFÉb ´ô°SCÉa ` t !?Ωõ©dGh ,Ö°ünf É¡∏c º¡eÉjCG !?áMGôdG ≈dEG ¿ƒë∏°üªdG (1)ó∏p îj πgh n o r o ,ò˘«˘Ø˘æ˘Jh ô˘«˘Hó˘J º˘gQɢ¡˘fh ô˘«˘μ˘Ø˘J º˘¡˘∏˘«˘d ,Oɢ¡˘L ɢ¡˘∏˘ c º˘˘¡˘ Jɢ˘«˘ Mh ™£≤æj ’ ô``°ûdGh ,ô``°ûdG ¿ƒ``ëaÉμj º¡fC’ ,á≤MÓàe º¡cQÉ©e .CGó¡j ’h ,ádhódG ∫Ée ≈∏Y øĪWCG ¿CG OhCG ,A≈°T πc πÑbh A≈°T ∫hCG ,AɪædGh Iƒ≤dG É¡ëæªJ ≈àdG ÉgDhÉeOh ,É¡Ñ°üYh É¡JÉ«M ƒ¡a ô¶àfCG ød ,’ .É¡æe √ó«H ɪY ¿RÉîdG ∫CÉ°SCÉ°S ìÉÑ°üdG ≈ah .!ó«©H ƒ¡a ìÉÑ°üdG ø«©eh ôjRƒdG ÉYOh ,áë«°ùØdG áYÉ≤dG ≈dEG ÉYô°ùe ¢†¡fh k π˘ª˘à˘ë˘j ’ ô˘eC’ɢa ,mπ˘é˘Y ≈˘∏˘Y Ó˘˘Ñ˘ ≤˘ «˘ d ñƒ˘˘«˘ °ûdG ï˘˘«˘ °T ø˘˘H ø˘˘jó˘˘dG ro n n øe (∫OÉ©dG) ´ƒ∏ıG ¿É£∏°ùdG ɪ¡©e Gô°†ëj ¿CG ≈∏Y ,AÉ£HE’G ,øjódG ºéf ¿É£∏°ùdG ΩÉeCG ™«ªédG ∞bh π«∏b ó©Hh ,¬°ùÑëe ÉqØc ¥ójh ,∫ɪdG øe ´É°VCG Ée ≈∏Y ∫OÉ©dG ÖufDƒj ¿É£∏°ùdG òNCGh no ¿É°ùfE’G É¡jCG Gòg Ée{ :ójó°T Ö°†Z ≈a ÓFÉb í«°üjh ,∞μH k t x .z!?øWƒdGh ¬∏dG ≥M ´ôj ºd iòdG s n rn p ,áØdDƒªdG ±ƒdC’G øe áfGõîdG ≈a ≈≤H Ée πc ,óMGh QÉæjO t l
.øcôj (1)

79
CMYK

¿É˘£˘∏˘°ùdG ɢ¡˘jGC âaô˘°üJ ∞˘«˘c !?ó˘FG󢢰û∏˘˘d π˘˘eɢ˘μ˘ dG ɢ˘gó˘˘YCG ≈˘à˘ dG !?âfCG ∂dÉe ∫ɪdG Gòg ¿CG ∂ª¡aCG øeh !?πrØ u£dG ,Ö«°üf ¬«a ÇpôeG πμd ,Ö©°ûdG ∫Ée ¬fCG åpHÉ©dG É¡jCG º∏©J ºdCG r !?≥M ¬«a Oôa πμdh ≈∏Y Oƒ©j ɪ«a ’EG ≥Øæj ¿CG ≈¨Ñæj ’ ∫ɪdG Gòg ¿CG º∏©J ºdCG ?ô«îdÉH OÓÑdG ìÓ°ùdG OGóYEGh ¢û«édG á≤Øæd ºgGQódG ∂∏Jh QÉæjódG Gòg ≈ØμjCG º˘cɢë˘dG ´Qɢ°ù˘j ¿CG ≈˘¨˘Ñ˘æ˘ j ≈˘˘à˘ dG ìÓ˘˘°UE’G äɢ˘≤˘ Ø˘ æ˘ d ΩCG ,O󢢩˘ dGh o o .!?á©°SGƒdG ÜGƒHC’G øe Égô«¨d ΩCG !?É¡H AGOƒ°S ∂eCGh âfCG ,¥ƒ∏îªdG É¡jCG ∑Ó¡dG OQGƒe OÓÑdG äOQhCG .!ÖLGh ≈dEG Gô¶æJ ºdh Éq≤M É«YôJ ºd !¬«≤ØdG âæH ,∫OÉ©dG á«°TÉM 䃫H ¿ƒªLÉ¡j OƒæédG ¿Éc AÉæKC’G ∂∏J ≈ah po p øFGõN øe ô«fÉfódG É¡«dEG â∏ªM øjòdG ,AÉ¡Ø°ùdG ∂ÄdhCG ∫RÉæeh ɪH º¡fƒbƒ°ùjh ,πpaɨdG ¿É£∏°ùdG øe ÉjGóg ,¢UÉØbCG ≈a ádhódG ø˘˘«˘ H ∫Gƒ˘˘eC’G ∂∏˘˘Jh ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f Ωɢ˘eCG º˘˘gƒ˘˘Ø˘ bhCG ≈˘˘ à˘ M ,Gƒ˘˘ Ñ˘ ¡˘ f ∫OÉ©dG OôH ôjRƒdG ôeCG ºK ,káÑ°VÉZ Iô¶f º¡«∏Y ≈≤dCÉa ,º¡jójCG ∂ÄdhCG AÉ≤dEGh ,øFGõîdG ≈dEG ∫GƒeC’G ∂∏J OôHh ,øé°ùdG ≈dEG q .¬jCGQ º¡«a iôj ≈àM ,¢ùHÉëªdG äɪ∏X ≈a ¢Uƒ°ü∏dG Ée ™£bh ºæj ºdh ,∫ɪdG ≈∏Y ¿CɪWG ¬fC’ ÉFOÉg ¬à∏«d äÉHh n n
80
CMYK

≈∏Y QódG Iôé°Th ,√ôjRh ™e ádhódG ¿ƒÄ°T åëÑj π«∏dG øe ≈≤H .ôHój Éeh Qhój ɪH º∏Y o o QÉ˘Ñ˘NC’G ≠˘q∏˘Ñ˘j ,ø˘jó˘dG º˘é˘f ø˘Y ™˘˘£˘ ≤˘ æ˘ j ’ ¢Tɢ˘ª˘ ≤˘ dG ô˘˘μ˘ Hƒ˘˘HCGh ¬«∏Y πÑbCG Ωƒj äGPh .¢SÉædG ø«H Qhój Ée πc ¬«dEG π≤æjh ,á«ØîdG s ∫Éb ,IójóédG áYÉ°†pÑdG øY øjódG ºéf ¬dCÉ°S ɪdh ,¢ù∏Lh º∏°Sh n n ô°üe â∏NOh ,i’ƒe ™e äAÉL ,lIOQƒr à°ùe áYÉ°†H{ :ɪ°SÉH n n o .z!¬pHÉcQ ≈a .!?OhGO ≈æ©J !?ôμH ÉHCG Éj øe ó˘˘jó˘˘ë˘ dG ±ƒ˘˘«˘ °S ≈˘˘HQɢ˘°V ø˘˘e ¬˘˘dƒ˘˘M ø˘˘eh i’ƒ˘˘e ɢ˘j º˘˘ ©˘ f p n rn .!¥GóMC’G ±ƒ«°Sh ∫Ébh ôμH ≈HCG ≈dEG ô°üÑdG ™LQCG ºK ,kÓjƒW øjódG ºéf ¬≤¡≤a øjòdG AGôeC’G ºgh ,ôμH ÉHCG Éj ójóëdG ±ƒ«°S ÉæaôY{ :ɪ°SÉH .z!?¥GóMC’G ±ƒ«°S ɪa ,ºKE’G º¡©e ôHójh OhGO º¡H ™ªàéj âª∏Y ÉeóæY ¬«dEG äôa ,√óæY i’ƒe Éj ¬«≤ØdG âæH AGOƒ°S s ôHójh ,øjóbÉëdGh ø«£NÉ°ùdG ¬dƒM ∞∏jh ,AGóYC’G ™ªéj ¬fCÉH .¢VÉ≤àfÓd ºgÉjEGh ±ƒ˘˘«˘ °ùdGh ,ô˘˘μ˘ H ɢ˘HCG ɢ˘j ¥Gó˘˘MC’G ±ƒ˘˘«˘ °S ø˘˘ e ∞˘˘ «˘ °S Gò˘˘ g .!?iôNC’G
81
CMYK

,ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æªdG OQh ,i’ƒe iQGƒL øe ¿ÉàjQÉL .!QÉ¡f ≈a ’h π«d ≈a ô°ûdG ÒHóJ øY ¿BGó¡J ’ ,OhGO óæY ¢†Ñ≤dÉH ôeCÉj ,Ö°†¨dG Ió°T øe Gõà¡e øjódG ºéf ìÉ°üa v º¡æ«H øeh AGôeC’G ≈∏Y ¢†Ñ≤dÉH ÉëFÉ°U ∂dP ™ÑJCGh ,º¡«∏Y k Éj ’{ :mÇOÉg ≥«bQ 䃰üH á∏FÉb QódG Iôé°T âYô°SCÉa ,OhGO ,≈¡à°ûj ɪe OhGO øμªJ ,áeÉY ácôM ¿ƒμJ ’ ≈àM !i’ƒe .z!ôμ©dG AɪdG ≈a OÉ£°ü«a .!?QódG Iôé°T Éj iCGôdG Éeh ¬ªpgƒj øe OhGO ≈dEG å©Ñjh ,AGôeC’G ≈∏Y i’ƒe ¢†Ñ≤j s’CG πMQh ,√OGDƒa ™∏îfG ∂dòH ¢ùMCG GPEÉa ,¬«∏Y ¢†Ñ≤«°S i’ƒe ¿CÉH øe ô°Th √ô°T ÉfÉØch ,(1)∑ônμdG ≈dEG ÉYô°ùe ,ΩÓ¶dG ≈W ≈a n k u Gó˘ MGh º˘˘gò˘˘NCɢ jh AGô˘˘eC’G ≈˘˘dEG i’ƒ˘˘e Æô˘ Ø˘ j ∑Gò˘˘ æ˘ «˘ Mh ,¬˘˘ ©˘ e k o .≥jô£dG ∫hCG ≈a ∫Gõf ’ øëæa ,GóMGh k

ø«H ,É¡dÉÑL ≈a ,AÉ≤∏ÑdG ≈MGƒf øe ΩÉ°ûdG ±ôW ≈a ,GóL áæ«°üM á©∏≤d º°SG :∑ôμdG (1) v n á¡L øe ’EG ájOhCG É¡H §«ëJ ,∫ÉY πÑL ø°S ≈∏Y ,¢Só≤ªdG â«Hh Ωõ∏≤dG ôëHh á∏jCG .∞jôdG

82
CMYK

øeÉãdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1„ôØdG ≈≤dCG GPEG ’EG QódG Iôé`°T Éj OÓ``ÑdG CGó```¡J ø```d{ ødh ,∫É``eôdG ¬``Lh ≈∏Y ºgDhÓ``°TCG äÌf hCG ,ôëÑdG ≈a ¿É˘£˘∏˘°ùdGh ,á˘Kƒ˘∏ŸG ɢ¡˘jó˘jCG ⩢£˘ b GPEG ’EG ᢢfÉ``«ÿG Ωɢ˘æ˘ J ¿hô``j Ée ≈``∏Y ¿ƒ``∏gÉ÷G ∞¡∏àj ,QódG Iôé°T Éj ÜÓN π˘«˘≤˘ K ø˘˘e ¬˘˘Ø˘ ∏˘ N ɢ˘e ¿hQó˘˘j ’h ,¥GÈdG ô˘˘¡˘ ¶ŸG ø˘˘e ¬˘˘«˘ a .zQGRhC’G :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G ÒîJ ( CG ) .(áÑ°†ıG ` áfƒ∏ŸG ` áî£∏ŸG) :záKƒ∏ŸG{ ±OGôe ¯ .(áfÉeC’G ` IAGô÷G ` áeÉ¡°ûdG) :záfÉ«ÿG{ OÉ°†e ¯ .(AÉ¡Lh ` ¬LhCG ` äÉ¡L) :z¬Lh{ ™ªL ¯ í°Vh .OÓÑdG ¤EG Ahó¡dG IOƒ©d á∏«°SƒdG øjódG º‚ OóM (Ü) .∂dP ?ô°üe ºμM ¤ƒJ ¿CG ó©H øjódG º‚ ôμa º«a (``L) øĪ£j á«aÉ°U ܃∏b ∞«dCÉJ øjódG º‚ ´É£à°SG ∞«c ( O ) ?∫GõædG Ωƒ«d Égó©jh ,É¡«dEG
83
CMYK

-2ÉfCGh ¬«∏Y iÉæ«Y â©bh ,i’ƒe Éj Ú°üM è«¡H ™°Vƒe{ á˘∏˘Hɢ≤ŸG Iô˘jõ÷G ≈˘a ,π˘«˘°UC’G âbh ≈˘a π˘˘«˘ æ˘ dG ¤EG ô˘˘¶˘ fCG ïª˘°ûJ ,Qɢ颰TC’G ï˘eɢ°ûdG ¿É˘à˘°ùÑ˘dG ¿É˘μ˘e ≈˘a ,•É˘£˘°ùØ˘∏˘d ô°ùædG É¡fCÉc AÉŸG §°Sh ≈a ∞≤Jh ,øjódG º‚ á©∏b êGôHCG .zAGƒ¡dG ≈a ≥∏ÙG :≈∏j Ée äÉg ( CG ) : zÚ`` ` ` ` `°üM{ ≈æ©e ¯ : zè`` ` ` ` ` ` «`¡H{ OÉ°†e ¯ : zô`` ` ` ` `°ù`` `ædG{ ™ªL ¯ πHÉb ∞«ch ?øjódG º‚ ≈∏Y QódG Iôé°T âMÎbG GPÉe (Ü) ?Gòg É¡MGÎbG :≈JCÉj ÉŸ π∏Y (`L) .áMGôdG ¤EG ¿ƒæcôj ’ ¿ƒë∏°üŸG ¯ .øjódG ìÓ°U á©∏b ÒZ iôNCG á©∏b AÉ°ûfEG ¯
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

84
CMYK

-3á«°TÉM 䃫H ¿ƒªLÉ¡j Oƒæ÷G ¿Éc AÉæKC’G ∂∏J ≈ah{ ÒfÉfódG É¡«dEG â∏ªM øjòdG AÉ¡Ø°ùdG ∂ÄdhCG ∫RÉæeh ,∫OÉ©dG ,πaɨdG ¿É£∏°ùdG øe ÉjGóg ¢UÉØbCG ≈a ádhódG øFGõN øe ø˘jó˘dG º‚ ΩɢeCG º˘gƒ˘Ø˘bhCG ≈˘à˘M ,Gƒ˘Ñ˘¡˘f Éà º˘¡˘fƒ˘bƒ˘°ùjh .zº¡jójCG ÚH ∫GƒeC’G ∂∏Jh :܃∏£e ƒg Éà ≈JB’G ÆGôØdG CÓeG ( CG ) : zAÉ`` ¡` Ø` `°ùdG{ OôØe ¯ : zGƒ`` ` ` ` ` ` `Ñ¡f{ ≈æ©e ¯ : zπ`` `aÉ`` ` ¨dG{ OÉ°†e ¯ ∫GƒeCG Ò°üe Éeh ?øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG OƒæL π©a GPÉe (Ü) ?âÑ¡f ≈àdG Ö©°ûdG ?¬à«°TÉMh ∫OÉ©dG ™e øjódG º‚ ±ô°üJ ∞«c (``L) ?¬«≤ØdG âæH AGOƒ°ùH ∫OÉ©dG ábÓY Ée ( O )
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

85
CMYK

-4ôμH ≈HCG ¤EG ô°üÑdG ™LQCG ºK ,kÓjƒW øjódG º‚ ¬≤¡b{ º˘gh ,ô˘μ˘H ɢHCG ɢj ó˘jó◊G ±ƒ˘˘«˘ °S ɢ˘æ˘ aô˘˘Y{ :ɢ˘ª˘ °Sɢ˘H ∫ɢ˘bh k ɢª˘a º˘KE’G º˘¡˘©˘e ô˘Hó˘jh ,OhGO º˘¡˘H ™˘ª˘à˘é˘j ø˘jò˘dG AGô˘eC’G ..z?¥GóMC’G ±ƒ«°S ɢeó˘æ˘Y ¬˘«˘dEG äô˘a ,√ó˘æ˘Y i’ƒ˘e ɢj ¬˘«˘≤˘Ø˘dG âæ˘H AGOƒ˘˘°S .z...AGóYC’G ™ªéj ¬fCÉH âª∏Y :ÉgÉæ©e í°VƒJ ∑óæY øe πªL ≈a á«JB’G äɪ∏μdG ™°V ( CG ) : zó`` `jó`` `◊G{ ¯ : zô`` ` ` ` Hó`` ` `j{ ¯ : zº`` ` ` ` ` ` `KE’G{ ¯ .AGôeC’G ™e OhGO ´ÉªàLG øe ±ó¡dG ÚH (Ü) ?¥GóMC’G ±ƒ«°ùH Oƒ°ü≤ŸG Ée (``L) ?OhGO √ÉŒ QódG Iôé°Th øjódG º‚ øe πc iCGQ Ée ( O ) ™HQCG ¤GƒM ≈a øeÉãdG π°üØdG ¿ƒª°†e ∂Hƒ∏°SCÉH ¢üÿ (``g) .äGô≤a
.............................................................................................................. .............................................................................................................. ..............................................................................................................

86
CMYK

ô°üædG ≥jôW IóMƒdG (9) p Ö°TÉædG ±ÓîdGh ,ΩÉ°ù≤f’Gh ábôoØ∏d ≈Hô©dG Ö©°ûdG Ö°†nZ ∂∏J ≈dEG Iô°ùM ≈a ô¶æj òNCGh ,AGôeC’Gh ∑ƒ∏ªdG øe ¬eÉμM ø«H r ¿ƒcôàjh ,º¡æ«H ÜhôëdG ≈a É¡fƒ©«°†j ≈àdG ,IQó¡ªdG Iƒ≤dG nro ≈Hô©dG Ö©°ûdG øe ¿ƒ°ü∏ıG ≈æªJh ,ºgOÓH ¿ƒ∏àëj èfôØdG Oƒ¡édG ∂∏J Gƒ¡Lhh GhóëJG ¬eÉμM ¿CG ƒd ≥°ûeOh IôgÉ≤dG ≈a .hó©dG páHQÉëoe ¤EG nn ɪgGóMEG ¿Éàjô°S ¿Éà«©ªL Ú°ü∏ıG A’Dƒg øe âfƒμJ óbh åH ≈∏Y πª©J ɪ¡æe πc äòNCGh ,≥°ûeóH iôNC’Gh IôgÉ≤dÉH p áÄÑ©Jh ,±ƒØ°üdG ó«MƒJ ≈∏Yh ,º¡H Pƒ∏j øeh èfpôØ∏d á«gGôμdG n .π°üØdG Ωƒ«d ܃∏≤dG ∂dP ,¢Tɪn≤dG ôμH ƒHCG ,IôgÉ≤dG á«©ªL ≈a øjRQÉÑdG øe ¿Éch n ¬pJhônK øe Gô«Ñc GkAõL ó°UQ iòdG º¡°ûdG iô°üªdG ôLÉàdG k n n ≈a ô«Ñc QhóH ΩÉbh ,øWƒdGh ¬∏dG π«Ñ°S ≈a OÉ¡é∏d ,á©°SGƒdG ≈a øjRQÉÑdG øe ¿Éc ɪc ,ô°üe ≈dEG øjódG ºéf IOƒ©d áÄ«¡àdG ,ô«ÑμdG ºpdÉ©dG ,ΩÓ°ùdG óÑY oøH øjódGõY ï«°ûdG ,≥°ûeO á«©ªL r tp o
87
CMYK

á˘¡˘LGƒ˘eh ≥˘ë˘dɢ˘H ¬˘˘μ˘ °ùª˘˘Jh ,¬˘˘eGó˘˘bEGh ,¬˘˘à˘ MGô˘˘°U âYGP iò˘˘dG ,¬∏dG iƒ°S ≈°ûînj ’h GóMCG ±Éîj ’ ,º¡FÉ£NCÉH ø«Ä£îªdG n r k ¿É˘˘ ch ,ø˘˘ «˘ à˘ «˘ ©˘ ª˘ é˘ dG ø˘˘ «˘ Jɢ˘ g ø˘˘ «˘ H Gô˘ ª˘ à˘ °ùe ∫ɢ˘ °üJ’G ¿É˘˘ ch v pn .Ωƒj ó©H Ékeƒj ¿hójõj ɪgQÉ°üfCG o ô¡énJ IôgÉ≤dG á«©ªLh ,ô°üe ó«pdÉ≤e øjódG ºéf ≈pdh òæeh nr n n oro .¿hôKÉμàj ÉgQÉ°üfCGh ,É¡jCGôH o âfÉc òæe á«©ªédG √ò¡H án≤«Kh á∏°U ≈∏Y QódG Iôé°T âfÉch o É¡à©é°Th ,ô°üe ≈dEG äAÉL ø«M É¡H É¡à∏°U äOGRh ,≥°ûeóH n ,º¡d ¿É£∏°ùdG ó«jCÉàH á«©ª÷G √òg ⫶M ɪc ,∫ÉŸÉH É¡JóeCGh .ºgOƒ¡L ¬ªYOh ≈˘˘dEG âHô˘˘≤˘ J π˘˘H ,ᢢ«˘ ©˘ ª÷G √ò˘˘g º˘˘Yó˘˘H Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °T ∞˘˘à˘ μ˘ J ⁄h ø˘«˘Lɢà˘ë˘ª˘dG á˘jɢYQh ,Iô˘«˘ã˘μ˘dG äÉ˘Ñ˘¡˘dGh ô˘aGƒ˘dG Aɢ˘£˘ ©˘ dɢ˘H Ö©˘˘°ûdG np n ’h ,º¡«∏Y â©°s Sh ’EG káÑ°SÉæe ∑ôànJ ’ ,ø«°ùFÉÑdG ≈∏Y ∞£©dGh n n ¢ùæ˘J º˘dh ,º˘¡˘Jɢ«˘M ≈˘∏˘Y ¬˘H ¿ƒ˘æ˘«˘©˘à˘ °ùj ɢ˘ª˘ H ɢ˘¡˘ à˘ Lô˘ a ’EG kᢠ≤˘ Fɢ˘°V s n .É¡«∏Y AÉæKh É¡d áÑfi ¿OORÉa ,ø¡H É¡àbÓY äóWh ó≤a ,äGó«°ùdG k OQh ,OÓÑdG ìÓ°UEG ≈a ó¡àLG ó≤a øjódG ºéf ¿É£∏°ùdG ÉeCG ∫Oɢ©˘dG √ó˘°ùaCG ɢe ô˘«˘ª˘©˘Jh ,á˘μ˘∏˘ª˘ª˘dG ó˘YGƒ˘b â«˘Ñ˘ã˘ Jh ,º˘˘dɢ˘¶˘ ª˘ dG .¬à«°TÉMh
88
CMYK

,ø˘jó˘bɢë˘dG ø˘«˘YCG ≈˘a ¥ô˘ nJ º˘˘d I󢢫˘ °Tô˘˘dG ᢢ°Sɢ˘«˘ °ùdG √ò˘˘g ø˘ μ˘ d r o s øμj ⁄h ,ºbÉfh mó°SÉM πc º¡«dEG ™ªàLGh ,É¡eóg ≈∏Y Gƒ∏ª©a øjòdG ¬ofƒ«Y ¬d âfÉc ó≤a ,øjóbÉ◊G A’Dƒg øY kÓaÉZ ¿É£∏°ùdG .OÓÑdG ≈a Iô«¨°Uh Iô«Ñc πμH ¬fƒaGƒj QOÉ°Uh ,º¡«∏Y ¢†Ñb ,AGôeC’G ¬H Ωƒ≤j Ée ¬jód ócCÉJ ɪ∏a nn ≈dEG ôa ¬cQój ºd øeh ,º¡æe GOóY πàbh ,º¡dGƒeCGh º¡cÓeCG s k ¿CG øe ÉkØFÉN OhGO êôNh .π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ≈dEG CÉéàdGh ≥°ûeO s ≈æªdG OQh ¬©eh ∑ôμdG ≈dEG OÉYh ,AGôeC’ÉH ™æ°U Ée ¬H ™æ°üj .¬«≤ØdG âæH AGOƒ°Sh ìÉÑ°üdG Qƒfh øjódG ºéf ¿É£∏°ùdG ™æ°U ɪH π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG º∏Y ɪdh øØ°ùdGh ôFÉNòdGh áë∏°SC’Gh OƒæédG ¬H ó©à°ùj Éeh AGôeC’ÉH t πÑb øjódG ºéf IQOÉÑe ≈∏Y √ôeCG â«Hh ,¬Yõa óà°TG ,á«HôëdG n o s ≈∏Y √hô°üæj ¿CG ≈∏Y º¡©e ≥ØJGh èfôØdG ÖJÉμa ,¬«dEG ô«°ùj ¿CG .øjódG ºéf ÉæªK OÓÑdG øe GhOGQCG Ée º¡d Ωó≤a ,±ƒîdGh ó≤ëdG √ɪYCGh k s ÖMÉ°U ™e ,¬JóYÉ°ùe ≈∏Y ôNBG ÉbÉØJG ó≤Y ɪc ,áfhÉ©ªdG ∂∏àd p :(2)Ön∏M ÖMÉ°Uh (1)¢üªM
.øjô°ùæb ᪰UÉY âfÉc ᪫¶Y á©∏b É¡H áæjóe (2) .Ö∏Mh ≥°ûeO ø«H áæjóe (1)

