Ikalawang Yugto ng Imperyalismo at Kolonisasyon

► Imperyalismo -ang dominasyon ng isang bansa sa political,ekonomiya, at kultura ng isa pang bansa

-isang patakaran o paraan ng pamamahala kung saan ang malaki o makapangyarihang bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop, paggalugad o pagkontrol sa pangkabuhayan at pampulitikal ng ibang mga bansa.

► Kolonisasyon -ang pagtatag ng permanenteng paninirahan sa mga dayuhang lupain.

-tumutukoy sa pagtatamo ng mga lupain upang matugunan ang layuning pangkomersiyal at panrelihiyon ng isang bansa.

Mga Dahilan ng Imperyalismo

Mga salik ang naging dahilan ng Imperyalismo :

► Pangkabuhayang Interest (GOLD) ► Layuning Pananampalataya (GOD) ► Politikal at Militar na Interest (GLORY) ►
Pangkabuhayang Interest (GOLD)

PANGKABUHAYANG INTEREST

Mga Salik sa Pangkabuhayang Interest:

► Nangangailangan ng Daungan para sa kanilang mga suplay. ► Pagkakaroon ng bagong pamilihan. ► Makuha ang mga yamang likas ng ibang bansa. ► Magkaroon ng mga bagong lupaing siyang paglalagakan ng sobrang pondo.

Mga Produktong makukuha sa mga Bansa sa Asya

► Langis Bulak ► Petroleum Uling ► Tsaa Manganese ► Kape Tubo ► Asukal Rubber/Goma

Pamumuhunan

► Kumpara sa unang yugto ng Imperyalismo na Merkantilismo ang namamayaning kaisapang pang Ekonomiya, “Kapitalismo” ang naging prinsipyong pang-ekonomiya sa panahong ito. ► Kapitalismo- sa ilalim ng prinsipyong ito, tinuturing ng mga kanluranin ang mga bansang Asyano bilang mapagkukunan ng ibat ibang produkto gaya ng tubo. ► Naakit sila sa paglaki ng kanilang pera sa pamamagitan ng paglalagay ng Kapital sa mga taniman at minahan na sagana sa Asya.

Politikal at Militar na Interes (GLORY)

Mga Salik sa Politikal na Interes

► Pangangailangan ng mga lider para sa kanilang Seguridad. ► Pagbibigay ng karagdagang kasikatan sa mga bansang Kanluranin. ► Pagpapapalawak sa Imperyo ng Kanluran.

Pananampalataya at Makataong Interes (GOD)

Mga Salik sa Layuning Pananampalataya

► Pagkalat ng mga Bibliya para sa sibilisasyon ng Asya. ► Pagpapalaganap ng Kristyanismo.

Mga Anyo ng Imperyalismo

Ang “Imperyalismo” ay gumagamit ng mga paraan sa pagsakop. Ilan sa mga ito ay ang:

► Kolonya ► Protectorate ► Sphere of Influence ► Ekonomiko.

► Kolonya - Isang bansa o rehiyon na pinangangasiwaan ng isang dayuhang kapangyarihan. ► Ekonomiko -tumutukoy sa produksyon, pamamahagi, at paggamit ng kita, kayamanan, at mga kailanganin ng bansa. ► Spere of Influence -isang panlabas na kapangyarihan na umaangkin sa pribilehiyong pamumuhunan at pangpangangalakal sa mga lupaing inaangkin nito. ► Protektorado -Isang rehiyon o bansa na may sariling pamahalaan subalit nasa ilalim ng control ng isang panlabas na kapangyarihan.

Ang Aprika

► Africa (Dark Continent) - “ang hindi pa kilalang Lupain” ► hindi pa nararating ang pinakapusod nito. ► 1800 - nagpadala ng mga eksplorer ang bansang Europa. ► Mungo Park Richard Burton.

Ang Aprika

► Sina Park at Burton ang kaunaunahang mga Europeo na nakapasok sa Africa at sila din ang unang nakagawa ng mapa ng Africa. ► Dahil sa kanila natuklasan din ang ang mga kayamanang makukuha sa Aprika.

