Бизнис Академија Смилевски – БАС Струмица

Семинарска работа по предметот:
Организациско комуницирање

Тема: Невербална комуникаци

Мај, 2014
Содржина:

1. Вовед.................................................................................................. 3 2. Дефинирање на невербалната комуникација................................ 4-5 3. Примери за невербална комуникација............................................ 5-7 4. Културни разлики во невербалната комуникација.......................... 8-9 5. Како се читаат невербалните знаци?.............................................. 9-10 6. Разлики во невербалната комуникација кај мажите и жените...... 10 7. Заклучок............................................................................................. 11 8. Користена литература...................................................................... 12

Вовед

Кога ќе го слушнеме поимот “невербална комуникација” она што веднаш ни паѓа на ум се гестикулациите или изразите на лицето. Сепак невербалната комуникација е многу повеќе од тоа.
Од оваа причина оваа семинарска работа започнува со дефинирање на невербалната комуникација. Секако спомнати се и многу илустративни примери кои го олеснуваат разбирањето на дефинирањето. Примерите исто така ја покажуваат важноста на невербалната комуникација во секојдневниот живот.
Невербалната комуникација е тивка форма на комуникација, која има огромно влијание врз целиот процес на комуникација. Таа ни овозможува да испраќаме пораки до другите за она што го мислиме или чувствуваме, без притоа да користиме зборови. Невербалната комуникација има многу различни функции во процесот на комуникација. Ги регулира односите и ја поддржува, а во некои случаи дури и ја заменува вербалната комуникација.
Како што веќе спомнавме под невербална комуникација не се подразбираат само гестикулациите и изразите на лицето. Тука спаѓаат и интонацијата или нагласокот кој го даваме на зборовите како и физичката оддалеченост помеѓу соговорниците.
Повеќето луѓе не се свесни дека всушност, скоро 30% од комуникацијата помеѓу луѓето е невербална и дека таа постои во нашите секојдневни разговори.

1. Дефинирање на невербалната комуникација

Постојат голем број на дефиниции кои истражувачите и научниците ги користат да ја дефинираат невербалната комуникација .
Невербалната комуникација се состои од сите други пораки освен зборовите кои се користат во комуникацијата. Во усна комуникација , овие симболички пораки се пренесуваат со помош на интонацијата, тонот на гласот, вокално произведени звуци, држењето на телото, гестовите, изразите на лицето или паузи .
Кога поединци зборуваат, тие обично не се ограничуваат само со емисијата на зборови. Голем дел од значењето е пренесено преку невербалните средства кои секогаш ја придружуваат вербалната комуникација- намерно или ненамерно. Со други зборови, изговорената пораката е секогаш испратена истовремено и вербално и невербално.
Невербалното однесување претходи на вербалната комуникација бидејќи поединците,уште од раѓање најпрво се потпираат невербалните средства за да се изразуваат. Оваа вродена особина на невербално однесување е важна во комуникацијата. Дури и една реченица пред да биде изговорена, слушателот ги набљудува гестовите и изразите на лицето на говорникот, обидувајќи се да ја пронајде смислата на овие симболички пораки. Луѓето претпоставуваат дека невербалните постапки не лажат и затоа тие имаат тенденција да веруваат во невербалната порака кога вербалната порака и противречи на истата. Ова било докажано во тестовите во кои испитаниците биле замолени да реагираат на реченици кои имаат пријателски настроена содржина, но се искажани со лутина. На кратко, луѓето се обидуваат да пронајдат смисла во невербалното однесување на другите со давање на значење на она што тие го прават додека зборуваат. Како резултат на тоа, овие симболички пораки му помагаат на слушателот да ја протолкува намерата на говорникот и ова укажува на важноста на невербалната комуникација во областа на интерпретација. Во секојдневните разговори често се случува ние да не го разбираме она што другата личност сака да каже. Затоа поставуваме прашања како што е : "Што сакаш да кажеш со ова? ", така што говорникот ја појаснува неговата порака.
Од гледна точка на говорникот, постојат бројни функции на невербално однесување - дури и ако тој или таа не е свесна за нив. Човекот користи невербални средства за да ги убеди или да ги контролира другите, да ги појасни нештата, за да се дополни и да ги повтори вербалните изрази. Тие, исто така може да се користат како замена на вербалниот исказ, како што тоа е случај со неколку гестови на телото. Невербалната комуникација е емотивно експресивна и затоа секој говор кој е привлечен за емоциите на примачот има убедливо влијание.
Иако многу невербални средства се вродени и универзални, ( т.е. луѓе во различни култури имаат заедничко разбирање на овие знаци), придонесот на невербална комуникација врз вкупното значењето на говорот може да е културно определен и понекогаш се разликува во различни земји.