89
CMYK

á«©ªL AÉ°†YCG Ö¡a ,ô°üe ≈dEG Ö«é©dG ¥ÉØJ’G Gòg ôÑN QÉW Oɢ˘¡˘ é˘ dG ≈˘˘dEG º˘˘¡˘ fƒ˘˘Yó˘˘jh ,ø˘˘«˘ ª˘ ∏˘ °ùª˘˘dG ¿ƒ˘˘Nô˘˘°üà˘˘°ùj Iô˘˘gɢ˘≤˘ dG í˘˘dɢ˘°üdG ¬˘˘∏˘ dG hó˘˘ Y ᢢ HQɢ˘ ë˘ ª˘ d ,∫Gƒ˘˘ eC’Gh ¢ùØ˘˘ fC’ɢ˘ H ´ƒ˘˘ £˘ à˘ dGh t OGõa ,á«©ªédG √ò¡d É¡JÉÑg øe QódG Iôé°T äOGRh ,π«Yɪ°SEG ∫Gƒ˘eC’ɢH ¿ƒ˘Yô˘Ñ˘à˘j ¿hô˘˘°Sƒ˘˘ª˘ dGh Aɢ˘«˘ æ˘ ZC’G Ög ɢ˘ª˘ c ,ɢ˘¡˘ Wɢ˘°ûf .OÉ¡édG π«Ñ°S ≈a áªî°†dG ≈˘˘a ᢢ∏˘ ©˘ à˘ °ûª˘˘dG Qɢ˘æ˘ dG I󢢰T ø˘˘e ɢ˘¡˘ ∏˘ LGô˘˘e â∏˘˘¨˘ a ≥˘˘°ûeO ɢ˘ eCG AGô°ûd É¡dƒNóH èfôØ∏d π«Yɪ°SEG ¿rPGE ÉkfÉ«∏Z ÉgOGR ºK ,Qhó°üdG äGhOCGh ìÓ°ùdG ∂dP ≈dEG èfôØdG ∂ÄdhCG ´ÉaófGh ,É¡æe ìÓ°ùdG ¢Vô©j ɪH É¡fhôà°ûjh ,¿Éμe πc ≈a É¡æY ¿ƒãëÑj ,ÜôëdG ,Qhó˘°üdG ≈˘a ܃˘˘∏˘ ≤˘ dG âLɢ˘ª˘ a ,¿É˘˘ª˘ KC’G ≈˘˘dɢ˘Z ø˘˘e ɢ˘¡˘ Hɢ˘ë˘ °UCG GƒàaCÉa ,áªjôédG √òg ≈a º¡fƒàØà°ùj Aɪ∏©dG ≈dEG ¢SÉædG ´ôgh nr o øY êQÉN ºKBG º¡d ¬©«Ñj øe ¿CÉHh ,èfôØ∏d ìÓ°ùdG ™«H ºjôëàH p .áYɪ÷Gh ás∏ªr∏pd ¥QÉØe ,øjódG ôÑæe ≈∏Y √GƒàØH ,ΩÓ°ùdG óÑY øH øjódG õY ï«°ûdG ô¡Lh êQÉN ∂dP ìÉHCG iòdG ∂∏ªdG ¿CG ø∏YCGh ,≥°ûeóH iƒeC’G ™eÉédG ɢ˘μ˘ ∏˘ e ¿ƒ˘˘μ˘ j ¿CG í˘˘∏˘ °üj ’ ,ᢢYɢ˘ª˘ é˘ dG ø˘˘Y õ˘ °Tɢ˘f ,¬˘˘∏˘ dG ø˘˘ jO ø˘˘ Y l .ᩪédG áÑ£N ≈a ¬d AÉYódG ™£b ºK ,ø«ª∏°ùª∏d
90
CMYK

ΩÓ˘°ùdG ó˘Ñ˘Y ø˘HG ∫ɢ˘Ñ˘ j º˘˘∏˘ a ¬˘˘dɢ˘≤˘ à˘ Yɢ˘H í˘˘dɢ˘°üdG ô˘˘eCG ∂dP ó˘˘æ˘ Y Éeó©H ,IÉ«ëdG ≈∏Y m∞°SBG ô«Z ,䃪∏d √Qó°U íàah ,¬dÉ≤àYÉH GƒaÉNCG øjô«ãμdG √QÉ°üfCG øμd ,¬æWhh ¬æjO ƒëf ¬ÑLGh iOCG ,¬˘˘æ˘ Y êGô˘˘aE’G ≈˘˘dGE √hô˘˘£˘ °VGh ,¬˘˘∏˘ ª˘ Y (1) á˘Ñ˘n¨˘e ø˘˘e π˘˘«˘ Yɢ˘ª˘ °SEG s n .ô°üe ≈dEG GOhô£e ¬LôNCÉa k ¬©eh ô°üe ≈dEG ¬H ¬éJG ¬°û«L õ«¡éJ π«Yɪ°SEG ºJCG ɪdh ¢û«˘˘Lh ô˘˘°üe ¢û«˘˘L ¿É˘˘°û«˘˘é˘ dG ≈˘˘≤˘ à˘ dGh è˘˘fô˘˘ Ø˘ dG ø˘˘ e √Qɢ˘ °üfCG ≈dEG ΩÉ°ûdG ¢û«L øe ô«ãc RÉëfG ¿CG ICÉLÉتdG âfÉch π«Yɪ°SEG èfôØdG ≈∏Y Gƒ°†≤fGh ,≥°ûeO á«©ªL øe ÒHóàH ô°üe ¢û«L ºgƒæØj ¿CG GhOÉc ≈àM π«Yɪ°SEG ™e ≈≤H øe ¿ƒ∏à≤jh ,º¡fƒ∏à≤j .≥°ûeO ≈dEG ¬°ùØæH ƒéæj ¿CG π«Yɪ°SEG ´É£à°SGh ,É©«ªL Åæ¡J QódG Iôé°T â∏ÑbCGh º«¶©dG ô°üædG Gò¡H ô°üe âMôah ≈∏Yh ,i’ƒe Éj πeC’G ÉfO{ :á∏FÉb QƒÑM ≈a øjódG ºéf ¿É£∏°ùdG m o èfôØdG Oô£jh ,øjódG ìÓ°U ÉgóMh ɪc OÓÑdG óMƒàà°S ∂jój o n .zèfôØdG ™e ¿ƒæaój hCG QÉààdG Oôjh ,É¡«a ¿ƒæaój hCG É¡æe tno ¢û«édG ™e ¿ƒcCG ¿CG OhCG âæc :Qhô°S ≈a øjódG ºéf ∫Éb ≈°†bCGh ¬≤M’CGh ,¬àà°ûJh hó©dG QÉMófG ógÉ°TCG ,QódG Iôé°TÉj .¬«∏Y
.áÑbÉY (1)

91
CMYK

,ôsضªdG ∂°û«éH å©ÑJh ,ô°üe ≈a i’ƒe Éj º«≤J πH{ :âdÉb Ωõ¡j i’ƒe Éj (1)∂p檫pHh ,∂Ø«°S ƒg ɪfEG Üô°†j ∞«°S πμa o n ro n ¿Gó«e øY Gô£N π≤j ’ ô°üe ≈a ìÓ°UE’G ¿Gó«eh ,AGóYC’G k !ìÓ°ùdG ,Qɢ°üà˘fɢH GQɢ°üà˘fG ™˘Ñ˘à˘oJ ¬˘°Tƒ˘«˘ L π˘˘°SQCGh ɢ˘¡˘ jCGô˘˘H ™˘˘æ˘ à˘ bɢ˘a k r IôμdG äOÉYCGh ,èfôØdGh π«Yɪ°SEG ¢û«éH iôNCG Iôe â≤àdÉa QódG Iôé°T ìGôaCG äôªà°SGh ,Gô°SCGh Gójô°ûJh AÉæaEG ,º¡«∏Y k k k nr iò˘˘dG º˘˘«˘ dC’G çó˘˘ ë˘ dG ¿É˘˘ c ≈˘˘ à˘ M äGQɢ˘ °üà˘˘ f’ɢ˘ H ø˘˘ jó˘˘ dG º˘˘ é˘ fh ¢Vôe ø«M ∂dPh º«≤e ºg ≈a ɪ¡côJh ójó°T ¿õëH ɪ¡HÉ°UCG .¬Ñëf ≈°†≤a AÉÑWC’G ä’hÉëe ¬©e póŒ ºdh ,π«∏N ɪ¡æHG ΩÉ≤a ,QódG Iôé°T Ω’BG ∞«ØîJ ≈a √ó¡L øjódG ºéf ∫òHh .iOGƒdG ܃æL ≈a ô°üe QÉKBG ájDhôd á«∏«f á∏MôH É¡©e OÓ˘˘ Ñ˘ dG ∫ɢ˘ ª˘ °T ≈˘˘ a ∞˘˘ jô˘˘ dG ¿É˘˘ °†MCG ≈˘˘ dEG ᢢ ∏˘ ˘Mô˘˘ H ɢ˘ eɢ˘ b º˘˘ K .Ió«©°S ÉeÉjCG ¬«a Gƒ°†bh πeÉ°ûdG ¬Fhó¡H ´Éàªà°SÓd Ö∏˘˘ b äCÓ˘ e ,ᢢ ≤˘ «˘ bô˘˘ dG äɢ˘ «˘ °ùeC’G ø˘˘ e ᢢ «˘ ˘°ùeCG âfɢ˘ c ≈˘˘ à˘ ˘M π˘Ñ˘≤˘j ó˘jô˘Ñ˘dɢH GPEɢa ,Qƒ˘˘Ñ˘ ë˘ dG ¢†Fɢ˘Ø˘ H Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °Th ¿É˘˘£˘ ∏˘ °ùdG ,¬˘LGõ˘e ô˘μ˘©˘Jh ,¬˘¡˘Lh ô˘«˘¨˘J ø˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f √CGô˘˘b ɢ˘ª˘ ∏˘ a ,ɢ˘Yô˘˘°ùe ,¬«dEG ô«WCG ≈àM ¢ùª°ûdG ¥ô°ûJ ød{ :ÓFÉb Ö°†Z ≈a ìÉ°Uh
.∂àcôH (1)

92
CMYK

Iôé°T ≈dEG ÜÉàμdG ≈£YCG ºK .z!¬æe ≈¡àfCG Éeó©H ’EG OƒYCG ødh :Ö°†Z ≈a ∫ƒ≤j ƒgh QódG ´õæH ’EG ≈¡àæj ¿CG ójôj ’ !z¢üªM{ ≈∏Y ºég π«Yɪ°SEG AGOƒ°Sh ƒg ,∑Ó¡dG OQƒe √OQhoCÉ°S !¬«ÑæL ø«H iòdG √OGDƒa op r .!ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æªdG OQhh ¬«≤ØdG âæH .≥°ûeO ≈dEG ¬°û«éH êôN ºK

93
CMYK

™°SÉàdG π°üØdG á°ûbÉæe
-1,¿Éàjô°S ¿Éà«©ªL Ú°ü∏ıG A’Dƒg øe âfƒμJ óbh{ ɪ¡æe πc äò˘NCGh,≥˘°ûeó˘H iô˘NC’Gh ,Iô˘gɢ≤˘dɢH ɢª˘gGó˘MEG ≈˘∏˘Yh ,º˘¡˘H Pƒ˘∏˘j ø˘eh „ô˘Ø˘∏˘d ᢫˘gGô˘μ˘dG åH ≈˘∏˘Y π˘ª˘©˘ J .zπ°üØdG Ωƒ«d ܃∏≤dG áÄÑ©Jh ,±ƒØ°üdG ó«MƒJ :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ í«ë°üdG ÒîJ ( CG ) .(âeÉb ` â∏©a ` âYô°T) :zäòNCG{ ≈æ©e ¯ .(ÒãμJ ` ≥jôØJ ` π«∏°†J) :zó«MƒJ{ OÉ°†e ¯ .(óMCG ` iOÉM ` óMGh) :zióMEG{ ôcòe ¯ ?Úàjô°S Úà«©ªL øjƒμJ ¤EG äOCG ≈àdG äGQÈŸG Ée (Ü) í°Vh .ô°üædG ≥«`` ≤– π`` eGƒY º``gCG Iô`` ≤ØdG â`` 檰†J (``L) .∂dP ,¢Tɪ≤dG ôμH ƒHCG :Úà«©ª÷G ÚJÉg ≈a øjRQÉÑdG øe ¿Éc ( O ) .ΩÓ°ùdGóÑY øH øjódG õY ï«°ûdGh .ɪ¡æe πc øY ¬aô©J Ée ôcPG

94
CMYK

-2,OÓÑdG ìÓ°UEG ≈a ó¡àLG ó≤a øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG ÉeCG{ √ó˘°ùaCG ɢe Òª˘©˘Jh,á˘μ˘∏˘ªŸG ó˘YGƒ˘b â«˘Ñ˘ ã˘ Jh ,⁄ɢ˘¶ŸG OQh ≈a ¥ôJ ⁄ Ió«°TôdG á°SÉ«°ùdG √òg øμd .¬à«°TÉMh ∫OÉ©dG π˘c º˘¡˘«˘dEG ™˘ª˘à˘LGh ,ɢ¡˘eó˘g ≈˘∏˘Y Gƒ˘∏˘ª˘©˘a ø˘jó˘bÉ◊G ÚYCG A’Dƒ˘ g ø˘˘Y kÓ˘ ˘aɢ˘ Z ¿É˘˘ £˘ ˘∏˘ ˘°ùdG ø˘˘ μ˘ ˘j ⁄h ,º˘˘ bɢ˘ fh ó˘˘ °Sɢ˘ M .zøjóbÉ◊G :Ió«Øe á∏ªL ≈a ¬H ≈JCÉJ Ée ™°Vh ,܃∏£ŸG äÉg ( CG ) : zº`` ` ` `dÉ`` ` ¶ŸG{ OôØe ¯ : zÒ`` ` ` ` ` ª©J{ OÉ°†e ¯ : zº`` ` ` `bÉ`` ` ` ` `f{ ≈æ©e ¯ .¬à«YQ øY ∫ƒÄ°ùŸG ºcÉë∏d ÉÑ«W ÉLPƒ‰ øjódG º‚ ¿Éc (Ü) k k .∂dP í°Vh ∂ª¡a Aƒ°V ≈a ∂dP í°Vh .z∑QóJ ’ ájÉZ ¢SÉædG É°VQ{ (``L) .Iô≤Ø∏d Éeh ?øjóbÉ◊G A’Dƒg ∞°ûc ¿É£∏°ùdG ´É£à°SG ∞«c ( O ) ?ºgAGREG ¬aô°üJ
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

95
CMYK

-3Aɢ˘°†YCG Ö¡˘˘a ,ô˘˘°üe ¤EG Ö«˘˘é˘ ©˘ dG ¥É˘˘Ø˘ J’G Gò˘˘ g Qɢ˘ W{ ¤EG º˘¡˘fƒ˘Yó˘jh ,Úª˘∏˘°ùŸG ¿ƒ˘Nô˘°üà˘°ùj Iô˘gɢ≤˘dG ᢫˘©˘ª˘L ¬˘∏˘dG hó˘˘Y ᢢHQÉÙ ∫Gƒ˘˘eC’Gh ¢ùØ˘˘f’ɢ˘H ´ƒ˘˘£˘ à˘ dGh Oɢ˘¡÷G C √ò¡˘d ɢ¡˘JÉ˘Ñ˘g ø˘e Qó˘dG Iô˘é˘°T äOGRh ,π˘«˘Yɢª˘°SEG í˘dɢ°üdG .z...É¡WÉ°ûf OGõa á«©ª÷G :܃∏£e ƒg Éà ≈JB’G ÆGôØdG CÓeG ( CG ) : zÖ`` ` `«` é©dG{ ≈æ©e ¯ : zOGR{ OÉ`` ` ` ` ` ` ` ` ` °†e ¯ : z•É`` ` ` `°û`` ` ` f{ ™ªL ¯ ?∂dòc óY ⁄h ?Ö«é©dG ¥ÉØJ’G Gòg ±GôWCG øe (Ü) ..Ékaô°ûe ÉkØbƒe ¥ÉØJ’G Gòg ó°V º¡æWƒd ¿ƒ°ü∏ıG ∞bh (``L) .∂dP í°Vh ..π«Yɪ°SEG ídÉ°üdG ó°V ≥°ûeO πgCG Qhó°U ¿É«∏Z OGORG ( O ) ?GPÉŸ
.......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

96
CMYK

-4Iô˘é˘°T â∏˘Ñ˘bCGh ,º˘«˘¶˘©˘dG ô˘°üæ˘dG Gò˘¡˘H ô˘°üe âMô˘ah{ πeC’G ÉfO :á∏FÉb QƒÑM ≈a øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG Åæ¡J QódG ɢgó˘Mh ɢª˘c OÓ˘Ñ˘dG ó˘˘Mƒ˘˘à˘ à˘ °S ∂``jó˘˘j ≈˘˘∏˘ Yh ,i’ƒ```e É``j Oôjh ,É¡«a ¿ƒæaój hCG É¡æe „ôØdG Oô£jh ,øjódG ìÓ°U o o .z„ôØdG ™e ¿ƒæaój hCG QÉààdG :≈∏j ÉŸ ¢SGƒbC’G ÚH ɇ áë«ë°üdG áHÉLE’G ÒîJ ( CG ) .(Rƒa ` Qhô°S ` ô°üf) :zQƒÑM{ ±OGôe ¯ .(¤h ` ÖgP ` ó©H) :zÉfO{ OÉ°†e ¯ .(AÉ«dhCG ` I’h `m ∫Gƒe) :z¤ƒe{ ™ªL ¯ ?≥≤– ∞«ch ?ô°üe ¬à≤≤M iòdG ô°üædG Ée (Ü) äGQÉ°üàf’ÉH QódG Iôé°Th øjódG º‚ ìGôaCG IôªZ ≈a (``L) .∂dP í°Vh .ɪ¡ŸDƒj Ée çóM :≈JCÉj ÉŸ π∏Y ( O ) .≥°ûeOh IôgÉ≤dÉH Úàjô°S Úà«©ªL øjƒμJ ¯ º¡æ«H øeh AGôeC’G ≈∏Y ¢†Ñ≤dG Ωó©H QódG Iôé°T iCGQ ¯ .OhGO

97
CMYK

QGô°TC’G ΩÓMCG (10) á©∏≤H ¬Yóîe ≈a ƒgh ,øjódG ºéf ∂∏ªdG ≈∏Y ÖLÉëdG πNO n ôLÉàd ¿PCÉà°SGh ,¢TGôØdG ¬àeõdCGh (1)ás∏p©dG ¬H âMôH ób ,≥°ûeO n sn ,¬∏LCG øe AÉL ɪH ìô°üj ¿CG ≈HCG ,(2) á«∏≤°U IôjõL QÉéJ øe ô«Ñc .ójôj ɪH ¬«dEG (3) AÉ°†aE’Gh ,¬°ùØf ∂∏ªdG á∏HÉ≤ªH ’EG ¢Vôj ºdh ?™FÉ°†ÑdG øe ôLÉàdG Gòg πªëj GPÉeh !OÓÑdG ∂∏J ∂∏e øe ádÉ°SQ iƒ°S ,i’ƒe Éj A≈°T ’ !?á«μ∏ªdG πFÉ°SôdGh QÉéàdG ¿CÉ°T Éeh .!Éæ©e Égó≤©j ¿CG ójôj á≤Ø°U ≈a ,i’ƒªd á«°UƒJ πªëj ¬∏©d ô«Z ô«£N ôeCG ≈a AÉL ¬∏©dh{ :á∏FÉb QódG Iôé°T âÑ≤©a iR ≈a ≈JCG ,∂∏ªdG ∂dP ∫ÉLQ øe Gô«Ñc ¿ƒμj ó≤a ,IQÉéàdG k .äÉ¡Ñ°ûdG øWGƒe øY Gó«©H ¿ƒμjh ,≈ØîàdG ºμë«d QÉéàdG k ób ¿ƒμj ¿PEG{ :iCGôdG Gò¡d ¬°ùØf âMÉJQG óbh ∂∏ªdG ∫Éb IOƒªdG ô«Z á«∏≤°U ∂∏e ø«Hh Éææ«H ¢ù«∏a ,™aÉf º¡e ôeC’ AÉL
.¬Jó¡LCG :á∏©dG ¬H âMôH (1) .É«≤jôaE’ á∏HÉ≤e ,Üô¨ªdG ôëH ôFGõL øe (2) .¬H ¬ª∏YCG ,AÉ°†aEG ô°ùdÉH ¬«dEG ≈°†aCG ∫É≤j (3) k

98
CMYK

Éæ˘æ˘«˘H IOƒ˘≤˘©˘ª˘dG Ió˘gɢ©˘ª˘dG ¿ƒ˘eô˘à˘ë˘j º˘gh ,á˘Ñ˘«˘£˘dG äɢbÓ˘©˘dGh 烩ѪdG Gòg πoãe ɪ∏a .√ƒ∏NOCG .øëf É¡eôàëf ɪc º¡æ«Hh n n ,ô¶àæj ∞bhh ,ádÉ°SôdG ¬«dEG Ωób ,√É«Mh ¬jój ø«H ≈∏≤°üdG s :ÖéY ≈a CGô≤j øjódG ºéfh É¡«a ∑ôà°TG ,ô°üe ≈dEG á¡éàe áªî°V á«°ùfôa á∏ªM ìÓ˘°ùdɢ˘H IOhõ˘˘e ,º˘˘cOÓ˘˘H ≈˘˘a ø˘˘«˘ ©˘ eɢ˘£˘ dG è˘˘fô˘˘Ø˘ dG ø˘˘e ô˘˘«˘ ã˘ μ˘ dG ,¬°ùØæH É°ùfôa ∂∏e ™°SÉàdG ¢ùjƒd ÉgOƒ≤j ,(1) OÉà©dGh ∫ÉLôdGh äôHhQ{ :¬JƒNEG øe ¿ÉæKGh ,âjôLôe áμ∏ªdG ¬àLhR ¬©eh ô«ãch ,¬àeƒªY AÉæHCG øe ¿ÉæKGh ,GƒéfBG âfƒc z∫QÉ°T{h zGƒJQBG ¿ƒ∏°ù¨j GhAÉL ,á≤HÉ°ùdG á«éfôØdG äÓªëdG ≈a Gƒcôà°TG øªe ÜhôëdG ≈a IQôμàªdG º¡ªFGõg AGôL øe ,º¡≤ëd iòdG QÉ©dG ø«©eÉ£dGh ø«Yƒ£àªdG øe ≈°üëj ’ Éeh ,ºμ«∏Y Égƒæ°T ≈àdG .ÉHQhCG AÉëfCG øe ,√õ¡j Ö°†¨dGh ¬°TGôa ≈a πªr∏ªàj øjódG ºéf ∂∏ªdG π©éa o n nnn ,ádÉ°SôdG ≈a ô¶ædG OÉYCGh ,QódG Iôé°T ¬Jóæ°SCÉa ¢Sƒ∏édÉH ºgh :ÖéY ≈a CGô≤j ≈°†eh ≈∏Y QOÉb ¬fCG ¬«dEG π«Nh ,¢ùjƒd ¢SCGôH ¿É£«°ûdG Ö©d nuo ,ô°üe hõZ øY Qhô¨H çóëàj ƒgh ,√Gƒ°S ¬«a ≥ØNCG Ée ≥«≤ëJ
.√ô«Zh ìÓ°ùdG øe Üôë∏d óYCG Ée (1)

99
CMYK

ó≤a ,ºμjójCG øe ¬°ü«∏îàd ¢Só≤ªdG â«H ≈dEG √ÉéJ’G ¿Éc Éeó©H ≈ªëJ É¡©bƒÃ ≈¡a ,hõ¨dÉH ≥MCG ô°üe ¿CG ≈∏Y ¬©e øe ™ªLCG ÉgOQGƒªH iò¨Jh ,ΩÉ°ûdGh ø«£°ù∏ØH èfôØdG ó°V Üô©dG ô¡X √ÉéJ’G º¡°†©H OóMh ,∫ɪdGh ∫ÉLôdÉH Üô©dG ¢Tƒ«L á∏FÉ¡dG ºgOôW øe Gƒª≤àæjh ,É¡«a Üô©dG GƒHô°†«d ,äGòdÉH •É«eO ≈dEG É¡eGóîà°SG øμªj ,áëHGQ ábQh ∂dP πc ™e ≈gh ,πÑb øe É¡æe ,í∏°üdG ¿É£∏°ùdG ¢VôY GPEG ,¢Só≤dG áæjóªH É¡«∏Y áehÉ°ùªdG ≈a ó˘ª˘j ɢ˘¡˘ «˘ ∏˘ Y AÓ˘˘«˘ à˘ °S’G ¿CG ¥ƒ˘˘a ,π˘˘Ñ˘ b ø˘˘e π˘˘eɢ˘μ˘ dG ¬˘˘°Vô˘˘Y ɢ˘ª˘ c ton ≈˘∏˘Y á˘∏˘ª˘ë˘ dG Ió˘˘Yɢ˘°ùª˘˘H Iô˘˘«˘ Ñ˘ μ˘ dG ᢢ«˘ HQhC’G ᢢjQɢ˘é˘ à˘ dG äƒ˘˘«˘ Ñ˘ dG .É¡«∏Y π«°ùj 䃫ÑdG ∂∏J ÜÉ©d ¿C’ ,ô°üædG ìÉàØe øe øμªJ ó≤a ,ô°üe íàa GPEG ¬fCG øe øbƒe ¢ùjƒd ≈≤H Ée ´GõàfGh ,¢Só≤dG íàa Égó©H ¬«∏Y π¡°ù«a ,¬∏c ¥ô°ûdG .ΩÉ°ûdG OÓH øe ,É¡H ºcô£NoCG ¿CG âÑÑMCG óbh ,∂∏ªdG É¡jCG á∏ªëdG äôëHCG{ ó≤a ,ó¡©dG ΩGôàMGh ¥ÉaƒdG ≈∏Y É©e øëfh ,ºcQòM GhòNCÉàd k CÉ÷h ,¬«dEG Ωɪ°†f’Gh ºμ©e ≈bÉØJG ¢†≤f ≈a ≈©e ¢ùjƒd Ö©J .!äÉ¡«g øμdh ójó¡àdG ≈dEG ´GóîdG πFÉ°Sh óØæà°SG Éeó©H .zº«¶©dG ¿É£∏°ù∏d ≈eGôàMGh ≈eÓ°S ,ºgóYƒàjh èfôØdG Oó¡j òNCGh øjódG ºéæH Ö°†¨dG ¢VÉa
100
CMYK

¬«∏Y Ö°†¨dG ™ªàéj ¿CG øe ÉkaƒN ,ºdC’G Iójó°T QódG Iôé°Th ,∫ƒ°SôdG ≈dEG âØàdGh ,ÉÄk «°T CGóg ¬æμd ,É°Vôe √ójõ«a ,á∏©dG ™e k p ¬d ôeCGh ,≈aƒdG ø«eC’G ´Éé°ûdG ¬μ∏ªd ôμ°ûdG πjõL ¬∏ªMh s p ,∂∏ª∏d ôjó≤J ádÉ°SôH ¬©e å©Hh ,á«dÉZ á©∏Nh ,Iô«Ñc IõFÉéH ≈a iOÉæj ¿CGh ,ô°üe ≈dEG ôÑîdÉH Gƒnq J ΩɪëdG Ò£j ¿CÉH ôeCG ºK n o n ƒg ≈≤Hh ,∫ƒ°SôdG êôîa ,•É«eO ¤EG ó¨dG øe π«MôdÉH OƒæédG :¿É«LÉæàj QódG Iôé°Th ,πjƒW ≥jô£dGh i’ƒe ô«°ùj ∞«c :∞£Yh ¥ÉØ°TEG ≈a âdÉb âcQƒH :∫Ébh º°ùàHÉa .!?É¡æe ¬∏dG √ÉØ°T á∏Y ÜÉ≤YCG ≈a ƒgh n p øY âdCÉ°S πH ,¢Vƒ¡ædG hCG AÉ≤ÑdG øY ≈dCÉ°ùJ ºd !QódG Iôé°T Éj .!º¶Y ɪ¡e AGódG ≈æbƒ©j ødh !É¡H ô«°SCG ≈àdG á∏«°SƒdG õYCG ,¬∏dG π«Ñ°S ≈a OÉ¡é∏d ≥∏N .!?øjódG ºéf ≥∏N GPɪdh q ≈∏MCG É¡æ«H 䃪dG º©£a ,áæ°SC’G ø«H Gó«¡°T 䃪j ¿CG ¬«fÉeCG k ,ô°üe ≈dEG äô£d ìÉæL ≈d ¿Éc ƒdh ,¢TGôØdG ≈a ¬ª©W øe p¬s∏dG Qƒof GƒÄo Ø r£«o ˘pd n¿hó˘jpô˘j} ,¬˘˘∏˘ dG ¿PEɢ H º˘˘ ¡˘ ∏˘ Ñ˘ b π˘˘ °üf ±ƒ˘˘ °Sh n p o o Éj äQôb óbh .(1)|n¿hôo paÉnμrdG √ôp c ƒnr dh p√Qƒof ºàp e ¬s∏dGh º¡pgGƒrn anCÉpH n n n p t o o nr p sn ,≈˘˘Ñ˘ é˘ ©˘ J ’h ≈˘˘aɢ˘ î˘ J ’ .(2)má˘ Ø˘ ë˘ pe ≈˘˘a π˘˘ª˘ MCG ¿CG Qó˘˘dG Iô˘˘ é˘ °T
.∞°üdG IQƒ°S øe (8) ájB’G (1) .¬∏ãe áÑb É¡d â°ù«d É¡fCG ’EG ,êOƒ¡dÉc Öcôe :áØëªdG (2)

