ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα πτυχιακή εργασία ασχολείται με τα κριτήρια αξιολόγησης των ιστοσελίδων και ειδικότερα των σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Παρουσιάζονται παραδείγματα ιστοσελίδων, στα οποία φαίνονται τα κριτήρια αξιολόγησης που αναλύονται κατά τη διάρκεια της εργασίας. Στόχος της εργασίας είναι να βοηθήσει τον αναγνώστη και χρήστη του Διαδικτύου να αξιολογεί τους ιστοχώρους που επισκέπτεται και να μπορεί να φιλτράρει τα δεδομένα και τις πληροφορίες και να αρχίσει να χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τις σελίδες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Λέξεις Κλειδιά: Αξιολόγηση ιστοσελίδων, Διαδίκτυο, Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση.

1

Περιεχόμενα
1. Πρόλογος 2. Εισαγωγή 3. Κριτήρια Αξιολόγησης Ιστοσελίδων Προαξιολόγηση 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 Στόχος της ιστοσελίδας & Επιδιωκόμενο κοινό Σκοπός του χρήστη Ορθότητα & Ακρίβεια Προέλευση πληροφοριών Αντικειμενικότητα Επικαιρότητα Θεματική κάλυψη – Περιεχόμενο Αισθητική & Ευχρηστία Πλοήγηση 4 5 8 8 9 11 12 14 17 19 21 22 26 29 30 31 34 36 36 37 39 43 43 47

3.10 Αλληλεπίδραση 3.11 Ασφάλεια 4. Παραδείγματα ιστοσελίδων που ικανοποιούν τα κριτήρια αξιολόγησης 5. Φόρμα Αξιολόγησης Ιστοσελίδων 6. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 6.1 6.2 6.3 Ορισμός Ο ρόλος της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Πλεονεκτήματα & Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

7. Κριτήρια Αξιολόγησης Σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης 7.1 Περιεχόμενο 7.2 Εμφάνιση Ιστοσελίδας

2

7.3 Ορθότητα & Επικαιρότητα Περιεχομένου 7.4 Πλοήγηση 7.5 Προσβασιμότητα 7.6 Διεπαφή 7.7 Συνέπεια & Ασφάλεια 7.8 Απόδοση της ιστοσελίδας 7.9 Από κοινωνική άποψη 7.10 Ποιότητα των κυβερνητικών Υπηρεσιών 8. Παραδείγματα Σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης 9. Συμπεράσματα 10. Βιβλιογραφία

50 51 52 53 54 55 56 57 59 63 66

3

1. Πρόλογος
Σε εκατομμύρια ανέρχεται πλέον ο αριθμός των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο που αποτελούν μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας του Διαδικτύου. Το Διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο μέσο επικοινωνίας που ελκύει όλο και περισσότερους χρήστες κάθε ημέρα. Άνθρωποι κάθε ηλικίας από κάθε μορφωτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο πλοηγούνται στο Διαδίκτυο με σκοπό την ενημέρωση, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, καθώς και την άσκηση επαγγέλματος. Στις μέρες μας υπάρχει μία απέραντη ποικιλία διαδικτυακού υλικού, που ποικίλλει ανάλογα με την ακρίβεια, την αξιοπιστία και την αξία του. Αντίθετα με τις παραδοσιακές μορφές ενημέρωσης (βιβλία, περιοδικά, επιχειρησιακά έγγραφα), όπου κανένας δε χρειάζεται να κρίνει το περιεχόμενο πριν αυτό δημοσιευτεί, είναι δική μας υπόθεση ως χρήστες του Διαδικτύου να αξιολογήσουμε αυτά που ψάχνουμε και να δούμε αν μας ταιριάζουν.

4

2. Εισαγωγή
Το Διαδίκτυο προσφέρει πληροφορίες, δεδομένα και επικοινωνιακές υπηρεσίες από όλο τον κόσμο. Ολοένα και πληθαίνουν οι εταιρείες ή οργανισμοί που θέλουν να αποκτήσουν το δικό τους ηλεκτρονικό τόπο. Μέσα από την κάθε ιστοσελίδα διαγράφεται η παρουσία της εκάστοτε εταιρείας, προωθείται η καλή ή η κακή εικόνα της και παρέχονται πληροφορίες στους χρήστες που την επισκέπτονται. Οι πληροφορίες είναι παντού στον Παγκόσμιο Ιστό σε μεγάλες ποσότητες, που συνεχώς δημιουργούνται νέες ή επαναλαμβάνονται οι παλαιές. Οι πληροφορίες ποικίλλουν σε είδη (γεγονότα, απόψεις, ιστορίες, στατιστικές) και δημιουργούνται για πολλούς σκοπούς (να ενημερώσουν, να πείσουν, να πωλήσουν, να εκφέρουν μία άποψη, να δημιουργήσουν ή να αλλάξουν πεποιθήσεις). Για κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις, οι πληροφορίες έχουν διαφορετική ποιότητα και αξιοπιστία και ποικίλλουν ανάμεσα σε πολύ καλές και πολύ κακές. Ήδη στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 2.000.000 χρήστες του Διαδίκτυο που συνεχώς πληθαίνουν. Επίσημες μελέτες δείχνουν ότι ο μέσος χρήστης μπαίνει 19 φορές το μήνα στο Διαδίκτυο, επισκέπτεται 10 νέες ιστοσελίδες το μήνα, περνά περίπου 1 ώρα του χρόνου του στην κάθε ιστοσελίδα και περισσότερες από 10 ώρες συνολικά στο Διαδίκτυο κάθε μήνα. Όπως φαίνεται, η εισβολή του Διαδικτύου εξελίσσεται ραγδαία τόσο στην επιχειρηματική δραστηριότητα όσο και στην καθημερινή ζωή του μέσου πολίτη. [8] Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες και ταυτόχρονα ‘ανώνυμες’. Υπάρχουν πάνω από 350 εκατομμύρια κείμενα διαθέσιμα από μόνα τους στο Διαδίκτυο, άρα το να βρει κανείς σχετικές πληροφορίες online είναι αποθαρρυντικό. Οπότε είναι απαραίτητο να βρεθεί τρόπος, ώστε να αξιολογούμε αυτά που βρίσκουμε στον Παγκόσμιο Ιστό. Η ικανότητα να μπορεί να αξιολογεί κάποιος τις πηγές του Διαδικτύου είναι ανεκτίμητη. Όταν χρησιμοποιούμε μία ακαδημαϊκή ή ερευνητική βιβλιοθήκη, τα βιβλία και οι άλλες πηγές έχουν ήδη αξιολογηθεί από καθηγητές, εκδότες και βιβλιοθηκάριους. Κάθε τέτοια πληροφορία έχει αξιολογηθεί με κάποιο

5

τρόπο, πριν φτάσει στα χέρια μας. Όταν, όμως, χρησιμοποιούμε τον Παγκόσμιο Ιστό, δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω. Δεν υπάρχουν φίλτρα για αυτές τις πληροφορίες. Οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει και να γράψει σε μία ιστοσελίδα. Στο Διαδίκτυο υπάρχουν άπειρα κείμενα και πληροφορίες γραμμένα από κάθε είδους συγγραφέα. Εξαιρετικές πηγές πληροφοριών στέκονται δίπλα στις πιο ανούσιες πηγές. Το Διαδίκτυο συνοψίζει μία και μοναδική ιδέα: Άφησε τον αναγνώστη να αποφασίσει. Σύμφωνα με την LaJean Humphries, αφού δεν πιστεύουμε ότι διαβάζουμε στην εφημερίδα, έτσι δεν πρέπει να πιστεύουμε και ότι βλέπουμε ή διαβάζουμε στο Διαδίκτυο. Ο ιστοχώρος είναι το ψηφιακό πρόσωπο του κατόχου της διεύθυνσης της ιστοσελίδας, π.χ. μια επιχείρηση, ένας οργανισμός, σχολείο, φορέας, κτλ. Αυτό το ψηφιακό πρόσωπο είναι η πρώτη και πολλές φορές η μόνη πιθανότητα για να δημιουργήσει μία εντύπωση στα μάτια εκατομμυρίων καταναλωτών του διαδικτύου. Τις περισσότερες φορές επισκεπτόμαστε έναν ιστοχώρο είτε για να συλλέξουμε πληροφορίες είτε για να ενημερωθούμε για ένα θέμα που μας απασχολεί. Το κρίσιμο σημείο σε μία ιστοσελίδα είναι η ποιότητα των πληροφοριών που παρέχεται στο κοινό. Σημαντικά στοιχεία αποτελούν ο τρόπος επικοινωνίας (έμμεσος ή άμεσος) ανάμεσα στο χρήστη και τον υπεύθυνο του ιστοχώρου, η αισθητική της ιστοσελίδας, καθώς και τα εργαλεία πλοήγησης, που βοηθούν το χρήστη να περιηγηθεί μέσα στον ιστότοπο. Βέβαια, αυτά τα στοιχεία διαφέρουν και ποικίλλουν ανάμεσα στις ιστοσελίδες. Ένας επιτυχημένος ιστότοπος πρέπει να είναι απλός, φιλικός και λειτουργικός. Η παρουσία οποιουδήποτε προσώπου στο Διαδίκτυο πρέπει να αντανακλά την εικόνα του. Για παράδειγμα, μία ιστοσελίδα γεμάτη πολύχρωμα γραφικά και μη εμφανή για το κοινό στοιχεία δηλώνει μία πρόχειρη δουλειά χωρίς καθορισμένο χαρακτήρα και προσωπικότητα. Βέβαια, υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι χρήστες του Διαδικτύου επισκέπτονται ξανά και ξανά μια ιστοσελίδα. Μερικοί από τους οποίους είναι:

•

Η προσφορά αξιόλογων και χρήσιμων πληροφοριών από την ιστοσελίδα.

6

• • • • • •

Τακτική ανανέωση και ενημέρωση της ιστοσελίδας, ώστε πάντα να υπάρχει κάτι καινούριο σε αυτήν. Προσφορά προσωπικών υπηρεσιών από την ιστοσελίδα. Προβολή μοναδικών γεγονότων. Η υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται από την ιστοσελίδα. Η ευκολία χρήσης της ιστοσελίδας. Η ταχύτητα με την οποία ανοίγει μία ιστοσελίδα. Εξαιτίας της συνεχούς ροής πληροφοριών από το Διαδίκτυο και σύμφω-

να με τους λόγους επισκεψιμότητας, εμείς σαν χρήστες-αναγνώστες πρέπει να μάθουμε να αξιολογούμε τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε. Η αξιολόγηση μπορεί να γίνει σύμφωνα με τα κριτήρια που αναλύονται παρακάτω και επιγραμματικά είναι: 1. Ποιος είναι ο στόχος της ιστοσελίδας και το επιδιωκόμενο κοινό. 2. Ποιος είναι ο σκοπός του χρήστη. 3. Ορθότητα και ακρίβεια του περιεχομένου της ιστοσελίδας. 4. Προέλευση των πληροφοριών. 5. Αντικειμενικότητα του περιεχομένου που παρουσιάζεται. 6. Επικαιρότητα των πληροφοριών. 7. Θεματική κάλυψη περιεχομένου. 8. Αισθητική και ευχρηστία. 9. Πλοήγηση 10. Αλληλεπίδραση με το χρήστη. 11. Ασφάλεια.

7

3. Κριτήρια Αξιολόγησης Ιστοσελίδων

Προαξιολόγηση
Το πρώτο βήμα για την αξιολόγηση μιας ιστοσελίδας πρέπει να γίνεται πριν την αναζήτησή της. Πριν πληκτρολογήσουμε στον Παγκόσμιο Ιστό τη διεύθυνση της ιστοσελίδας, πρέπει πρώτα να σκεφτούμε τι ακριβώς ψάχνουμε και τι ζητάμε από την ιστοσελίδα. Θέλουμε η ιστοσελίδα να περιέχει γεγονότα, απόψεις (από επίσημα πρόσωπα ή οποιονδήποτε), αιτιολογημένα επιχειρήματα, στατιστικές, άρθρα, περιγραφές; Ποιος είναι ο στόχος μας; Να πάρουμε καινούριες ιδέες, να βρούμε γεγονότα ή αιτιολογημένες απόψεις για να υποστηρίξουμε κάποια άποψη ή κάτι άλλο; Μετά, εύκολα μπορούμε να αναζητήσουμε μια ιστοσελίδα, γιατί θα ξέρουμε τι πρέπει να περιέχει η ιστοσελίδα που αναζητάμε και συνεπώς να την αξιολογήσουμε.

8

3.1 Στόχος της ιστοσελίδας και επιδιωκόμενο κοινό
Πρώτα από όλα πρέπει να βρούμε το λόγο που δημιουργήθηκε η συγκεκριμένη ιστοσελίδα, για να γνωρίζουμε ποιο θα είναι περίπου το ύφος της. Οι ιστοσελίδες ανάλογα με το περιεχόμενο τους στοχεύουν κυρίως [4]: Στην ενημέρωση. Για παράδειγμα: νόμοι, κανονισμοί και υπηρεσίες (κυβερνητικές σελίδες – ομοσπονδιακές, εθνικές, τοπικές), διαθέσιμες συλλογές και υπηρεσίες (υπηρεσίες βιβλιοθήκης), διαθέσιμα σεμινάρια, προγράμματα και υπηρεσίες (εκπαιδευτικές σελίδες). Στην ψυχαγωγία. Για παράδειγμα: παιχνίδια, πάζλ, εικόνες, βιβλία, περιοδικά, πληροφορίες για δημόσια πρόσωπα, ραδιόφωνο και τηλεόραση ή για φανταστικούς χαρακτήρες-ήρωες. Στην ανταλλαγή πληροφοριών, όπως χόμπι (γενεαλογία, συλλογή γραμματοσήμων), διασημότητες (ηθοποιοί, τραγουδιστές) ή για εκπομπές. Στη διαφήμιση/πώληση προϊόντων ή υπηρεσίες (επιχείρηση/ marketing), από λουλούδια μέχρι αυτοκινούμενα. Στο να κατευθύνουν απόψεις και ιδέες. Στο να ενημερώνει για τις τελευταίες εξελίξεις. Για παράδειγμα: τελευταία γεγονότα, αποτελέσματα αθλητικών αγώνων, εφημερίδες, τηλεόραση και ραδιόφωνο. Στην προσωπική ευχαρίστηση, όπως σελίδες από ιδιώτες (παιδί ή ανήλικο) που δεν έχουν σχέση με κάποιο οργανισμό. [10] Αυτοί είναι μερικοί λόγοι που μπορεί κανείς να σκεφτεί. Το Διαδίκτυο είναι ένα δημόσιο μέρος, ανοιχτό σε όλους. Πρέπει να είμαστε προϊδεασμένοι για την ποικιλία των ανθρώπινων σκοπών, που κρύβεται πίσω από τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας. Επιπλέον, μία σωστή ιστοσελίδα οφείλει να αναφέρει, στην αρχική σελίδα ή κάπου χωριστά, ποιοι είναι οι στόχοι της και να προϊδεάζει τον α

