2.3 Paper over kenmerken van wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke publicaties

Inleiding
1) In dit paper wordt de vraag “Wat zijn de kenmerken van een wetenschappelijk onderzoeksproces en hoe komen die in wetenschappelijke teksten tot uitdrukking?” beantwoord en dat is tevens het onderwerp. Aan de hand van de kennis die ik de afgelopen weken geleerd heb bij de vakken Academische Vaardigheden, Onderzoek- en interventiemethodologie en Inleiding in de Bedrijfskunde ga ik deze vraag proberen te beantwoorden. Ook gebruik ik informatie uit wetenschappelijke teksten over stress uit de literatuurbundel die we al eerder behandelden. In het paper behandel ik eerst het wetenschappelijk onderzoeksproces en vertel ik vervolgens hoe dit verwerkt wordt in een wetenschappelijke tekst, door de kenmerken hiervan te noemen. In de laatste alinea sluit ik af met de conclusie.

Het wetenschappelijke onderzoeksproces
2) In een wetenschappelijke publicatie worden nieuwe, vaak verbeterde, theorieen gepresenteerd. Aan de hand van empirisch onderzoek en de daaruit voortkomende bevindingen en bewijzen worden de fouten van voorgaande theorie blootgelegd en verbeterd. In een wetenschappelijke publicatie wordt verteld waarom de nieuwe theorie beter is en hoe dit bevonden werd. Het doel is altijd kennisverwerving. Door onderzoek te doen ontstaat er nieuwe kennis over een bepaald onderwerp of verschijnsel, waardoor we hierin betere inzichten krijgen. Deze nieuwe kennis kan ook praktisch zijn zodat hij direct toepasbaar is. Het onderzoek wordt volgens een methode gedaan, waardoor de onderzoeksresultaten zo transparant en betrouwbaar mogelijk zijn.
3) De methode heeft bepaalde richtlijnen die je systematisch dient te volgen. In het algemeen begint een wetenschappelijk onderzoek met het stellen van hypothese ofwel een probleemstelling. Deze hypothese wordt omgezet in een onderzoekbare vraagstelling. Dan volgt het empirische onderzoek, waar door middel van experimenteren en waarnemen die antwoord moet geven op de vraagstelling. Zo kan de hypothese bevestigd of weerlegd worden en kan er een conclusie getrokken worden. Een discussie sluit het geheel af door als het ware te fungeren als spiegelbeeld van de inleiding. Waarbij je redeneert van specifiek naar algemeen en bevindingen in een breder kader zet. Tevens beschrijf je of het ‘probleem’ uit de inleiding is opgelost. Dit is een algemeen onderzoeksproces en dat is de gangbare werkwijze voor onderzoekers. Dit hele proces wordt in een publicatie uitgewerkt door al deze methodepunten in een goed gestructureerde tekst onder te brengen. De teksten zijn duidelijk van opzet en de teksten bevatten ofwel fundamentele dan wel toepasbare kennis.

Verschillende kennis en tekstsoorten
4) Doordat er twee kennissoorten zijn, kun je ook wetenschappelijke teksten in twee soorten delen. De toegepaste wetenschappelijke teksten hebben een andere structuur dan fundamentele wetenschappelijke teksten. In de toegepaste kennis teksten is de tekst meer gestructureerd in punten die je moet opvolgen om het toe te passen in de praktijk. De theorie is adviserend en wordt omschreven aan de hand van voorbeelden en bruikbare tips. Dit is ook het geval bij de tekst over werkstress van Kees Jan Sepmeijer en Paul Schreurs (2007) genaamd ‘Wat is werkstress en hoe voorkom je het?’. Zij werken de vraag in de titel uit op een adviserende manier, waardoor je het direct kan toepassen. De manier van werken door toegepaste wetenschap onderzoekers is dus ook anders dan fundamentele wetenschappers. Bij toegepaste wetenschap wordt er meer een verzameling van theorieën uit literatuur en andere publicaties samengesteld en die tot praktische kennis verwerkt, zonder zelf al te veel empirisch onderzoek te verrichten.
5) Bij de fundamentele wetenschap is de adviserende functie minder van belang. De toepasbaarheid is minder aanwezig en dat is ook niet het doel van deze wetenschap. Aan de hand van nieuwe theorieën nieuwe kennis verschaffen is het doel. Deze nieuwe kennis kan op termijn toegepast worden. Het uiterlijk van de fundamentele wetenschappelijke teksten zijn vandaar ook anders. Zij geven minder puntsgewijs een uitleg of instructieachtige informatie, maar verwikkelen alles in één lopend verhaal. Dit vind je duidelijk terug in de tekst over werkstress van Anderson-Conolly, Grunberg, Greenberg en Moore in hun publicatie “Work Employment and Society”. Conceptuele modellen en causale verbanden (oorzaak-gevolg) worden gebruikt om te verduidelijken naast de teksten. Er wordt veel aandacht besteed aan eigen empirisch onderzoek, waar het grootste deel van de tekst dan ook uit bestaat. Hieraan gekoppeld worden de nieuwe theorie en nieuwe kennis en wordt er een basis gelegd voor een conclusie en discussie.