101
CMYK

,á≤°ûe ’h Ö©àH ¬«a ¢ùMCG ’ ,ɪYÉf Gôjô°S ¿ƒμJ ±ƒ°ùa k k π©éjh ,GôjôM (1)OÉà≤dG π«ëjh ,ÜÉ©°üdG oπudòj iƒ≤dG ¿ÉªjE’Éa no .kÓ«Ñ°ù∏°S ÉHòY (2) êÉLC’G í∏ªdG k ≈MhôH ¬©aOCG ,≈°û«L ¢SCGQ ≈∏Y ácô©ªdG ó¡°TCG ¿CG óH’ .!√óFÉb ìhQ øe ¢û«édG ìhôa ,≈eõYh iQCGh ,º«¶©dG ô°üædG ó¡°TCG ≈àM QódG Iôé°T Éj ¢û«YCÉ°S ¢SQódG èfôØdG øu≤ndoCGh ,Qhô¨ªdG ¢ùjƒd ≥æY õéj ƒgh ≈Ø«°S to n .è«¡ÑdG ô¶æªdG ∂dP øe ≈HQ ≈æeôëj ødh ,ô«NC’G :ɪ°SÉH ∫É≤a øjódG ºéf ¬ëªdh ,QódG Iôé°T ¬Lh π∏¡àa k ópdh øjódG ºéf ,CGôÑj ≈àM øjódG ºéf ∞∏îàj ¿CG áØFÉN pâæc{ n o .!ódh å«M 䃪«°Sh ,OGƒL Iƒn ¡°U ≈∏Y r n .(3)|ÚªMGôdG ºMQCG ƒgh ɶaÉM ô«N ¬∏dÉa} ≈aÉîJ ’ ≈˘∏˘Y má˘ Ø˘ ë˘ pe ≈˘˘a ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f ¿É˘˘c ≈˘˘à˘ M ìɢ˘Ñ˘ °üdG ¥ô˘˘°ûj º˘˘dh sn ≠∏H ≈àM ,ôª°ûªdG ¢û«édG ™e ÉYô°ùe ≥jô£dG iƒ£j ,±ÉàcC’G k øeh ,•É«eO øe ÉÑjôb ¿ƒμ«d ,ìÉæW Ωƒª°TCG ≈dEG ¬éJÉa ,ô°üe .¿Ghó©dG ó°V ácô©ªdG ôjój ∑Éæg

.áMƒ∏ªdG ójó°ûdG (2)

.∑ƒ°ûdG (1) .∞°Sƒj IQƒ°S øe (64) ájB’G (3)

102
CMYK

ô°TÉ©dG π°üØdG á°ûbÉæe
.π°üØ∏d ôNBG ÉkfGƒæY ™°V `` 1 p ?π°üØdG É¡dƒM QGO ≈àdG ônμØdG Ée `` 2 :ÖLCG ºK CGôbG `` 3 ¬Yófl ≈a ƒgh ,øjódG º‚ ∂∏ŸG ≈∏Y ÖLÉ◊G πNO{ ,¢TGô˘Ø˘dG ¬˘à˘eõ˘dCGh ᢢ∏˘ ©˘ dG ¬˘˘H âMô˘ H ó˘˘b ,≥˘˘°ûeO ᢢ©˘ ∏˘ ≤˘ H s ¿CG ≈HCG ,á«∏≤°U IôjõL QÉŒ øe ÒÑc ôLÉàd ¿PCÉà°SGh .z¬∏LCG øe AÉL Éà ìô°üj :≈∏j ÉŸ ܃∏£ŸG äÉg ( CG ) :zá∏©dG ¬H âMôH{ ≈æ©e ¯ : z≈`` ` ` ` ` ` ` ` `HCG{ OÉ°†e ¯ : zÖ`` ` ` `LÉ◊G{ ™ªL ¯ ?Ö∏W GPÉeh ?ôLÉàdG ≈JCG øjCG øe (Ü) Iôé°T âÑ≤Y GPÉÃh ?ôLÉàdG A≈› Ö`` LÉ◊G π∏Y Õ (``L) ?QódG ?GPÉŸh ?zøjódG º‚{ ∂∏ŸG ¬«dEG ∫Ée iòdG iCGôdG Ée ( O ) ≈∏Y ÉgôKCG Éeh ?ôLÉàdG É¡H AÉL ≈àdG ádÉ°SôdG ¿ƒª°†e Ée (``g) ?øjódG º‚ ∂∏ŸG
.................................................................................. .......................................................................................... ..........................................................................................

103
CMYK

:ÖLCG ºK CGôbG `` 4 Ö°†¨dGh ¬°TGôa ≈a πª∏ªàj øjódG º‚ ∂∏ŸG π©éa{ ≈a ô¶ædG OÉYCGh ,QódG Iôé°T ¬Jóæ°SCÉa ¢Sƒ∏÷ÉH ºgh √õ¡j q .zÖéY ≈a CGô≤j ≈°†eh ádÉ°SôdG zádÉ°SQ{ ™ªLh ,z≈°†e{ OÉ°†eh ,zπª∏ªàj{ ≈æ©e ™°V ( CG ) .∑óæY øe πªL ≈a Ö°†¨dGh ¬°TGôa ≈a πª∏ªàj øjódG º‚ ∂∏ŸG π©L iòdG Ée (Ü) ?√õ¡j ?á∏ª÷G √òg ≈MƒJ Õ ` zÖéY ≈a CGô≤j ≈°†eh{ (``L) ?á«∏≤°U ∂∏e ≈∏Y OQ Õh ?∫ƒ°Sô∏d øjódG º‚ ∂∏ŸG ôeCG Õ ( O ) :ÖLCG ºK CGôbG `` 5 ¬˘˘©˘ aOCG ,≈˘˘°û«˘˘L ¢SCGQ ≈˘˘∏˘ Y ᢢcô˘˘ ©ŸG ó˘˘ ¡˘ ˘°TCG ¿CG ó˘˘ H’{ Éj ¢û«YCÉ°S ,√óFÉb ìhQ øe ¢û«÷G ìhôa ,≈eõYh ≈MhôH ƒgh ≈Ø«°S iQCGh ,º«¶©dG ô°üædG ó¡°TCG ≈àM ,QódG Iôé°T .zÒNC’G ¢SQódG „ôØdG ø≤dCGh ,Qhô¨ŸG ¢ùjƒd ≥æY õéj to n zÒNC’G ` ìhQ ` õéj{ ( CG ) áãdÉãdG OÉ°†eh ,á«fÉãdG ™ªLh ,¤hC’G áª∏μdG ≈æ©e ™°V .∑óæY øe πªL ≈a ?ádÉ°SôdG ¬H äAÉL Ée Aƒ°V ≈a øjódG º‚ ∂∏ŸG ôeCG Õ (Ü) ?¬à∏Y Ió°T ºZQ √OƒæL ™e êhôÿG ∂∏ŸG Qôb GPÉŸ (`L)
104
CMYK

?¢û«÷G ™e øjódG º‚ ∂∏ŸG êôN ∞«c ( O ) ¬∏dÉa{ ..≈aÉîJ ’ :QódG Iôé°ûd øjódG º‚ ∂∏ŸG ∫Éb{ `` 6 ≈˘˘ Mƒ˘˘ j Õ ..zÚª˘˘ MGô˘˘ dG º˘˘ MQCG ƒ˘˘ gh ɢ˘ k¶˘˘ aɢ˘ M ÒN ?áÁôμdG ájB’G √ò¡H √OÉ¡°ûà°SG áeÓYh ,áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V `` 7 ܃°Uh ≈∏j ɪ«a áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✕) q :CÉ£ÿG ∂∏e øe âfÉc ôLÉàdG É¡H AÉL ≈àdG ádÉ°SôdG ( CG ) ( ) .á«∏≤°U áë°U øY QÉ°ùØà°S’G ádÉ°SôdG ¿ƒª°†e ¿Éc (Ü) ( ) .øjódG º‚ ∂∏ŸG äCGô`` ` ` ` ` ` bh ,∫ƒ°SôdG QódG Iôé°T â∏Ñ≤à°SG (`L) ( ) .ádÉ°SôdG ( ) .ô°üe ¤EG á¡éàe âfÉc á«°ùfôØdG á∏ª◊G ( O ) ¢ùjƒd ∂∏ŸG ™e Éë∏°U øjódG º‚ ∂∏ŸG ó≤Y (``g) k ( ) .™°SÉàdG zìÉæW Ωƒª°TCG{ ¤EG øjódG º‚ ∂∏ŸG ¬ŒG ( h ) ( ) .•É«eO øe ÉÑjôb ¿ƒμ«d k

105
CMYK

∫Éà≤∏d OGó©à°SG (11) É¡∏c ¢SƒØædG äQÉKh ,ôÑîdG ∂dòd ô°üeh IôgÉ≤dG äõàgG ,ácô©ª∏d ܃∏≤dG ÅÑ©oJ Iƒ≤H áæ°ùdC’G â°†¡fh ,(1)áeQÉY IQƒK o un ,AÉÑ£ÿG Ö£N ≈dEG ¿ƒ©ªà°ùj ,óLÉ°ùªdG ≈dEG ¢SÉædG ´ôgh o ᢢ Yɢ˘ é˘ °ûdG äɢ˘ jBG ¬˘˘ dƒ˘˘ °SQ åjOɢ˘ MCGh ¬˘˘ ∏˘ ˘dG Üɢ˘ à˘ ˘c ø˘˘ e ¢Vô˘˘ ©˘ ˘J ∫ɪdÉH ¬∏dG ≈a ∫òÑdGh ,∫GõædGh ø©£dGh Üô°†dGh ,ΩGóbE’Gh u .ìGhQC’Gh áÄn pa ºào «≤nd GnPEGp Gƒæo eBG øjòsdG É¡jnCG Éj } :≈dÉ©J ¬∏dG ∫ƒb ô°ùØj Gòg k r p n n p nt n u r n ¬s∏dG Gƒ©«WCGh (45) n¿ƒë∏p ØoJ ºoμs∏©nd GÒpãc ¬˘s∏˘dG Ghôo ˘ocPGh Gƒ˘ào ˘Ño ˘rKɢna n o pnn o r r n k n n n™e ¬s∏dG s¿GpE Ghôo pÑ°UGh ºoμëjpQ ÖgònJh Gƒo∏°ûrØàn a GƒYRÉæn nJ n’h ¬ndƒ°SQh nn r nr o n nr n n n on no onn p p ÉkaÉnØN (3)Ghôo ØrfG} :≈˘˘ dɢ˘ ©˘ ˘J ¬˘˘ dƒ˘˘ b ìô˘˘ °ûj ô˘˘ NBGh .(2)|øjpôpHÉ°üdG n s ôl «r N ºoμpdP p¬s∏dG p π«pÑ°S ≈a ºoμ°ùoØrfnCGh rºoμpdGƒn enCÉpH GhópgÉLh ’Én≤pKh n r n n p r p n r o n n k n .(4)|n¿ƒªn∏©Jn rºào ær c r¿GpE ºoμnd o r o r äGhõZ øY åjóëdÉH äGƒ°UC’G ™ØJôJ iôNCG äÉ≤∏M ≈ah ,º¡FGõLh AGó¡°ûdG øYh ,É¡«a øjógÉÛG AÓH øYh ,∫ƒ°SôdG t
.∫ÉØfC’G (46 , 45) ¿ÉàjB’G (2) .áHƒàdG (41) ájB’G (4) .Iójó°T (1) .Üô◊G ≈dEG GƒYô°SCG (3)

106
CMYK

,á«dÉY äÉæL :πjõédG ¬HGƒK GƒdÉfh ,º¡Hôd º¡°ùØfCG GƒÑgh øªe .á«fGO É¡aƒ£b ≈pa ºào Øn∏°SnCG ɪpH ÉÄk «æp g} :∫ÓédG iP ∫ƒb É¡«a º¡fGPBG ™ª°ùJ r r r n n .(1)|pá«n pdÉîrdGp ΩÉjC’G n sn ó«°TÉfCÉH ¢†«ØJ âfÉμa ,á«Ñ©°ûdG äÉ©ªàéªdGh ≈gÉ≤ªdG ÉeCG ¿ƒ≤aóàj º¡pJÉ°üæpe ≈∏Y áHÉHôdG AGô©°Th ,ΩGóbE’Gh á°SɪëdG s n o ≈a AÉeódG ÒãJ IôKDƒe äGQÉÑY ≈a á«Hô©dG ä’ƒ£ÑdG ¢ü°ü≤H .¥hô©dG (2) ô˘ μ˘ °û˘˘j π˘˘Ñ˘ L CÓ˘ à˘ eGh ,º˘˘¡˘ à˘ ë˘ ∏˘ °SCG ≈˘˘ dEG Oƒ˘˘ æ˘ é˘ dG Ög ó˘˘ bh no r n ɢe ¢Sɢæ˘dG ∫ò˘Hh ,ø˘Ø˘°ùdG ≈˘a π˘ª˘ë˘à˘d Üô˘ é˘ oJ ≈˘˘à˘ dG ≥˘˘«˘ fɢ˘é˘ ª˘ dɢ˘H n o s ô˘«˘eC’G ≈˘dEG º˘¡˘æ˘e ô˘˘«˘ ã˘ c ÖgPh ,Aɢ˘î˘ °ùH ∫ɢ˘ª˘ dG ø˘˘e Gƒ˘˘Yɢ˘£˘ à˘ °SG ≈a º¡d ¿PCÉj ¿CG ¬fƒLôjh ,º¡°ùØfCG ¬«∏Y ¿ƒ°Vô©j øjódG ΩÉ°ùM QÉàî«a ,¬JÉæLh º¡HQ ¿Gƒ°VQ º¡eôëj ’h ,øjó੪dG AÉ≤d Oƒ©jh ,ø«Môa ¢û«édG ≈dEG ¿ƒª°†æ«a ,ÜôëdG ≥«£j øe º¡æe .ø«Ñëàæe ø«cÉH øjQOÉ≤dG ô«Z A≈°T πc ¿Éc ,¿É£∏°ùdG Ωhó≤H ô°ûÑJ ≈àdG ádÉ°SôdÉH ΩɪëdG πÑbCG ɪ∏a êôN óbh ,(3) Iô«pªdGh Oó©dGh ∫ÉLôdÉH â©∏bCG ¿CG øØ°ùdG åÑn r∏nJ ºdh ,Gó©e r n q
.ΩÉ©£dG (3) .•É£°ùØdGh IôgÉ≤dG ø«H (2) .ábÉ◊G (24) ájB’G (1)

107
CMYK

™aófGh ,ô°üædÉH É¡d AÉYódÉH äGƒ°UC’G ≈©aGQ ,É¡à«ëàd ™«ªédG º¡ÑfÉéH øØ°ùdGh ,ácô©ªdG ≈dEG º¡eGóbCG ≈∏Y øjôFÉ°S ¿hQOÉ≤dG ,ájôb ≈dEG ájôb øe π≤àæJ ,¢†©H ∞∏N É¡°†©H ô«°ùj ô¡ædG ≈a ܃˘˘∏˘ ≤˘ dG ø˘˘e IQOɢ˘°üdG äGƒ˘˘Yó˘˘dGh ,≥˘˘«˘ Ø˘ °üà˘˘ dGh ±É˘˘ à˘ ¡˘ dG ø˘˘ «˘ H o OGó˘YCG OGOõ˘˘Jh ,âeó˘˘≤˘ J ɢ˘ª˘ ∏˘ c ɢ˘¡˘ H ø˘˘e OGó˘˘YCG ó˘˘jõ˘˘J ,ᢢ°ü∏˘˘î˘ ª˘ dG ≥°ûj ôëÑdG π«°S :ø«Yô°ùe ø«∏«°S äóZ ≈àM ,É¡∏ãe ø«∏LGôdG .AÉ≤∏dG πé©àj ÈdG π«°Sh ,AɪdG ,IOÉ«≤dG ᪡ªH ™∏£°†j øª«a QódG Iôé°T ¿É£∏°ùdG QhÉ°T ɪdh ,ñƒ«°ûdG ï«°T øH øjódG ôîa ô«eC’G ≈dEG ÉgOÉæ°SEG ≈∏Y É≤ØJG :á£îdG ¬©e ¢SQGóJh ,±ô°ûdG Gòg √ós∏nbh ¿É£∏°ùdG ¬eó≤à°SÉa äGƒ˘˘ ˘bC’Gh Iô˘˘ ˘«˘ ˘ Nò˘˘ ˘ dGh ᢢ ˘ ë˘ ˘ ∏˘ ˘ °SC’ɢ˘ ˘ H •É˘˘ ˘ «˘ ˘ eO ó˘ ˘ °û˘˘ ˘ rë˘ ˘ oJ o n èfôØdG âæμe ≈àdG á≤HÉ°ùdG AÉ£NC’G πc ≈°TÉëànJ !øjódGôîa Éj s n n ô˘˘°ùch ,º˘˘¡˘ ª˘ FGõ˘˘Y ¬˘˘∏˘ dG π˘ a ≈˘˘à˘ M ,âbƒ˘˘dG ¢†©˘˘H Oƒ˘˘ª˘ °üdG ø˘˘ e s .!º¡HÉ≤YCG ≈∏Y ºgOQh ,º¡àcƒ°T Ée ≈∏Y ¬∏dG ¿PEÉH A≈°T πc ºàj !i’ƒe Éj áYÉWh É©ª°S k .≈dÉ©J ¬fƒ©H ô°üædG πØμj Éeh ,ΩGôj o ≈a á≤HÉ°ùdG Ihõ¨dG ≈a CÉ£îdG ¿CG øjódG ôîa Éj ±ô©JCG ,äGƒbC’Gh Iô«NòdÉH •É«eO Ohõf ºd ÉæfCG ƒg ,πeÉμdG ∂∏ªdG ó¡Y u !?âàÑK ɪe ôãcCG äÉÑãdG ≈∏Y ÉgQó≤oJ ≈àdG
108
CMYK

πμd ¿ƒ¶≤«àe øëæa ,CÉ£îdG ∂dP Qôμàj ødh ,i’ƒe Éj º©f .!AÉ£NC’G πc ≈°TÉëàfh ,ÜQÉéàdG πc ≈©f ,A≈°T èfôØdG Ωó≤J ¥ƒ©àd ;π«æ∏d ≈Hô¨dG ôÑdG ≈∏Y ∂°û«éH ∫õæJh !?√Éæª∏©J iòdG ¢SQódG ∂dP ≈©JCG .•É«eO ≈dEG ∫ƒ°UƒdG øY .øjódG ôîa Éj ,zø«Jôe ôëL øe øeDƒªdG Æó∏j’{ o CÉ£îdG Qôμàj ødh ,Gó«L ¢SQódG ∂dP ≈YCG ,i’ƒe Éj º©f k .ÖëJ Ée πc ¿ƒμ«°Sh ,GóHCG k ¬YƒeO ∞∏N øe øjódG ôîa ≈dEG ô¶fh ágôH ¿É£∏°ùdG ¥ôWCGh o :(1)êó¡àoe 䃰U ≈a ∫Éb ºK ,¬«æ«Y ≈a ábôbôàªdG unn ≈≤àdCGh ≈°ùØæH ácô©ªdG OƒbCG ¿CG øjódG ôîa Éj OhCG âæc ´ÉæbEG âdhÉM óbh ,¢ùjƒd ¢SCGôH ¬∏dG ≈dEG Üô≤JCGh ,ø««°ùfôØdÉH øeh !AÉØ°ûdG ó©H ’EG GƒHCÉa ,IOÉ«≤dG ∂∏àH ≈d ìɪ°ùdÉH AÉÑWC’G u .!!øjódG ôîa Éj º∏©j øe iQó°U ≈Ø°TCG ≈àM ≈ææ«©jh ,Iƒ≤dG ≈æëæªj ¿CG ¬∏dG ƒYOCG ∞«c !?√É°übCG ¢VôªdG ≈æe ≠∏H óbh ,∞«c øμdh ,¬∏dG AGóYCG .ÎÑdÉH ø«©∏dG ¢VôªdG É¡«∏Y ºμM ≈àdG áYƒ£≤ªdG ≈∏LôH ÖcQCG :∫Ébh QódG Iôé°T ¤EG ¬LƒJ ºK .!!QódG Iôé°T Éj l∞FÉN .¢TÉ©JQG ≈a ™£≤àe (1)

109
CMYK

¿ƒ°üMh ,Ió©à°ùe Iõ¡ée ájƒb ∂°Tƒ«L !?i’ƒe Éj ºeh ´ƒ˘W ¿ƒ˘°ùª˘ë˘à˘ª˘ dG ó``æ÷Gh ,á``°ûWɢ˘H É``fOó˘˘Yh ,á``©˘ «˘ æ˘ e •É˘˘«˘ eO o ∂dƒM øe ¬∏c Ö©°ûdGh ,∂JQÉ°TEG øgQ ∂«dɪªdG AGôeCGh ,∂JOGQEG .!?i’ƒe Éj ±ÉîJ ºªa ,¬eOh ¬dɪH ¬∏dG ≈dEG Üô≤àj s ¿õ``M ≈``a ∫É``bh É``¡˘ «˘ dEG ô``¶˘ f º˘˘ K ,á``¶◊ ¬``fɢ˘ Ø˘ ˘LCG ≥``Ñ˘ ˘WCɢ ˘a :ó``jó``°T ±ÉNCG ≈æμd ,ÉgÉ°ûNCG â°ùdh !QódG Iôé°T Éj ájÉ¡ædG ¢ùMCG ¥õªjh AGôeC’G ø«H Ö°ûæ«°S Éeh ,ió©H øe ±ÓîdGh ábôØdG ôμØj ÉædƒM øe πμa ,AGóYC’G ΩÉeCG É©«æe Gó°S ∞≤J ≈àdG IóMƒdG q øjôJ øªa ,¢†jôªdG ∂∏ªdG 䃪j ΩÉjCG ó©Hh ,øjôJ ɪc ∂∏ªdG ≈a .?áYÉ°ùdG √òg ¬ª«bC’ í∏°üj ,∞jpƒ°ùàdG πªàëj ’ ∞bƒŸÉa ,≥FÉ≤ëdG øe ôØf ’CG ≈¨Ñæj rs Oƒ≤j øe ¬dóH º«≤j ¿CG ¿hO øjódG ºéf ¬Yój ¿CG øe ≈∏ZCG øWƒdGh .!É¡bGôZEG QRƒH Ögò«a ,èét∏dG √òg ≈a áæ«Ø°ùdG ÜÉbQ ∂Ø«°S ô«£j ,i’ƒe Éj ácô©ªdG ≈a ¿ƒμJ ±ƒ°S o ,∂Ø«°S ±ƒ«°ùdG øe ∞«°S πch ,∑ój ∑óæL øe mój πμa ,AGóYC’G ∂«˘˘a ɢ˘Ñ˘ M ᢢ cô˘˘ ©˘ ª˘ dG ≈˘˘ dEG Iô˘˘ ª˘ °ûª˘˘ dG ±ƒ˘˘ dC’G Qó˘˘ ≤˘ H ÜGƒ˘˘ K ∂dh qo !¬æjOh ¬∏d GQÉ°üàfGh k
110
CMYK

Ωƒj Gòg :πeCG ≈a ∫ƒ≤j ƒgh ,øjódG ôîa ój ≈∏Y ó°Th √ój óªa s .!øjódG ôîa Éj ¬∏dG ,∂MhQ øe ∑óæL ≈a å©HGh ,¬¡Lh iƒ°S A≈°T ≈dEG ô¶æJ ’ .¬«dEG ∑ƒ≤Ñ°ùj Ö«°ü©dG ∞bƒªdG ≈dEG º¡eó≤Jh s :GQòëe ¬d ∫ƒ≤j ƒgh iôNCG Iôe √ój ≈∏Y ó°T ºK ku p o ™ª°ùJ Ée π©LG !(1)¿ƒoØLôªdG ™jòj Éeh äÉ©FÉ°ûdGh ∑ÉjEG n s ºd ,ójOÉYQ AÉæÑL èfôØdG ¿CG º∏YGh ,∂eób âëJh ∂fPCG ôHO É¡æe nrn ;¿ƒ¡à°ûj Ée º¡JóÄaCGh º¡°ShAQ øe GƒdÉf ’EG ,º¡H Üô©dG ≥à∏j ∂ÄdhCGh ,≥ëdGh ¿ÉªjE’G iójCÉH º¡aƒ«°S ¿ƒ©aój Üô©dG ¿C’ u ÉfOÓH ≈a øëfh ,™ª£dGh ¿Ghó©dG iójCÉH º¡aƒ«°S ¿ƒ©aój ,áØFÉN º¡Hƒ∏≤a ,¿ƒØ£îj GhAÉL ¢Uƒ°üd ºgh ,Éæ°VQCG ≈∏Yh p n ’EG âÑãJ ’ ,º¡eGóbCG âëJ øe õà¡J ¢VQC’Gh ,lán∏Lh º¡°SƒØfh ∂Øbƒe ≈∏©a ,ß≤«Jh øjódG ôîa Éj QòMÉa ,QóZ hCG áfÉ«îH .!ô«°üªdG Qô≤àj É¡jCG ¬∏dG ∂≤sah :É«YGO ∫ƒ≤j ƒgh áãdÉK Iôe √ój ≈∏Y ó°T ºK ∂àëØ°U ∂«∏Y ΩGOCGh ,∂«a Éæ∏eCG ≥s≤Mh ,øeDƒªdG ´Éé°ûdG óFÉ≤dG
.É¡fƒ©jòj øjòdG ¿ƒØLôªdGh ,áÄ«°ùdG QÉÑNC’G áYGPEG :±ÉLQE’G (1)