9

ναγνώστη. Ακόμη πρέπει να προστεθεί, ότι ο δημιουργός της ιστοσελίδας πρέπει να αναφέρει το κοινό, που επιδιώκει να προσελκύσει (απλοί αναγνώστες, μαθητές (τι επίπεδο;), ειδικοί του θέματος, ερευνητές). [10] Με αυτό τον τρόπο, όποιος θα επισκέπτεται την ιστοσελίδα, ανάλογα με την ομάδα στην οποία εντάσσεται, θα γνωρίζει εξαρχής, αν η συγκεκριμένη πηγή θα ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

10

3.2 Σκοπός του χρήστη
Αν η ιστοσελίδα απευθύνεται ή όχι στο αντικείμενο που ψάχνει ο χρήστης, δε σχετίζεται μόνο με την ιστοσελίδα αυτή καθεαυτή, αλλά και με τι σκοπεύει να κάνει ο χρήστης αναζητώντας την ιστοσελίδα. Για παράδειγμα, ο χρήστης μπορεί να επισκέπτεται την ιστοσελίδα από προσωπικό ενδιαφέρον ή για επαγγελματικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς. Αν, για παράδειγμα, ο επισκέπτης αναζητά μια ιστοσελίδα για άλλη χώρα, τότε μπορεί να ψάχνει στοιχεία για να οργανώσει τις διακοπές του στη συγκεκριμένη χώρα. Ο σκοπός της αναζήτησης και αξιολόγησης των πληροφοριών είναι προσωπικός. Από την άλλη πλευρά, αν ο χρήστης χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για εκπαιδευτικούς λόγους, όπως αναζήτηση πηγών για την κυβέρνηση, οικονομία, περιβάλλον, κτλ, για κάποια χώρα, το ενδιαφέρον του διαφέρει από του άλλου χρήστη που ψάχνει για τουριστικούς λόγους. Επομένως, χρειάζεται μια διαφορετικού τύπου ιστοσελίδα, της οποίας οι πληροφορίες πρέπει να είναι ακριβείς και αξιόπιστες. Αυτές οι δύο χρήσεις της πληροφορίας, προσωπική και επαγγελματική/εκπαιδευτική, διαφέρουν μεταξύ τους και επομένως, διαφέρουν και στον τρόπο αξιολόγησης των πληροφοριών.

11

3.3 Ορθότητα & Ακρίβεια
Όταν επισκεπτόμαστε μια ιστοσελίδα ή διαβάζουμε μία πηγή, θέλουμε τα στοιχεία που βρίσκουμε να είναι ορθά και ακριβή, για αυτό το λόγο προσπαθούμε να αξιολογήσουμε το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Για να είναι οι πληροφορίες αξιόπιστες και δίχως λάθη, πρέπει να είναι ξεκάθαρος ο στόχος της πληροφορίας. Με την είσοδο μας στην εκάστοτε ιστοσελίδα, πρέπει να ελέγχουμε, αν αναφέρεται κάπου το όνομα του εκδότη, ο οποίος ελέγχει την ορθότητα όσων δημοσιεύονται. Η έλλειψη επωνυμίας, σε αυτή την περίπτωση, δεν προσφέρει ιδιαίτερα αξιόπιστες πληροφορίες. Υπάρχει τρόπος να εξακριβώσουμε τις πληροφορίες στις οποίες βασίζεται το κείμενο; Ένας τρόπος εξακρίβωσης είναι η ύπαρξη αναφορών σε πηγές που υποστηρίζουν τα λεγόμενα της ιστοσελίδας. Επιπλέον, μπορούμε να ψάξουμε για σχετική βιβλιογραφία ή παραπομπές σε άλλες ιστοσελίδες, οι οποίες πρέπει να είναι ποιοτικές, ώστε να συγκρίνουμε και να αξιολογήσουμε τις πληροφορίες που δίνει η ιστοσελίδα. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας πρέπει να μην περιέχει γραμματικά, ορθογραφικά ή τυπογραφικά λάθη, αν θέλουμε τα δεδομένα να θεωρούνται ορθά και αξιόπιστα. Υπάρχει μία εξαίρεση: Όταν η μητρική γλώσσα του σχεδιαστή της ιστοσελίδας, δεν είναι ίδια με τη γλώσσα συγγραφής, τα ορθογραφικά και γραμματικά λάθη πρέπει να παραβλέπονται. Τον αναγνώστη τον ενδιαφέρει η αξιοπιστία των πληροφοριών που είναι δημοσιευμένες στις ιστοσελίδες, για αυτό θέλει να γνωρίζει αν οι πληροφορίες είναι μοναδικές ή μπορούν να βρεθούν οι ίδιες πληροφορίες σε άλλες πηγές πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Αν η ιστοσελίδα περιλαμβάνει κυρίως γεγονότα, είναι πιο εύκολο να ελέγξει κανείς τα στοιχεία και να τα συγκρίνει με άλλες πηγές. Αν, όμως, περιέχει κυρίως απόψεις, δεν μπορεί να εγγυηθεί κάποιος για την ορθότητα και ακρίβεια των πληροφοριών. Επιπρόσθετα, αν οι πληροφορίες είναι αναπαραγωγή από άλλη πηγή, πρέπει να σκεφτούμε μήπως έχει υποστεί αλλοιώσεις. Μπορεί να χρειάζεται να βρεθεί η αρχική πηγή για να διαπιστωθεί ότι η αντιγραφή είναι πλήρης. Αν, για παράδειγμα, πρόκειται για νόμιμη αναπαραγωγή ενός άρθρου από

12

ένα έγκριτο περιοδικό θα πρέπει να συνοδεύεται από μια δήλωση σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα ή την χορήγηση άδειας αναπαραγωγής του υλικού. Επομένως, ο αναγνώστης θα είναι κατοχυρωμένος ότι αυτά που διαβάζει είναι ορθά.

13

3.4 Προέλευση πληροφοριών
Σήμερα στο Διαδίκτυο, το περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας κρίνεται σύμφωνα με την ταυτότητα του συγγραφέα. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει μια ιστοσελίδα. Είναι σημαντικό να ανακαλύψουμε ποιος είναι ο συγγραφέας και ποια είναι τα προσόντα και η ειδικότητά του, ώστε να σιγουρευτούμε για την αξιοπιστία και την ορθότητα των πληροφοριών. [4] Μερικές φορές δεν αναφέρεται ο συγγραφέας ή στη θέση του πραγματικού ονόματος χρησιμοποιείται ένα ψευδώνυμο. Το περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας προέρχεται κυρίως από τον ιδιοκτήτη της σελίδας, ο οποίος είναι είτε ιδιώτης ή επιχείρηση, είτε οργανισμός ή κάποια κυβερνητική οντότητα. Κάθε φορά που επισκεπτόμαστε μια ιστοσελίδα πρέπει πρώτα να αναζητούμε το όνομα του δημιουργού ή συγγραφέα της, που είναι υπεύθυνος για το περιεχόμενό της. [3] Είναι το όνομα του γνωστό ή το αντικρίζουμε για πρώτη φορά; Εκτός από το όνομα του δημιουργού, πρέπει να δούμε σε ποιον ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα και, αν υπάρχουν, περεταίρω προσωπικά δεδομένα. Οι καλύτερες ιστοσελίδες δημιουργούνται από άτομα που έχουν κατάλληλες γνώσεις, εκπαίδευση και εμπειρία, για να γράψουν με υπευθυνότητα το περιεχόμενο που έχουν αναλάβει. Σε κάποιο σημείο της ιστοσελίδας αναφέρονται, συνήθως, κάποια προσωπικά στοιχεία του συγγραφέα, όπως π.χ. ποια είναι η ιδιότητα και οι δραστηριότητες του, αν διαθέτει κάποια προσόντα ή αν είναι ειδικός στον τομέα του. Για να διαπιστώσουμε την ειδικότητά του, μπορούμε να ψάξουμε σε κάποια βάση δεδομένων βιβλιοθήκης ή στο Google Scholar για άλλα συγγράμματα ή κείμενα του συγγραφέα. Επίσης, μπορεί άλλοι χρήστες του Διαδικτύου να έχουν χρησιμοποιήσει κείμενα του συγγραφέα της ιστοσελίδας που διαβάζουμε και σε αναζήτηση του ονόματός του, να μας τα εμφανίσει. Η διεύθυνση της ιστοσελίδας μπορεί να μας δώσει αρκετές πληροφορίες για το συγγραφέα. Πρόκειται για προσωπική ιστοσελίδα; Μια προσωπική ιστοσελίδα δεν είναι απαραίτητα κακή, όμως χρειάζεται προσοχή. Δεν υπάρχει η εγγύηση του εκδότη ή του κατόχου του domain για τις πληροφο-

14

ρίες στη σελίδα. Πρόκειται για κάποιον εμπορικό ISP εξυπηρετητή (server) ή κάποιον άλλο πάροχο ιστοχώρου; Η κατάληξη της διεύθυνσης της ιστοσελίδας δείχνει το δημιουργό της ιστοσελίδας και το σκοπό αυτού. Σύμφωνα με τον τύπο domain που ανήκει η κάθε ιστοσελίδα είναι η αρμόδια για να δώσει μια σχετική πληροφορία με το θέμα. Οι κυριότερες καταλήξεις είναι οι ακόλουθες [4]:
Κατάληξη .com Εμπορική Είδος Σκοπός των Περιγραφή δημιουργών είναι η

προώθηση και πώληση προϊόντων. .edu Ακαδημαϊκή Σκοπός των δημιουργών είναι η ενημέρωση για θέματα εκπαίδευσης και έρευνας. Συνήθως ανήκει σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. .gov .mil Κυβερνητική Σκοπός των δημιουργών είναι η ενημέρωση και προώθηση της κυβερνητικής πληροφόρησης με επίσημα στοιχεία και δεδομένα. .org Εταιρική Σκοπός των δημιουργών είναι η ενημέρωση για έρευνα που σχετίζεται κατά κύριο λόγο με την εταιρεία ή τον οργανισμό. .net .us .uk .de Δίκτυο υπολογιστών Κωδικοί χωρών Είναι ιστοσελίδες που δηλώνουν ότι έχουν δημιουργηθεί στην ανάλογη χώρα σύμφωνα με την κατάληξη.

Σημειώνεται ότι οι ιστοσελίδες με URL κατάληξη .edu, .gov και .org είναι πιο αξιόπιστες από τις υπόλοιπες. Αν μία ιστοσελίδα δεν έχει να κρύψει κάτι και με υπευθυνότητα έχει δημοσιεύσει το περιεχόμενό της, τότε ο κάθε αναγνώστης μπορεί να βρει τα στοιχεία επικοινωνίας ή το βιογραφικό του συγγραφέα, και αν θέλει να

15

επικοινωνήσει μαζί του. Υπάρχει δεσμός που παραπέμπει στα στοιχεία του συγγραφέα ή του χορηγού; Τέλος, σαν χρήστες του Διαδικτύου πρέπει να αναζητήσουμε και το χορηγό της ιστοσελίδας, για να προχωρήσουμε στην αξιολόγησή της. Υπάρχει χορηγός, ο οποίος δημοσιεύει και συντηρεί την ιστοσελίδα; Και αν ναι, είναι ευυπόληπτος; Γενικά, ο εκδότης ή χορηγός είναι το πρακτορείο ή ο άνθρωπος όπου λειτουργεί ο server, στον οποίο είναι τοποθετημένα τα αρχεία που αποτελούν την ιστοσελίδα. Το όνομα του εκδότη φαίνεται στο πρώτο κομμάτι της ηλεκτρονικής διεύθυνσης (ανάμεσα σε http:// και στην πρώτη /). Το όνομα του χορηγού μας είναι γνωστό ή όχι; Ανταποκρίνεται στο όνομα της σελίδας;

16

3.5 Αντικειμενικότητα
Για να συμπεράνουμε κατά πόσο οι πληροφορίες μιας σελίδας είναι υποκειμενικές (προκατάληψη ή άποψη), αντικειμενικές (γεγονότα) ή και τα δύο, πρέπει να εξερευνήσουμε καλά την ιστοσελίδα. Αν η ιστοσελίδα έχει τάση προκατάληψης, φαίνεται από το γεγονός ότι περιέχει λέξεις που προσπαθούν περισσότερο να πείσουν τον αναγνώστη/επισκέπτη, παρά να τον ενημερώσουν. Μερικές από αυτές τις λέξεις υπεργενικεύουν και απλοποιούν τα αναφερόμενα θέματα, καθώς και στην ιστοσελίδα μπορεί να περιέχονται παιχνίδια, διαγωνισμοί ή αναφορές διάσημων προσώπων που έχουν σκοπό να πείσουν. [3] Κάποιες ιστοσελίδες μπορεί να παρουσιάζουν ακραίες, ρατσιστικές ή πολωτικές απόψεις. Ο αναγνώστης πρέπει να διακρίνει αν ιστοσελίδα είναι απαλλαγμένη ή όχι από στερεοτυπικά πρότυπα που έχουν να κάνουν με θέματα φύλου, εθνότητας, θρησκείας, φυλής. Το Διαδίκτυο έχει γίνει ένα κύριο εργαλείο διαφήμισης και marketing και για αυτό πρέπει να αναρωτιόμαστε κάθε φορά ποια είναι τα κίνητρα του συγγραφέα, ώστε να τοποθετήσει αυτές τις πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Συχνά η απάντηση είναι ότι σκοπός είναι η διαφήμιση ή υποστήριξη μιας συγκεκριμένης ιδέας ή άποψης. Κάθε φορά που επισκεπτόμαστε μία ιστοσελίδα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε, αν καλύπτει το θέμα πολύπλευρα ή μονοδιάστατα. Βλέπει όλες τις όψεις ενός θέματος ή στηρίζεται μόνο σε μία πλευρά, και αυτή προσπαθεί με οποιοδήποτε τρόπο να την υποστηρίξει; Η σελίδα φαίνεται να προσπαθεί να κατευθύνει απόψεις, δηλαδή προσπαθεί να επηρεάσει τη γνώμη του κοινού; Τις συγκεκριμένες απόψεις μπορούμε να τις αξιολογήσουμε, αν αυτές αναφέρεται ότι αποδίδονται σε συγκεκριμένες αξιόπιστες πηγές. Η χρήση ρημάτων που δηλώνουν προσωπική άποψη ή συναισθήματα μπορεί να προδιαθέσει τον επισκέπτη. Επιπλέον, το περιεχόμενο της ιστοσελίδας πρέπει να είναι σύμφωνο με τα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα της κοινωνίας, στης οποίας τα μέλη απευθύνεται. Τι είδους διαφημίσεις υπάρχουν στην ιστοσελίδα; Είναι γεμάτη η σελίδα με διαφημίσεις άσχετες με το περιεχόμενό της ή με προσωπικές πληροφο