2. Примери за невербална комуникација
2.1 Интонација
Интонацијата е начинот на кој гласот на говорникот се крева и паѓа додека зборува. На пример, тоа му кажува на другиот соговорник дали говорникот ја искажува неговата или нејзината порака во форма на прашање или изјава. Во првиот случај , гласот се крева на крајот на фразата или реченицата, а во вториот случај на крајот на реченицата гласот опаѓа. Во исто време, интонацијата го означува крајот на ентитет на информации, кои - во писмена комуникација се прикажани со помош на запирка, точка, извичник или прашалник. Друга функција на интонацијата е да постави акцент на одреден збор или идеја, детаљ за кој што соговорникот не смее да биде свесен.
2.2. Тонот на гласот
Тонот на гласот е средство со кое говорникот го пренесува неговото или нејзиното однесување кон пораката. Тоа исто така е средство со кое се бара реакција од слушателот. Во политичка дебата, на пример, тонот на гласот најчесто е силен и страстен, додека на дневните вести на телевизијата пораките се соопштуваат во пореален тон. Тонот на гласот исто така може да биде: агресивен, критичен, нервозен, разочаран, монотон, пријателски, ентузијастички, жив, убедлив, итн.
2.3. Вокално произведени звуци
Вокално произведени звуци вклучуваат смеа, извик, крик на радост , страв, болка, како и конвенционалните изрази на одвратност, триумф , итн, Тие не се дел од вербалната комуникација бидејќи тие помагаат при изразување на чувства или став во одреден разговор.
2.4. Држење на телото
Држење на телото или позицијата на телото на говорникот е повеќе или помалку стабилна состојба, која не треба да се меша со гестовите на телото кои спаѓаат во движења. Според држењето на телото може да се одреди дали еден разговор се води формално или релаксирано. Доколку разговорот е формален, држењето на телото е исправено и многу се внимава на седењето, додека доколку разговорот е релаксиран и телото е поопуштено. Исто така во држење на телото спаѓа и близината при поздравување, која може да каже какви се односите помеѓу двајцата кои се поздравуваат. 2.5 Гестови
Гестови се движења направени со рацете кои ја изразуваат, потврдуваат, нагласуваат вербалната комуникација. Оваа невербална активност редовно се користи во усната комуникација. Примери за гестови се: сигнализирање со раката мавтајќи збогум, стисната тупаница – знак на нервоза. Иако овие гестови имаат универзално значење, постојат и гестови кои се карактеристични или културно условени. Употребување на формата на нула со прстите, во Велика Британија значи “во ред”, додека во Јужна Америка овој знак е вулгарен.

2.6. Фацијални експресии и движења на очите
Фацијалните експресии се динамички карактеристики кои го искажуваат ставот на говорникот, неговите емоции, намери, и така натаму. Лицето е примарен извор на емоции. Во текот на усната комуникација, изразите на лицето се менуваат постојано и постојано се следени и толкувани од страна на примачот. Примери за ова се: насмевка, муртење, подигнати веѓи, проѕевање или подбив. Истражувачите откриле дека одредени делови од лицето ја откриваат нашата емоционална состојба подобро од другите. На пример очите имаат тенденција да покажат среќа, тага или дури и изненадување. На долниот дел на лицето, исто така, може да изрази среќа или изненадување преку насмевка. Веѓите и челото се познати дека откриваат претежно лутина.
Движењето на очите е клучен дел во фацијалните изрази. Фреквенцијата на контактот со очите може да сугерира интерес или здодевност, а може дури и да издаде нечесност. Директно загледување на говорникот може да покаже искреност или отвореност. Погледите надолу обично се поврзани со скромност; додека кога очите се превртуваат нагоре пренесуваат знак на замор.
2.7. Пауза
Паузата може да има две различни функции:
1. Може да биде краток прекин на гласот за да се покажат на границите и односите на речениците и нивните делови. Паузата тогаш има слична функција во вербалната комуникација како интонацијата.
2. Во вториот случај паузата може да сугерира несигурност, двоумење, напнатост или нелагодност. Во овој контекст, паузата може да биде пресудна од причина што може да доведе до проблеми кога станува збор за толкувањето, бидејќи нејзините значења значително се разликуваат.

Културни разлики во невербалната комуникација Многу облици на невербална комуникација се специфични за одредена култура. Не само тоа што некои невербални знаци од една култура не значат ништо во друга, туку и исти невербални знаци може да постојат во две различни култури, но притоа да имаат многу различно значење. Ваквите невербални разлики можат да доведат до недоразбирање при интеракција на луѓе од различни културни средини. Некои од таквите разлики се наведени подолу.
Контакт со очи и поглед
Во американската култура се цени директен контакт со очи. Личноста која не “не гледа во очи” ја перцепираме како да не избегнува или лаже. Меѓутоа во многу други делови на светот директен контакт со очи се смета како израз на непочитување, особено во присувство на некој со статус поголем од нашиот. Пример: Во Нигерија, Порторико, и Тајланд, децата учат да не ги гледаат директно во очи своите професори и другите возрасни личности. И Индијанците исто така применуваат минимален контакт со очи, а ист случај се и Јапонците. За разлика од нив Арапите изразито се служат со контакт со очите.
Личен простор и допир
Културите низ светот се поделени на култури со многу допири, во кои луѓето стојат блиску еден до друг и често се допираат и на култури кои имаат малку допири, односно луѓето зафаќаат поголем личен простор и поретко се допираат. Меѓу култури со многу допири се вбројуваат земјите на Северна Европа, Јужна Америка и јужноеврпоските земји. Култури со малку допири ја вклучуваат Северна Америка, земјите од Северна Европа, азијските земји, Пакистан и Индијанците. Културите исто така се разликуваат и според тоа во која мерка меѓусебното допирање на припадници на ист пол се смета за соодветно. На пример во Кореја и Египет, мажите и жените се држат за рака, под рака или одат еден до друг со пријател од ист пол и тоа невербално однесување нема никакви сексуални конотации. Во САД ваквото однесување е многу малку вообичаено, особено меѓу мажите и нивните пријатели.