111
CMYK

áªpb πH ,∂d ácô©e ∫hCG √òg â°ù«∏a ,øWƒdG π«Ñ°S ≈a á©°UÉædG s áª∏ch ≈∏Ø°ùdG GhôØc øjòdG áª∏ch ,Éæ©e ¬∏dGh ,∂FÓHh ∑OÉ¡L .É«∏©dG ≈g ¬∏dG ¿PCÉj º∏a ,¢ùjƒd ∂∏ªdG øe ádÉ°SQ ¬©eh èfôØdG ∫ƒ°SQ πÑbCG :kÓFÉb ¬«∏Y Égƒ∏àj ¬ÑJÉc ∞bhh ,ádÉ°SôdG Ö∏Wh ¿É£∏°ùdG ¬d ¿CGh ,¢ùodófnC’G OÓH øe Éæëàa Ée ∂«∏Y É«aÉN ¢ù«∏a ,ó©H ÉeCG{ k n pr n ø˘˘ë˘ nfh ,ɢ˘jGó˘˘¡˘ dGh ∫Gƒ˘˘eC’G ɢ˘æ˘ «˘ dEG n¿ƒ˘˘∏˘ ª˘ ë˘ j ô˘˘FGõ˘˘ é˘ dG ∂∏˘˘ J π˘ gCG r n n ,Aɢ°ù˘æ˘dG π˘eô˘ofh ,∫ɢLô˘dG º˘¡˘æ˘e π˘à˘≤˘fh ,ô˘≤˘Ñ˘dG ¥ƒ˘˘°S º˘˘¡˘ bƒ˘˘°ùf u un n r n o p ∂d âjóHCG óbh .QÉjódG º¡æe ≈∏îofh ,¿É«Ñ°üdGh äÉæÑdG ô°SrCÉfh n u r u p πμH ≈d âØ∏M ƒ∏a .ájÉ¡ædG ≈dEG í°üædG ∂d âdòHh ,ájÉnØμdG ¬«a Ée n u n r t n ´É≤pÑdG õYCG ≈a ∂pdÉàpbh ,∂«dEG ∫ƒ°UƒdG øY ∂dP ≈pfOQ Ée ,¿ÉªjC’G un sn ,≈àYÉW ≈a äô°†M ób ôcÉ°ùY øe ∂JQsòMh ,∂àaôY óbh ,∂«∏Y orsn ¿ƒ∏°Sôe ºgh ,≈°üëdG Oó©c ºgOóYh ,πÑédGh π¡°ùdG oCÓªJ n n n o n n .AÉ°†≤dG ±É«°SCÉH ∂«dEG p áë«°üædG ájÉZ ∂d ÉædòHh ,ájÉnØμdG ¬«a Ée ∂d ìô°ûf øëfh s ≈∏Y ÉÑFÉf Éæd ¿ƒμJ ¿CG ,¿ÉªjnC’G ºpFɶ©H Éænd ∞∏ëJ ¿CG ,ájGóp¡dGh k r m n n n rn un ,¿Gƒ°Th ójGô nWh ÖcGôe øe ∑óæY Ée Éæd πé©oJh ,p¿ÉeRC’G ôe nu n ,∂«∏Y ák «°VGQ ÉæHƒ∏b ¿ƒμàa ,m¿GƒJ ’h lIôàa ∂«a ¿ƒμj ’h
112
CMYK

¬ÑJÉc ¤EG ™ªà°ùj øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG .¢ùjƒd ∂∏ŸG ádÉ°SQ ¬«∏Y CGô≤j ƒgh

CMYK

ób ∂°û«Lh ∂°ùØf ≈∏Y ¿ƒμJh ,∂«dEG ∑ó«H AÓÑdG ¥ƒ°ùJ ’h .z!â«d Éj :∫ƒ≤J Oƒ©Jh ,â«æL øe ™«£à°ùj ɪH í«°üj ƒgh ,øjódG ºéf ¢SÉØfCG â≤MÓàa OÉY ºK kÓ«∏b ÖJÉμdG Üɨa ,ÜGƒédÉH πé©j ¿CG ÖJÉμdG ôeCÉj ,Iƒb u p :¬d ∫ƒ≤jh ,pÖ°†n¨dG Ió°T øe ó©Jôj ¿É£∏°ùdGh ,Öàc Ée Ωó≤j n o .z!?≥ëà°ùj ɪH ¬ÑWÉîJ ºdCG !≈n∏Y CGôbG{ s :ÓFÉb ÖJÉμdG CGô≤a móªëe Éfó«°S ≈∏Y ¬∏dG äGƒ∏°Uh ,º«MôdG øªMôdG ¬∏dGp º°ùpH{ n s r Oó¡oJ âfCGh ,∂HÉàc π°Uh ó≤a ,ó©H ÉeCG .ø«©ªLCG ¬Ñë°Uh ¬pdBGh u n orn s Ée ,±ƒ«°ùdG ÜÉHQCG øëæa ,∂dÉ£HCG OóYh ∂°Tƒ«L IôãμH ¬«a n o äCGQ ƒ∏a ,√ÉfôeO ’EGm ÆÉH Éæ«∏Y ≈n¨H ’h ,√ÉfOóL ’EG l¿ôb Éæe πpàb sn n sn rp ºμæe Éæëàah ,ÉæHhôM º¶Yh Éæaƒ«°S óM Qhôr¨ªdG É¡jCG ∑Éæ«Y n rn o p p ,πFGhC’Gh ôNGhnC’G QÉjO ºμæe ÉæHGôNEGp h ,πMGƒ°ùdGh ¿ƒ°üëdG n nr n ,Ωó≤dG ∂H ∫põJ ¿CG óoH ’h ,ΩóædÉH ∂∏peÉfCG ≈∏Y ¢†©nJ ¿CG ∂d ¿Éμd s s n ,¿ƒ˘˘æ˘ t¶˘˘dG ∂H A≈˘˘°ù˘˘nJ ∑ɢ˘æ˘ ¡˘ a ,∂«˘˘ n∏˘ Y √ô˘˘ NBGh ɢ˘ æ˘ d ¬˘˘ dhnCG Ωƒ˘˘ j ≈˘˘ a n o p s p ,´ô°üe ¬d ≈ZÉÑdG ¿EG .¿ƒÑ∏p ≤æj mÖn∏≤æe inCG Gƒª∏X øjòdG º∏©«°Sh n o s Gnò¡pH ¿É£∏°ùdG ô°ùa .z..∂«≤∏j AÓÑdG ≈dEGh ,∂Yô°üj ∂«¨Hh q o .èfôØdG ≈dEG GóFÉY ∫ƒ°SôdG ¬H ≥∏£fGh ,OôdG k
114
CMYK

¢ùjƒd ó≤ah ,ÜÉÑrdC’G º¡æe äQÉW ≈àM ,ÜÉàμdG º¡¨n∏H ¿CG Éeh n ´Óbh ,ø«°û«édG ø«H á°ThÉæªdG äCGóÑa √ôeCG Qó°UCGh ,ÜGƒ°üdG o ¿ƒ˘˘Ñ˘ bô˘˘à˘ j Oƒ˘˘æ˘ é˘ dGh ,ᢢ©˘ ∏˘ £˘ à˘ e ɢ˘¡˘ ofƒ˘˘°üMh ,Iõ˘ Ø˘ ë˘ à˘ oe •É˘˘ «˘ eO n un n øjódG ôîah ,Éghó«Ñ«d ¬à∏ªMh ¢ùjƒd ≈∏Y Ωƒé¡dÉH IQÉ°TE’G ºpd :∂°T ≈a ¬°ùØæd ∫ƒ≤j ,∑ÉÑà°T’ÉH ¿PE’G ôNCÉàd ≥∏≤dG ójó°T ¿É£∏°ùdG âaGh ΩCG ,ΩɪëdG π°VnCG !?¿É£∏°ùdG πFÉ°SQ äôNCÉJ o n s n .!?√ó©H ∂∏ªdG ≈∏Y ÖKh iòdG øeh .!?¬à«pæne n os É¡fCGh ,•É«eO óæY É¡«°SGôe â≤dCG ób á∏ªëdG ¿CG ±ô©j ºdCG r .!?Ωƒé¡dG Égó©Hh á°ThÉæªdG äCGóH p n n nr ΩCG ,è˘fô˘Ø˘dɢH º˘ë˘à˘∏r ˘jh ≈˘≤˘Ñ˘njCG ,™˘æ˘°üj ɢª˘«˘a ¬˘˘Jô˘˘«˘ M äó˘˘à˘ °TGh øjCGh ,¿É£∏°ùdÉH ¬∏dG ™æ°U Ée iô«d ,ìÉæW Ωƒª°TnCG ≈dEG ô«°ùj o ¿CGh ,äÉe ób ¿É£∏°ùdG ¿CG ¬ofƒæX ¬d äOCG ºK ,QƒeC’G ásaO â¡ésJG s nn ≈¨Ñæj ’h ,᪫æ¨dG ΩÉ°ùàbG ≈∏Y AGôeC’G ø«H äQGO ób ácô©ªdG ¿ƒμj ób ôNBG ÉfÉμe ¿CGh ,•É«eóH èfôØdG ΩÉeCG √OƒæéH AÉ≤ÑdG ¿É£∏°ùdG QÉ«àNG ≈a ∑QÉ°ûj ¿CG óH’h ,ô°üædG ≈∏Y ÉfƒY ôãcCG ¿CG Qô≤a ,≥«bódG ∞bƒªdG Gòg á¡LGƒe ≈∏Y QOÉ≤dG ,ójóédG .ìÉæW Ωƒª°TCG ≈dEG ´ô°ùj ,•É«eO ≈dEG √OƒæéH ô≤¡≤àj øjódG ôîah ,Ωó≤àj π«∏dG ¿Éc iô°Sh .ìÉæW Ωƒª°TCG ≈dEG ¬©e øªH ÉgQOÉZ ºK ,ô°ùédG GôHÉY k
115
CMYK

,ôYoP ≈a ¿ƒªFÉædG Ögh ,´õØdG ó°TCG âYõØa ,•É«eO ≈dEG ôÑîdG ≈∏Y ø«ªFÉg GƒLôN ºK ,º¡à©àeCG øe GƒYÉ£à°SG Ée Gƒ∏ªMh ñƒ˘˘«˘ °ûdGh ,¿ƒ˘˘ Nô˘ °üj º˘˘ ¡˘ aɢ˘ à˘ cCG ≈˘˘ ∏˘ Y ™˘˘ °Vô˘ dGh ,º˘˘ ¡˘ gƒ˘˘ Lh o s t .¿ƒæÄj ≈°VôªdGh ,¿hôã©àj Qɨ°üdGh ≈∏Y º¡°†©H πÑbCGh ,Gƒ©ª°S Éeh GhCGQ ɪd IôgÉ≤dG πgCG ´õa ø˘˘e Çó˘˘¡˘ j ï˘˘«˘ °ûdG ø˘˘H ø˘˘jó˘˘dG Ωɢ˘°ù˘˘M Ögh ,¿hQhɢ˘ °ûà˘˘ j ¢†©˘˘ H o ,äÉ©ªàéªdGh óLÉ°ùªdG ≈dEG Aɪ∏©dGh AÉÑ£îdG ´ô°SCGh ,º¡YhQ nr p ,áeó≤ªdÉH ’ áªJÉîdÉH IôÑ©dG ¿CG º¡d ¿hócDƒjh ,º¡Hƒ∏b ¿ƒàÑãj uno u o o ¿ƒª∏°ùªdG ¬«a ∫põrdR Ée ,äGhõ¨dG AÉÑfCG øe º¡«∏Y ¿ƒ°üo≤jh t n πWÉÑdG ™aOh ,AGóYC’G Ωpõ¡a ¬∏dG ô°üf ≈JCG ºK ,Gójó°T k’GõdpR o on .!¿ƒZÉÑdG ôMófGh ÉæeCG º¡aƒN Ö∏≤fGh ,GƒbÉaCGh GhAóg ≈àM º¡H GƒdGõj ºdh kr n ≥˘˘ë˘ ∏˘ j ¿CG ≈˘˘dEG ≈˘˘¡˘ à˘ fG º˘˘K ,IQƒ˘˘Kh ᢢ°Sɢ˘ª˘ M π˘˘©˘ à˘ °TG º˘˘ K ,Iƒ˘˘ bh .øjógÉéªdG º¡fGƒNEÉH ¿hQOÉ≤dG øeh øjódG ôîØH ÉYOh ,Gójó°T ÉkÑ°†Z Ö°†¨a øjódG ºéf ÉeCG k º¡ªcÉëàd Aɪ∏©dG øe áªμëe ≈dEG º¡eóbh AGôeC’G øe ¬©e ¿Éc .∫Éà≤dG ¿Gó«e øe ºgQGôa ÖÑ°ùH ¢û«˘˘é˘ dG ɢ˘gQOɢ˘Z ¿CG 󢢩˘ H •É˘˘ «˘ eO Gƒ˘˘ ∏˘ à˘ MG ó˘˘ ≤˘ a è˘˘ fô˘˘ Ø˘ dG ɢ˘ eCG .Égƒ∏gCG Égôégh
116
CMYK

ô°ûY iOÉ◊G π°üØdG á°ûbÉæe
OGó˘©˘à˘°S’G ≈˘a ÒÑ˘c QhO ᢫˘ Ñ˘ ©˘ °ûdG ᢢcQɢ˘°ûª˘˘∏˘ d ¿É˘˘c `` 1 .∂dP í°Vh ` ácô©ª∏d ≈àdG á£ÿG Éeh ?¢û«÷G IOÉ«≤d √QÉ«àNG ” iòdG øe `` 2 ?É¡«∏Y ¥ÉØJ’G ” √òg ôcPG ` ¢û«÷G óFÉ≤d QƒeCG IóY ¿É£∏°ùdG OóM `` 3 .QƒeC’G :ÖLCG ºK CGôbG `` 4 !!QódG Iôé°T Éj ∞FÉN :∫Ébh QódG Iôé°T ¤EG ¬LƒJ ºK{ ¿ƒ°üMh ,Ió©à°ùe Iõ¡› ájƒb ∂°Tƒ«L !?i’ƒe Éj ·h ´ƒW ¿ƒ°ùªëàŸG óæ÷Gh ,á°ûWÉH ÉfOóYh ,á©«æe •É«eO øe ¬∏c Ö©°ûdGh ,∂JQÉ°TEG øgQ ∂«dɪŸG AGôeCGh ,∂JOGQEG .z!?i’ƒe Éj ±ÉîJ ºªa ,¬eOh ¬dÉà ¬∏dG ¤EG Üô≤àj ∂dƒM :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(Ió«©H ` áμ°ù‡ ` ájƒb) : zá`` ` ` ` ` `©` `«æe{ ≈æ©e ¯ .(Ú°üM ` ø°üM ` ¿É°üM) : z¿ƒ`` °ü`` ` `M{ OôØe ¯ ?øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG Oƒj ¿Éc GPÉe (Ü) ?QódG Iôé°T OQ ¿Éc GPÉeh ?ÉkØFÉN ¿É£∏°ùdG ¿Éc · (``L)
117
CMYK

,É«°Uƒe äGôe çÓK øjódG ôîa ój ≈∏Y ó°Th √ój óe{ `` 5 k .z...¬d Ék«YGOh ,GQòfih k ?¬d ÉYO Õh ?√QòM ·h ?√É°UhCG ºÑa º∏a ,¢ùjƒd ∂∏ŸG øe ádÉ°SQ ¬©eh „ôØdG ∫ƒ°SQ πÑbCG{ `` 6 Égƒ∏àj ¬ÑJÉc ∞bhh ádÉ°SôdG Ö∏Wh ,¿É£∏°ùdG ¬d ¿PCÉj .z¬«∏Y ?¿É£∏°ùdG ≈∏Y ÉgôKCG Éeh ?ádÉ°SôdG √òg ¿ƒª°†e Ée ( CG ) ?ádÉ°SôdG IAGôb øe Æôa ¿CG ó©H ¬ÑJÉc ¿É£∏°ùdG ôeCG Õ (Ü) ?OôdG ¿Éc GPÉeh ?±ô°üJ ∞«ch ?¢ùjƒd ∂∏ŸG ≈∏Y ¿É£∏°ùdG OQ ôKCG Ée (``L) :ÖLCG ºK CGôbG `` 7 ,IõØëàe •É«eO ´Óbh ,Ú°û«÷G ÚH á°ThÉæŸG äCGóÑa{ Ωƒé¡dɢH IQɢ°TE’G ¿ƒ˘Ñ˘bÎj Oƒ˘æ÷Gh ᢩ˘∏˘£˘à˘e ɢ¡˘fƒ˘°üMh .z...≥∏≤dG ójó°T øjódG ôîah ,Éghó«Ñ«d ¬à∏ªMh ¢ùjƒd ≈∏Y :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(áYô°ùe ` ᩪéàe ` Ió©à°ùe) : zIõ`` ` ` `Øëàe{ ≈æ©e ¯ .(´Ó≤ŸG ` á©∏b ` ™∏pb) : z´Ó`` ` ` ` ` ` ` ` `b{ OôØe ¯ .(´ÉaódG ` ∫GõædG ` ÜÉë°ùf’G) : zΩƒ`` ` `é¡dG{ OÉ°†e ¯ ?≥∏≤dG ójó°T øjódG ôîa ¿Éc ºpd (Ü) n ?¬aô°üJ ≈∏Y ÖJôJ GPÉeh ?øjódG ôîa ±ô°üJ ∞«c (`L)
118
CMYK

?øjódG ôîa ±ô°üJ øe øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG ∞bƒe Ée ( O ) ?ácô©ŸG â¡àfG ∞«c (``g) áeÓYh ,áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V `` 8 ܃°Uh ≈∏j ɪ«a áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✕) :CÉ£ÿG ¢†«ØJ á«Ñ©°ûdG äÉ©ªàÛGh ≈gÉ≤ŸG âfÉc ( CG ) ( ) .ácô©ª∏d á°Sɪ◊G ó«°TÉfCÉH IOÉ`` ` ` ` «b ᪡Ÿ øjódG ôîa ¿É£∏°ùdG ÒàNG (Ü) ( ) .¢û«÷G è`` ` ` fôØdG ™``e ¬``°û«Lh øjódG ôîa ∂Ñà°TG (`L) ( ) .º¡«∏Y Ghô°üàfGh ∂`` ∏ŸG ™e Éë∏°U øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG ó≤Y ( O ) k ( ) .™°SÉàdG ¢ùjƒd ( ) .¢û«÷G ÉgQOÉZ ¿CG ó©H •É«eO „ôØdG πàMG (``g)

119
CMYK

Iò````≤```æŸG (12)
¿Cɢ H ¬˘˘ ©˘ e ø˘˘ eh ¢ùjƒ˘˘ d ô˘˘ ©˘ °Th ,ΩÓ˘˘ μ˘ dG Üɢ˘ Wh åjó˘˘ ë˘ ˘dG ¥Q s n ™eÉ£dG ≈éfôØdG º∏ëdG ∂dP ¿ƒ≤≤ë«°S º¡fCGh ,º¡ØndÉM ≥«aƒàdG s o iòdG º∏ëdG ∂dP ,¬JGô«Nh ¥ô°ûdG ≈ah ,É¡JhôKh ô°üe ≈a .ô°üe ÜGƒHCG ≈∏Y äGôe º£ëJ Üô©dG ™e áÑ≤JôŸG ácô©ŸG çGóMCG øY ¿ƒdAÉ°ùàj Gƒ∏©L ºK .máÑ«pgQ á©bƒe ≈a º¡fƒ≤∏«°S º¡fCG ócDƒj º¡°†©H ,É¡Jó°T øYh n n AÉ≤u∏dG ≈∏Y Ghƒ≤j ødh ,øjQƒYòe Ghôa º¡fCG ¿hócDƒj ¿hôNB’Gh ¬HÉàc ≈a ¢ùjƒd ∂∏ªdG Ö∏W ɪc OÓÑdG ¿ƒªu∏°ùj ±ƒ°Sh ,ó©H o !¢Só≤ªdG â«H ÉfO{ :¿ƒdƒ≤j ºgh ¿ƒ°übôj Gƒ∏©Lh ,¿É£∏°ù∏d .zÉædÉeBG ≥≤ëf ±ƒ°Sh ɢgô˘°ü≤˘H ∫õ˘fh ,ɢ¡˘∏˘NOh IQƒ˘°üæ˘˘ª˘ dG ≠˘˘∏˘ Ñ˘ a ø˘˘jó˘˘dG º˘˘é˘ f ɢ˘eCG √ô˘eCG Qó˘°UCGh ,π˘«˘ æ˘ dG ≈˘˘∏˘ Y π˘˘eɢ˘μ˘ dG ∂∏˘˘ª˘ dG √󢢫˘ °T iò˘˘dG ô˘˘«˘ Ñ˘ μ˘ dG s Ö°üfh ,QÉà°SC’ÉH √ôà°Sh ,ôëÑdG ≈∏Y π£ªdG Qƒ°ùdG ìÓ°UEÉH .¬«∏Y ≥«fÉÛG ,≈æμ°ù∏d á«æHC’G ójóéJ ≈a GƒYô°Th ,πª©dG CGóH Ée ¿ÉYô°Sh r n
120
CMYK

p âeó˘˘ b º˘˘ K ,ᢢ æ˘ jó˘˘ ª˘ dG ≈˘˘ a ᢢ cô˘˘ ë˘ dG ⢢ HOh ,¥Gƒ˘˘ °SC’G âÑ˘˘ °ü˘˘ ofh s øe ¿ƒYƒ£àªdG πÑbCGh ,Oó©dGh ∫ÉLôdÉH ájô°üªdG ≈fGƒ°ûdG u n á°SɪM ≈a ÖfÉL πc øe Ú©aóæe É¡∏c OÓÑdG AÉLQCG øe Ö©°ûdG .º¡HQ π«Ñ°S ≈a OÉ¡édG ¿ƒ¨Ñj ,ΩõYh ,¥É˘˘°Sh Ωó˘˘b ≈˘˘∏˘ Y ɢ˘ª˘ Fɢ˘b è˘˘fô˘˘Ø˘ dG Iɢ˘bÓ˘˘ ª˘ d OGó˘˘ ©˘ à˘ °S’G ¿É˘˘ c k ,Ωƒj ó©H Éeƒj ¬H ás∏©dG óà°ûJ ,¬°TGôa ≈a øjódG ºéf ¿É£∏°ùdGh n p ¢ùëoJ ,øØédG áMô≤e ,√ôjô°S ¥QÉØJ ’ ¬ÑfÉéH QódG Iôé°Th n s no Gòg ≈a ∂∏ªdG äÉe ƒd ¿ƒμ«°S ɪ«a ôμØJh ,∞bƒªdG ô£îH :∫ƒ≤Jh É¡°ùØf çóëJ äòNCGh ,≥«bódG ±ô¶dG ,Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °T ɢ˘j ∂à˘˘bh Gò˘˘g .!¢Uɢ˘î˘ °TC’G ø˘˘e ≈˘˘≤˘ HCG ø˘˘ Wƒ˘˘ dG øjòdG A’Dƒg ≈©aOGh ,É¡FGóYCGh ¬∏dG AGóYCG øe OÓÑdG iò≤fCÉa ´ÉªWCÓd É¡«YóJ ’h ,ÉgƒÑ¡æjh ¬∏dG øjO Gƒ°ùª r£«d É¡«dEG GhAÉL o p n .!É¡ëjQ ÖgòoJh É¡ààØJ u Oô£J â∏©L ºK ,¿É£∏°ùdG ¬Lh ≈a äô¶fh ,áØbGh âÑgh pr ≈g √òg{ :áYÉé°T ≈a É¡°ùØæd ∫ƒ≤Jh ,É¡YƒeO ∞μØnμoJh É¡YõL ôØ«a É¡n∏gÉéJ ∫hÉëjh É¡oaô©j mÇôeG πc ,áeƒàëªdG ájÉ¡ædG t pn n o o .z!ÉgôqcòJ øY ¬apô°üj AÉ≤°T ¬°ùØf ójõ«d ,IÉ«ëdG IôªnZ ≈a É¡æe k r ,¬˘˘fɢ˘Ø˘ LCG ≥˘˘Ñ˘ £˘ j ¬˘˘JCGô˘˘a ,¿É˘˘£˘ ∏˘ °ùdG ≈˘˘ dEG ô˘˘ °üÑ˘˘ dG ⩢˘ LQCG º˘˘ K o :m¢ùªg ≈a ∫ƒ≤j ¬à©ª°Sh r n
121
CMYK

p á©∏b ≈ªMGh ,∂àdÉ°SôH ≈°†¡fGh ,QódG Iôé°T Éj ≈YõéJ ’{ n .z!ø«©eÉ£dG øe ¥ô°ûdG âYô˘˘°SCɢ a ,¿É˘˘£˘ ∏˘ °ù∏˘˘d á˘˘Ñ˘ jô˘˘≤˘ dG ᢢjɢ˘¡˘ æ˘ dG Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °ûd äó˘ H n âYÉ°TCGh ,AÉÑWC’G ô«Ñc iƒ°S ¬«∏Y πNój s’CÉH ÉgôeGhCG QGó°UEÉH no â≤Ñ£fG ɪæ«M âYõL É¡æμdh ,Ωƒj ó©H Éeƒj ø°ùëàJ ¬àë°U ¿CG k o s ,ÉYô°ùe πÑbCÉa ,Ö«Ñ£dG âYóà°SGh ,¬°SÉØfCG â≤MÓJh ¬fÉØLCG k :≈°SCG ≈a ∫Éb ºK ,∫É◊G ≈a ¬°üëah .!Ö«ÑW √Oôj ’h AGhO ¬«a ó«Øj ’ ,≈J’ƒe Éj ¬∏dG AÉ°†b mr n .!A≈°T πc ≈¡àfG ó≤a ∑ôeCG iôHO ™é°ûJ äOÉYh ,ÉkJƒ°U ™aônJ ⁄h GQɪ¡fG É¡YƒeO äOGõa u :äÉÑK ≈a ∫ƒ≤Jh É¡°ùØf ,∑ô«μØJ øe mIQP πμH ≈ndhCG øWƒdG !?QódG Iôé°T Éj Gòg Ée !ΩÓ°ùH ácô©ªdG ≈¡àæJ ≈àM ¿É£∏°ùdG ≈∏Y ∂fõM iôNOÉa s .Ω1249 `g647 áæ°S ≈a ∂dP ¿Éch ,á¶◊ ¿GƒàJ º∏a ,QódG Iôé°ûd ¬∏c ôeC’G ¿É£∏°ùdG ∑ôJ n ,(1)ñƒ˘˘ «˘ °ûdG ï˘˘ «˘ °T ø˘˘ H ø˘˘ jó˘˘ dG ô˘˘ î˘ a ô˘˘ «˘ eC’G Iƒ˘˘ Yó˘˘ H âYô˘˘ °SCGh
ÖMÉ°U ¬fC’h ;¬°UÓNE’ ;ΩGóYE’G ºμM øe ¬æY ƒØ©dG âÑ∏W ób QódG Iôé°T âfÉc (1) ¬eGóYEG ¿CG øY kÓ°†a áfÉ«ÿG ó°ü≤H øμj ⁄ √QGôa ¿C’h ;ádhódG áeÉbEG ≈a ÒÑc π°†a .¿É£∏°ùdG ¬æY ÉØ©a ,¬àfÉμeh ¬àdõæŸ á«°SÉ°ù◊G øe kGÒãc Òãj