17

ρίες;[11] Το Διαδίκτυο είναι σίγουρα ένα από τα πιο δυναμικά μέσα προβολής και διαφήμισης και κατακτάει ολοένα και περισσότερο χώρο στον τομέα αυτό. Οποιοσδήποτε θέλει να διαφημίσει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του, μπορεί να συνεργαστεί με τους υπεύθυνους διάφορων ιστοσελίδων, ώστε να συμπεριλαμβάνεται σε αυτές κάποιο διαφημιστικό εκ μέρους τους. Τα οικονομικά οφέλη από αυτή την κίνηση είναι μεγάλα. Δυστυχώς, όμως, οι διαφημίσεις επιβαρύνουν τη σελίδα και τις περισσότερες φορές αντιδρούν αρνητικά στο χρήστη. Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε την ύπαρξη συνδέσμων στην ιστοσελίδα. Με τον όρο σύνδεσμο (link) ορίζουμε κάποιες λέξεις ή προτάσεις ή ακόμα και κάποια εικονίδια πάνω στην οθόνη που χρησιμοποιούνται ως κουμπιά και κάνοντας κλικ επάνω τους, ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί είτε στον ίδιο τον ιστοχώρο είτε σε διαφορετικό. [1] Αν υπάρχουν σύνδεσμοι προς άλλες σελίδες, λειτουργούν; Αντιπροσωπεύουν μια σφαιρική θεώρηση των πραγμάτων ή είναι μονόπλευροι και δείχνουν προκατάληψη; Πολλές σελίδες προσφέρουν συνδέσμους σε άλλες σελίδες ανάλογου περιεχομένου και καλούν τον επισκέπτη να συγκρίνει τη δική τους πληροφορία με αυτήν των άλλων σελίδων. Όταν αυτή η παρακίνηση γίνεται προς σελίδες με αντίθετο περιεχόμενο, είναι πιθανό η αρχική σελίδα να είναι πιο ισορροπημένη και χωρίς προκαταλήψεις. Υπάρχει κάτι, από την πλευρά του χρήστη, που θα μπορούσε να αναφερθεί, αλλά δεν αναφέρθηκε στην ιστοσελίδα;

18

3.6 Επικαιρότητα
Οποιαδήποτε αξιόπιστη ιστοσελίδα περιέχει την ημερομηνία δημιουργίας της και την ημερομηνία της τελευταίας ανανέωσής της. Συνήθως βρίσκεται στο τέλος της αρχικής σελίδας και μερικές φορές σε όλες τις σελίδες του ιστοχώρου. Όταν αναφερόμαστε στη συντήρηση της ιστοσελίδας, εννοείται το πότε ανανεώθηκε τελευταία φορά. Η ανανέωση και ενημέρωση της ιστοσελίδας είναι ένα στοιχείο που μπορεί να ενθαρρύνει ή να αποθαρρύνει το χρήστη. Επισκεπτόμαστε, συνήθως μία ιστοσελίδα για να ενημερωθούμε και να πληροφορηθούμε για θέματα που μας απασχολούν. Για το λόγο αυτό, οι πληροφορίες που εμπεριέχονται στις σελίδες πρέπει να ανανεώνονται συνεχώς. Ο χρήστης μπορεί να καταλάβει κατά πόσο ενημερωμένη είναι μια ιστοσελίδα με νέα στοιχεία διαβάζοντας τα κείμενά της. Βέβαια, πολλές είναι οι ιστοσελίδες στις οποίες υπάρχει μία ένδειξη με την ημερομηνία της τελευταίας ανανέωσης, τοποθετημένη από το σχεδιαστή. Αν δεν υπάρχει αυτή η ένδειξη, δε σημαίνει ότι η σελίδα δεν είναι ανανεωμένη, αλλά δε δίνει κάποιο στοιχείο στον επισκέπτη για το πόσο ενημερωμένη είναι. Βέβαια, η συχνότητα ενημέρωσης έγκειται στο χρήστη, κατά πόσο αυτά που ψάχνει θέλουν συχνή ανανέωση. Σε κάποιες περιπτώσεις, η σπουδαιότητα της ενημέρωσης της σελίδας έγκειται στο να πληροφορήσει, κατά πόσο ο συγγραφέας συνεχίζει να διατηρεί ένα ενδιαφέρον για τη σελίδα ή την έχει παρατήσει. Ένα παράδειγμα: στατιστικά δεδομένα που δεν είναι ενημερωμένα, δεν είναι καλύτερα από ανώνυμα δεδομένα. Επιπλέον, κατά την περιήγησή μας στο Διαδίκτυο μπορεί να βρούμε σελίδες που είναι «Υπό κατασκευή»/«Coming soon» ή σελίδες, που αντί να σε προωθούν σε περιεχόμενο, σε οδηγούν σε μηνύματα του τύπου «Η σελίδα δε βρέθηκε – Page not found» ή «Η σελίδα είναι υπό κατασκευή – Under construction». Αυτά τα μηνύματα προκαλούν αρνητικές εντυπώσεις και ξενίζουν τους επισκέπτες. Για αυτό και πολλοί σχεδιαστές αντί αυτών των μηνυμάτων γράφουν μηνύματα του στυλ «Coming soon» ή «Σύντομα κοντά σας», για να δείξουν στο χρήστη πως οι πληροφορίες που αναζητά δεν είναι διαθέσιμες αυτή τη στιγμή, αλλά θα είναι σε σύντομο χρονικό διάστημα, οπότε τον ενθαρρύνει να επισκεφτεί ξανά την ιστοσελίδα.

19

Στις περισσότερες ιστοσελίδες περιέχονται δεσμοί που κατευθύνουν το χρήστη σε κάποια άλλη διεύθυνση. Ο χρήστης πρέπει να ελέγξει αν υπάρχουν ενεργοί ή μη ενεργοί σύνδεσμοι. Αν οι σύνδεσμοι είναι ενεργοί πρέπει να ελέγξουμε την ημερομηνία ενημέρωσής τους ή δημιουργίας τους, πριν τους χρησιμοποιήσουμε. Αντίστοιχα, αν οι σύνδεσμοι είναι ανενεργοί, τότε σημαίνει ότι κανείς δεν ελέγχει την κατάσταση τους.

20

3.7 Θεματική Κάλυψη – Περιεχόμενο
Η ιστοσελίδα πρέπει να παρέχει στον επισκέπτη χρήσιμες και επίκαιρες πληροφορίες. Οι ιστοσελίδες είναι χρήσιμες είτε γιατί αποτελούν πηγές πληροφοριών είτε λειτουργούν ως σύνδεσμοι για άλλες σελίδες. Παρ’ όλα αυτά, οι χρήστες μπορεί να μπερδευτούν με μία λίστα πληροφοριών, οι οποίες δείχνουν πολλά υποσχόμενες, αλλά καταλήγουν να περιέχουν περισσότερους συνδέσμους. Η κάθε ιστοσελίδα που δημιουργείται, όπως αναφέραμε πρωτύτερα, έχει ένα σκοπό και επομένως ασχολείται με ένα συγκεκριμένο θέμα. Τα θέματα που παρουσιάζονται πρέπει να είναι πλήρη και κατάλληλα, ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Οι πληροφορίες είναι σαφείς σε σχέση με το θέμα;[13] Επιπλέον, η γλώσσα που χρησιμοποιείται πρέπει να αρμόζει στο ύφος της ιστοσελίδας. Όταν επισκεπτόμαστε έναν ιστοχώρο που σκοπός του είναι η πώληση ή διαφήμιση προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών, οι πληροφορίες πρέπει να είναι εκτενείς και ποιοτικά υψηλές. Ακόμη, πρέπει να παρέχονται στον επισκέπτη πληροφορίες για την πολιτική της εταιρείας ή του ιδιώτη που έχει την ιστοσελίδα. Τι είναι αυτό που προσφέρει η ιστοσελίδα και δεν μπορεί να βρεθεί αλλού; Η ιστοσελίδα πρέπει να ελκύει τον αναγνώστη τεκμηριώνοντας το περιεχόμενο του θέματός της σε τέτοιο σημείο που να τον πείθει ότι πουθενά δε θα βρει κάτι καλύτερο.

21

3.8 Αισθητική & Ευχρηστία
Κατά τη σχεδίαση μιας ιστοσελίδας, οι σχεδιαστές εκτός από τις πληροφορίες και τα μέσα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης που θα χρησιμοποιήσουν και θα παρέχουν στους χρήστες της, δίνουν μεγάλη σημασία στην αισθητική και την ευχρηστία της. Πρέπει να επιλεχθεί ο κατάλληλος συνδυασμός χρωμάτων, σχεδίων, γραφικών και γενικά όλων των στοιχείων που θα δώσουν ένα καλαίσθητο αποτέλεσμα και θα διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του χρήστη. Η ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι εύκολη στη χρήση της από την επισκέπτη, δηλαδή να μπορεί εύκολα να την εντοπίσει, να έχει πρόσβαση σε κατάλογο προϊόντων ή υπηρεσιών και να πλοηγηθεί χωρίς δυσκολία (αναφέρεται παρακάτω). Με τον όρο ευχρηστία ή χρηστικότητα – usability ορίζουμε την αποτελεσματικότητα, την απόδοση και την ικανοποίηση που προσφέρει ένα σύστημα στο χρήστη. Η αποτελεσματικότητα αφορά την ικανότητα του συστήματος να φέρει σε πέρας επιτυχώς τις λειτουργίες του, η απόδοση να τις εκτελέσει γρήγορα και με καλή χρήση των πόρων του συστήματος και η ικανοποίηση αφορά άμεσα την υποκειμενική αίσθηση που αποκομίζει ο χρήστης από τη χρήση του. [2] Τα στοιχεία που αξιολογούμε στις ιστοσελίδες με βάση την αισθητική - ευχρηστία είναι: • Χρώματα. Τα χρώματα και οι συνδυασμοί τους είναι από τα πιο δυνατά στοιχεία για το σχεδιασμό μιας ιστοσελίδας. Η επιλογή των χρωμάτων πρέπει να γίνεται προσεκτικά, γιατί πολλές φορές τα έντονα χρώματα και τα πολλά σχέδια κάνουν τα κείμενα δυσανάγνωστα, με αποτέλεσμα να κουράζουν και να ξενίζουν τον επισκέπτη. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει κατάλληλος συνδυασμός και ομοιομορφία σε όλες τις διαφορετικές σελίδες του ίδιου ιστοτόπου. Γενικά, τα σκούρα χρώματα δε βοηθούν το χρήστη στην ανάγνωση της σελίδας. • Γραφικά. Τα γραφικά και τα πολυμέσα πρέπει να συνεισφέρουν στη διευκόλυνση κατανόησης της πλοήγησης. Τα διακοσμητικά γραφικά βοηθούν την

22

κάθε ιστοσελίδα να είναι καλαίσθητη, αλλά πρέπει να είναι λίγα και καλά. [5] Αν τα γραφικά είναι υπερβολικά και απαιτούν αρκετή ώρα για να κατέβουν από το Διαδίκτυο, πιθανόν να εκνευρίσουν και κουράσουν το χρήστη και να τον απομακρύνουν από τον ιστότοπο. Από την άλλη πλευρά, αν τα γραφικά είναι ανύπαρκτα, μειώνουν το ενδιαφέρον του χρήστη. • Ευκρίνεια γραμματοσειράς. Ο δημιουργός μιας ιστοσελίδας πρέπει να λάβει υπόψη του τα άτομα με προβλήματα όρασης, ή την πολύ υψηλή ανάλυση οθόνης του επισκέπτη. Επομένως πρέπει να αποφεύγει τις πολύ μικρές γραμματοσειρές για το βασικό κείμενο ή τις καλλιγραφικές γραμματοσειρές. • Ηλεκτρονική Διεύθυνση. Καθεμία από τις ιστοσελίδες που φιλοξενείται στον Παγκόσμιο Ιστό έχει το δικό της όνομα και τη δική της διεύθυνση, που αποτελούν την ταυτότητά της. Οι διευθύνσεις ξεκινούν πάντα με το πρωτόκολλο http://www., που είναι ίδιο για όλες τις ιστοσελίδες. Μετά ακολουθεί το όνομα της ιστοσελίδας, το οποίο για να είναι εύχρηστο στον επισκέπτη, πρέπει να δηλώνει τι περίπου περιέχει και τι παρέχει η ιστοσελίδα. Το όνομα, δηλαδή, θα πρέπει να είναι κάτι εύκολο και αντιπροσωπευτικό. Μετά το όνομα ακολουθεί η κατάληξη της ιστοσελίδας, που δηλώνει το είδος της, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. • Ταχύτητα φόρτωσης ιστοσελίδας. Το μέγεθος της σελίδας θα πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να μπορεί εύκολα να φορτωθεί από το Διαδίκτυο οποιουδήποτε χρήστη. Η ταχύτητα φόρτωσης της ιστοσελίδας δεν εξαρτάται μόνο από το μέγεθος της αλλά και από την απόκριση του εξυπηρετητή και του δικτύου. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει αντικειμενικότητα σε αυτό το κριτήριο, γιατί όλοι οι χρήστες έχουν διαφορετικό εξοπλισμό και συνδέσεις Διαδικτύου. Επομένως, όσο μικρότερο είναι το μέγεθος της σελίδας, τόσο πιο γρήγορα θα φορτώνεται η σελίδα και μένει ευχαριστημένος ο επισκέπτης. Η απόκριση ενός διαδραστικού συστήματος πρέπει να είναι κάτω από 1 δευτερόλεπτο για να δοθεί η αίσθηση της ελεύθερης κίνησης στο χρή-

23

στη, ενώ ανεκτή θεωρείται η καθυστέρηση του συστήματος, όταν δεν ξεπερνάει τα 10’’.[1] • Φωτογραφίες & Κινούμενες Εικόνες ή Κείμενο. Οι φωτογραφίες αποτελούν δυνατό εργαλείο προβολής για ιστοσελίδες που κρίνεται απαραίτητο ότι πρέπει να πληροφορήσουν το χρήστη για κάποιο χώρο της εταιρείας, επιχείρησης, οργανισμού, κτλ. Οι κινούμενες εικόνες ή κείμενο αποτελούν εξίσου δυνατό στοιχείο για μία ιστοσελίδα, αρκεί να είναι χρήσιμες, να αποφεύγονται οι υπερβολές και να μην κουράζουν τον επισκέπτη. [5] • Ήχος & Video. Σε μερικές ιστοσελίδες, κατά το άνοιγμα τους ακούγεται κάποιο ηχητικό εφέ ή υπάρχει κάποιο μουσικό κομμάτι που παίζει κατά τη διάρκεια της περιήγησης του χρήστη στον ιστοχώρο. Επιπλέον, μερικές ιστοσελίδες διαθέτουν και video, το οποίο βέβαια προσθέτει καλαισθησία στη σελίδα, αλλά ταυτόχρονα αυξάνει και το μέγεθος της. • Απαιτήσεις ιστοσελίδας. Μερικοί ιστοχώροι απαιτούν συγκεκριμένη χρήση από τους επισκέπτες. Ορισμένοι θέλουν να εγγραφείς στην ιστοσελίδα και να γνωστοποιήσεις κάποιες πληροφορίες για το άτομό σου, ενώ άλλοι ζητάνε να έχεις το απαραίτητο λογισμικό ή προγράμματα, ώστε να έχεις πρόσβαση στην ιστοσελίδα. Δύσχρηστη είναι μια ιστοσελίδα για τον επισκέπτη, όταν είναι σχεδιασμένη για τον έναν ή τον άλλο πλοηγητή (Internet Explorer, Mozilla, Opera, Safari), ενώ ο χρήστης έχει εγκαταστημένο στον Ηλεκτρονικό του Υπολογιστή μόνο ένα πρόγραμμα Πλοηγητή. Όλες οι σελίδες πρέπει πρωταρχικά να είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να ανοίγουν με Internet Explorer, που είναι ευρέως γνωστό. • Κόστος. Οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο θεωρούνται δωρεάν για τη χρήση τους. Παρ’ όλα αυτά το κόστος υπάρχει, και μπορεί να χωριστεί σε δύο κατηγορίες: α) κόστη για τη σύνδεση με την πηγή (ιστοσελίδα) και β) κόστη που σχετίζονται με τη χρήση της πνευματικής ιδιοκτησίας της ιστοσελίδας.