Знак “ОK”
Знакот ОК се обликува така што се прави круг со помош на палецот и показалецот додека преостанатите три прсти се раширени нагоре. Во САД ова значи “ОК”.Меѓутоа во Јапонија овој знак значи “пари”, во Франција значи “нула”, а во Етиопија “хомосексуалност.” Во Бразил овој знак е еден вид на увреда. "Палецот горе "
Во САД дигањето на палецот во воздух додека останатите прсти се стиснати во тупаница значи “ОК”. Неколку европски земји имаат слично значење на овој гест. На пример во Франција ова значи “одлично”, но во Јапонија истиот овој гест значи “момче”, додека во Иран и Сардинија е навреда.
Кимање со главата
Во Соединетите Држави кимањето со глава горе-долу, значи “да”, a вртење на главата од една на друга страна значи “не”. Меѓутоа во некои делови на Африка и Индија е обратно: кимање со главата горе-долу значи не, а вртење десно-лево значи да. За ситуацијата да биде уште посложена, во Кореја замавнувањето со главата од една на друга страна значи “не знам” (што во САД се изразува со кревање на раменици). Конечно бугарите го изразуваат своето несогласување така што ја замавнуваат главата наназад при што се враќаат во исправена положба, што многу често по грешка се преведува како знак на согласување.

Како се читаат невербалните знаци?
Невербалните знаци најчесто се истовремени и многу е тешко да се следат. Додека се гледа некој во очи, може да ни избега движењето на рацете. Се се случува одеднаш о затоа е тешко, а многу често е и збунувачки да пробаме да ги следиме сите невербални знаци. Многу од луѓето не го прават тоа, барем не свесно, што има и добри и лоши страни. Токму затоа што невербалните знаци ги интерпретираме потсвесно (така што всушност не знаеме точно да кажеме што сме виделе, но сме стекнале одреден впечаток) тој впечаток би можел да биде прилично точен. Од друга страна, тешко е да разбереме зошто сме стекнале некаков впечаток за таа личност, па сме склони кон занемарување на впечатокот.

Разлики во невербалната комуникација кај мажите и жените * Мажите се помалку осетливи на невербалните комуникациски знаци од жените; * Мажите користат повеќе простор кога седат: рацете и нозете најчесто се испружени нанадвор, додека жените седат со нозете и рацете кон телото. * Мажите повеќе и поизразено гестикулираат со раце од жените; * Мажите помалку се изразуваат со фацијалните експресии и говорот на телото од жените; * Мажите почесто гледаат директно во очи во негативните интеракции, најверојатно за да “ја измерат силата”, жените пак го спуштаат погледот; * Жените се повешти од мажите во интерпретација на пораките испратени преку изразите на лицето. * Жените повеќе се смешкаат од мажите (дури и кога не се среќни) * Жените почесто воспоставуваат и одржуваат контакт со очите за време на разговори, отколку мажите. * Жените се користат со отприлика пет тонови на гласот додека зборуваат и звучат поемоционално додека мажите користат отприлика три тонови на гласот и звучат монотоно. * Жените почесто од мажите ги користат прегратките и допирите за да искажат поддршка, грижа, топлина и утеха.

Заклучок

Невербалната комуникација го опфаќа се она што го правиме и врз темел на сето тоа нашата околина ги сфаќа и доживува нашите пораки на единствен начин. Невербалната комуникација може да има различни форми, а секоја од тие форми прикажува или заменува одреден дел од вербалната комуникација. Таа вклучува многу повеќе елементи отколку што замислуваме на прв поглед. Бидејќи врз невербалната комуникација потешко се влијае и се управува, отколку со вербалната, луѓето кога не се сигурни во вистинитоста на она што го зборуваме се ослонуваат на невербалната комуникација: погледот, движењата и тн. Значи “магијата” во невербалната комуникација е во откривање на искреноста. Секако и таа е подложна на разни влијанија, но во сржта би требало да е прилично искрена. Заради тоа е многу важно да се знае правилно да се преведува и да се одговара на емоционалните сигнали меѓу луѓето не само во обичните секојдневни разговори туку и во бизнис разговорите.

Користена литература

1. http://www.zeromillion.com/business/management/non-verbal-communication.html 2. http://www.spongegeek.com/seminari/neverbalna-komunikacija#Toc337921203 3. Neverbalna komunikacija na delu 2. Razlike među kulturama – Марко Буразор, 2013