122
CMYK

p ºK ,Ö«Ñ£dG ɪ¡©e â≤Ñà°SGh ,ø°ùëe øjódG ∫ɪL ≈°TGƒ£dGh o :áYÉé°T ≈a º¡dCÉ°ùJ âdÉb .?¿É£∏°ùdG äÉe πg ºd{ :ká∏FÉb áμ∏ªdG É¡JOóH ,Iô«M ≈a ¢†©H ≈dEG º¡°†©H ô¶æa ns rn ,Ωƒj ó©H Éeƒj á∏©dG ¬o∏pjGõoJ ,¬°TGôpa ≈a ∫Gõj’h ,¿É£∏°ùdG âªj k :ká∏FÉb óL ≈a ∫CÉ°ùJ äOÉY ºK .AÉØ°û∏d πKɪàj ¿CG ∂°ThCG óbh xp ?¢û«édG óFÉb øeh n ΩõY ≈a Ö«éJ âØfCÉà°SGh ,¢†©H ≈dEG ô¶ædG º¡°†©H OÉYCÉa ƒgh ,ñƒ«°ûdG ï«°T øH øjódG ôîa ô«eC’G ¢û«édG óFÉb{ :ká∏FÉb .(1)z√ó«H ¬t∏c ôeC’Gh Ωó≤àªdG u É¡fCG ™ªa ,√É°T ¿GQƒJ ≈Yóà°ùJ ¿CG ≈∏Y äô≤à°SG ób âfÉch n´óJ ¿CG OôJ ºd É¡fCG ’EG ,¬d º«≤à°ùj ød ∂r∏ª`dG ¿CGh ¬°û«£H º∏©J n o :ká∏FÉb A’Dƒg âdCÉ°ùa ,ácô©ªdG ≈¡àæJ ≈àM ÉHÉH ábôoØ∏d ?¿É£∏°ùdG øeh :á∏FÉb ≈g âØfCÉà°SGh ,ø«àeÉ°U º¡à°ûgO ≈a Gƒs∏¶a ,≈HƒjC’G øjódG ºéf ¿É£∏°ùdG øH √É°T ¿GQƒJ ¿É£∏°ùdG u øH ¿É£∏°ùdG ¬fEG !ÉØ«c ø°üM øe πÑ≤«d ,áYÉ°ùdG ¬«dEG π°SQCÉ°Sh .!∂∏ªdG çQGhh ¿É£∏°ùdG
.•É«eO øe √QGôa ó©H ¬æY ÉØY ób ¿É£∏°ùdG ¿Éc (1)

123
CMYK

?¿É£∏°ùdG äÉe πg øμdh âªj ºd :óL ≈a ∫ƒ≤J ≈gh ,º¡Jô«M äOGRh GƒÑ«éj ºndh rn o ó¡©dG áj’h π≤æJ ¿CÉH ≈°UhCG óbh ,¬°TGôa ≈a ∫Gõj ’h ¿É£∏°ùdG n .!¢SÉæ∏d ¿ƒdƒ≤à°S Gòμg .!√É°T ¿GQƒJ ¬æHG ≈dEG ᢢ«˘ ë˘ J º˘˘¡˘ ¨˘ ∏u ˘ Hh ,Oƒ˘˘æ˘ é˘ dGh AGô˘˘eC’G ø˘˘jó˘˘dG ô˘˘î˘ a ɢ˘ j ™˘ ª˘ Lɢ˘ a r nr ≈udƒàe ≈∏Y øH øjódG ΩÉ°ùM ≈dEG ÖàcG ºK ,√ôeGhCGh ¿É£∏°ùdG n √óæY øe ≈∏Y √É°T ¿GQƒàd ó¡©dG òNCÉ«d ,ôeGhC’G √ò¡H IôgÉ≤dG äOÉY ºK .¿É£∏°ùdG ó©H ôHÉæªdG ≈∏Y ¬d ≈Yójh ,ádhódG QÉÑc øe n ro :óL ≈a á∏FÉb º¡dCÉ°ùJ ?¿É£∏°ùdG äÉe πg ≈≤Ñ«°Sh ,¿É£∏°ùdG âªj ºd{ :áYÉé°T ≈a Ö«éJ âØfCÉà°SG ºK on πNój Ö«Ñ£dGh ,¿Éc ɪc óªj ,(1)•Éª°ùdG ,¬dÉM ≈∏Y A≈°T πc t o u ᫪°SôdG ¥GQhC’Gh ,IÉ«ëdG ó«≤H ¿É£∏°ùdG ¿Éc ƒd ɪc êôîjh ó≤a ,¬©«bƒJ ô«¨àj ød ,≈JCÉ«°S ɪ«ah ≈°†e ɪ«a ¬£îH êôîJ ≈a √Gôj øe ∂°ûj ’ .ó«∏≤àdG ΩɪJ ™«bƒàdG ∂dP óu∏≤j øe äOóYCG no .¿É£∏°ùdG ó«H ¬fCG ,øsØμjh §æëj ºK ,√óMh Ö«Ñ£dG ó«H π°ùn¨«a ¿É£∏°ùdG ÉeCG sn o s o
.ΩÉ©£dG ¬«∏Y ™°Vƒj Ée (1)

124
CMYK

≈dEG ábGôM ≈a π°Sôjh ,ɪμëe ÉqØd ∞n∏j ¥hóæ°U ≈a ™°Vƒjh k t o ºK .!ácô©ªdG ≈¡àæJ ≈àM ¬«a Ée óMCG º∏©j ’ ,á°VhôdG á©∏b :ΩõY ≈a âdÉbh º¡«dEG âàØàdG .!?¿É£∏°ùdG ¿ƒÑëJ ’CG ≈a ’h ,¬«∏Y AÉμÑdG ≈a ’ ,AGóYC’G OÉ¡L ≈a ¬ÁôμJ ¿EG ¬Jƒe áYGPEÉa ,¢üHôàªdGh óbÉëdGh âpeÉ°ûdG ¬«a ô«°ùj ó¡°ûe u o s ,èfôØdG óYÉ°S iƒ≤Jh ,áYɪédG ¥ôØJh ,OƒæédG ∞©°†J ¿B’G u AÉ°T ¿EG ô°üædG πeGƒY ôÑcCG øe ∂dP ¿Éc ,ôeC’G ÉæªμMCG GPEGh .!¬∏dG ,ô°ü≤dG ∫GƒMCG ≈a A≈°T ô«¨àj ºd ,⪰SQ ɪc QƒeC’G äQÉ°S ,Ωƒj ó©H Éeƒj ø°ùëàJ ¿É£∏°ùdG áë°U ¿CG ’EG óMCG ±ô©j ’h s p unn o ∂dP ÜGô˘˘à˘ bG Gƒ˘˘©˘ ª˘ °S ɢ˘ª˘ s∏˘ c ɢ˘kfõ˘ M ¥ó`J ø˘˘«˘ °ü˘˘Hô˘ à˘ ª˘ dG ܃˘˘ ∏˘ bh nn .AÉØ°ûdG ¿É£∏°ùdG øY ¿ƒdAÉ°ùàj Gƒ∏©L ,¢SÉædG ≈∏Y ôeC’G ∫ÉW ɪdh ¿ƒ°Sój á£∏°ùdG ≈dEG ¿ƒ©s∏£àj øjòdG CGóHh ,óàeG iòdG ¬°Vôeh t o ,QÉ˘Ñ˘ NC’G ¿ƒ˘˘ª˘ ª˘ °û˘˘à˘ j è˘˘fô˘˘Ø˘ dGh ,ᢢ≤˘ «˘ ≤˘ ë˘ dG º˘˘¡˘ d ¿ƒ˘˘aô˘ ©˘ à˘ j ø˘˘e s n nn s p .¿GPBG ¿É n£«ë∏dh óà°TÉa ,èfôØdG ≠∏Hh Üô°ùJ ¿CG ¿É£∏°ùdG äƒe ôÑN åÑd ɪa .IQƒ°üæŸG ≈dEG ∑ôëàdG ø∏©j ºgóFÉb 䃰U ihOh ,º¡Môa sn
125
CMYK

ô°ûY ≈fÉãdG π°üØdG á°ûbÉæe
ICGôŸG QhO ᪶Y ∂d í°†àj π°üØ∏d ∂JAGôb ∫ÓN øe `` 1 .∂dP í°Vh ` É¡àªμMh :ÖLCG ºK GôbG `` 2 C ™e áÑ≤JôŸG ácô©ŸG çGóMCG øY ¿ƒdAÉ°ùàj Gƒ∏©L ºK{ ≈a º˘¡˘fƒ˘≤˘∏˘«˘°S º˘¡˘fCG ó˘cƒ˘j º˘¡˘°†©˘H ,ɢ¡˘Jó˘°T ø˘Yh Üô˘©˘dG D ,øjQƒYòe Ghôa º¡fCG ¿hócDƒj ¿hôNB’Gh ,áÑ«gQ á©bƒe ɪc OÓÑdG ¿ƒªu∏°ùj ±ƒ°Sh ,ó©H AÉ≤∏dG ≈∏Y Ghƒ≤j ødh .z¢ùjƒd ∂∏ŸG Ö∏W .zá©bƒe ` øjQƒYòe ` áÑ«gQ{ ( CG ) áãdÉãdG ™ªLh ,á«fÉãdG OÉ°†eh ,¤hC’G áª∏μdG ≈æ©e ™°V .∑óæY øe πªL ≈a ?º∏◊G ≥≤– πgh ?¬©e øeh ¢ùjƒd ∂∏ŸG º∏ëj ¿Éc Õ (Ü) ?¬HÉàc ≈a øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG øe ¢ùjƒd ∂∏ŸG Ö∏W GPÉe (``L) ?IQƒ°üæŸG ≠∏H ¿CG ó©H øjódG º‚ ¿É£∏°ùdG ôeCG Õ ( O ) ?„ôØdG IÉbÓŸ OGó©à°S’G ” ∞«c (`` g) :ÖLCG ºK CGôbG `` 3 QódG Iôé°T Éj ∂àbh Gòg !¢UÉî°TC’G øe ≈≤HCG øWƒdG{
126
CMYK

A’Dƒ˘g ≈˘©˘aOGh ,ɢ¡˘FGó˘YCGh ¬˘∏˘dG AGó˘YCG ø˘e OÓ˘Ñ˘dG iò˘≤˘fCɢa É¡«YóJ ’h ÉgƒÑ¡æjh ¬∏dG øjO Gƒ°ùª£«d É¡«dEG GhAÉL øjòdG .zÉ¡ëjQ ÖgòoJh É¡ààØJ ´ÉªWCÓd u :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(Ò¨j ` ƒëÁ ` ó°ùØj) : z¢ù`` ` `ª` ` `£j{ ≈æ©e ¯ .(™ªW ` ´ÉªW ` ™ª£e) : z´É`` ` `ª` ` ` `WCG{ OôØe ¯ ?É¡àÑ°SÉæe Éeh ?IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe (Ü) n ?∫ƒ≤dG Gòg ád’O Ée (`L) (✕) áeÓYh ,áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V `` 4 :ÉC £ÿG ܃°Uh ≈∏j ɪ«a áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG ¿É£∏°ùdG QGƒéH â∏Xh QódG Iôé°T ´õL óà°TG ( CG ) ( ) .á«cÉH áæjõM Ωó`` ` `b ≈∏Y ɪFÉb ¿Éc „ôØdG IÉbÓŸ OGó©à°S’G (Ü) k ( ) .¬°TGôa ≈a ¿É£∏°ùdGh ¥É°Sh ’CÉ` ` ` ` ` H ÉgôeGhCG QGó°UEÉH QódG Iôé°T âYô°SCG (`L) ( ) .AÉÑWC’G ÒÑc iƒ°S ¿É£∏°ùdG ≈∏Y πNój É`` ` ` `¡«dƒJh ¿É£∏°ùdG äƒe QódG Iôé°T âæ∏YCG ( O ) ( ) .ºμ◊G ¬JOÉYEGh øjódG ôîa IƒYóH QódG Iôé°T âYô°SCG (``g) ( ) .¢û«÷G IOÉ«≤d
127
CMYK

:ÖLCG ºK CGôbG `` 5 ,¿É˘£˘∏˘°ùdG âÁ ⁄ :á˘Yɢ颰T ≈˘a Ö«Œ âØ˘˘fCɢ à˘ °SG º˘˘K{ ,¿É˘c ɢª˘c ó˘ª˘j •É˘ª˘°ùdG ,¬˘dɢM ≈˘∏˘ Y A≈˘˘°T π˘˘c ≈˘˘≤˘ Ñ˘ «˘ °Sh o u IÉ«◊G ó«≤H ¿É£∏°ùdG ¿Éc ƒd ɪc êôîjh πNój Ö«Ñ£dGh ɢª˘«˘ah ,≈˘°†e ɢª˘ «˘ a ¬˘˘£˘ î˘ H êô˘˘î˘ J ᢢ«˘ ª˘ °Sô˘˘dG ¥GQhC’Gh .z...¬©«bƒJ Ò¨àj ød ,≈JCÉ«°S :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(âÑ∏W ` äOÉYCG ` äCGóH) : zâ`` ` ØfCÉà°SG{ ≈æ©e ¯ .(§eÉ°ùŸG ` §ª°ùdG ` •ƒª°ùdG) : z•É`` `ª` ` `°ùdG{ ™ªL ¯ .(䃟G ` õé©dG ` AÉ¡àf’G) : zIÉ`` ` ` ` «◊G{ OÉ°†e ¯ ` ᢢHƒ˘˘©˘ °üdG ió˘˘j󢢰T ÚØ˘˘bƒ˘˘e ≈˘˘ a Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °T ⩢˘ °Vh (Ü) o .ɪ¡ë°Vh ÚH ` É¡aô°üJ ø°ùMh ICGôŸG áªμM QódG Iôé°T âàÑKCG (`L) .∂dP ?„ôØdG ≈∏Y √ôKCG Éeh ?¿É£∏°ùdG äƒe ÈN Üô°ùJ ≈àe ( O )

128
CMYK

Ió```«°üªdG (13) ,É¡«a ô¶æJ â∏©Lh ,¢ùjƒd ∂∏ªdG ádÉ°SQ âjôLôe âdhÉæJ :πeC’G øe É¡«a óéJ ɪY IôÑ©e ,ÉÄk «°ûa ÉÄk «°T ™°ùàJ É¡àeÉ°ùàHGh ,Qƒμ°SQÉa Éæ¨∏H ≈àM ,᪡H •É«eO øe ≈JõjõY Éj Éæeó≤J{ ,ájQÉédG π«ædG √É«e ≈a iOÉ¡àJ ,áªî°†dG Éæ«fGƒn °T ÉæÑfÉéH n ácô©ªdG √òg Éæà©æbCGh ,áæjóªdG √òg ÉæYõàfG ,ôjôe ∫Éàb ó©Hh ºgOÓH ∑ÓàeG ¿CGh ,ø«ØFÉN Üô©dG ÉææX ø«M ,ø«ªgGh Éæc ÉæfCÉH .Gô«Ñc AÉæY ÉæØu∏μj ød Qƒ°ù«e k k ≈∏Y Éæ«°SGôe Éæ«≤dCGh ,IQƒ°üæªdG ≈dEG ø«Yô°ùe Éæ≤∏£fG ºK .Ωƒª°TCG ôëH iƒ°S É¡æY Éæ∏°üØj ’ ,É¡d πHÉ≤ªdG ôÑdG êhôªdG º¡Ø∏Nh ,π¡°ùdG ¿ƒÄ∏ªj øjòdG ÉfOƒæL âjCGQ ƒdh ™°SÉ°ûdG (1)¿ƒr ÑdG ∂jôj ,É°ùfôa ≈dEG Qhô°ùdG ∂H QÉ£d ,Iô°VÉædG s n p o .ºjó≤dG Éæªr∏M ,QÉjódG √òg ø«Hh É¡æ«H Gƒ©aôjh ìÓ°ùdG Gƒ≤∏j ¿CG ¿hójôj ’ Üô©dG ¿CG Öé©dG øeh o ºgGôf ’h ,ÉæJƒbh Éæ°SɪMh ÉfOGóYCG ¿hôj ºgh ,º«∏°ùàdG ájGQ ô«Z ,ºgQhó°Uh º¡Hƒ∏≤H ¬d øjó©à°ùe ,∫Éà≤dG ≈∏Y ø«eRÉY ’EG
.¥ôØdG (1)

129
CMYK

¥OÉæîdG ÉfôØMh ,º¡d Éæ£àMG óbh ,ÉæJƒb øe ¿hôj ɪH ø«ªà¡e .á°ûWÉÑdG ≥«fÉéªdG ÉæÑ°üfh ,ÉædƒM ,º¡H ΩÉëàd’G ≈∏Y âeõY óbh ,ø«©dG iCGQ ºgGôf ,ÉæeÉeCG ºg o ≥FÉY IôgÉ≤dG ≈dEG ÉæeÉeCG ≈≤Ñj ø∏a ,IQƒ°üæªdG â£≤°S GPEGh ¿Éc ¿EGh ,±ó¡dG ≠∏Ñf ±ƒ°ùa ,¥ô°ûdG áμ∏e Éj ≈≤∏≤J ’ .ôcòj ±ƒ°Sh ,kÓ«∏b ôNCÉà«°S IôgÉ≤dG ∫ƒNód ¬JOóM iòdG âbƒdG rs .ió©à°SÉa ´ƒÑ°SC’G Gòg AÉ°†≤fG πÑb É¡∏Nóf ,™FGQ è«¡H ¿ÉμªdGh ,≥«bQ ∞«£d AGƒ¡dGh ,øJÉa π«ªL ƒédG ≈àdG É¡JGƒ°UCGh ,á«dÉ©dG ø«ª∏°ùªdG ¿PBÉe ô«Z ÉfƒØ°U ôμ©j ’h o .ôéØdG ´ƒ∏W πÑb É¡æe å©ÑæJ ø«ª∏°ùªdG ÜQÉ°†e øe å©ÑæªdG è«é°†dG ∂dP ÉkbÓbEG Éfójõjh ≈ª°ùj º¡d ô¡°T ≈a ¿ƒdƒ≤j ɪc º¡fC’ ,É¡u∏c IQƒ°üæªdG øeh s o ,¢ùª°ûdG ÜhôoZ ≈dEG ôéØdG ´ƒ∏W øe ¬«a ¿ƒeƒ°üj ,¿É°†eQ ´ƒ˘∏˘W ™˘e º˘¡˘gGƒ˘aCG ¿ƒ˘≤˘∏˘¨˘jh º˘˘¡˘ ∏˘ «˘ d ∫Gƒ˘˘W ¿ƒ˘˘Hô˘˘°ûjh ¿ƒ˘˘∏˘ cCɢ j ÉæHƒ∏b ¿ƒ©Lƒj π«∏dG ≈ah .π«∏dG ≈dEG ΩÉ«°üdG ¿ƒtªpàj ºK ,ôéØdG o ÖéYCG øeh .!¿ƒ©é¡j ’h ¿hôàØj ’ ,É¡fƒ∏àj ≈àdG ¿BGô≤dG äÉjBÉH ∫GƒW º¡°ùØfCG ≈∏Y √ƒ°Vôa iòdG ´ƒédG Gòg ™e º¡fCG Öé©dG .!ácôMh •É°ûfh óLh πªY ≈a ¬∏c QÉ¡ædG ¿ƒ°†≤j º¡a ,º¡eƒj
130
CMYK

≈àdG áÑ«é©dG ICGôªdG ∂∏J øY ∂KóMCG ¿CG ≈JõjõY Éj â«°ùnf u o p øe â≤∏p N áfÉ£«°T .QódG Iôé°T ≈ª°ùJ ≈àdGh ,ácô©ªdG Oƒ≤J o ™«ªL ≈a áμ∏ªªdG ¬LƒJh ,§£îdG ™°†J ,πªnJ ’h πμnJ ’ ,ójóM u o tn tp ≈a ¿É£∏°ùdG ¿CÉH ¢SÉædG ºgƒoJ ∫GõJ’h ,ΩÉμMEGh ábóH É¡fƒÄ°T .AÉØ°û∏d πKɪàj ≈M ,√ôjô°S w p É¡æ«udòoJ ,ô°üædG ájóg ∂d É¡eóbCG ,∂àjQÉL π«∏b ó©H íÑ°üà°S no un r o pnr p .(1)IôÑμàªdG ø¡aƒfCG É¡H ø«Yó≤nJh äɪ∏°ùªdG É¡H ø«udòoJh s o .IQÉ°S GQÉÑNCG iô¶àfG .¥ô°ûdGh ô°üe ∂∏ª«°S ¢ùjƒd s k ™é°ûoJ ,ácôëdG áÑFGO πª©J QódG Iôé°T âfÉc âbƒdG ∂dP ≈a u ,OÓÑdG ≈dEG QÉÑNC’G π°SôJh ,∫ƒ≤dG ≈dEG AÉÑ£îdG ™aóJh ,OƒæédG õFGƒédÉH ∫É£HC’G ó©nJh ,áμ∏ªªdG ÖfGƒL øe AÉÑfC’G ≈≤∏àJh op .πª©dG ≈dEG ø««FGóØdG ™aóJh ,á«pæ°ùdG s ¢Sɢ˘æ˘ dG §˘˘°ûf ,ᢢHɢ˘sKƒ˘˘dG ɢ˘¡˘ MhQh ɢ˘¡˘ Jɢ˘Ñ˘ Kh ɢ˘¡˘ eõ˘˘ Y π˘˘ °†Ø˘˘ Hh ≈a 䃪dG ≈∏Y GƒØdÉëJh ,ø««FGóØdG ¥ôa äOGORGh ,OÉ¡é∏d ,è˘˘ fô˘˘ Ø˘ dG ≈˘˘ dEG ¿ƒ˘˘ ë˘ Ñ˘ °ùj Gƒ˘˘ ≤˘ ∏˘ £˘ fGh ,ø˘˘ Wƒ˘˘ dGh ¬˘˘ ∏˘ ˘dG π˘˘ «˘ ˘Ñ˘ ˘°S ¿ƒYôàîj ,QÉ¡ædG í°Vh ≈ah ΩÓ¶dG QÉà°SCG ≈a º¡fƒªLÉ¡jh ≈dEG º¡H ¿hOƒ©jh º¡fhó«°üàj ºK ,¬H º¡fƒYóîj Ée π«ëdG øe sn .á¶ëd Gƒ∏oبj ºdh ,áYÉ°S Gƒ©«°†j ºd ,º¡HQÉ°†e un o
.É¡H É¡æ«Hô°†J :ø¡aƒfoCG É¡H ø«Yó≤J (1)

131
CMYK

,IÓ°üdG AGOCG ó©H º¡WÉ°ûf GƒØfCÉà°SG ô£ØdG ó«Y Ωƒj ≈a ≈àM øe GÒãc É¡«a GƒªæZ ,á«eÉM ácô©e ≈a èfôØdG ™e GƒªëàdGh k QÉÑc øe óFÉb º¡æ«H øe ,OƒæédG øe Gô«ãc Gƒ∏àbh ,ºFÉæ¨dG k .´õnL ɪsjnCG √ó≤Ød ¢ùjƒd ´õL ,OGƒ≤dG o ≈˘a ≈˘∏˘ à˘ à˘ a ,Iô˘˘gɢ˘≤˘ dG ≈˘˘dEG ɢ˘gô˘˘«˘ n£˘˘oJh ô˘˘Fɢ˘°ûÑ˘˘dG ≈˘˘≤˘ ∏˘ à˘ J ≈˘˘gh ro u ,¢Sƒ˘Ø˘æ˘dG Çó˘¡˘ Jh ܃˘˘∏˘ ≤˘ dG iƒ˘˘≤˘ à˘ a ,äɢ˘©˘ ª˘ à˘ é˘ ª˘ dGh ó˘˘Lɢ˘°ùª˘˘dG u u IQƒ°üæªdG ≈dEG ô«°ùdÉH ´ô°ù«a ,OÉ¡édG øY ∞∏îJ øe ¢ùªëJh u .±ô°ûdG ∂dP ¬JƒØj Ó«μd s .QódG Iôé°T ≈dEG ô«°ûÑdG QÉW ,GQÉ°üàfG ∫É£HC’G RôMCG ɪ∏ch k ÉàFÉe É¡«a ,Iô«Ñc á«pæ°T ÉæªLÉg ,∫Gƒ°T øe ™HÉ°ùdG ≈a ks p s .!ÉgÉfô°SCGh ô«Ñc zâfƒc{ º¡æ«H ,èfôØdG øe πLQ r n º¡æe Éfô°SCGh ºgôH ≈a º¡H ÉæªëàdG ,∫Gƒ°T ∞°üàæe ≈a u .!º¡dƒ«îH É°SQÉa ø«©HQCG k ÉæªëàdGh ,º¡æØ°S øe Iô«Ñc áæ«Ø°S ÉæbôMCG ,∫Gƒ°T ôNBG ≈a !ô«Ñc ô°üæH É¡«a Éfõa ácô©e ≈a º¡©e ≈dEG iô°SC’ÉHh É¡H å©ÑJh ,QÉÑNC’G √òg QódG Iôé°T ≈≤∏àJ ,ábRC’Gh ´QGƒ°ûdG ≈a º¡H ±É£«a ,êGƒaCG ƒrn ∏pJ ÉkLGƒaCG ,IôgÉ≤dG ºàj ¿CG ¬d AÉYódGh ,¬∏d ôμ°ûdÉH iójC’G ™ØJôJh ô«ÑμàdG ƒ∏©jh
132
CMYK

É°†©H ¬°û«L ó≤Ø«°S ¬fCG ¢ùjƒd iCGQ ≈àM ,√AGóYCG Ωõ¡jh √ô°üf k ácô©e øe óH’ ¬fCG iCGQh ,∫ÉëdG Gòg ôªà°SG GPEG ¢†©H AGQh .¿É°û«édG É¡«a ≈bÓàj Gƒ≤ØJGh ,iCGôdG ¿ƒdhGóàj Gƒ∏©Lh ,¬«°Sóæ¡eh √OGƒb ™ªLh GƒÑgh ,¬«∏Y ¿hôÑ©j Ωƒª°TCG ôëH ≈∏Y Gô°ùL Gƒª«≤j ¿CG ≈∏Y k ¢†©˘H ¬˘æ˘e Gƒ˘ª˘JCG ≈˘à˘M ,π˘˘eC’Gh ±ƒ˘˘î˘ dG º˘˘¡˘ ©˘ aó˘˘j ,π˘˘ª˘ ©˘ dG ≈˘˘dEG .QÉàeCG OGƒ˘˘≤˘ dG ⩢˘ª˘ é˘ a ,¿ƒ˘˘©˘ æ˘ °üj ɢ˘ª˘ d ᢢ¶˘ ≤˘ j Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °T âfɢ˘ch º˘à˘j ¿CG ≈˘˘∏˘ Y Gƒ˘˘≤˘ Ø˘ JG º˘˘K ,∞˘˘bƒ˘˘ª˘ dG Gƒ˘˘°SQGó˘˘Jh ,ø˘˘«˘ °Só˘˘æ˘ ¡˘ ª˘ dGh ”h ∫hCÉH k’hCG ,ô°ù÷G º¡àeÉbEG AÉæKCG Ú«°ùfôØdG ≈∏Y Ωƒé¡dG ɪc ,ô°ù÷G áeÉbEG øY ¿ƒ«°ùfôØdG õéYh ,ìÉéæH á£ÿG ò«ØæJ ¢ùjƒdh ,º¡Hƒ∏b ≈a ôYtòdG QÉKCGh ,º¡«∏Y ø««FGóØdG Ωƒég óà°TG øe AÓÑdG Gò¡d ¢ù«dCG !?Gòg ∞«c :ÖéY ≈a kÓFÉb í«°üj ,ôFÉM .!?AGhO GƒæÑj ¿CG ,º¡«ªëà°S ÉgƒæX Iôμa øY º¡fÉgPCG â≤àØJ Gô«NCGh s k ,∞˘FGò˘≤˘dGh ∫ɢLô˘dɢH ¿Gó˘°û˘ë˘oj ,Ö°ûî˘dG ø˘˘e ø˘˘jô˘˘«˘ Ñ˘ c ø˘˘«˘ nLô˘˘H n r r o ¿ƒ˘ª˘«˘≤˘j ø˘jò˘dG ∫ɢª˘©˘dG ɢ¡˘H ¿ƒ˘ª˘ë˘jh ,º˘¡˘Ø˘FGò˘b ɢª˘ ¡˘ æ˘ e ¿ƒ˘˘≤˘ ∏˘ j o .ôNB’G ÅWÉ°ûdG ≈dEG óફd ô°ùédG ∑ôëJh ,πª©dG CGóHh .ô°ùédG s
133
CMYK