24

Στην περίπτωση (α), οι χρήστες που πληρώνουν το κόστος της κίνησης, πρέπει να σκεφτούν και το κόστος της σύνδεσης. Για παράδειγμα, θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα σε σελίδες με γραφικά και σε σελίδες χωρίς, αν το περιεχόμενο είναι ίδιο. Ένα παράδειγμα στην περίπτωση (β) είναι οι ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, στις οποίες πληρώνεις κάποιο αντίτιμο για τις online υπηρεσίες που παρέχουν.

25

3.9 Πλοήγηση
Μία ιστοσελίδα πρέπει να σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να παρέχει εύκολη πλοήγηση στο χρήστη σε όλο τον ιστοχώρο. Βέβαια, από την αρχή πρέπει ο χρήστης να μπορεί να κατανοεί την οργάνωση της ιστοσελίδας, δηλαδή τι μπορεί να βρει τι και πού. Η ιστοσελίδα οφείλει να παρέχει στον επισκέπτη κατάλογο περιεχομένων ή ευρετήριο, ώστε ανάλογα με το τι ενδιαφέρει το χρήστη, να κινείται και αναλόγως μέσα στον ιστοχώρο. [14] Πολύ σημαντικό για τις ιστοσελίδες είναι να υπάρχει ένας σύνδεσμος που να υποδεικνύει την επιστροφή στην αρχική σελίδα. Η αρχική σελίδα του ιστοτόπου πρέπει να είναι διαθέσιμη από κάθε άλλη εσωτερική σελίδα του. Δεν είναι καθόλου λειτουργικό να «χαθεί» ο χρήστης μέσα σε ένα πλέγμα σελίδων ή να πρέπει να πατήσει μια σειρά υπερσυνδέσμων για να επιστρέψει στην αρχική σελίδα. Μία ακόμη κατηγορία κριτηρίων είναι αυτή των εργαλείων πλοήγησης που πρέπει να είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα. Είναι μέσα που παρέχονται στον επισκέπτη, ώστε να μπορεί να πλοηγηθεί μέσα στις σελίδες του ιστοχώρου και να βρει όλες τις πληροφορίες. • Αναζήτηση. Η σελίδα οφείλει να παρέχει δυνατότητα αναζήτησης τόσο για μέσα στην ίδια τη σελίδα, όσο και σύνδεση με άλλες ιστοσελίδες. Η αναζήτηση παρέχει μία λίστα από ιστοσελίδες μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Η μηχανή αναζήτησης πρέπει να είναι εύκολη στη χρήση της και να μην υπάρχουν προβλήματα, καθώς και τα αποτελέσματα εύρεσης να περιγράφονται αναλυτικά. • Βοήθεια. Να υπάρχει ευκολόχρηστο πρόγραμμα βοήθειας. • Μενού Πλοήγησης. Για να μπορεί ο χρήστης να περιπλανηθεί μέσα στους χώρους των ιστοσελίδων, οι σχεδιαστές τοποθετούν συνήθως στην αρχική σελίδα ένα μενού με επιλογές, το οποίο ονομάζεται «μενού πλοήγησης». Το μενού πλοήγησης αποτελείται ουσιαστικά από τις διευθύνσεις των ιστοσελίδων μέσα στον ίδιο ιστοχώρο, οπότε επιλέγοντας ο χρήστης τη σύ

26

ντομη περιγραφή της σελίδας από το μενού κατευθύνεται στη σελίδα που έχει επιλέξει. Το μενού πλοήγησης θα πρέπει να βρίσκεται σε ένα σταθερό μέρος ξεχωριστά από το καθαρό περιεχόμενο και είναι ορατό στην οθόνη του υπολογιστή χωρίς να απαιτείται κύλιση. Αυτό επιτυγχάνεται με οριζόντιο μενού στο επάνω και στο κάτω μέρος κάθε ιστοσελίδας ή με κάθετο μενού που μετακινείται καθώς ο επισκέπτης μετακινείται σε μια σελίδα. • Χάρτης πλοήγησης. Είναι ο χάρτης που περιγράφει στον επισκέπτη όλες τις διαδρομές και τους συνδέσμους που μπορεί να ακολουθήσει για να πλοηγηθεί μέσα στον ιστότοπο. Όταν τα site αποτελούνται από πολλές σελίδες και συνδέσμους, ο χάρτης πλοήγησης κρίνεται απαραίτητος για να εξυπηρετηθεί καλύτερα ο επισκέπτης. • Απλοί Σύνδεσμοι. Μεταφέρουν τον επισκέπτη σε διάφορα σημεία μέσα στην σελίδα ή στον ιστοχώρο ή ακόμη και σε κάποια άλλη ιστοσελίδα. Οι σύνδεσμοι είναι κυρίως λέξεις ή μικρές προτάσεις που περιγράφουν που θα οδηγηθεί ο επισκέπτης. • Περιγραφικά Εικονίδια. Άλλος ένας τρόπος σύνδεσης περιεχομένου ανάμεσα στις σελίδες είναι τα περιγραφικά εικονίδια. Τα εικονίδια αυτά είναι έτσι σχεδιασμένα, ώστε να δίνουν στο χρήστη να καταλάβει τι είναι αυτό που περιγράφουν. Για παράδειγμα, πολλές ιστοσελίδες αντί να γράφουν με λόγια τις γλώσσες στις οποίες είναι διαθέσιμο το site, εμφανίζουν την ανάλογη σημαία κράτους. Άλλα τέτοια εικονίδια είναι το «σπιτάκι», που δηλώνει την αρχική σελίδα, ή ένα βελάκι, που δηλώνει την επιστροφή στην προηγούμενη σελίδα που βρισκόταν ο χρήστης. • Πλήκτρα πλοήγησης. Είναι παρόμοια με τα περιγραφικά εικονίδια. Είναι εικόνες-πλήκτρα μέσα στη σελίδα που πάνω τους αναγράφονται λέξεις, όπως επιστροφή, αρχική σελίδα, επόμενη σελίδα, τα οποία πατώντας τα κατευθύνουν το χρήστη στην ανάλογη διαδρομή. Η πλοήγηση θα πρέπει να είναι συνεχής σε όλα τα επίπεδα της ιστοσελίδας.

27

• Έκταση Σελίδας. Τις περισσότερες φορές τα κείμενα ή οι φωτογραφίες ξεπερνάνε την έκταση της οθόνης στο δεξί ή στο κάτω μέρος της. Για αυτό το λόγο τοποθετείται η μπάρα – page scrolling, για να μπορεί ο επισκέπτης να βλέπει όλο το περιεχόμενο της σελίδας. Καλό είναι, όμως, να αποφεύγεται η χρήση της μπάρας, κυρίως, για δεξιά-αριστερά, γιατί με το που ανοίγει ο χρήστης την ιστοσελίδα, σαρώνει μόνο αυτά που βλέπει. Οι σελίδες, που απαιτούν κύλιση, πρέπει να περιέχουν ένα σύνδεσμο "Επιστροφή στην κορυφή". • Γρήγορη ανάκτηση των σελίδων. Καλή ταχύτητα ανάκτησης της βάσης δεδομένων. Αν η σελίδα αργεί να φορτώσει, ο χρήστης δυσαρεστείται και στην αξιολόγηση που κάνει, θυμάται για την επόμενη φορά ότι η συγκεκριμένη σελίδα αργεί. • Χρήση λογισμικού. Δεν πρέπει να απαιτείται η χρήση εξειδικευμένου λογισμικού για να περιηγηθεί ο χρήστης στο δικτυακό τόπο. Ο χρήστης δεν πρέπει να εξαναγκάζεται στην εγκατάσταση πρόσθετων ή προγραμμάτων προκειμένου να μπορεί να πλοηγηθεί στον ιστοχώρο και, όταν αυτό είναι απαραίτητο, θα πρέπει να υπάρχουν αναλυτικές οδηγίες.

28

3.10 Αλληλεπίδραση
Η ιστοσελίδα θα πρέπει να αλληλεπιδρά με το χρήστη. Με τον όρο αλληλεπίδραση εννοούμε την ηλεκτρονική επαφή που έχει ο επισκέπτης με την ιστοσελίδα. [2] Η παρουσίαση περιεχομένου θα πρέπει να μπορεί να αλλάζει ανάλογα με τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχει ο χρήστης κάθε φορά. Επιπλέον το περιεχόμενο θα πρέπει να προβάλλεται και να τροποποιείται ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών. Για παράδειγμα, πρέπει να διευκολύνονται και άτομα με συγκεκριμένες ανάγκες (δυσκολίες όρασης & ακοής). Στην περίπτωση των ατόμων με δυσκολίες στην όραση θα ήταν σημαντικό, να μπορούν να προβάλλουν τη σελίδα με διαφορετική γραμματοσειρά και αλλαγές στο μέγεθος της γραμματοσειράς. Ένα άλλο στοιχείο αλληλεπίδρασης με την ιστοσελίδα είναι η ενεργός συμμετοχή των χρηστών, όπως, η δυνατότητα συνομιλίας με άλλους επισκέπτες για επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων ή η συμπλήρωση φόρμας ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για αποστολή e-mail. Ακόμη, μπορούμε να ψάξουμε αν η ιστοσελίδα έχει τη δυνατότητα αποστολής ενημερωτικών δελτίων (newsletters), ώστε να ενημερώνει πιο γρήγορα και κατ’ ιδίαν το χρήστη.

29

3.11 Ασφάλεια
Ένα τελευταίο κριτήριο αξιολόγησης των ιστοσελίδων, αλλά εξίσου σημαντικό με τα προαναφερόμενα είναι η ασφάλεια που προσφέρει η εκάστοτε ιστοσελίδα στον χρήστη. Υπάρχουν αξιόπιστα συστήματα ασφαλείας και επαρκή πρωτόκολλα ασφαλείας; Όταν επισκεπτόμαστε έναν ιστοχώρο με σκοπό την αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών και πληρωμή μέσα από το Διαδίκτυο, πρέπει να ελέγξουμε αν υπάρχουν ασφαλή συστήματα πληρωμής ή αν υπάρχει κάποια πιστοποίηση που καλύπτει την ασφάλεια του χρήστη. Επιπλέον, προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα του επισκέπτη, όπως όνομα χρήστη, κωδικός, αριθμός πιστωτικής, διεύθυνση; Για να είναι οι χρήστες και οι επισκέπτες σίγουροι ότι υπάρχει μία αρχική ασφάλεια στην ιστοσελίδα, θα πρέπει να υπάρχει κάπου η λέξη ή το σήμα «Copyright». Ακόμη και αν το σήμα “Copyright” δεν είναι εμφανές στην ιστοσελίδα, κάποιος έγραψε και είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία των κειμένων, γραφικών, ήχου και εικόνας. Όλα αυτά τα στοιχεία υπόκεινται σε συμφωνία “Copyright”.

Παρακάτω ακολουθούν μερικά παραδείγματα ιστοσελίδων, που ικανοποιούν κάποια από τα κριτήρια αξιολόγησης που αναφέρθηκαν παραπάνω, και μία φόρμα αξιολόγησης, που θα βοηθήσει τους χρήστες στη διαδικασία της αξιολόγησης.

30

4. Παραδείγματα ιστοσελίδων που ικανοποιούν τα κριτήρια αξιολόγησης

Πλοήγηση Μενού Επιλογή γλώσσας Συνεχής Ενημέρωση

Πληροφορίες για το site

Δικαιώματα χρήσης

Επικοινωνία

Παράδειγμα 1. Η ιστοσελίδα είναι η αρχική σελίδα του ιστοχώρου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: http://www.uom.gr/.

31

Διάδραση με το χρήστη

Μενού

Copyright

Όροι χρήσης & επικοινωνία

Χάρτης Πλοήγησης

Παράδειγμα 2. Η ιστοσελίδα είναι η αρχική σελίδα του ιστοχώρου με διεύθυνση http://tv.pathfinder.gr/.

32

Πλοήγηση

Πληροφορίες

Αναζήτηση

Διάδραση με το χρήστη

Copyright & Δικαιώματα

Παράδειγμα 3. Η ιστοσελίδα είναι η αρχική σελίδα της εταιρείας κινητών NOKIA: http://www.nokia.gr/.