Inhoudelijke kenmerken van een wetenschappelijke tekst
6) Een wetenschappelijke tekst heeft een kenmerkende inhoud. De manier van schrijven, begrippen en stijl zijn niet hetzelfde als een willekeurig krantenartikel. In een wetenschappelijke worden antwoorden gegeven op eerder gestelde onderzoeksvragen. Deze vragen zijn diepgaand en verklarend en zijn verdeeld in één hoofdvraag en meerdere subvragen. De antwoorden, verkregen door onderzoek, zijn uitgebreid en sterk beargumenteerd.
7) De wetenschap gebruikt ook in zekere zin een eigen taal. Ze gebruiken een taal in de vorm van oorzaak-gevolg gedachten, ook wel causale verbanden genoemd. Hierbij zijn variabelen van belang. Variabelen, twee onafhankelijke, meetbare eigenschappen, kunnen de oorzaken van verschijnselen verklaren. Je kunt er tevens mee vergelijken. Door bij een soortgelijke situatie dezelfde eigenschappen te meten, kun je vergelijken en oorzakelijke verbanden ontdekken. Door deze aparte taal, ontstaan er in de wetenschap zogenoemde taalspelen. Volgens Wittengenstijn (1952) is een taalspel een manier van taalgebruik, waardoor een woord of zin niet dezelfde interpretatie hoeft te hebben. Ook ambiguïteit speelt hierbij een rol. De manier van interpreteren van een woord door een wetenschapper is anders dan de interpretatie van een manager in de praktijk. Hierdoor kunnen theorieën ooit anders in de praktijk uitgevoerd worden. Volgens Astley and Zammuto (1992) zijn deze taalspellen van groot belang om een bredere discussie te vormen over het onderwerp. Doordat er op verschillende manieren naar de taal gekeken wordt is de inhoudelijke kennis ook breder van aard.
8) Het rapporteren van de kennis door wetenschappers is ook een inhoudelijk kenmerk van een wetenschappelijke tekst. Volgens Ragin (2004) bevat deze kennisrapportage door wetenschappers altijd vier kernelementen die de rapportage moet bevatten. Bij een wetenschappelijke tekst is dit altijd het geval en bij een krantenartikel of iets dergelijks zul je zelden tot nooit alle vier de elementen tegenkomen. Het aanpakken van verschijnselen die op een bepaalde manier maatschappelijk van belang zijn, is het eerste element. Vervolgens stelt Ragin dat de kennisrapportage relevant moet zijn aan een sociale theorie, direct dan wel indirect. Tevens moet dee kennis gebaseerd zijn op doelbewust verzameld, grote hoeveelheden, passend bewijsmateriaal en tenslotte moet de kennis op een manier gerapporteerd worden zodat het een resultaat is van systematisch analyse van het bewijsmateriaal.
9) Het verwerven van de kennis en informatie voor het onderzoek is van groot belang. De manier waarop dit gebeurt is ook kenmerkend voor een wetenschappelijk artikel. Wetenschappers gebruiken vanzelfsprekend eigen empirisch onderzoek om kennis te verwerven, maar er moet een startpunt zijn. Dit startpunt is een meestal een bestaande theorie of een verschijnsel dat onderzocht wordt. De informatie over de bestaande theorie wordt gevonden in bestaande literaire werken van gerenommeerde wetenschappers. Zo wordt er zoveel mogelijk kennis verzameld om een onderzoek te starten en antwoorden op hypothesen te vinden. Overigens wordt plagiaat voorkomen door wetenschappers door altijd met een duidelijke bronvermelding en literatuurlijst te werken.

Conclusie