ô°ù÷G .!?πª©dG Ée :É¡«°Sóæ¡eh ÉgOGƒ≤d QódG Iôé°T âdÉb ±É≤jEÉH ´Gô°SE’G øe óH’h ,¬©e ¿Écôëàj ¿ÉLôÑdGh ∑ôëàj :Gô°VÉM ÜGƒédG ¿Éch !ô£îdG ∂dP k p n ,¿ƒo¨Ñj ɪe A≈°T ≈dEG Gƒ∏°üj ø∏a ,≈J’ƒe Éj ≈aÉîJ ’ rn !É¡fƒaô©j ’ ≈àdG á«Hô©dG QÉædÉH º¡aò≤æ°S s ,ô˘˘ °ù颢 dG ᢢ eɢ˘ bEG ≈˘˘ a ¿hOɢ˘ L è˘˘ fô˘˘ Ø˘ dGh ,π˘˘ «˘ ∏˘ ˘dG ΩÓ˘˘ X ≈˘˘ ah t âs≤°T ,º¡∏é©àj ¢ùjƒdh ,QnòM ≈a ø«LôÑdG ¿ƒ°Sôëj ºgOƒæLh o k’ƒjP É¡nØ∏N ôéJ ,Iô«ÑμdG äÉfGƒ£°SC’G πãe ᪫≤à°ùe QÉf ƒédG t l s ,AÉLQC’G É¡jhóH õ¡nJh ,GQÉ¡f π«∏dG π«ëJ ,á∏jƒ£dG ÜGôëdÉc u to k Qƒ˘˘°ù˘˘of ɢ˘¡˘ fCɢ c º˘˘¡˘ «˘ ∏˘ Y ¢†≤˘˘æ˘ J º˘˘ K ,è˘˘ fô˘˘ Ø˘ dG ÜQɢ˘ °†e ∞˘˘ °ûμ˘˘ Jh .áMQÉL ™ØJQGh ,ø«LôÑdG ≈ah ¢ùjƒd ôμ°ù©e ≈a ≥FGôëdG â∏©à°TÉa n o ¿hôÑμjh ¿ƒ∏∏¡j ÅWÉ°ûdG ≈∏Y ¿ƒª∏°ùªdGh ,Aɪ°ùdG ≈dEG É¡Ñ¡d øe kIQÉa hó©J ∞FGò≤dG ∂∏J Aƒ°V ≈a èfôØdG ìÉÑ°TCGh ,¿ƒYójh s ≈dEG ô«°ûÑdG πÑbCG ºK ,É¡«∏Y Üô©dG ¬Ñ°üj iòdG ôªMC’G 䃪dG t iòdG ´õØdGh ,èfôØdG ÜÉ°UCG iòdG ™∏¡dG ∞°üj QódG Iôé°T n âJÉÑa ,√OƒæL ≈∏Yh ¬«∏Y ≈dƒà°SG iòdG ¢SCÉ«dGh ,¢ùjƒd ∂s∏ªJ .√AGóYCG ≥ëªjh √ô°üf ºàj ¿CG É¡HQ ƒYóJ ,IQhô°ùe s
134
CMYK

ÜQɢ˘°†e ≈˘˘∏˘ Y ¿ƒ˘˘ μ˘ °ùdG º˘˘ «˘ Nh ,ô˘˘ °ù颢 dG ≈˘˘ a π˘˘ ª˘ ©˘ dG ∞˘˘ bh s ,ô«μØàdG ¬H ∫ÉWh ,ôμØj ¬àª«N ≈a ¢ùjƒd ∞μàYGh ,èfôØdG ,OGƒ≤dG ™ªLh ,Üô©dG øpKGôH øe √ò≤æJ Iõ驪H ¬∏eCG Ék≤∏©e .πM ≈a ¿hôμØj ºgÉjEGh π©Lh ¢ùjƒd ÅpÑæj ,Éãg’ ´ÉÑJC’G óMCG πÑbCG ,qÓM Ghóéj ¿CG πÑbh o ro ∫Ée πHÉ≤e ≈a ,Üô©dG ≈dEG ≥jôW ≈∏Y º¡dój kÓLQ GhóLh º¡fCÉH ¿ƒ˘Ä˘LÉ˘Ø˘jh ɢ¡˘æ˘e ¿hRÉ˘à˘ é˘ j Ωƒ˘˘ª˘ °TCG ô˘˘ë˘ H ≈˘˘a ᢠ°Vɢ˘î˘ e :π˘˘«˘ ∏˘ b k .!kÓ«pHh GkòNCG º¡fhòNCÉjh ,Üô©dG n :¥ó°üe ô«Z ¢ùjƒd ìÉ°üa !?ø«©dG iCGQ á°VÉîªdG √òg âjCGQCG .i’ƒe Éj º©f ∫ɢbh zGƒ˘˘JQGO{ ´ô˘˘°ùà˘˘ª˘ dG ≈˘ pÑ˘ n¨˘ dG ¬˘˘«˘ NCG ≈˘˘dEG ¢ùjƒ˘˘d âØ˘˘à˘ dɢ˘a u :√õ¡j ìôØdGh ∂∏˘˘ J ¥ô˘˘ à˘ î˘ Jh ,¿É˘˘ °Sô˘˘ Ø˘ dG ᢢ bô˘˘ Ø˘ ˘H zGƒ˘˘ JQGO{ ɢ˘ j âfCG ´ô˘˘ °ùJ{ ∫Éà≤dÉH º¡∏¨°ûJh Üô©dG ÅLÉØJh ,Ωƒª°TCG ôëH ôÑ©Jh ,á°VÉîªdG ∞Mõæa ,¬fƒªàjh ∫ɪ©dGh ¿ƒ°Só桪dG óéj ɪæ«H ,ô°ùédG øY t n .IôgÉ≤dG ≈dEG ≥jô£dG íàØfh ,IQƒ°üæªdG ºgófh ,∂H ≈≤à∏fh ,¬«∏Y n ¬˘˘à˘ eP ´É˘˘H iò˘˘dG ø˘˘Fɢ˘î˘ dG ∂dP ∞˘˘∏˘ N ¬˘˘à˘ bô˘˘Ø˘ H zGƒ˘˘JQGO{ Qɢ˘°S
135
CMYK

ôéØdG •ƒ«Nh É¡ªëàbG ºK ,á°VÉîªdG ≠∏H ≈àM ,∫ɪdÉH ¬æWhh ¿CG ¿ƒ∏«îàj Gƒfƒμj ºdh ,mIôZ ≈∏Y Üô©dG òNCGh ,≥aC’G ≈a ôãàæJ sp .Aɪ°ùdG øe hCG ¢VQC’G øe º¡«dEG èfôØdG π°üj ,¬Jƒ¡°U ≈∏Y õØbh √OGƒL ≈dEG ï«°ûdG øH øjódG ôîa ¢†¡fh nnn po iƒ°S ¬dƒM ¢ù«d ,¬JóY ó©j ¿CG ¿hO Óé©e èfôØdG ≈dEG ™aófGh k n ro GƒtØàdÉa ,mádÉ°ùH ≈a AGóYC’G ±ƒØ°U ºëàbGh ,¬μ«dɪe ¢†©H n n ™aófGh ,É©jô°U ôîa ,ÖfÉL πc øe º¡aƒ«°S ¬à°ThÉfh ,¬dƒM k s ,¿É˘˘ £˘ ∏˘ °ùdG ô˘˘ °üb Üɢ˘ H ≠˘˘ ∏˘ H ≈˘˘ à˘ M IQƒ˘˘ °üæ˘˘ ª˘ dG ≈˘˘ dEG zGƒ˘˘ JQGO{ o ¿ƒ°Sôëj øjòdG ájôëÑdG ∂«dɪªdG ≈a QódG Iôé°T âNô°üa º¡©aóJ ≈gh ,ºgOÉ«L ≈dEG GƒYô°SCÉa ,ºgQhO ¬H ∞à∏Jh ô°ü≤dG ±ô˘˘°T Pɢ˘≤˘ fE’ ᢢJɢ˘ª˘ à˘ °S’G ≈˘˘∏˘ Y º˘˘¡˘ ã˘ ë˘ Jh ,ô˘˘ °ü≤˘˘ dG ᢢ aô˘˘ °T ø˘˘ e o .º¡aô°T PÉ≤fEGh ,¬jQGƒLh ¬àLhRh ¿É£∏°ùdG ,è˘fô˘Ø˘dG ≈˘dEG ≥˘YGƒ˘˘°üdɢ˘c Gƒ˘˘©˘ aó˘˘fGh ,º˘˘¡˘ à˘ °Sɢ˘ª˘ M âÑ˘˘¡˘ à˘ dɢ˘a AGó˘YC’G Gƒ˘∏˘ Hɢ˘bh ,ipQGó˘ bó˘ æ˘ Ñ˘ dG ¢Sô˘˘Ñ˘ «˘ H ø˘˘jó˘˘dG ø˘˘cQ º˘˘¡˘ eó˘˘≤˘ à˘ j nroro AGQh øe øNô°üJ iQGƒédGh ,ºgQhó°Uh º¡MÉeQh º¡aƒ«°ùH Ó˘˘a ,¿É˘˘°Sô˘˘Ø˘ dG ¥hô˘˘Y ≈˘˘a Aɢ˘eó˘˘dG ø˘˘¡˘ d ñô˘˘°üà˘˘a ,Qó˘˘dG Iô˘˘é˘ °T .!ìÉeQh ±ƒ«°S øe º¡eÉeCG ɪH ¿ƒdÉÑj á˘bô˘Ø˘H å©˘˘Hh zGƒ˘˘JQGO{ âfƒ˘˘μ˘ dG ≈˘˘dEG ¬˘˘eƒ˘˘é˘ g ¢Sô˘˘Ñ˘ «˘ H ¬˘˘Lh ™˘˘£˘ ≤˘ Jh ,ø˘˘jó˘˘à˘ ©˘ ª˘ dG ô˘˘°üë˘˘à˘ d IQƒ˘˘ °üæ˘˘ ª˘ dG êQɢ˘ N ≈˘˘ dEG iô˘˘ NCG o
136
CMYK

p ø˘˘©˘ oWh ,Üô˘˘°†dGh ø˘˘©˘ £˘ dG ≈˘˘ª˘ Mh ,è˘˘fô˘˘Ø˘ dG äGƒ˘˘≤˘ H º˘˘¡˘ dɢ˘ °üJG âªJh ,¬eO ≈a §Ñîàj ÉgôKEG ≈∏Y ôN ,AÓéf áæ©W zGƒJQGO{ s ø˘˘«˘ cQɢ˘J ,QGô˘˘Ø˘ dɢ˘ H ¿hô˘˘ NB’G P’h ,zâfƒ˘˘ μ˘ dG{ ∫ƒ˘˘ M ø˘˘ e IOɢ˘ HEG ø˘˘jò˘˘Fɢ˘Y .¬˘˘cQó˘˘J ɢ˘e ɢ˘¡˘ æ˘ e π˘˘cCɢ J ±ƒ˘˘«˘ °ùdGh ìɢ˘eô˘˘∏˘ d º˘˘¡˘ à˘ «˘ Ø˘ bCG .É¡àbRCGh IQƒ°üæªdG ´QGƒ°ûH ,᢫˘eGO á˘jô˘°ûH á˘ª˘ë˘∏r ˘ e è˘˘fô˘˘Ø˘ dG ™˘˘e âÑ˘˘°ûf IQƒ˘˘°üæ˘˘ª˘ dG π˘˘NGO ≈˘˘ah s nn n ìɢeô˘dGh ,±ƒ˘«˘°ùdɢH ±ƒ˘«˘ °ùdGh ,Oɢ˘°ùLC’ɢ˘H Oɢ˘°ùLC’G ɢ˘¡˘ «˘ a âμ˘˘Ñ˘ à˘ °TG ,ø˘«˘ cɢ˘μ˘ °ùdGh ô˘˘«˘ WGƒ˘˘°ùdGh ó˘˘jó˘˘ë˘ dG ¿É˘˘Ñ˘ °†b ɢ˘¡˘ «˘ a â∏˘˘ª˘ Yh ,ìɢ˘eô˘˘dɢ˘H ,òaGƒædGh í£°SC’G øe 䃫ÑdG ∞FGòb èfôØdG ¢ShAQ ≈∏Y äôª¡fGh iójCG ¬«dEG äóàeG Éeh ,çÉKCG ™£bh ÉeÉ¡°Sh á«YhCGh ÉHƒWh kIQÉéM k k .ÉYÓbh Ékfƒ°üM 䃫ÑdG øe GhòîJG ób ,º¡àæjóe øY ø«©aGóªdG A’Dƒg k ≈dEG GƒYô°SCGh ,áæjóªdG êQÉN º¡JGƒb Gƒ©ªL ób Üô©dG ¿Éch ≈àM ,èfôØdG IOÉHEG ≈a Gƒcôà°TGh ,É¡Ñ∏b ≈a IôFGódG ácô©ªdG má°ùªN iƒ°S º¡æe èæj ºd ,ábRC’Gh ´QGƒ°ûdG º¡ããéH GƒÄ∏e o n .¿Ghó©dGh ≈¨ÑdG AGõéH ø«ZÉÑdG GhôpÑî«d ,AÉ≤ÑdG º¡d (1) ¢†«b uo r o ∫ɨ°ûfGh ,ácô©ªdG √òg á°Uôa Ghõ¡àfG ób èfôØdG ∫ɪY ¿Éc ,¬fƒªàj GhOÉch ,ô°ùédG AÉæH ≈∏Y πª©dG ≈a Ghóéa ,É¡H Üô©dG ≈a º¡°ùØfCÉH Gƒ≤dCGh ,º¡dƒ≤Y Ghó≤a øjõ◊G ôÑîdG º¡¨∏H ɪ∏a
.í«JCG (1)

137
CMYK

¢ùjƒd º¡≤Ñ°S ób ,ôNB’G ÅWÉ°ûdG ≈dEG (1)m¥ôna ≈a ø«ëHÉ°S ,AɪdG n ɪc ¬dÉLQ ¿hó«Ñj ,¬«∏Y Üô©dG ¢†≤fÉa ,¬°û«L ¢†©ÑH ¢VÉNh o ò≤fCGh ,ø«≤jôØdG ø«H õéMh π«∏dG πÑbCG ≈àM ,¬«NCG ∫ÉLQ GhOÉHCG .QGôØdÉH GhP’h ΩÓs¶dG GƒÑcôa ,¬©e ≈≤H øeh ¢ùjƒd ,¬fƒY É¡Hôd IôcÉ°T ,ô°üàæªdG ᪶Y ≈a QódG Iôé°T â°ù∏L ,¢SôÑ«H Éj ∂d Gôμ°T :Qhô°S ≈a âdÉb ºK OGƒ≤dG ≈dEG äô¶fh k !ádÉ°ùÑdGh áeGôμdG â«°VQCGh ,¿É£∏°ùdG i’ƒe â«°VQCG ≈∏Y âæKCGh ,ɪgô«Zh iÉ£bCGh ∂ÑjCG øjódG õY ≈dEG âàØàdG ºK ,∂ÑjCG ¬Lh ≈a ô¶ædG âdÉWCGh ,ΩGóbEGh áYÉé°T øe GhóHCG Ée ɢj ≈˘¡˘à˘æ˘nf ≈˘à˘eh :á˘∏˘Fɢb ¬˘à˘dCɢ°S º˘˘K ,¬˘˘°üj ɢ˘Äk ˘ «˘ °T ô˘˘Hó˘˘J ɢ˘¡˘ fÉC ˘ c pn .!?QGô°TC’G A’Dƒg øe øjódG õY ºgh ºgÉæªLÉg ƒdh ,¬æe AôH ’ Ék¨dÉH ÉMôoL GƒMpôL º¡fEG nro k o .É©«ªL ºgÉfóHC’ ¬fƒ≤©r∏j n n ≈a ÉæJƒbh ,∂JQÉ°TEG øgQ Éæaƒ«°S :áYÉé°T ≈a ¢SôÑ«H ∫Éb A’Dƒ˘g ∫É˘Ñ˘≤˘à˘°S’ á˘˘ë˘ à˘ Ø˘ e GQƒ˘˘Ñ˘ b ɢ˘¡˘ ∏˘ c ɢ˘æ˘ °VQCG äó˘˘Z ó˘˘bh ,∑ó˘˘j k .ø«FÉ°ûJ ɪH iôªa ,èfôØdG ™°†f óZ ó©Hh ,ô°üædÉH GóZ πØàëf :á≤Kh Qhô°S ≈a âdÉb k p .¬∏dG AÉ°T ¿EG ≥MɪdG Ωƒé¡dG á£N
.ójó°T ±ƒN (1)

138
CMYK

ô°ûY ådÉãdG π°üØdG á°ûbÉæe p ?π°üØdG É¡dƒM QGO ≈àdG ônμØdG Ée `` 1 ¤EG ¢ùjƒ˘˘d ∂∏ŸG ɢ˘¡˘ ∏˘ °SQCG ≈˘˘à˘ dG ᢢdɢ˘°Sô˘˘dG ¿ƒ˘˘ª˘ °†e ɢ˘e `` 2 ?É¡«∏Y ÉgôKCG Éeh ?âjôLôe .∂dP í°Vh `` Üô©dG øe ¬àdÉ°SQ ≈a ¢ùjƒd ∂∏ŸG Öé©J `` 3 :ÖLCG ºK CGôbG `` 4 áÑ«é©dG ICGôŸG ∂∏J øY ∂KóMCG ¿CG ≈JõjõY Éj â«°ùf{ á˘fɢ£˘«˘°T .Qó˘dG Iô˘é˘°T ≈˘ª˘°ùJ ≈˘à˘dGh á˘cô˘©ŸG Oƒ˘≤˘J ≈˘à˘dG ¬LƒJh ,§£ÿG ™°†J ,π“ ’h πμJ ’ ,ójóM øe â≤∏N o t t ¿CÉH ¢SÉædG ºgƒJ ∫GõJ’h ,ΩÉμMEGh ábóH É¡fƒÄ°T ≈a áμ∏ªŸG .zAÉØ°û∏d πKɪàj ≈M √ôjô°S ≈a ¿É£∏°ùdG w .zºgƒàdG ` §£ÿG ` πμJ ’{ ( CG ) áãdÉãdG OÉ°†eh ,á«fÉãdG OôØeh ,¤hC’G áª∏μdG ≈æ©e ™°V .∑óæY øe πªL ≈a ?É¡¡Lƒj øŸh ?IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe (Ü) n ` AÉ°ùædG øe ÉgÒZ øY QódG Iôé°T õ«“ IQÉÑ©dG Oó– (``L) .∂dP í°Vh ?ácô©ª∏d §£ÿG ó©J QódG Iôé°T âfÉc ∞«c ( O )
139
CMYK

:ÖLCG ºK CGôbG `` 5 iô°SC’ÉHh É¡H å©ÑJh ,QÉÑNC’G √òg QódG Iôé°T ≈≤∏àJ{ ´QGƒ°ûdG ≈a º¡H ±É£«a ,êGƒaCG ƒ∏J ÉLGƒaCG IôgÉ≤dG ¤EG k ,¬˘∏˘d ô˘μ˘°ûdɢH ió˘jC’G ™˘Ø˘Jô˘˘Jh ÒÑ˘˘μ˘ à˘ dG ƒ˘˘∏˘ ©˘ jh ,ᢢbRC’Gh .z√AGóYCG Ωõ¡jh √ô°üf ºàj ¿CG ¬d AÉYódGh :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(¢†©H ` ∞∏N ` á©HÉJ) : zƒ`` ` ∏J{ ≈æ©e ¯ .(¥GõbõdG ` ¥ÉbõdG ` ¥õdG) :zábRC’G{ OôØe ¯ .(§Ñ¡j ` §≤°ùj ` ∫õæj) :zƒ``∏©j{ OÉ°†e ¯ âfÉc GPÉeh ?QódG Iôé°T ÉgÉ≤∏àJ âfÉc ≈àdG QÉÑNC’G Ée (Ü) ?É¡H π©ØJ ?√OGƒb ™e ≥ØJG ΩÓYh ?âbƒdG ∂dP ≈a ¢ùjƒd iCGQ GPÉe (`L) ?√OGƒbh ¢ùjƒd ¬©æ°U ɇ QódG Iôé°T ∞bƒe Ée ( O ) :ÖLCG ºK CGôbG `` 6 ≈˘a ô˘Yò˘dG QɢKCGh ,º˘¡˘«˘∏˘Y Ú«˘FGó˘Ø˘dG Ωƒ˘é˘g ó˘à˘°TG ɢª˘ c{ !?Gòg ∞«c :ÖéY ≈a kÓFÉb í«°üj ,ôFÉM ¢ùjƒdh ,º¡Hƒ∏b øY º¡fÉgPCG â≤àØJ GÒNCGh !?AGhO øe AÓÑdG Gò¡d ¢ù«dCG s k .zº¡«ªëà°S ÉgƒæX Iôμa :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(âëàØJ ` äô°ùμJ ` â≤≤°ûJ) :zâ≤àØJ{ ±OGôe ¯
140
CMYK

.(äGôμØe ` ôμa ` QÉμaCG) :zIôμa{ ™ªL ¯ .(øĪ£e ` õØëàe ` iƒb) :zôFÉM{ OÉ°†e ¯ ?∫Éb GPÉeh ?GôFÉM ¢ùjƒd ¿Éc ºpd (Ü) k ∞`` «` `ch ?ɢ˘ ¡˘ æ˘ Y º`` ¡˘ fɢ˘ gPCG â``≤˘ à˘ Ø˘ J ≈˘˘ à˘ dG Iô`` `μ˘ ˘Ø˘ ˘dG ɢ˘ e (`L) ?º¡«ªëà°S ..z?AGhO øe AÓÑdG Gò¡d ¢ù«dCG{ ( O ) .≈ØædÉH ∫GDƒ°ùdG øY ÖLCG

141
CMYK

ô``°üædG (14)
,IQƒ°üæªdG ≈dEG ÉYô°ùe ÖgP ,ô°üe √É°T ¿GQƒJ ≠∏H ÉeóæY k ¿GQƒJ ¬æHG á«dƒJh ,¿É£∏°ùdG IÉah ∑Gòæ«M QódG Iôé°T âæ∏YCÉa iƒ°S ºg ¬d øμj ºd PEG ,ôeC’G øe Égój p πîoJ ºdh ,¬d ÉkØ∏N √É°T w r .¬à©àeh ¬JGƒ¡°T m ,AGôeC’G âÑ°†ZCG äÉ£n≤°ùH ¬∏ªY CGóHh ,∞bƒªdÉH ºà¡j ºdh n É¡ÑdÉ£j QódG Iôé°T ≈dEG π°SQCGh ,¬«∏Y Gó≤M ܃∏≤dG äCÓeh o k p Qó≤e ô«Z ,AÉØLh á¶∏Z ≈a ¬à≤ØfCG Ée ≈∏Y É¡Ñ°SÉëjh ,¬«HCG ∫ɪH n .øWƒdG ájɪM ≈a ó¡L øe âdòH Éeh Ió«éªdG É¡ØbGƒe É¡d Gò˘˘ g ≈˘˘ a iCGô˘˘ dG ɢ˘ eh :ô˘˘ eò˘ nJ ≈˘˘ a Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °ûd AGô˘˘ eC’G ∫ɢ˘ b tn ≈a QƒeC’G ôHój iòdG ƒg ¢ù«d !?∂∏ª∏d í∏°üj ’ iòdG ¿É£∏°ùdG o πμH ≈dhCG øWƒdG ¢ù«dCG :᪰SÉH âdÉb !Ö«°ü©dG ∞bƒªdG Gòg ≈àM A≈°T πc ¢ùæær∏a !?ó¡L πμH ≥MCGh ,âbƒdG Gòg ≈a ô«μØJ n rn n s .ô°üædG ºàj .¬«∏Y âμ°ùj ’h ¥É£j ’ ≥ªMh ,IQôμàe äÉfÉgEG É¡æμd o o l ro p o ácô©ªdGh Éæe ¬Øbƒe Gòg ¿Éc GPEGh ,É©«ªL ÉæH iOƒj ±ô°üJh k !?ÉgQGRhCG ÜôëdG ™°†J Éeó©H ô¶àæf GPɪa ,Égó°TCG ≈∏Y o
142
CMYK

π«∏dG ôHóe :ºdC’G øe ÉgQó°U ≈a ɪH ≥£æj É¡¡Lhh âdÉb u zGƒJQGO{ ≥æY ≈dEG ÉæØ«°S óe iòdGh ,¢SôÑ«H Éj ±ô°üàj QÉ¡ædGh o s o .!¿õ◊Gh iPC’G ÉæY Ögòjh Éæëjôj ¿CG QOÉb n n o ɪH ≈fôÑNCGh ,ácô©ªdG ≈a Éæu∏Nh ,Ωƒ«dG √É°T ¿GQƒJ øe ÉæYO .IójóédG á£îdG ≈a ºJ o ™æ°U øe ≈J’ƒe Éj Éæ«¡àfG{ :¥OÉ°U ΩõY ≈a ¢SôÑ«H ∫Éb o p n º˘à˘j ∑É˘æ˘ gh ,ᢢs∏˘ ë˘ ª˘ dG ô˘˘ë˘ H ≈˘˘dGE ᢢ∏˘ °üØ˘˘e ɢ˘¡˘ ∏˘ ª˘ ë˘ æ˘ °Sh ,ø˘˘Ø˘ °ùdG s t ≥˘jô˘W ≈˘a ∞˘≤˘Jh ,Iô˘«˘Nò˘˘dGh ∫ɢ˘Lô˘˘dɢ˘H ø˘˘ë˘ °û˘˘oJ º˘˘K ,ɢ˘¡˘ Ñ˘ «˘ cô˘˘J n r øeh ¢ùjƒd 䃪«a ,•É«eO øe Iô«ªdÉH áeOÉ≤dG á«éfôØdG øØ°ùdG .zQGôØdÉH ´ô°ùj hCG ºu∏°ùj ºdh ¬°SCGQ ÖcQ ¿EG ,ÉYƒL ¬©e r o k ô˘˘WGƒ˘˘N Ö˘˘«˘ n£˘˘oJ â∏˘˘©˘ Lh ,⩢˘ª˘ °S ɢ˘ª˘ d Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °T äô˘ °ùa u s GƒLôîa ,ácô©ªdG ó©H Ée ≈dEG º¡°SƒØf ≈a Ée GƒÄLô«d ,AGôeC’G n o Égó©Hh ,ÜôëdG Gƒ¡æ«d πª©dG ≈dEG Gƒ©aófGh ,É¡jCGôH ø«©æà≤e o o .√É°T ¿GQƒJ áÑbQ ≈dEG º¡aƒ«°S âØà∏J ɪH äOQh ó≤a ,GQhô°S QódG Iôé°T IQÉ°ùdG QÉÑNC’G äOGR ºK k :ô°üædG ≈a É¡∏eCG iƒ≤jh ÉgQó°U è∏ãj u o ,OÉà©dGh OGõdÉH á∏ªëe •É«eO øe èfôØdG ÖcGôe â∏ÑbCG n s ø˘«˘à˘æ˘K’G º˘¡˘Ñ˘cGô˘e ɢfò˘NCɢa ,ɢ¡˘d ᢰü˘Hô˘à˘ª˘dG ɢæ˘æ˘Ø˘ °S ɢ˘¡˘ à˘ à˘ Zɢ˘Ñ˘ a n u no oo
143
CMYK