33

5. Φόρμα Αξιολόγησης Ιστοσελίδων
Κριτήρια Ερωτήσεις Σχόλια & Βαθμολογία

Ποια είναι η κατάληξη της διεύθυνσης της σελίδας (URL); Μας λέει κάτι για την πηγή Προέλευση πληροφοριών της σελίδας; Ποιος είναι ο συγγραφέας/εκδότης; Ο συγγραφέας παρέχει πληροφορίες επικοινωνίας; Σκοπός του ιστοχώρου & κοινό που απευθύνεται Σε ποιες ομάδες χρηστών απευθύνεται; Η σελίδα είναι εύκολη στη χρήση της; Είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα επιλογές για άτομα με ειδικές ανάγκες; Υπάρχει κατάλογος επιλογών που βοηθάει στην πλοήγηση; Ποια είναι η πρόθεση της ιστοσελίδας: να πείσει, πληροφορήσει ή ψυχαγωγήσει; Πόσο κατάλληλο είναι το περιεχόμενο, το επίπεδο της γλώσσας, τα γραφικά, οι ήχοι; Ποιότητα πληροφοριών & Περιεχόμενο Πόσο έγκυρες είναι οι πληροφορίες; Οι πληροφορίες είναι καλά γραμμένες; Υπάρχουν λάθη σύνταξης ή γραμματικής; Σε περίπτωση μεταφοράς πληροφορίας από άλλη πηγή έχει υποστεί αλλοιώσεις; ΝΑΙ ΟΧΙ 1 ΝΑΙ ΝΑΙ 2 3 4 5 Οι πληροφορίες είναι αντικειμενικές ή υποκειμενικές; ΝΑΙ ΟΧΙ 1 2 3 4 5 ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ Ποιος ο σκοπός της συγκεκριμένης ιστοσελίδας; Όνομα E-mail

Ευκολία χρήσης

ΟΧΙ ΟΧΙ

34

Αναφέρονται πηγές (π.χ. βιβλιογραφία); Είναι η σελίδα οργανωμένη και εύκολα να πλοηγηθείς; Η σχεδίαση ταιριάζει στο ύφος της ιστοσελίδας; Υπάρχουν διαφημίσουν που αποπροσανατολίζουν το χρήστη; Πολύς ο χρόνος για να φορτωθεί η σελίδα; Η παρουσίαση είναι αποτελεσματική και ευχάριστη, για να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του χρήστη; Ανανέωση & ενημέρωση της σελίδας Αναγράφεται κάπου πότε δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα ή πότε ανανεώθηκε τελευταία φορά; Οι σύνδεσμοι είναι ενεργοί, ανενεργοί ή οδηγούν σε μήνυμα σφάλματος; Υπάρχουν σύνδεσμοι προς άλλες σελίδες; Σύνδεσμοι Ποιοι συνδέονται με τη σελίδα αυτή; (αναζητήστε για αυτή τη σελίδα σε κάποια μηχανής αναζήτησης (π.χ. Google)) Πόσο σχετικοί και χρήσιμοι είναι; Θα συστήνατε τη συγκεκριμένη σελίδα ανεπιφύλακτα σε φίλους, γνωστούς ή στον εργασιακό σας χώρο;

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ ΝΑΙ

ΟΧΙ ΟΧΙ

Πλοήγηση

ΝΑΙ ΝΑΙ

ΟΧΙ ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

1

2

3

4

5

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Η αξιολόγηση θα γίνει είτε με συμπλήρωση σχολίων από τους χρήστες είτε με συμπλήρωση ΝΑΙ/ΟΧΙ ή επιλογή βαθμού από το 1 έως 5 (με το 5 η καλύτερη βαθμολογία).

35

6. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
6.1 Ορισμός
Πολλές είναι οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο που επωφελούνται την ψηφιακή επανάσταση και χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να προσφέρουν δημόσιες υπηρεσίες. Από την άλλη πλευρά όμως, αυξάνονται και οι προσδοκίες των πολιτών για τις δημόσιες υπηρεσίες, μιας και χρησιμοποιούν όλο και συχνότερα το Διαδίκτυο για υπηρεσίες και θέματα κυβερνητικού περιεχομένου. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της ΕΕ είναι "η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών στη δημόσια διοίκηση σε συνδυασμό με οργανωτικές αλλαγές και νέες δεξιότητες του προσωπικού, με σκοπό τη βελτίωση της εξυπηρέτησης του κοινού, την ενδυνάμωση της δημοκρατίας και την υποστήριξη των δημόσιων πολιτικών". Ουσιαστικά, η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αποτελεί μία προσπάθεια στο γενικότερο πλαίσιο εκμετάλλευσης των σύγχρονων τεχνολογιών προκειμένου να μπορεί να μπορεί ο απλός ο πολίτης να διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις του προς τους Δημόσιους Φορείς με χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου κερδίζοντας έτσι πολύτιμο χρόνο και αποφεύγοντας την γραφειοκρατία. Επίσης, με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια στην πραγματοποίηση των συναλλαγών, περισσότερη διαφάνεια και μπορεί να καταπολεμηθεί η διαφθορά αφού όλες οι ενέργειες μπορούν να ελεγχθούν. [21] Ο ορισμός αυτός καθορίζει δύο θεμελιώδεις αρχές: Πρώτον: Οριοθετεί τους στόχους της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε τρεις συγκεκριμένους τομείς: Εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων Βελτίωση των δημοκρατικών διαδικασιών Υποστήριξη των δημόσιων πολιτικών. Δεύτερον: Συνδέει άρρηκτα την ηλεκτρονική διακυβέρνηση με ευρύτατες οργανωτικές αλλαγές στο εσωτερικό της δημόσιας διοίκησης. [26]

36

6.2 Ο ρόλος της ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αποτελεί καταλύτη για να διευκολυνθεί η καλύτερη και αποτελεσματικότερη διοίκηση. Βελτιώνει τη διαμόρφωση και την εφαρμογή των πολιτικών που ασκεί το Δημόσιο και βοηθά τον δημόσιο τομέα να αντιμετωπίσει τις αλληλοσυγκρουόμενες απαιτήσεις για την παροχή περισσότερων και καλύτερων υπηρεσιών με λιγότερους πόρους. Ενώ η τεχνολογία δεν μπορεί να μετατρέψει τις κακές διαδικασίες σε καλές, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση προσφέρει στον δημόσιο τομέα μία επιλογή για να επιτελέσει διαφορετικά τα καθήκοντά του. Για παράδειγμα, η βελτίωση της απόδοσης και του ανταγωνισμού στις δημόσιες συμβάσεις με την ηλεκτρονική διεκπεραίωση των συμβάσεων είναι δυνατόν να εξοικονομηθούν εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ και να κατευθυνθούν προς επένδυση σε δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, ώστε να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση. Παράλληλα θα βελτιωθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία για τις δημόσιες συμβάσεις.[17] Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν μειώσει δραστικά το χρόνο που χρειάζεται για την ίδρυση νέας εταιρείας και προσφέρουν δωρεάν ηλεκτρονική εγγραφή στα μητρώα. Με τον τρόπο αυτό οι επιχειρηματίες έχουν τη δυνατότητα να αφιερώσουν τους περιορισμένους πόρους τους σε πραγματικά επιχειρηματικές δραστηριότητες. Με τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων κοινωνικής ασφάλισης οι εταιρίες εξοικονομούν ήδη σήμερα διοικητικά γενικά έξοδα και έτσι ελευθερώνονται πόροι για την παραγωγή ή την καινοτομία. Με την ηλεκτρονική διάθεση πληροφοριών του δημοσίου τομέα προς περαιτέρω αξιοποίηση (όπου αυτό επιτρέπεται από τη νομοθεσία), παρέχεται στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να αναπτύξουν ελκυστικότερα και ανταγωνιστικότερα προϊόντα. Έχει ήδη αποδειχθεί ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση έχει σημαντικές συνέπειες στη ζωή των πολιτών. Οι πολίτες έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες πρόσβασης στις πληροφορίες από τις δημόσιες αρχές. Έτσι, έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν πώς δαπανώνται οι φόροι που καταβάλλουν και πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, εντείνονται δηλαδή τα δικαιώματά τους. Αυτό αποτελεί βελτίωση ώστε οι δημόσιοι φορείς να είναι περισσότε

37

ρο διαφανείς, υπόλογοι και ανοικτοί. Ενισχύεται η δημοκρατική διαδικασία.

38

6.3 Πλεονεκτήματα και Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι ορατά σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς μας. Πρώτα από όλα, αυξάνεται η παραγωγικότητα της Δημόσιας Διοίκησης. Αυτό επιτυγχάνεται, κυρίως, με τη μείωση του κόστους παροχής υπηρεσιών, τη μείωση των αναγκών επικοινωνίας με το κοινό, με τον καλύτερο συντονισμό ανάμεσα στους φορείς καθώς χρησιμοποιούν κοινά πρότυπα, με την καλύτερη αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών που οδηγεί σε αναδιοργάνωση των διαδικασιών και με τη δυνατότητα νέων υπηρεσιών και μεθόδων λειτουργίας, όπως τηλε-εργασία, τηλε-εκπαίδευση και χρήση των forums. Επιπλέον, με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση παρέχονται καλύτερες υπηρεσίες για πολίτες και επιχειρήσεις. Αυτό μεταφράζεται σε μείωση του χρόνου εξυπηρέτησης, μείωση του κόστους για πολίτες και επιχειρήσεις, αύξηση ασφάλειας και ακεραιότητας δεδομένων, παροχή υπηρεσιών σε βάση και δυνατότητα παροχής υπηρεσιών που δεν κάνουν διακρίσεις σε φύλο, χρώμα, ηλικία και ικανότητες. Επιπρόσθετα, ο χρήστης μίας ηλεκτρονικής υπηρεσίας δεν χρειάζεται να γνωρίζει τον τρόπο λειτουργίας, τη δομή και τις αρμοδιότητες των οργανωτικών μονάδων της Δημόσιας Διοίκησης που εμπλέκονται με την εξυπηρέτησή του. Η μόνη του ευθύνη είναι να παραλαμβάνει το αποτέλεσμα της υπηρεσίας από ένα σημείο εξόδου χωρίς να εμπλέκεται σε ενδιάμεσα στάδια εξυπηρέτησης. Ο βασικός στόχος της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι να ενισχύσει την δημοκρατία και να κάνει τις κυβερνήσεις να ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες των πολιτών. Ουσιαστικά η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση ή αλλιώς το e-government, όπως χρησιμοποιείται ευρέως, είναι η χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, ώστε να γίνουν η κυβέρνηση και οι υπηρεσίες της πιο προσβάσιμες, πιο αποτελεσματικές και πιο υπεύθυνες απέναντι στους πολίτες. Αυτό γίνεται παρέχοντας μεγαλύτερη πρόσβαση στις κυβερνητικές πληροφορίες, προωθώντας τον τρόπο αλληλεπίδρασης του κοινού με τα κυβερνητικά όργανα, μειώνοντας την πιθανότητα για διαφθορά και κερδοσκοπία, κάνοντας όλες τις διαδικασίες πιο προσιτές και κατανοητές στον απλό πολίτη και παρέχοντας δυνατότητες ανάπτυξης σε γεωργικές και παραδοσιακά υποβαθμισμένες περιοχές. [21]

39

Αυτό έχει οδηγήσει τις κυβερνήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες να παρέχουν όλο και περισσότερες υπηρεσίες μέσα από το Διαδίκτυο. Η παρουσία της κυβέρνησης στο Διαδίκτυο φαίνεται από τις παρακάτω παροχές υπηρεσιών ανάλογα με τις ομάδες ατόμων, στις οποίες απευθύνεται: Κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο για τους πολίτες (G2C - Government to Citizen): Φόροι εισοδήματος, αίτηση χορήγησης αντιγράφου φορολογικής ενημερότητας, δήλωση και ειδοποίηση εκκαθάρισης. Υπηρεσίες εύρεσης εργασίας από ειδικά γραφεία. Εισφορές κοινωνικής ασφάλισης (επιδόματα ανεργίας, επιδόματα παιδιών, ιατρικές δαπάνες, φοιτητικές επιχορηγήσεις). Προσωπικά έγγραφα (διαβατήριο και δίπλωμα αυτοκινήτου). Δήλωση αυτοκινήτου (καινούρια, μεταχειρισμένα και εισαγόμενα). Έκδοση οικοδομικής άδειας. Δήλωση στην αστυνομία (π.χ. περίπτωση διάρρηξης). Δημόσιες βιβλιοθήκες (διαθεσιμότητα καταλόγων). Πιστοποιητικά γέννησης και γάμου (αίτηση και παράδοση). Εγγραφή σε τριτοβάθμια εκπαίδευση / πανεπιστήμιο. Αλλαγή στοιχείων κατοικίας (π.χ. μετακόμιση). Υπηρεσίες σχετικές με την υγεία (διαθέσιμες συμβουλές, εφημερεύοντα νοσοκομεία, κλείσιμο ραντεβού).[18] Κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο για τις επιχειρήσεις (G2B - Government to Business): Εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζομένους. Χορήγηση διαφόρων ειδών δικαιολογητικών, βεβαιώσεων και αιτήσεων που είναι απαραίτητα για τη σωστή και νόμιμη λειτουργίας τους. Έλεγχος εγκυρότητας ΑΦΜ και φορολογικής ενημερότητας. Λήψη πιστοποιητικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας. Φόροι εταιρειών δήλωση και ειδοποίηση εκκαθάρισης. Δήλωση του Φ.Π.Α. Εγγραφή μιας νέας επιχείρησης. Υποβολή στοιχείων στις στατιστικές υπηρεσίες. Δηλώσεις τελωνείου.