Map of Africa from Encyclopedia Britannica 1890

Ang Agawan sa Aprika

► 1870’s- napag-alaman ni Haring Henry Leopold II ng Belgium ang kayamanang makukuha nya kapag napasakamay niya ang Africa ► 1878- inutusan niya si Henry Stanley upang galugarin ang “Congo River Basin” at ayusin ang kasunduang pangkalakalan sa pagitan ng mga pinunong Aprikan. ► Ang pagbubukas ng kalakalan ni Stanley sa Congo ay naging tanda ng agawan sa teritoryo ng Aprika ng mga bansang Britain, France, at Alemanya.

► Haring Henry Leopold II Henry Stanley Congo River Basin “The Mad Monarchist”

► Upang maiwasan ang madugong alitan, nagpulong ang mga bansang Europeo sa isang pandaigdigan kumprensiya noong Nobyembre 1884-Nobyembre 1885 naganap ito sa Berlin,Alemanya kaya tinawag itong “Berlin Conference”.

Berlin Conference 1884-1885

Ginawa upang Maiwasan ang pag-aaway ng mga bansang Europeo laban sa pag-angkin sa mga teritoryo ng Aprika.

Berlin Conference”

Mga Kasunduan sa Berlin Conference

► Ibibigay kay Haring Leopold II ang buong Congo Free State. ► Kailangan ang aangkin ng mga lugar sa Africa ay magtatayo muna ng Gobyerno at kailangang magpalaganap ng Kristyanismo. ► Magiging pormal at legal lamang ang pag-angkin sa mga teritoryo ng Africa kapag naaprubahan ito ng ibang mga bansang Europeo.

Ang Partisyon sa Africa/
Ang pagkakahati sa Africa ► Pagkatapos ng Berlin Conference at sa pagtatapos ng ikalabinsiyam na siglo marami sa mga bansang Europeo ang nag-aaway-away dahil sa mga natuklasan ginto at diyamante sa Africa na nag resulta sa madugong sagupaan na humantong sa Digmaang Boer.

“Digmaang Boer”

Matapos ang digmaang Boer natumagal mula 1899-1904 pormal ng nahati ang Africa

► Nakuha ng France ang pinakamalaking bahagi ng Africa mula Mauritania sa Chad (West Africa) Gabon at ang Republika ng Congo (Frame Equatorial Africa) ► Nakuha nga Great Britain ang kolonya ng Ehipto,Sudan,Uganda,Kenya,South Africa,Zambia,Zimbabwe, at Botswana -Kinontrol din nila ang Nigeria at Ghona (Gold Coast) ► Nakuha ng Potugal ang Mozambique sa Silangan at Angola sa Kanluran. ► Inangkin ng Italya ang Somalia at isang bahagi ng Ethopia. ► Nakuha ng Alemanya ang Namibia at Tanzinia. ► At inangkin ng Espanya ang pinakamaliit na teritoryo, ang Equatorial Guninea (Rio Muni)

“Ang kahirapan sa Aprika ngayon ay dulot ng kaguluhang nangyari noon”.

Ang Hamon sa Daigdigang Muslim

Ang lupain ng mga Muslim ay makikita sa kanlurang bahagi ng Kanlurang Africa, hanggang sa timog Silangang Asya.

Ang Lupain ng Muslim ay hawak ng:

▪ Ottoman sa Kanlurang Asya ▪ Mughal sa India ▪ Safavid sa Iran

Ang Tatlong Imperyong Mughal ay bumaksak noong 1700 dulot ng maraming epekto Ilan dito ang:

► Nawalan ng Kontrol ang gobyernong Sentral sa mga Maharlika,Military, at mga Manggagawa. ► Naging malawakan ang KORUPSYON. ► Naghasik ng kaguluhan laban sa Gobyerno ang mga Iskolar at Pinuno ng Relihiyon.

Pagsakop ng Britain sa India

► India -tahanan ng Ibat ibang tao at kultura. ► Sa pagbagsak ng Imperyung Mughal, ay nagkawatak-watak ang India, at sinimantala ng mga taga England ang kaguluhan.