Gô«ãc ÉæªæZh ,∞dCG ƒëf º¡æe Éæ∏àbh ,ká«HGQ kIòNCG ø«°ùªîdGh k .ºFÉæ¨dG øe ,ÉææoØ°S É¡H â≤àdÉa ,Iô«ãμdG pIô«ªdÉH èfôØdG ÖcGôe â∏°Uh o ø«àæKG âfÉch ,É¡dÉLQ øe óMGh â∏Øj ºd ,É¡©«ªL É¡«∏Y â°†bh o .m¿Gƒn °T ™°ùJ É¡æe ,ÉÑcôe ø«KÓKh n p k áYÉée ≈a ¢û«©j ,¢VQC’G ¬H QhóJ ´õØnàe ôFÉM ¢ùjƒd un o o Qhò˘˘ Lh ∑ɢ˘ ª˘ °SC’Gh ¢ûFɢ˘ °û뢢 dG √Oƒ˘˘ æ˘ Lh ƒ˘˘ g π˘ ˘cCɢ ˘j ,mᢠ˘°Sô˘˘ °T o o .!ºª≤àJ äÉfGƒ«M GƒëÑ°UCG !äÉÑædG s ,•É«eO ≈a óà°ûj ´õØdG .!AÉæØdÉH Oó¡e ≈éfôØdG ¢û«édG s .º¡gƒLh ≈∏Y ¿ƒªFÉg É¡«a øeh ,ɢ¡˘LhR Üó˘æ˘Jh ,ɢ¡˘ s¶˘M ≈˘μ˘Ñ˘J ᢠYõ˘˘nL ™˘˘°Sɢ˘à˘ dG ¢ùjƒ˘˘d ICGô˘˘eG ln o n ,ɢ¡˘ «˘ ∏˘ Y â≤˘˘Ñ˘ £˘ fG I󢢫˘ °üª˘˘dG ø˘˘μ˘ d ,Iɢ˘é˘ æ˘ ∏˘ d ≥˘˘jô˘˘W ø˘˘Y åë˘˘Ñ˘ Jh !É¡pàn∏ªMh É¡LhR ≈∏Y ºμMCG ∑ô°ûdGh n s í∏°üdG ¢Vô©J á∏«dP ¢ùjƒd π°SQ â∏ÑbCGh âbƒdG π£j ºdh k o º«∏°ùJ πHÉ≤e ≈a ,¢û«édG øe ≈≤H ɪH IOƒ©dGh ,•É«eO ∑ôJh o ø˘˘jó˘˘dG Qó˘˘H ìɢ˘°üa .Ωɢ˘°ûdG ø˘˘ e π˘˘ Mɢ˘ °ùdG OÓ˘˘ Hh ¢Só˘˘ ≤˘ ª˘ dG ⫢˘ H .GôNÉ°S èfôØdG ≈Hhóæe ¬Lh ≈a ô°üe Ühóæe k ≈∏Y ≥aGƒæ°S ÉæfCG ¬«dEG π«îj ∞«ch !?¢ùjƒd ¢Vô©j GPÉe sn o o .!?ÉkJÉØàdG √ô«©of hCG ,¢Vô©dG Gòg o p
144
CMYK

≈dhC’G á∏Ñ≤dGh ø«eôëdG ådÉK ≈∏Y Éæ°UôM Ωƒ«dG ≈dEG º∏©j ºdCG n rp ∞«μa !?≈ª¶©dG áfÉμªdG øe ºgQhó°U ≈a É¡d Éeh ,ø«ª∏°ùª∏d .!?¬fƒª∏°ùj o πc øY èfôØdG Éæd ≈∏îàj πH ,ΩÉ°ûdG ¢VQCG øe GÈ°T ∑ôàf ød k ¢ùjƒd ≥∏£fh ,Éæà°†Ñb íàØf ¿CG GƒÑMCG GPEG ,¬æe º¡jójCÉH Ée Gò˘g ≈˘∏˘Y á˘ª˘MQh ɢbÉ˘Ø˘°TEG ø˘ª˘ ã˘ dG Gò˘˘¡˘ H ≈˘˘°Vô˘˘æ˘ °Sh ,ø˘˘«˘ μ˘ °ùª˘˘dG k ÉæH m º∏Y ’h ,ôHóJ ’h májphQ ô«Z ≈a Éæ«dEG ™aófG iòdG ,ôeɨªdG s n !ÉæMÉeQh Éæaƒ«°ùHh ≈a ¬°ùØf ™°Vh óbh ,É¡æe â∏Øj ødh ,ájƒ≤dG Éæà°†Ñb ≈a ¬fEG ,OÉY •É«eO ≈dEG ’h ,π°Uh IQƒ°üæªdG ≈dEG Óa ,¿Éμe êôMCG !ô«NC’G √Gƒãe ¿ƒμ«d √QÉàNG iòdG ¿ÉμªdG Gòg ≈a ôÑ≤j ±ƒ°Sh on o .√QhôZh ¬©ªW áÑbÉY øe ≈ZÉÑdG ∂dP ƒéæj ∞«c ,óMGh øWh É¡t∏c Üô©dG OÓHh .¢Só≤dGh ,•É«eO :¬d Gƒdƒb l l ¥ò«∏a ,¬æe ôØ oX áeÓob ≈a •ôØf ødh ,√Gƒ°ùc ¬«a AõL πc r ÉgQƒÑb ≈a πH ,É¡ª«©fh É¡JÉæL ≈a ’ ,ô°üe øμ°ù«dh ,ΩɪëdG s n p .ø«ZÉÑdG øjó੪dG øe Gô«ãc ¬∏Ñb ⪰V ≈àdG k s øe ,Gƒ©ª°S Éeh GhCGQ Ée ¬d ¿ƒØ°üj ,¬«dEG ¢ùjƒd π°SQ OÉY äCÓàeÉa ,º¡°VQCG øe móMGh ôÑ°T º«∏°ùJ º¡°†aQh Üô©dG ΩõY
145
CMYK

≈dEG ô¶f äôWÉ≤J ≈àdG ´ƒeódG ∂∏J ∞∏N øeh ,´ƒeódÉH √Éæ«Y §î°ùdG øe º¡æ«YCG ≈a Ée CGôbh ,´ƒédG ºgÉæ°VCG øjòdG √óæL .ôeC’G Qó°UCGh ,áÑbÉ©dG ±Éîa ,ôteòàdGh ɪH ø«Môa ,ójóédG º¡eÉY n¿hoCGóÑj ¿ƒª∏°ùªdG ¿Éc ɪæ«Hh nrn ,ᢢª˘ jõ˘˘g ø˘˘e º˘˘gh󢢩˘ H ∫õ˘˘fCG ɢ˘eh ,ô˘˘°üf ø˘˘e º˘˘ ¡˘ «˘ ∏˘ Y ¬˘˘ ∏˘ dG Aɢ˘ aGC Aɢ˘Ñ˘ fC’G â∏˘˘Ñ˘ bCG ,ᢢcô˘˘©˘ ª˘ dG Aɢ˘¡˘ fE’ ᢢ£˘ î˘ dG ™˘˘°†J Qó˘˘dG Iô˘˘ é˘ °Th :ÉMôa ܃∏≤dG õ¡nJ á∏LÉ©dG k to ᢢYô˘˘°S ≈˘˘a ¿ƒ˘˘cô˘˘ë˘ à˘ j .!•É˘˘«˘ eO ≈˘˘dEG ¿ƒ˘˘Ñ˘ ë˘ °ùæ˘˘j è˘˘fô˘˘Ø˘ dG º¡ÑfÉéH º¡æØ°Sh ,áÑ«îdG ∫ƒjP ¿hôéj ÉkfÉ°Sôah IÉ°ûe ,ìÉjôdG º˘˘¡˘ Ø˘ ∏˘ N º˘˘gOɢ˘«˘ é˘ H GhQɢ˘Wh ɢ˘fOƒ˘˘æ˘ L º˘˘¡˘ cô˘˘à˘ j º˘˘dh ,π˘˘«˘ æ˘ dG ≈˘˘ a ø˘«˘Hh ≥˘jô˘˘£˘ dG ≈˘˘a ɢ˘gAÓ˘˘°TCG ¿hô˘˘ã˘ æ˘ jh ,º˘˘¡˘ Jô˘˘NDƒ˘ e ¿hô˘˘ã˘ ©˘ Ñ˘ j ,º˘˘¡˘ ≤˘ MÓ˘˘j iò˘˘dG äƒ˘˘ª˘ dG ø˘˘e ™˘˘∏˘ g ≈˘˘a ¿hô˘˘Ø˘ j º˘˘ gh ,∫ƒ˘˘ ≤˘ ë˘ dG .Qƒμ°SQÉa Gƒ¨∏H ≈àM ,º¡æe ¬cQój øe øë£jh o ,áæMÉW ácô©e âÑ°ûfh ,øjQÉØdG ∂ÄdhCÉH ¿ƒª∏°ùªdG ≥ëd ,√OƒæL ΩÉeCG º¡aƒØ°U ≥°Th ,IhGô°V ≈a º¡«∏Y ¢SôÑ«H ºé¡a ∞«°Sh ,Éæ©Wh ÉHô°V ºgƒæîKCGh ,IóMGh á∏«e º¡«∏Y GƒdÉeh ’ ¬dƒM √OƒæLh ,¬côëj ÉÑ∏b ’h ¬©aóJ Gój óéj ’ óeÉL ¢ùjƒd k ,QGôØdG iƒ°S ió੪dG óéj º∏a ,áæ©W ’h áHô°V ¿ƒæ°ùëj
146
CMYK

´ôØd ≈bô°ûdG ÅWÉ°ûdG ≈∏Y ,¬∏dG óÑY ≈HCG á«ræe ájôb ≈dEG ÉÄk éà∏e n o .ìÉ°ùeô°Th Qƒμ°SQÉa ø«H ,•É«eO ,ÉjÉë°†dG øe ÉkØdCG ø«KÓK ¬Ø∏N ÉkcQÉJ ,¬°ùØæH ¿ÉÑédG ∂dP ôa ¬«a ≈≤H øe ≈∏Y ¢TƒMƒdG õ¡éJh ,º¡ããL ≈∏Y ô«£dG §bÉ°ùàj o !?≥HB’G ∂dP â∏Øj øjCG øμdh ,º¡æe ≥eQ o o 䃪dG √GƒaCG ΩÉeCG Ghóéj º∏a ,¬©ÑJ øeh ¢ùjƒd Éæ≤M’ ¿ƒª∏°ùà°ùjh ¿ÉeC’G ¿ƒÑ∏£j ,ádP ≈a º¡jójCG Gƒ©aôj ¿CG iƒ°S !ô°SCÓd ∫É£HC’G ÉgóæL ≈dEG âàØàdGh ,⩪°S ɪd QódG Iôé°T âHôW º˘à˘©˘æ˘°U GPɢeh{ :•ƒ˘˘°ùÑ˘˘e ¬˘˘Lƒ˘˘H âdɢ˘bh ,Qɢ˘Ñ˘ NC’G Gƒ˘˘aR ø˘˘jò˘˘dG tn ô˘°üe ∂∏˘e ¿ƒ˘μ˘«˘ d ¬˘˘°ùØ˘˘f ó˘ ©˘ j ¿É˘˘c ,ø˘˘«˘ μ˘ °ùe z!?è˘˘fô˘˘Ø˘ dG ∂∏˘˘ª˘ H t o po ájQÉL QódG Iôé°T ¿ƒμJh ,∂∏ªdG ∂dòd ¬JCGôeG ó©jh ,¥ô°ûdGh .!?ÖgP øjCÉa !äɪ∏°ùªdG É¡H ∫òJh É¡dòJ É¡d ≈a ∞°Sôj kÓ«dP Gô«°SCG ,≈J’ƒe Éj ¿Éª≤d øHG QGO ≈a k p !í«Ñ°U ≈°TGƒ£dG ¬°Sôëj ,∫ÓZC’G o .?¬«JGƒHh GƒéfCG √GƒNCGh øeh ôμa øe ¿Éæ©∏j ,iô°SC’G ™e ≈J’ƒe Éj Oƒ«≤dG ≈a iòdG ,zGƒJQGO{ ɪ¡«NCG ôÑb ɪ¡ª°†j ¿CG ¿GOƒj ,ôHO øeh QÉ°TCG !ádòªdG øe ¿Góéj ɪe ɪ¡°ùØfCG Éëjôjh ,Éæaƒ«°ùH ¬ØàM ≈≤d
147
CMYK

!?√É°T ¿GQƒJ õjõ©dG ¿É£∏°ùdG øjCGh pn ∫õ©j ,¬Ñ©dh √ƒ¡d ≈a ¥QÉZ ,≈J’ƒe Éj Qƒμ°SQÉa ≈a ,ø«°ü∏îªdG ádhódG ∫ÉLQh ,∫É£HC’G AGôeC’G ≈ëæjh ,≈udƒjh u no ô«¨H äÉYÉ£bE’G ¥ôØjh ,á«gÓdG ¬à«°TÉM øe ø«°ûFÉ£dG Ωó≤jh u u Éææ«H ácô©ªdG â¡àfG óbh ,AÉæaE’Gh πà≤dÉH ÉfóYƒàjh ,ÜÉ°ùM .!√Gƒ°S ≥Ñj ºdh èfôØdG ø«Hh AóÑH ÉkfGòjEG âfÉc ,á°†jôY áeÉ°ùàHG QódG Iôé°T ⪰ùàHG GƒªëàbGh ,Qƒμ°SQÉa ≈dEG ø«Yô°ùe OƒæédG ±ô°üfÉa ,πª©dG ™£≤a ¬Ø«°ùH ¢SôÑ«H ¬Hô°Vh ,≈Ñ°ûîdG ¬LôH √É°T ¿GQƒJ ≈∏Y ,¬«dEG Ghó©°üj º∏a ,¬H ≈ªàMGh êôÑdG ≈∏YCG ≈dEG ôØa ,¬©HÉ°UCG ≈≤∏j ¿CG ’EG 䃟G øe GôØe óéj º∏a ,êôÑdG ≈a QÉædG Gƒeô°VGh GôgÉ°T iÉ£bCG º¡eÉeCG ,¬«dEG ∂«dɪªdG íÑ°ùa π«ædG ≈a ¬°ùØæH k ¬àãL ∑ôJh ,¬°SCGôH âMÉWCG áHô°V ¬Hô°†a ¬¨∏H ≈àM ,¬Ø«°S k ≈a OOôj ƒgh ÅWÉ°ûdG ≈dEG OÉY ºK ,AɪdG ¥ÉªYCG ≈dEG iƒ¡J :kÓFÉb Ö°†Z !ø«∏eÉ©dG ¿hQó≤j ’h ,ó¡©dG ¿ƒ¶Øëj ’ øe AGõL Gòg u .!iPC’ÉH Éæ«∏Y QGóà°SG ºK ,√Éæμq∏eh ,√Éæeóbh ,√ÉæYCG øe AGõL s .?¿ƒμj øe ,ójóédG ∂∏ªdG ≈a ¿hôμØj GƒYô°SCG ºK
148
CMYK

¬°ùØf AÉ≤dEÉH º¡j √É°T ¿GQƒJ .¿GÒædG øe ÉHôg π«ædG ≈a k

CMYK

ô°ûY ™HGôdG π°üØdG á°ûbÉæe
?¿É£∏°ùdG IÉah QódG Iôé°T âæ∏YCG ≈àe `` 1 ?OÓÑdG ¿É£∏°S ¬«dƒJ ó©H ¬∏ªY z√É°T ¿GQƒJ{ CGóH ∞«c `` 2 ¿Éc ∞«ch ?ójó÷G ¿É£∏°ùdG øe AGôeC’G ∞bƒe Ée `` 3 ?QódG Iôé°T ∞bƒe :ÖLCG ºK CGôbG `` 4 ôWGƒN Ö«£J â∏©Lh ,⩪°S ÉŸ QódG Iôé°T äô°S{ u so ,á˘cô˘©ŸG 󢩢H ɢe ¤EG º˘¡˘ °Sƒ˘˘Ø˘ f ≈˘˘a ɢ˘e Gƒ˘˘Ä˘ LÒd ,AGô˘˘eC’G Gƒ˘¡˘æ˘«˘d π˘ª˘©˘dG ¤EG Gƒ˘©˘aó˘fGh ,ɢ¡˘jCGô˘H Ú©˘æ˘à˘≤˘e Gƒ˘Lô˘˘î˘ a o .zÜô◊G :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(GƒØ∏îàj ` GhÈ°üj ` Gƒ∏LDƒj) : zGƒ`` ` ` ` ÄLôj{ ≈æ©e ¯ .(Ò£N ` ô£N ` ôWÉN) : zô`` ` ` ` `WGƒN{ OôØe ¯ .(Ú°VGQ ` Ú≤aGƒe ` ÚfiÉ°ùàe) : zÚ`` ` ©æà≤e{ OÉ°†e ¯ ?IQhô°ùe É¡∏©éa QódG Iôé°T ¬à©ª°S iòdG Ée (Ü) ?GPÉŸh ?AGôeC’G ôWGƒN Ö«£J QódG Iôé°T âfÉc Õ (``L) ?QódG Iôé°T Qhô°S øe äOGR ≈àdG IQÉ°ùdG QÉÑNC’G Ée ( O )
150
CMYK

(✕) áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V `` 5 :CÉ£ÿG ܃°Uh ≈∏j ɪ«a áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG OGõdÉH á∏ªfi •É«eO øe „ôØdG ÖcGôe â∏ÑbCG ( CG ) ( ) .OÉà©dGh ( ) .á©°Sh óZQ ≈a ¢û«©j ÉæeBG ÉæĪ£e ¢ùjƒd ¿Éc (Ü) k v ( ) .Gó©à°ùe •É«eO ≈a ∞≤j iƒb ≈‚ôØdG ¢û«÷G (`L) v ÜóæJh É¡¶M ≈μÑJ áYõL ¢ùjƒd áLhR âfÉc ( O ) ( ) .É¡LhR ≈≤H Éà IOƒ©dGh •É«eO ∑ôJh í∏°üdG ¢Vô©j ¢ùjƒd (``g) ( ) .¢û«÷G øe :ÖLCG ºK CGôbG `` 6 ≥aGƒæ°S ÉæfCG ¬«dEG π«îj ∞«ch ?¢ùjƒd ¢Vô©j GPÉe{ Ωƒ«dG ¤EG º∏©j ⁄CG !?ÉJÉØàdG √Ò©of hCG ¢Vô©dG Gòg ≈∏Y o Éeh ,Úª∏°ùª∏d ¤hC’G á∏Ñ≤dGh Úeô◊G ådÉK ≈∏Y Éæ°UôM .z!?≈ª¶©dG áfÉμŸG øe ºgQhó°U ≈a É¡d :Ú°Sƒ≤dG ÚH ɇ ≈∏j ÉŸ ÜGƒ°üdG ÒîJ ( CG ) .(¬©ª°ùf ` ¬H ºà¡f ` ¬≤aGƒf) :z√Ò©f{ ≈æ©e ¯ .(º¶©dG ` º«¶©dG ` º¶YC’G) :z≈ª¶©dG{ ôcòe ¯ ?IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe (Ü) ?¬«∏Y OôdG ¿Éc GPÉeh ?¢ùjƒd ¬°VôY iòdG ¢Vô©dG Ée (`L) .äÉÑKE’ÉH ∫GDƒ°ùdG øY ÖLCG z?..Ωƒ«dG ¤EG º∏©j ⁄CG{ ( O )
151
CMYK

™«aôdG ôà°ùdG áÑMÉ°U (15)
™˘ª˘à˘Lɢa ,√ɢ°T ¿GQƒ˘J π˘à˘≤˘H ≈˘ª˘°Sô˘dG á˘˘æ˘ £˘ ∏˘ °ùdG ¢Tô˘˘Y Ó˘˘N t ,¢ù∏éªdG º¡H π£j ºdh ,¿hQhÉ°ûàj ádhódG ∫ÉLQh AGôeC’G ,ô˘°üª˘d á˘μ˘∏˘e ɢ¡˘Ñ˘«˘°üæ˘Jh ,Qó˘dG Iô˘˘é˘ °T ᢢ«˘ dƒ˘˘J ≈˘˘∏˘ Y Gƒ˘˘≤˘ Ø˘ JGh k ¢Sɢ˘æ˘ ∏˘ d êô˘˘î˘ J ∞˘˘«˘ ch{ :ø˘˘«˘ ∏˘ Fɢ˘b ¿ƒ˘˘dAɢ˘°ùà˘˘j GhOɢ˘Y º˘˘ ¡˘ æ˘ μ˘ dh ôeGhC’G Qó°üoJ âfÉc .!?É¡d ¿ƒdƒ≤jh º¡d ∫ƒ≤Jh ,º¡¡LGƒJh ≈°VôJ πg .!?Ωƒ«dG ™æ°üJ GPɪa ,É¡HÉépM ∞∏N øe ≈gh ÉgòØææa hCG Üɢ˘ ≤˘ æ˘ dG AGQh ø˘˘ e º˘˘ μ˘ ë˘ J hCG ,Üɢ˘ é˘ ë˘ dG ≈˘˘ ≤˘ ˘∏˘ ˘oJh (1)QƒØ°t ùdÉH u .!?QÉà°u ùdG AGQh øe ºμëJ ’h ,ÜÉéëdG ≈≤∏J ’ ,π¡°S óL ôeC’G t çóëàj ,¢SÉædG ø«Hh É¡æ«H AGôeC’G øe GóMGh º«≤J πH ,QÉà°ùdG k .ójôJ Ée òØæjh ,ÉgôeGhCG º¡¨∏Ñjh É¡ª°SÉH p ,QÉ«îdG É¡d GƒcôJh ,¬«∏Y Gƒ≤ØJGh ,iCGôdG Gòg Gƒæ°ùëà°SÉa ,¬˘˘«˘ dEG ìɢ˘ Jô˘˘ Jh ¬``H ≥˘˘ ã˘ J ø˘˘ ª˘ e Aɢ˘ °ûJ ø˘˘ e Üɢ˘ é˘ ë˘ dG Gò˘˘ g ≈˘˘ dƒ˘˘ J ¬fC’ √ôàîJ ºdh ,ô«μæ°TÉédG ≈fɪcôàdG ∂ÑjCG øjódGõY äQÉàNÉa
.¬LƒdG øY ∞°ûμdG (1)

152
CMYK

´ƒW Égój ≈a ¿ƒμ«d πH ,º¡©é°TCGh º¡ª¶YCGh ∂«dɪªdG ôÑcCG n .(1)áμjpô©dG ø«pdh áYÉ£dG øe ¬«a äCGQ ɪd ,É¡JOGQEG n ΩɪëdG QÉW ºK ,ádhódG AÉLQCG ≈dEG ∂dòH Öàch ôeC’G ºJh QGô˘≤˘à˘°SɢH ¢SÉ˘æ˘ dG ìô˘˘Ø˘ a ,ó˘˘jó˘˘é˘ dG ¿É˘˘£˘ ∏˘ °ùdɢ˘H ô˘˘°ûÑ˘˘j ,Öà˘˘μ˘ dɢ˘H ø˘jô˘cɢ°T ,Ωɢ°ù≤˘f’Gh á˘bô˘Ø˘dG ø˘˘e (2)m π˘˘Lh ≈˘˘a Gƒ˘˘fɢ˘ch ,Qƒ˘˘eC’G n n GPEG ºéæ«°S ¿Éc Éeh ,ô°ûdG ≈aÓJ ≈a É¡àYô°S QódG Iôé°ûd o .ójóL ¿É£∏°S áeÉbEG ôNCÉJ ¢Sɢæ˘dG ∫OÉ˘Ñ˘Jh ,á˘∏˘bɢ©˘dG á˘μ˘∏˘ ª˘ dG √ò˘˘¡˘ H ɢ˘¡˘ ∏˘ c OÓ˘˘Ñ˘ dG â∏˘˘Ø˘ à˘ MG ôHÉæªdG ähOh ,܃∏≤dG É¡ÑM CÓe ≈àdG (3)܃°ù©«dÉH äÉÄæ¡àdG o rn s ø˘«˘ª˘∏˘°ùª˘dG á˘μ˘∏˘e ,™˘«˘æ˘ª˘dG Üɢé˘ë˘dGh ™˘«˘ aô˘˘dG ô˘˘à˘ °ùdG á˘˘Ñ˘ Mɢ˘°üd u p É¡d ⩪àLGh ,á∏ª©dG ≈∏Y É¡ª°SG ¢û≤ofh ,π«∏N ΩoCG QódG Iôé°T u .OÓÑdG QƒeCG .¿Éª≤d øHG QGO ≈a ¢SƒÑëªdG èfôØdG ∂∏e ≈a ôμØJ äòNCG ºK øjòdG iô°SC’G ∂ÄdhCG ≈ah ,≥jô£dG ´É£bh ¥Gô°ùdG πãe Gó«≤e t ks o Ió©dG ó©oJh ,èfôØdG øe É¡H øeh •É«eO ≈ah ,¢SƒÑëdG º¡H è©J o p o t pn .º¡«∏Y AÉ°†≤dGh º¡àªLÉ¡ªd ,Ö∏˘˘ Mh ≥˘˘ °ûeO ¥ƒ˘˘ a ≥˘˘ ˘s∏˘ ˘ Mh ,Ωɢ˘ ˘°ûdG ≈˘˘ ˘dEG ɢ˘ ˘gô˘˘ ˘μ˘ ˘ a Qɢ˘ ˘Wh
.OÉ«≤dG ¢ù∏°S iCG ,áμjô©dG ø«d ƒg ∫É≤jh ,á©«Ñ£dG :áμjô©dG (1) .QódG Iôé°T áμ∏ŸG :OGôŸGh ,πëædG ÒeCG :܃°ù©«dG (3) .±ƒN (2)