40

Άδειες σχετικές με το περιβάλλον. Δημόσια Σύμβαση. Έλεγχος του δικαιώματος χρήσης της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου της επιχείρησης. Κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο για τους υπαλλήλους (G2E - Government to Employee), ότι ισχύει και για τους πολίτες: Βάσεις δεδομένων στο Διαδίκτυο. Αναζήτηση θέσεων εργασίας. Διαδικτυακά εργαλεία για προγραμματισμό, διαχείριση εισοδήματος και εργασιών. Διαδικτυακές Βιβλιοθήκες και μηχανές αναζήτησης. Χρήσιμοι σύνδεσμοι σε άλλες πηγές. Κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο για άλλους φορείς διοίκησης: G2G (Government to Government-national). Η κατηγορία αυτή αναφέρεται στα διάφορα είδη υπηρεσιών που πραγματοποιούνται μεταξύ των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης σε εθνικό επίπεδο. G2G (Government to Government-international): Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όλες εκείνες οι υπηρεσίες που βρίσκονται εκτός των εθνικών συνόρων και υλοποιούνται από την συνεργασία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες χώρες. Η ηλεκτρονική Διακυβέρνηση μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε τέσσερις κυρίως δραστηριότητες: • Μετάδοση πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου, όπως κλασικές υπηρεσίες, για διακοπές, προγράμματα και ανακοινώσεις. • Αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ υπηρεσιών και πολιτών ή επιχειρήσεων ή άλλων υπηρεσιών. Οι πολίτες θα μπορούν να επικοινωνούν με τις υπηρεσίες, να αναφέρουν τα προβλήματά τους ή να σχολιάζουν. • Διεύθυνση όπου θα γίνονται οι συναλλαγές, όπως επιστροφή φόρων, ειδοποιήσεις υπηρεσιών ή παραλαβή επιχορηγήσεων. • Ότι σχετίζεται με την κυβέρνηση, όπως online εκλογική διαδικασία, online ψηφοφορία και εκστρατεία.[24]

41

Συνεχώς νέες μορφές διακυβέρνησης κάνουν την εμφάνισή τους, αντανακλώντας τις ολοένα μεταβαλλόμενες οργανωτικές και οικονομικές δομές, με σημαντικές επιδράσεις στον τρόπο που "υπάρχουμε" ως πολίτες. Είναι σαφές ότι η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση δεν αφορά μόνο στην παροχή online υπηρεσιών και στην καλύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων, αλλά συνιστά ένα νέο σύνολο τεχνολογικά υποβοηθούμενων διαδικασιών, που προάγουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης. [26] Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για να εκτιμήσουμε την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στη χώρα μας, είναι το έργο των ΚΕΠ το οποίο αποτελεί αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας, το μεγαλύτερο έργο πληροφορικής, ψηφιακής διασύνδεσης και ολοκληρωμένων συναλλαγών με στόχο ταχύτατες συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο. Κατά το Χρήστο Ζώη, ΚΕΠ είναι ίσως το πιο δυναμικό και αποτελεσματικό τμήμα της Δημόσιας Διοίκησης, το οποίο εφαρμόζει υπηρεσίες διαφανείς, ταχύτατες και αξιόπιστες χωρίς περιττά οικονομικά βάρη για τους πολίτες και πρόσθετο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό. Σήμερα λειτουργούν 1.108 ΚΕΠ με 1.034 πιστοποιημένες διαδικασίες, ενώ εντάσσονται συνεχώς νέες και επικαιροποιούνται πιστοποιημένες διαδικασίες. Οι πολίτες τα επιλέγουν συνειδητά έναντι των κλασικών δημοσίων υπηρεσιών λόγω της ανώτερης εξυπηρέτησης που εισπράττουν. Τα ΚΕΠ διεκπεραιώνουν σήμερα 8 φορές περισσότερες υποθέσεις σε σχέση με το παρελθόν. Οι πολίτες το ζουν καθημερινά μιας και περισσότεροι από 60.000 εξυπηρετούνται εβδομαδιαίως.[27]

42

7. Κριτήρια Αξιολόγησης σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Η αξιολόγηση των σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι σημαντική αλλά και περίπλοκη, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Μία συνεπής, καθαρή και κατάλληλη σχεδίαση της ιστοσελίδας έχει θετικό αντίκτυπο στους πολίτες που την επισκέπτονται. Τα κριτήρια μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στις παρακάτω ομάδες:

7.1 Περιεχόμενο
Το περιεχόμενο είναι το κύριο στοιχείο, για να είναι μία σελίδα εύχρηστη. Όσο καλοσχεδιασμένη και να είναι μια ιστοσελίδα, όσο εντυπωσιακά γραφικά και να έχει, αν υστερεί ως προς το περιεχόμενό της, είναι πολύ πιθανό να μην επιτύχει το στόχο της. Οι πολίτες, ως προς το περιεχόμενο, περιμένουν να βρουν ποια είναι η ταυτότητά, οι υπεύθυνοι ή ποιος ο σκοπός της σελίδας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η ομαδοποίηση των πληροφοριών πρέπει να είναι ξεκάθαρη και να καθορίζει σε εύρος και βάθος το περιεχόμενο. Επισκεπτόμενοι την κάθε κυβερνητική ιστοσελίδα πρέπει να αναζητήσουμε κάποια στοιχεία, τα οποία θα μας βοηθήσουν να κρίνουμε τη σελίδα ως αξιόλογη ή όχι. Για την αξιολόγηση της ιστοσελίδας σε σχέση με το περιεχόμενο κοιτάμε τα παρακάτω: Σε ποια ομάδα χρηστών απευθύνεται η ιστοσελίδα; Πρέπει να αποβλέπει σε όσο το δυνατόν ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι κατάλληλη για το κοινό; Το περιεχόμενο δεν πρέπει να περιλαμβάνει ορθογραφικά, γραμματικά ή συντακτικά λάθη. Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι της ιστοσελίδας; Κάθε ιστοσελίδα, όπως και οι κυβερνητικές, οφείλουν να δημοσιεύουν πληροφορίες για τους συγγραφείς (π.χ. ονόματα) των κειμένων ή εγγράφων ή για τον ιδιοκτήτη ή υπεύθυνο της ιστοσελίδας (π.χ. όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο). Ποιος είναι ο κυβερνητικός οργανισμός ή διοίκηση που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία της σελίδας και παροχή υπηρεσιών μέσα από αυτήν; [6] Πρέπει να υπάρχει μια σύντομη παρου-

43

σίαση του φορέα, ποια είναι η νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία του και την άσκηση των αρμοδιοτήτων του. Για να βρούμε αυτά τα στοιχεία ψάχνουμε την ιστοσελίδα για συνδέσμους με ονομασία όπως: «Για εμάς», «Φιλοσοφία», «Προέλευση», «Βιογραφία», κτλ. Αν δεν μπορεί κάποιος να βρει τέτοιες πληροφορίες, πηγαίνει στο κουτάκι όπου αναγράφεται η διεύθυνση της ιστοσελίδας και αρχίζει να διαγράφει χαρακτήρες μέχρι να βρίσκει «/», ώσπου να βρει κάποια σελίδα του ιστοχώρου με τις πληροφορίες που αναζητά. Επικοινωνία. Οι ιστοσελίδες οφείλουν να περιέχουν ένα σύνδεσμο με το όνομα «Επικοινωνία», όπου εκεί μπορούμε να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να έρθουμε σε επικοινωνία με τον υπεύθυνο του ιστοχώρου ή το συγγραφέα. Τα μέσα επικοινωνίας είναι, συνήθως, η διεύθυνση, τηλέφωνο και φαξ, καθώς και το e-mail. Μια διεύθυνση e-mail, για παράδειγμα, αν δε συνοδεύεται από επιπλέον πληροφορίες για το συγγραφέα, δε φτάνει για να εκτιμήσουμε τα διαπιστευτήρια του συγγραφέα. Αν, δυστυχώς, είναι μόνο αυτό που υπάρχει σαν στοιχείο, προσπαθήστε να στείλετε μήνυμα στο συγγραφέα ρωτώντας ευγενικά για περισσότερες πληροφορίες για το άτομό του. Ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας, λιγότερο διαδεδομένος, είναι η συμπλήρωση φόρμας επικοινωνίας. Με τη φόρμα επικοινωνίας, ο χρήστης μπορεί να έρθει σε επαφή με το δημιουργό, να θέσει ερωτήματα και να πάρει απαντήσεις. Ο χρήστης καταχωρεί στη φόρμα τα στοιχεία του (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, e-mail) μαζί με τις ερωτήσεις του, τα σχόλια του ή τις παρατηρήσεις του και τα αποστέλλει στο διαχειριστή της σελίδας. Ακόμη, ψάχνουμε αν υπάρχουν αναφορές και σε άλλες πηγές κειμένων για τους συγγραφείς αυτής της σελίδας, που έχουμε επισκεφτεί. Για παράδειγμα, για ποιο λόγο δημιουργήθηκε ή τι μπορεί να βρει ο επισκέπτης στον ιστοχώρο. Ο συγγραφέας ή ο χορηγός δημιούργησε την ιστοσελίδα για επαγγελματικό ή ερασιτεχνικό σκοπό, οπότε πρέπει να το κάνει γνωστό στο κοινό του.

44

Χρηστικότητα μιας ιστοσελίδας. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας που αναφέρεται στο αντικείμενο της ιστοσελίδας δε θα πρέπει να επαναλαμβάνεται. Επιπλέον, το περιεχόμενο πρέπει να έχει μία λογική δομή και να είναι χωρισμένο ανάλογα με το θέμα του σε τομείς και επίπεδα, ώστε να βοηθάει τον επισκέπτη στην καλύτερη κατανόηση των πληροφοριών. Ουσιαστικά, για να είναι μια σελίδα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης εύχρηστη, πρέπει να υπάρχουν τα ακόλουθα στοιχεία: Διαχωρισμός κειμένων ανάλογα με τη θεματολογία τους. Το κείμενο και οι πληροφορίες πρέπει να είναι ορατές από το χρήστη με τη πρώτη ματιά και να βρίσκουν ότι θέλουν χωρίς δυσκολία. Επιλογές για εκτύπωση, όταν κρίνεται απαραίτητο. Επιλογή για αλλαγή γλώσσας, όταν το κοινό είναι από πολλές και διαφορετικές εθνικότητες. Για παράδειγμα, αν έχουμε μια σελίδα ενός κρατικού οργανισμού που παρέχει υπηρεσίες, οι πληροφορίες αυτές είναι προσβάσιμες σε μέλη μειονοτήτων που μένουν στη χώρα; Επιλογές για άνοιγμα διαφορετικών ειδών αρχείων (π.χ. κείμενο, ήχος, βίντεο). Πληροφορίες ή ειδοποίηση για τον τύπο αρχείου και μέγεθος, που θέλει να κατεβάσει ο πολίτης. Χρήση συνδέσμων. Κάθε ιστοσελίδα πρέπει να έχει συνδέσμους είτε με άλλες σχετικές ιστοσελίδες (π.χ. τοπική και εθνική κυβέρνηση) είτε με παλαιά δημοσιευμένα αρχεία με παρόμοιο περιεχόμενο και χρήσιμες πληροφορίες.[17] Θα πρέπει να υπάρχει καθαρή διάκριση ανάμεσα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς συνδέσμους, δηλαδή ποιοι σύνδεσμοι κατευθύνουν σε άλλες σελίδες και ποιοι μέσα στην ίδια τη σελίδα σε άλλο σημείο.[16] Οι περισσότεροι πλοηγητές, για μεγαλύτερη ευκολία των χρηστών, χρησιμοποιούν δύο διαφορετικά χρώματα για την εμφάνιση των συνδέσμων. Οι σύνδεσμοι προς σελίδες που οι χρήστες δεν έχουν επισκεφτεί συνήθως εμφανίζονται με χρώμα μπλε, σε αντίθεση με τους συνδέσμους προς σελίδες που έχουν επισκεφτεί εμφανίζονται συνήθως με χρώμα μωβ ή κόκκινο. Αν αυτό το στοιχείο απουσιάζει από τους συνδέσμους, ξενίζει τους χρήστες, οι οποίοι πλοηγούνται σε διάφορες κατευ

45

θύνσεις στο Διαδίκτυο και μπορεί να μη θυμούνται το όνομα της ιστοσελίδας που έχουν ήδη επισκεφτεί. Η ονομασία των συνδέσμων πρέπει να είναι αντιπροσωπευτική του περιεχομένου στο οποίο οδηγεί ο σύνδεσμος. Γενικές ονομασίες όπως «Κάντε click εδώ» πρέπει να αποφεύγονται. Εάν ένας σύνδεσμος οδηγεί σε άλλο διαδικτυακό τόπο προτείνεται αυτό να είναι εμφανές στο χρήστη.

46

7.2 Εμφάνιση ιστοσελίδας
Ένα άλλο κριτήριο για την αξιολόγηση των σελίδων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι η εμφάνιση της ιστοσελίδας και πόσο βοηθάει τον πολίτη και χρήστη του Διαδικτύου στη χρήση της. Η αρχική σελίδα ενός ιστοχώρου ηλεκτρονικής διακυβέρνησης πρέπει να περιλαμβάνει: • Το λογότυπο και την πλήρη επίσημη επωνυμία του φορέα, • Ένα σύντομο μήνυμα καλωσορίσματος στο ΔΔΤ του φορέα, • Ταχυδρομική διεύθυνση, αριθμούς τηλεφώνων και τηλεομοιοτυπίας, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του φορέα, • Συνδέσμους προς τις υπόλοιπες σελίδες του ιστοχώρου , όπως πληροφοριακό περιεχόμενο, υπηρεσίες, εργαλεία και μηχανισμούς αναζήτησης, πλοήγησης και επικοινωνίας. • Συνδέσμους ανάλογα με το τμήμα περιεχομένου που εμφανίζεται σε κάθε σελίδα, όπως Πολίτες, Επιχειρήσεις, Φορείς/ Οργανισμοί. Η Επιλογή χρώματος παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην πρώτη άποψη που σχηματίζει ο επισκέπτης για την ιστοσελίδα και σύμφωνα με το Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών: Τα χρώματα και οι χρωματικοί συνδυασμοί που χρησιμοποιούνται για την παρουσίαση του περιεχομένου και το υπόβαθρο (φόντο) των ιστοσελίδων πρέπει να είναι ενιαία σε όλες τις σελίδες του ιστοχώρου. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται για την παρουσίαση του περιεχομένου πρέπει να παρέχουν επαρκή αντίθεση (contrast) σε σχέση με το υπόβαθρο (φόντο) των ιστοσελίδων. Το περιεχόμενο ενός ιστοχώρου πρέπει να απεικονίζεται με σκούρο χρώμα γραμμάτων ενώ το υπόβαθρο (φόντο) των ιστοσελίδων πρέπει να είναι ανοιχτόχρωμο. Η υπερβολική χρήση χρωμάτων στο κείμενο κουράζει τον αναγνώστη. Για τη διαφοροποίηση της λειτουργικής περιοχής και της περιοχής κειμένου πρέπει να χρησιμοποιείται διαφορετικό χρώμα.[23]

47

Αναγνωσιμότητα. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδα πρέπει να είναι ευανάγνωστο στο χρήστη. Για την παρουσίαση του περιεχομένου ενός ιστοχώρου προτείνεται η χρήση ευρέως διαδομένων γραμματοσειρών της οικογένειας «sans serif». Τέτοιες γραμματοσειρές είναι οι Arial, Tahoma και Verdana.[23] Η ιστοσελίδα πρέπει να έχει διαφορετικά μεγέθη γραμματοσειράς για διαφοροποίηση μεταξύ τίτλων, επικεφαλίδων και κύριου κειμένου. Η χρήση έντονων ή πλάγιων γραμματοσειρών πρέπει να αποφεύγεται. Το ίδιο και οι υπογραμμίσεις, γιατί οι επισκέπτες μπορεί να μπερδευτούν με τους συνδέσμους. Να υπάρχει δυνατότητα αλλαγής των γραμματοσειρών από το χρήστη, ώστε να προσαρμόζεται το περιεχόμενο στο φυλλομετρητή που χρησιμοποιεί κάθε φορά. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο εμφάνισης του ιστοχώρου αλλάζοντας παραμέτρους, όπως γραμματοσειρές, χρώμα κειμένου ή υποβάθρου, ανάλογα, βέβαια, από τις δυνατότητες που προσφέρει ο κάθε πλοηγητής. Εικονίδια. Η χρήση των εικονιδίων βελτιώνει την αισθητική εμφάνιση των σελίδων στον ιστοχώρο και διευκολύνει στην πλοήγηση. Παρ’ όλα αυτά, η χρήση τους πρέπει να γίνεται με μέτρο, ώστε να εντυπωσιάζεται ο αναγνώστης, αλλά να μην κουράζεται.[23] Τα εικονίδια που χρησιμοποιούνται μέσα σε έναν ιστοχώρο, πρέπει να είναι ίδια και να συμπεριφέρονται παρόμοια σε όλες τις σελίδες του διαδικτυακού τόπου. Για παράδειγμα, πρέπει να έχουν παντού το ίδιο χρώμα, γραμματοσειρά και να βρίσκονται σε ίδια θέση. Το μέγεθος των εικονιδίων πρέπει να είναι ανάλογο του σκοπού χρήσης τους καθώς και της θέσης τους. Το μέγεθος των εικονιδίων δεν πρέπει να είναι τόσο μεγάλο, ώστε να αποσπά και να αποπροσανατολίζει το χρήστη. Σύμφωνα με το ΠΠΔΔΔ (Πλαίσιο Πιστοποίησης Δημόσιων Διαδικτυακών Τόπων), τα εικονίδια πρέπει να συνοδεύονται από λεκτική περιγραφή, η οποία θα χρησιμοποιείται είτε ως επιπρόσθετος τρόπος περιγραφής της εικόνας (floating text) είτε ως εναλλακτικός τρόπος