Lord Charles Cornwallis

-namuno sa pagsasalakay sa India. -unang naging Gobernador Heneral na British sa India.

White Man’s Burden ► ipinapasailalim sa isang kaisipan na ang mga nasasakupan nila ay pabigat sa mga imperyalistang bansa. ► Pagbibigay katwiran upang sakupin ng mga taga Kanluran ang mga Asyano.

Tagumpay ng Imperyalismo sa India

► Nang magkagulo ang India,sinakop ito ng mga British, bumuo sila ng “British East India Company” na may layuning kamkamin ang salapi ng mga Indian.

British East India Company

Himpilang pangkalakalan sa Madras,Bombay, at Calcutta
-may layunin mapaunlad ang India. -may layuning makakamal ng salapi sa India.

Ambag ng Imperyalismo sa India

► Pinaunlad ng Kompanya ang mga daan,pinanatili ang kapayapaan at pinahina ang pagpipirata. ► Ipinakilala ng mga taga-England ang Edukasyon sa India at Sistemang Legal.

► Pinakilala din nila ang Kristyanismo sa India. ► Binigyang wakas ang pag-aalipin. ► Tinapos ang Sistemang Caste. ► Binago ang kalagayan ng Kababaihan at ipinagbawal ang Suttee.

Ang Rebelyong Sepoy

► Sepoy - hango sa salitang Persian na ang ibig sabihin ay sundalo.

mga sundalong Indian sa pamamahala ng kolonya sa England.

Noong 1850, nagsagawa ang mga pinuno ng East India Company ng marahas na hakbang laban sa mga Sepoy.

► Una,inutusan ang mga sepoy na manilbihan sa ibayong dagat. ► Ikalawa,ang pagpataw ng bagong batas na pumapayag sa muling pag-aasawa ng biyuda. ► At ang pinakahuling insulto, ang pagbibigay sa kanila ng mga bagong riple na nilagyan ng langis ng baka at baboy.

Ang Rebelyong Sepoy

Dahil sa pangyayari noong Mayo 10,1857 tumiwalag ang mga Sepoy sa sandatahang British.
Nagrebelde ang mga Sepoy, at ang pag-aalsa ay umabot sa Hilaga at Sentral India.

Itinanghal nila muli si Bahadur Shah II bilang kanilang lider.
Humingi din sila ng suporta mula sa mga Hindu at Muslim.

Bahadur Shah II

-emperador na Mughal na tumulong sa pag-aalsa ng mga Sepoy.

Mangal Pandey

-namuno sa pag-aalsa ng mga Sepoy.
Nang magsimula ang Rebelyong Sepoy, pinatay nila lahat ng mga British,mapa lalaki,babae,matanda man o bata.
Ngunit hindi nagtagal nalupig ang Rebelyon ng mga British.
Sinunog nila ang ilang mga bayan at pinatay maging ang mga walang Armas na Indian.
Ang Rebelyong Sepoy ay nag-iwan ng mapait na karanasan ng galit, takot at kawalang tiwala sa magkabilang panig.

1858-nagtalaga ng Sistemang kolonyal ang Parliament sa India.

Ang sistemang kolonyal na ito ay tinawag na “Divide and Rule”.

Na kung saan ang mga opisyal na British ang manunungkulan sa mataas na posisyon sa serbisyong sibil at sa sandatahan.At okupado naman mga Indian ang ibang gawain.

Naging Koloya ng Britain ang India sa loob ng 350 taon at noong 1950 tuluyan ng nilisan ng mga British ang India.

Ang Imperyalismo sa Tsina

Ang Isyu ng Kalakalan

Sa pagpasok ng 1750’s nilimitahan ng mga Intsik ang pagpasok ng mga dayuhang produkto sa Tsina,katulad ng mga produkto ng Europa.

Bagkus nagbinta nalang sila ng mga Porselana,Seda, at Pilak.

1793-hiniling ng Britain na palawakin ang kanyang karapatang pangkalakal na tinanggihan ni Emperador Qionlong na nagsasabing wala silang pangangailangan sa Britain.

