List 1
List 1
ZUPČASTI PRENOSNICI

8. PRORAČUN I KONSTRUKCIJA ZUPČASTOG PRENOSNIKA (REDUKTORA)

Potrebno je proračunati i konstruisati zupčasti prenosnik (reduktor) prema šemi broj 8.7.a) datoj u Prilogu 1, uzimajući u obzir sljedeće podatke:

* Radna mašina reduktora: kompresor * Snaga na izlaznom vratilu Pizl=6 [kW] * Ugaona brzina izlaznog vratila

* Vijek reduktora T=8000 [h] * Dozvoljeno odstupanje ugaone brzine izlaznog vratila je 4%. * Kućište reduktora izvesti kao: zavareno * Pogonska mašina: elektromotor Potrebno je:

1. Izvršiti izbor elektromotora i prenosnih odnosa; 2. Proračunati zupčanike 3 i 4, i vratilo broj II; 3. Nacrtati sklopni crtež reduktora i radioničke crteže zupčanika broj 3 i 4.

8.1 Izbor elektromotora i prenosnih odnosa 8.2.1 Izbor elektromotora

- snaga reduktora - faktor dinamičkog opterećenja (tabela 5.10, ME 3), za težak pogon prese - faktor radnih sati - ukupni stepen iskorištenja - stepen iskorištenja zupčastih parova, tabela 8.43, u uljnom kupatilu - stepen iskorištenja jednog para ležajeva [kW] Prema tabeli 8.108 usvajamo standardni elektromotor tipa ZK 280 M-6 sa: [kW] i n=735 [o/min]

List 2 8.2.2 List 2
Ukupni prenosni odnos reduktora

8.1.2.1 Ukupni prenosni odnos

[rad/s]

Usvaja se prenosni odnos iuk=14, prema tabeli 8.2 za dvostepeni reduktor.

8.1.2.2 Provjera ugaone brzine

[rad/s]

Odstupanje ugaone brzine izlaznog vratila je veće od dozvoljenog.

8.1.2.3 Raspodjela prenosnih odnosa

- brzohodi stepen - međustepen - sporohodi stepen

Određeno na osnovu tabele 5.30 (ME 3), za trostepeni reduktor.

8.2 Određivanje broja zubaca zupčanika

Za manje (pogonske) zupčanike usvajamo: z1=20, z3=20, z5=20

Na osnovu toga izračunavamo:

z2=z1i1-2=203,15= 63

z4=z3i3-4=204= 80

z6=z5i5-6=205= 90

List 3

7.3 Proračun cilindričnog zupčastog para 3-4 sa pravim zupcima

Prema tabeli 4.6 (ME 3) usvaja se čelik za cementaciju Č.4320 sa: [MPa] - čvrstoća podnožja zupčanika na savijanje [MPa] - trajna dinamička čvrstoća na bokovima zuba

a) STATIČKI PRORAČUN NORMALNOG MODULA

- faktor oblika zupca za fiktivni broj zubaca - faktor pomjeranja na zupčaniku 3 (tabela 8.15) - snaga koju prenosi zupčanik 3 [kW] - faktor dužine zupca, zavisi od izrade i obrade zuba zupčanika, tabela 8.14, za zupce obrađene rezanjem [rad/s] – ugaona brzina zupčanika 3 - faktor stepena sprezanja (unosi se u izraz samo kada je ) - stepen sprezanja zupčanika 3 i 4 (z3=20), , (z4=80) - parcijalni stepeni sprezanja, tabela 8.5

- dozvoljeni napon na savijanje zupčanika 3

- faktor radnih uslova a1=5 – faktor tačnosti i finoće obrade (za grubo obrađene zupce klase površinske hrapavosti od 8 do 9 i v0=(0,8÷4)m/s, tabela 8.12) a4=1 – faktor tačnosti sklapanja (tabela 8.13), za dobar smještaj i miran rad simetrično raspoređenih zupčanika v0=2,5 m/s - obimna brzina S=1,2÷2 - usvajamo S=2 – stepen sigurnosti (zavisno od stepena odgovornosti prenosa i radnih uslova) [MPa], List 4 [mm]

Usvaja se m=3,5 [mm].

b) DINAMIČKI PRORAČUN NORMALNOG MODULA

[MPa] - dozvoljena vrijednost površinskog pritiska na zupcima zupčanika 3

[mm]

Usvaja se m=1,5 [mm]. U daljem proračunu koristićemo veći modul, tj. statičkički, m=3,5 [mm].

c) GEOMETRIJSKE KARAKTERISTIKE CILINDRIČNIH ZUPČANIKA SA KOSIM ZUPCIMA

Prema tabeli 8.18: Pogonski zupčanik Gonjeni zupčanik

Podioni prečnik [mm] [mm]

Tjemeni prečnik [mm] [mm]

Podnožni prečnik [mm] [mm] Razmak osa [mm] Širina zupčanika [mm]