48

παρουσίασης, στην περίπτωση που δεν είναι εφικτό ή να επιλέγεται να μην εμφανιστεί μια εικόνα από το φυλλομετρητή.[23]

49

7.3 Ορθότητα και επικαιρότητα περιεχομένου
Το περιεχόμενο ενός δικτυακού τόπου ηλεκτρονικής διακυβέρνησης πρέπει να είναι ορθό και να μην περιλαμβάνει ανακρίβειες και λάθη. Πριν τη δημοσίευσή του θα πρέπει να ελέγχεται για ορθογραφικά και συντακτικά λάθη. Αυτό προϋποθέτει ότι εκτός από το συγγραφέα, υπάρχει και ένας υπεύθυνος έργου που αναλαμβάνει τον έλεγχο του δικτυακού τόπου. Αν υπάρχουν λάθη και ανακρίβειες, τότε δημιουργείται ένα αίσθημα προχειρότητας στους πολίτες. Επιπλέον, το περιεχόμενο οφείλει να είναι σαφές, να μην αφήνει αμφιβολίες, να αναφέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία και να εξυπηρετεί πλήρως τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκε. Σε μία τέτοια ιστοσελίδα, το περιεχόμενο πρέπει να είναι επίκαιρο, δηλαδή πρέπει να ενσωματώνει τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα ή θέμα στον οποίο αναφέρεται. Το πόσο επίκαιρο είναι το περιεχόμενο φαίνεται από την ημερομηνία ανανέωσης, που πρέπει να υπάρχει σε κάθε ιστοχώρο.[23] Για να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες της ιστοσελίδας προς όφελός μας, οι πληροφορίες πρέπει να είναι σύγχρονες ή να φέρουν την ημερομηνία τροποποίησής τους. Για αυτό το λόγο ψάχνουμε στην ιστοσελίδα, αν συμπεριλαμβάνεται η ημερομηνία δημοσίευσης του περιεχομένου, που μας ενδιαφέρει, ή αν υπάρχει ημερομηνία του Copyright. Επιπλέον, κοιτάμε να βρούμε και παλαιοτέρα στοιχεία, για να συγκρίνουμε με τη σημερινή ημερομηνία, ώστε να κρίνουμε αν το περιεχόμενο ανανεώνεται συχνά.

50

7.4 Πλοήγηση
Η πλοήγηση είναι ένα σημαντικό κριτήριο αξιολόγησης των κυβερνητικών ιστοσελίδων, που πρέπει κάθε ιστοχώρος να πληρεί για την καλύτερη μετακίνηση του πολίτη μέσα στον διαδικτυακό τόπο. Βασικό εργαλείο για την πλοήγηση των χρηστών μέσα στον ιστοχώρο είναι μία μηχανή αναζήτησης, και απαιτείται κυρίως όταν υπάρχει μεγάλος όγκος δεδομένων. Η μηχανή αναζήτησης θα πρέπει να: προσφέρει στον επισκέπτη τουλάχιστον τη δυνατότητα απλής αναζήτησης στο περιεχόμενο του ιστοχώρου, είναι προσβάσιμη από κάθε ιστοσελίδα του ίδιου διαδικτυακού τόπου, προσφέρει Αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά επί του περιεχομένου (fulltext), με οποιεσδήποτε λέξεις ή φράσεις ή προσφέρει Σύνθετη αναζήτηση, με συνδυασμό σε στοιχεία όπως ημερομηνία, κατηγορία ή θέμα, λέξεις ή φράσεις. Επιπρόσθετα με τη μηχανή αναζήτησης πρέπει να υπάρχουν [16]: Μία λίστα ή μενού των κύριων στοιχειών στην αρχική σελίδα. Μία λίστα ή μενού των κύριων στοιχειών στις υπόλοιπες σελίδες. Ένας σύνδεσμος για την αρχική σελίδα σε όλες τις σελίδες του ιστοχώρου. Οι ενεργοί ή ανενεργοί σύνδεσμοι που έχουν τοποθετηθεί στη σελίδα. Ένας χάρτης της ιστοσελίδας για την καλύτερη πλοήγηση του χρήστη. Συνήθως εμφανίζεται σε ξεχωριστή ιστοσελίδα του τόπου και μπορεί να απεικονίζει τη δομή του περιεχομένου του τόπου με γραφικό τρόπο (π.χ. δέντρο κατηγοριών) ή με απλό κείμενο. Συνήθως, κάθε στοιχείο του χάρτη αποτελεί σύνδεσμο (link) στο αντίστοιχο περιεχόμενο του διαδικτυακού τόπου. Ο χάρτης πρέπει να είναι προσβάσιμος από κάθε σελίδα του ιστοχώρου.[17] Εμφανή μενού στην ιστοσελίδα (να μην χρειάζεται η χρήση της μπάρας). Δυνατότητα χρήσης κειμένου, όταν πατάμε πάνω σε ένα σύνδεσμο. Να μη χρειάζεται η μπάρα στη σελίδα. Το περιεχόμενο να είναι εμφανές. Χρήση κουμπιών για επιστροφή στην αρχική σελίδα ή μετάβαση στην επόμενη σελίδα.

51

7.5 Προσβασιμότητα
Κάθε διαδικτυακός τόπος οφείλει να απευθύνεται στο μεγαλύτερο δυνατό κοινό. Η πρόσβαση στο διαδικτυακό τόπο πρέπει να είναι -κατά το δυνατό- ανεξάρτητη της υποδομής που διαθέτουν οι χρήστες και να λαμβάνει υπόψη τυχόν ιδιαίτερες ανάγκες του κοινού στο οποίο απευθύνεται.[25] Η πρόσβαση στην ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι εφικτή από όλους τους γνωστούς πλοηγητές (Internet, Opera, Mozilla, Netscape, Safari) και να είναι δυνατή η εμφάνιση του περιεχομένου όχι μόνο σε οθόνες Η/Υ, αλλά και σε κινητά ή PDA. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχεται πρόσβαση και σε ΑμεΑ (Άνθρωποι Με Αναπηρία). [9] Καθώς επισκεπτόμαστε την κάθε ιστοσελίδα πρέπει να ελέγξουμε, αν υπάρχει: Συμβατότητα Πλοηγητή.[16] Είναι το περιεχόμενο συμβατό με τους γνωστούς πλοηγητές; Πρέπει να είναι συμβατό το περιεχόμενο μεταξύ διαφορετικών εκδόσεων του ίδιου πλοηγητή. Η εμφάνιση της ιστοσελίδας θα πρέπει να είναι συμβατή για διαφορετικούς τύπους οθόνης (μέγεθος και ανάλυση) και ανεξαρτήτως πλοηγητή. Δυνατότητα αναζήτησης περιεχομένου ανάμεσα στις σελίδες του ιστοχώρου. Δυνατότητα αλλαγής γραμματοσειράς ή χρώματος για ανθρώπους με δυσκολία στην όραση. Δυνατότητα χρήσης ηχητικών μηνυμάτων ή εντολών για άτομα με δυσκολίες κίνησης.

52

7.6 Διεπαφή
Η ιστοσελίδα πρέπει να προσφέρει Διεπαφή με το χρήστη.[7] Με άλλα λόγια να: Μπορεί ο χρήστης να υποβάλει φόρμα μέσω της σελίδας ή και να στέλνει φόρμα e-mail στον υπεύθυνο. Να μπορεί ο πολίτης να υποβάλει ερωτήσεις για κάποιο θέμα που αφορά τον αρμόδιο φορέα ή να υποβάλει και τα παράπονά του. Υπάρχει κάποιος χώρος συζητήσεων, έκφρασης γνώμης και αποριών. Να υπάρχει ένας σύνδεσμος όπου αναρτώνται οι πιο συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις σχετικά με τις υπηρεσίες του φορέα. Να είναι διαθέσιμα ψυχαγωγικά χαρακτηριστικά (π.χ. Online παιχνίδια και πάζλ).

53

7.7 Συνέπεια και Ασφάλεια
Συνέπεια της ιστοσελίδας. Μία καλά σχεδιασμένη ιστοσελίδα θα πρέπει όχι μόνο να δηλώνει που βρίσκεται το περιεχόμενό της, αλλά και που δε βρίσκεται. Η ιεραρχία της πληροφορίας θα πρέπει να είναι λογική και οι πιο γενικές πληροφορίες να εμφανίζονται πριν τις συγκεκριμένες. Πρέπει να υπάρχει ένα διακριτό σχεδιάγραμμα ιστοσελίδας (πού είναι το κυρίως περιεχόμενο, τα μενού, οι διαφημίσεις). Να γίνεται χρήση κατάλληλης γραμματοσειράς σε μέγεθος, τύπο και χρώμα. Να είναι συνεπής η χρήση των χαρακτηριστικών πλοήγησης. Ασφάλεια. Η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προϋποθέτει από το χρήστη τη δήλωση της ταυτότητάς του με την υποβολή κάποιων διακριτικών στοιχείων που του χορηγούνται κατά την εγγραφή του στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του φορέα. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να πιστοποιεί ο φορέας με κάποιο τρόπο ότι είναι ασφαλή και ότι θα χρησιμοποιηθούν μόνο για συγκεκριμένο σκοπό και ότι κανείς άλλος δεν έχει πρόσβαση σε αυτά. Στην περίπτωση που υπάρχουν ηλεκτρονικές πληρωμές η διαδικασία αυτή πρέπει να συνοδεύεται από την απόδοση ενός αριθμού συναλλαγής στο χρήστη. Επίσης, ο χρήστης πρέπει να έχει τη δυνατότητα εκτύπωσης και τοπικής αποθήκευσης της απόδειξης εκτέλεσης της ηλεκτρονικής πληρωμής. Εννοείται, ότι ο φορέας πρέπει να διασφαλίσει την ασφάλεια των στοιχείων που καταχωρούνται για την πληρωμή μέσα από το Διαδίκτυο.[19]

54

7.8 Απόδοση της ιστοσελίδας
Μετά από την αξιολόγηση της κυβερνητικής σελίδας με τα παραπάνω κριτήρια, πρέπει να δούμε και πόσο βοηθάει τον πολίτη στην πράξη η χρήση της ηλεκτρονικής κυβέρνησης. Οι υπηρεσίες που προσφέρει η ιστοσελίδα είναι αποδοτικές; Ο πολίτης μπορεί να αξιολογήσει την εκάστοτε ιστοσελίδα σύμφωνα με το χρόνο διεκπεραίωσης της εργασίας και της ικανοποίησης από το αποτέλεσμα. Μαζί με τις φόρμες συμπλήρωσης για την παροχή υπηρεσιών πρέπει να παρέχονται και κατατοπιστικές οδηγίες συμπλήρωσης. Να αναφέρονται εμφανώς οι όροι και οι προϋποθέσεις χρήσης της εταιρείας ή αν υπάρχει κάποιο κόστος συναλλαγής και ποιος είναι ο τρόπος πληρωμής. Για κάθε παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών πρέπει να αναφέρεται ο τρόπος ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξυπηρέτησης και παραλαβής του αποτελέσματός της. Οι πληροφορίες και οι υπηρεσίες που παρέχει η κυβερνητική ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι εξατομικευμένες. Οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν να βρουν στοιχεία που τους ικανοποιούν και τους καλύπτουν πλήρως. Οι φορείς της Δημόσιας διοίκησης συνίσταται να δίνουν στους χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που προσφέρουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν την πρόοδο της διαδικασίας εξυπηρέτησης των υποθέσεών τους, τουλάχιστον μέσω των διαδικτυακών τους τόπων και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Για κάθε στάδιο της διαδικασίας εξυπηρέτησης προτείνεται να παρέχονται στο χρήστη πρόσθετα στοιχεία επικοινωνίας της οργανωτικής μονάδας ή του στελέχους του φορέα από όπου ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει συμπληρωματικές πληροφορίες για την υπόθεσή του. Δυνατότητα αποθήκευσης των κινήσεων που κάνει ο χρήστης κατά την περιήγησή του μέσα στον ιστοχώρο.