Emperador Qionlong

-Emperador ng Tsina sa taong 1793
-huling emperador ng dinastiyang Qing

Sa huling bahagi ng 1700, may dalawang pagbabagong nagpabago sa relasyon ng tsina sa mga kanluranin.

► Una,ang tsina ay nasa panahon ng paghina. ► Ikalawa,nagkaroon ng malaking pangangailangan para sa mga produktong galing sa Europa

Ang Unang Dimaang Opyum

1700’s- natuklasan ng mga mangangalakal na Brtish na maari silang yumaman sa Tsina.

Sa kagustuhan ng England na makapagluwas ng maraming kalakal sa Tsina, nagbinta na lamang sila ng Opyum at naging mabenta naman ito sa mga Intsik.

Opyum (Papaver somniferum)

-isang uri ng halaman na ginagamit sa mga medisina.

-ginagamit na gamot sa asthma,sakit sa tiyan,at malabong paningin.

Madalas din pagkunan ng mga poppyseed oil na inihahalo sa pagkain.

Halamang puno ng narcotic enzyme na nakakabaliw pagnasobrahan sa paggamit Mariin na tinutulan ng pamahalaang Tsina ang pagbibinta ng Opyum.

Dahil dito sumulat si Li Zexu,isang Co-Hong kay Reyna Victoria ng Britain tungkol sa suliranin sa Opyum.
Dahil sa galit sinira ng mga Opisyal sa Adwana ang barko ng Britain na naglalaman ng kalakal na Opyum.
Naghudyat ito ng pakikidigma ng Britain laban sa Tsina.
Noong 1839 nagkasagupa ang mga Tsina at mga mangangalakal sa British.

Sa panahon ng Digmaan,ipinamalas ng Britain ang kanilang galing sa pakikidigma at pagkatapos ng tatlong taon ay natalo ang Tsina

Kasunduang Nanking

Noong Agosto 29,1842,napilitan ang Tsian na tanggapin ang Kasunduang Nanking.

Ito ang mga nakasulat sa Kasunduang Nanking:
Magbubukas ang Tsina ng mga Daungan para sa kalakalan ng kanluran.

Isasalin ang pamamahala ng Hong Kong sa Britain
Magkakaroon ng Karapatan ang Britain sa Tsina.
Magbabayad ng malaki ang halaga ang tsina sa Britain bilang kapalit sa mga nasira sa digmaan.
Bibigyan ng kapangyarihag extraterritoriality ang Britain.

Ikalawang Digmaang Opyum

Noong 1856 muling sumiklab ang Ikalawang Digmaang Opyum sa pamumuno ni Hung-Hsiu-Chuan.

namuno sa ikalawang digmaang opyum.

Emperador at Nagtatag ng Rebelyong Taiping.

Rebelyong Taiping- nagbigay ng ganap na kapayapaan sa kahariang kalangitan (Heavenly Kingdom of Great Peace)

Pagkatapos ng 14 taon muling sumiklab ang Ikalawang Digmaang Opyum ► Sa panahong ito nakisali na sa digmaan ang France. ► Muling natalo ang mga tsino sa ikalawang Digmaang Opyum ► Frederick Townsend-namuno sa hukbong French sa paglusob sa Rebelyong Taiping.

Matapos ang ikalawang digmaang Opyum nilagdaan ang Kasunduang Tianjin.

• Ayun sa kasunduang ito,ay magbubukas muli ng 11 karagdagang daungan para sa kalakalan ng mga Kanluranin. • Gagawing Legal ang Opyum • Pagtanggap ng Katiwalang Diplomatiko • Pagtatanggol sa mga Kristyanong Diplomatiko

Dahil sa Digmaan nakita ng lahat ang kahinaan ng Tsina at mabilis na kumilos ang mga dayuhan upang magkaroon ng bahagi sa Tsina.

Pagkakahati ng Tsina sa mga Sphere of Influence

► French sa Indochina ► Japan sa Formosa ► Britain sa lambak ng Yangtze River ► Germany sa Shantung

Noong 1895, itinatag ni Dr. Sun Yat Sen (Ama ng Republika ng Tsina) ang “Revive China Society”.