153
CMYK

äôcòJh ,∂∏ªdG É¡«udƒJ ≈a ø««HƒjC’G iCGQ ™∏£à°ùj ,ɪgGƒ°Sh o p √òg ¿CG ácQóe ,¬«≤ØdG âæH AGOƒ°Sh ,ìÉÑ°üdG Qƒfh ≈æªdG OQh ô˘˘«˘ ã˘ à˘ d ,π˘˘Jɢ˘≤˘ dG ɢ˘¡˘ ª˘ °ùH ᢢYɢ˘°ùdG √ò˘˘g ≈˘˘a ∑ô˘˘ë˘ à˘ à˘ °S ÜQɢ˘≤˘ ©˘ dG u o πª©dGh ,É¡d ´ƒ°†îdG ¢†aQ ≈∏Y ܃jCG ≈æH ¢VôëJh ,πbÓ≤dG u .É¡æe ∂∏ªdG ´Gõàf’ É©jô°S OÓÑdG ¬©ÑàJ iòdG OGó¨H áØ«∏N øe ¿ƒμj ɪ«a ôμØJ â∏©L ɪc p ô≤j ’h ,É¡H ’EG móMC’ o¿É£∏°ùdG tºàj ’ ≈àdG ¬à©∏N ≈ah ,ɪ°SG t po t k .É¡ëæªoj Éeó©H ’EG móMC’ ´ƒ°†îdÉH É©«ªL ¢SÉædG o k o øY åëÑj Égôμa ∫ÉLh ,É¡°SCGQ ≈a ôWGƒîdG ∂∏J âªMORG É¡à¨∏H ,Égô«μØJ ≈a ≈g ɪ«ah .Ió≤©ªdG á∏μ°ûªdG √ò¡d πM ¿ÉæëdGh ábôdGh ∞£©dG QÉKBG É¡¡Lh ≈a GóHh ,É¡d äôKCÉJ ádÉ°SQ .É¡JCGôb ø«M ICGôeG âjôLôe áμ∏ªdG É¡àã©H ,•É«eO øe ádÉ°SôdG √òg âfÉc º˘˘Mô˘˘J ¿CG ™˘˘«˘ aô˘˘dG ô˘˘à˘ °ùdG á˘˘Ñ˘ Mɢ˘°U ≈˘˘dEG ɢ˘¡˘ «˘ a π˘˘°Sƒ˘˘à˘ J ,¢ùjƒ˘˘d ,∫ɢ˘e ø˘˘e Aɢ˘°ûJ ɢ˘e ¢Vô˘˘Ø˘ Jh ,ɢ˘ ¡˘ LhR ɢ˘ ¡˘ d ≥˘˘ ∏˘ £˘ Jh ,ɢ˘ ¡˘ Ø˘ ©˘ °V n π˘gC’Gh êhõ˘dG äó˘≤˘a ≈˘à˘dG á˘Ñ˘jô˘¨˘dG ICGô˘ª˘dG á˘Ø˘Wɢ©˘H ɢ¡˘ «˘ Lɢ˘æ˘ oJh º∏XCGh ìÉÑ°U (1)QP ɪ∏c É¡HÉàæj ÖYQ ≈a â°TÉYh ,øWƒdGh sn
.™∏W (1)

154
CMYK

√GƒZCG iòdG ¬©ªWh ,¬Yô°ùJh ¢ùjƒd QhôZ É¡d ∞°üJh ,AÉ°ùe nt .¬©e É¡H ™aOh ,¥RCɪdG Gòg ≈dEG ¬©aOh ≈˘˘∏˘ Y ¢†«˘˘Ø˘ J ≈˘˘à˘ dG Iô˘˘ ª˘ ¡˘ æ˘ ª˘ dG ´ƒ˘˘ eó˘˘ ∏˘ d Qó˘˘ dG Iô˘˘ é˘ °T ⢢ bQ sn ,ᢰVhÉ˘Ø˘ª˘∏˘d º˘¡˘∏˘°Sô˘H Gƒ˘ã˘©˘Ñ˘j ¿CɢH è˘fô˘˘Ø˘ ∏˘ d âfPCGh ,(1)¢SÉWô≤dG rp o ¢ùjƒ˘d ᢢjó˘˘a ø˘˘e ,∫ɢ˘ª˘ dɢ˘H ᢢjhɢ˘î˘ dG ø˘˘FGõ˘˘î˘ dG CÓ˘ ª˘ J ¿CG ᢢ∏˘ °†Ø˘˘e u o AÉeódG ∂∏J ipóéoJ GPÉeh{ :É¡°ùØæd á∏FÉb ,º¡∏à≤J ¿CG ≈∏Y √Gô°SCGh ¿ƒ∏Môj ±ƒ°Sh ,ÉÄk «°T GhOƒ©j ºd º¡fEG .!?GQÉ¡fCG äôL ƒdh k â°UhCGh .z≥≤ëªdG 䃪dG øe IÉéædÉH ø«Môa ,ø«eOÉf ø«°ùFÉH .QÉæjO ∞dCG áFɪ©HQCÉH áWhô°ûe ájóØdG Gƒ∏Ñ≤j ¿CÉH É¡«Hhóæe p p n ºK ,º¡MGô°S ¥ÓWEÉH ø«Môa ,ájóØdG ™aóH èfôØdG ≈°VQ .!¿hôμØj GhOÉY !?¿ƒaô°üàj ∞«μa ,¬fƒ©aój Ée º¡jód ¢ù«d º˘˘Mô˘˘J ¿CG ™˘˘«˘ aô˘˘dG ô˘˘à˘ °ùdG á˘˘Ñ˘ Mɢ˘°U ≈˘˘dEG ¿ƒ˘˘∏˘ °Sƒ˘˘ à˘ j Gƒ˘˘ ∏˘ ©˘ L âØ s£©J ób âeGOÉe ,º¡æY á∏«≤ãdG ájóØdG √òg ∞ØîJh ,ºgõéY ∞°üædG ∫ƒÑ≤H π°†ØàJ ¿CG Gƒ°VôYh ,º¡≤∏£J ¿CG ÉeôμJ â∏Ñbh k ¿ƒª∏°ùj Éeó©H ,ÉsμY Gƒ¨∏Ñj ≈àM πLDƒj ôNB’G ∞°üædGh ,kÓé©e s s no .•É«eO
.ÜÉàμdG (1)

155
CMYK

,™«aôdG ôà°ùdG áÑMÉ°U â«°VQ ø«M º¡àMôa âfÉc ºch ≈˘˘dEG π˘˘°Sô˘˘dG âYô˘˘°SCGh ,Aɢ˘aƒ˘˘dɢ˘H ≥˘˘«˘ KGƒ˘˘ ª˘ dG º˘˘ ¡˘ «˘ ∏˘ Y äò˘˘ NCGh â°†¡fh ,Öu≤©oJ ºdh ,É¡JGôÑY ânØnμrØnμna ,IQÉ°ûÑdÉH âjôLôe n n r øe ≈dEG π°SƒàJh ,¿Éμe πc ≈a ¬æY ¢ûàØJh ∫ɪdG ™ªéJ áYô°ùe ,º¡HÉbQ øY ó«≤dG GƒμØ«d ,¿ƒμ∏ªj Ée ôNBÉH Gƒë°†j ¿CG É¡dƒM t ¢SCÉ«dG ø«H áfÉ£∏°ùdG ≈dEG ¬à∏°SQCGh ,ájóØdG ∞°üf ⩪L ≈àM .πeC’Gh p ≈dEG ,í«°ùØdG AÉæØdG ≈dEG ,¿Éª≤d øHG QGód ô«ÑμdG ÜÉÑdG øeh ,¥ó°üe ô«Z ,¬dƒM âsØ∏àj ¬æé°S øe ¢ùjƒd êôN ,≥jô£dG n !?á¶≤j ΩCG º∏M ≈a ƒgCG :¬°ùØf ∫CÉ°ùj o º˘K ,á˘jô˘î˘°S ≈˘a ¬˘«˘dEG ô˘˘¶˘ æ˘ j ¢SQÉ◊G í˘˘«˘ Ñ˘ °U ≈˘˘°TGƒ˘˘£˘ dGh n ,ìôØdG øe ¿hô«£j GhOÉc øjòdG iô°SC’ÉHh ¬jƒNCÉH ≈≤àdG p ºK ,ô«NC’G º¡∏≤©e ≈dEG º¡à∏ªM ≈àdG øØ°ùdG ≈dEG Gƒeó≤Jh ≈dEG øjôã©àe º¡∏LQCG ¿hôéj ºgh áμMÉ°V º¡«dEG ô¶æJ âØbh to ≈àM ,º¡gƒLh øe ≈°SC’G ô s£≤àj ¢ShAôdG ≈°ùpcÉf ,º¡ÑcGôe ≈˘a ø˘jó˘°ûæ˘˘e ,ᢢJɢ˘ª˘ °ûdɢ˘H º˘˘¡˘ fƒ˘˘YOƒ˘˘j ¿ƒ˘˘jô˘˘°üª˘˘dGh ,⩢˘∏˘ bCG s u ¢ùjƒ`d ≈˘˘ a ìhô`r `£˘ ˘e ø˘˘ H ø˘˘ jó˘ ˘dG ∫É``ª˘ ˘ L ∫ƒ`b ø˘˘ ˘e ,ᢢ ˘jô˘˘ ˘î˘ ˘ °S u :¬©e ø``eh øjõ◊G
156
CMYK

íjpQ πÑ nW Éj ôeõdG s¿CG oÖ°ùënJ É¡nμr∏e ≈¨àÑnJ Gô°üpe â«nJnCG r or n nr s nr n o pnr k r n r (1) í«pÑbm π`` ` ` ©Øpd hnCG QrCÉnK ò` ` ` `NnC’ kIOƒr Y Gƒ©eRCG r¿EGp º¡nd π≤a r n r r m p r n n on r r o r on í«pÑ°U ≈°TGƒn s£dGh m¥ÉH ó«≤rdGh É¡pdÉM ≈n∏Y m¿Éª≤odp øHG QGO r n p n orn n n n nr r o n Iôé°Th ,•É«eO ÅWÉ°T ≈∏Y OOôàj ôNÉ°ùdG ó«°ûædG ∂dP ¿Éc ≈a íHÉ°S Égôμah ,᪰SÉH ó«°ûædG Gòg OOôJ Égô°üb ≈a QódG l p øe á°UÉîHh ,É¡°ShAôH π£oJ äCGóH ≈àdG iôNC’G äÓμ°ûªdG tp .ΩÉ°ûdG ÖfÉL

.Ghƒf :Gƒ©eRCG (1)

157
CMYK

ô°ûY ¢ùeÉÿG π°üØdG á°ûbÉæe
(✕) áeÓYh áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V `` 1 :CÉ£ÿG ܃°Uh ≈∏j ɪ«a áë«ë°üdG ÒZ IQÉÑ©dG ΩÉeCG ádÉ`` `°SQ ¢ù`` jƒd ICGôeG âjôLôe áμ∏ŸG âã©H ( CG ) ( ) .QódG Iôé°T ¤EG É¡«a π°SƒàJ ( ) .„ôØdG ™e ¢VhÉØàdG QódG Iôé°T â°†aQ (Ü) ¥ÓWEG πHÉ≤e ájóØdG ™aO ≈∏Y „ôØdG ≥aGh (`L) ( ) .º¡MGô°S :ÖLCG ºK CGôbG `` 2 ¢SÉædG ∫OÉÑJh ,á∏bÉ©dG áμ∏ŸG √ò¡H É¡∏c OÓÑdG â∏ØàMG{ ôHÉæŸG ähOh ,܃∏≤dG É¡ÑM CÓe ≈àdG ܃°ù©«dÉH äÉÄæ¡àdG s Úª∏°ùŸG áμ∏e ,™«æŸG ÜÉé◊Gh ™«aôdG ΰùdG áÑMÉ°üd .z...á∏ª©dG ≈∏Y É¡ª°SG ¢û≤fh ,π«∏N ΩCG QódG Iôé°T z™«aôdG ` ôHÉæŸG ` ܃°ù©«dG{ ( CG ) πªL ≈a áãdÉãdG OÉ°†eh ,á«fÉãdG OôØeh ,¤hC’G ≈æ©e ™°V .∑óæY øe .É¡ØbGƒe Aƒ°V ≈a ∂dP í°Vh ` á∏bÉ©dG áμ∏ŸÉH QódG Iôé°T âØ°Uh (Ü) o ?√É°T ¿GQƒJ ¿É£∏°ùdG ºμM ≈¡àfG ∞«c (``L) ?GPÉŸh ?√É°T ¿GQƒàd ÉkØ∏N QódG Iôé°T ¬JQÉàNG iòdG øe ( O ) ?∂dP ó©H QódG Iôé°T ôμØJ äòNCG º«a (`` g)
158
CMYK

áëØ°üdG ºbQ

3 5 7 15 27 38 50 59 67 76 87 98 106 120 129 142 152

´ƒ``°VƒŸG ..................................................... áeó≤e ...................................................... Ëó≤J ....................................................... AÉYO (1) ................................................... ICÉLÉØe (2) ............................................. πeC’G ᪰ùH (3) ................................ πeC’G ≥jôW ≈a áÑ≤Y (4) .......................................... Ió«μeh áYóN (5) ..................................................... êôØdG (6) ...................................... Ö©°ûdG á°VÉØàfG (7) ........................................... ójó÷G ó¡©dG (8) ............................... ô°üædG ≥jôW IóMƒdG (9) ........................................ QGô°TC’G ΩÓMCG (10) ........................................ ∫Éà≤∏d OGó©à°SG (11) .................................................... Iò≤æŸG (12) .................................................. Ió«°üŸG (13) .................................................... ô°üædG (14) ............................... ™«aôdG ΰùdG áÑMÉ°U (15)

CMYK

¢SÉ≤e ÜÉàμdG
º°S 22^5 * 15^25

äÉëØ°U OóY ÜÉàμdG áëØ°U 164 ±Ó¨dÉH

¿GƒdCG ÜÉ````àμdG ±Ó¨dGh ÏŸG ¿ƒd 4

¥Qh ±Ó¨dG ºL 200 ¬«°Tƒc

¥Qh ÏŸG ΩGôL 70 ¢†«HCG

¢SÉ≤e ¥QƒdG º°S 94 * 63 1

16

ôHƒàcCG øe ¢SOÉ°ùdÉH ô°ûæ∏d ô°üe á°†¡f QGO ™Hɣà ™ÑW

2005/3644 : ´GójE’G ºbQ

ô°TÉæ∏d áXƒØfi © ô°ûædGh ™Ñ£dG ¥ƒ≤M ™«ªL

CMYK

Similar Documents

Premium Essay

New Media

...New Media COM400 10/19/2015 Stephanie Morrow New Media New media is the introduction of technology that affects the sociology and social issues of people. It encompasses both ideology and anthropology of civilizations and how people are developing. Creating new ideas in the world, giving life to new thoughts and imaginations is what innovation and technology is about. With the help of many recent technologies marvels such as the computer, the internet, ect. And equipped with various advanced methods the world has entered into a modern era of communication. Some further examples of these technologies include photo sharing, video sharing, data sharing, blogs, social networks, podcasts and internet calling to name a few. These technological advancements directly impact our civilizations, changing our cultural trends and reshaping our social perceptions. The media influences the society by presenting persuasive messages to the people, changing people’s thoughts about their appearance, values and behaviors. There is a measurable digital divide between the haves and the have nots in society on both a domestic and global level. The digital divide is a social issue referring to differing amounts of information available to populations. It became a popular term in the 1990’s among scholars, policy makers and advocacy groups. The digital divide includes more than just media concerns. This is because technology is everywhere around us. These areas include, literacy, economic groups...

Words: 1526 - Pages: 7

Premium Essay

Comm 225 Wk 2 Paper

...Electronic and Digital Media Industry Paper Com/225 September 23, 2013 Role of Electronic and Digital Media In this paper I will discuss the role of technology in electronic and digital media. . I will give historical and contemporary roles of media in society and describe how the chemical and electronic technology of photography, recording, and transmission has advanced from the initial discovery to the present day. I will also describe how mass media uses these technological innovations, analyze how the development of digital technology has affected the content, distribution, and style of electronic media and finally discuss how it has evolved overtime and made each and every one of us dependent on them. Historical and contemporary roles of media in society Technology plays a very important role in electronic and digital media and it is forever evolving. Digital and electronic media today is readily available with the invention of the Internet. The introduction of the Internet into the society’s everyday lives have brought about a convenience that has simplify the process in which we retrieve answers to questions. Society has grown dependent on electronic products, spending less time with people and more time on the Internet. Prior to the introduction of Internet; people would have to go to the local library to research to retrieve the answer to questions. People would also participate in face-to-face...

Words: 889 - Pages: 4

Free Essay

What Does It Mean to Be Human in World of Intelligent Machines

...What Does It Mean to Be Human in an Age of Social Media and “Intelligent” Machines? Technology has been created and evolving since the beginning of history, all the way from the primitive discovery of fire to the advanced concepts of Global Positioning Systems, technology has come a long way and definitely affects every individual of society. Even during the short span of my lifetime, the change of technology has affected my life and how I perceive the world. Growing up in the 90’s definitely showed me that the advancements of technology changed how people lived their lives. During my childhood I would play outside, and read books to pass the time, but now a days I spend more time inside on a computer, or on my phone to pass the time. Technology is quickly changing and everyday people are being pulled further into the technological void. Even though technology is improving with the internet, science, and social media. Society is given an ever-changing new perspective and viewpoint on the world. Over the past couple of decades, society has reached a point where people are starting to prefer socializing over the internet, or just living their lives in the most convenient way possible. Meaningful social interactions have started to fade with the rise of the technological wave. For example, face to face conversations have become screen to face text messages and emoji’s. In “Technology: A Reader for Writers” many authors pool together their ideas to illustrate the power of technology...

Words: 999 - Pages: 4

Premium Essay

Examples Of Allusions In Fahrenheit 451

...Media influence is everywhere: governing the opinions of those that take in its information. As technology becomes more easily obtainable, censorship within media content is frequently used to direct viewers into a certain way of thinking. Literary critics like Peter Sicero, Thomas F. Bertonneau, and Calum Kerr use their literary analyses to examine similar conflicts in Fahrenheit 451. These journals demonstrate the way the government uses television to force viewers to believe what is being fed to them through television programming. Ray Bradbury uses allusions, characterization, foreshadowing and symbolism to demonstrate how the government pressures citizens into like-minded ways of thinking to continually gain power. Bradbury uses allusions,...

Words: 1433 - Pages: 6

Premium Essay

Market Failures in Movie Rentals

...2014 In today’s economy the technological advancements and market shifts have taken a toll on big businesses all over. Blockbuster, one of the well known movie stores suffered because it couldn’t keep up with the fast moving market shift in using new technology to rent movies on demand and now they are closed. The purpose of this report is to inform readers about market failures that happen when new technological advancements take over. Next this report discusses how adjusting to market shifts affect businesses. Finally this report discusses a solution that could help solve the problem for stores that can’t generate enough customers to come in because of technology. In the past couple years we have seen the “industry entertainment and media giants lose revenue as young upstart companies (or larger ones with visionary leaders) leverage the capabilities of the Web to outperform them. And now we're watching them go bankrupt as they fail to reinvent their business models to counterbalance the distribution of information online (Welchman, 2010).” Blockbuster is a well known business who because of the new technology advancements like ordering movies from your television and having Netflix went bankrupt. In today’s economy technology is moving at a fast rate and for a lot of businesses there having problems keeping up....

Words: 914 - Pages: 4

Premium Essay

Interpersonal Education

...The Effects of Technology on Learning, Memory, and Associations. How does the advancement of technology influence developing children’s learning associations and information processing and what correlation does that have with future educational curriculums? Hypothesis Today’s utilization of technological resources for education has caused changes in students’ brain functions and processes that effect long-term learning methods. Abstract Before the Internet, encyclopedias, dictionaries, and textbooks were the main resources used for educational development and study. Today with the exponential growth in both the consumer and education technology sector, students and researchers alike are relying on the worldwide web and more specifically search engines for sources of information. With the unlimited amount of information the Internet and search engines provide and their ease of access, education is evolving to unprecedented levels.  The rise of technological resources for both students and institutions has provided online distance learning and new-age education movements across the globe. The unlimited educational resources available on the Internet and other media are changing the way students learn. Memory processing and learning associations in students are beginning to change for the present and future generations. Even though technology affects every age group’s brain processing and functioning, the learning functions in grade-school students are easier...

Words: 422 - Pages: 2

Free Essay

International Managment

...Chapter 2: The Political, Legal, and Technological Environment Learning Objectives and Chapter Summary |1. |INTRODUCE the basic political systems that characterize regions and countries around the world and offer brief examples of | | |each and their implications for international management. | | | | | |The global political environment can be understood via an appreciation of ideologies and political systems. Ideologies, | | |including individualism and collectivism, reflect underlying tendencies in society. Political systems, including democracy| | |and totalitarianism, incorporate the ideologies into political structures. There are fewer and fewer purely collectivist or| | |socialist societies, although totalitarianism still exists in several countries and regions. Many countries are | | |experiencing transitions from more socialist to democratic systems, reflecting related trends discussed in Chapter 1 toward| | |more market-oriented economic systems. | |2. |PRESENT an overview of the legal and regulatory environment in which MNCs operate worldwide, and highlight differences in | | |approach to different legal and regulatory...

Words: 4480 - Pages: 18

Premium Essay

Microsoft Beginnings

...Microsoft Microsoft started from humble beginnings in 1975, and soon rose to become one of the biggest companies in modern history. Today, Microsoft is having record revenues, making a total of $18.06 billion dollars last quarter (Forbes). Microsoft affects almost everyone’s life in the US daily, whether it is kids on their Xbox, to desk workers using Windows Office each day to accomplish their work, people use Windows every day. From Microsoft’s early beginnings to its multibillion-dollar company today, Windows has had success from the start, and will continue to for the coming decades. Two men in 1975; Bill Gates and Paul Allen founded Microsoft. (History of Windows) They started out with MS-DOS, their first operating system. The companies’ first headquarters was in Albuquerque, New Mexico, but after signing some pivotal contracts with IBM, they moved to their headquarters in Bellevue, Washington in 1979.(History of Windows) Working side by side with IBM to develop OS/2, Microsoft released their new product, Microsoft Windows. It was a graphical extension of MS-DOS. On March 13th, 1986, Microsoft went public, which would result in 4 billionaires and an estimated 12,000 millionaires being created from the ensuing rise in stock. (Forbes) Along with its partnership with IBM came allegations that they were trying to monopolize the computer industry. The Federal Trade Commission set its sights on Microsoft and began almost a decade of legal battles between Microsoft and the...

Words: 1366 - Pages: 6

Premium Essay

Prevasiveiness of Technology

...The Pervasiveness of Technology within Our World Over a long time, there have been varied opinions from different groups of individuals concerning the value of technology in our lives. Currently, the technological advancement has made the world a global village where you can access all sorts of information and services, reach people and places with ease and interact on various platforms such as business. As a result of these, technology has had a significant control on the way we carry out our daily activities and how we relate with each other. However, some school of thought argues that the technology has had very little impact on our lives. They see technological development as separate from our social culture and its concerns. Also, it poses a ruling force on the people who use it or interact with it. Therefore, the argument says that we have little influence on the development of technology rather we try to fit in the prevailing conditions of technology. This debate has resulted to a question whether we have full control over technology, or it is the other way round where it is the technology determines what we do. For us to understand this concept, the theory of technological determinism has played an important role. According to Oliver (2011), this theory explains that the technology is the force that drives change and progression in our society. It determines how we interact in the society. Even though some people agree with the statement, others have a different point...

Words: 1983 - Pages: 8

Premium Essay

The Newspaper Industry

................ 8 Efficiency and Equity ............................................................................................. 10 Conclusion ............................................................................................................... 12 References ............................................................................................................... 13 1 Executive Summary The objective of this paper is to offer an in-depth analysis the economic situation of the newspaper publishing industry in Australia within the microeconomic scope. The paper analyses transformations of the industry brought by digitisation and the fast paced technology development. It discusses how digitisation and technology affects the demand and supply of printed newspapers. It also looks at the elasticity and efficiency and equity of newspaper in the current market. This paper is divided into four section. Following an introduction (Section 1.0), then Section 2 .0 introduces the economic concept which will be used through the paper. Section 3.0 analyses the economic state of the newspaper publishing industry using...

Words: 3149 - Pages: 13

Premium Essay

Sociology 111 Term Paper

...of Common Sense Media and an evaluation given to a numerous amount of teachers gathering information about what technology has done for students’ ability to learn. This research draws upon teachers of multiple states, ages, and grades. This case example shows how technology has negatively affected the cognitive function of students’ minds while involved at school.Has technology ruined our ability to communicate on a personal level? Sociology 111 Term Paper Taylor Sandusky December 9, 2015 INTRODUCTION Technology plays a large role in our communication skills. Almost everyone has observed someone tapping away at their cell phone on their way into the store, someone poking at computer keys in the corner of a coffee shop, or even the one student in class not paying any attention to the lesson and instead focusing on the Candy Crush game application running on his iPad. Today’s society is...

Words: 1127 - Pages: 5

Premium Essay

Health Care Reflection

...newspapers, letters, or television. Currently, the new word of mouth is social media on how organizations such as hospitals, spread the word. This paper will examine the current health care marketing techniques used for social media. Included in this will be how the marketing is used, the author's opinion on the marketing techniques for social media, how social media affects the consumers, and if social media within healthcare as a positive or negative effect. Health Care Marketing Techniques and Trends Marketing is using social media as an outlet for word of mouth. By using social media conversations are not face to face, they are now one too many. Which is beneficial to many organizations. People are trying to take their health serious now and receiving information from online platforms and referrals by others. Social media is used to promote referrals and improve health care to current and future consumers. Promoting health care through social media can be done through many different pages and websites for potential patients and present ones. Consumers are modernized these days and have become tech savvy and want to know more about their health and future health needs. Customers are searching the web for information on health care before making appointments to see what the good, the bad, and the ugly is. Opinion on Current Techniques and Consumer Trends Social media as a marketing strategy is very effective in my opinion. It is useful in seeking...

Words: 742 - Pages: 3

Free Essay

News Corp in 2005: Consolidating the Directv Acquisition

...COMPANY PROFILE | | News Corporation Limited (NWS) is an international media company engaged in the publication of newspapers, magazines and books; production and distribution of movies and TV series; TV broadcasting; cable and satellite subscriber TV; and owns and develops internet properties. NWS operates primarily in the US, the UK, Australia and Asia. It is the world's second-largest media group as of 2011 in terms of revenue, and the world's third largest in entertainment as of 2009.  The DIRECTV Group, Inc. (DIRECTV) is one of the leading providers of digital television entertainment services in the US and in Latin America. The company is engaged in acquiring, promoting, selling, and distribution of digital entertainment programs. They serve both commercial and residential customers through satellite. DIRECTV is also engaged in producing its own entertainment programs such as Hometown Heroes, Supreme Court of Comedy, Passions, Championship Gaming Series and others. Company Vision, Mission Statement News Corp. : "Creating and distributing top-quality news, sports and entertainment around the world." DirecTV: “To provide customers with the best video experience in the United States and Latin America both inside and outside of the home by offering subscribers...

Words: 3170 - Pages: 13

Premium Essay

Critical Thinking Questions

...Critical Thinking Questions: Module 7 Chapter 3 Q:Select a recent mass media technology, for example, the iPad, and explain what you think its future will hold as it relates to the stages of technological innovation. A: The future seems very bright for devices such as the iPad and iPhones, and other Smartphone based devices. As the years continue to change so will the needs of the consumers of these technological devices, it is only a matter of time before we are able to use a holographic form of an iPad or iPhone etc. These devices meet the needs of so many people that the growing rate of what is desired on the newest device is hard to keep up with. The need to produce such devices at a fast rate before their competitors may stir up a few technological glitches as the past has deteremined from older devices. My fear is that these technology companies are going to start to cut corners more often than they should just to get the product out to the consumer. In a way the future of an iPad and iPhone will always be a positive once since it is a fairly popular brand all around the world. Perhaps the next best thing that they are able to figure out will to project movies from the phone or work on a holographic keyboard that works on a flat surface. Either of these innovations would inhance the sales of this product, but only if the eagerness to get this product out before their competitors does not affect the actual product. As mentioned before history has shown that the rush...

Words: 1176 - Pages: 5

Premium Essay

Inidan Telecom Sector

...Government and increase in employment opportunity. Indirect benefits are reduction in transaction cost, improves access to social networks, provides more information about various services like educational , health care etc, reduction in business lead and response time, increases productivity of business through voice and data services (for example e-business: telecommunications networks will support the e-business operations within the enterprise, and with their customers, suppliers, and other business partners) also support the internal business operations, management, and strategic decisions of companies. Macro Environment Factors of Telecom Sector: Macro environment analysis is used to assess the external factors that affect a company or a sector. Analysis of macro environmental factors have...

Words: 2980 - Pages: 12