55

7.9 Από κοινωνική Άποψη
Για την αξιολόγηση μιας κυβερνητικής ιστοσελίδας πρέπει να πάρουμε υπόψη και τα οφέλη που παρέχει στους πολίτες μέσα από τη χρήση της. Οι πολίτες πρέπει να εξοικονομούν χρήματα από τη χρήση κυβερνητικών ιστοσελίδων, γιατί δε χρειάζεται να μετακινηθούν καθόλου από το χώρο τους, για να παραστούν αυτοπροσώπως σε κάποια υπηρεσία, και από την άλλη δε χρειάζεται να πληρώσουν το αντίτιμο για φωτοτυπίες εγγράφων ή παράβολα για να εξυπηρετηθούν. Η εξοικονόμηση χρόνου είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τον πολίτη, γιατί γλιτώνει απίστευτο χρόνο με τη χρήση του Διαδικτύου για την υλοποίηση εργασιών που αφορούν κυβερνητικά θέματα. Επιπλέον, οι σελίδες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης πρέπει να είναι ειλικρινείς απέναντι στο πολίτη. Αυτό φαίνεται από την ποσότητα, ποιότητα και διαφάνεια των στοιχείων που παρέχονται στους πολίτες από τους κυβερνητικούς οργανισμούς. Ακόμη, πώς διασφαλίζει η κυβέρνηση την ασφάλεια και εμπιστευτικότητα των στοιχείων των πολιτών; Οι πολίτες αποφεύγουν συχνά να χρησιμοποιούν υπηρεσίες από το Διαδίκτυο, γιατί δε γνωρίζουν αν τα δεδομένα που εισάγουν είναι ασφαλή. Η ιστοσελίδα πρέπει να παρέχει ασφάλεια στους πολίτες και να το υποδηλώνει με τα απαραίτητα εργαλεία και ενημερώσεις. Οι πολίτες θα πρέπει να νιώθουν εμπιστοσύνη απέναντι στην ηλεκτρονική κυβέρνηση. Πρέπει να νιώθουν ότι τα στοιχεία που δίνουν είναι ασφαλή, προστατευμένα και χρησιμοποιούνται για το λόγο που τα δίνει ο πολίτης. [25]

56

7.10 Ποιότητα των κυβερνητικών υπηρεσιών
Η διαδικτυακή υπηρεσία της κυβέρνησης θυμάται το χρήστη;

Η ιστοσελίδα της κυβέρνησης θα πρέπει να αναγνωρίζει το χρήστη, που έχει εισέλθει και χρησιμοποιήσει και άλλη φορά τη σελίδα, και να χρησιμοποιεί τα προηγούμενα στοιχεία του για καλύτερη εξυπηρέτησή του. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται μια άτυπη σχέση ανάμεσα στον πολίτη και την εκάστοτε κυβερνητική υπηρεσία.[29] Είναι διαθέσιμες πολλές πηγές μόνο με μία είσοδο στην ιστοσελίδα; Πολλές σχετιζόμενες κυβερνητικές υπηρεσίες και πηγές είναι διαθέσιμες στο χρήστη με μία και μόνο είσοδο. Έτσι, αισθάνεται ο πολίτης ότι μπορεί να εξυπηρετηθεί μόνο από μία σελίδα, δίχως να ψάξει περισσότερο, και ότι η συγκεκριμένη ιστοσελίδα του παρέχει ότι ακριβώς θελήσει. Η Κυβερνητική ιστοσελίδα έχει τη δυνατότητα να συμβουλεύει τους πολίτες; Πρέπει να μπορεί να καθοδηγεί τους πολίτες και να τους προτείνει σωστές λύσεις. Ακόμη πρέπει να υπάρχει ένας χώρος που θα είναι αναρτημένες οι πιο συχνές ερωτήσεις με τις απαντήσεις τους, για να μην υπάρχει επανάληψη ερωτήσεων.

57

Συμπερασματικά, τα κριτήρια αξιολόγησης για μία κυβερνητική ιστοσελίδα δε διαφέρουν πολύ από τα γενικά κριτήρια για τις υπόλοιπες ιστοσελίδες. Συνοπτικά, τα κριτήρια των κυβερνητικών ιστοσελίδων απαντούν στις ερωτήσεις: Πώς είναι η εμφάνιση της ιστοσελίδας; Γίνεται λογική χρήση χρωμάτων και γραμματοσειράς; Πώς είναι η δομή του περιεχομένου; Βοηθάει το χρήστη στην καλύτερη ανάγνωση; Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι της ιστοσελίδας; Υπάρχει συνεχής ενημέρωση; Υπάρχουν σύνδεσμοι προς άλλες πηγές; Είναι προσβάσιμη η ιστοσελίδα από όλους τους πλοηγητές; Παρέχει πρόσβαση σε ΑΜεΑ; Χρησιμοποιούνται γραφικά που διευκολύνουν την πλοήγηση του χρήστη; Αλληλεπιδρά η ιστοσελίδα με το χρήστη; Είναι καλά οργανωμένη η δομή της ιστοσελίδας; Παρέχει αποδοτικότητα και ικανοποίηση στο χρήστη; Παρέχει ασφάλεια στο χρήστη;

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα σελίδων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όπου διακρίνονται τα κριτήρια αξιολόγησης, που αναλύθηκαν παραπάνω.

58

8. Παραδείγματα Σελίδων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Αναφορές προβλημάτων χρηστών Σελίδα που βρισκόμα‐ στε(αρχική ) Επικοινωνία

Εγγραφή νέου χρήστη

Είσοδος υπαρ‐ χόντων χρηστών

Παράδειγμα 4. Αρχική σελίδα του Taxis Net, https://www.taxisnet.gr/web/default2.html

59

Παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικά

Χάρτης ιστοσελίδας

Μενού

Βοήθεια & επικοινωνία

Σύνδεσμοι μέσα στον ιστοχώρο

Ασφάλεια

Παράδειγμα 5. Η αρχική σελίδα του ΙΚΑ, http://www.ika.gr/gr/home.cfm

60

Επιλογή γλώσσας Τρόποι Αναζήτησης

Πού βρισκόμαστε

Σύνδεσμοι σε άλλες σελίδες

Διεπαφή με το χρήστη

Παράδειγμα 6. Αρχική σελίδα του ΑΣΕΠ, http://www.asep.gr/asep/site/home.csp

61

Αλλαγή γλώσσας Αναζήτηση

Διάδραση με το χρήστη

Παράδειγμα 7. Η αρχική σελίδα του Ευρωκοινοβουλίου έχοντας επιλέξει την ελληνική γλώσσα, http://www.europarl.europa.eu/news/public/default_el.htm.

62

9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι πληροφορίες που μπορεί να πάρει ένας χρήστης από την επίσκεψή του σε μία ιστοσελίδα είναι άφθονες και ποικίλλουν. Το περιεχόμενο των κειμένων θα πρέπει να είναι σαφές, για να μην κουράζει τον αναγνώστη, και ενδιαφέρον συγχρόνως, ώστε να ενθαρρύνει τον αναγνώστη να παρατείνει το χρόνο επίσκεψή του στο site. Το ύφος της σελίδας θα πρέπει να είναι ανάλογο με το αντικείμενο ή υπηρεσίες που έχει να προβάλει στο κοινό του Διαδικτύου, ώστε να μην κουράζει το χρήστη. Επιπρόσθετα, βασική προϋπόθεση είναι η συχνή και έγκυρη ανανέωση της ιστοσελίδας, καθώς και η εμφάνιση της ημερομηνίας ανανέωσης μέσα στη σελίδα. Η ημερομηνία ανανέωσης δείχνει την επικαιρότητα του περιεχομένου και του προσδίδει κύρος. Το πόσο εύκολο είναι στη χρήση του ένα site καθορίζεται βέβαια και από τον τρόπο πλοήγησής του. Η δομή του πρέπει να βασίζεται στις ανάγκες των χρηστών ανάλογα με το ενδιαφέρον που προβάλει η κάθε ιστοσελίδα. Το υλικό που περιέχεται σε κάθε ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι έτσι δομημένο, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμο και να παρέχεται ένας χάρτης πλοήγησης.[8] Ο παγκόσμιος Ιστός είναι ένα τέλειο μέρος για να κάνει κάποιος έρευνα και αναζήτηση. Δυστυχώς, όμως, η τοποθέτηση κειμένων ή δημιουργία σελίδων στο Διαδίκτυο είναι εύκολη, φτηνή ή δωρεάν, χωρίς κανονισμούς και ελέγχους. Στην εφημερίδα New Yorker (5 Ιουλίου, 1993) δημοσιεύτηκε ένα διάσημο καρτούν του Steiner με δύο σκύλους που κάθονται μπροστά από έναν Ηλεκτρονικό Υπολογιστή και κοιτούν την οθόνη του λέγοντας ο ένας στον άλλον: «Στο Διαδίκτυο, κανείς δεν γνωρίζει ότι είσαι σκύλος.» Ο πλούτος που έφερε το Διαδίκτυο στην κοινωνία είναι η δυνατότητα που δίνει στους ανθρώπους να εκφραστούν, να βρουν ο ένας τον άλλον, να ανταλλάξουν ιδέες, να ανακαλύψουν συνομηλίκους παγκόσμια, και, μέσα από τους συνδέσμους στις σελίδες, να εκφράσουν τις ιδέες και απόψεις τους σε οποιονδήποτε επισκέπτεται την κάθε ιστοσελίδα. Υπάρχουν μερικοί πραγματικά «σκύλοι» εκεί έξω, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει ένα τεράστιος θησαυρός.

63

Εκεί βρίσκεται η λογική για να αξιολογήσει κανείς οτιδήποτε βρίσκει στο Διαδίκτυο. Την ευθύνη την έχει ο αναγνώστης να αξιολογήσει την αξιοπιστία, το συγγραφέα, την επικαιρότητα και την ακεραιότητα σε αυτά που βρίσκει. Τα αρχεία μπορούν εύκολα να αντιγραφούν και να πλαστογραφηθούν ή να αντιγραφούν με ελλείψεις και λάθη – σκόπιμα ή τυχαία. Γενικά στο Διαδίκτυο, δεν υπάρχουν συντάκτες για να διορθώσουν τα αρχεία και να τα στείλουν πίσω ή να τα απορρίψουν, εκτός και αν η ιστοσελίδα ανήκει σε κάποιο φημισμένο εκδοτικό οίκο. Πολλές από τις σελίδες που βρίσκονται από τις μηχανές αναζήτησης είναι δημοσιευμένες από ιδιώτες ή από μικρές ή μεγάλες εταιρείες με κίνητρο να παρακινήσουν τον επισκέπτη να αγοράσει κάτι ή να πιστέψουν σε μία άποψη. Ακόμη και σε ιστοχώρους πανεπιστημίων και βιβλιοθηκών, υπάρχουν πολλές σελίδες όπου το ίδρυμα δεν επιτηρεί. Το διαδίκτυο πρέπει να είναι ελεύθερο. Και εμείς, αν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε για σοβαρή έρευνα, πρέπει να καλλιεργήσουμε τη συνήθεια ενός υγιούς σκεπτικισμού αξιολογώντας οτιδήποτε βρίσκουμε με κριτική σκέψη. Στο τέλος καταλήγουμε ότι: • Αν στην ιστοσελίδα αναφέρεται το όνομα του συγγραφέα και του εκδότη, καθώς και περιέχονται στοιχεία επικοινωνίας μαζί τους, και • Αν φαίνεται η αξιοπιστία του συγγραφέα και η κατάληξη της ιστοσελίδας (.edu, .gov, .org, ή .com), και

64

• Αν η σελίδα περιέχει ορθές και αντικειμενικές πληροφορίες με περιορισμένη διαφήμιση, και • Αν η ιστοσελίδα είναι πλήρως ενημερωμένη και ανανεωμένη με εμφανείς τις ημερομηνίες τροποποίησής της και οι σύνδεσμοι, αν υπάρχουν, είναι ενεργοί και ενημερωμένοι, και • Αν μπορούμε να δούμε το περιεχόμενο της ιστοσελίδας, χωρίς να μας περιορίζουν το κόστος, το πρόγραμμα του πλοηγητή ή το λογισμικό, Τότε Θα έχουμε βρει μία σελίδα, που να αξίζει την αναζήτησή μας. [12]

65

10. Βιβλιογραφία
1. Jacob Nielsen (2000), Designing Web Usability: The practice of simplicity, New Riders Publishing. 2. Νικόλαος Αβούρης (2000), Εισαγωγή στην Επικοινωνία ΑνθρώπουΥπολογιστή, εκδόσεις Δίαυλος. 3. Διαδίκτυο & Διδασκαλία, Αξιολόγηση ιστοσελίδων,

http://www.netschoolbook.gr/rubrikeval.html. 4. Ωρίων, Κριτήρια Αξιολόγησης Ιστοσελίδων,

http://orion.lib.teithe.gr/index.php?page=evsource-criteria. 5. Ελευθερία Δογορίτη, Η Αρχιτεκτονική Δομή ενός Παιδαγωγικού Σεναρίου στη Διδασκαλία Ξένης Γλώσσας με την Ενσωμάτωση των Νέων Τεχνολογιών (2004), www.didaskalia.eu/files/drastiriotites/e42004_senaria_dogoriti.doc. 6. Μπασματζίδης Γεώργιος, Κριτήρια αξιολόγησης δικτυακών τόπων, http://users.sch.gr/gbasm/kritiria%20axiologisis%20diktiakon%20top on_BasmatzidisG.doc. 7. Ασκητή Βασιλική, Αξιολόγηση ψηφιακής δημοσίευσης: Κριτήρια και Μέθοδοι αξιολόγησης ιστοσελίδων (2006). 8. Δεμίρη Αντριάνα, Ανάλυση και Αξιολόγηση Ιστοσελίδων στον κλάδο της Διασκέδασης. 9. Kathy Schrock, The ABCs of WebSite Evaluation,

http://www.capecod.net/schrockguide/. 10. Naomi Lederer, How to Evaluate a Web Page,

http://manta.library.colostate.edu/howto/evalweb2.html. 11. http://www.multcolib.org/homework/webeval.html 12. Kapoun Jim, Five Criteria for Evaluating Web Pages,

http://www.library.cornell.edu/olinuris/ref/webcrit.html 13. http://liblearn.osu.edu/tutor/les1/index.html

66

14. http://www.classzone.com/books/research_guide/page_build.cfm?con tent=web_eval_criteria&state=none 15. http://www.widener.edu/libraries/wolfgram/evaluate 16. Gan Min Choo, Evaluating E-Government Web Usability: A Case Study of Penang.net, http://eprints.uum.edu.my/1067/ 17. Joint Legislative Audit Committee Members, Local E-Government Services, http://www.legis.state.wi.us/LAB/Reports/01-0_E-GovFull.pdf 18. Ελένη Βέργη - Θεμιστοκλής Παππάς, Εξέλιξη των 20 βασικών υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα, http://www.observe.gr/files/meletes/eGov20basicServices.pdf. 19. Brahim Medjahed, Abdelmounaam Rezgui, Athman Bouguettaya,and Mourad Ouzzani, Infrastructure for E-Government Web Services, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.125.3386& rep=rep1&type=pdf 20. Meghan E. Cook, What Citizens Want From E-Government,

http://www.ctg.albany.edu/publications/reports/what_citizens_want 21. Γιώργος-Μάριος Γιανναντωνάκης, Μέτρηση αποτελεσματικότητας υπηρεσιών /DT2008-0204. 22. e-Ελλάδα: Όλο το Δημόσιο στον υπολογιστή σας, http://www.goonline.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=14 23. Κοινωνία της πληροφορίας Α.Ε., Πλαίσιο Πιστοποίησης Δημόσιων Διαδικτυακών Τόπων, http://www.egif.gov.gr/portal/pls/portal/docs/211033.PDF 24. Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/E-government 25. «Ηλεκτρονική διακυβέρνηση»: η επιγραμμική δημόσια διοίκηση, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, http://artemis.cslab.ntua.gr/Dienst/UI/1.0/Download/artemis.ntua.ece

http://europa.eu/legislation_summaries/internal_market/businesses/p ublic_procurement/l24226b_el.htm

67

26. Ειδικό

Αφιέρωμα:

Ηλεκτρονική

διακυβέρνηση,

http://www.go-

online.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=1515 27. Χρήστος Ζώης, Η συμβολή των ΚΕΠ στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, http://www2.enthesis.net/index.php?news=755 28. http://www.optimizationweek.com/reviews/egovernment/ 29. Evaluation Criteria, http://www.e-

govwatch.org.nz/criteria/criteria.html

68