Dr. Sun Yat-sen -Ama ng Republika ng Tsina -kauna-unahang presidente ng Tsina

At noong Enero 1,1912, pormal ng prinoklama ni Sun Yat-Sen ang ” Republika ng Tsina”.

Pagiging Imperyalista ng Hapon

Ang Hapon

• Ang Japan ay isa sa pinakamagandang lugar sa Asya. • Dito naninirahan ang maraming mangangalakal sa asya.
At pinamumunuan ito ng mga emperador,na prinoprotektahan naman ng mga Samurai
Sa panahong Tokugawa Shogunate,mahigpit na pinairal ng Hapon ang Kanyang pagsasarili.

Tokugawa Shogunate -ay ang diktatoryal na pamumuno ng mga Shugon sa Hapon sa loob ng 300 taon mula 1603-1868.

Ngunit noong ika-18 na Siglo ang mga Shugonate ay pinahina ng mga panloob na suliranin gayang:

Mabilis na pagtaas ng populasyon.
Pangangailangan sa mga Yamang Likas

Ang Pagbubukas ng Hapon

Noong 1853 si Commodore Matthew Perry ay nagdala ng isang mensahe mula kay Pangulong Millard Fillmore upang kumbinsihin ng mga Kanluranin ang mga Hapones na magbukas ng kanilang mga himpilang pangkalakalan sa pandaigdigang kalakalan

Pero tinanggihan ng hapon ang bagay na ito, katulad din ng mga Tsina.

1854,bumalik si Perry upang kumbinsihin muli ang mga Hapon,

Natakot ang mga Shogun na hindi kakayaning talunin ng kanilang mga samurai ang mga kawal ni Perry. Kaya tinanaggap ng mga shogun ang sulat na ipinadala ng pangulo ng Estados Unidos na si Pangulong Millard Fillmore.

At dahil dito,ang mga hapon ay napilitang lumagda sa Kasunduan sa Kaganawa.

Kasunduan sa Kanagawa

Noong 1854 nilagdaan ng mga Hapones ang Kasunduan sa Kanagawa.

Ayon sa kasunduan

• magbubukas ng dalawang himpilang pangkalakalan ang hapon sa Amerika. • magkakaroon ng ugnayang diplomatiko ang dalawang bansa. • bibigyan din nila ng Extraterritoriality ang ang America

Extraterritorial Right -ang estado ng pagkakaroon ng karapatan sa hudikasyon ng mga lokal na batas at pagkakaroon ng karapatan sa mga lupain ng mga bansang nasakop.

Modernisasyon sa Ilalim ng Panahong Meiji

► Ang Modernisasyon ng Hapon ay tumutukoy sa transpormasyon ng tradisyonal na sistemang lipunang piyudal sa higit na maunlad at makabagong lipunan.

1869=naging Emperador ng Hapon si Prince Matsuhito

-itintag nya ang pamahalaang Meiji (enlightened rule)

1876-nakakuha ng pribilehiyong Pangkalakalan ang Hapon sa Korea. -sumiklab ang Digmaang Tsino-Hapones (1894-1895)

Kasunduan sa Shimonoseki—nagtapos sa digmaang tsino-Hapones -nakuha ng Hapon ang Taiwan at Pescadores sa Tsina.

1890-nang taong ito dumami ng dumami ang bapor pandigma, at umabot na rin sa 500,000 ang mga aramadong kawal

1894-naganap ang Digmaang Russo-Hapones
-kauna-unahang pagkakataon na nanalo ang asya laban sa kanluran.

Kasunduan sa Porthsmouth (1905)- nagtapos sa Digmaang Russo-Hapones, -nakuha ng hapon ang Liaodung Peninsula, Manchuria at Korea

Sa loob ng 351 taon at sa pagkatapos ng Digmaang Russo-Hapones,lumakas ng lumakas ang hukbo ng hapon at hanggang sa kasalukuyan itinuturing parin ang hapon bilang pinakamalakas na bansa sa mundo.
Pagtatapos ng Imperyalismo